Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

1

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

In het gedichtDe wanden zijn wit en de psychiaters

verdacht vriendelijk. Er is hoop

op genezing, maar ik heb nog niemand

zien weggaan, of hij kwam terug.

Dagen dat ik op weg naar mijn eigen kamer

verdwaal wisselen zich met dagen

waarop ik de wereld doorschouw als kristal.

Soms word ik krijsend wakker.

Soms word ik afgevoerd en verdoofd,

soms vastgebonden.

Er zijn momenten waarop ik eeuwenlang

mijmerend volmaakt gelukkig ben:

wanneer ik dan mijn handen op de aarde leg

zijn het kleine handen.

Jotie T'Hooft

uit: Verzamelde gedichten,

Elsevier Manteau, 1981

2

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

De verkenning in de wereld van de psychiatriePsychiatrie, een fenomeen dat je vaak terug ziet in films en tv-series en waar vele enge verhalen over bestaan. Naar schatting maakt 1 op 5 van de volwassenen gedurende zijn leven een zodanig ernstige psychische crisis door dat deskundige begeleiding nodig is. Maar wat is psychiatrie nu eigenlijk? Welke diagnoses worden er gesteld? En hoe gaan behandelingen in zijn werk? Via dit zelfstudiepakket kom je het te weten!

Begrippen

Opdracht Begrippen: Leg kort het verschil uit tussen:

a. Aantoonbaar of lichamelijk ziek versus geestelijke of psychisch ziek

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b. Syndroom versus symptoom

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

c. Psycholoog versus psychiater

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

3

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

Psychische stoornissenTot halverwege de vorige eeuw was het een gekkenhuis binnen de psychiatrie. Er was geen consensus van de psychiaters over diagnoses van patiënten. Elke kliniek in elk land hanteert hun eigen definitie van een stoornis. Het was een kakofonie waardoor geen enkele vergelijking en ook geen enkele goede studie mogelijk was. In 1952 maakte het nieuwe handboek een einde aan de chaos. De naam van dit handboek is “The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” of afgekort DSM. Dit zorgde voor een standaardisering voor de verschillende labels die patiënten krijgen. Nu vijf edities later is het boek met zijn 350 psychische stoornissen, uitgegroeid tot een wereldwijd naslagwerk.

1. STEMMINGSTOORNISSEN

1.1 Depressie

Opdracht 1.1.A

a. Welke twee groepen symptomen bij depressie zijn er te onderscheiden? Leg deze groepen kort uit en geef bij elke groep 2 voorbeelden. (tip: http://www.cm.be/ziekte-en-behandeling/klachten-en-ziekten/depressie/symptomen.jsp )_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opdracht 1.1.Ba. Beschrijf de symptomen van depressie volgens de DSM-5.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

1.2 Bipolaire stoornis

Opdracht 1.2.

Zoek meer informatie over bipolaire stoornis op internet (tip:http://www.upsendowns.be/mds.html ):

a. Wat is de oude benaming van bipolaire stoornis? _____________________________________________________________________

b. Uit welke fases bestaat een bipolaire stoornis? Beschrijf de kenmerken van deze fasen. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. PSYCHOTISCHE STOORNISSEN

2.1 Schizofrenie

InfoDe film ‘ A beautiful mind’ is gebaseerd op het leven van professor John Forbes Nash, die in 1994 de Nobelprijs voor economie won. De film schetst het leven van een wiskundig genie waarmee het geestelijk stilaan bergaf gaat: hij wordt paranoïde en schizofreen. Doorheen de film wordt duidelijk wat de symptomen en gevolgen hiervan zijn.

Opdracht 2.1.A

Bekijk volgend fragment (vanaf 3:00 - 4:00) uit de film ‘ A beautiful mind’. http://www.youtube.com/watch?v=Yqj1DhUKJco&feature=relatedFirefoxHTML\Shell\Open\Command

a. Wat lijkt het probleem te zijn bij Dr. Nash?

5

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Illustreer dit aan de hand van een concreet voorbeeld uit het fragment._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opdracht 2.1.B

a. Wat zijn de symptomen bij schizofrenie volgens de DSM-5? ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Leg voor deze symptomen in eigen woorden kort uit waarover het gaat (maximum 3 regels per symptoom). ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. EETSTOORNISSEN

Opdracht 3.A

Lees de getuigenis van Kate Ryan in stilte. Overleg daarna de volgende vragen met je groepje:

a. Welke eetstoornissen komen terug in de getuigenis van Kate Ryan?

6

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Wat is het verschil tussen beide eetstoornissen? _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

c. Welke factoren hebben een rol gespeeld bij het ontstaan van de eetstoornis?_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

d. Hoe stond Kate Ryan tegenover hulp voor haar eetprobleem? _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

e. Illustreer kort met enkele voorbeelden uit het artikel welke impact een eetstoornis op het leven kan hebben?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opdracht 3.B

a. Ga in de DSM-5 op zoek naar de kenmerken van Anorexia Nervosa en Boulimia Nervosa. _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

Naast persoonlijke factoren (bv. perfectionisme…) en omgevingsfactoren (bv. relationele problemen, scheiding ouders…) speelt vaak ook de media een rol bij eetstoornissen. Veel meisjes en vrouwen spiegelen zich aan fotomodellen die vaak té mager zijn.

Jarenlang was de 'superskinny' look van modellen als Kate Moss de norm in de modesector. Maar daar komt stilaan verandering in. Armani kreeg in september bakken kritiek voor de 'wandelende skeletten' op zijn catwalk in Milaan, modebijbel Vogue weigert covermeisjes die te mager zijn en Beyoncé's kont is hotter dan ooit.

Opdracht 3.C

De laatste jaren komt er meer reactie op extreem magere modellen. Wat vinden jullie? Moet een catwalk- of fotomodel mager zijn? Of zou men dit beeld moeten veranderen en meer volslanke modellen moeten inzetten? Beargumenteer je antwoord met minimum twee argumenten. _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. STOORNISSEN IN DE IMPULSBEHEERSING

Heb jij wel eens het gevoel gehad echt kwaad te zijn? En wat gebeurt er dan? Besef je op tijd dat je kalm moet worden of kan het echt uit de hand lopen? De meeste mensen zijn in staat zichzelf te beheersen en hun handelingen onder controle te houden. Anderen slagen hier echter niet in.

Opdracht 4.A

Algemeen: wat is een stoornis in de impulscontrole? (bronvermelding) Leg in je eigen woorden uit. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

Opdracht 4.B Zoek op internet de betekenis van de volgende stoornissen.

a. Kleptomanie:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Pathologisch gokken:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

c. Pyromanie:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

d. Periodieke explosieve stoornis:______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

e. Trichotillomanie: _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. ANGSTSTOORNISSEN

We zijn allemaal wel bang voor iets. Je krijgt er de kriebels van, ligt wakker als je er nog maar aan denkt, en wordt al misselijk bij de gedachte alleen. Spinnen, hoogtes, overgeven, bliksem, kleine ruimtes, verlaten worden... Er is een breed spectrum aan onderwerpen waar mensen bang voor kunnen zijn. Angst is een zeer normaal en veelvoorkomend verschijnsel. Angst kan erg nuttig zijn (bv. bij dreiging), maar is vaak ook irreëel.

Bij sommige mensen wordt angst zo groot dat het hun dagelijkse doen en laten gaat beïnvloeden. In wat nu volgt gaan we inzoomen op enkele angststoornissen die beschreven staan in de DSM.

10

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

5.1 Fobieën

Opdracht 5.1.

Ook op deze site is informatie te vinden over fobieën: http://www.xead.nl/wat-is-een-fobie-en-wie-kan-dat-krijgen. Op deze site vind je een overzicht van alle fobieën: http://www.angstlijst.nl/angsten

a. In het algemeen kunnen de fobieën ingedeeld worden in drie grote groepen. Welke? Leg kort uit in je eigen woorden en geef van elke groep een voorbeeld.______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Zoek in de lijst 3 fobieën (met een verschillende beginletter) waar je nog nooit van gehoord hebt. Schrijf ze hier op en leg kort in je eigen woorden uit wat deze fobieën inhouden. _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.2 Obsessieve-compulsieve stoornis (dwangstoornis)

Opdracht 5.2.a. In “obsessieve-compulsieve stoornis” heb je twee delen: obsessieve (gedachten) en

compulsieve (gedrag). Leg in eigen woorden uit wat obsessies en compulsies zijn en geef van elk een voorbeeld (tip: http://www.pfizer.be/sites/be/nl/patients/Pages/TOC-OCS.aspx )___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

b. Iedereen heeft wel bepaalde rituelen zonder dat er sprake moet zijn van een dwangstoornis. Ga zelf op zoek naar een voorbeeld (bij jezelf, anderen…).____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.3 Posttraumatische stress-stoornis

Opdracht 5.3.

Beantwoord de volgende vragen (tip: http://www.ptss.info/index.php?wat_is_ptss )a. Wat ligt aan de oorzaak van een posttraumatische stress-stoornis en geef twee

specifieke voorbeelden? ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Wat zijn de symptomen van een posttraumatische stress-stoornis? (Geef de titels van de DSM (B, C, D) en geef bij elke titel een voorbeeld)______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.4 Gegeneraliseerde angststoornis

Opdracht 5.4.

Beantwoord de volgende vragen (tip: http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/67141-gegeneraliseerde-angststoornis.html)

a. Wat onderscheidt de gegeneraliseerde angststoornis van de andere angststoornissen?_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

12

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

b. Welke klachten ervaart een persoon met een gegeneraliseerde angststoornis?_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN

Persoonlijkheidsstoornissen zijn een categorie van psychische aandoeningen die gekenmerkt wordt door een star en duurzaam patroon van gedachten, gevoelens en gedragingen die binnen de cultuur van de persoon duidelijk afwijken van de verwachtingen en het normale gedrag. Men kan verscheidene persoonlijkheidsstoornissen onderscheiden.

Opdracht 6 :Kies één persoonlijkheidsstoornis en omschrijf deze in vijf zinnen. (tip: http://www.e-psychiater.nl/psychiatrie/persoonlijkheidsstoornissen/ )____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN

Ontwikkelingsstoornissen zijn stoornissen die optreden bij kinderen en adolescenten. Sommige van deze stoornissen verdwijnen of verminderen naarmate men ouder en volwassen wordt. Andere stoornissen blijven aanwezig ook wanneer de persoon volwassen is, maar al deze stoornissen zijn reeds aanwezig wanneer de persoon nog een kind is (al gebeurt het dat de diagnose soms pas op latere leeftijd wordt gesteld). Vaak hebben deze stoornissen een belangrijke invloed op de ontwikkeling van het kind en gaan ze gepaard met zeer specifieke problemen in deze ontwikkeling.

Er bestaan heel wat ontwikkelingsstoornissen, waaronder dyslexie, dyscalculie, ticstoornissen, hechtingsstoornis … Hieronder gaan we enkele veel voorkomende ontwikkelingsstoornissen nader bekijken, namelijk de autismespectrumstoornis, ADHD en gedragsstoornissen.

13

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

BehandelingZolang de mens bestaat, is de mens reeds gefascineerd door het lichamelijke als ook het

geestelijke welzijn van zichzelf en anderen. Wie afwijkt van de standaard ideeën van de grote

groep mensen wordt al gauw als buitenbeentje gezien en omschreven als psychisch niet zoals

het hoort. Om deze mensen weer ‘normaal’ te laten worden, werden al vroeg de meest bizarre

psychische behandelingen bedacht.

Vroeger: Over welke psychische behandeling gaat het hier?

(1) ___________________________________________________

(2)_________________________________________________

14

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

(3)_____________________________________

NuBij de behandeling wordt in de eerste plaats rekening gehouden met de aard en de intensiteit

van de stoornis. Welke drie behandelingsmethoden worden er volgens jou tegenwoordig het

meest gebruikt binnen de psychiatrie en waarom?_________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Naast deze bekende behandelingsmethoden, ontwikkelt men steeds nieuwe behandelingen om

met psychische problemen om te gaan. Zo is momenteel therapie op basis van mediteren erg

geliefd.

MEDITEREN

Aan wat denk je bij de term mediteren?____________________________________________

___________________________________________________________________________

In de geestelijke gezondheidszorg wordt er met succes gebruik gemaakt van

meditatietechnieken als toevoeging aan de traditionele therapie. Mediteren doet zich vooral

voor in de vorm van “mindfulness based cognitive therapy” (MBCT). In het Nederlands

wordt dit vertaalt als Aandachtsgerichte therapie.

15

Psychiatrie Webquest Mevrouw Dams

Nu gaan jullie zelf aan de slag. Open onderstaande weblink en volg aandachtig de instructies.

Het filmpje duurt drie minuten. Tijdens dit moment mag er niet gesproken worden met elkaar.

Na het bekijken van het filmpje, beantwoorden jullie samen onderstaande vragen.

http://www.youtube.com/watch?v=APGyaMkxjuY

Beschrijf kort wat je van deze oefening vond.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Wat was het doel van de oefening?

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Voor welke psychische stoornissen zou “mindfulness based cognitive therapy” een goede

behandelingsmethode kunnen zijn en waarom?

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Toekomst

Beschrijf bovenstaande cartoon

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

16