Białystok, 18 lipca 2014 r.

Szanowny Pan

dr hab. Tadeusz Truskolaski

Prezydent Miasta Białegostoku

sygn. akt URB-II.6720.6.2014

Szanowny Panie Prezydencie,

w odpowiedzi na obwieszczenie o wyłożeniu do publicznego wglądu

projektu „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

miasta Białegostoku” zgłaszamy następujące uwagi, dotyczące rozwiązań dla

terenu powojskowego przy ul. Węglowej (nieruchomości nr ewid. 787/2, 788/3,

788/4, 788/5, 788/8, 788/9, 788/11, 788/12; obręb nr 12 – Białostoczek Płd.):

1) Do części tekstowej, zatytułowanej „Uwarunkowania”:

a) w punkcie 2.1.5. opisującym „jednostkę strukturalną Wschód” (s. 48) opis

dotyczący terenu powojskowego proponujemy rozszerzyć o sformułowanie

„adaptowane są sukcesywnie na potrzeby funkcji kultury, sportu oraz

działalności pożytku publicznego”.

Uzasadnienie: obecnie wymieniona jest jedynie funkcja kultury, podczas

gdy na tym terenie aktywnie działają również organizacje sportowe (m.in.

Skatepark Węglowa, Klub Balonowy Białystok, Klub Nurkowy „Żaba”)

oraz organizacje pozarządowe (m.in. Stowarzyszenie Miłośników Starej

Motoryzacji i Techniki, Pogotowie Kulturalno Społeczne, Towarzystwo

Wspierania Inicjatyw Społecznych ALPI, Stowarzyszenie Inicjatyw

Społecznych „Czemu By Nie”).

b) w rozdziale 17, Tabeli 60. Inwestorzy poszczególnych zadań o charakterze

ponadlokalnym (s. 256) proponujemy wykreślenie pkt 13 „Stworzenie

dostępności do terenów inwestycyjnych poprzez przebudowę ul. Węglowej

wraz z infrastrukturą”, ujętego jako planowany na lata 2012-2013.

Uzasadnienie: w tabeli znalazło się ww. zamierzenie inwestycyjne, które

według naszej wiedzy nie zostało zrealizowanie, nie rozpoczęły się również

żadne prace nad jego rozpoczęciem, jest to zatem informacja nieaktualna.

c) w załączniku 3 „Wykaz zabytków i dóbr kultury podlegających ochronie na

podstawie ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego”

proponujemy uściślenie informacji dotyczących poz. 640-644 (s. 307)

poprzez wskazanie adresu poszczególnych budynków (kolumna nr 5) lub

wskazanie numerów budynków objętych ochroną (kolumna nr 4).

Uzasadnienie: na terenie powojskowym znajduje się pięć dużych obiektów

magazynowych, które w wojskowej nomenklaturze nosiły numery 5, 9, 10,

11 i 12. Warto wskazać tę numerację lub podać dokładne dane adresowe

(według naszej wiedzy budynki nr 5, 10, 11 i 12 znajdują się przy

ul. Węglowej 8, natomiast budynek nr 9 przy ul. Węglowej 5), tak aby nie

budziło wątpliwości które z obiektów są chronione zapisami planu.

2) Do części tekstowej, zatytułowanej „Kierunki”:

w punkcie 1.9 „Kierunki zmian w przeznaczeniu terenów” (ss. 31-32)

proponujemy rozszerzyć opis w pkt. 8) o sformułowanie „w tym m.in.

Muzeum Pamięci Sybiru, Transgraniczne Centrum Kultury oraz funkcje

przewidziane w Społecznej Koncepcji Węglowej”.

Uzasadnienie: z uwagi na wieloletnią umowę użyczenia zawartą przez

Miasto Białystok z Pogotowiem Kulturalno Społecznym, działalność

Transgranicznego Centrum Kultury w magazynie nr 10 w naszej ocenie

można zaliczyć do kluczowych funkcji i usług społecznych realizowanych

na terenie powojskowym. Ponadto liczne rozwiązania w tej sferze zawiera

oddolna, opracowana partycypacyjnie Społeczna Koncepcja Węglowej,

która powstała w 2013 r. i obejmuje cały teren powojskowy. Społeczna

Koncepcja jest wdrażana od 2014 r., obecnie w formie inwestycji ujętych

w budżecie obywatelskim Białegostoku, których realizacją zajmuje się

Zarząd Mienia Komunalnego w Białymstoku.

3) Do mapy zatytułowanej „Kierunki zagospodarowania przestrzennego –

struktura funkcjonalno-przestrzenna”:

proponujemy usunięcie oznaczenia „Obszary rozmieszczenia obiektów

handlowych o pow. sprzedaży powyżej 2000 m2” z terenu powojskowego

(tj. ograniczenie go do terenu fabryki mebli, oznaczonego kodem 4AG).

Uzasadnienie: zgodnie z oznaczeniami wprowadzonymi na ww. rysunku

studium teren powojskowy jest oznaczony kodem 4UP i barwą czerwoną,

tj. jako teren usług publicznych. Został również oznaczony zielonym

szrafunkiem jako element wspomagającego systemu przyrodniczego oraz

żółtym oznaczeniem wyróżniającym przestrzeń publiczną. Z ww. symboli

oraz tekstu studium można wnioskować, że cały teren powojskowy ma

zachować swoje wartości architektoniczne i urbanistyczne oraz powinien

być rewitalizowany m.in. przy zachowaniu wartości przyrodniczych, tak

aby był przestrzenią ogólnodostępną, służącą wszystkim białostoczanom.

Mimo to kompleks powojskowy został sklasyfikowany jako potencjalna

lokalizacja wielkopowierzchniowego obiektu handlowego. Realizacja tej

funkcji sprzeciwiałaby się wszystkim powyższym rozwiązaniom. Tego

rodzaju inwestycje charakteryzują odmienne – od istniejącej na terenie

powojskowym – parametry zabudowy, nierzadko niskie walory estetyczne,

architektoniczne i zdecydowanie mniejsze znaczenie miastotwórcze niż

w przypadku historycznego kompleksu magazynowego, zwłaszcza po jego

(zaakcentowanej w studium) rewitalizacji na cele publiczne i społeczne.

Z kolei lokalizacja tego rodzaju obiektu w międzywojennych budynkach

magazynowych wymagałaby ich dalekich modyfikacji oraz wprowadzenia

istotnych zmian w otoczeniu, takich jak budowa znacznej liczby miejsc

postojowych w bezpośrednim sąsiedztwie ewentualnego hipermarketu.

Oznaczałoby to głębokie i nieodwracalne zmiany, przekreślające wartości

i charakter tej przestrzeni, niwelujące jej obecną atrakcyjność społeczną.

Obowiązujący plan miejscowy z 2011 r. przewiduje możliwość lokalizacji

obiektu handlowego tego rodzaju, jednakże m.in. z uwagi na znaczenie

architektoniczno-urbanistyczne, historyczny charakter kompleksu, trwającą

adaptację na cele społeczne, zakładaną w studium funkcję (usługi publiczne

oraz tereny zielone) oraz uznanie kompleksu za dobro kultury współczesnej

– uważamy, że jest to rozwiązanie niekorzystne, które w długofalowej

polityce przestrzennej miasta nie powinno się znaleźć. Ma to znaczenie

również ze względu na budowę Muzeum Pamięci Sybiru, które w naszej

ocenie nie powinno sąsiadować z tego rodzaju obiektem handlowym.

Zwracamy przy tym uwagę, że dla ponad 4 tys. mieszkańców Białegostoku

biorących udział w ubiegłorocznym plebiscycie budżetu obywatelskiego,

ponad 1 tys. uczestników konsultacji społecznych przeprowadzonych przez

nasze stowarzyszenie w pracach nad Społeczną Koncepcją Węglowej oraz

kilkudziesięciu ruchów miejskich, organizacji pozarządowych i środowisk

profesjonalnych zajmujących się sprawami przestrzennymi lokalizacja

obiektu wielkopowierzchniowego na terenie tak cennym historycznie,

architektonicznie i społecznie jest nieakceptowalna. Wszystkie te grupy

zgodnie stwierdziły, że rozwój ww. przestrzeni powinien być – jak obecnie

– ukierunkowany na realizację funkcji publicznych i społecznych.

Społeczna Koncepcja Węglowej nie sprzeciwia się lokowaniu na terenie

powojskowym aktywności gospodarczej, jednak to nie ona powinna mieć

znaczenie ponadlokalne. Jej charakter powinien być służebny wobec

głównych funkcji terenu (kulturalnej, sportowej, pozarządowej itp.).

4) Do mapy zatytułowanej „Kierunki zagospodarowania przestrzennego –

ochrona i kształtowanie środowiska”:

proponujemy skorygowanie przebiegu cieku lub rowu melioracyjnego

oznaczonego na obszarze pomiędzy terenem powojskowym a kompleksem

elektrociepłowni.

Uzasadnienie: na terenie powojskowym ciek lub rów melioracyjny jest

oznaczony na działce nr 788/11 (na odcinku pomiędzy budynkami, które

w wojskowej ewidencji terenu nosiły numery 18 i 19). Według naszych

informacji na tym odcinku obecnie nie znajduje się żaden ciek ani rów.

5) Do mapy zatytułowanej „Kierunki zagospodarowania przestrzennego –

odprowadzenie wód opadowych”:

proponujemy skorygowanie przebiegu cieku lub rowu melioracyjnego

oznaczonego na obszarze pomiędzy terenem powojskowym a kompleksem

elektrociepłowni.

Uzasadnienie: na terenie powojskowym ciek lub rów melioracyjny jest

oznaczony na działce nr 788/11 (na odcinku pomiędzy budynkami, które

w wojskowej ewidencji terenu nosiły numery 18 i 19). Według naszych

informacji na tym odcinku obecnie nie znajduje się żaden ciek ani rów.

6) Do mapy zatytułowanej „Uwarunkowania i kierunki zagospodarowania

przestrzennego – kompozycja przestrzenna”:

proponujemy ujednolicenie rozwiązań oznaczonych jako „Elementy układu

geometrycznego – projektowane” z oznaczeniami na innej mapie studium:

„Kierunki zagospodarowania przestrzennego – układ drogowo-uliczny”.

Uzasadnienie: ww. mapa zawierająca rozwiązania w zakresie kompozycji

przestrzennej przewiduje w rejonie terenu powojskowego nowe obiekty,

oznaczone jako projektowane elementy układu geometrycznego. Ich układ

oraz przebieg odpowiada m.in. przewidzianemu w obowiązującym planie

miejscowym przedłużeniu ul. Węglowej (w planie miejscowym oznaczonej

9KD-L i 10KD-L) przez teren powojskowy w kierunku Trasy Generalskiej.

Tymczasem na mapie wskazującej kierunki w zakresie układu drogowo-

ulicznego oznaczono – i opisano w tekście studium – nową ulicę układu

podstawowego kategorii L (ważniejszą lokalną jednojezdniową), tj. ulicę

Lewandowskiego, która miałaby być przedłużeniem ul. Jagienki na północ.

Jej przebieg oznaczono na zachód od terenu powojskowego, wzdłuż

granicy z kompleksem elektrociepłowni, w kierunku Trasy Generalskiej.

W powyższej sytuacji odczytanie rozwiązań przewidzianych w studium

nastręcza trudności. Mapa ilustrująca przedłużenie ul. Węglowej nie

zawiera bowiem wzmianki o projekcie przedłużenia ul. Jagienki, zaś mapa

zawierająca projektowany przebieg ul. Lewandowskiego pomija koncepcję

przedłużenia i modernizacji ul. Węglowej. Jest to szczególnie istotne

z uwagi na potencjalne skrzyżowanie ww. ulic. Byłoby ono zlokalizowane

na terenie powojskowym, obok budynku oznaczonego wojskowym nr. 34

(w którym mieszczą się obecnie m.in. Muzeum Techniki i Motoryzacji

„Moto-Retro” oraz Skatepark Węglowa).

Zwracamy również uwagę, że ze względu na ukształtowanie terenu ww.

lokalizacja ewentualnego skrzyżowania wymagałaby znacznej ingerencji

w istniejące zagospodarowanie terenu. Różnica wysokości pomiędzy

obecną ul. Węglową a projektowanym przebiegiem ul. Lewandowskiego

wynosi bowiem ok. 5-6 m i obecnie ma formę stromej skarpy. Budowa obu

ulic wymagałaby wyburzenia kilku budynków gospodarczych na terenie

powojskowym oraz przeprowadzenia znacznych robót ziemnych. Z tych

względów proponujemy wprowadzenie ujednoliconego rozwiązania układu

komunikacyjnego w tej części miasta.

Osobą do kontaktu w sprawie powyższych uwag jest Damian Dworakowski

– prezes Stowarzyszenia; e-mail: damiandworakowski@kreatywnepodlasie.pl,

tel. +48 608 532 074.

Z wyrazami szacunku

/ – /

Załączniki:

- Węglowa – miejsce do potęgi trzeciej. Społeczna koncepcja zagospodarowania przestrzennego,

Białystok 2013 – 1 egz.

- Węglowa – społeczna koncepcja (płyta CD) – 1 szt.