บทท 1ความรเบองตนเกยวกบพาณชย

อเลกทรอนกส

ในปจจบนอนเทอรเนตไดเขามามบทบาทสำาคญตอการดำาเนนชวตของมนษยและ ยงสงผลกระทบตอเศรษฐกจโลกเปนอยางมาก โดยอนเทอรเนตชวยใหการทำาธรกรรมตาง ๆ สำาเรจไดดวยการคลกเพยงครงเดยว ทำาใหการดำาเนนธรกจรปแบบเดมจะตองมการปรบตว ปรบเปลยน เพอใหสามารถอยรอดและมความพรอมสำาหรบการแขงขนในสมรภมทางการตลาดสำาหรบการใชประโยชนจากอนเทอรเนตเปนเครองมอในการขยบขยายธรกจไปสรปแบบใหม ทเรยกวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce หรอ E-Commerce) กำาลงไดรบความนยมมากขน เพราะพาณชยอเลกทรอนกสสามารถทำาใหเกดการเปลยนแปลงในดานความสมพนธระหวางองคกร ลกคา พนกงาน คคาทางธรกจ ทแตกตางไปจากเดมทตองนดพบปะกนแบบเผชญหนา (Face-to-Face) มาเปนความสมพนธแบบสอสารกนผานระบบออนไลนดวยการใชเครอขายอนเทอรเนต (Screen-to-Face) โดยพาณชยอเลกทรอนกสถอเปนชองทางการตลาดขนาดใหญของโลกไรพรมแดนทสามารถเขาถงกลมผบรโภคเปาหมายไดอยางรวดเรว ไรขดจำากดในเรองเวลาและสถานท และดวยการแขงขนทางการคาอยางเสร ทำาใหสามารถชวงชงความไดเปรยบกนดวยความเรว ทงในการนำาเสนอสนคาและการใหบรการ อกทงการเตบโตทรวดเรวของอนเทอรเนตผนวกกบความตองการความสะดวก

2

สบายของผคน จงทำาใหพาณชยอเลกทรอนกสเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจของการประกอบธรกจในยคน

ภาพรวมของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) ซง

เกยวของกบการซอขายสนคาหรอบรการบนสออเลกทรอนกสนน ถอเปนสวนหนงของธรกจอเลกทรอนกส (Electronic Business) ซงครอบคลมถงการดำาเนนธรกรรมใด ๆ ผานสออเลกทรอนกสไมวาจะเปนภายในองคกรหรอระหวางองคกร การบรการลกคา การทำางานรวมกนระหวางคคาทางธรกจ ทสามารถสอสารถงกนผานเครอขายอนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต โดยปจจบนพาณชยอเลกทรอนกสเตบโตเพมมากขน ซงจากขอมลสถตการจดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกสของกรมพฒนาธรกจการคาในรอบหลายปทผานมาพบวาสถตการจดทะเบยนพาณชยมแนวโนมเพมมากขน ซงตงแตป 2556 – ส.ค. 2559 มรานคาพาณชยอเลกทรอนกสนกสไดรบการรบรองการจดทะเบยนพาณชยทงสนจำานวน 17,592 ราย แบงเปนนตบคคลจำานวน 4,367 ราย คดเปนสดสวน 25 เปอรเซนต และบคคลธรรมดา 13,225 ราย คดเปนสดสวน 75 เปอรเซนต โดยมทงหมวดหมของแฟชน/เครองแตงกาย/เครองประดบ การแพทย/สขภาพ/ยา/สมนไพร/สปา คอมพวเตอร/อปกรณไอท/ซอฟตแวร ทองเทยว/จองตว/จองโรงแรม/เชายานพาหนะ เกม/ของเลน/ของขวญ/ของชำารวย/ ของสะสม และหมวดหมอน ๆ (กรมพฒนาธรกจการคา, 2559) ซงการเปลยนแปลงของพาณชยอเลกทรอนกสเปนทนาจบตามองในอนาคต เนองจากมการเตบโตอยางรวดเรวและตอเนอง ทงในกลมของผซอและผขาย โดยพาณชยอเลกทรอนกสไดกอใหเกดแนว

3

โนมทนาสนใจหลายประการ (พรรณ สวนเพลง, 2556, หนา 402 ) ดงน

1. พาณชยอเลกทรอนกสจะมการแขงขนทรนแรงแบบทะเลสแดง (Red Ocean) ซงจากจำานวนผเขาใชงานทเพมมากขนและผใหบรการทมมากขน จงทำาใหเกดการแขงขนอยางรนแรง ดงนนผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสจะตองมการปรบตวและสรางจดแขงของธรกจ อยางตอเนองเพอความอยรอด

2. การชำาระเงนออนไลนจะไดรบความนยมเพมมากขน ไมวาจะเปนชำาระเงนผานบตรเครดตโดยตรง หรอการใชการชำาระเงนอน ๆ เชน กระเปาเงนอเลกทรอนกส การชำาระเงนผานบรษทชำาระเงน อยางเชน PayPal เปนตน

3. การขายสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสมเพมขน จงทำาใหเกดลกเลน ทางการตลาดใหม ๆ เชน การโฆษณา การทำาโปรโมชน การใหสวนลด เปนตน เพอดงดดใหผซอตดสนใจซอสนคาหรอบรการมากขน

4. การขยายตวของเครอขาย 3G, 4G ภายในประเทศจะทำาใหเกดโอกาสในการเขาถงอนเทอรเนตตอจำานวนประชากรเพมขน โดยเฉพาะการเชอมตอดวยโทรศพทแบบสมารท จงทำาใหผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสจำาเปนตองมการปรบตวเพอรองรบพาณชย บนโทรศพทเคลอนท (m-Commerce)

5. รปแบบการซอขายสนคาหรอบรการของพาณชยอเลกทรอนกสจะเชอมโยงผานเครอขายสงคมออนไลนมากขน ซงเครอขายสงคมออนไลนจะไดรบความนยมทงในฐานะ เปนเครองมอในการตดตอสอสารระหวางผซอและผขาย การสรางความสมพนธระหวางกน การรวมกลมผบรโภคทมความคดเหนและมความตองการคลาย ๆ กน ตลอดจนการใชเครอขายสงคมออนไลนเปนชองทางหนงในการซอขายสนคาหรอบรการดวย

4

ความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาไดมหนวยงานและนก

วชาการใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: e-commerce) ไวหลากหลายและแตกตางกน ดงน

องคกรการคาโลก หรอ WTO (1998) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การผลต การกระจาย การตลาด การขาย หรอการขนสงผลตภณฑและบรการโดยใชสออเลกทรอนกส

คณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงเอเชยและแปซฟก หรอ ESCAP (1998) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส ไววาหมายถง กระบวนการทใชวธการทางอเลกทรอนกสเพอทำาธรกจทจะบรรลเปาหมายขององคกร พาณชยอเลกทรอนกสใชเทคโนโลยประเภทตาง ๆ และครอบคลมรปแบบทางการเงนทงหลาย เชน ธนาคารอเลกทรอนกส การคาอเลกทรอนกส อดไอหรอการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส ไปรษณยอเลกทรอนกส โทรสาร แคตตาลอกอเลกทรอนกส การประชมทางไกล และรปแบบตาง ๆ ทเปนขอมลระหวางองคกร

กตต ภกดวฒนากลและทวศกด กาญจนสวรรณ (2547, หนา 5) ไดใหความหมายพาณชยอเลกทรอนกสไววา การใชเทคโนโลยเปนสอกลางสำาหรบแลกเปลยนสนคาและบรการระหวางผทเกยวของ ไดแก ตวบคคล องคกร หรอตวบคคลกบองคกร ทงน เพอชวยสนบสนนและอำานวยความสะดวกในการดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ทงภายในและภายนอกองคกร

พรรณ สวนเพลง (2556, หนา 400) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) ไววา คอ การดำาเนนธรกรรมทางการคาผานสออเลกทรอนกส ทเกยวของ

5

กบกระบวนการซอสนคา ขายสนคา จดสงสนคา และการแลกเปลยนสนคาหรอบรการ หรอสารสนเทศผานอนเทอรเนต ซงผขายไมจำาเปนตองพบหนากนโดยตรงกสามารถซอขายสนคาและบรการได

ศรไพร ศกดรงพงศากลและเจษฎาพร ยทธนวบลยชย (2549, หนา 143) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การทำาธรกรรมทกรปแบบ (การซอขายสนคา บรการ การชำาระเงน การโฆษณา และการแลกเปลยนสารสนเทศ) ผานสออเลกทรอนกส เชน โทรศพท โทรสาร โทรทศน และเครอขายอนเทอรเนต

โอภาส เอยมสรวงศ (2556, หนา 17) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การดำาเนนธรกรรมทางการคาผานสออเลกทรอนกส ทเกยวของกบกระบวนการซอสนคา ขายสนคา จดสงสนคา การแลกเปลยนสนคา/บรการ หรอสารสนเทศผานอนเทอรเนต

Gupta (2000, P.217) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา กระบวนการซอขาย แลกเปลยน สนคา บรการ และสารสนเทศ ผานสออเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยง ทางอนเทอรเนต

Laudon and Traver (2013, P.50) ใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา การใชอนเทอรเนต เวลดไวดเวบ และแอปพลเคชนเพอทำารายการทางการคาของธรกจในรปแบบของดจทล ระหวางองคกรกบองคกรดวยกน หรอ ระหวางองคกรกบบคคล

Kroenke (2014, P.273) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไววา เปนการซอและการขายสนคาและบรการผานเครอขายคอมพวเตอรสาธารณะและสวนบคคล ซงพาณชยอเลกทรอนกสนนไดสรางและแพรหลายดวยการประยกตใช HTTP,

6

HTML และเครองแมขาย เชน หนาเวบไซตสำาหรบแสดงรานคาซงสามารถเขาไดโดยการใชเบราวเซอร

Turban et al., (2012, P.38) ไดใหความหมายของพาณชยอเลกทรอนกส ไววา กระบวนการซอ การขาย การถายโอน หรอ การแลกเปลยนสนคา บรการ และ/หรอ สารสนเทศผานเครอขายคอมพวเตอร โดยสวนใหญเปนอนเทอรเนต และ อนทราเนต

จากทมผใหความหมายดงกลาวขางตนทำาใหสามารถสรปไดวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: E-Commerce) หมายถง การดำาเนนธรกรรมทางการคา ไมวาจะเปน การซอขาย การแลกเปลยน การประมล สนคาหรอบรการหรอขอมลสารสนเทศ ทงในระดบบคคลและองคกร ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยงอนเทอรเนต ซงกระบวนการพาณชยอเลกทรอนกสนนเกยวของกบการบรหารจดการทงงานสวนหนาราน (front-office) เพอใหเกดปฏสมพนธทดกบผบรโภค และงานสวนหลงราน (back-office) ทสนบสนนใหการซอขายสนคาหรอบรการประสบผลสำาเรจ โดยกระบวนการทงระบบจะถกเชอมโยงเขาดวยกน ไมวาจะเปน การนำาเสนอขอมลสนคาหรอบรการ การซอขาย การชำาระเงน การจดสงสนคา การบรการหลงการขาย และการจดการลกคาสมพนธ รวมถงการควบคมกระบวนการใหมความนาไววางใจ

ความเปนมาของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกสไดเรมตนขนและเตบโตขนอยางตอ

เนองตราบจนปจจบน ดงนพ.ศ.2513 (ค.ศ.1970) พาณชยอเลกทรอนกสไดเรมขน

ครงแรก โดยเรมจากการโอนเงนทางอเลกทรอนกส (Electronic

7

Fund Transfer: EFT) ระหวางองคกร ซงในชวงแรก ๆ จะใชกนในสถาบนการเงนและบรษทขนาดใหญเทานน ตอมาไดมการวจยและพฒนาจนเกด การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange: EDI) ทำาใหสามารถแลกเปลยนขอมลทางธรกจระหวางองคกรไดอยางมประสทธภาพและหลากหลายมากขน และเหตนองคกรตาง ๆ จงเลงเหนความสำาคญและประโยชนทจะไดรบมากขน อกทงประสทธภาพของเครองคอมพวเตอรสวนบคคลเพมมากขน จงทำาใหการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสไดรบความนยมกนอยางแพรหลายในองคกรธรกจ ไมวาจะเปนภาคการผลต คาสง คาปลก การบรการ และธรกจอน ๆ

พ.ศ.2533 (ค.ศ.1990) ถอเปนยคของอนเทอรเนต เพราะมผใชอนเทอรเนตเพมขน อยางรวดเรว มการนำาเสนอขอมลขาวสารทงในแบบขอความและรปภาพมากขน จงไดมการนำาอนเทอรเนตมาใชในเชงพาณชย ทเรยกวา พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce: E-Commerce) ซงมงเนนการซอขายสนคาหรอบรการผานชองทางอเลกทรอนกส โดยรวมถง การประมล (Auction) การจดซอจดจาง (Procurement) และวธการอน ๆ ทเกยวของดวย และดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยทำาใหพาณชยอเลกทรอนกสขยายตวอยางรวดเรว ทำาให มพาณชยอเลกทรอนกสรปแบบอน ๆ เกดขนมากมาย เชน รฐบาลอเลกทรอนกส (Electronic Government: E-Government) การเรยนทางอเลกทรอนกส (Electronic Learning: E-Learning) การพาณชยผานโทรศพทมอถอ (Mobile Electronic Commerce: M-commerce) การพาณชยผานสอสงคมออนไลน (Social Electronic Commerce: S-Commerce) เปนตน

8

พ.ศ.2538 (ค.ศ.1995) - ปจจบน เทคโนโลยอนเทอรเนตมการพฒนามากขน ทำาให ทงองคกรและบคคลธรรมดามการพฒนาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส การพาณชย ผานโทรศพทเคลอนท การพาณชยผานสอสงคม ทงเพอสนบสนนการดำาเนนธรกจทางกายภาพและการดำาเนนงานโดยไมมรานคาทางกายภาพมากขน รวมทงมการคดคนระบบรกษาความปลอดภยและกฎระเบยบเพอควบคมการดำาเนนกจการพาณชยอเลกทรอนกสอยางตอเนอง

คณลกษณะของพาณชยอเลกทรอนกสพาณชยอเลกทรอนกสสงผลตอการเปลยนแปลงการดำาเนน

งานธรกจในรปแบบเดม เนองดวยมลกษณะทโดดเดน (Laudon, 2012, P.405) ดงน

1. มอยทกแหง (Ubiquity)การพาณชยแบบเดมนน ตลาดการซอขายสนคาหรอ

บรการเปนสถานท ทางกายภาพ เชน รานคาปลกตาง ๆ ทตงอยในแหลงชมชน ซงลกคาจะตองเดนทางไปยงรานคาเหลานนในเวลาทรานคาเปดทำาการเพอเยยมชม เลอกสนคา ซอขาย ชำาระเงน และรบสนคา ในขณะทตลาดการซอขายสนคาหรอบรการของพาณชยอเลกทรอนกสจะกระจายอยทกท บนระบบเครอขาย ทำาใหสามารถเขาถงรานคาผานทางหนาจอคอมพวเตอร หรอโทรศพทแบบสมารทไดจากทกทไมวาจะเปนจากบาน ททำางาน หรอแมกระทงในรถ และตลอดเวลา ซงในมมมองของผบรโภคนนการซอขายสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสจะชวยลดคาใชจายและเวลาในการเดนทางลงได

2. การเขาถงทวโลก (Global Reach)

9

การพาณชยแบบเดมนน รานคาจะตงอยในชมชนหรออาณาบรเวณใดบรเวณหนง ซงการทำาการคาโดยสวนใหญจะเกยวพนกบผคนในทองถนเปนหลก สำาหรบการดำาเนนการธรกจขามพนทนนจะมกระบวนการทยงยากและคาใชจายสง แตสำาหรบเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสนนจะสนบสนนใหผคาสามารถทำาการคาแบบขามพรมแดนและมความแตกตางทางวฒนธรรมไดงายขน ทำาใหเกดความสะดวกสบายและมประสทธภาพมากขน นนหมายความวาขนาดตลาดของพาณชยอเลกทรอนกสมโอกาสเปนไปไดเทา ๆ กบจำานวนประชากรของโลก ทเขาใชอนเทอรเนต ซงในปจจบนนประมาณ 2.93 รอยลานคน (Internetlivestats, 2015)

3. มมาตรฐานสากล (Universal Standards)การพาณชยแบบเดมนน ใชเทคโนโลยทแตกตางกนใน

แตละประเทศ เชน มาตรฐานของโทรทศน วทย หรอแมแตเทคโนโลยโทรศพทของแตละประเทศทวโลกกแตกตางกน ในขณะทพาณชยอเลกทรอนกสนนใชมาตรฐานทางเทคนคของอนเทอรเนตซงเปนมาตรฐานระบบเปด มความยนหยนสง ทำาใหคอมพวเตอรหรออปกรณใด ๆ สามารถเชอมโยงไปยงเครองคอมพวเตอรหรออปกรณเครองอนไดโดยไมไดรบผลกระทบจากแพลตฟอรมทแตกตางกนทใชในแตละเครอง โดยอาศยมาตรฐานโพรโทคอล TCP/IP เปนกฎเกณฑทใชเปนขอตกลงในการสอสารระหวางกน ดวยความมมาตรฐานนเองททำาใหสามารถแบงปนขอมลสนคาหรอบรการไปไดทวโลก และสงผลใหตนทนในการนำาสนคาหรอบรการของผคาเขาสตลาดตำา และคาใชจายในการคนหาสนคาหรอบรการสำาหรบลกคาลดลงดวย

4. มความสมบรณของขอมล (Richness)

10

ในการพาณชยแบบเดม โดยเฉพาะอยางยงสำาหรบรานคาปลกขนาดเลกนน ผประกอบการหรอผขายจะมบทบาทสำาคญในการใหขอมลเกยวกบรายละเอยดสนคาหรอบรการแกลกคา ไมวาจะเปนการพดคยดวยการเผชญหนาหรอการสนทนาผานอปกรณสอสาร หรอนำาเสนอขอมลสนคาหรอบรการผานสอตาง ๆ เชน แผนพบสนคา ปายโฆษณา โทรทศน วทย เปนตน เพอทำาใหสงแวดลอมทางการคาหรอการขายมอำานาจมากขน แตการนำาเสนอขอมลรายละเอยดสนคาหรอบรการปรมาณมากและใหสามารถเขาถงผบรโภคในวงกวางพรอม ๆ กน จะเสยคาใชจายสง ดงนนจงเปนขอจำากดของความสมบรณของขอมล แตสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสสามารถนำาเสนอหรอสงขอมลรายละเอยดสนคาหรอบรการ ขอมลขาวสารตาง ๆ ไดทงในรปแบบของตวอกษร เสยง ภาพนง ภาพเคลอนไหว วดโอไดในเวลาเดยวกน และสามารถนำาเสนอมลตมเดยไปยงผบรโภคจำานวนมากดวยการลงทนตำา

5. มการโตตอบระหวางกน (Interactivity)การพาณชยแบบเดมนน เนนการโตตอบหรอปฏสมพนธ

แบบเผชญหนาระหวางผคาและผบรโภค (fact-to-face) หรออาจใชโทรศพทเปนเทคโนโลยทสนบสนนการโตตอบหรอปฏสมพนธระหวางกนเทานน สำาหรบเทคโนโลยอน ๆ อยางเชน โทรทศนกจะใชเพยงแคเปนชองทางในการโฆษณาสนคาหรอบรการไดเพยงทศทางเดยว แตไมสามารถใหผบรโภคโตตอบผานชองทางนได ในขณะทเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสนน ทกกจกรรมบนเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสยอมใหเกดการโตตอบหรอมปฏสมพนธระหวางผคาและผบรโภคไดเชนเดยวกบการคาขายแบบเผชญหนา อกทงยงสามารถทำาไดในวงกวางและทวโลก ไมวาจะเปนการใชกระดานสนทนา การแชท เปนตน

11

6. ความหนาแนนของขอมล (Information Density)พาณชยอเลกทรอนกสสามารถใหสารสนเทศในปรมาณ

มากและคณภาพทเพยงพอตอการนำาไปใชของผทเกยวของไมวาจะเปน ผบรโภคหรอผขาย ในตนทนดานการรวบรวม การจดเกบ การประมวลผล รวมทงการสอสารทตำาลง นอกจากนพาณชยอเลกทรอนกสยงทำาใหเกดความโปรงใส (transparent) แกลกคา ทงความโปรงใสดานราคาทสามารถทำาใหผบรโภค เกดความสะดวกสบายในการคนหาราคาของสนคาไดหลากหลาย และความโปรงใสดานตนทน ททำาใหผบรโภคสามารถคนหาตนทนสนคาหรอบรการจรงของผขายได ในขณะทผขายกยงไดรบขอไดเปรยบจากการใชพาณชยอเลกทรอนกสเชนกน ไมวาจะเปนการคนหาลกคาไดเยอะขน การแบงกลมลกคาเพอนำาไปสการตงราคาทแตกตางกนได (Price Discrimination) เชน ธรกจทองเทยวออนไลน คนพบวาลกคาบางกลมตองการทองเทยวในวนหยดโดยไมไดสนใจราคา เพยงแคไดรปแบบการทองเทยวทตรงกบความตองการเทานน ทางผขายกสามารถจดรายการทองเทยวตามความตองการนนในราคาทสงได แตในขณะเดยวกนกสามารถนำาเสนอรายการทองเทยวนนแกลกคารายอนทตดสนใจซอจากราคาหรอออนไหวตอราคาในราคาทตำากวา โดยอาจตดรายการการทองเทยวบางรายการออกไป

7. มการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจง/ปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบบคคล(Personalization/Customization)

การพาณชยแบบเดมนน เทคโนโลยไมสนบสนนการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจง/การใหบรการแบบปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบผใช ดงจะเหนไดจากการใหบรการโทรทศน แมผใช

12

สามารถเลอกสงทจะชมไดจากการเปลยนชองแตกไมสามารถเปลยนเนอหาของชองนนได ในขณะทเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสสนบสนนการบรการแบบเฉพาะเจาะจง (personalization) โดยผขายสามารถกำาหนดขอความทางการตลาดไปยงบคคลโดยเฉพาะดวยการปรบขอความใหสอดคลองกบพฤตกรรมของบคคลนน ไมวาจะเปน ความชอบ ความสนใจ หรอประวตการซอกอนหนา อกทงเทคโนโลยพาณชยอเลกทรอนกสยงสนบสนนการปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบผใช (customization) ดวย เชน ผบรโภคสามารถปรบเปลยนคณลกษณะสนคาหรอบรการตามความตองการเฉพาะแตละบคคล การปรบเปลยนสพนหลงหรอเทมเพลต ของเวบไซตตามความชอบ เปนตน

8. เปนเทคโนโลยทางสงคม (Social Technology)การพาณชยแบบเดมนน ไมไดเกยวของกบเทคโนโลยทาง

สงคมใด ๆ ผคาและผบรโภคจำานวนมากจะสามารถแบงปนขอมลกนไดโดยการพบปะสงสรรคกนเปนหลกเทานน แตเทคโนโลยสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสกอใหเกดกลมสงคมออนไลนหลากหลายรปแบบ ทอนญาตใหผใชสามารถสรางและแบงปนความร ประสบการณ และเรองราวตาง ๆ ใหกบบคคลอน ๆ ทอยในสงคมหรอชมชนออนไลนเดยวกน ผานหวเรองตาง ๆ ทงในรปแบบของขอความ วดโอ รปภาพ

โครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกสโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) คอองคประกอบหลก

สำาคญทงทางดานเทคโนโลยพนฐาน และทางดานงานธรกจทจะขบ

13

เคลอนใหการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสดำาเนนไปไดอยางสมบรณและมประสทธภาพ โดยโครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกสสามารถแบงไดเปน 4 สวนประกอบหลก (จราภรณ สธมมสภา, 2555, หนา 20; กตต ภกดวฒนะกล และ ทวศกด กาญจนสวรรณ, 2547, หนา 10) ดงน

1. ระบบเครอขายและการสอสาร (Network and Communication) เครอขายคอการเชอมตอคอมพวเตอรตงแต 2 เครองเขาดวยกน เพอใหสามารถสอสารกนไดตามวตถประสงคอยางใดอยางหนง ซงสำาหรบพาณชยอเลกทรอนกสนน จะตองอาศยเครอขายพนฐาน ไดแก เครอขายทองถน (LAN) เครอขายระดบเมอง (MAN) เครอขายบรเวณกวาง (WAN) เครอขายเทคโนโลยอนเทอรเนต ไดแก อนทราเนต เอกซทราเนต อนเทอรเนต รวมทง เครอขายไรสายดวย ในสวนของการสอสารกจะตองมชองทางการตดตอสอสารเพอใหการแลกเปลยนขอมลเปนไปไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เชน ระบบการสอสารและโทรคมนาคม สายสญญาณตางๆ อปกรณสอสารทงแบบมสายและไรสาย เปนตน

2. การจดการเนอหาและการเผยแพร (Content Management and Publishing) ซงจะเนนในสวนของการจดรปแบบเนอหาเพอการนำาเสนอสนคาหรอบรการในรปแบบของสอประสม (Multimedia) ซงจะตองมการผสมผสานระหวาง ขอความ ภาพนง เสยง ภาพเคลอนไหว โดยจะตองใชเครองมอ เชน ซอฟตแวรประยกตสำาหรบการพฒนาเวบไซต และภาษาโปรแกรม ซงทำางานบนเวบไซต ตวอยางเชน เอชทเอมแอล(HTML) จาวา (JAVA) เอกซเอมแอล (XML) วอารเอมแอล (VRML) เปนตน

3. การบรการธรกจและการตอประสาน (Business Service and Interfacing) ซงจะเปนระบบการทำางาน

14

ตาง ๆ ภายในพาณชยอเลกทรอนกส รวมทงสารสนเทศตาง ๆ ทจะสนบสนนการดำาเนนงานหรอการบรการธรกจ เชน แคตตาลอกสนคาแบบอเลกทรอนกส (e-catalog) ระบบชำาระเงนอเลกทรอนกส ระบบการจดการขอมลลกคา ระบบจดการลกคาสมพนธ เปนตน

4. ระบบความมนคง (Security) เพอชวยใหเกดความมนใจและความไววางใจ แกลกคาทจะทำาธรกรรมผานระบบพาณชยอเลกทรอนกส อกทงยงชวยสรางภาพลกษณทดใหกบองคกรธรกจอกดวย เชน มาตรฐานการเขารหสขอมล (Data Encryption) ระบบการรบรองความนาเชอถอจากหนวยงานรบรอง เปนตน

องคประกอบของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกส

ประกอบดวยองคประกอบ ทสำาคญ 5 ประการ ซงจะตองทำางานรวมกนเพอใหพาณชยอเลกทรอนกสสามารถดำาเนนการไดอยางมประสทธภาพ ดงน

1. คน (people) ซงเปนไปไดทงบคลากรภายในองคกรและบคคลภายนอกทเกยวของ เชน ผขาย ผซอ คนกลาง ผเชยวชาญทางดานพาณชยอเลกทรอนกส เปนตน

2. นโยบายสาธารณะ (public policy) ซงเกยวของกบกฎหมายและนโยบาย รวมทงขอบงคบตาง ๆ เชน พระราชบญญตดานการชำาระเงนอเลกทรอนกส กฎหมายภาษเงนได ของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส เปนตน ซงขอตกลงนจะตองถกประกาศเพอใหผทเกยวของรบรและยอมรบ

15

3. การตลาดและการโฆษณา (marketing and advertising) ซงพาณชยอเลกทรอนกสจำาเปนตองไดรบการวจยทางดานการตลาดและการโฆษณาประชาสมพนธเพอใหลกคารจก รวมทงจะตองพฒนากลยทธทางการสงเสรมการขายเพอดงดดใหลกคาเขามาใชบรการเพมขน และหาแนวทางผลกดนใหลกคาเกดความภกดตอธรกจเชนเดยวกบธรกจทว ๆ ไป

4. บรการสนบสนน (supporting service) เปนบรการเพอสนบสนนและอำานวยความสะดวกใหกบผใชงานพาณชยอเลกทรอนกส เชน การชำาระเงนอเลกทรอนกส การสงมอบสนคาทนเวลา การบรการหลงการขาย เปนตน

5. คคาทางธรกจ (business partners) ซงหมายถงการเปนคคาทางธรกจทกระทำากจกรรมบางอยางรวมกน ไมวาจะเปน การรวมลงทน การทำาตลาดกลางอเลกทรอนกส เปนตน

รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาการแบงประเภทพาณชย

อเลกทรอนกสนนมการจดแบงไดหลากหลาย ซงโดยสวนใหญจะแบงตามการปฏสมพนธกนระหวางภาคสวน โดยพาณชยอเลกทรอนกสทเกดขนในทางธรกจ มดงน

1. องคกรธรกจกบองคกรธรกจ (Business to Business: B2B) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจดวยกนเอง ไมวาจะเปนผผลต ผประกอบการ หรอผแทนจำาหนาย ซงองคกรธรกจเหลานนอาจจะทำาการจดซอ (Purchasing) จดจาง (Procurement) แลกเปลยนขอมลขาวสาร (Electronic Data Exchange: EDI) หรอธรกรรมอนๆ ผานชองทางออนไลน โดยพาณชยอเลกทรอนกส

16

รปแบบนมกพบเหนในการตกลงทำาธรกรรมกนในปรมาณมากและมราคาทสงพอสมควร ตวอยางเชน เวบไซต B2Bthai.com ซงเปนรปแบบ B2B E-Marketplace ระดบสากล ทเปนสอกลางทางดานการซอขาย ระหวางองคกรธรกจกบองคกรธรกจภายในประเทศไทย ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.1 เปนตน

ภาพท 1.1 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2Bทมา : B2Bthai (2011)

2. องคกรธรกจกบผบรโภค (Business to Consumer : B2C) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสทพบเหนมากทสดในปจจบน ซงเปนธรกรรมทเกดขนระหวางองคกรธรกจหรอผประกอบการกบผบรโภค โดยรปแบบนองคกรธรกจหรอผประกอบการจะเปนผขายสนคาหรอบรการใหกบผบรโภคโดยตรงผานรานคาพาณชยอเลกทรอนกสในลกษณะของการคาปลก หรอทเรยกวา E-tailing เปนสวนใหญ ซงทางรานจะจดทำาเวบไซตเพอนำาเสนอสนคาหรอบรการผานแคตตาลอกสนคาสำาหรบใหลกคาสามารถเยยมชม คนหา เลอกสงซอสนคาหรอบรการไดเลย ตวอยางเชน เวบไซต central.co.th ซงขายสนคาอปโภคบรโภค ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.2 เปนตน

17

ภาพท 1.2 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2Cทมา: ซโอแอล (2558)

3. ผบรโภคกบองคกรธรกจ (Consumer to Business: C2B) เปนรปแบบการทำาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสระหวางผบรโภคกบองคกรธรกจอกรปแบบหนง ซงผบรโภคมสถานะเปนผคาทจะนำาเสนอขายสนคาหรอบรการ ในขณะทองคกรธรกจจะเปนผพจารณาราคาและตดสนใจซอ ในกรณนผบรโภคจะมอำานาจในการตงราคาสนคาหรอบรการไดดวยตวเอง ในขณะทองคกรธรกจจะเปนผตดสนใจวาจะซอสนคาหรบรการตามราคาทผบรโภคเสนอหรอไม ซงรปแบบนจะเปนรปแบบยอนกลบของ B2C เชน เวบไซต https://www.elance.com ซงเปนเวบไซตทอนญาตใหผบรโภคลงขอมลเพอขายทกษะและความสามารถของตวเอง สวนองคกรธรกจกสามารถเลอกสรรบคคลทตองการไดโดยเปรยบเทยบคณสมบตกบขอมลโครงงานหรอความตองการบคลากรขององคกร เปนตน ถาบรษทพอใจกบคณสมบตและเงนเดอนทผบรโภคเสนอกจะจางงาน หรอ เวบไซต https://www.priceline.com ซงทำาหนาทเปนตวกลางระหวางผคากบผบรโภค ไดอนญาตใหผบรโภคตงราคาสนคาหรอบรการทตองการไดดวยตวเอง (Name your own price) ไมวาจะเปน ตวเครองบน หองพกในโรงแรม บรการเชารถยนต บรการโทรศพท

18

ทางไกล ตวเรอทองเทยว เปนตน และเมอใดกตามทราคาของผคาทเสนอใหกบ priceline ตำากวา ราคาทลกคาตองการ กจะเกดการขายขน เชน คาเชาหองพกททางผคาเสนอมา 1,500 บาท แตราคาทลกคาเสนอมา 1,700 บาท ทาง priceline กจะปดการขายใหกบลกคารายนน ๆ โดยกำาไรททาง priceline ไดรบจะอยทสวนตางของราคาทลกคาตองการ ลบดวยราคาทผคาเสนอใหกบ priceline ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 1.3

ภาพท 1.3 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท C2Bทมา : Priceline (2015)

4. องคกรธรกจกบภาครฐ (Business to Government) เปนรปแบบการทำาธรกรรมพาณชยอเลกทรอนกสระหวางองคกรธรกจกบภาครฐ ซงการทำาธรกรรมในลกษณะนองคกรธรกจจะเสนอขายสนคาหรอบรการแกภาครฐ โดยสวนใหญจะพบในลกษณะของการจดซอจดจางภาครฐ (E-Government Procurement) ตวอยางเชน เวบไซตของพนธวณช https://www.pantavanij.com/portal/g-procurement/index.asp ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 3.4 ซงบรการภายในเวบไซตของพนธวณช กคอ การสรางตลาดกลางในการซอขาย และจดซอจดจางสนคาทางอเลกทรอนกส (e-

19

procurement) โดยมงเนนไปทสนคาประเภทอปกรณสำานกงานทวไป ซงความโดดเดนของบรการนไมไดอยทตวเทคโนโลยอยางเดยว แตเนนประเดนสำาคญ คอ "พนธมตร" ทเขารวมในตลาดกลางอเลกทรอนกส ซงเปนตลาดกลางในการประมลออนไลนงานภาครฐแหงน เปนตน

ภาพท 1.4 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท B2Gทมา : พนธวณช (2558)

5. ผบรโภคกบผบรโภค (Consumer to Consumer) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางผบรโภคกบผบรโภคดวยกนเอง ซงวตถประสงคของการทำาธรกรรมลกษณะนอาจจะเปนการแลกเปลยนสนคา การประกาศขายหรอประมลสนคามอสอง เมอผซอและผขายมความพอใจในตวสนคาหรอบรการ รวมทงราคา ทงสองฝายกจะตกลงทำาการซอขายกน เชน เวบไซต thaisecondhand.com ซงเปนเวบไซตทใหผบรโภคสามารถนำาขอมลสนคาไปประกาศขายหรอแลกเปลยนกนได เปนตน

20

ภาพท 1.5 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท C2Cทมา : Thaisecondhand (2015)

6. ภาครฐกบองคกรธรกจ (Government to Business: G2B) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบองคกรธรกจ ตวอยางเชน เวบไซต http://www.dbd.go.th ซงเปนของกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ทอนญาตใหองคกรธรกจสามารถจดทะเบยนนตบคคลผานชองทางออนไลน เปนตน

ภาพท 1.6 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท G2Bทมา: กรมพฒนาธรกจการคา (2558)

7. ภาครฐกบประชาชน (Government to Citizen: G2C) เปนรปแบบการทำาธรกรรมระหวางภาครฐกบผบรโภคหรอประชาชน ตวอยางเชน เวบไซต http://www.rd.go.th ซงเปน

21

เวบไซตของกรมสรรพากร ทเปดบรการใหประชาชนยนเสยภาษออนไลน เปนตน

ภาพท 1.7 แสดงตวอยางพาณชยอเลกทรอนกสประเภท G2Cทมา: กรมสรรพากร (2558)

นอกจากพาณชยอเลกทรอนกสในรปแบบเดม ซงใชเวบไซตผานหนาจอคอมพวเตอรแลว ปจจบนนดวยความกาวหนาทางดานเทคโนโลย และการตองการความสะดวกสบายของผใช จงเกดการพาณชยอเลกทรอนกสบนโทรศพทเคลอนท รวมทงมการใชสอสงคมออนไลนเขามาชวยในการทำาธรกรรมเพมขนดวย

8. การพาณชยอเลกทรอนกสผานสอสงคมออนไลน (Social Electronic Commerce: S-Commerce) เปนการทำาธรกรรมผานชองทางของสอสงคมออนไลน เชน เฟสบค (Facebook) อนสตาแกรม (Instagram) ไลน (Line) เปนตน ดวยการเตบโตของสอสงคมออนไลนทเพมขนเรอย ๆ อกทงคณสมบตทหลากหลายของสอสงคมออนไลน เชน การแบงปน (Sharing) การสงตอ (Retweet) การแสดงความคดเหน (recommend) เปนตน จงสงผลใหขอมลขาวสาร ขอมลสนคาหรอบรการ ขอมลผประกอบการ แพรกระจายออกไปในวงกวางไดอยางรวดเรว ตวอยางเชน การขายสนคาหรอบรการบน facebook การนำาเสนอรายละเอยดสนคาหรอบรการผานไทมไลน

22

ของไลน (line) หรอ การเปดรานคาบนอนสตาแกรม (Instagram) เปนตน

9. การพาณชยอเลกทรอนกสผานโทรศพทเคลอนท (Mobile Electronic Commerce: M-commerce) เปนการทำาธรกรรมของพาณชยอเลกทรอนกสซงใชเครองมอสอสารประเภทไรสาย เชน โทรศพทมอถอ แทบเลต โดยการทำางานจะอาศยเครอขายเซลลลาร และเครอขายไรสายในการเชอมตอเขาสอนเทอรเนต ซงผใชบรการสามารถทำาธรกรรมผานทางหนาเวบไซต หรอ แอปพลเคชนตาง ๆ ทถกสรางขนมาใหทำางานไดบนระบบดงกลาว

รปแบบการดำาเนนงานธรกจพาณชยอเลกทรอนกสการดำาเนนธรกจแบบดงเดมเปนลกษณะการดำาเนนการแบบ

ออฟไลนซงมกจะมหนารานทางกายภาพใหลกคาไดเขาไปเลอกซอสนคาหรอบรการ ซงการดำาเนนธรกจลกษณะนจะเรยกวา บรกแอนดมอรตาร (Brick-and-Mortar) โดยไมวาจะเปนการดำาเนนการในมตของผลตภณฑ กระบวนการ หรอ การสงมอบ ลวนจะตองมการเผชญหนาระหวางผซอและผขายทงสน ตวอยางเชน รานคาสะดวกซอ หางสรรพสนคา ซงเมอลกคามความตองการซอสนคากจะตองเดนทางไปยงรานคา จากนนกเลอกสนคาทตองการ ชำาระเงนคาสนคาและรบสนคา กถอวา การดำาเนนการเสรจสน ซงตอมาหลาย ๆ รานคามการปรบเปลยนรปแบบการดำาเนนธรกจใหมการรบ คำาสงซอผานทางโทรศพท กถอวาเปนลกษณะของพาณชยอเลกทรอนกสไดแตอาจไมใชความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสทใชในปจจบน ซงรปแบบการดำาเนนงานธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทสมบรณผานชองทางอนเทอรเนตนนม 2 รปแบบ ดงน

23

1. คลกแอนดมอรตาร (Click-and-Mortar) เปนรปแบบการดำาเนนธรกจแบบผสมผสานระหวางแบบออฟไลนและแบบออนไลน กลาวคอ รปแบบนเกดจากธรกจแบบบรกแอนดมอรตาร ไดเพมชองทางสำาหรบการจดการมตของการนำาเสนอสนคาหรอบรการ กระบวนการซอขาย หรอ วธการสงมอบ เขาสโครงสรางแบบดจทลควบคไปกบรานคา ทางกายภาพ เชน หางสรรพสนคาเทสโก โลตส จะมหนารานเปดดำาเนนการคาปลกสนคาอปโภคบรโภคในรปแบบของหางสรรพสนคา หรอรานสะดวกซอ (Tesco Lotus Express) แตเพอใหสามารถเขาถงกลมลกคาไดกวางไกลขนจงทำาการเปดรานคาพาณชยอเลกทรอนกส ท http://shoponline.tescolotus.com เพมขนอกหนงชองทาง ซงลกคาสามารถเดนทางไปซอสนคายงหางสรรพสนคาเองหรอสงซอผานทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสและรอใหสนคา มาสงทบานไดเลย หรอจะสงซอทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสและเดนทางไปรบสนคาเอง ยงหางสรรพสนคาโดยไมเสยเวลาเดนเลอกสนคาภายในรานคากไดเชนกน ดงแสดงหนาเวบไซตในภาพท 1.8

ภาพท 1.8 แสดงตวอยางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดมอรตาร

24

ทมา : Tescolotus (2015). การพาณชยแบบคลกแอนดมอรตารมขอด คอ ผประกอบการ

จะมความชำานาญในดานธรกจนน ๆ อยกอนแลวทำาใหการดำาเนนงานตาง ๆ สามารถทำาไดอยางรวดเรว อกทงการม ฐานลกคาเดมอยแลวกจะทำาใหสามารถเรมตนจากลกคากลมเดมไดเลย แลวคอยขยายธรกจออกไปยงกลมลกคาใหม ๆ ซงมโอกาสเปนไปไดรวดเรวมากขน เพราะมความนาเชอถอ และสามารถสรางความมนใจใหกบลกคาไดมากกวาจากการมตวตน มหลกแหลงทตดตอทแนนอนของรานคาทางกายภาพ แตกยงคงมขอเสย คอ ผทเขาสการพาณชยลกษณะนไดจะตองเปนผทมธรกจอยแลวเทานน หากเปนผทยงไมมธรกจและตองการทำาในรปแบบนจะตองมการลงทนทสง และยงจะตองใชบคลากรจำานวนมากในการบรหารและจดการระบบตางๆ ทงหนารานคาจรง และเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส 

2. คลกแอนดคลก (Click-and-Click) เปนการดำาเนนธรกจในรปแบบดจทลหรอแบบออนไลนชองทางเดยวโดยไมมรานคาทางกายภาพ ดงนนเมอลกคาตองการซอสนคากจะตองดำาเนนการผานเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสเพยงชองทางเดยวเทานน ตวอยางเชน เวบไซต www.amazon.com ซงขายหนงสอและอปกรณอเลกทรอนกสผานเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสโดยไมมหนารานทางกายภาพ แตสำาหรบการดำาเนนการของเวบไซต amazon นนในมตของวธการสงมอบสำาหรบสนคาทจบตองไดกยงคงใชชองทางกายภาพเชนเดม ตวอยางเชน ในกรณทลกคาสงซอหนงสอ ทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสกยงคงจดสงสนคานนไปยงลกคาผานบรษทจดสง ซงแตกตางจากเวบไซต https://www.mebmarket.com ซงเปนเวบไซตขายหนงสอในลกษณะของ e-book นนในมตของผลตภณฑ กระบวนการ และวธการสงมอบ (การดาวนโหลด) จะใชวธการแบบ

25

ออนไลนทงหมด ดงตวอยางหนาเวบไซตในภาพท 3.9 ทงนการพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดคลกจะเปนแบบออนไลนสมบรณแบบหรอไมนนขนอยกบลกษณะของสนคาหรอบรการทจดจำาหนายนนเอง

ภาพท 1.9 แสดงตวอยางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดคลกทมา: Mebmarket (2015)

พาณชยอเลกทรอนกสแบบคลกแอนดคลกมขอด คอ เปนการลงทนนอยและสามารถเรมตนไดอยางรวดเรวเพราะแคจดทำาเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส กสามารถเรมตนทำาการคาขายไดแลว และเปนรปแบบการทำางานทอสระ ไมยดตดกบรปแบบบรษท ทำาใหมความยดหยนสงในการบรหารจดการ แตกมขอเสยเชนกน คอ ดวยการเรมตนธรกจพาณชยอเลกทรอนกสลกษณะนทสามารถทำาไดงาย และรวดเรว ทำาใหบางครงอาจขาดประสบการณดานการบรหาร และขาดความชำานาญในการทำาการตลาดหรอความเขาใจเกยวกบการดำาเนนธรกจ รวมถงการสรางฐานลกคาจะตองเรมตนสรางใหมทงหมด อกทงการสรางความนาเชอถอทำาไดยากเพราะธรกจทงหมดอยบนโลกอนเทอรเนต ซงลกคาบางคนอาจจะไมคอย

26

เชอถอหรอมนใจในการทำาธรกรรมกบธรกจทมเพยงแคเวบไซตโดยไมมหนารานจรง

ประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกส

สามารถกอใหเกดประโยชนตอผใชงานทงในระบบตวบคคล องคกร และสงคม ซงประโยชนเหลานจะนำามาซงการไดเปรยบทางการแขงขนใหกบองคกรและสงคม และผลประโยชนสำาหรบผบรโภค ดงรายละเอยดตอไปน

1. สำาหรบผประกอบการ/องคกร1.1 สามารถลดตนทนในการดำาเนนการ เชน คาจาง

พนกงานหนาราน คาเอกสารตาง ๆ และคาโฆษณาผานสอตาง ๆ เปนตน

1.2 สามารถทำาใหเปดหนารานเพอจำาหนายสนคาหรอบรการใหกบผคนทวโลกไดตลอด 24 ชวโมง โดยไมมวนหยด

1.3 สามารถปรบปรงขอมลสนคาหรอบรการ ขอมลรานคา ใหทนสมยอยเสมอไดงาย

1.4 สามารถเขาถงกลมเปาหมายไดกวางขนดวยความรวดเรว และตนทนตำา

1.5 สามารถขยายตลาดสำาหรบสนคาหรอบรการไปไดทวโลก

1.6 สามารถลดขอจำากดในการแขงขนสำาหรบองคกรขนาดเลก ใหสามารถแขงขนกบองคกรขนาดใหญไดงายขน

1.7 สามารถสงเสรมการตลาดทมงเนนไปยงลกคาเฉพาะกลม (Niche Market)

27

2. สำาหรบผบรโภค2.1 สามารถประหยดคาใชจาย เวลา ในการเดนทาง

สำาหรบการทำาธรกรรม2.2 สามารถซอสนคาหรอบรการไดทกท ทกเวลา 2.3 มทางเลอกในการซอสนคาหรอบรการไดมากขน

โดยสามารถคนหาขอมลเพอเปรยบเทยบขอมลราคา ขอมลคณภาพสนคา ขอมลรานคา และขอมลอน ๆ กอนตดสนใจชอไดมากและงายขน

2.4 สามารถซอสนคาหรอบรการจากผผลตโดยตรงโดยไมผานคนกลางไดงายขน

2.5 มโอกาสในการมสวนรวมของผบรโภคทงในดานการตงราคาสนคาหรอบรการ และการกำาหนดคณลกษณะสนคาหรอบรการได

2.6 สามารถโตตอบ แลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณในรปแบบชมชนออนไลนระหวางผบรโภคดวยกนเอง หรอผบรโภคกบผประกอบการไดมากขน

3. สำาหรบสงคม/ประเทศ3.1 สามารถชวยลดภาวะการไมมงานทำาของประชาชน

ได เพราะการขายสนคาผานพาณชยอเลกทรอนกสนน บคคลเพยงคนเดยวกสามารถเปดรานคาเพอขายสนคาหรอบรการไดงาย และทำางานอยกบบานได โดยตนทนตำา

3.2 สามารถชวยเพมรายไดประชาชาตมวลรวมของประเทศได เนองจากการขายสนคาผานระบบพาณชยอเลกทรอนกสสามารถเปดตลาดการขายสนคาหรอบรการไปไดทวโลก นนยอมสงผลตอรายไดทเพมขนดวย ขอจำากดของพาณชยอเลกทรอนกส

28

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาพาณชยอเลกทรอนกสมขอจำากดทงตอองคกร ผบรโภค และสงคม เชนเดยวกน ดงรายละเอยดดงตอไปน

1. สำาหรบผประกอบการ/องคกร1.1 ตองใชเงนในการลงทนสง เพราะการสราง

พาณชยอเลกทรอนกสทครบวงจรตองใชเงนลงทนทงในดานของฮารดแวร ซอฟตแวรทมประสทธภาพ ความปลอดภยทมความนาเชอถอ การจดการระบบเครอขายและการจางบคลากรสำาหรบการจดการและดแลระบบ

1.2 ตองปรบเปลยนตามการเปลยนแปลงของเทคโนโลยอยเสมอ ทำาใหองคกรจะตองตดตาม และปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงเทคโนโลยเหลานนอยเสมอ อกทงการเปลยนแปลงนนจะนำามาซงคาใชจายทตองสำารองไวตลอดเวลา

1.3 ตองเผชญหนากบการแขงขนทมากขน ซงการเขาสโลกของพาณชยอเลกทรอนกสนนสามารถทำาไดไมยากทงผประกอบการทมหนารานทางกายภาพและไมมหนาราน ดวยเหตนจงทำาใหเกดคแขงไดอยางงายทงระดบชาตและนานาชาต จงมกจะนำาไปสสงครามทางดานราคาและทำาใหเกดผลเสยตอองคกรตามมา

1.4 ตองปรบการทำางานของเทคโนโลยใหมและเทคโนโลยเดมทมอยในองคกร ทอาจจะเขากนไมได ซงกรณองคกรตองการจะใชงานทง 2 ระบบไปพรอม ๆ กนกจะทำาใหไมสามารถตดตอ สอสาร หรอแบงปนขอมลกนได ทำาใหขาดประสทธภาพในการดำาเนนงาน ดงนนเพอใหการดำาเนนงานขององคกรทำางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลจงจำาเปนตองเชอมโยงใหทง 2 ระบบทำางานรวมกนได ซงองคกรจะตองลงทนทเพมขนสำาหรบการเชอมโยงระบบนนเอง

2. สำาหรบผบรโภค

29

2.1 ตองเสยคาใชจายในการเขาถงอนเทอรเนต ในการเขาซอสนคาหรอบรการผานพาณชยอเลกทรอนกสนนผบรโภคจะตองเชอมตอเขาสอนเทอรเนต ซงราคาคาเชอมตอนนมกจะถกกำาหนดโดยผใหบรการอนเทอรเนตแตละราย

2.2 ตองเสยคาใชจายดานอปกรณคอมพวเตอร ซงไมเพยงแคคาใชจายในตอนเรมตนแตยงตองมคาใชจายทเกดขนจากการปรบเปลยนเมอเทคโนโลยมการเปลยนแปลงไป เพอใหคณสมบตของอปกรณเหลานนสามารถเขากนไดกบความตองการทเปลยนแปลงไปของอนเทอรเนต เวบไซตและการใชงานของระบบพาณชยอเลกทรอนกส

2.3 ตองพฒนาความรพนฐานทางดานเทคนค ซงในการใชงานพาณชยอเลกทรอนกสนนผบรโภคจะตองสามารถใชงานอนเทอรเนตเบองตน รวมถงการใชงานเวลดไวดเวบ และการเขาใจระบบการทำางานของพาณชยอเลกทรอนกสดวย

2.4 การตดตอและความสมพนธทางกายภาพถกลดทอนลง ซงการพาณชยอเลกทรอนกสนนเปนการซอขายสนคาผานสออเลกทรอนกสเปนหลก ดงนนกระบวนการตาง ๆ ซงถกแทนทดวยอเลกทรอนกส จะทำาใหผบรโภคไมสามารถทจะสมผสและเกดความรสกกบสนคาทขายแบบออนไลน หรอไมมปฏสมพนธกบความเปนมนษย

3. สำาหรบประเทศ/สงคม3.1 ปฏสมพนธระหวางมนษยลดลง เมอคนในสงคม

ซอสนคาหรอบรการบนพาณชยอเลกทรอนกสเพมมากขนอาจจะยบยงปฏสมพนธทางบคคลและสงคมลงได ซงจะสงผลตอการดำารงชวตในสงคมใหเปลยนแปลงไปจากเดมทเคยเปนการปฏสมพนธระหวางบคคล

30

3.2 เกดการแบงแยกทางสงคม การกาวหนาของพาณชยอเลกทรอนกสอาจทำาใหเกดความแตกตางระหวางผคนทมความรดานเทคโนโลยและสามารถใชงานได กบผไมมความรดานเทคโนโลยไมสามารถใชงานได อนจะนำาไปสผลการกระทบทอนตรายตอความยงยนของสงคม

3.3 สนเปลองทรพยากร เมอเทคโนโลยใหมถกพฒนาอยางรวดเรว อปกรณเกาทงฮารดแวรและซอฟตแวรกตองถกทำาลายทง

3.4 ทำาใหเกดอาชญากรรมทางสงคมเพมขน เนองดวยการใชงานผานชองทางอนเทอรเนตไมมนโยบายทชดเจนในการควบคม จงงายตอการกออาชญากรรมหรอสงไมพงประสงคไดเพมขนในสงคม เชน เดกและเยาวชนขโมยบตรเครดตพอแมมาซอรายการเกมตาง ๆ เปนตน