TÔNG HU NẤ  RECONCILIATIO ET PAENITENTIA

(HÒA GI I VÀ SÁM H I)Ả Ố

C A Đ C GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ IIỦ Ứ

G I CÁC GIÁM M C, GIÁO SĨ VÀ TÍN H UỞ Ụ Ữ

H U TH NG H I Đ NGẬ ƯỢ Ộ Ồ

NGÀY 02 THÁNG 12 NĂM 1984

***

Đ c Giáo Hoàng Gioan Phaolô IIứ

***

D N NH PẪ Ậ

NGU N G C VÀ Ý NGHĨA C A VĂN KI NỒ Ố Ủ Ệ

 

1. Đ i v i ng i th i này khi nói v Hòa gi i và Sám h i là m i g i h tái khámố ớ ườ ờ ề ả ố ờ ọ ọ phá và chuy n ra ngôn ng riêng c a mình, nh ng l i mà Đ c Giêsu, Đ ng C u Để ữ ủ ữ ờ ứ ấ ứ ộ và là Th y chúng ta đã khai m c cu c gi ng thuy t:ầ ạ ộ ả ế  “Hãy sám h i và tin vào Tinố m ng”ừ [1] nghĩa là đón nh n tin m ng tình yêu, tin m ng đ c làm con cái Chúa vàậ ừ ừ ượ tr thành anh em v i nhau.ở ớ

Vì sao m t l n n a H i Thánh l i đ c p đ n ch đ và l i m i g i này?ộ ầ ữ ộ ạ ề ậ ế ủ ề ờ ờ ọ

M i quan tâm đ bi t rõ h n và am hi u con ng i th i đ i và th gi i hi n nay,ố ể ế ơ ể ườ ờ ạ ế ớ ệ gi i quy t nh ng khúc m c và khai m nh ng bí n c a h cũng nh phân đ nhả ế ữ ắ ở ữ ẩ ủ ọ ư ị

1

nh ng m m m ng t t lành và x u xa, trong đó, đã khi n t lâu bao ng i bănữ ầ ố ố ấ ế ừ ườ khoăn nhìn vào con ng i và th gi i. Có cái nhìn c a s gia, nhà xã h i h c, tri tườ ế ớ ủ ử ộ ọ ế và th n h c, nhà tâm lý và nhân h c, thi sĩ và nhà th n bí, nh t là cái nhìn lo âuầ ọ ọ ầ ấ nh ng đ y hy v ng c a ng i m c t .ư ầ ọ ủ ườ ụ ử

Đi u này đ c bi u l đi n hình trong m i trang c a Hi n ch M c V quanề ượ ể ộ ể ỗ ủ ế ế ụ ụ tr ng c a Công Đ ng Vatican IIọ ủ ồ  “Vui M ng và Hy V ng”ừ ọ  nói v H i Thánh trong thề ộ ế gi i ngày nay, cách đ c bi t trong ph n d n nh p r t bao la và sâu s c. Đi u nàyớ ặ ệ ầ ẫ ậ ấ ắ ề cũng bi u l trong vài văn ki n đ y khôn ngoan và bác ái c a các v ti n nhi mể ộ ệ ầ ủ ị ề ệ kh kính c a tôi, mà tri u Giáo Hoàng đã ghi d u b ng bi n c l ch s và ngôn sả ủ ề ấ ằ ế ố ị ử ứ c a Công Đ ng y.ủ ồ ấ

Cùng v i nh ng ng i khác, ng i m c t cũng có th nh n th y, trong s các đ cớ ữ ườ ườ ụ ử ể ậ ấ ố ặ tr ng b t h nh c a th gi i và nhân lo i th i nay, s hi n h u c a nh ng m iư ấ ạ ủ ế ớ ạ ờ ự ệ ữ ủ ữ ố chia rẽ sâu r ng và đau th ng.ộ ươ

M t th gi i b xâu xéộ ế ớ ị

2. Nh ng m i chia rẽ này bi u l trong các m i t ng quan gi a các cá nhân và cácữ ố ể ộ ố ươ ữ nhóm và c bình di n các nhóm l n h n: gi a các qu c gia v i nhau, cũng nhả ở ệ ớ ơ ữ ố ớ ư gi a các kh i qu c gia đ i ngh ch, trong cu c tranh giành quy n th ng tr . c iữ ố ố ố ị ộ ề ố ị Ở ộ ngu n c a s phân rã này, không khó gì nh n ra nh ng xung kh c mà thay vì đ cồ ủ ự ậ ữ ắ ượ gi i quy t b ng đ i tho i l i càng tr nên nghiêm tr ng h n trong s đ i đ u vàả ế ằ ố ạ ạ ở ọ ơ ự ố ầ thù ngh ch.ị

Các ng i quan sát tinh t , khi nghiên c u nh ng y u t gây chia rẽ, đã khám pháườ ế ứ ữ ế ố các nguyên do thu c nhi u lo i r t khác nhau: t s m t cân đ i đang gia tăngộ ề ạ ấ ừ ự ấ ố gi a các nhóm ng i, các t ng l p xã h i và các qu c gia v i nhau, cho đ n s kìchữ ườ ầ ớ ộ ố ớ ế ự đ ch dai d ng v ý th c h ; t s c nh tranh v l i t c kinh t đ n nh ng phânị ẳ ề ứ ệ ừ ự ạ ề ợ ứ ế ế ữ c c v chính tr ; t s phân bi t s c t c đ n nh ng kỳ th vì lý do tôn giáo và xãự ề ị ừ ự ệ ắ ộ ế ữ ị h i. H n n a, m t vài s ki n xem ra hi n nhiên đa cho th y b m t th m nãoộ ơ ữ ộ ự ệ ể ấ ộ ặ ả c a nh ng m i chia rẽ v n là nguyên nhân c a nh ng s ki n đó, và cho th y tínhủ ữ ố ố ủ ữ ự ệ ấ cách tr m tr ng không th nào làm ng đ c.ầ ọ ể ơ ượ

M t s hi n t ng xã h i đáng quan ng i đang x y ra trong th i đ i chúng ta là:ộ ố ệ ượ ộ ạ ả ờ ạ

2

– S chà đ p nh ng quy n l i căn b n c a con ng i, tiên vàn quy n đ c s ngự ạ ữ ề ợ ả ủ ườ ề ượ ố và đ c m c s ng x ng đáng v i nhân ph m; đi u tr trêu là s chà đ p này v nượ ứ ố ứ ớ ẩ ề ớ ự ạ ẫ t n t i bên c nh nh ng l i hoa mỹ v nhân quy n.ồ ạ ạ ữ ờ ề ề

– Ng m ng m t n công và đàn áp quy n t do c a các cá nhân và các nhóm, k cấ ầ ấ ề ự ủ ể ả quy n t do tin, tuyên x ng và th c hành lòng tin c a con ng i. Đây là quy n tề ự ư ự ủ ườ ề ự do th ng b vi ph m và đe d a nh t.ườ ị ạ ọ ấ

– Nh ng hình th c kỳ th khác nhau: ch ng t c, văn hóa và tôn giáo,.v.v…ữ ứ ị ủ ộ

– B o l c và kh ng b .ạ ự ủ ố

– S d ng tra t n và nh ng ph ng th c đàn áp b t công và phi pháp.ử ụ ấ ữ ươ ứ ấ

– Tàng tr vũ khí qui c và nguyên t , cu c ch y đua vũ trang đã tiêu hao vàoữ ướ ử ộ ạ m c đích quân s nh ng s ti n lẽ ra có th dùng đ xoa d u n i th ng kh oanụ ự ữ ố ề ể ể ị ỗ ố ổ

c c a đám ng i b chèn ép v m t xã h i và kinh t .ứ ủ ườ ị ề ặ ộ ế

– S phân chia không đ ng đ u các ngu n tài nguyên trên th gi i và nh ng khoự ồ ề ồ ế ớ ữ tàng văn hóa, đ t t i đ nh cao trong m t t ch c xã h i, trong đó kho ng cách gi aạ ớ ỉ ộ ổ ứ ộ ả ữ ng i giàu và ng i nghèo càng ngày càng gia tăng.ườ ườ [2] S c m nh ghê g m c a sứ ạ ớ ủ ự chia rẽ này làm cho th gi i chúng ta đang s ng tr thành m t th gi i b xâu xéế ớ ố ở ộ ế ớ ị t n chính n n t ng c a nó.ậ ề ả ủ [3]

H n n a, H i Thánh tuy không đ ng hóa v i th gi i ho c thu c v th gi iơ ữ ộ ồ ớ ế ớ ặ ộ ề ế ớ nh ng trong th gi i và d n thân đ i tho i v i th gi i.ư ở ế ớ ấ ố ạ ớ ế ớ [4] Cũng không có gì ng cạ nhiên khi ng i ta nh n th y r ng ngay trong chính c c u c a H i Thánh cũng cóườ ậ ấ ằ ơ ấ ủ ộ nh ng tàn tích và d u hi u c a s chia rẽ đang chi ph i xã h i loài ng i. Tr cữ ấ ệ ủ ự ố ộ ườ ướ h t ph i k đ n s chia rẽ gi a các C ng đoàn Kitô giáo đã gây tác h i đáng ti c tế ả ể ế ự ữ ộ ạ ế ừ bao th k qua. H i Thánh ngày nay cũng ch ng ki n m i chia rẽ còn r i rác gi aế ỷ ộ ứ ế ố ả ữ các thành viên c a mình, xu t phát t nh ng quan đi m và l a ch n khác nhau,ủ ấ ừ ữ ể ự ọ trong lãnh v c đ o lý và m c v .ự ạ ụ ụ [5]

Nh ng chia rẽ này đôi khi cũng có th có v nan gi i. Tho t đ u ng i ta có thữ ể ẻ ả ạ ầ ườ ể b t an tr c nh ng đi u chia rẽ này, nh ng ch c n th m đ nh l i kỹ càng, ng iấ ướ ữ ề ư ỉ ầ ẩ ị ạ ườ ta có th truy ra căn nguyên c a chúng: căn nguyên đ c tìm th y trongể ủ ượ ấ  “v tế

3

th ng”ươ  n i chính b n tính thâm sâu c a con ng i. Trong ánh sáng c a ni m tin,ơ ả ủ ườ ủ ề chúng ta g i đó là t i: kh i đi t t i nguyên t , v n t t c m i ng i chúng ta đ uọ ộ ở ừ ộ ổ ố ấ ả ọ ườ ề mang l y t lúc s sinh nh m t s th a k t cha mấ ừ ơ ư ộ ự ừ ế ừ ẹ “tiên kh i”ở  c a chúng ta,ủ cho đ n t i mà m i chúng ta ph m khi l m d ng s t do c a riêng m i ng i.ế ộ ỗ ạ ạ ụ ự ự ủ ỗ ườ

Khát mong hòa gi iả

3. Tuy nhiên, cùng m t cái nhìn dò h i t ng t , n u phân tách đ , sẽ tìm th yộ ỏ ươ ự ế ủ ấ trong nh ng s chia rẽ đó m t khát v ng d nh n ra trong s nh ng ng i cóữ ự ộ ọ ễ ậ ố ữ ườ thi n ý và trong nh ng Kitô h u đích th c mu n hàn g n nh ng chia rẽ đó, mu nệ ữ ữ ự ố ắ ữ ố ch a lành nh ng v t th ng và mu n tái thi t m t s hi p nh t t t y u m iữ ữ ế ươ ố ế ộ ự ệ ấ ấ ế ở ọ m c đ . Khát v ng này d y lên trong nhi u ng i m t mong mu n th c tâm choứ ộ ọ ậ ề ườ ộ ố ự m t s hòa gi i, ngay c trong nh ng tr ng h p khi không s d ng tr c ti p tộ ự ả ả ữ ườ ợ ử ụ ự ế ừ ng này.ừ

M t vài ng i coi vi c hòa gi i nh m t gi c m vi n vông v n có lẽ tr thànhộ ườ ệ ả ư ộ ấ ơ ễ ố ở thang giá tr nh m bi n đ i th c s xã h i m t cách lý t ng. Đ i v i nh ngị ằ ế ổ ự ự ộ ộ ưở ố ớ ữ ng i khác, vi c hòa gi i đ t đ c b i nh ng n l c gian kh , và vì v y m c đíchườ ệ ả ạ ượ ở ữ ỗ ự ổ ậ ụ ph i đ t đ c b ng vô vàn, vô s nh ng u t và hành đ ng.ả ạ ượ ằ ố ữ ư ư ộ

Dù trong tr ng h p nào đi chăng n a, mong mu n m t s hòa gi i thành th c vàườ ợ ữ ố ộ ự ả ự thích h p là m t s c m nh lay chuy n c b n trong xã h i chúng ta, ph n nhợ ộ ứ ạ ể ơ ả ộ ả ả m t khát v ng hòa bình không th kìm hãm. Nó cũng m nh mẽ ngang v i nh ngộ ọ ẻ ạ ớ ữ nhân t gây chia rẽ, dù đây là m tố ộ  (so sánh)ngh ch lý.ị

Nh ng s hòa gi i không th kém sâu xa h n chính s chia rẽ. Mong mu n hòaư ự ả ẻ ơ ự ố gi i và chính s hòa gi i, sẽ ch hoàn thi n và h u hi u trong ph m vi mà nó đ tả ự ả ỉ ệ ữ ệ ạ ạ đ n đ ch a lành t i nguyên t , v n là căn nguyên c a m i v t th ng khác: cònế ẻ ữ ộ ổ ố ủ ọ ế ươ g i đó làọ  “t i”ộ .

Quan đi m c a Th ng H i Đ ngể ủ ượ ộ ồ

4. Vì th , m i đ nh ch hay t ch c quan tâm đ n vi c ph c v con ng i và b oế ỗ ị ế ổ ứ ế ệ ụ ụ ườ ả v h trong nh ng chi u kích căn b n, c n ph i nghiên c u c n th n ti n trìnhệ ọ ữ ề ả ầ ả ứ ẩ ậ ế hòa gi i, ngõ h u th u hi u đ y đ ý nghĩa và t m quan tr ng c a nó, đ ng th iả ầ ấ ể ầ ủ ầ ọ ủ ồ ờ rút ra nh ng k t lu n c n thi t.ữ ế ậ ầ ế

4

H i Thánh Kitô không th nào l n tránh vi c nghiên c u v n đ này. V i s t nộ ể ẫ ệ ứ ầ ề ớ ự ậ tâm c a Ng i M và s hi u bi t c a Nhà giáo, chính H i Thánh ph i s t s ng vàủ ườ ẹ ự ể ế ủ ộ ả ố ắ c n th n nghiên c u đ khám phá trong xã h i không ch các d u v t c a s chiaẩ ậ ứ ể ộ ỉ ấ ế ủ ự rẽ mà còn nh ng d u hi u không kém ý nghĩa và h p d n c a vi c m u c u hòaữ ấ ệ ấ ẫ ủ ệ ư ầ gi i. Th c v y, H i Thánh bi t r ng mình đ c trao ban kh năng và s v trìnhả ự ậ ộ ế ằ ượ ả ứ ụ bày ý nghĩa đích th c, và thâm thúy v m t tôn giáo, c a vi c hòa gi i cũng nh sự ề ặ ủ ệ ả ư ự toàn v n c a nó. Ch nguyên công vi c đó H i Thánh đã đóng góp nh m làm sángẹ ủ ỉ ệ ộ ằ t nh ng lãnh v c chính y u c a v n đ hi p nh t và hòa bình.ỏ ữ ự ế ủ ấ ề ệ ấ

Các v ti n nhi m c a tôi đã không ng ng rao gi ng s hòa gi i và kêu m i hòaị ề ệ ủ ừ ả ự ả ờ gi i toàn th nhân lo i, cũng nh t ng vùng và t ng thành ph n thu c c ng đ ngả ể ạ ư ừ ừ ầ ộ ộ ồ nhân lo i, mà các ngài nh n th y đang b phân rã và b chia rẽ.ạ ậ ấ ị ị [6] Và chính b n thânả tôi, v i s thúc đ y n i tâm mà tôi xác tín là tuân theo c th n h ng t trên caoớ ự ẩ ộ ả ầ ứ ừ l n nh ng ti ng kêu c a nhân lo i, tôi đã quy t đ nh nh n m nh đ n đ tài Hòaẫ ữ ế ủ ạ ế ị ấ ạ ế ề gi i, và ti n hành vi c này theo hai cách; m i cách th c đ u có tính long tr ng vàả ế ệ ỗ ứ ề ọ cam go c a nó. Tr c h t là tri u t p Đ i h i l n th sáu c a Th ng H i Đ ngủ ướ ế ệ ậ ạ ộ ầ ứ ủ ượ ộ ồ Giám M c; k đ n là đ t vi c Hòa gi i nh là tr ng tâm c a Năm Toàn xá đ c cụ ế ế ặ ệ ả ư ọ ủ ượ ử hành m ng k ni m l n th 1950 c a bi n c C u chu c.ừ ỷ ệ ầ ứ ủ ế ố ứ ộ [7] Khi ph i ch đ nh đả ỉ ị ề tài cho Th ng H i Đ ng, tôi hoàn toàn đ ng ý v i ch đ đã đ c nhi u anh emượ ộ ồ ồ ớ ủ ề ượ ề trong hàng giám m c g i ra, m t đ tài r t phong phú, đó là hòa gi i, đ c n i k tụ ợ ộ ề ấ ả ượ ố ế ch t chẽ v i đ tài sám h i.ặ ớ ề ố [8]

H n t và khái ni m đúng đ n v Sám h i qu là ph c t p. N u chúng ta n i k tạ ừ ệ ắ ề ố ả ứ ạ ế ố ế sám h i v i hoán c iố ớ ả  (metanoia) đ c nói trong Tin M ng Nh t lãm, thì chúng cóượ ừ ấ nghĩa là s thay đ i t n căn c a con tim d i nh h ng c a L i Chúa và trongự ổ ậ ủ ướ ả ưở ủ ờ vi n c nh N c Tr i.ễ ả ướ ờ [9] Th nh ng sám h i cũng có nghĩa là thay đ i đ i s ngế ư ố ổ ờ ố mình cho hài hòa v i s thay đ i c a con tim; cũng theo ý nghĩa này, vi c th c thiớ ự ổ ủ ệ ự sám h i đ c ki n toàn v i vi c phát sinh hoa trái ch ng t lòng sám h i:ố ượ ệ ớ ệ ứ ỏ ố [10] toàn th cu c s ng tr thành sám h i, nghĩa là c g ng liên t c h ng t i cái t t h n.ể ộ ố ở ố ố ắ ụ ướ ớ ố ơ Th nh ng, th c thi sám h i ch tr thành chân chính và hi u nghi m n u đ cế ư ự ố ỉ ở ệ ệ ế ượ di n t b ng nh ng ho t đ ng và nh ng hành vi sám h i. Theo nghĩa này sám h iễ ả ằ ữ ạ ộ ữ ố ố trong ngôn ng th n h c và tu Đ c Kitô giáo, có nghĩa là kh ch , nghĩa là m t nữ ầ ọ ứ ổ ế ộ ỗ l c c th và th ng ngày c a m t ng i, nh ân s ng c a Thiên Chúa tr giúp,ự ụ ể ườ ủ ộ ườ ờ ủ ủ ợ nh m t b m ng s ng mình vì Đ c Kitô, nh là ph ng th duy nh t đ l y l iằ ừ ỏ ạ ố ứ ư ươ ế ấ ể ấ ạ nó;[11] m t n l c l t b con ng i cũ m c l y con ng i m i;ộ ỗ ự ộ ỏ ườ ặ ấ ườ ớ [12] m t n l c nh mộ ỗ ự ằ kh c ph c n i chính mình nh ng gì thu c v xác th t đ cho nh ng gì thu c th nắ ụ ơ ữ ộ ề ị ể ữ ộ ầ

5

khí có th v t th ng;ể ượ ắ [13] m t n l c liên t c nh m v n lên t nh ng gì thu c hộ ỗ ự ụ ằ ươ ừ ữ ộ ạ gi i đ t i nh ng gì thu c h gi i n i Đ c Kitô đang ng tr .ớ ể ớ ữ ộ ạ ớ ơ ứ ự ị [14] Nh th sám h i làư ế ố s hoán c i di chuy n t con tim đ n hành đ ng, và sau cùng t i toàn th đ i s ngự ả ể ừ ế ộ ớ ể ờ ố ng i Kitô h u.ườ ữ

Trong m i ý nghĩa v a nói trên, s sám h i đ c n i k t ch t chẽ v i s hòa gi i,ỗ ừ ự ố ượ ố ế ặ ớ ự ả b i vì vi c hòa gi i v i Thiên Chúa, v i b n thân và v i tha nhân bao hàm vi cở ệ ả ớ ớ ả ớ ệ kh c ph c s đ v căn b n là t i l i. Và vi c này ch đ t đ c nh s thay đ iắ ụ ự ổ ỡ ả ộ ỗ ệ ỉ ạ ượ ờ ự ổ n i tâm hay hoán c i đ sinh hoa trái trong đ i s ng cá nhân qua nh ng hành viộ ả ể ờ ố ữ sám h i.ố

Văn ki n s kh i c a Th ng H i Đ ngệ ơ ở ủ ượ ộ ồ  (đ c g i là “Lineamenta”)ượ ọ , đ c so nượ ạ th o v i m c đích duy nh t là trình bày đ tài và nh n m nh đ n vài chi u kíchả ớ ụ ấ ề ấ ạ ế ề n n t ng c a nó, đã giúp cho các Giáo H i trên kh p th gi i có th suy t trongề ả ủ ộ ắ ế ớ ể ư su t hai năm tr i v nh ng khía c nh c a m t v n đ có liên quan đ n m iố ờ ề ữ ạ ủ ộ ấ ề ế ỗ ng i, t c là v n đ hoán c i và hòa gi i. Nó cũng giúp h rút ra đ c m t đ ngườ ứ ấ ề ả ả ọ ượ ộ ộ l c m i cho đ i s ng Kitô h u và công tác tông đ . Cu c suy t y đ c đào sâuự ớ ờ ố ữ ồ ộ ư ấ ượ h n n a trong vi c chu n b g n cho ho t đ ng c a Th ng H i Đ ng, nh vàoơ ữ ệ ẩ ị ầ ạ ộ ủ ượ ộ ồ ờ Tài Li u làm vi cệ ệ (Instrumentum Laboris) đã đ c k p th i g i cho các giám m c vàượ ị ờ ở ụ nh ng c ng s viên c a các ngài. Sau đó, nh s h tr c a nh ng ng i tham dữ ộ ự ủ ờ ự ỗ ợ ủ ữ ườ ự các phiên h p, các ngh ph c a Th ng H i Đ ng đã dành tr n m t tháng đ bànọ ị ụ ủ ượ ộ ồ ọ ộ ể kỹ l ng v chính đ tài đó cùng v i nhi u v n đ có liên quan t i nó. T nh ngưỡ ề ề ớ ề ấ ề ớ ừ ữ cu c tranh lu n, công tác nghiên c u chung và s làm vi c c n cù và c n th n, đãộ ậ ứ ự ệ ầ ẩ ậ thâu l m đ c m t kho tàng phong phú và quý giá, đ c t ng h p vào cácượ ượ ộ ượ ổ ợ Propositiones (ki n ngh )ế ị .

Quan đi m Th ng H i Đ ng đã không xem th ng các hành vi hòa gi iể ượ ộ ồ ườ ả  (m t sộ ố đó di n ra cách bình th ng không đ c ai chú ý)ễ ườ ượ  mà trong nh ng c p đ khácữ ấ ộ nhau đã giúp gi i quy t nhi u căng th ng, v t qua nhi u xung đ t và hàn g nả ế ề ẳ ượ ề ộ ắ bao chia rẽ c l n l n bé, qua vi c tái l p s hi p nh t. Tuy nhiên m i quan tâmả ớ ẫ ệ ậ ự ệ ấ ố chính c a Th ng H i Đ ng là khám phá gi a nh ng hành đ ng r i rác này, cănủ ượ ộ ồ ữ ữ ộ ả r ng m ng m – t m g i là s hòa gi i c i ngu n – đang di n ra trong tâm tríễ ấ ầ ạ ọ ự ả ở ộ ồ ễ c a m i ng i.ủ ọ ườ

Đ ng tr c v n đ hòa gi i, dù ph i th c hi n c p đ nào đi n a, thì đoàn s ngứ ướ ấ ề ả ả ự ệ ở ấ ộ ữ ủ và tính đ c đáo c a H i Thánh n m ch H i Thánh luôn ph i quay v s hòaộ ủ ộ ằ ở ỗ ộ ả ề ự

6

gi i t n c i ngu n nói trên. B i vì do s v thi t y u c a mình, H i Thánh có b nả ậ ộ ồ ở ứ ụ ế ế ủ ộ ổ ph n ph i đi t i t n g c r c a v t th ng nguyên th y là t i l i ngõ h u mangậ ả ớ ậ ố ễ ủ ế ươ ủ ộ ỗ ầ l i s ch a tr , và tái l p s hòa gi i nguyên th y, nguyên u hi u nghi m c a m iạ ự ữ ị ậ ự ả ủ ỷ ệ ệ ủ ọ hòa gi i đích th c. Đây là s hòa gi i H i Thánh quan ni m và khai tri n nhả ự ự ả ộ ệ ể ờ Th ng H i Đ ng.ượ ộ ồ

Kinh Thánh trình bày cho chúng ta v s hòa gi i này, khi m i g i chúng ta cề ự ả ờ ọ ố g ng h t s c đ đ t t i nó.ắ ế ứ ể ạ ớ [15] Th nh ng, Kinh Thánh cũng nói tiên vàn đó là h ngế ư ồ ân th ng xót c a Thiên Chúa dành cho nhân lo i.ươ ủ ạ [16] L ch s c u đ , cho dù là c aị ử ứ ộ ủ toàn th nhân lo i hay c a t ng cá nhân đ u là l ch s tuy t v i v s hòa gi i: Sể ạ ủ ừ ề ị ử ệ ờ ề ự ả ự hòa gi i trong đó Thiên Chúa là Cha qua b u huy t và th p giá c a Con Ngài làmả ử ế ậ ủ ng i đã giao hòa th gian v i chính Ngài, và nh th Ngài thi t l p m t gia đìnhườ ế ớ ư ế ế ậ ộ m i g m nh ng ai đã đ c gi i hòa.ớ ồ ữ ượ ả

Vi c hòa gi i tr nên c n thi t b i vì đã có nh ng đ v do t i, t đó phát sinh raệ ả ở ầ ế ở ữ ổ ỡ ộ ừ m i hình th c đ v khác trong con ng i và xung quanh con ng i. Chính vì thọ ứ ổ ỡ ườ ườ ế đ s hòa gi i đ c hoàn toàn thì c n ph i có s gi i phóng kh i t i l i, t i l iể ự ả ượ ầ ả ự ả ỏ ộ ỗ ộ ỗ c n ph i nh t n r . Nh v y có m t m i liên k t ch t chẽ n i t i gi a s hoánầ ả ổ ậ ễ ư ậ ộ ố ế ặ ộ ạ ữ ự c i v i vi c hòa gi i, không th nào tách r i hai th c th đó, hay nói v cái này màả ớ ệ ả ể ờ ự ể ề không nói v cái kia.ề

Th ng H i Đ ng đã đ ng th i đ c p đ n s hòa gi i c a toàn th gia đình nhânượ ộ ồ ồ ờ ề ậ ế ự ả ủ ể lo i và s thay đ i n i con tim c a t ng cá nhân, đ n vi c tr v v i Thiên Chúa.ạ ự ổ ơ ủ ừ ế ệ ở ề ớ Th ng H i Đ ng làm nh th là vì mu n th a nh n và cho th y s ki n là khôngượ ộ ồ ư ế ố ừ ậ ấ ự ệ th có s hi p nh t gi a con ng i, n u không có s thay đ i n i tâm c a t ng cáể ự ệ ấ ữ ườ ế ự ổ ộ ủ ừ nhân. S hoán c i b n thân là con đ ng c n thi t d n t i s hòa h p gi a các cáự ả ả ườ ầ ế ẫ ớ ự ợ ữ nhân.[17] Khi công b Tin m ng v s hòa gi i ho c đ ngh th c hi n vi c hòa gi iố ừ ề ự ả ặ ề ị ự ệ ệ ả nh các bí tích, H i Thánh đang thi hành vai trò đích th c c a mình là ngôn s , lênờ ộ ự ủ ứ án nh ng s d n i con ng i trong c i ngu n nhi m đ c c a chúng, ph i bày c iữ ự ữ ơ ườ ộ ồ ễ ộ ủ ơ ộ r c a nh ng phân rẽ và mang l i ni m hy v ng có th v t th ng nh ng căngễ ủ ữ ạ ề ọ ể ượ ắ ữ th ng và tranh ch p mà v n đ n tình huynh đ thu n th o và an bình m i c pẳ ấ ươ ế ệ ậ ả ở ọ ấ đ , m i t ng l p c a xã h i con ng i, H i Thánh đang chuy n đ i đi u ki n l chộ ọ ầ ớ ủ ộ ườ ộ ể ổ ề ệ ị s c a h n thù và b o l c thành m t n n văn minh tình yêu. H i Thánh đang c ngử ủ ậ ạ ự ộ ề ộ ố hi n cho m i ng i nguyên lý c a Tin m ng và có tính bí tích v m t s hòa gi iế ỗ ườ ủ ừ ề ộ ự ả t i n i c i ngu n c a nó. T c i ngu n này m i phát sinh đ c các c ch và hànhạ ơ ộ ồ ủ ừ ộ ồ ớ ượ ử ỉ đ ng hòa gi i khác, ngay c trên bình di n xã h i.ộ ả ả ệ ộ

7

Chính s hòa gi i đó là k t qu c a s hoán c i, là n i dung c a Tông hu n này.ự ả ế ả ủ ự ả ộ ủ ấ Vì, nh đã di n ra khi k t thúc ba khóa h p Th ng H i Đ ng tr c đây l n nàyư ễ ế ọ ượ ộ ồ ướ ầ các ngh ph cũng đ trình k t lu n c a Th ng H i Đ ng lên Giám m c Roma, vị ụ ệ ế ậ ủ ượ ộ ồ ụ ị ch chăn toàn c u c a H i Thánh và là ng i đ ng đ u giám m c đoàn, v i tủ ầ ủ ộ ườ ứ ầ ụ ớ ư cách là ch t ch Th ng H i Đ ng. Nh là m t b n ph n nghiêm minh và quý m nủ ị ượ ộ ồ ư ộ ổ ậ ế c a tác v c a tôi, tôi đã ch p nh n công tác ph i so n ra, t ngu n phong phúủ ụ ủ ấ ậ ả ạ ừ ồ l n lao c a Th ng H i Đ ng, m t s đi p tín lý và m c v v đ tài sám h i vàớ ủ ượ ộ ồ ộ ứ ệ ụ ụ ề ề ố hòa gi i đ c ng hi n cho dân Chúa nh thành qu c a Th ng H i Đ ng.ả ể ố ế ư ả ủ ượ ộ ồ

Trong ph n m t, tôi sẽ nói v H i Thánh trong công tác th c hi n s m ng hòaầ ộ ề ộ ự ệ ứ ạ gi i c a mình, trong vi c làm cho các tâm h n có th quay v trong vòng tay Thiênả ủ ệ ồ ể ề Chúa, làm cho con ng i n i l i vòng tay v i con ng i, v i toàn th vũ tr .ườ ố ạ ớ ườ ớ ể ụ

Trong ph n hai, tôi sẽ cho th y nguyên nhân c i r gây nên m i v t th ng, m iầ ấ ộ ễ ọ ế ươ ọ phân rẽ gi a con ng i v i con ng i, nh t là gi a con ng i v i Thiên Chúa: đó làữ ườ ớ ườ ấ ữ ườ ớ t i l i.ộ ỗ

Sau đó, tôi sẽ đ ra các ph ng ti n h tr cho H i Thánh trong vi c c vũ vàề ươ ệ ỗ ợ ộ ệ ỗ khích l m t s hòa gi i tròn đ y gi a con ng i v i Thiên Chúa và t đó gi a conệ ộ ự ả ầ ữ ườ ớ ừ ữ ng i v i nhau.ườ ớ

Tông Hu n mà gi đây tôi mu n trao đ n tay các con cái c a H i Thánh cũng nhấ ờ ố ế ủ ộ ư t t c nh ng ng i dù có tín ng ng hay không, đang thành tâm chú ý đ n H iấ ả ữ ườ ưỡ ế ộ Thánh, là m t l i đáp tr t ng x ng v i nh ng gì Th ng H i Đ ng yêu c u tôi.ộ ờ ả ươ ứ ớ ữ ượ ộ ồ ầ Và tôi nói rõ, vì đây là m t b n ph n đ i v i s th t và s công b ng, Tông Hu nộ ổ ậ ố ớ ự ậ ự ằ ấ này cũng là m t tác ph m c a chính Th ng H i Đ ng. Vì r ng n i dung c aộ ẩ ủ ượ ộ ồ ằ ộ ủ nh ng trang sau đây phát xu t t Th ng H i Đ ng, t công vi c chu n b xa g nữ ấ ừ ượ ộ ồ ừ ệ ẩ ị ầ c a Th ng H i Đ ng, t b nủ ượ ộ ồ ừ ả  “Tài li u làm vi c” (Instrumentum Laboris)ệ ệ , từ nh ng s can thi p c a phòng h p hay trong các nhómữ ự ệ ủ ọ  (Circuli Minores) c aủ Th ng H i Đ ng, và nh t là tượ ộ ồ ấ ừ“t p ki n ngh ” (Propositiones)ậ ế ị . đây chúng tôi cóỞ đ c thành qu công vi c h p tác c a các Ngh ph , trong đó có đ i di n c a cácượ ả ệ ợ ủ ị ụ ạ ệ ủ Giáo H i Đông Ph ng v i di s n th n h c, tu đ c và ph ng v r t phong phú vàộ ươ ớ ả ầ ọ ứ ụ ụ ấ đáng kính tr ng k c trong đ tài chúng ta bàn lu n đây. H n n a chính banọ ể ả ề ậ ở ơ ữ Th ký Th ng H i Đ ng đã đánh giá cao trong hai khóa h p quan tr ng, nh ngư ượ ộ ồ ọ ọ ữ thành qu và nh ng ph ng h ng do cu c h p Th ng H i Đ ng đ ra sau khiả ữ ươ ướ ộ ọ ượ ộ ồ ề b m c. Chính ban Th ký làm n i b t tính năng đ ng c a nh ng Propositionesế ạ ư ổ ậ ộ ủ ữ

8

trên, và đã v ch ra nh ng đ ng nét thích h p nh t cho vi c so n th o Tôngạ ữ ườ ợ ấ ệ ạ ả Hu n này. Tôi chân thành bi t n t t c nh ng ai đã c ng tác trong vi c biên so nấ ế ơ ấ ả ữ ộ ệ ạ b n th o này và, trung thành v i s m nh c a tôi, tôi mu n trao l i nh ng đi uả ả ớ ứ ệ ủ ố ạ ữ ề rút ra t kho tàng tín lý và m c v c a Th ng H i Đ ng, mà theo tôi có tính cáchừ ụ ụ ủ ượ ộ ồ quan phòng cho cu c s ng con ng i vào th i đi m huy hoàng tuy cam go này c aộ ố ườ ờ ể ủ l ch s .ị ử

Th t là thích h p và ý nghĩa đ làm đi u này trong khi ký c v Năm Thánh v nậ ợ ể ề ứ ề ẫ còn đ m nét trong tâm trí ng i dân, m t năm đã đ c s ng trong tinh th n sámậ ườ ộ ượ ố ầ h i, hoán c i và hòa gi i. c gì khi đ c g i đ n anh em c a tôi trong giám m cố ả ả Ướ ượ ở ế ủ ụ đoàn, đ n các c ng viên c a ngài nh các linh m c, và phó t , đ n các nam n tuế ộ ủ ư ụ ế ế ữ sĩ, và t t c nh ng ai có l ng tâm chính tr c, Tông Hu n này là m t ph ng ti nấ ả ữ ươ ự ấ ộ ươ ệ đ đ c tin đ c thanh luy n, phong phú hóa và đào sâu. c gì Tông Hu n nàyể ứ ượ ệ Ướ ấ cũng là ch t men kích thích gi a lòng th gi i s tăng tr ng c a hòa bình, tìnhấ ữ ế ớ ự ưở ủ huynh đ , hy v ng và ni m vui, – nh ng giá tr n y sinh t Tin m ng đ c đónệ ọ ề ữ ị ả ừ ừ ượ nh n, suy g m và s ng ngày này qua ngày n theo g ng Đ c Maria, M c a Chúaậ ẫ ố ọ ươ ứ ẹ ủ Giêsu Kitô, nh Ng i mà Thiên Chúa đã vui lòng hòa gi i t t c m i s v i mình.ờ ườ ả ấ ả ọ ự ớ[18]

***

PH N IẦ

HOÁN C I VÀ HÒA GI I: B N PH N VÀ S D N THÂN C A H I THÁNHẢ Ả Ổ Ậ Ự Ấ Ủ Ộ

 

CH NG IƯƠ

D NGÔN V S HÒA GI IỤ Ề Ự Ả

 

5. M đ u Tông Hu n này, tôi nghĩ đ n m t đo n văn tuy t v i c a Tin m ng theoở ầ ấ ế ộ ạ ệ ờ ủ ừ thánh Luca mà tôi đã c g ng gi i thích tính cách sâu th m v đ o nghĩa cũng nhố ắ ả ẳ ề ạ ư

9

v nhân b n trong m t văn ki n tr c đây.ề ả ộ ệ ướ [19] Tôi mu n nói đ n d ngônố ế ụ  “ng iườ con hoang đàng”.[20]

T ng i em b l c m t…ừ ườ ị ạ ấ

Đ c Giêsu nói:ứ  “M t ng i kia có hai con trai. Ng i con th nói v i cha r ng:ộ ườ ườ ứ ớ ằ “Th a cha, xin cho con ph n tài s n con đ c h ng”ư ầ ả ượ ưở , và Ng i b t đ u k câuườ ắ ầ ể chuy n bi th ng v ng i con th : b nhà m o hi m ra đi, qu ng h t ph n tàiệ ươ ề ườ ứ ỏ ạ ể ẳ ế ầ s n vào m t cu c s ng buông th và tr ng r ng, nh ng ngày tha h ng đen t i vàả ộ ộ ố ả ố ỗ ữ ươ ố đói khát, nh t là m t h t c ph m giá, nh c nhã, t i kh và r i n i nh nhà, canấ ấ ế ả ẩ ụ ủ ổ ồ ỗ ớ đ m đ ng lên tr v , ng i cha giang tay đón r c. Ch c h n ng i cha đã khôngả ứ ở ề ườ ướ ắ ẳ ườ quên con, luôn c t gi m i tình trìu m n và qúy tr ng đ i v i con. Vì th ông ta đãấ ữ ố ế ọ ố ớ ế luôn ngóng đ i con, và gi đây giang tay ôm choàng l y con, truy n l nh m ti cợ ờ ấ ề ệ ở ệ chiêu đãi con tr v , ng i conở ề ườ  “đã ch t nay s ng l i, đã l c m t nay l i tìm th y”ế ố ạ ạ ấ ạ ấ .

Ng i con hoang đàng này là con ng i, là m i m t con ng i: b mê ho c do cámườ ườ ỗ ộ ườ ị ặ d tách lìa kh i Cha đ s ng t l p; b th t v ng v nh ng o nh tr ng r ng đãỗ ỏ ể ố ự ậ ị ấ ọ ề ữ ả ả ố ỗ làm mình mê mu i; cô đ n, b h nh c, b khai thác khi c xây d ng m t th gi iộ ơ ị ạ ụ ị ố ự ộ ế ớ cho riêng mình; b n i c mu n tr v hi p thông v i cha dày vò trong khi l nị ỗ ướ ố ở ề ệ ớ ặ h p trong h sâu kh n kh . Nh ng i cha trong d ngôn, Thiên Chúa ngóngụ ố ố ổ ư ườ ụ trông đ i con mình tr v , và khi nó đ n ôm choàng l y nó trong vòng tay, m ti cợ ở ề ế ấ ở ệ m ng s giao hòa phát sinh t s tái ng .ừ ự ừ ự ộ

Y u t đánh đ ng nh t trong d ngôn là s ti p đón t ng b ng và đ y yêu th ngế ố ộ ấ ụ ự ế ư ừ ầ ươ dành cho ng i con tr v : đây chính là bi u hi n lòng th ng xót c a Thiênườ ở ề ể ệ ươ ủ Chúa, Đ ng luôn s n sàng tha th . Chúng ta hãy nói ngay r ng: hòa gi i ch y u làấ ẵ ứ ằ ả ủ ế ân hu c a Cha trên Tr i.ệ ủ ờ

… đ n ng i anh l i nhàế ườ ở ạ

6. Nh ng d ngôn cũng h a nên b c tranh ng i anh t ch i không ng i vào bànư ụ ọ ứ ườ ừ ố ồ ti c. Anh ta chê trách ng i em đã lêu l ng và anh ta cũng trách c ng i cha đãệ ườ ổ ả ườ n ng h u đón ti p ng i con hoang đàng, còn b n thân anh, m t ng i s ngồ ậ ế ườ ả ộ ườ ố ch ng m c làm vi c c n cù, luôn trung thành v i cha, v i gia đình – theo nh anhừ ự ệ ầ ớ ớ ư nói – thì l i không bao gi có đ c m t b a ti c liên hoan v i b n bè. Đi u nàyạ ờ ượ ộ ữ ệ ớ ạ ề ch ng t anh ta không hi u đ c t m lòng nhân h u c a ng i cha. Bao lâu màứ ỏ ể ượ ấ ậ ủ ườ

10

ng i anh quá c m ch c v mình, v nh ng đ c tính t t c a mình, nh ng l i ganhườ ầ ắ ề ề ữ ứ ố ủ ư ạ t , kiêu căng, chua chát và gi n d , đã không tr v và không giao hòa v i cha vàỵ ậ ữ ở ề ớ em mình, thì b a ti c v n ch a ph i là m t b a ti c m ng vui c a s đoàn t vàữ ệ ẫ ư ả ộ ữ ệ ừ ủ ự ụ tái khám phá.

Con ng i, m i m t con ng i cũng là hi n thân c a ng i anh c . Tính ích k làmườ ỗ ộ ườ ệ ủ ườ ả ỷ anh ta tr thành ganh t , làm chai c ng con tim, làm mù m t anh ta và làm anh taở ỵ ứ ắ đóng ch t c a tách bi t kh i ng i khác và tách lìa kh i Thiên Chúa. Lòng nhânặ ử ệ ỏ ườ ỏ h u yêu th ng và th ng xót c a ng i cha làm anh ta t c t i n i khùng. Đ i v iậ ươ ươ ủ ườ ứ ố ổ ố ớ anh ta, ni m h nh phúc c a vi c tìm l i đ c đ a em th m v chua chát.ề ạ ủ ệ ạ ượ ứ ấ ị [21] Từ quan đi m này, anh ta cũng c n ph i đ c tr l i đ hòa gi i.ể ầ ả ượ ở ạ ể ả

D ngônụ  “ng i con hoang đàng”ườ , tr c h t là câu chuy n v tình yêu khôn t c aướ ế ệ ề ả ủ ng i cha, c a Thiên Chúa, c a Đ ng đã ban cho ng i con quà t ng c a s hòaườ ủ ủ ấ ườ ặ ủ ự gi i hoàn toàn khi nó quay v v i Ng i. Nh ng d ngôn, qua b c chân dung c aả ề ớ ườ ư ụ ứ ủ ng i anh c , cũng làm n i b t tính ích k làm anh em chia rẽ nhau, đây cũng làườ ả ổ ậ ỷ câu chuy n c a gia đình nhân lo i: nó nói lên hi n tr ng c a chúng ta và v ch choệ ủ ạ ệ ạ ủ ạ chúng ta con đ ng ph i theo…ườ ả

Đ a con hoang đàng, trong ni m ao c hoán c i và tr v trong vòng tay c aứ ề ướ ả ở ề ủ ng i Cha đ đ c tha th , tiêu bi u cho nh ng ai ý th c t n trong tâm kh m hườ ể ượ ứ ể ữ ứ ậ ả ọ s hi n di n c a lòng khao khát hòa gi i m i khía c nh và không chút dè d t, vàự ệ ệ ủ ả ở ọ ạ ặ nh ng ai trong thâm tâm nh n ra đ c m t cách ch c ch n r ng s hòa gi i nàyữ ậ ượ ộ ắ ắ ằ ự ả ch có th có đ c n u nó b t ngu n t s hòa gi i tiên kh i và n n t ng, s hòaỉ ể ượ ế ắ ồ ừ ự ả ở ề ả ự gi i mang con ng i t tình tr ng phân ly đ n tình thân h u con cái v i Thiênả ườ ừ ạ ế ữ ớ Chúa, Đ ng mà h nhìn nh n là có lòng th ng xót không b b n. Nh ng n u dấ ọ ậ ươ ờ ế ư ế ụ ngôn đ c đ c t m t quan đi m c a ng i anh, nó miêu t sinh đ ng m t hoànượ ọ ừ ộ ể ủ ườ ả ộ ộ c nh gia đình nhân lo i b chia rẽ b i nh ng hình th c ích k . Nó nêu rõ nh ng sả ạ ị ở ữ ứ ỷ ữ ự vi c khó khăn hàm ch a trong vi c th hi n lòng c ao và khát mong đ c th yệ ứ ệ ể ệ ướ ượ ấ m t gia đình đ c hòa gi i và đoàn k t. B i v y nó nh c nh chúng ta v s c nộ ượ ả ế ở ậ ắ ở ề ự ầ thi t ph i bi n đ i con tim th t sâu xa đ tái khám phá ra đ c t m lòng nhânế ả ế ổ ậ ể ượ ấ h u c a ng i cha và qua vi c v t th ng nh ng hi u l m và thù ngh ch gi a anhậ ủ ườ ệ ượ ắ ữ ể ầ ị ữ ch em v i nhau.ị ớ

D i ánh sáng c a d ngôn b t t n v lòng nhân h u r a s ch t i l i, H i Thánhướ ủ ụ ấ ậ ề ậ ử ạ ộ ỗ ộ đón nh n ti ng kêu g i mà câu chuy n này ch a đ ng, và hi u th u đ c sậ ế ọ ệ ứ ự ể ấ ượ ứ

11

m ng c a mình, noi g ng Chúa Kitô, ph i ho t đ ng nh m c i hoán các tâm h nạ ủ ươ ả ạ ộ ằ ả ồ và hoà gi i con ng i v i Chúa và v i nhau. Hai ý th c t i này liên k t v i nhauả ườ ớ ớ ự ạ ế ớ m t cách ch t chẽ.ộ ặ

***

CH NG IIƯƠ

TÌM V NH NG NGU N M CH C A S HÒA GI IỀ Ữ Ồ Ạ Ủ Ự Ả

 

D i ánh sáng Đ c Kitô Đ ng hòa gi iướ ứ ấ ả

7. T d ngôn đ a con hoang đàng chúng ta k t lu n r ng s hòa gi i là quà t ngừ ụ ứ ế ậ ằ ự ả ặ c a Thiên Chúa, là sáng ki n c a Ng i. Nh ng đ c tin d y chúng ta r ng sángủ ế ủ ườ ư ứ ạ ằ ki n đó đ c c th hóa trong m u nhi m c a Đ c Kitô, Đ ng c u th , Đ ng hòaế ượ ụ ể ầ ệ ủ ứ ấ ứ ế ấ gi i và Đ ng gi i thoát nhân lo i kh i t i l i d i h t m i hình th c c a nó.ả ấ ả ạ ỏ ộ ỗ ướ ế ọ ứ ủ Thánh Phaolô đã không ng n ng i tóm t t trong nhi m v và ch c ph n y t t cầ ạ ắ ệ ụ ứ ậ ấ ấ ả s m ng vô song c a Đ c Giêsu Nazareth, Ngôi L i và Con Thiên Chúa làm ng i.ứ ạ ủ ứ ờ ườ

Chúng ta cũng có th b t đ u v i m u nhi m tr ng y u c a k ho ch c u r i,ể ắ ầ ớ ầ ệ ọ ế ủ ế ạ ứ ỗ chìa khóa c a Kitô h c theo Thánh Phaolô, ngài vi t:ủ ọ ế  “Khi chúng ta còn là thù ngh ch chúng ta đã đ c giao hòa v i Thiên Chúa nh cái ch t c a Con c a Ng i.ị ượ ớ ờ ế ủ ủ ườ Ph ng chi, bây gi chúng ta đã đ c hòa gi i r i, h n chúng ta sẽ đ c c u nhươ ờ ượ ả ồ ẳ ượ ứ ờ s s ng c a Con c a Ng i, không ph i ch có th , chúng ta còn đ c vui m ngự ố ủ ủ ườ ả ỉ ế ượ ừ hoan h trong Thiên Chúa nh Đ c Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, nh Ng i gi đâyỷ ờ ứ ờ ườ ờ chúng ta đ c s hòa gi i”ượ ự ả ,[22] b i vì trong Đ c Kitô Thiên Chúa đã hòa gi i thở ứ ả ế gian v i mình, Thánh Phaolô c m th y h ng kh i khuyên nh các tín h uớ ả ấ ứ ở ủ ữ Côrintô: “Xin anh em hãy làm hòa v i Thiên Chúa”ớ .[23]

S m ng hòa gi i này thông qua cái ch t trên th p giá đ c Thánh Gioan phátứ ạ ả ế ậ ượ bi u v i di n ng khác, khi ông nh n xét r ng Đ c Kitô ph i ch t,ể ớ ễ ữ ậ ằ ứ ả ế  “đ quy t conể ụ cái Thiên Chúa đang t n mác kh p n i v m t m i”ả ắ ơ ề ộ ố .[24]

12

Nh ng m t l n n a, Thánh Phaolô cho phép chúng ta m r ng t m m t v côngư ộ ầ ữ ở ộ ầ ắ ề trình c a Chúa ra chi u kích c a vũ tr , khi vi t r ng trong Đ c Kitô, Chúa Chaủ ề ủ ụ ế ằ ứ hòa gi i v i mình toàn th th t o trên tr i d i đ t.ả ớ ể ụ ạ ờ ướ ấ [25] Có th nói m t cách xácể ộ đáng v Đ c Giêsu Kitô r ng:ề ứ ằ  “Trong c n gi n d Ng i đã đ ng ra giao hòaơ ậ ữ ườ ứ ,[26] và n u Ng i làế ườ  “S bình an c a chúng taự ủ ”[27] thì Ngài cũng là“S hòa gi i c a chúngự ả ủ ta”.

Th t là h u lý khi ph ng v g i cu c kh n n và cái ch t c a Ng i, đ c tái di nậ ữ ụ ụ ọ ộ ổ ạ ế ủ ườ ượ ễ trong Bí tích Thánh Th , làể  “Hy t hòa gi i”ế ả :[28] hòa gi i v i Thiên Chúa, và v i anhả ớ ớ em, vì Đ c Giêsu d y r ng: ph i hòa gi i v i anh em tr c khi dâng c a l .ứ ạ ằ ả ả ớ ướ ủ ễ [29]

B i v y, t nh ng đi u này và nh ng đo n đ y ý nghĩa khác trong Tân c, chúngở ậ ừ ữ ề ữ ạ ầ Ướ ta có th t p trung cách h p lý nh ng suy nghĩ c a chúng ta v toàn b s m nhể ậ ợ ữ ủ ề ộ ứ ệ c a Đ c Kitô nh là Đ ng hòa gi i. Vì v y, ph i đ c công b m t l n n a ni mủ ứ ư ấ ả ậ ả ượ ố ộ ầ ữ ề tin c a H i Thánh vào công vi c c u chu c c a Đ c Kitô, trong m u nhi m V tủ ộ ệ ứ ộ ủ ứ ầ ệ ượ Qua c a cái ch t và s ph c sinh nh là nguyên nhân s hòa gi i nhân lo i, d iủ ế ự ụ ư ự ả ạ ướ hai khía c nh: gi i thoát con ng i kh i t i l i và hi p thông n nghĩa v i Thiênạ ả ườ ỏ ộ ỗ ệ ơ ớ Chúa.

Chính khi đ ng tr c c nh t ng bu n th m c a nh ng chia rẽ và nh ng khóứ ướ ả ượ ồ ả ủ ữ ữ khăn trong cu c hòa gi i gi aộ ả ữ  “con ng i”ườ  mà tôi mu n m i g i m i ng i hãyố ờ ọ ọ ườ ng c nhìn lênướ  “m u nhi m Th p giá”ầ ệ ậ  nh cao trào c a v k ch, trong đó Đ c Kitôư ủ ở ị ứ c m nh n và h ng ch u t t đ bi k ch c a vi c con ng i tách r i kh i Thiên Chúa,ả ậ ứ ị ộ ộ ị ủ ệ ườ ờ ỏ cho nên Ng i đã kêu lên nh ng l i sau đây trong Thánh V nh:ườ ữ ờ ị  “L y Chúa tôi, l yạ ạ Thiên Chúa c a tôi, sao Ngài b tôi!”ủ ỏ ,[30] và đ ng th i Ng i hoàn t t s hòa gi iồ ờ ườ ấ ự ả c a chúng ta. V i c p m t nhìn c m lên m u nhi m Gôngôtha luôn luôn ph i nh củ ớ ặ ắ ắ ầ ệ ả ắ nh chúng ta vở ề “chi u th ng đ ng”ề ẳ ứ  c a s chia rẽ và s hòa gi i trong m i t ngủ ự ự ả ố ươ quan con ng i và Thiên Chúa. Chi u kích đó, v i c p m t đ c tin luôn luôn điườ ề ớ ặ ắ ứ tr cướ  “chi u ngang”ề , nghĩa là đi tr c th c t i v s chia rẽ gi a con ng i v iướ ự ạ ề ự ữ ườ ớ nhau và v s c n thi t ph i hòa gi i v i nhau. Chúng ta bi t r ng s hòa gi iề ự ầ ế ả ả ớ ế ằ ự ả gi a con ng i ch là, và ch có th là k t qu c a hành đ ng c u chu c c a Đ cữ ườ ỉ ỉ ể ế ả ủ ộ ứ ộ ủ ứ Kitô, Đ ng đã ch t và s ng l i đ chi n th ng v ng qu c t i l i, đ tái l p giaoấ ế ố ạ ể ế ắ ươ ố ộ ỗ ể ậ

c v i Thiên Chúa và phá đ b c t ng ngăn cách mà t i l i đã d ng nên gi aướ ớ ổ ứ ườ ộ ỗ ự ữ con ng i.ườ [31]

H i Thánh hòa gi iộ ả13

8. Bàn v cu c kh n n c a Đ c Kitô, Thánh Giáo Hoàng Lêô C nói:ề ộ ổ ạ ủ ứ ả  “T t cấ ả nh ng đi u mà Con Thiên Chúa đã làm và đã d y v s hòa gi i c a th gi i thìữ ề ạ ề ự ả ủ ế ớ chúng ta không ch bi t đ c t nh ng hành đ ng c a Ng i trong l ch s đã qua,ỉ ế ượ ừ ữ ộ ủ ườ ị ử nh ng chúng ta cũng c m nghi m đ c hi u năng qua nh ng đi u mà Ng i đangư ả ệ ượ ệ ữ ề ườ th hi n trong hi n t i”ể ệ ệ ạ .[32] Chúng ta c m nghi m đ c s hòa gi i mà Ng i đãả ệ ượ ự ả ườ hoàn t t trong nhân tính c a mình qua hi u qu c a nh ng m u nhi m thánh,ấ ủ ệ ả ủ ữ ầ ệ đ c c hành trong H i Thánh c a Ng i. Chính vì H i Thánh mà Ng i đã traoượ ử ộ ủ ườ ộ ườ hi n m ng s ng và thi t l p H i Thánh làm d u hi u và ph ng th c u r i.ế ạ ố ế ậ ộ ấ ệ ươ ế ứ ỗ

Đi u này đ c Thánh Phaolô tuyên b khi vi t r ng Thiên Chúa đã ban cho cácề ượ ố ế ằ tông đ c a Đ c Kitô đ c chia s công vi c hòa gi i c a Ng i. Ông vi t:ồ ủ ứ ượ ẻ ệ ả ủ ườ ế  “Thiên Chúa đã trao ban cho chúng tôi tác v hòa gi i… và l i hòa gi i”ụ ả ờ ả .[33] Chúa Cha đã th ng ký thác cho bàn tay và môi mi ng c a các tông đ , nh ng s gi c aươ ệ ủ ồ ữ ứ ả ủ Ng i, tác v hòa gi i, mà h sẽ chu toàn m t cách đ c đáo, do quy n năng hànhườ ụ ả ọ ộ ộ ề đ ngộ  “hi n thân c a Đ c Kitô” (in persona Christi)ệ ủ ứ . Nh ng l i hòa gi i cũng đ cư ờ ả ượ ký thác cho toàn th c ng đoàn tín h u, cho toàn th t ch c H i Thánh, nghĩa làể ộ ữ ể ổ ứ ộ b n ph n ph i th c thi nh ng gì có th đ làm ch ng nhân cho s hòa gi i và đổ ậ ả ự ữ ể ể ứ ự ả ể th c hi n trong th gi i.ự ệ ế ớ

Có th nói đ c là Công Đ ng Vatican II, khi đ nh nghĩa H i Thánh nh là m tể ượ ồ ị ộ ư ộ  “bí tích, nghĩa là d u ch và d ng c c a s thông hi p v i Thiên Chúa và c a s hi pấ ỉ ụ ụ ủ ự ệ ớ ủ ự ệ nh t gi a loài ng i”ấ ữ ườ , và khi xác đ nh nhi m v c a H i Thánh là đ t t iị ệ ụ ủ ộ ạ ớ  “s hi pự ệ nh t toàn v n n i Đ c Kitô”ấ ẹ ơ ứ , đ i v i con ng i ngày nay đangố ớ ườ  “càng ngày càng g nắ bó v i nhau nh nh ng m i dây xã h i, kỹ thu t, văn hóa”ớ ờ ữ ố ộ ậ ,[34] thì đã nhìn nh n r ngậ ằ H i Thánh ph i n l c h t mình đ đ a toàn th nhân lo i đ n s hòa gi i tr nộ ả ỗ ự ế ể ư ể ạ ế ự ả ọ v n.ẹ

Vì th , g n li n v i s m ng c a Đ c Kitô, chúng ta có th tóm l c s m ng c aế ắ ề ớ ứ ạ ủ ứ ể ượ ứ ạ ủ H i Thánh, tuy dù phong phú và ph c t p, vào b n ph n trung tâm là hòa gi i conộ ứ ạ ổ ậ ả ng i v i Thiên Chúa và v i chính mình, v i tha nhân, v i toàn th th t o. Đi uườ ớ ớ ớ ớ ể ụ ạ ề này mang tính cách tr ng t n, b i vì nh tôi đã t ng nói trong m t d pườ ồ ở ư ừ ộ ị khác: “B n tính c a H i Thánh là luôn luôn hòa gi i”ả ủ ộ ả .[35]

Giáo H i th c hi n công cu c hòa gi i khi công b s đi p hòa gi i nh v n làmộ ự ệ ộ ả ố ứ ệ ả ư ẫ xuyên su t l ch s c a mình, k t Công Đ ng các tông đ Giêrusalem cho đ nố ị ử ủ ể ừ ồ ồ ở ế Th ng H i Đ ng Giám M c cu i cùng và năm toàn xá n c u r i g n đây.ượ ộ ồ ụ ố ơ ứ ỗ ầ [36] Tính

14

đ c đáo c a s công b này h t i s ki n, đ i v i H i Thánh sộ ủ ự ố ệ ạ ự ệ ố ớ ộ ự “hòa gi i”ả  đ cượ n i k t ch t chẽ v i vi c hoán c i con tim, đây là đ ng l i c n thi t đ con ng iố ế ặ ớ ệ ả ườ ố ầ ế ể ườ hi u bi t l n nhau.ể ế ẫ

H i Thánh cũng th c hi n công cu c hòa gi i khi trình bày cho con ng i nh ngộ ự ệ ộ ả ườ ữ đ ng l i và c ng hi n nh ng ph ng th nh m đ t đ n s hòa gi i theo 4 khíaườ ố ố ế ữ ươ ế ằ ạ ế ự ả c nh nói trên. Nh ng đ ng l i là s hoán c i con tim và chi n th ng t i l i, choạ ữ ườ ố ự ả ế ắ ộ ỗ dù t i l i đó là s ích k hay b t công, là t đ c hay là khai thác ng i khác, là g nộ ỗ ự ỷ ấ ự ắ ườ ắ bó v i v t ch t ho c vi c tìm ki m khoái l c vô đ . Các ph ng th là chú ý l ngớ ậ ấ ặ ệ ế ạ ộ ươ ế ắ nghe L i Chúa cách b n tâm, và yêu quý c u nguy n cá nhân hay c ng đoàn; vàờ ề ầ ệ ộ đ c bi t là các bí tích, là nh ng d u ch và khí c th c s cho vi c hòa gi i. Vặ ệ ữ ấ ỉ ụ ự ự ệ ả ề ph ng di n này, trong s các bí tích, tr i v t h n h t là Bí Tích quen g i là Bíươ ệ ố ổ ượ ơ ế ọ Tích Hòa Gi i hay Sám h i; chúng ta còn tr l i v n đ này sau.ả ố ở ạ ấ ề

H i Thánh đ c giao hòaộ ượ

9. Đ c Phaolô VI, v ti n nhi m đáng kính c a tôi đã có công làm n i b t s ki n làứ ị ề ệ ủ ổ ậ ự ệ đ truy n gi ng Tin M ng thì H i Thánh ph i b t đ u b ng vi c cho th y chínhể ề ả ừ ộ ả ắ ầ ằ ệ ấ mình đã đ c Tin M ng hóa, nghĩa là H i Thánh m r ng đ i v i Tin M ng Đ cượ ừ ộ ở ộ ố ớ ừ ứ Giêsu Kitô m t cách đ y đ và tr n v n đ đón nh n cũng nh đem ra th c hành.ộ ầ ủ ọ ẹ ể ậ ư ự[37] Cũng v y, khi thu gom các suy t c a Đ i H i l n th t c a Th ng H i Đ ngậ ư ủ ạ ộ ầ ứ ư ủ ượ ộ ồ Giám M c ra thành văn ki n, tôi cũng đã nói v m t H i Thánh ph i đ c hu nụ ệ ề ộ ộ ả ượ ấ giáo ngõ h u thi hành công tác hu n giáo.ầ ấ [38]

Bây gi , tôi không ng i l y l i s so sánh đó đ áp d ng vào đ tài tôi đang bànờ ạ ấ ạ ự ể ụ ề đ n, nh m kh ng đ nh r ng n u Giáo H iế ằ ẳ ị ằ ế ộ  “th c hi n công cu c hòa gi i”ự ệ ộ ả , c n ph iầ ả b t đ u b ng m t Giáo H iắ ầ ằ ộ ộ  “đ c giao hòa”ượ . Đàng sau l i di n t đ n gi n và đ yố ễ ả ơ ả ầ ý nghĩa y là ni m xác tín r ng đ có kh năng công b và đ ngh vi c hòa gi iấ ề ằ ể ả ố ề ị ệ ả cho th gi i m t cách h u hi u h n, H i Thánh càng ph i tr thành m t c ngế ớ ộ ữ ệ ơ ộ ả ở ộ ộ đoàn đích danh c a môn đ Đ c Kitôủ ệ ứ  (d u r ng H i Thánh v n là “m t đoàn chiênẫ ằ ộ ẫ ộ bé nh ” c a nh ng ngày đ u tiên)ỏ ủ ữ ầ , đ c liên k t v i nhau trong cu c d n thânượ ế ớ ộ ấ không ng ng hoán c i v v i Chúa và s ng nh m t đoàn dân m i trong tinh th nừ ả ề ớ ố ư ộ ớ ầ và th c hành vi c hòa gi i.ự ệ ả

V i con ng i th i đ i v n r t nh y c m v i nh ng ch ng t s ng đ ng c th ,ớ ườ ờ ạ ố ấ ạ ả ớ ữ ứ ừ ố ộ ụ ể H i Thánh đ c kêu m i hãy đ a ra m t g ng m u cho vi c hòa gi i tr c tiênộ ượ ờ ư ộ ươ ẫ ệ ả ướ

15

riêng trong n i b c a mình. Và vì m c đích này t t c chúng ta ph i làm vi c độ ộ ủ ụ ấ ả ả ệ ể đem l i s bình an cho tâm trí con ng i, đ làm gi m b t nh ng căng th ng, đạ ự ườ ể ả ớ ữ ẳ ể v t qua nh ng s chia rẽ, và đ ch a lành nh ng v t th ng đau mà anh em đãượ ữ ự ể ữ ữ ế ươ gây ra cho nhau khi mà s đ i ch i l p tr ng trong nh ng v n đ t ki n trự ố ọ ậ ườ ữ ấ ề ư ế ở thành k ch li t, và ng c l i, chúng ta ph i c g ng hi p nh t trong nh ng gì làị ệ ượ ạ ả ố ắ ệ ấ ữ tr ng y u cho đ c tin và đ i s ng Kitô giáo theo nh ph ng châm c a ng i x aọ ế ứ ờ ố ư ươ ủ ườ ư r ng:ằ  “Trong nh ng đi m h nghi thì đ t do, trong nh ng đi m thi t y u thì ph iữ ể ồ ể ự ữ ể ế ế ả th ng nh t, và trong h t m i s c n có bác ái” (in dubiis libertas; in necessatiisố ấ ế ọ ự ầ unitas; in omnibus caritas).

D a theo chu n m c đó mà H i Thánh ph i ti n hành ho t đ ng đ i k t c aự ẩ ự ộ ả ế ạ ộ ạ ế ủ mình. Đ đ c hoàn toàn hòa gi i, Giáo H i bi t r ng mình ph i ti p t c m u c uể ượ ả ộ ế ằ ả ế ụ ư ầ s hi p nh t gi a nh ng ng i hiên ngang x ng mình là Kitô h u nh ng l i phânự ệ ấ ữ ữ ườ ư ữ ư ạ rẽ nhau, ngay c phân rẽ thành các Giáo H i và giáo đoàn và phân ly kh i Giáo H iả ộ ỏ ộ Rôma. Giáo H i Rôma tìm ki m s hi p nh t đ c coi nh hoa trái và di n t sộ ế ự ệ ấ ượ ư ễ ả ự hòa gi i th c s . S hi p nh t đ c đ t n n không ph i trên s che d u nh ngả ự ự ự ệ ấ ượ ặ ề ả ự ấ ữ đi m gây nên chia rẽ,cũng không ph i trên nh ng th a hi p d dãi có tính cáchể ả ữ ỏ ệ ễ nông c n và dòn m ng. S hi p nh t ph i là thành qu c a vi c hoán c i th c sạ ỏ ự ệ ấ ả ả ủ ệ ả ự ự n i m i ng i, là thành qu c a s tha th cho nhau, c a vi c đ i tho i th n h cơ ỗ ườ ả ủ ự ứ ủ ệ ố ạ ầ ọ và t ng giao huynh đ , c a c u nguy n và ngoan ngoãn hoàn toàn đ i v i tácươ ệ ủ ầ ệ ố ớ đ ng c a Thánh Th n, Đ ng cũng làộ ủ ầ ấ  “Th n Khí c a s Hòa Gi i”ầ ủ ự ả .

Sau cùng, đ có th nói đ c r ng mình đã đ c hoàn toàn hòa gi i, H i Thánhể ể ượ ằ ượ ả ộ c m th y có b n ph n ph i n l c h n n a qua vi c thúc đ y cu cả ấ ổ ậ ả ỗ ự ơ ữ ệ ẩ ộ  “đ i tho i c uố ạ ứ r i”ỗ ,[39] đ đem Tin M ng đ n nh ng khu v c r ng l n c a nhân lo i trong thể ừ ế ữ ự ộ ớ ủ ạ ế gi i hôm nay nh ng không đ c chia s ni m tin v i mình, th m chí do h u quớ ư ượ ẻ ề ớ ậ ậ ả c a phong trào t c hóa đang phát tri n, h đ ng xa H i Thánh và ch ng l i H iủ ụ ể ọ ứ ộ ố ạ ộ Thánh v i m t thái đ h h ng l nh lùng, n u ch a đ n n i là h ngăn c n và b tớ ộ ộ ờ ữ ạ ế ư ế ỗ ọ ả ắ b H i Thánh. H i Thánh c m th y b n ph n c n nói m t l n n a cho m i ng iớ ộ ộ ả ấ ổ ậ ầ ộ ầ ữ ọ ườ nh ng l i c a Thánh Phaolô:ữ ờ ủ  “Xin hãy hòa gi i v i Thiên Chúa”ả ớ .[40]

Dù sao đi n a, H i Thánh c đ ng vi c hòa gi iữ ộ ổ ộ ệ ả  “trong s th t”ự ậ  và bi t r ng khôngế ằ th có hòa gi i hay h p nh t ngoài ho c ngh ch l i v i s th t.ể ả ợ ấ ở ặ ị ạ ớ ự ậ

***

16

CH NG IIIƯƠ

S KH I X NG C A THIÊN CHÚA VÀ TÁC V C A H I THÁNHỰ Ở ƯỚ Ủ Ụ Ủ Ộ

 

10. Là m t c ng đoàn hòa gi i và đ c giao hòa, H i Thánh không th nào quênộ ộ ả ượ ộ ể ngu n m ch c a h ng ân và s m ng hòa gi i c a mình là sáng kh i đ y tìnhồ ạ ủ ồ ứ ạ ả ủ ở ầ nhân ái và th ng xót c a Thiên Chúa, Đ ng là Tình Yêu và do tình yêu,ươ ủ ấ [41] Ng iườ đã t o d ng nên con ng i;ạ ự ườ [42] và Ng i t o d ng con ng i đ h s ng trong tìnhườ ạ ự ườ ể ọ ố thân h u v i Ng i và thông hi p v i nhau.ữ ớ ườ ệ ớ

S hòa gi i đ n t Thiên Chúaự ả ế ừ

Thiên Chúa trung thành trong k ho ch đ i đ i, c khi con ng i b Th n D thúcế ạ ờ ờ ả ườ ị ầ ữ đ yẩ [43] và b tính kiêu ng o lôi kéo, đã thay vì s d ng t do mà Chúa đã ban cho đị ạ ử ụ ự ể yêu m n và đi tìm đi u thi n m t cách qu ng đ i, con ng i l i t ch i vâng ph cế ề ệ ộ ả ạ ườ ạ ừ ố ụ Ch T và Cha c a mình. Thiên Chúa trung thành c khi con ng i thay vì dùngủ ể ủ ả ườ tình yêu đ đáp tr tình yêu c a Thiên Chúa, l i đ i đ u v i Ng i và coi Ng iể ả ủ ạ ố ầ ớ ườ ườ nh m t đ i th , và đã t l a d i mình, c y d a vào s c riêng mình, mà c t đ tư ộ ố ủ ự ừ ố ậ ự ứ ắ ứ m i liên h v i Đ ng đã t o nên mình. B t ch p l i ph m v phía con ng i,ố ệ ớ ấ ạ ấ ấ ỗ ạ ề ườ Thiên Chúa v nẫ  “trung tín v i Tình Yêu”ớ . Qu th c, câu chuy n n i v n Eden làmả ự ệ ơ ườ chúng ta nghĩ v nh ng h u qu bi th m khi ch i t ng i Cha, mang l i c nh xáoề ữ ậ ả ả ố ừ ườ ạ ả tr n trong n i tâm con ng i, và phá h y s hòa đi u gi a nam n , gi a anh em.ộ ộ ườ ủ ự ệ ữ ữ ữ[44] D ngôn Tin M ng cũng cho th y hai ng i anh em, m i ng i m i cách, đãụ ừ ấ ườ ỗ ườ ỗ tách ly kh i cha mình và gây nên m t v t r n n t gi a h v i nhau. Vi c t ch iỏ ộ ế ạ ứ ữ ọ ớ ệ ừ ố tình yêu c a Thiên Chúa là Cha mình và nh ng t ng ph m âu y m c a Ng i luônủ ữ ặ ẩ ế ủ ườ là c i r c a nh ng phân rẽ n i nhân lo i.ộ ễ ủ ữ ơ ạ

Nh ng chúng ta bi t r ng Thiên Chúa,ư ế ằ  “Đ ng giàu lòng t bi”ấ ừ ,[45] gi ng nh ng iố ư ườ cha trong d ngôn, không đóng lòng l i v i b t c đ a con nào. Ng i ch đ i, tìmụ ạ ớ ấ ứ ứ ườ ờ ợ ki m và đ n g p h chính n i mà s t ch i hi p thông đã khép ch t h trongế ế ặ ọ ở ơ ự ừ ố ệ ặ ọ cô l p và phân ly. Ng i m i g i h t h p quanh bàn ti c v i ni m vui c a bu iậ ườ ờ ọ ọ ụ ọ ệ ớ ề ủ ổ l m ng s tha th và hòa gi i.ễ ừ ự ứ ả

17

Sáng kh i này t phía Thiên Chúa đã đ c th c hi n c th và hi n nhiên trongở ừ ượ ự ệ ụ ể ể công cu c c u đ c a Đ c Kitô, r ng t a kh p th gi i nh tác v c a Giáo H i.ộ ứ ộ ủ ứ ộ ỏ ắ ế ớ ờ ụ ủ ộ

Theo đ c tin c a chúng ta. Ngôi L i Thiên Chúa đã làm ng i và đ n c ng gi aứ ủ ờ ườ ế ư ụ ữ th gi i; Ng i đã đi vào l ch s c a th gi i, thâu h i và quy t nó trong Ng i.ế ớ ườ ị ử ủ ế ớ ồ ụ ườ[46] Ng i m c kh i cho chúng ta r ng Thiên Chúa là tình yêu, và Ng i ban choườ ặ ả ằ ườ chúng ta “gi i lu t m i”ớ ậ ớ  c a tình yêu,ủ [47]đ ng th i thông chuy n cho chúng ta sồ ờ ể ự đoan ch c r ng con đ ng tình yêu đang m ra cho t t c m i ng i, nh v y nắ ằ ườ ở ấ ả ọ ườ ư ậ ỗ l c xây d ng tình huynh đ toàn c u không là vi c vô ích.ự ự ệ ầ ệ [48] B ng cu c chi nằ ộ ế th ng s d và quy n l c t i l i nh cái ch t trên th p giá, v i tâm tình yêu m nắ ự ữ ề ự ộ ỗ ờ ế ậ ớ ế vâng ph c, Ng i đã đem n c u đ đ n cho m i ng i và tr thànhụ ườ ơ ứ ộ ế ọ ườ ở  “s hòaự gi i”ả  cho t t c . Trong Ng i Thiên Chúa hòa gi i con ng i v i chính mình.ấ ả ườ ả ườ ớ

H i Thánh ti p t c công b s hòa gi i mà Đ c Kitô đã làm vang v ng kh p mi nộ ế ụ ố ự ả ứ ọ ắ ề Galilê và kh p x Palestin,ắ ứ [49] và H i Thánh không ng ng m i g i m i ng i hoánộ ừ ờ ọ ọ ườ c i và tin vào Tin M ng. M n l i kêu g i c a Thánh Phaolô, mà chúng tôi đã nh cả ừ ượ ờ ọ ủ ắ đ n làm l i c a mình, H i Thánh nhân danh Đ c Kitô tuyên b :ế ờ ủ ộ ứ ố  “Chúng tôi là nh ng s gi thay m t Đ c Kitô, nh th chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà kêuữ ứ ả ặ ứ ư ể g i. V y nhân danh Đ c Chúa Kitô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hòa v i Thiênọ ậ ứ ớ Chúa”.[50]

Nh ng ai đón nh n l i m i g i này thì b c vào nhi m c c hòa gi i và c m nh nữ ậ ờ ờ ọ ướ ệ ụ ả ả ậ đ c s th t ch t ch a trong m t l i kh ng đ nh khác c a Thánh Phaolô, ngài nóiượ ự ậ ấ ứ ộ ờ ẳ ị ủ Đ c Kitôứ  “là bình an c a chúng ta, Ng i đã liên k t đôi bên l i và đã phá đ b củ ườ ế ạ ổ ứ t ng thù ngh ch ngăn cách… nh v y, khi thi t l p hòa bình”ườ ị ư ậ ế ậ  Ng i làm cho đôiườ bên chúng ta đ c hòa gi i v i Thiên Chúa.ượ ả ớ [51] Đo n văn này tr c ti p đ n tìnhạ ự ế ế tr ng xóa tan vi c phân rẽ tôn giáo gi a Israel nh dân t c đ c tuy n ch n trongạ ệ ữ ư ộ ượ ể ọ C u c – và các dân t c khác, t t c đ u đ c kêu m i làm nên thành ph n c aự Ướ ộ ấ ả ề ượ ờ ầ ủ Tân c. Tuy v y, nó còn ch a đ ng vi c xác nh n đ c tính ph quát tinh th n màƯớ ậ ứ ự ệ ậ ặ ổ ầ Thiên Chúa mu n và đ c Ng i hoàn thành nh hy l c a Ng i Con, Ngôi L iố ượ ườ ờ ễ ủ ườ ờ làm ng i, không có gi i h n hay m t lo i tr nào, dành cho t t c nh ng ai đãườ ớ ạ ộ ạ ừ ấ ả ư hoán c i và tin vào Đ c Kitô. Vì th t t c chúng ta – m i ng i và m i dân t c –ả ứ ế ấ ả ọ ườ ọ ộ đ c kêu g i vui h ng hoa trái c a vi c hòa gi i do Chúa mu n.ượ ọ ưở ủ ệ ả ố

H i Thánh – Đ i Bí tích Hòa Gi iộ ạ ả

18

11. H i Thánh có s m nh loan báo s hòa gi i này, và là bí tích c a s hòa gi iộ ứ ệ ự ả ủ ự ả trong th gi i. H i Thánh làế ớ ộ  “Bí Tích”, nghĩa là d u ch và d ng c hòa gi i trongấ ỉ ụ ụ ả nhi u cách th khác nhau tuy khác bi t v giá tr nh ng t t c đ u k t h p đ đ tề ế ệ ề ị ư ấ ả ề ế ợ ể ạ t i đi u mà sáng kh i c a lòng Thiên Chúa th ng xót mu n dành cho con ng i.ớ ề ở ủ ươ ố ườ

Tr c h t, H i Thánh là Bí Tích b ng chính s hi n h u c a mình nh là m tướ ế ộ ằ ự ệ ữ ủ ư ộ c ng đoàn đ c hòa gi i đ làm nhân ch ng và hi n th c công cu c c a Đ c Kitôộ ượ ả ể ứ ệ ự ộ ủ ứ trong th gi i.ế ớ

H i Thánh cũng là Bí Tích qua vi c làm k b o v và gi i thích Kinh Thánh, là Tinộ ệ ẻ ả ệ ả M ng c a s hòa gi i, b i vì Tin M ng thu t l i cho các th h k ti p v kừ ủ ự ả ở ừ ậ ạ ế ệ ế ế ề ế ho ch tình yêu c a Thiên Chúa, và trình bày cho m i th h nh ng đ ng l i d nạ ủ ỗ ế ệ ữ ườ ố ẫ đ n s hòa gi i ph quát trong Đ c Kitô.ế ự ả ổ ứ

Sau cùng, H i Thánh là Bí Tích nh có b y Bí Tích, mà m i Bí Tíchộ ờ ả ỗ  “làm nên Giáo H i”ộ  theo cách th c riêng c a mình.ứ ủ [52] Do vi c t ng nh và tái di n M u Nhi mệ ưở ớ ễ ầ ệ V t Qua c a Đ c Kitô, các Bí Tích là ngu n m ch s s ng c a H i Thánh, vàượ ủ ứ ồ ạ ự ố ủ ộ trong tay c a H i Thánh chúng là nh ng ph ng th cho vi c tr v v i Thiênủ ộ ữ ươ ế ệ ở ề ớ Chúa và hòa gi i gi a nhân lo i.ả ữ ạ

Các ph ng th hòa gi i khácươ ế ả

12. S m ng hòa gi i là đ c h u c a toàn th H i Thánh, đ c bi t c a H i Thánhứ ạ ả ặ ữ ủ ể ộ ặ ệ ủ ộ đã đ c đón nh n vào chia s tràn đ y vinh quang c a Thiên Chúa, cùng v i Đ cượ ậ ẻ ầ ủ ớ ứ Trinh N Maria, các thiên th n và các thánh, nh ng k đang chiêm ng m và thữ ầ ữ ẻ ắ ờ kính Ba Ngôi Thiên Chúa, H i Thánh trên tr i, H i Thánh tr n gian và H i Thánhộ ờ ộ ầ ộ trong luy n ng c đ c liên k t nhi m m u trong vi c c ng tác v i Đ c Kitô đệ ụ ượ ế ệ ầ ệ ộ ớ ứ ể hòa gi i th gi i v v i Thiên Chúa.ả ế ớ ề ớ

Ph ng th th nh t c a ho t đ ng c u r i là c u nguy n. Ch c ch n r ng Đ cươ ế ứ ấ ủ ạ ộ ứ ỗ ầ ệ ắ ắ ằ ứ Trinh N , Thân m u c a Đ c Kitô và c a H i Thánh,ữ ẫ ủ ứ ủ ộ [53] cũng nh các thánh đã t iư ớ đích đi m c a cu c l hành d ng th và chi m đ c vinh quang Thiên Chúa,ể ủ ộ ữ ươ ế ế ượ b ng s chuy n c u, các ngài nâng đ anh em mình còn đang ti n b c trong cu cằ ự ể ầ ỡ ế ướ ộ l hành tr n th , đ đ c quy t tâm trong vi c hoán c i, trong đ c tin, trong vi cữ ầ ế ể ượ ế ệ ả ứ ệ ch i d y sau m i l n v p ngã, trong vi c ho t đ ng đ thăng ti n s hi p thôngỗ ậ ỗ ầ ấ ệ ạ ộ ể ế ự ệ và hòa bình trong H i Thánh và trong th gi i. Trong m u nhi m các thánh hi pộ ế ớ ầ ệ ệ

19

thông, s hòa gi i ph quát đ c hoàn t t trong th th c thâm sâu nh t, và cũngự ả ổ ượ ấ ể ứ ấ có hi u qu nh t cho vi c c u đ m i ng i.ệ ả ấ ệ ứ ộ ọ ườ

Còn có m t ph ng th khác đó là s gi ng thuy t. Là môn đ c a Th y duy nh tộ ươ ế ự ả ế ệ ủ ầ ấ Giêsu Kitô, đ n l t mình H i Thánh là M và là Th y, không h m t m i thúcế ượ ộ ẹ ầ ề ệ ỏ gi c con ng i hãy hòa gi i. Và H i Thánh cũng không h ng i ngùng lên án s dụ ườ ả ộ ề ạ ự ữ c a t i, công b s c n thi t hoán c i, m i g i và yêu c u con ng i hãyủ ộ ố ự ầ ế ả ờ ọ ầ ườ  “giao hòa” v i nhau. Th c ra, đây là s m ng ngôn s c a H i Thánh trong th gi i hômớ ự ứ ạ ứ ủ ộ ế ớ nay, cũng nh trong th gi i hôm qua. Đó cũng là m t s m ng gi ng nh Đ cư ế ớ ộ ứ ạ ố ư ứ Giêsu, là Th y và là Th lãnh c a mình. Cũng nh Ng i, H i Thánh luôn chu toànầ ủ ủ ư ườ ộ s m ng này v i tâm tình c a lòng th ng xót và mu n đem đ n cho m i ng iứ ạ ớ ủ ươ ố ế ọ ườ nh ng l i tha th , và m i g i đ n ni m hy v ng xu t phát t th p giá.ữ ờ ứ ờ ọ ế ề ọ ấ ừ ậ

Còn có ph ng th ho t đ ng m c v khác, th ng khó khăn và cam go, nh m vươ ế ạ ộ ụ ụ ườ ắ ề đ ng l i, đôi khi khá dài, đ a m i ng i dù là ai hay đâu, tr v nhà Cha vàườ ố ư ỗ ườ ở ở ề thông hi p v i t t c anh em.ệ ớ ấ ả

Sau cùng là ph ng th làm ch ng tá, th ng là luôn âm th m. Đi u này phát sinhươ ế ứ ườ ầ ề t hai đi u nh n th c v ph n H i Thánh: H i Thánhừ ề ậ ứ ề ầ ộ ộ  “hoàn toàn thánh thi n”ệ ;[54] nh ng H i Thánh cũng c n ph i ti n t i vàư ộ ầ ả ế ớ  “hàng ngày ph i thanh luy n và đ iả ệ ổ m i h n cho đ n ngày Đ c Kitô gi i thi u H i Thánh trong vinh quang không còn tìớ ơ ế ứ ớ ệ ộ v t, nhăn nheo”ế . Th c v y, vì t i l i c a mình, nên đôi khi sự ậ ộ ỗ ủ ự“chi u t a trên khuônế ỏ m t c a H i Thánh gi m b t đi v sáng”ặ ủ ộ ả ớ ẻ  tr c m t nh ng ng i nhìn ng m H iướ ắ ữ ườ ắ ộ Thánh.[55] Vi c làm ch ng tá không th nào b qua hai khía c nh căn b n. Khíaệ ứ ể ỏ ạ ả c nh th nh t là d u ch c a lòng bác ái ph quát mà Đ c Giêsu Kitô đã đ l i làmạ ứ ấ ấ ỉ ủ ổ ứ ể ạ gia s n cho các môn đ nh m t b ng ch ng h đã thu c v N c Tr i. Khía c nhả ệ ư ộ ằ ứ ọ ộ ề ướ ờ ạ th hai là vi c chuy n t ra trong nh ng bi u hi n m i m c a vi c hoán c i vàứ ệ ể ả ữ ể ệ ớ ẻ ủ ệ ả hòa gi i bên trong và ngoài H i Thánh, b ng cách v t lên nh ng căng th ng,ả ộ ằ ượ ữ ẳ b ng vi c tha th l n cho nhau, b ng vi c tăng tr ng trong tình huynh đ và hòaằ ệ ứ ẫ ằ ệ ưở ệ bình là đi u ph i đ c tr i r ng ra trên kh p th gi i. B ng ph ng th này, H iề ả ượ ả ộ ắ ế ớ ằ ươ ế ộ Thánh sẽ tr thành h u hi u h n cho vi c ki n t o đi u mà Đ c Phaolô VI, v ti nở ữ ệ ơ ệ ế ạ ề ứ ị ề nhi m c a tôi đã đ t tên làệ ủ ặ  “văn minh c a tình yêu”ủ .

***

PH N IIẦ20

TÌNH YÊU L N H N T I L IỚ Ơ Ộ Ỗ

 

Bi k ch c a con ng iị ủ ườ

13. Theo l i c a thánh Thánh Gioan tông đ :ờ ủ ồ  “N u chúng ta nói chúng ta không cóế t i, thì chúng ta t l a d i mình và s th t không có trong chúng ta. N u chúng taộ ự ừ ố ự ậ ế x ng thú t i l i chúng ta, thì Đ ng trung tín và công minh sẽ tha th t i l i choư ộ ỗ ấ ứ ộ ỗ chúng ta”.[56] Đ c vi t ra t bu i s khai c a H i Thánh, nh ng l i đ y linh h ngượ ế ừ ổ ơ ủ ộ ữ ờ ầ ứ này d n nh p m t cách chính xác h n b t c di n ng nào khác c a loài ng i vẫ ậ ộ ơ ấ ứ ễ ữ ủ ườ ề đ tài t i l i, m t đ tài liên h ch t chẽ v i s hòa gi i. Nh ng l i y trình bàyề ộ ỗ ộ ề ệ ặ ớ ự ả ữ ờ ấ v n đ t i l i trong chi u kích nhân b n: t i l i nh m t ph n tr n v n c a sấ ề ộ ỗ ề ả ộ ỗ ư ộ ầ ọ ẹ ủ ự th t v con ng i. Nh ng nh ng l i y đã n i k t l p t c chi u kích nhân b n v iậ ề ườ ư ữ ờ ấ ố ế ậ ứ ề ả ớ chi u kích thiên linh, n i mà t i l i đ i di n v i s th t c a tình yêu Thiên Chúa,ề ơ ộ ỗ ố ệ ớ ự ậ ủ tình yêu công minh, r ng l ng, và đ y tín trung, tình yêu đ c t l nh t là n iộ ượ ầ ượ ỏ ộ ấ ơ s tha th và c u chu c. Vì th , sau đó ít hàng, Thánh Gioan vi t thêmự ứ ứ ộ ế ế  “n u lòngế chúng ta có cáo t i chúng ta, thì Thiên Chúa còn cao h n lòng chúng ta”ộ ơ .[57]

Ý th c t i l i c a mình, – h n th n a, khi càng đi sâu vào b n ngã c a mình –ứ ộ ỗ ủ ơ ế ữ ả ủ nhìn nh n r ng mình là m t t i nhân, có kh năng ph m t i và có xu h ng ph mậ ằ ộ ộ ả ạ ộ ướ ạ t i, là b c đ u thi t y u trong vi c quay v v i Thiên Chúa. Đây là kinh nghi mộ ướ ầ ế ế ệ ề ớ ệ c a Vua Đavítủ  “đã làm đi u ác tr c nhan Chúa”ề ướ , và khi b tiên tri Nathan khi nị ể trách,[58] Vua đã th t lên:ố  “Vâng, con bi t t i mình đã ph m, và t i l i con c ế ộ ạ ộ ỗ ứ ở tr c m t con, con đ c t i v i Chúa, v i m t mình Chúa, dám làm đi u d tr cướ ặ ắ ộ ớ ớ ộ ề ữ ướ m t Ngài”ắ .[59] T ng t nh v y, Chúa Giêsu đã đ t nh ng l i thâm thúy sau đâyươ ự ư ậ ặ ữ ờ vào mi ng và trong tâm h n c a ng i con hoang đàng:ệ ồ ủ ườ  “Cha i! Con đã ph m t iơ ạ ộ đ n tr i và đ n Cha”ế ờ ế .[60]

Th c v y, vi c tr v hòa gi i v i Thiên Chúa ng ý và bao g m ý th c t mìnhự ậ ệ ở ề ả ớ ụ ồ ứ ự tách r i, m t cách có ý th c và d t khoát, ra kh i t i l i mà mình đã r i vào. Do đó,ờ ộ ứ ứ ỏ ộ ỗ ơ nó ng ý và bao g m vi cụ ồ ệ  “sám h i”ố  v i ý nghĩa đ y đ nh t c a thu t ng : h iớ ầ ủ ấ ủ ậ ữ ố h n, bày t s h i h n này, ch p nh n m t thái đ th c s h i h n – t c là thái đậ ỏ ự ố ậ ấ ậ ộ ộ ự ự ố ậ ứ ộ c a ng i b t đ u đi vào con đ ng tr v v i Cha. Đây là m t lu t chung, và m iủ ườ ắ ầ ườ ở ề ớ ộ ậ ỗ cá nhân ph i tuân th d a theo hoàn c nh riêng bi t c a mình. Vì không th nàoả ủ ự ả ệ ủ ể bàn đ n t i l i và hoán c i ch b ng nh ng thu t ng tr u t ng đ c.ế ộ ỗ ả ỉ ằ ữ ậ ữ ừ ượ ượ

21

Trong nh ng hoàn c nh c th c a con ng i t i l i, trong đó không th nào cóữ ả ụ ể ủ ườ ộ ỗ ể hoán c i mà không có vi c nhìn nh n t i l i c a mình, tác v c a H i Thánh v sả ệ ậ ộ ỗ ủ ụ ủ ộ ề ự hòa gi i là can thi p vào t ng tr ng h p c th v i m t m c tiêu sám h i xácả ệ ừ ườ ợ ụ ể ớ ộ ụ ố đ nh. Tác v c a H i Thánh là can thi p vào nh m đ a con ng i đ n chị ụ ủ ộ ệ ằ ư ườ ế ỗ “bi tế mình” – theo l i nói c a Thánh Catarina thành Sienaố ủ [61] – đ n ch lo i b t i l i, táiế ỗ ạ ỏ ộ ỗ l p tình thân h u v i Thiên Chúa, đ n m t tr t t n i tâm m i, đ n m t cu cậ ữ ớ ế ộ ậ ự ộ ớ ế ộ ộ hoán c i m i v i H i Thánh. Dĩ nhiên, ngay c bên ngoài biên c ng c a H iả ớ ớ ộ ả ươ ủ ộ Thánh và các c ng đoàn tín h u, s đi p và tác v sám h i đ c nh m t i t t cộ ữ ứ ệ ụ ố ượ ắ ớ ấ ả m i ng i, b i vì h t m i ng i đ u c n hoán c i và hòa gi i.ọ ườ ở ế ọ ườ ề ầ ả ả [62]

Đ chu toàn tác v sám h i cách thích đáng, chúng ta c n ph i đánh giá nh ng h uể ụ ố ầ ả ữ ậ qu c a t i l i d iả ủ ộ ỗ ướ  “con m t đ c soi d n”ắ ượ ẫ  b i đ c tin.ở ứ [63] Nh ng h u qu c a t iữ ậ ả ủ ộ l i là nguyên nhân c a s chia rẽ và r n n t, không ch trong m i cá nhân mà cònỗ ủ ự ạ ứ ỉ ỗ trong nhi u khâu c a cu c s ng con ng i: trong quan h v i gia đình, v i nghề ủ ộ ố ườ ệ ớ ớ ề nghi p và môi tr ng xã h i, nh kinh nghi m th ng th y, đi u này đ c c ngệ ườ ộ ư ệ ườ ấ ề ượ ủ c b i m t đo n văn trong Kinh Thánh v thành Babel và tháp c a nó.ố ở ộ ạ ề ủ [64] V i ý đớ ồ xây d ng m t công trình đ c coi làm bi u t ng và t m c a s hi p nh t,ự ộ ượ ể ượ ổ ấ ủ ự ệ ấ nh ng con ng i này nh n th y h b phân tán h n tr c đó, chia rẽ trong ngônữ ườ ậ ấ ọ ị ơ ướ ng , chia rẽ gi a chính h v i nhau, không có kh năng nh t trí và đ ng tâm.ữ ữ ọ ớ ả ấ ồ

T i sao d án đ y tham v ng đó đã th t b i? T i saoạ ự ầ ọ ấ ạ ạ  “các th n xây c t u ngợ ề ấ ổ công”?[65] H đã th t b i vì h đã thi t k nh là d u ch và b o ch ng c a s h pọ ấ ạ ọ ế ế ư ấ ỉ ả ứ ủ ự ợ nh t mà h m c, m t công trình duy ch b ng chính tay h , và quên đi ho tấ ọ ơ ướ ộ ỉ ằ ọ ạ đ ng c a Chúa. H ch chú ý đ n chi u ngang c a ho t đ ng và đ i s ng xã h iộ ủ ọ ỉ ế ề ủ ạ ộ ờ ố ộ mà quên đi chi u d c mà lẽ ra h ph i c m r n i Thiên Chúa, Đ ng T o Hóa vàề ọ ọ ả ắ ễ ơ ấ ạ Ch T c a h , lẽ ra h ph i h ng v v i Ng i nh là c u cánh t i h u c a cácủ ể ủ ọ ọ ả ướ ề ớ ườ ư ứ ố ậ ủ ti n b c a mình.ế ộ ủ

Có th nói r ng bi k ch c a con ng i ngày nay, cũng gi ng nh c a m i th i kỳể ằ ị ủ ườ ố ư ủ ọ ờ l ch s , chính là ch nó t ng t nh kinh nghi m c a Babel.ị ử ở ỗ ươ ự ư ệ ủ

***

CH NG IƯƠ

M U NHI M T I L IẦ Ệ Ộ Ỗ22

 

14. N u chúng ta đ c đo n trình thu t trong Kinh Thánh v thành và tháp Babelế ọ ạ ậ ề d i ánh sáng Tin M ng, và n u đ i chi u v i đo n văn khác v s sa ngã c aướ ừ ế ố ế ớ ạ ề ự ủ nguyên t , chúng ta có th rút ra nh ng y u t đáng giá đ hi u vổ ể ữ ế ố ể ể ề “m u nhi mầ ệ t i l i”ộ ỗ .[66] Thành ng này, ph ng theo ki u nói c a Thánh Phaolô vữ ỏ ể ủ ề “m u nhi mầ ệ c a s gian ác”ủ ự , giúp chúng ta n m đ c y u t t i tăm và m m t hàm ch a trongắ ượ ế ố ố ờ ị ứ t i. Dĩ nhiên, t i là s n ph m c a t do con ng i. Nh ng n m sâu trong th c t iộ ộ ả ẩ ủ ự ườ ư ằ ự ạ nhân sinh còn có nh ng thành t làm cho t i v t th c t i nhân sinh, trong m tữ ố ộ ượ ự ạ ộ vùng chung đ ng gi a l ng tâm, ý chí, c m giác c a con ng i v i các quy n l cụ ữ ươ ả ủ ườ ớ ề ự đen t i, mà theo Thánh Phaolô, thì nó đang tác đ ng trong th gi i đ n n i g nố ộ ế ớ ế ỗ ầ nh đô h th gi i.ư ộ ế ớ [67]

Không tuân ph c Thiên Chúaụ

Đi m đ u tiên giúp chúng ta hi u v t i l i đ c rút ra t t ng thu t c a Kinhể ầ ể ề ộ ỗ ượ ừ ườ ậ ủ Thánh v vi c xây d ng tháp Babel: con ng i tìm cách xây m t thành ph , t tề ệ ự ườ ộ ố ự ổ ch c thành m t xã h i, và tr nên hùng m nh và quy n uy màứ ộ ộ ở ạ ề  “không c n Thiênầ Chúa”, n u không mu n nói là ch ng l i Thiên Chúa.ế ố ố ạ [68] Theo nghĩa đó, câu chuy nệ v t i đ u tiên trong v n Đ a Đàng và câu chuy n v tháp Babel, m c dù khácề ộ ầ ườ ị ệ ề ặ nhau đáng k v n i dung và hình th c, nh ng có m t đi m chung: trong c haiể ề ộ ứ ư ộ ể ả chuy n đ u có vi cệ ề ệ  “lo i tr Thiên Chúa”ạ ừ , qua vi c ch ng c th ng vào m t trongệ ố ự ẳ ộ nh ng m nh l nh c a Ng i, qua m t hành đ ng kình đ ch, qua kỳ v ng hãoữ ệ ệ ủ ườ ộ ộ ị ọ huy n là đ cề ượ  “gi ng nh Ng i”ố ư ườ .[69] Trong câu chuy n v tháp Babel, vi cệ ề ệ  “lo iạ tr Thiên Chúa”ừ  đ c trình bày không ph i d i khía c nh ch ng c l i Ng i choượ ả ướ ạ ố ự ạ ườ b ng lãng quên và th đ i v i Ng i, ra nh Thiên Chúa không có ch đ ngằ ờ ơ ố ớ ườ ư ỗ ứ trong nh ng k ho ch chung c a con ng i. Nh ng trong c hai tr ng h p,ữ ế ạ ủ ườ ư ả ườ ợ  “m iố quan h v i Thiên Chúa”ệ ớ  đ u b c t đ t cách tàn b o. Tr ng h p v n Đ a Đàngề ị ắ ứ ạ ườ ợ ở ườ ị cho th y h t th c t i nghiêm tr ng và bi k ch t o nên b n ch t cu i cùng và đenấ ế ự ạ ọ ị ạ ả ấ ố t i c a t i l i:ố ủ ộ ỗ “không tuân ph c Thiên Chúa”ụ , b t tuân lu t c a Ng i, b t tuânấ ậ ủ ườ ấ quy t c luân lý mà Ng i đã trao ban cho con ng i, kh c sâu vào tâm h n conắ ườ ườ ắ ồ ng i, c ng c và hoàn thi n nó nh m c kh i.ườ ủ ố ệ ờ ạ ả

“S lo i tr Thiên Chúa”ự ạ ừ , “đo n tuy t v i Thiên Chúa”ạ ệ ớ , “không tuân ph c Thiênụ Chúa”: tr i qua su t l ch s nhân lo i, đó là t i qua nhi u hình th c khác nhau. Nóả ố ị ử ạ ộ ề ứ

23

còn có th đi xa h n t i chể ơ ớ ỗ“ph nh n”ủ ậ  Thiên Chúa và s hi n h u c a Ng i, đâyự ệ ữ ủ ườ là hi n t ng đ c g i làệ ượ ượ ọ  “vô th n”ầ .

Đó là sự “b t tuân”ấ  c a m t ng i, do m t hành vi t do, đã không nh n bi tủ ộ ườ ộ ự ậ ế quy n ch t t i cao c a Thiên Chúa trên cu c s ng c a h , ít là vào giây phút cề ủ ể ố ủ ộ ố ủ ọ ụ th mà h vi ph m lu t Thiên Chúa.ể ọ ạ ậ

Chia rẽ gi a anh emữ

15. Trong nh ng trình thu t Kinh Thánh v a nói trên, đo n tuy t c a con ng iữ ậ ừ ở ạ ệ ủ ườ v i Thiên Chúa đ a đ n bi k ch là s chia rẽ gi a các anh em.ớ ư ế ị ự ữ

Trong cu c mô t vộ ả ề “t i đ u tiên”ộ ầ , s đo n tuy t v i Giavê đ ng th i phá v m iự ạ ệ ớ ồ ờ ỡ ố dây thân h u đã liên k t gia đình nhân lo i. Vì v y, nh ng trang ti p theo c aữ ế ạ ậ ữ ế ủ sách “Sáng Th ”ế  cho chúng ta th y ng i nam và ng i n ra nh đã gi ngón tayấ ườ ườ ữ ư ơ bu c t i l n nhau.ộ ộ ẫ [70] Sau đó, chúng ta còn th y ng i anh đã ghét em mình và cu iấ ườ ố cùng đã c p đi m ng s ng c a nó.ướ ạ ố ủ [71]

Theo câu chuy n v tháp Babel, h u qu c a t i l i là phân tán gia đình nhân lo i,ệ ề ậ ả ủ ộ ỗ ạ đã b t đ u v i t i đ u tiên và đã đ t t i hình th c t t đ nh trên bình di n xã h i.ắ ầ ớ ộ ầ ạ ớ ứ ộ ỉ ệ ộ

Đ i v i ng i mu n nghiên c u v m u nhi m t i l i, không th không bi t m iố ớ ườ ố ứ ề ầ ệ ộ ỗ ể ế ố liên h gi a nguyên nhân và h u qua đó. Nh là s đo n tuy t v i Thiên Chúa, t iệ ữ ậ ư ự ạ ệ ớ ộ là m t hành đ ng b t tuân c a m t th t o đã ch i b , ít là cách ám tàng, Đ ng làộ ộ ấ ủ ộ ụ ạ ố ỏ ấ ngu n g c hi n h u c a nó và gìn gi cho nó đ c s ng. Vì th đó là hành đ ng tồ ố ệ ữ ủ ữ ượ ố ế ộ ự sát. B i vì khi ph m t i, con ng i t ch i ph c tùng Thiên Chúa, cho nên s cânở ạ ộ ườ ừ ố ụ ự b ng n i tâm cũng b phá v và chính vì th trong h n y sinh nh ng s b t đ ngằ ộ ị ỡ ế ọ ả ữ ự ấ ồ và xung đ t. B t n th ng nh th , con ng i cũng không th tránh gây ra tai h iộ ị ổ ươ ư ế ườ ể ạ cho c u trúc c a m i quan h v i ng i khác và v i th gi i th t o. Đây là m tấ ủ ố ệ ớ ườ ớ ế ớ ụ ạ ộ đ nh lu t khách quan và là m t hi n th c khách quan, đ c ki m ch ng nhi uị ậ ộ ệ ự ượ ể ứ ề cách trong n i tâm con ng i, trong đ i s ng tinh th n cũng nh trong xã h i, n iộ ườ ờ ố ầ ư ộ ơ mà ng i ta d nhìn th y nh ng d u hi u và h u qu c a s h n lo n n i tâm.ườ ễ ấ ữ ấ ệ ậ ả ủ ự ỗ ạ ộ

M u nhi m t i l i bao g m hai v t th ng mà t i nhân đã m ra trong chính mìnhầ ệ ộ ỗ ồ ế ươ ộ ở và trong m i quan h v i đ ng lo i. Vì th , ta có th nói v t iố ệ ớ ồ ạ ế ể ề ộ  “cá nhân” và t iộ  “xã

24

h i”ộ : d i m t ph ng di n, m i t i đ u làướ ộ ươ ệ ọ ộ ề  “cá nhân”; d i ph ng di n khác,ướ ươ ệ m i t i đ u làọ ộ ề  “xã h i”ộ , xét vì và b i vì nó có nh ng âm h ng xã h i.ở ữ ưở ộ

T i Cá Nhân và T i Xã H iộ ộ ộ

16. T i l i, theo đúng nghĩa, luôn luôn là m tộ ỗ ộ  “hành vi cá nhân”, b i vì nó là m tở ộ hành vi t do c a m t cá nhân, ch không ph i là c a m t nhóm hay m t c ngự ủ ộ ứ ả ủ ộ ộ ộ đ ng. Cá nhân này có th b chi ph i, kích đ ng và nh h ng b i nhi u y u tồ ể ị ố ộ ả ưở ở ề ế ố m nh mẽ bên ngoài. Cá nhân cũng có th b tùy thu c vào các khuynh h ng, cácạ ể ị ộ ướ khuy t đi m di truy n và các thói quen g n li n v i đi u ki n b n thân. Không ítế ể ề ắ ề ớ ề ệ ả l n nh ng y u t bên trong và bên ngoài đó có th làm suy gi m, ho c nhi u ho cầ ữ ế ố ể ả ặ ề ặ ít, t do c a ch th và vì th gi m b t trách nhi m và l i c a h . Nh ng m tự ủ ủ ể ế ả ớ ệ ỗ ủ ọ ư ộ chân lý đ c tin, đ c c ng c b ng kinh nghi m và lý lu n, đó là con ng i có tứ ượ ủ ố ằ ệ ậ ườ ự do. S th t này không th b lo i b , chuy n s khi n trách các t i c a cá nhânự ậ ể ị ạ ỏ ể ự ể ộ ủ sang các y u t bên ngoài, t a nh các c c u, các h th ng hay ng i khác. Nh tế ố ự ư ơ ấ ệ ố ườ ấ là đi u này sẽ ph nh n s t do và ph m giá c a con ng i, đ c bi u hi n – tuyề ủ ậ ự ự ẩ ủ ườ ượ ể ệ m t cách tiêu c c và kh c h i – trong trách nhi m v t i đã ph m. Do đó, khôngộ ự ố ạ ệ ề ộ ạ có gì có tính cách cá nhân và b t kh chuy n nh ng trong m i cá nhân cho b ngấ ả ể ượ ỗ ằ công tr ng v nhân đ c hay trách nhi m v t i.ạ ề ứ ệ ề ộ

Nh m t hành vi cá nhân, t i mang nh ng h u qu nghiêm tr ng tr c h t vàư ộ ộ ữ ậ ả ọ ướ ế trên h t n iế ơ  “b n thân ng i ph m t i”ả ườ ạ ộ : nghĩa là trong m i quan h v i Thiênố ệ ớ Chúa, Đ ng là n n t ng c a đ i s ng con ng i, cũng nh trong tinh th n c a nó,ấ ề ả ủ ờ ố ườ ư ầ ủ b i vì làm nh t ý chí và làm lu m trí tu c a nó.ở ụ ờ ệ ủ

T i đây, chúng ta ph i đ c p đ n đi u mà trong th i gian chu n b Th ng H iớ ả ề ậ ế ề ờ ẩ ị ượ ộ Đ ng và trong quá trình làm vi c, ng i ta th ng g i làồ ệ ườ ườ ọ  “t i xã h i”ộ ộ .

Th c ra, di n ng và cách quan ni m c a nó mang nhi u nghĩa khác nhau.ự ễ ữ ệ ủ ề

Tr c h t, nói t iướ ế ớ  “t i xã h i”ộ ộ  là nhìn nh n r ng do tình liên đ i nhân lo i là m tậ ằ ớ ạ ộ đi u v a huy n nhi m và khó t v a th c s và c th , t i c a m i cá nhân đ uề ừ ề ệ ả ừ ự ự ụ ể ộ ủ ỗ ề có nh h ng cách nào đó đ n nh ng ng i khác. Đây là m t trái c a tính liên đ iả ưở ế ữ ườ ặ ủ ớ mà theo quan đi m tôn giáo đ c bi u l trong m u nhi m sâu th m và huyể ượ ể ộ ầ ệ ẳ hoàng về “s thông hi p các thánh”ự ệ , nh đó có th nói r ng:ờ ể ằ “m i linh h n v n lênỗ ồ ươ cao thì cũng nâng c th gi i lên”ả ế ớ . Ti c r ng lu t thăng ti n này cũng đ c đ i l iế ằ ậ ế ượ ố ạ

25

b ng lu tằ ậ  “suy thoái”, do đó ng i ta có th nói vườ ể ề “s thông hi p t i l i”ự ệ ộ ỗ , do đó m t linh h n h th p mình trong t i sẽ lôi kéo theo c H i Thánh và m t cách nàoộ ồ ạ ấ ộ ả ộ ộ đó, kéo theo toàn th gi i. Nói cách khác, không có t i nào, k c t i thâm sâu kínế ớ ộ ể ả ộ đáo nh t, t i h t s c riêng t , l i ch liên quan đ n ng i đã ph m mà thôi. M iấ ộ ế ứ ư ạ ỉ ế ườ ạ ỗ t i đ u có nh ng âm h ng đ n toàn H i Thánh và trên toàn th gia đình nhânộ ề ữ ưở ế ộ ể lo i, tuy v i nhi u hay ít tr m tr ng và t n th t. Theo nghĩa đ u tiên c a t này,ạ ớ ề ầ ọ ổ ấ ầ ủ ừ ch c h n là m i t i đ u có th đ c coi nh làắ ẳ ỗ ộ ề ể ượ ư  “t i xã h i”ộ ộ .

Tuy nhiên, m t vài t i t chúng t o thành m t cu c t n công tr c ti p vào đ ngộ ộ ự ạ ộ ộ ấ ự ế ồ lo i c a mình, và nói m t cách chính xác h n theo ngôn ng c a Tin M ng là,ạ ủ ộ ơ ữ ủ ừ ch ng l i anh em hay ch em c a mình. Chúng xúc ph m đ n Thiên Chúa, chính vìố ạ ị ủ ạ ế chúng xúc ph m đ n đ ng lo i c a mình. Nh ng t i này th ng đ c g i làạ ế ồ ạ ủ ữ ộ ườ ượ ọ  “t iộ xã h i”ộ  và đây là nghĩa th hai c a t này. Theo nghĩa này,ứ ủ ừ “t i xã h i”ộ ộ  là t i ch ngộ ố l i tình yêu đ ng lo i, và theo lu t c a Đ c Kitô nó tr nên r t nghiêm tr ng b i vìạ ồ ạ ậ ủ ứ ở ấ ọ ở nó liên can t i gi i lu t th hai,ớ ớ ậ ứ  “cũng ngang v i đi u th nh t”ớ ề ứ ấ .[72] Cũng v y, tậ ừ “xã h i”ộ  áp d ng cho m i t i ch ng l i s công bình gi a t ng giao ng i v i ng i,ụ ọ ộ ố ạ ự ữ ươ ườ ớ ườ cá nhân đ i v i c ng đ ng ho c do c ng đ ng đ i v i cá nhân. Cũng làố ớ ộ ồ ặ ộ ồ ố ớ  “xã h i”ộ , m i t i ch ng l i các quy n c a con ng i, b t đ u b ng quy n đ c s ng vàọ ộ ố ạ ề ủ ườ ắ ầ ằ ề ượ ố g m c quy n đ c sinh ra, ho c t i ch ng l i s toàn v n c a thân th conồ ả ề ượ ặ ộ ố ạ ự ẹ ủ ể ng i. Cũng v y,ườ ậ  “xã h i”ộ  là nh ng t i ch ng l i s t do c a ng i khác, đ c bi tữ ộ ố ạ ự ự ủ ườ ặ ệ ch ng l i s t do t i th ng đ c tin vào Thiên Chúa và th l y Ng i;ố ạ ự ự ố ượ ượ ờ ạ ườ  “xã h i”ộ ; là m i t i ch ng l i ph m giá và danh d c a đ ng lo i, cũng làọ ộ ố ạ ẩ ự ủ ồ ạ  “xã h i”ộ  m i t iọ ộ ch ng l i công ích và nh ng đòi bu c c a nó liên quan t i toàn th nh ng quy nố ạ ữ ộ ủ ớ ể ữ ề l i và b n ph n c a ng i công dân. Ti ngợ ổ ậ ủ ườ ế  “xã h i”ộ  còn có th áp d ng cho nh ngể ụ ữ t i đã ph m ho c thi u sót – v phía nh ng ng i lãnh đ o chính tr , kinh t hayộ ạ ặ ế ề ữ ườ ạ ị ế công đoàn, nh ng ng i này tuy đ a v ph i làm nh ng đã không làm m t cáchữ ườ ở ị ị ả ư ộ c n cù và khôn ngoan trong vi c c i thi n và bi n đ i xã h i theo nh ng đòi h i vàầ ệ ả ệ ế ổ ộ ữ ỏ kh năng c a m t th i đi m l ch s c th ; cũng nói nh th v phía các ng iả ủ ộ ờ ể ị ử ụ ể ư ế ề ườ công nhân, qua vi c v ng m t ho c b t h p tác, đã không ch u dùng tài ngh c aệ ắ ặ ặ ấ ợ ị ệ ủ mình thăng ti n an sinh cho chính các công nhân, cho gia đình h và cho toàn b xãế ọ ộ h i.ộ

Nghĩa th ba c aứ ủ  “t i xã h i”ộ ộ  ám ch các m i quan h gi a các c ng đ ng nhân lo iỉ ố ệ ữ ộ ồ ạ khác nhau. Nh ng m i quan h này không ph i lúc nào cũng phù h p v i k ho chữ ố ệ ả ợ ớ ế ạ c a Thiên Chúa, Đ ng mu n có công bình trong th gi i, t do và hòa bình gi aủ ấ ố ế ớ ự ữ các cá nhân, các nhóm, và gi a các dân t c.ữ ộ [73] Nh th , cu c đ u tranh giai c p,ư ế ộ ấ ấ

26

cho dù ng i lãnh đ o ho c ng i bi n minh cho nó b ng ý th c h là ai đi n a, làườ ạ ặ ườ ệ ằ ứ ệ ữ m tộ  “t i xã h i”ộ ộ . Cũng v y, cu c đ i đ u ng b ng gi a các kh i qu c gia, gi aậ ộ ố ầ ươ ướ ữ ố ố ữ m t qu c gia này v i qu c gia khác, gi a nh ng nhóm khác nhau trong m t qu cộ ố ớ ố ữ ữ ộ ố gia – t t c đ u làấ ả ề  “t i xã h i”ộ ộ . Trong c hai tr ng h p, ng i ta t h i có th gánả ườ ợ ườ ự ỏ ể các trách nhi m luân lý c a nh ng đi u x u đó, và do b i t i, cho m t ng i nàoệ ủ ữ ề ấ ở ộ ộ ườ c th hay không. Ph i ch p nh n r ng nh ng th c t i và hoàn c nh v a mô tụ ể ả ấ ậ ằ ữ ự ạ ả ừ ả trên, khi chúng tr thành t ng quát và đ t nh ng t m kích r ng l n nh là nh ngở ổ ạ ữ ầ ộ ớ ư ữ hi n t ng xã h i, thì h u nh tr nên không tên, cũng nh nh ng nguyên nhânệ ượ ộ ầ ư ở ư ữ c a chúng thì ph c t p và không th ch đi m đ c. V y n u ai nói v t i xã h iủ ứ ạ ể ỉ ể ượ ậ ế ề ộ ộ thì di n ng này có m t nghĩa lo i suy. Tuy nhiên k c khi nói, t i xã h i theoễ ữ ộ ạ ể ả ộ ộ nghĩa lo i suy, chúng ta đ ng h giá trách nhi m c a nh ng cá nhân có liên can t iạ ừ ạ ệ ủ ữ ớ nó. Đây là l i kêu g i đ n l ng tâm c a t t c m i ng i, đ m i ng i nghiêmờ ọ ế ươ ủ ấ ả ọ ườ ể ỗ ườ túc và can đ m nh n trách nhi m c a mình, h u có th thay đ i nh ng đi u ki nả ậ ệ ủ ầ ể ổ ữ ề ệ tai h i đó và nh ng hoàn c nh không th ch u đ ng đ c.ạ ữ ả ể ị ự ượ

Sau khi đã trình bày cách rõ ràng và minh b ch nh v y, c n ph i thêm r ng cònạ ư ậ ầ ả ằ có m t ý nghĩa đôi khi đ c gán cho t i xã h i m t nghĩa không chính đáng vàộ ượ ộ ộ ộ cũng không th ch p nh n đ c m c d u hi n nay nó r t ph bi n trong m t vàiể ấ ậ ượ ặ ầ ệ ấ ổ ế ộ khu v c.ự [74] Ng i ta đ i ch i m t cách không ph i là thi u hàm h gi a t i xã h iườ ố ọ ộ ả ế ồ ữ ộ ộ và t i cá nhân, trong m t ph ng th c mà c tình hay h u ý d n t i vi c làm gi mộ ộ ươ ứ ố ữ ẫ ớ ệ ả nh và g n nh h y b t i cá nhân và ch nhìn nh n l i l m và trách nhi m c a xãẹ ầ ư ủ ỏ ộ ỉ ậ ỗ ầ ệ ủ h i. Theo quan đi m đó, m t quan đi m bi u l khá rõ v ngu n g c c a nó tộ ể ộ ể ể ộ ề ồ ố ủ ừ nh ng ý th c h và ch đ ngoài kitô giáo – đôi khi ngày nay đã b ch i b b iữ ứ ệ ế ộ ị ố ỏ ở chính nh ng ng i tr c đây đã t ng chính th c ng h chúng, – h u nh m i t iữ ườ ướ ừ ứ ủ ộ ầ ư ọ ộ đ u là t i xã h i, theo nghĩa ng i ta ít qui chi u trách nhi m cho nh ng l ngề ộ ộ ườ ế ệ ữ ươ tâm cá nhân, nh ng cho m t đ n v m h hay t p th vô danh, nh là hoàn c nh,ư ộ ơ ị ơ ồ ậ ể ư ả ch đ , xã h i, c c u và th ch .ế ộ ộ ơ ấ ể ế

Khi H i Thánh nói v nh ng tình tr ng t i l i hay khi H i Thánh lên án nh là t iộ ề ữ ạ ộ ỗ ộ ư ộ xã h i m t vài tình tr ng nào đó hay cách c x t p th c a vài nhóm xã h i nàoộ ộ ạ ư ử ậ ể ủ ộ đó dù l n hay nh , ho c ngay c toàn th qu c gia hay nh ng kh i các qu c gia,ớ ỏ ặ ả ể ố ữ ố ố thì H i Thánh bi t và công b r ng nh ng tr ng h p t i xã h i nh th là k tộ ế ố ằ ữ ườ ợ ộ ộ ư ế ế qu c a s tích lũy và t p trung c a nhi u t i cá nhân. Đó là t i l i hoàn toànả ủ ự ậ ủ ề ộ ộ ỗ mang tính cá nhân c a nh ng ng i t o nên hay ng h s d , ho c khai thác nó;ủ ữ ườ ạ ủ ộ ự ữ ặ nh ng ng i có nhi m v ph i tránh, ph i bài tr hay ít là gi i h n nh ng s dữ ườ ệ ụ ả ả ừ ớ ạ ữ ự ữ xã h i nh ng h đã không làm do s l i bi ng, s hãi hay có âm m u gi im l ngộ ư ọ ự ườ ế ợ ư ữ ặ

27

qua s đ ng lõa bí m t hay lãnh đ m; nh ng ng i tr n tránh trách nhi m vì choự ồ ậ ạ ữ ườ ố ệ là h không có kh năng thay đ i th gi i; hay c nh ng ng i tránh né các v nọ ả ổ ế ớ ả ữ ườ ấ đ đòi h i n l c và hy sinh b ng cách vi n ra nh ng lý do c a m t tr t t caoề ỏ ỗ ự ằ ệ ữ ủ ộ ậ ự h n. Vì th trách nhi m th c s n m n i chính nh ng cá nhân.ơ ế ệ ự ự ằ ơ ữ

M t tình tr ng – hay cách t ng t , m t th ch , m t c c u, m t xã h i, – t nóộ ạ ươ ự ộ ể ế ộ ơ ấ ộ ộ ự không ph i là ch th c a nh ng hành vi luân lý, vì th t nó không th là t t hayả ủ ể ủ ữ ế ự ể ố x u.ấ

ngu n g c m iỞ ồ ố ọ  “tình tr ng c a t i l i”ạ ủ ộ ỗ  ng i ta luôn luôn tìm th y nh ng conườ ấ ữ ng i t i l i. Đây là m t s th t đ n n i ngay c khi m t tình tr ng có th đ cườ ộ ỗ ộ ự ậ ế ỗ ả ộ ạ ể ượ thay đ i trong nh ng khía c nh c c u và th ch c a nó b i s c m nh c a lu tổ ữ ạ ơ ấ ể ế ủ ở ứ ạ ủ ậ pháp hay, nh th ng x y ra cách đáng ti c, b i lu t c a s c m nh, thì th c t sư ườ ẩ ế ở ậ ủ ứ ạ ự ế ự thay đ i v n b t toàn, không kéo dài và sau cùng thành mây khói không có tácổ ẫ ấ d ng – n u không nói là ph n tác d ng bao lâu nh ng ng i có trách nhi m tr cụ ế ả ụ ữ ườ ệ ự ti p hay gián ti p v nh ng tình tr ng đó không ch u hoàn c i.ế ế ề ữ ạ ị ả

T i N ng và T i Nhộ ặ ộ ẹ

17. T i đây chúng ta đi đ n m t chi u kích sâu xa h n c a m u nhi m t i l i, m tớ ế ộ ề ơ ủ ầ ệ ộ ỗ ộ chi u kích mà tâm trí không bao gi ng ng đ n đo suy nghĩ: đó là v n đ s tr mề ờ ừ ắ ấ ề ự ầ tr ng c a t i l i. Đây là v n đ không th tránh né và l ng tâm Kitô giáo khôngọ ủ ộ ỗ ấ ề ể ươ bao gi t ch i tr l i. T i sao và t i m c đ nào t i có tính cách nghiêm tr ng,ờ ừ ố ả ờ ạ ớ ứ ộ ộ ọ trong vi c xúc ph m đ n Thiên Chúa và trong nh ng hi u qu gây cho con ng i?ệ ạ ế ữ ệ ả ườ H i Thánh có m t giáo hu n v v n đ này, H i Thánh đã tái xác nh n nh ng y uộ ộ ấ ề ấ ề ộ ậ ữ ế t c b n c a giáo hu n đó, cho dù nhìn nh n r ng không luôn luôn d gì mà đ nhố ơ ả ủ ấ ậ ằ ễ ị nghĩa nh ng gi i h n rõ ràng và chính xác trong nh ng tình tr ng c th .ữ ớ ạ ữ ạ ụ ể

Ngay t trong C u c, nh ng cá nhân l i ph m m t vài th t i – nh ng t iừ ự Ướ ữ ỗ ạ ộ ứ ộ ữ ộ ph m có ch tâm,ạ ủ [75] nh ng hình th c khác nhau c a dâm ô,ữ ứ ủ [76] ng u t ng,ẫ ượ [77] thờ các tà th n,ầ [78] – thì b ra l nh làị ệ  “ph i c t kh i loài ng i”ả ấ ỏ ườ  đi u này cũng có nghĩaề là b x t hình.ị ử ử [79] Đ i l i, có nh ng t i khác, đ c bi t là nh ng t i ph m cách vôố ạ ữ ộ ặ ệ ữ ộ ạ tình thì chúng đ c tha th b i hy l đ n t i.ượ ứ ở ễ ề ộ [80]

Qui chi u nh ng đo n văn trên, H i Thánh qua nhi u th k đã nói v t i ch t vàế ữ ạ ộ ề ế ỷ ề ộ ế t i tha đ c. Nh ng nh t là Tân c đã làm sáng t s phân bi t này và nh ng tộ ượ ư ấ ướ ỏ ự ệ ữ ừ

28

ng này. Tân c có nhi u đo n văn li t kê và khi n trách m nh mẽ nh ng t iữ ướ ề ạ ệ ể ạ ữ ộ đáng b lu n ph t.ị ậ ạ [81] Ngoài ra còn có vi c Đ c Giêsu tái xác nh n c a Th p gi i.ệ ứ ậ ủ ậ ớ[82]  đây tôi mu n l u ý đ c bi t đ n hai đo n văn đ y ý nghĩa thâm thúy.Ở ố ư ặ ệ ế ạ ầ

Trong th th nh t c a Thánh Gioan, tác gi nói v t i d n đ n cái ch tư ứ ấ ủ ả ề ộ ẫ ế ế  (pros thánaton), đ i l i v i t i không d n đ n cái ch tố ạ ớ ộ ẫ ế ế  (mè pros thánaton).[83] Dĩ nhiên quan ni m v cái ch t đây là ch t v tinh th n. Đó là v n đ m t s s ng đíchệ ề ế ở ế ề ầ ấ ề ấ ự ố th c,ự  “s s ng đ i đ i”ự ố ờ ờ , mà theo Thánh Gioan, là nh n bi t Chúa Cha và Chúa Con,ậ ế[84] cùng hi p thông và thân m t v i Thiên Chúa. Trong đo n văn đó, t i d n đ nệ ậ ớ ạ ộ ẫ ế cái ch t xem ra là t i t ch i Chúa Conế ộ ừ ố [85] hay tôn th các tà th n.ờ ầ [86] Dù sao đi n a,ữ b ng s phân bi t v quan ni m nh v y, Thánh Gioan có v mu n nh n m nhằ ự ệ ề ệ ư ậ ẻ ố ấ ạ đ n s nghiêm tr ng vô l ng c a đi u t o thành chính b n ch t c a t i, đó là sế ự ọ ườ ủ ề ạ ả ấ ủ ộ ự lo i tr Thiên Chúa. Đi u này đ c bày t nh t là trong hành đ ng b i giáo và thạ ừ ề ượ ỏ ấ ộ ộ ờ ng u t ng: kh c t tin vào chân lý m c kh i và đ t vài th c t i th t o nào đóẫ ượ ướ ừ ạ ả ặ ự ạ ụ ạ ngang hàng v i Thiên Chúa, nâng chúng lên đ a v các ng u t ng hay tà th n.ớ ị ị ẫ ượ ầ[87] Nh ng trong đo n văn này, ý đ nh c a v tông đ cũng nh n m nh đ n ni mư ạ ị ủ ị ồ ấ ạ ế ề ch c ch n đ c ban cho ng i kitô h u do s ki n là h đ cắ ắ ượ ườ ữ ự ệ ọ ượ  “sinh b i Thiênở Chúa” qua vi c Con Thiên Chúa đ n tr n gian: ng i kitô h u có m t quy n l cệ ế ầ ườ ữ ộ ề ự b o v mình kh i sa ngã vào t i l i; Thiên Chúa b o v h vàả ệ ỏ ộ ỗ ả ệ ọ  “s d không thự ữ ể ch m đ n h ”ạ ế ọ . N u h có ph m t i vì s y u đu i hay vô tình thì h tin t ng sẽế ọ ạ ộ ự ế ố ọ ưỏ đ c tha th , cũng vì h đ c nâng đ b i s liên k t c u nguy n c a c ng đoàn.ượ ứ ọ ượ ỡ ở ự ế ầ ệ ủ ộ

Trong m t đo n văn khác c a Tân c, đó là Tin m ng Thánh Matthew,ộ ạ ủ ướ ừ [88] chính Đ c Giêsu nói v t iứ ề ộ  “l ng ngôn”ộ  ph m đ n Chúa Thánh Th n màạ ế ầ  “sẽ không đ cượ tha th ”ứ , v i lý do là vì nó bi u l m t s t ch i ngoan c , không ch u tr v v iớ ể ộ ộ ự ừ ố ố ị ở ề ớ tình yêu c a Chúa Cha đ y khoan nhân.ủ ầ

Dĩ nhiên đây là nh ng ki u nói mang tính cách tri t đ và c c đoan lo i b Thiênở ữ ể ệ ể ự ạ ỏ Chúa, lo i b ân s ng c a Ngài, và vì th kháng c l i v i chính ngu n n c u đ .ạ ỏ ủ ủ ế ự ạ ớ ồ ơ ứ ộ[89] Qua đó d ng nh con ng i t ý tr c xu t mình kh i con đ ng tha th . Hyườ ư ườ ự ụ ấ ỏ ườ ứ v ng r ng có r t ít ng i c ch p t i t n cùng trong thái đ n i lo n hay th m chíọ ằ ấ ườ ố ấ ớ ậ ộ ổ ạ ậ thách th c đ i v i Thiên Chúa nh th . H n n a Thiên Chúa trong tình yêuứ ố ớ ư ế ơ ữ th ng xót, thì cao c h n t m lòng c a chúng ta, nh Thánh Gioan đã d y chúngươ ả ơ ấ ủ ư ậ ta,[90] và có th đánh b i t t c nh ng kháng c tâm lý và tinh th n c a chùng ta. Vìể ạ ấ ả ữ ự ầ ủ th , nh Thánh Thomas Aquinas vi t:ế ư ế  “xét đ n s toàn năng và lòng th ng xótế ự ươ

29

c a Thiên Chúa, không ai ph i tuy t v ng v n c u đ c a b t c ng i nào trongủ ả ệ ọ ề ơ ứ ộ ủ ấ ứ ườ cu c s ng đ i này”ộ ố ờ .[91]

Nh ng khi chúng ta suy nghĩ đ n v n đ gi a ý mu n ph n ngh ch và Thiên Chúaư ế ấ ề ữ ố ả ị công minh vô t n, chúng ta không th không c m nh nậ ể ả ậ  “s hãi và run r y”ợ ẩ  t t lànhố nh Thánh Phaolô g i ý.ư ợ [92]H n n a l i c nh cáo c a Đ c Giêsu v t iơ ữ ờ ả ủ ứ ề ộ  “sẽ không đ c tha th ”ượ ứ  xác nh n s hi n h u c a nh ng t i có th đem đ n cho t i nhânậ ự ệ ữ ủ ữ ộ ể ế ộ s tr ng ph t c aự ừ ạ ủ  “cái ch t đ i đ i”ế ờ ờ .

D i ánh sáng c a nh ng đo n Kinh thánh này, và nh ng đo n khác, các ti n sĩ vàướ ủ ữ ạ ữ ạ ế th n h c gia, các th y d y tu đ c và m c t đã phân chia t i l i thành t i ch t vàầ ọ ầ ạ ứ ụ ử ộ ỗ ộ ế t i tha đ c. Thí d nh Thánh Augustin nói đ n: Crimina letalia hayộ ượ ụ ư ế mortifera (t i t th ng, t i ch t ng i)ộ ử ươ ộ ế ườ  đ i l i v i t i venialiaố ạ ớ ộ  (tha đ c)ượ  levia (nh )ẹ  hay quotidiana (l t v t th ng ngày)ặ ặ ườ .[93] Ý nghĩa mà ng i gánườ cho nh ng tĩnh t này đã gây nh h ng t i hu n quy n ti p sau c a H i Thánh.ữ ừ ả ưở ớ ấ ề ế ủ ộ Sau Thánh Augustin, Thánh Thomas đã phát bi u b ng nh ng đ o lý h t s c khúcể ằ ữ ạ ế ứ tri t và tr thành v ng vàng trong H i Thánh.ế ở ữ ộ

Khi đ nh nghĩa và phân bi t gi a t i ch t và t i tha đ c, th n h c v t i l i theoị ệ ữ ộ ế ộ ượ ầ ọ ề ộ ỗ Thánh Thomas và nh ng ng i ti p n i không th không qui chi u v Kinh Thánhữ ườ ế ố ể ế ề và do đó không th không bi t đ n khái ni m v cái ch t tinh th n. Theo Thánhẻ ế ế ệ ề ế ầ Thomas, đ có th s ng theo Th n Khí, con ng i ph i duy trì s hi p thông v iể ể ố ầ ườ ả ự ệ ớ nguyên lý t i th ng c a s s ng là Thiên Chúa, b i vì Thiên Chúa là cùng đích t iố ượ ủ ự ố ở ộ h u c a s hi n h u và s ho t đ ng c a con ng i. Th mà t i l i là s r i lo nậ ủ ự ệ ữ ự ạ ộ ủ ườ ế ộ ỗ ự ố ạ do con ng i gây ra, ch ng l i nguyên lý s s ng y. Và khiườ ố ạ ự ố ấ  “qua t i l i, linh h nộ ỗ ồ gây ra m t s r i lo n t i m c đ quay l ng v i cùng đích t i h u – Thiên Chúa –ộ ự ố ạ ớ ứ ộ ư ớ ố ậ mà nó đ c ràng bu c nh đ c ái, đó là t i ch t; ng c l i, khi s r i lo n khôngượ ộ ờ ứ ộ ế ượ ạ ự ố ạ đ t đ n m c đ quay l ng v i Thiên Chúa, đó là t i tha đ c. Vì lý do này, t i thaạ ế ứ ộ ư ớ ộ ượ ộ đ c không làm m t n thánh s ng, tình thân h u v i Thiên Chúa, đ c ái, và vì thượ ấ ơ ủ ữ ớ ứ ế h nh phúc vĩnh c u; trong khi rõ ràng t i n ng làm m t nh ng đi u y”ạ ử ộ ặ ấ ữ ề ấ .[94]

H n n a khi t i đ c xét t quan đi m c a s tr ng ph t đáng ch u, đ i v iơ ữ ộ ượ ừ ể ủ ự ừ ạ ị ố ớ Thánh Thomas và các ti n sĩ khác, t i ch t là t i n u không đ c tha th , sẽ d nế ộ ế ộ ế ượ ứ ẫ đ n hình ph t đ i đ i; Trong khi t i tha đ c là t i ch đáng lãnh hình ph t t mế ạ ờ ờ ộ ượ ộ ỉ ạ ạ th iờ  (nghĩa là hình ph t bán ph n có th đ c đ n đ i này hay trong luy n ng c)ạ ầ ể ượ ề ở ờ ệ ụ .

30

Khi nhìn t i t quan đi n ch t th c a nó, nh ng ý t ng v s ch t v s đo nộ ừ ể ấ ể ủ ữ ưở ề ự ế ề ự ạ tuy t v i Thiên Chúa, Đ ng thi n h o t i cao, v s l c h ng trên đ ng d nệ ớ ấ ệ ả ố ề ự ạ ướ ườ ẫ đ n Thiên Chúa hay v s gián đo n hành trình h ng v Ngàiế ề ự ạ ướ ề  (đó là t t c nh ngấ ả ữ cách th c đ nh nghĩa t i ch t)ứ ị ộ ế , đ u đ c n i li n v i ý t ng v s tr m tr ngề ượ ố ề ớ ưở ề ự ầ ọ hàm ch a trong n i dung khách th c a t i. Do đó, trong đ o lý và ho t đ ng m cứ ộ ể ủ ộ ạ ạ ộ ụ v c a Giáo H i, t i tr ng đ c đ ng hóa trong th c hành v i t i ch t.ụ ủ ộ ộ ọ ượ ồ ự ớ ộ ế

đây chúng ta có cái c t lõi trong giáo hu n c truy n c a H i Thánh, đã đ cỞ ố ấ ổ ề ủ ộ ượ l p l i cách th ng xuyên và mãnh li t trong Th ng H i Đ ng v a qua. Th t v y,ậ ạ ườ ệ ượ ộ ồ ừ ậ ậ Th ng H i Đ ng không ch xác nh n l i giáo hu n c a Công Đ ng Trento liên hượ ộ ồ ỉ ậ ạ ấ ủ ồ ệ đ n s hi n h u và b n ch t c a t i ch t và t i tha đ c,ế ự ệ ữ ả ấ ủ ộ ế ộ ượ [95] mà còn nh c nhắ ở r ng t i ch t là t i mà đ i t ng c a nó là n i dung n ng và ph m v i ý th c đ yằ ộ ế ộ ố ượ ủ ộ ặ ạ ớ ứ ầ đ cùng ý chí ng thu n. Còn ph i thêm r ng – nh Th ng H i Đ ng đã làm –ủ ư ậ ả ằ ư ượ ộ ồ m t vài t i t n i t i là n ng và đáng ch t b i vì n i dung c a nó. Nghĩa là cóộ ộ ự ộ ạ ặ ế ở ộ ủ nh ng hành đ ng t nó và trong nó, không bi tùy thu c vào các hoàn c nh, thì luônữ ộ ự ộ ả luôn sai l m nghiêm tr ng b i đ i t ng c a nó. Nh ng hành đ ng này, n u làmầ ọ ở ố ượ ủ ữ ộ ế v i s nh n th c và t do đ y đ thì luôn luôn là t i n ng.ớ ự ậ ứ ự ầ ủ ộ ặ [96]

Đ o lý này, d a trên Th p gi i và l i rao gi ng c a C u c, đ c thu nh p vàoạ ự ậ ớ ờ ả ủ ự ướ ượ ậ l i gi ng Keryma c a các Tông đ , và thu c v giáo hu n tiên kh i c a H i Thánhờ ả ủ ồ ộ ề ấ ở ủ ộ cùng đ c H i Thánh liên t c kh ng đ nh t i ngày hôm nay, đ c ki m ch ngượ ộ ụ ẳ ị ớ ượ ể ứ cách chính xác qua kinh nghi m c a các tín h u qua các th i đ i. B ng kinhệ ủ ữ ờ ạ ằ nghi m con ng i bi t r t rõ r ng d c theo con đ ng c a đ c tin và công chínhệ ườ ế ấ ằ ọ ườ ủ ứ d n đ n s hi u bi t và yêu m n Thiên Chúa trong đ i s ng t i th này, cùngẫ ế ự ể ế ế ờ ố ạ ế h ng t i s hi p nh t hoàn h o v i Ng i trong s s ng vĩnh c u, con ng i cóướ ớ ự ệ ấ ả ớ ườ ự ố ử ườ th ng ng đi ti p hay có th đi l ch h ng, tuy v n không b r i con đ ng c aể ừ ế ể ệ ướ ẫ ỏ ơ ườ ủ Thiên Chúa và trong tr ng h p này x y ra t i nhườ ợ ả ộ ẹ (t i tha đ c)ộ ượ . Tuy nhiên không bao gi đ c coi th ng t i nh , ra nh nó có th t đ ng b quên hayờ ượ ườ ộ ẹ ư ể ự ộ ỏ là “nó ch ng đáng gì”ẳ .

Vì con ng i cũng bi t qua kinh nghi m đau th ng r ng, b i m t hành đ ng ýườ ế ệ ươ ằ ở ộ ộ th c và t do c a ý mu n, nó có th đ i ti n trình và đi theo h ng đ i ngh ch v iứ ự ủ ố ể ổ ế ướ ố ị ớ ý mu n c a Thiên Chúa, t tách r i kh i Thiên Chúaố ủ ự ờ ỏ  (aversio a Deo), t ch i hi pừ ố ệ thông thân ái v i Ngài, t c t đ t kh i nguyên lý s s ng là Thiên Chúa và h u quớ ự ắ ứ ỏ ự ố ậ ả là ch n cái ch t.ọ ế

31

Cùng v i toàn th truy n th ng c a H i Thánh, chúng ta g i t i ch t là t i do conớ ể ề ố ủ ộ ọ ộ ế ộ ng i v i t do và ý th c, lo i b Thiên Chúa và l lu t c a Ng i, giao c tìnhườ ớ ự ứ ạ ỏ ề ậ ủ ườ ướ yêu mà Ngài ban t ng, thích quay v v i chính b n thân mình h n, hay quay v v iặ ề ớ ả ơ ề ớ t o v t h u h n, m t đi u trái v i ý mu n c a Chúaạ ậ ữ ạ ộ ề ớ ố ủ  (conversio ad naturam). Đi uề này có th x y ra cách tr c ti p và chính th c trong nh ng t i th ng u t ng, b iể ả ự ế ứ ữ ộ ờ ẫ ượ ộ giáo và vô th n, hay b ng m t cách t ng đ ng nh là trong m i hành đ ng b tầ ằ ộ ươ ươ ư ỗ ộ ấ tuân gi i răn c a Chúa trong m t ch t th n ng. Con ng i nh n ra r ng s b tớ ủ ộ ấ ể ặ ườ ậ ằ ự ấ tuân Thiên Chúa phá h y m i dây liên k t con ng i v i nguyên lý s s ng: đó làủ ố ế ườ ớ ự ố t i ch t nghĩa là m t hành đ ng xúc ph m đ n Thiên Chúa cách n ng, và sau cùngộ ế ộ ộ ạ ế ặ quay ra ph n l i v i chính mình v i s c phá h y đen t i và đ y mãnh l c.ả ạ ớ ớ ứ ủ ố ầ ự

Trong khóa h p Th ng H i Đ ng, m t vài ngh ph đã đ ngh phân bi t t iọ ượ ộ ồ ộ ị ụ ề ị ệ ộ thành ba lo i theo th t là t i nh , t i n ng và t i đáng ch t. S phân bi t ba lo iạ ứ ự ộ ẹ ộ ặ ộ ế ự ệ ạ nh v y có th cho th y r ng có m t c p đ nghiêm tr ng gi a nh ng t i n ng,ư ậ ể ấ ằ ộ ấ ộ ọ ữ ữ ộ ặ nh ng m t đi u v n còn đúng là s phân bi t chính y u và t t đ nh v n là gi aư ộ ề ẫ ự ệ ế ấ ị ẫ ữ t i phá h y đ c ái và t i không h y di t đ i s ng siêu nhiên: không có cái gì khácộ ủ ứ ộ ủ ệ ờ ố n m gi a s s ng và s ch t.ằ ữ ự ố ự ế

Cũng v y, c n ph i c n th n đ ng gi n l c t i ch t vào hành đ ngậ ầ ả ẩ ậ ừ ả ượ ộ ế ộ  “l a ch n cự ọ ơ b n” (optio fundamentalis)ả  – ch ng l i Thiên Chúa nh ng i ta th ng nói ngàyố ạ ư ườ ườ nay; h n t đ c hi u nh là s khinh mi t rõ ràng và chính th c đ i v i Thiênạ ừ ượ ể ư ự ệ ứ ố ớ Chúa và tha nhân. Vì t i n ng cũng hi n h u khi ng i nào ch n l a, v i ý th c vàộ ặ ệ ữ ườ ọ ự ớ ứ t do, vì b t c lý do gì, m t đi u r i lo n tr m tr ng. Th t v y, m t l a ch n nhự ấ ứ ộ ề ố ạ ầ ọ ậ ậ ộ ự ọ ư the t nó bao g m m t s khinh mi t l lu t Thiên Chúa, lo i b tình yêu Thiênự ồ ộ ự ệ ề ậ ạ ỏ Chúa dành cho con ng i và toàn th t o v t: con ng i quay l ng l i v i Thiênườ ể ạ ậ ườ ư ạ ớ Chúa và m t tình yêu m n. Nh v y s đ nh h ng c b n có th đ c thay đ iấ ế ư ậ ự ị ướ ơ ả ể ượ ổ cách tri t đ b i các hành đ ng cá bi t. Dĩ nhiên có nh ng tình tr ng x y ra cáchệ ể ở ộ ệ ữ ạ ả ph c t p và tăm t i trên bình di n tâm lý, và có nh h ng t i trách nhi m chứ ạ ố ệ ả ưở ớ ệ ủ quan c a t i nhân. Nh ng t m t nh n đ nh thu c lãnh v c tâm lý ng i ta khôngủ ộ ư ừ ộ ậ ị ộ ự ườ th ti n hành xây d ng m t ph m trù th n h c nh làể ế ự ộ ạ ầ ọ ư  “s l a ch n c b n”ự ự ọ ơ ả , hi uể theo nghĩa, m t cách khách quan nó có th làm thay đ i hay gây h nghi khái ni mộ ể ổ ồ ệ truy n th ng v t i ch t.ề ố ề ộ ế

Tuy dù m i n l c chân thành và khôn ngoan đ làm sáng t khía c nh tâm lý vàọ ỗ ự ể ỏ ạ th n h c c a m u nhi m t i l i c n đ c trân tr ng, nh ng H i Thánh v n cóầ ọ ủ ầ ệ ộ ỗ ầ ượ ọ ư ộ ẫ b n ph n nh c nh t t c nh ng ai nghiên c u v n đ này v s c n thi t ph iổ ậ ắ ở ấ ả ữ ứ ấ ề ề ự ầ ế ả

32

trung tín v i L i Chúa d y d chúng ta v t i l i. Cũng v y H i Thánh ph i nh cớ ờ ạ ỗ ề ộ ỗ ậ ộ ả ắ nh h v nguy c làm gi m b t c m th c t i l i trong th gi i hôm nay.ở ọ ề ơ ả ớ ả ứ ộ ỗ ế ớ

M t c m th c v t iấ ả ứ ề ộ

18. Tr i qua bao th h , nh Tin M ng đ c đ c trong c ng đoàn H i Thánh, tâmả ế ệ ờ ừ ượ ọ ộ ộ trí ng i Kitô h u đã đ t đ n m t s nh y bén tinh t , và m t nh n th c sâu s cườ ữ ạ ế ộ ự ạ ế ộ ậ ứ ắ v nh ng h t gi ng c a s ch t đ c ch a đ ng trong t i, cũng nh m t s hi uề ữ ạ ố ủ ự ế ượ ứ ự ộ ư ộ ự ể bi t nh y bén và sâu s c đ v ch m t chúng d i hàng ngàn chiêu bài mà t i l iế ạ ắ ể ạ ặ ướ ộ ỗ xu t hi n trá hình. Đó là đi u mà ng i ta g i là c m th c v t i.ấ ệ ề ườ ọ ả ứ ề ộ

C m th c này đ c đâm r trong l ng tâm con ng i và nh th là nhi t k c aả ứ ượ ễ ươ ườ ư ể ệ ế ủ nó. Nó đ c n i li n v i c m th c v Thiên Chúa, vì nó xu t phát t m i t ngượ ố ề ớ ả ứ ề ấ ừ ố ươ quan có ý th c c a con ng i v i Thiên Chúa nh là Đ ng T o Hóa, là Ch T và làứ ủ ườ ớ ư ấ ạ ủ ể Cha c a mình. Do đó cũng nh không th nào b ng nh hoàn toàn c m th c vủ ư ể ứ ổ ả ứ ề Thiên Chúa hay bóp ngh t hoàn toàn ti ng l ng tâm, thì cũng không tài nào h yẹ ế ươ ủ di t hoàn toàn c m th c v t i đ c.ệ ả ứ ề ộ ượ

Tuy v y, không hi m l n trong l ch s , v i nh ng th i kỳ dài ng n khác nhau vàậ ế ầ ị ử ớ ữ ờ ắ d i nh h ng c a nhi u nhân t khác nhau, ý th c luân lý c a nhi u ng i trướ ả ưở ủ ề ố ứ ủ ề ườ ở nên b v n đ c cách nghiêm tr ng.ị ẩ ụ ọ  “Chúng ta có ý t ng đúng đ n v l ng tâmưở ắ ề ươ hay không?” – Tôi đã h i cách đây hai năm trong m t di n t v i các tín h uỏ ộ ễ ừ ớ ữ – “ph i chăng con ng i th i nay đang b đe d a vì l ng tâm đã xu ng d c? Vìả ườ ờ ị ọ ươ ố ố l ng tâm b bi n d ng? Vì l ng tâm b tê li t? Và ch t hay không?ươ ị ế ạ ươ ị ệ ế .[97] Có nhi uề d u hi u cho th y s xu ng d c nh th đang x y ra trong th i đ i chúng ta. Đi uấ ệ ấ ự ố ố ư ế ả ờ ạ ề này tr thành đáng lo ng i h n n a, b i vì l ng tâm đ c Công Đ ng đ nh nghĩaở ạ ơ ữ ở ươ ượ ồ ị nh là “thâm cung và thánh đi n c a con ng i”ư ệ ủ ườ .[98] “Có liên h m t thi t v i t doệ ậ ế ớ ự c a con ng i… Vì lý do đó, l ng tâm t o nên n n t ng c a ph m giá n i t i c aủ ườ ươ ạ ề ả ủ ẩ ộ ạ ủ con ng i và đ ng th i c a m i quan h v i Thiên Chúaườ ồ ờ ủ ố ệ ớ .[99] Vì th đi u không thế ề ể tránh đ c là trong tình tr ng này cũng có m t s lu m c m th c v t i, đi u cóượ ạ ộ ự ờ ả ứ ề ộ ề liên h m t thi t v i l ng tâm, s tìm ki m chân lý và khát v ng s d ng t doệ ậ ế ớ ươ ự ế ọ ử ụ ự m t cách có trách nhi m. Khi l ng tâm b y u nh c thì c m th c v Thiên Chúaộ ệ ươ ị ế ượ ả ứ ề cũng b lu m , h u qu là khi đã m t đi hai đi u qui chi u n i t i này thì c m th cị ờ ậ ả ấ ề ế ộ ạ ả ứ v t i cũng b m t đi. Đi u nay gi i thích t i sao v ti n nhi m c a tôi Đ c Piô XIIề ộ ị ấ ề ả ạ ị ề ệ ủ ứ có l n tuyên b nh ng l i tr thành th i danh r ng “t i c a th k là s m t c mầ ố ữ ờ ở ờ ằ ộ ủ ế ỷ ự ấ ả th c v t i”ứ ề ộ .[100]

33

T i sao đi u này đã x y ra trong th i đ i c a chúng ta? M t cái nhìn vào vài khíaạ ề ả ờ ạ ủ ộ c nh c a văn hóa đ ng th i có th giúp chúng ta hi u s suy y u d n d n c aạ ủ ươ ờ ể ể ự ế ầ ầ ủ c m th c v t i, ch nh b i vì nh ng kh ng ho ng c a l ng tâm và c a c m th cả ứ ề ộ ỉ ở ữ ủ ả ủ ươ ủ ả ứ v Thiên Chúa v a nói trên.ề ừ

“Trào l u t c hóa”ư ụ  t b n ch t và đ nh nghĩa là m t phong trào v t t ng vàự ả ấ ị ộ ề ư ưở thái đ ch tr ng m t n n nhân b n tuy t đ i không có Thiên Chúa, hoàn toànộ ủ ươ ộ ề ả ệ ố t p trung vào s sùng bái hành đ ng và s n xu t, b thu hút b i s say mê h ngậ ự ộ ả ấ ị ở ự ưở th và tìm ki m h ng l c mà không quan tâm gì đ n m i nguyụ ế ưở ạ ế ố  “m t linh h nấ ồ mình”. Th nào trào l u t c hóa cũng làm hao mòn c m th c v t i. Cùng l m t iế ư ụ ả ứ ề ộ ắ ộ ch còn là m t đi u xúc ph m đ n con ng i. Nh ng chính đây là đi u, chúng taỉ ộ ề ạ ế ườ ư ề ph i đ ng đ u v i kinh nghi m chua xót, nh tôi đã nói đ n trong thông đi pả ươ ầ ớ ệ ư ế ệ đ u tiên, đó là con ng i có th xây d ng m t th gi i không có Thiên Chúa,ầ ườ ể ự ộ ế ớ nh ng r i th gi i đó sẽ quay ra ch ng l i con ng i.ư ồ ế ớ ố ạ ườ [101] Th c v y, Thiên Chúa làự ậ nguyên kh i và cùng đích c a con ng i và con ng i mang trong mình m mở ủ ườ ườ ầ m ng th n linh.ố ầ [102] Do đó, m u nhi m Thiên Chúa m c kh i và soi sáng m uầ ệ ạ ả ầ nhi m v con ng i. B i v y th c là hão huy n n u hy v ng đ t n n t ng choệ ề ườ ở ậ ự ề ế ọ ặ ề ả m t c m th c v t i ch ng l i con ng i và ch ng l i nh ng giá tr nhân lo i, n uộ ả ứ ề ộ ố ạ ườ ố ạ ữ ị ạ ế không có c m th c v t i l i xúc ph m đ n Thiên Chúa, nghĩa là c m th c đíchả ứ ề ộ ỗ ạ ế ả ứ đáng v t i.ề ộ

Lý do khác làm m t đi c m th c v t i trong xã h i hi n đ i c n ph i tìm th yấ ả ứ ề ộ ộ ệ ạ ầ ả ấ trong nh ng sai l m, trong vi c đánh giá m t vài khám phá khoa h c v con ng iữ ầ ệ ộ ọ ề ườ d a trên vài qu quy t c a tâm lý h c, m i quan tâm mu n tránh t o ra nh ngự ả ế ủ ọ ố ố ạ ữ m c c m t i l i ho c không mu n đ t gi i h n cho t do đã đ a t i vi c kh c tặ ả ộ ỗ ặ ố ặ ớ ạ ự ư ớ ệ ướ ừ không ch u ch p nh n ngay c s th t b i. Qua vi c phóng đ i b a bãi v nh ngị ấ ậ ả ự ấ ạ ệ ạ ừ ề ữ tiêu chu n c a xã h i h c, ng i ta đã k t lu n r ng t t c nh ng l i l m đ u quiẩ ủ ộ ọ ườ ế ậ ằ ấ ả ữ ỗ ầ ề trách cho xã h i nh tôi đã nói, và cá nhân đ c tuyên b là vô can. Ngoài ra m tộ ư ượ ố ộ ngành Nhân-h c-văn-hóa đã nh n m nh đ n đi u ki n và nh h ng không thọ ấ ạ ế ề ệ ả ưở ể thi u đ c c a môi tr ng và l ch s tác d ng đ n con ng i và h th p tráchế ượ ủ ườ ị ử ụ ế ườ ạ ấ nhi m con ng i, đ n n i không còn nhìn nh n kh năng th c hi n nh ng hành việ ườ ế ỗ ậ ả ự ệ ữ nhân linh và do đó kh năng ph m t i.ả ạ ộ

C m th c v t i cũng d dàng b suy s p do nh h ng c a m t l ch s h th ngả ứ ề ộ ễ ị ụ ả ưở ủ ộ ị ử ệ ố luân lý mu n t ng đ i hóa các qui t c luân lý, ph nh n giá tr tuy t đ i và vôố ươ ố ắ ủ ậ ị ệ ố đi u ki n c a chúng, và t đó ph nh n nh ng hành vi x u xa t b n ch t, khôngề ệ ủ ừ ủ ậ ữ ấ ự ả ấ

34

tùy thu c vào nh ng hoàn c nh mà ch th th c hi n. Đây là là m t sộ ữ ả ủ ể ự ệ ộ ự “đ o l nả ộ và s p đ nh ng giá tr luân lý”ụ ổ ữ ị  và “v n đ này không ph i do ch d t nát v luânấ ề ả ỗ ố ề lý Kitô Giáo”, nh ng làư  “d t v ý nghĩa, v nh ng n n t ng và tiêu chu n c a hànhố ề ề ữ ề ả ẩ ủ đ ng luân lý”ộ .[103] M t h u qu khác c a vi c đ o l n luân lý là gi m thi u kháiộ ậ ả ủ ệ ả ộ ả ể ni m v t i đ n n i nói r ng tuy t i có th c nh ng không ai bi t đã có ng i nàoệ ề ộ ế ỗ ằ ộ ự ư ế ườ ph m t i hay không.ạ ộ

Cu i cùng tâm th c v t i bi n m t nh đã x y ra trong vi c giáo d c gi i tr ,ố ứ ề ộ ế ấ ư ả ệ ụ ớ ẻ trong ngành truy n thông xã h i và ngay c trong giáo d c gia đình, – khi mà t iề ộ ả ụ ộ đ c đ ng hóa cách sai l m v i m c c m b nh ho n v t i l i, hay v i vi c viượ ồ ầ ớ ặ ả ệ ạ ề ộ ỗ ớ ệ ph m các qui t c lu t l mà thôi.ạ ắ ậ ệ

Do đó, s m t c m th c v t i là m t hình th c ho c h u qu c a s ph nh nự ấ ả ứ ề ộ ộ ứ ặ ậ ả ủ ự ủ ậ Thiên Chúa: không ch d i hình th c ch nghĩa vô th n, nh ng còn d i hìnhỉ ướ ứ ủ ầ ư ướ th c trào l u t c hóa. N u t i phá v m i liên h con cái v i Thiên Chúa ngõ h uứ ư ụ ế ộ ỡ ố ệ ớ ầ x p đ t đ i s ng c a mình ra ngoài s vâng ph c Thiên Chúa, thì ph m t i khôngế ặ ờ ố ủ ự ụ ạ ộ ph i ch là ph nh n Thiên Chúa. Ph m t i còn là s ng d ng nh không có Chúa,ả ỉ ủ ậ ạ ộ ố ườ ư khai tr Chúa ra kh i đ i s ng h ng ngày c a h . M t khuôn m u xã h i đã b quèừ ỏ ờ ố ằ ủ ọ ộ ẫ ộ ị qu t hay l ch l c do m t trong hai cách s ng trên, nh th ng đ c các ph ngặ ệ ạ ộ ố ư ườ ượ ươ ti n truy n thông xã h i truy n bá, r t d làm m t d n d n c m th c v t i.ệ ề ộ ề ấ ễ ấ ầ ầ ả ứ ề ộ Trong tình tr ng đó, vi c che m hay suy gi m c m th c v t i phát sinh t nhi uạ ệ ờ ả ả ứ ề ộ ừ ề ngu n: t ch lo i b h t m i qui chi u v Đ ng Siêu Vi t, nhân danh khát v ngồ ừ ỗ ạ ỏ ế ọ ế ề ấ ệ ọ c a cá nhân mu n dành đ c l p cho nhân v ; t s ch p nh n nh ng khuôn m uủ ố ộ ậ ị ừ ự ấ ậ ữ ẫ đ o đ c b áp đ t b i d lu n và l i s ng qu n chúng, cho dù b k t án b i l ngạ ứ ị ặ ở ư ậ ố ố ầ ị ế ở ươ tâm cá nhân; t nh ng đi u ki n bi đát c a xã h i và kinh t đang đè b p m từ ữ ề ệ ủ ộ ế ẹ ộ ph n l n nhân lo i, gây nên khuynh h ng ch nhìn th y các sai sót và l i l m n iầ ớ ạ ướ ỉ ấ ỗ ầ ơ b i c nh c a xã h i; sau cùng và m t cách đ c bi t, t s lu m ý ni m v Thiênố ả ủ ộ ộ ặ ệ ừ ự ờ ệ ề Chúa là Cha và Ngài có quy n ch t trên đ i s ng con ng i.ề ủ ể ờ ố ườ

Ngay c trong ph m vi suy t và sinh ho t c a H i Thánh, m t vài trào l u đã d nả ạ ư ạ ủ ộ ộ ư ẫ t i s sa sút c m th c v t i. Ví d : m t s ng i đã thay th nh ng thái đớ ự ả ứ ề ộ ụ ộ ố ườ ế ữ ộ phóng đ i c a quá kh b ng nh ng l i phóng đ i khác: t ch nhìn th y t i ạ ủ ứ ằ ữ ố ạ ừ ỗ ấ ộ ở kh p m i n i, h đi t i ch không th y t i n i nào h t; t ch nh n m nh quáắ ọ ơ ọ ớ ỗ ấ ộ ở ơ ế ừ ỗ ấ ạ đáng v s s hãi án ph t đ i đ i, t i ch rao gi ng v m t tình yêu Thiên Chúaề ự ợ ạ ờ ờ ớ ỗ ả ề ộ khai tr h t m i hình ph t x ng đáng v i t i; t ch kh c nghi t khi c g ng s aừ ế ọ ạ ứ ớ ộ ừ ỗ ắ ệ ố ắ ử ch a l ng tâm sai l m, v i vi c tôn tr ng l ng tâm mà không dám nói lên sữ ươ ầ ớ ệ ọ ươ ự

35

th c. Và có c n ph i thêm r ng s hoang mang gây ra cho l ng tâm c a nhi u tínự ầ ả ằ ự ươ ủ ề h u do nh ng s khác bi t v ý ki n và giáo hu n trong môn th n h c, trong vi cữ ữ ự ệ ề ế ấ ầ ọ ệ gi ng thuy t hu n giáo và linh h ng chung quanh nh ng v n đ quan thi t và tả ế ấ ướ ữ ấ ề ế ế nh c a luân lý Kitô giáo, đ a t i h u qu là gi m sút c m th c đích th c v t i,ị ủ ư ớ ậ ả ả ả ứ ự ề ộ đ n n i hoàn toàn khai tr c m th c đó hay không? Và cũng không th b qua vàiế ỗ ừ ả ứ ể ỏ sai sót trong vi c th c hành Bí tích Sám H i. Nh ng sai sót y bao g m nh ng xuệ ự ố ữ ấ ồ ữ h ng làm lu m ý nghĩa H i Thánh c a t i l i và c i hoán, và ch coi nh ngướ ờ ộ ủ ộ ỗ ả ỉ ữ chuy n đó nh là chuy n riêng t cá nhân; hay ng c l i, xu h ng tiêu di t giáệ ư ệ ư ượ ạ ướ ệ tr cá nhân c a đi u t t và đi u x u, và ch nhìn chúng d i chi u kích c ng đoànị ủ ề ố ề ấ ỉ ướ ề ộ mà thôi. Còn nguy c n a, đi u ch a hoàn toàn b di t tr , đó là cách c hành máyơ ữ ề ư ị ệ ừ ử móc làm m t đi ý nghĩa thâm sâu và hi u năng đào t o c a Bí tích.ấ ệ ạ ủ

Vi c khôi ph c c m th c đ ng đ n v t i là cách th c u tiên đ đ ng đ u v iệ ụ ả ứ ứ ắ ề ộ ứ ư ể ươ ầ ớ c n kh ng ho ng tinh th n tr m tr ng đang đè n ng trên con ng i th i này.ơ ủ ả ầ ầ ọ ặ ườ ờ Nh ng ch có th khôi ph c c m th c t i l i nh vi c nh c nh cách minh b chư ỉ ể ụ ả ứ ộ ỗ ờ ệ ắ ở ạ nh ng nguyên t c c a lý trí và đ c tin mà giáo hu n luân lý c a H i Thánh v nữ ắ ủ ứ ấ ủ ộ ẫ ch tr ng.ủ ươ

Có nh ng lý do v ng ch c cho phép hy v ng r ng m t c m th c lành m nh v t iữ ữ ắ ọ ằ ộ ả ứ ạ ề ộ sẽ tái phát tri n, đ c bi t là trong th gi i Kitô giáo và trong H i Thánh. Đi u nàyể ặ ệ ế ớ ộ ề sẽ đ c h tr nh m t n n giáo hu n chân chính đ c soi sáng b i Th n h cượ ỗ ợ ờ ộ ề ấ ượ ở ầ ọ Kinh thánh v Giao c, nh vi c chăm chú l ng nghe và tin t ng đón nh n Hu nề ướ ờ ệ ắ ưở ậ ấ quy n c a H i Thánh không ng ng soi d n các l ng tâm, và nh vi c th c hànhề ủ ộ ừ ẫ ươ ờ ệ ự chu đáo h n n a Bí tích Sám H i.ơ ữ ố

***

CH NG IIƯƠ

MYSTERIUM PIETATIS

 

19. Đ có th hi u đ c t i l i, c n ph i l u ý đ n b n tính c a nó đ c m cể ể ể ượ ộ ỗ ầ ả ư ế ả ủ ượ ặ kh i cho chúng ta trong nhi m c c c u r i: đó là mysterium inniquitatisả ệ ụ ứ ỗ  (m uầ nhi m gian ác)ệ . Th nh ng trong nhi m c c y t i không ph i là nguyên lý chínhế ữ ệ ụ ấ ộ ả

36

y u, l i càng không ph i là k chi n th ng. T i l i giao tranh v i m t nguyên lýế ạ ả ẻ ế ắ ộ ỗ ớ ộ năng đ ng khác mà ta có th dùng ki u nói hoa mỹ và g i hình c a Thánh Phaolôộ ể ể ợ ủ mà đ t tên là mysterium ho c sacramentum pietatisặ ặ  (m u nhi m hay nhi m tíchầ ệ ệ đ o nghĩa)ạ . Gi nhả ư “mysterium pietatis” không làm nên toàn b c a đ ng l c l chộ ủ ộ ự ị s ngõ h u chinh ph c t i l i con ng i, thì t i l i c a con ng i sẽ làm k chi nử ầ ụ ộ ỗ ườ ộ ỗ ủ ườ ẻ ế th ng và h y ho i cho đ n t n cùng, ch ng trình c u r i c a Thiên Chúa sẽ b tắ ủ ạ ế ậ ươ ứ ỗ ủ ấ toàn và th m chí th t b i.ậ ấ ạ

Chúng ta g p th y h n t mysterium pietatis trong m t trong nh ng lá th m cặ ấ ạ ừ ộ ữ ư ụ t c a Thánh Phaolô, th th nh t g i ông Timothê, nó xu t hi n m t cách b tử ủ ư ứ ấ ở ấ ệ ộ ấ ng , ra nh là do ng u h ng. Thánh Tông đ đã dành nhi u đo n s đi p c aờ ư ẫ ứ ồ ề ạ ứ ệ ủ mình đ gi i thích ý nghĩa c a tr t t trong c ng đoànể ả ủ ậ ự ộ  (tr t t ph ng v và tr tậ ự ụ ụ ậ t ph m tr t)ự ẩ ậ . Ti p đó, Ng i nói đ n vai trò c a nh ng ng i lãnh đ o, tr c khiế ườ ế ủ ữ ườ ạ ướ sang đ n cách c x c a ông Timothê trongế ư ử ủ  “H i Thánh c a Thiên Chúa h ng s ng,ộ ủ ằ ố c t tr và đi m t a c a chân lý”ộ ụ ể ự ủ . Th r i, cu i đo n văn, m t cách đ t nhiên tuyế ồ ở ố ạ ộ ộ cũng có ch ý sâu s c, Ng i đã g i lên y u t mang l i ý nghĩa cho t t c nh ngủ ắ ườ ợ ế ố ạ ấ ả ữ gì đã vi t:ế  “Chúng ta tuyên x ng r ng cao c thay m u nhi m đ o nghĩa c a chúngư ằ ả ầ ệ ạ ủ ta”.[104]

Tuy không dám ph n l i nghĩa đen c a b n văn, chúng ta có th m r ng tr c giácả ạ ủ ả ể ở ộ ự th n h c đ y kh i s c c a Thánh Phaolô ra thành m t vi n nh toàn di n h n vầ ọ ầ ở ắ ủ ộ ễ ả ệ ơ ề vai trò c a s th t mà Ng i tuyên x ng đã gi trong nhi m c c c u r i. Chúng taủ ự ậ ườ ư ữ ệ ụ ứ ỗ l p l i theo Ng iặ ạ ườ  “Cao c thay m u nhi m c a đ o nghĩa”ả ầ ệ ủ ạ , b i vì nó chinh ph cở ụ t i l i.ộ ỗ

Th nh ng, ý nghĩa c a đo n văn y nh th nào theo t t ng c a Thánhế ư ủ ạ ấ ư ế ư ưở ủ Phaolô?

Đó chính là Đ c Kitôứ

20. Th t là thâm thúy khi Thánh Phaolô trình bàyậ  “mysterium pietatis” thì Ng iườ chuy n t i nguyên văn m t bài thánh thi v Đ c Kitô mà không lo móc n i nh ngể ả ộ ề ứ ố ữ dòng tr c đó cho h p v i cú pháp. Theo ý ki n c a các h c gi chuyên môn,ướ ợ ớ ế ủ ọ ả thánh thi này đ c s d ng trong các c ng đoàn Kitô nói ti ng Hy L p.ượ ử ụ ộ ế ạ [105]

37

Theo l i lẽ c a thánh thi, v i n i d ng th n h c phong phú và v i l i hành văn hoaờ ủ ớ ộ ụ ầ ọ ớ ố mỹ, các Kitô h u thu c th k th nh t đã tuyên x ng ni m tin vào m u nhi mữ ộ ế ỷ ứ ấ ư ề ầ ệ Đ c Kitô, theo đó:ứ

– Ng i đã xu t hi n trong th c t i xác th t con ng i, và đã đ c Thánh Th nườ ấ ệ ự ạ ị ườ ượ ầ đ t làm Đ ng Công chính hi n thân cho nh ng k b t chính;ặ ấ ế ữ ẻ ấ

– Ng i đã hi n ra v i các thiên th n, b i vì Ng i đã đ c đ t lên trên h , vàườ ệ ớ ầ ở ườ ượ ặ ọ Ng i đ c rao gi ng cho muôn dân nh là k mang l i n c u đ ;ườ ượ ả ư ẻ ạ ơ ứ ộ

– Ng i đã đ c kính tin trong th gi i, nh là k đ c Chúa Cha sai đ n, và đ cườ ượ ế ớ ư ẻ ượ ế ượ Chúa Cha c t v tr i làm Đ c Chúa.ấ ề ờ ứ [106]

M u nhi m hay nhi m tíchầ ệ ệ  “pietas” là chính m u nhi m Đ c Kitô. Nói cách v nầ ệ ứ ắ t t, đó là m u nhi m Nh p th và C u chu c, m u nhi m v t qua c a Đ c Giêsu,ắ ầ ệ ậ ể ứ ộ ầ ệ ượ ủ ứ Con Thiên Chúa và Con c a đ c Maria: m u nhi m cu c Kh n n và Ch t, Ph củ ứ ầ ệ ộ ổ ạ ế ụ sinh và tôn vinh c a Ng i. Đi u mà Thánh Phaolô đã mu n nêu b t khi trích d nủ ườ ề ố ậ ẫ nh ng câu c a thánh thi là m u nhi m này là nguyên lý sinh đ ng ti m n làm choữ ủ ầ ệ ộ ề ẩ H i Thánh tr thành nhà c a Chúa, c t tr và đi m t a c a chân lý. Noi theo giáoộ ở ủ ộ ụ ể ự ủ hu n c a Thánh Phaolô, chúng ta có th qu quy t r ng cũng chínhấ ủ ể ả ế ằ  “m u nhi mầ ệ c a tình th ng vô b b n c a Thiên Chúa đ i v i chúng ta”ủ ươ ờ ế ủ ố ớ  có kh năng th mả ấ nh p vào t n c i r sâu kín c a n i kh c kho i chúng ta. Khêu lên trong linh h nậ ậ ỗ ễ ủ ỗ ắ ả ồ m t chuy n đ ng hoán c i, ngõ h u c u chu c nó và đ t nó trên n o đ ng hòaộ ể ộ ả ầ ứ ộ ặ ẻ ườ gi i.ả

C Thánh Gioan n a, ch c h n là cũng bàn v m u nhi m v i nh ng ngôn ngả ữ ắ ẳ ề ầ ệ ớ ữ ữ khác v i Thánh Phaolô, đã có th vi t nh sau:ớ ể ế ư  “phàm ai sinh b i Chúa thì khôngở ph m t i, nh ng Đ ng sinh b i Chúa gìn gi h , và s d không th đ ng đ n h ”ạ ộ ư ấ ở ữ ọ ự ữ ể ụ ế ọ .[107] Trong l i kh ng đ nh c a Thánh Gioan có m t ni m hy v ng d a trên nh ngờ ẳ ị ủ ộ ề ọ ự ữ l i h a c a Chúa: ng i Kitô h u đã nh n b o đ m và s c m nh c n thi t đờ ứ ủ ườ ữ ậ ả ả ứ ạ ầ ế ể kh i ph m t i. Do đó, không ph i là chuy n không ph m t i nh nhân đ c riêngỏ ạ ộ ả ệ ạ ộ ờ ứ c a mình hay do b m sinh, nh nhóm Ng đ o ch tr ng. Nó là k t qu c a tácủ ẩ ư ộ ạ ủ ươ ế ả ủ đ ng Thiên Chúa. Đ kh i ph m t i, ng i Kitô h u đã đ c bi t Chúa, nhộ ể ỏ ạ ộ ườ ữ ượ ế ư Thánh Gioan vi t trong cùng m t đo n. Nh ng tr c đó m t ít, ng i vi t:ế ộ ạ ư ướ ộ ườ ế  “Không ai sinh b i Chúa l i ph m t i: b i vì m m gi ng c a Chúa l i trong h ”ở ạ ạ ộ ở ầ ố ủ ở ạ ọ .[108] N uế chúng ta hi uể  “m m gi ng”ầ ố  c a Chúa, nh vài nhà chú gi i g i ý, là Đ c Giêsu Conủ ư ả ợ ứ

38

Thiên Chúa, thì chúng ta có th nói r ng đ kh i ph m t i, hay đ có th đ c gi iể ằ ể ỏ ạ ộ ể ể ượ ả phóng kh i t i, ng i Kitô h u mang trong mình s hi n di n c a Đ c Kitô vàỏ ộ ườ ữ ự ệ ệ ủ ứ m u nhi m c a Đ c Kitô, t c là m u nhi m c a lòng th ng nhân h u c a Thiênầ ệ ủ ứ ứ ầ ệ ủ ươ ậ ủ Chúa.

N l c c a ng i Kitô h uỗ ự ủ ườ ữ

21. Còn m t khía c nh c a mysterium pietatis. Lòng th ng nhân h u c a Thiênộ ạ ủ ươ ậ ủ Chúa đ i v i ng i Kitô h u c n ph i đ c k t h p v i lòng hi u th o c a ng iố ớ ườ ữ ầ ả ượ ế ợ ớ ế ả ủ ườ Kitô h u đ i v i Thiên Chúa. Đây là ý nghĩa th hai c a ti ngữ ố ớ ứ ủ ế  “pietas” (eusébeia), đó là thái đ c a ng i Kitô h u b ng lòng hi u th o con cái c a mình đáp l i lòngộ ủ ườ ữ ằ ế ả ủ ạ th ng nhân h u c a Thiên Chúa nh là ng i Cha.ươ ậ ủ ư ườ

Theo nghĩa này chúng ta có th nói cùng v i Thánh Phaolô r ngể ớ ằ  “cao c thay m uả ầ nhi m đ o nghĩa c a chúng ta”ệ ạ ủ . Theo nghĩa này pietas, xét nh là s c m nh mangư ứ ạ l i hoán c i và hòa gi i, đ i kháng s gian ác và t i l i. Cũng theo nghĩa này, nh ngạ ả ả ố ự ộ ỗ ữ khía c nh c t y u c a m u nhi m Đ c Kitô là đ i t ng c a pietas, theo nghĩa làạ ố ế ủ ầ ệ ứ ố ượ ủ ng i Kitô h u đón nh n và chiêm ng m m u nhi m, và t đó rút ra s c m nhườ ữ ậ ắ ầ ệ ừ ứ ạ tinh th n c n thi t đ s ng h p v i Tin M ng. đây chúng ta cũng có th nóiầ ầ ế ể ố ợ ớ ừ Ở ể r ngằ  “không ai sinh b i Chúa l i ph m t i”ở ạ ạ ộ ; nh ng di n ng mang m t m nh l như ễ ữ ộ ệ ệ truy n khi n: đ c nâng đ b i m u nhi m Đ c Kitô nh là m t ngu n n i t iề ế ượ ỡ ở ầ ệ ứ ư ộ ồ ộ ạ c a năng l c tinh th n, ng i Kitô h u, b i vì là con Thiên Chúa, đ c khuy n cáoủ ự ầ ườ ữ ở ượ ế đ ng ph m t i, và dĩ nhiên h nh n đ c m nh l nh là đ ng ph m t i nh ng hãyừ ạ ộ ọ ậ ượ ệ ệ ừ ạ ộ ư s ng cách x ng đáng v iố ứ ớ  “nhà c a Thiên Chúa, nghĩa là H i Thánh c a Thiên Chúaủ ộ ủ h ng s ng”ằ ố .[109]

H ng t i đ i s ng giao hòaướ ớ ờ ố

22. Nh v y khi l i Kinh thánh m c kh i cho ta m u nhi m c aư ậ ờ ặ ả ầ ệ ủ  “pietas” thì cũng m r ng tâm trí con ng i t i s hoán c i và hòa gi i, đ c hi u không ph i làở ộ ườ ớ ự ả ả ượ ể ả nh ng khái ni m tr u t ng cao siêu nh ng nh là nh ng giá tr Kitô giáo c nữ ệ ừ ượ ư ư ữ ị ầ đ c th hi n ra trong đ i s ng h ng ngày c a chúng ta.ượ ể ệ ờ ố ằ ủ

Con ng i th i nay b l a đ o b i vi c m t c m th c v t i và đôi lúc b cám dườ ờ ị ừ ả ở ệ ấ ả ứ ề ộ ị ỗ b i o t ng không ph m t i, đó là nh ng đi u không h p tí nào v i Kitô giáo, hở ả ưở ạ ộ ữ ề ợ ớ ọ c n đ c nghe l n n a l i khuyên c a Thánh Gioan nh là nói riêng v i t ngầ ượ ầ ữ ờ ủ ư ớ ừ

39

ng i m t:ườ ộ  “N u chúng ta nói r ng chúng ta không ph m t i, thì chúng ta l a d iế ằ ạ ộ ừ ố mình, và s th t không trong chúng ta”ự ậ ở ,[110] và qu th t làả ậ “toàn th gi i đang ế ớ ở d i quy n l c c a s d ”ướ ề ự ủ ự ữ .[111] B i th m i ng i đ c l i chân lý c a Chúa m iở ế ỗ ườ ượ ờ ủ ờ g i hãy ki m v n l ng tâm c a mình cách xác th c, và hãy thú nh n r ng mìnhọ ể ấ ươ ủ ự ậ ằ đã đ c sinh ra trong t i, nh chúng ta đ c trong thánh v nhượ ộ ư ọ ị  “Miserere”.[112]

Tuy nhiên, dù b đe d a b i s hãi và th t v ng, con ng i th i nay c n c m th yị ọ ở ợ ấ ọ ườ ờ ầ ả ấ đ c nâng d y b i l i h a c a Chúa, l i m ra hy v ng đ c hòa gi i hoàn toàn.ượ ậ ở ờ ứ ủ ờ ở ọ ượ ả

M u nhi m pietas, xét v phía Thiên Chúa, là chính lòng th ng xót mà, tôi xinầ ệ ề ươ nh c l i l n n a – Chúa và Cha chúng ta giàu sang vô t n.ắ ạ ầ ữ ậ [113] Nh tôi đã nói trongư thông đi p v lòng th ng xót c a Thiên Chúa,ệ ề ươ ủ [114] đó là tình th ng mãnh li t h nươ ệ ơ t i l i, m nh h n s ch t. Khi nh n ra r ng tình th ng c a Thiên Chúa khôngộ ỗ ạ ơ ự ế ậ ằ ươ ủ ch m d t tr c t i l i c a ta hay chùn l i tr c nh ng xúc ph m c a ta, nh ngấ ứ ướ ộ ỗ ủ ạ ướ ữ ạ ủ ư l i càng tr nên quan tâm và qu ng đ i h n n a; khi chúng ta nh n ra r ng tìnhạ ở ả ạ ơ ữ ậ ằ th ng đó đi t i ch gây ra cu c Kh n n và cái Ch t c a Ngôi L i làm ng i,ươ ớ ỗ ộ ổ ạ ế ủ ờ ườ Đ ng đã đ ng ý c u chu c chúng ta b ng giá máu c a mình, lúc đó chúng ta th tấ ồ ứ ộ ằ ủ ố lên lòng bi t n:ế ơ  “Đúng v y, Thiên Chúa giàu lòng th ng xót”ậ ươ , và h n thơ ế n a:ữ  “Thiên Chúa là lòng th ng xót”ươ .

M u nhi m pietas là con đ ng mà lòng th ng xót c a Chúa m ra cho đ i s ngầ ệ ườ ươ ủ ở ờ ố giao hòa.

***

PH N IIIẦ

M C V SÁM H I VÀ HÒA GI IỤ Ụ Ố Ả

 

C võ vi c sám h i và hòa gi iổ ệ ố ả

23. Vi c kh i d y trong tâm h n con ng i lòng hoán c i và sám h i và vi c traoệ ơ ậ ồ ườ ả ố ệ ban cho h n hòa gi i là s m ng chuyên bi t c a H i Thánh nh th công trìnhọ ơ ả ứ ạ ệ ủ ộ ờ ế c u chu c c a Đ ng Sáng L p đ c ti p t c. S v này không b h n ch vào m tứ ộ ủ ấ ậ ượ ế ụ ứ ụ ị ạ ế ộ

40

s xác quy t lý thuy t cũng nh vi c đ ra m t lý t ng đ o đ c mà không kèmố ế ế ư ệ ề ộ ưở ạ ứ theo đó nh ng ngh l c c n thi t đ th c hi n lý t ng y. S m ng đã tìm cáchữ ị ự ầ ế ể ự ệ ưở ấ ứ ạ di n t ra nh ng công vi c xác đ nh c a th a tác v nh m t i vi c th c hành cễ ả ữ ệ ị ủ ừ ụ ắ ớ ệ ự ụ th Bí tích Sám H i và hòa gi i.ể ố ả

Th a tác v này, đ c đ t n n và đ c soi d n do nh ng nguyên lý đ c tin đãừ ụ ượ ặ ề ượ ẫ ữ ứ đ c trình bày trên đây, h ng v nh ng m c tiêu c th , và đ c nâng đ b iượ ướ ề ữ ụ ụ ể ượ ỡ ở nh ng ph ng ti n t ng x ng, chúng ta có th g i đó là m c v sám h i và hòaữ ươ ệ ươ ứ ể ọ ụ ụ ố gi i. Kh i đi m c a nó là đi u xác tín c a H i Thánh r ng, con ng i mà m i hìnhả ở ể ủ ề ủ ộ ằ ườ ọ th c m c v – đ c bi t m c v v sám h i và hòa gi i – nh m đ n là con ng iứ ụ ụ ặ ệ ụ ụ ề ố ả ắ ế ườ mang d u n t i l i mà David là ví d đi n hình cho chúng ta. Khi đón nh n nh ngấ ấ ộ ỗ ụ ể ậ ữ l i khi n trách c a Nathan, David đã ch p nh n đ ng đ u v i t i ác c a chínhờ ể ủ ấ ậ ươ ầ ớ ộ ủ mình và ông thú nh nậ  “Tôi đã ph m t i ch ng l i Đ c Chúa”ạ ộ ố ạ ứ .[115] Ông tuyên b :ố  “Ph i, tôi bi t t i mình, l i l m tôi luôn tr c m t tôi”ả ế ộ ỗ ầ ở ướ ặ .[116] Nh ng ông cũngư c u xin:ầ  “Xin r a tôi b ng cành h ng th o và tôi sẽ đ c tinh tuy n, xin r a và tôiử ằ ươ ả ượ ề ử sẽ tr ng h n tuy t”ắ ơ ế .[117] Và ông đã nh n đ c l i đáp tr c a Thiên Chúa th ngậ ượ ờ ả ủ ươ xót: “Chúa đã tha th t i con, con sẽ không ch t”ứ ộ ế .[118]

Vì th H i Thánh đ ng tr c con ng i – tr c toàn th nhân lo i- t n th ng doế ộ ứ ướ ườ ướ ể ạ ổ ươ t i và b t i t n công n i thâm sâu c a h u th ; nh ng đ ng th i con ng i l iộ ị ộ ấ ơ ủ ữ ể ư ồ ờ ườ ạ đ c thúc đ y b i m t c mu n không th c ng l i là đ c gi i thoát kh i t i,ượ ẩ ở ộ ướ ố ể ưỡ ạ ượ ả ỏ ộ và, đ c bi t n u ng i y là Kitô h u, h ý th c r ng m u nhi m đ oặ ệ ế ườ ấ ữ ọ ứ ằ ầ ệ ạ thánh (pietas), t c Đ c Giêsu Kitô đang ho t đ ng n i h và n i th gi i nhứ ứ ạ ộ ơ ọ ơ ế ớ ờ quy n năng c a n c u chu c.ề ủ ơ ứ ộ

Vì th nhi m v hòa gi i c a H i Thánh ph i đ c th hi n ra phù h p v i m iế ệ ụ ả ủ ộ ả ượ ể ệ ợ ớ ố dây thâm sâu n i k t ch t chẽ n tha th và vi c tha t i c a m i ng i v i vi cố ế ặ ơ ứ ệ ộ ủ ỗ ườ ớ ệ hòa gi i căn b n và tr n v n c a nhân lo i đ c th c hi n nh n c u chu c. M iả ả ọ ẹ ủ ạ ượ ự ệ ờ ơ ứ ộ ố dây này làm cho chúng ta hi u r ng n u t i là nguyên lý tác đ ng vi c chia rẽ –ể ằ ế ộ ộ ệ chia rẽ con ng i v i Đ ng T o Hóa, chia rẽ trong con tim và trí óc c a con ng i,ườ ớ ấ ạ ủ ườ chia rẽ nh ng cá nhân và nhóm ng i v i nhau, chia rẽ con ng i v i thiên nhiênữ ườ ớ ườ ớ đ c d ng nên b i Thiên Chúa – thì ch có vi c hoán c i quay l ng l i v i t i m iượ ự ở ỉ ệ ả ư ạ ớ ộ ớ có kh năng th c hi n m t cu c hòa gi i sâu xa và b n b t i nh ng n i mà sả ự ệ ộ ộ ả ề ỉ ạ ữ ơ ự chia rẽ đã thâm nh p.ậ

41

Không c n ph i nh c l i đây đi u mà tôi đã bàn v t m quan tr ng c aầ ả ắ ạ ở ề ề ầ ọ ủ  “tác vụ hòa gi i”ả ,[119] và vi c m c v t ng đ ng th c thi tác v này trong ý th c và đ iệ ụ ụ ươ ươ ự ụ ứ ờ s ng c a H i Thánh. Vi c m c v này sẽ thi u h t đi m t khía c nh c t y u và sẽố ủ ộ ệ ụ ụ ế ụ ộ ạ ố ế b qua m t trong nh ng nhi m v t t y u c a nó n uỏ ộ ữ ệ ụ ấ ế ủ ế  “s đi p hòa gi i”ứ ệ ả [120] không đ c công b cách v ng ch c và rõ ràng trong lúc thu n cũng nh lúc ngh ch, vàượ ố ữ ắ ậ ư ị n u n hòa gi i không đ c trao cho th gi i. Nh ng th t thích h p đ nh c l iế ơ ả ượ ế ớ ư ậ ợ ể ắ ạ t m quan tr ng c a vi c ph c v n hòa gi i c a H i Thánh lan r ng đ n toànầ ọ ủ ệ ụ ụ ơ ả ủ ộ ộ ế th gi i, v t kh i các biên c ng c a H i Thánh.ế ớ ượ ỏ ươ ủ ộ

Nh th , bàn v m c v sám h i và hòa gi i có nghĩa là k ra các nhi m v H iư ế ề ụ ụ ố ả ể ệ ụ ộ Thánh, trên m i bình di n, nh m qu ng bá nó. M t cách rõ r t h n, nói v m cở ọ ệ ằ ả ộ ệ ơ ề ụ v này có nghĩa là kh i d y t t c m i ho t đ ng qua đó H i Thánh, nh t t c vàụ ơ ậ ấ ả ọ ạ ộ ộ ờ ấ ả t ng ph n t – M c t và giáo dân, m i t ng l p và m i môi tr ng, và b ng t từ ầ ử ụ ử ở ọ ầ ớ ọ ườ ằ ấ c nh ng ph ng ti n có trong t m tay, qua hành đ ng, l i nói, qua vi c d y d vàả ữ ươ ệ ầ ộ ờ ệ ạ ỗ c u nguy n – H i Thánh d n đ a con ng i, cá nhân hay t p th , đ n vi c sámầ ệ ộ ẫ ư ườ ậ ể ế ệ h i th c s và nh th d n đ a h vào con đ ng hòa gi i tr n v n.ố ự ự ư ế ẫ ư ọ ườ ả ọ ẹ [121]

Các ngh ph c a Th ng H i Đ ng – v i t cách là đ i di n cho các Giám m cị ụ ủ ượ ộ ồ ớ ư ạ ệ ụ anh em, và là nh ng ng i h ng d n đoàn dân đ c trao phó – đã quan tâm t iữ ườ ướ ẫ ượ ớ nh ng y u t th c ti n và c th nh t c a vi c m c v này. Và tôi sung s ngữ ế ố ự ễ ụ ể ấ ủ ệ ụ ụ ướ đ c làm ti ng vang cho h b ng vi c liên k t mình v i nh ng n i lo l ng vàượ ế ọ ằ ệ ế ớ ữ ỗ ắ nh ng hy v ng c a h , b ng vi c đón nh n nh ng thành qu c a công cu c tìmữ ọ ủ ọ ằ ệ ậ ữ ả ủ ộ ki m và kinh nghi m c a h , b ng vi c khích l h trong nh ng d án và nh ngế ệ ủ ọ ằ ệ ệ ọ ữ ự ữ công tác th c thi. Hy v ng h sẽ tìm th y trong ph n này c a s đi p s đóng gópự ọ ọ ấ ầ ủ ứ ệ ự c a h vào Th ng H i Đ ng, ph n góp mà tôi cũng mu n d a vào trong nh ngủ ọ ượ ộ ồ ầ ố ự ữ trang sau đ làm l i cho H i Thánh.ể ợ ộ

Vì th tôi th y r t đúng lúc đ đ a ra ánh sáng nh ng nét căn b n v vi c m c vế ấ ấ ể ư ữ ả ề ệ ụ ụ sám h i và hòa gi i khi qu ng di n hai đi m sau:ố ả ả ễ ể

1/. Nh ng ph ng ti n đ c dùng và nh ng đ ng l i H i Thánh theo đu i đ cữ ươ ệ ượ ữ ườ ố ộ ổ ể ổ vũ vi c sám h i và hòa gi i.ệ ố ả

2/. Bí tích Sám H i và Hòa gi i.ố ả

***42

CH NG IƯƠ

S C VŨ CHO VI C SÁM H I VÀ HÒA GI IỰ Ổ Ệ Ố Ả

NH NG PH NG TH VÀ Đ NG L IỮ ƯƠ Ế ƯỜ Ố

 

24. Đ c vũ vi c sám h i và hòa gi i, H i Thánh có trong t m tay hai ph ng thể ổ ệ ố ả ộ ầ ươ ế đ c chính Đ ng Sáng L p giao phó: Hu n giáo và các bí tích. H i Thánh th c thiượ ấ ậ ấ ộ ự chúng theo cách th c mà H i Thánh xét th y hoàn toàn phù h p v i nh ng đòi h iứ ộ ấ ợ ớ ữ ỏ c a s m ng c u đ và đ ng th i đáp tr đ c nh ng đòi h i và nh ng nhu c uủ ứ ạ ứ ộ ồ ờ ả ượ ữ ỏ ữ ầ thiêng liêng c a con ng i m i th i đ i; d i nh ng th th c và đ ng l i m iủ ườ ở ọ ờ ạ ướ ữ ể ứ ườ ố ớ và cũ. Trong nh ng th th c y, r t t t đ nh c l i m t cách đ c bi t đi u màữ ể ứ ấ ấ ố ể ắ ạ ộ ặ ệ ề chúng ta g i là ph ng pháp đ i tho i, ti p theo đ ng ti n nhi m c a tôi là Đ cọ ươ ố ạ ế ấ ề ệ ủ ứ Phaolô VI.

Đ i tho iố ạ

25. Đ i v i H i Thánh, đ i tho i là m t ph ng th xét theo m t nghĩa nào đó, vàố ớ ộ ố ạ ộ ươ ế ộ đ c bi t là m t đ ng l i đ hành đ ng trong th gi i hi n đ i.ặ ệ ộ ườ ố ể ộ ế ớ ệ ạ

Th t v y, Công Đ ng Vaticano II tuyên b r ng:ậ ậ ồ ố ằ  “Theo nh s v c a H i Thánh làư ứ ụ ủ ộ ph i soi sáng toàn vũ tr b ng s đi p Tin M ng và qui t m i ng i trong Th nả ụ ằ ứ ệ ừ ụ ọ ườ ầ khí duy nh t… H i Thánh xu t hi n nh m t d u hi u c a tình huynh đ làm choấ ộ ấ ệ ư ộ ấ ệ ủ ệ cu c đ i tho i chân thành tr nên kh dĩ và m nh s c”ộ ố ạ ở ả ạ ứ . Sau đó Công Đ ng nói thêmồ r ng H i Thánh ph i có kh năngằ ộ ả ả  “thi t l p m t cu c đ i tho i không ng ng mế ậ ộ ộ ố ạ ừ ở r ng gi a m i thành ph n làm nên Dân Chúa duy nh t”ộ ữ ọ ầ ấ , cũng nh có khư ả năng “thi t l p m t cu c đ i tho i v i xã h i nhân lo i”ế ậ ộ ộ ố ạ ớ ộ ạ .[122]

Đ ng ti n nhi m c a tôi Đ c Phaolô VI đã dành m t ph n đáng k trong thôngấ ề ệ ủ ứ ộ ầ ể đi p đ u tiên c a ngài Ecclesiam suam đ bàn v đ i tho i, trong đó ng i mô tệ ầ ủ ể ề ố ạ ườ ả và bi u th đ c tính c a nó m t cách có ý nghĩa nh là m t cu c đ i tho i c u đ .ể ị ặ ủ ộ ư ộ ộ ố ạ ứ ộ[123]

43

Th t v y H i Thánh s d ng ph ng pháp đ i tho i đ đ a nhi u ng i h n –ậ ậ ộ ử ụ ươ ố ạ ể ư ề ườ ơ nh ng ng i t nh n mình là thành ph n c a c ng đoàn Kitô h u nh bí tíchữ ườ ự ậ ầ ủ ộ ữ ờ Thanh t y và l i tuyên x ng đ c tin cũng nh nh ng ng i ngoài c ng đoàn –ẩ ờ ư ứ ư ữ ườ ở ộ đ n v i vi c hoán c i và sám h i, trên con đ ng đ i m i sâu s c l ng tâm vàế ớ ệ ả ố ườ ổ ớ ắ ươ đ i s ng c a h , d i ánh sáng c a m u nhi m c u chu c và c u đ đ c th cờ ố ủ ọ ướ ủ ầ ệ ứ ộ ứ ộ ượ ự hi n nh Đ c Kitô và phó thác cho tác v c a H i Thánh. Nh th , cu c đ i tho iệ ờ ứ ụ ủ ộ ư ế ộ ố ạ chân th t tr c tiên nh m đ n vi c tái t o m i ng i, b ng vi c hoán c i n i tâmậ ướ ắ ế ệ ạ ỗ ườ ằ ệ ả ộ và b ng sám h i, trong khi v n tôn tr ng cách sâu xa l ng tâm c a h , trong ti nằ ố ẫ ọ ươ ủ ọ ế trình kiên nh n và ti m ti n mà đi u ki n con ng i ngày nay đòi h i.ẫ ệ ế ề ệ ườ ỏ

Cu c đ i tho i m c v nh m đ n vi c hòa gi i ngày nay v n luôn là m t cu c d nộ ố ạ ụ ụ ắ ế ệ ả ẫ ộ ộ ấ thân căn b n c a H i Thánh trong nhi u lãnh v c và c p đ khác nhau.ả ủ ộ ề ự ấ ộ

Tr c h t H i Thánh c vũ cách đ i tho i đ i k t, có nghĩa là v i các Giáo H i vàướ ế ộ ỗ ố ạ ạ ế ớ ộ các c ng đoàn Giáo H i cùng tuyên x ng ni m tin vào Đ c Kitô, Con Thiên Chúa,ộ ộ ư ề ứ Đ ng c u đ duy nh t. H i Thánh cũng c vũ đ i tho i v i các c ng đoàn khácấ ứ ộ ấ ộ ổ ố ạ ớ ộ c a nh ng con ng i tìm Chúa và mu n có m t s liên k t v i Ngài.ủ ữ ườ ố ộ ự ế ớ

Làm n n cho cu c đ i tho i nh v y v i các Giáo H i khác, v i các c ng đoàn Giáoề ộ ố ạ ư ậ ớ ộ ớ ộ H i và v i các tôn giáo khác – đó cũng là đi u ki n c a tính kh tín và tính hi u l cộ ớ ề ệ ủ ả ệ ự c a đ i tho i – c n có m t n l c chân th t đ đ i tho i liên l và m i m ngayủ ố ạ ầ ộ ỗ ự ậ ể ố ạ ỉ ớ ẻ trong lòng c a chính H i Thánh Công giáo. T b n tính, H i Thánh ý th c mình làủ ộ ự ả ộ ứ bí tích c a s hi p thông ph quát c a đ c ái;ủ ự ệ ổ ủ ứ [124]nh ng đ ng th i cũng ý th cư ồ ờ ứ luôn nh ng căng th ng hi n di n trong n i b và có nguy c tr thành nh ng y uữ ẳ ệ ệ ộ ộ ơ ở ữ ế t gây chia rẽ.ố

L i kêu g i c ng quy t và đ y th ng thi t n i v ti n nhi m c a tôi d p Nămờ ọ ươ ế ầ ố ế ơ ị ề ệ ủ ị Thánh 1975 ngày nay v n còn hi u l c.ẫ ệ ự [125] Đ có th v t qua nh ng tranh ch pể ể ượ ữ ấ và tránh cho nh ng căng th ng không gây nguy h i đ n s h p nh t c a H iữ ẳ ạ ế ự ợ ấ ủ ộ Thánh, t t c chúng ta ph i t đ t mình tr c l i Chúa; chúng ta ph i lo i bấ ả ả ự ặ ướ ờ ả ạ ỏ nh ng cái nhìn ch quan và c n tìm ki m chân lý n i có chân lý, có nghĩa làữ ủ ầ ế ở ơ trong L i Chúa và trong vi c gi i thích thính th c do Hu n quy n H i Thánh. D iờ ệ ả ứ ấ ề ộ ướ ánh sáng đó, vi c l ng nghe l n nhau; s tôn tr ng và tránh nh ng xét đoán h pệ ắ ẫ ự ọ ữ ấ t p, s kiên nh n, kh năng tránh cho ni m tin gây liên k t ph i ch u l thu c vàoấ ự ẫ ả ề ế ả ị ệ ộ nh ng ý ki n, nh ng th i trang, nh ng l a ch n ý th c h gây chia rẽ: t t cữ ế ữ ờ ữ ự ọ ứ ệ ấ ả nh ng đi u này t o nên b y nhiêu đ c tính cho cu c đ i tho i c n đ c theo đu iữ ề ạ ấ ứ ộ ố ạ ầ ượ ổ

44

trong lòng H i Thánh m t cách b n b , c i m và chân thành. Hi n nhiên cu c đ iộ ộ ề ỉ ở ở ể ộ ố tho i sẽ không mang nh ng đ c tính và cũng sẽ không tr thành y u t hòa gi iạ ữ ứ ở ế ố ả n u hu n quy n không đ c l ng nghe và ch p nh n.ế ấ ề ượ ắ ấ ậ

D n thân m t cách có hi u qu trong vi c tìm ki m s thông hi p n i chính n iấ ộ ệ ả ệ ế ự ệ ơ ộ b c a mình, H i Thánh Công giáo có th kêu g i m t cu c hòa gi i, nh đã t ngộ ủ ộ ể ọ ộ ộ ả ư ừ làm t th i xa x a, đ i v i các Giáo H i khác ch a đ c thông hi p tr n v n cũngừ ờ ư ố ớ ộ ư ượ ệ ọ ẹ nh đ i v i các tôn giáo khác cùng nh ng ng i tìm ki m Chúa v i lòng chânư ố ớ ữ ườ ế ớ thành. Đi u này H i Thánh m i b t đ u th c hi n g n đây.ề ộ ớ ắ ầ ự ệ ầ

D i ánh sáng c a Công Đ ng và Hu n quy n c a các đ ng ti n nhi m mà tôi đãướ ủ ồ ấ ề ủ ấ ề ệ nh n đ c t đó m t gia s n quý báu c n ph i đ c gi gìn và đem ra áp d ng,ậ ượ ừ ộ ả ầ ả ượ ữ ụ tôi có th xác quy t r ng H i Thánh Công giáo, m i c p b c đang thành th cể ế ằ ộ ở ọ ấ ậ ự d n thân trong cu c đ i tho i đ i k t, v a tránh thái đ l c quan d dãi, nh ngấ ộ ố ạ ạ ế ừ ộ ạ ễ ư cũng tránh thái đ đ k , dè d t hay ch n ch . Nh ng quy lu t căn b n mà H iộ ố ỵ ặ ầ ừ ữ ậ ả ộ Thánh Công giáo tìm cách theo đu i trong cu c đ i tho i này là, m t m t xác tínổ ộ ố ạ ộ ặ r ng, ch có cu c đ i k t thiêng liêng – đ t n n t ng trên kinh nguy n chung và sằ ỉ ộ ạ ế ặ ề ả ệ ự vâng ph c cùng m t Đ c Chúa duy nh t – m i cho phép tr l i cách chân thành vàụ ộ ứ ấ ớ ả ờ nghiêm túc cho nh ng đòi h i khác c a công cu c đ i k t.ữ ỏ ủ ộ ạ ế [126] M t khác, s xác tínặ ự r ng m t vài thái đ nhân nh ngằ ộ ộ ượ (irenisme) d dãi v đ o lý và nh t là trong tínễ ề ạ ấ lý có th đ a đ n hình th cể ư ế ứ  “s ng chung”ố , h i h t và chi u l , nh ng không ph iờ ợ ế ệ ư ả là s hi p thông sâu xa và b n v ng mà chúng ta mong c. Ng i ta sẽ đ t đ cư ệ ề ữ ướ ườ ạ ượ s hi p thông này vào gi Đ ng Quan Phòng mu n, nh ng đ đ t t i, H i Thánhự ệ ờ ấ ố ư ể ạ ớ ộ Công Giáo, trong nh ng gì liên h v i mình, bi t r ng c n ph i m r ng và nh yữ ệ ớ ế ằ ầ ả ở ộ ạ c m v i t t cả ớ ấ ả “nh ng giá tr th c s kitô b t ngu n t gia s n chung và cũng g pữ ị ự ự ắ ồ ừ ả ặ th y n i các anh em ly khai”ấ ơ ,[127] nh ng H i Thánh Công giáo cũng bi t r ng c nư ộ ế ằ ầ ph i đ t n n t ng c a cu c đ i tho i chân thành và xây d ng, d a trên m t s rõả ặ ề ả ủ ộ ố ạ ự ự ộ ự ràng v nh ng l p tr ng c a mình, và d a trên s trung thành và s g n bó v iề ữ ậ ườ ủ ự ự ự ắ ớ đ c tin đ c chuy n giao và đ c tuyên đ nh b i Hu n quy n trong s liên t cứ ượ ể ượ ị ở ấ ề ự ụ c a truy n th ng Kitô giáo. M t khác, m c dù có s đe d a c a m t não tr ng sủ ề ố ặ ặ ự ọ ủ ộ ạ ợ th t b i nào đó, và dù có s ch m tr không th tránh đ c và cách hành đ ngấ ạ ự ậ ễ ể ượ ộ v ng v không phù h p, H i Thánh Công giáo v n ti p t c tìm ki m nh ng conụ ề ợ ộ ẫ ế ụ ế ữ đ ng d n v h p nh t cùng v i các anh em kitô h u, và tìm ki m s đ i tho iườ ẫ ề ợ ấ ớ ữ ế ự ố ạ thành th t cùng v i các tín đ c a các tôn giáo khác. c mong cu c đ i tho i liênậ ớ ồ ủ Ướ ộ ố ạ tôn này v t qua đ c m i thái đ thù ngh ch, nghi k , k t án l n nhau và ngay cượ ượ ọ ộ ị ị ế ẫ ả nh ng s lăng nh c l n nhau! Đó là đi u ki n m đ u đ chúng ta có th g pữ ự ụ ẫ ề ệ ở ầ ể ể ặ

45

nhau ít nh t là trong ni m tin vào Thiên Chúa đ c nh t và s xác tín cu c s ngấ ề ộ ấ ự ộ ố vĩnh c u dành cho linh h n b t t . Và đ c bi t h n, c u xin Chúa cho cu c đ iử ồ ấ ử ặ ệ ơ ầ ộ ố tho i đ i k t đ a đ n cu c hòa gi i chân th t trong khung c nh c a t t c nh ngạ ạ ế ư ế ộ ả ậ ả ủ ấ ả ữ gì chúng ta đã có chung cùng v i các Giáo H i Kitô giáo khác: ni m tin vào Đ cớ ộ ề ứ Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa làm ng i, Đ ng C u th và là Chúa; vi c l ng ngheườ ấ ứ ế ệ ắ L i Chúa; vi c nghiên c u M c kh i, Bí tích R a t i.ờ ệ ứ ạ ả ử ộ

Trong m c đ mà H i Thánh có kh năng s n sinh m t s hòa h p tích c c – hi pứ ộ ộ ả ả ộ ự ợ ự ệ nh t trong s đa d ng – ngay chính gi a lòng mình và có th hi n mình nh làấ ự ạ ữ ể ế ư ch ng nhân và tác nhân trung thành c a s hòa gi i đ i v i các Giáo H i và C ngứ ủ ự ả ố ớ ộ ộ Đoàn Giáo H i khác cũng nh các tôn giáo khác, thì H i Thánh tr thànhộ ư ộ ở  “th gi iế ớ đ c hòa gi i”ượ ả  theo nh đ nh nghĩa đ y ý v c a Thánh Augustin.ư ị ầ ị ủ [128] Lúc đó, H iộ Thánh có th là d u ch c a s hòa gi i trong th gi i và cho th gi i.ể ấ ỉ ủ ự ả ế ớ ế ớ

Khi ý th c v tình c nh c c kỳ nghiêm tr ng t o nên b i nh ng đ ng l c gây chiaứ ề ả ự ọ ạ ở ữ ộ ự rẽ và chi n tranh, tình c nh c u t o nên cho ngày nay m t s đe d a n ng nế ả ấ ạ ộ ự ọ ặ ề không nh ng nh h ng đ n s thăng b ng hòa đi u c a các qu c gia mà còn nhữ ả ưở ế ự ằ ệ ủ ố ả h ng đ n s s ng còn c a nhân lo i, H i Thánh c m th y có nhi m v ph i đưở ế ự ố ủ ạ ộ ả ấ ệ ụ ả ề ngh và đóng góp h p tác đ c bi t đ v t qua nh ng tranh ch p và tái l p s hòaị ợ ặ ệ ể ượ ữ ấ ậ ự h p.ợ

Đây là m t cu c đ i tho i ph c t p và t nh cho hòa gi i. H i Thánh d n b cộ ộ ố ạ ứ ạ ế ị ả ộ ấ ướ vào tr c h t b ng hành đ ng c a Tòa Thánh và các c quan khác c a Tòa Thánh.ướ ế ằ ộ ủ ơ ủ Có th kh ng đ nh r ng Tòa Thánh c g ng can thi p n i các v c m quy n cácể ẳ ị ằ ố ắ ệ ơ ị ầ ề n c và nh ng ng i ch c trách c a nhi u c p th m quy n qu c t , ho c c ngướ ữ ườ ứ ủ ề ấ ẩ ề ố ế ặ ộ tác v i h , đ i tho i v i v i h , ho c m i g i h đ i tho i v i nhau, làm thu n l iớ ọ ố ạ ớ ớ ọ ặ ờ ọ ọ ố ạ ớ ậ ợ cho vi c hòa gi i ngay gi a nh ng cu c xung đ t. Tòa Thánh làm nh ng vi c yệ ả ữ ư ộ ộ ữ ệ ấ không vì nh ng h u ý, ho c nh ng l i ích th m kín – b i vì Tòa Thánh không có ýữ ậ ặ ữ ợ ầ ở nh th – mà ch vì u t nhân đ o,ư ế ỉ ư ư ạ [129] đ t c c u và uy tín tinh th n c a mình –ặ ơ ấ ầ ủ c hai ch là m t – đ ph c v cho s hòa h p và hòa bình. Tòa Thánh làm vi c yả ỉ ộ ể ụ ụ ự ợ ệ ấ trong ni m xác tín r ng,ề ằ “trong cu c chi n, hai bên n i lên ch ng nhau”ộ ế ổ ố , cũng thế “trong v n đ hòa bình, hai bên cùng bi t tình nguy n và cam k t”ấ ề ế ệ ế  và như v yậ  “ng i ta tìm đ c ý nghĩa đích th c c a đ i tho i cho hòa bình”ườ ượ ự ủ ố ạ .[130]

Trong công cu c đ i tho i cho hòa gi i, H i Thánh cũng b t đ u qua các giámộ ố ạ ả ộ ắ ầ m c, theo th m quy n và trách nhi m riêng, ho c t ng v trong vi c h ng d nụ ẩ ề ệ ặ ừ ị ệ ướ ẫ

46

giáo ph n riêng, ho c h p nh t trong H i đ ng giám m c, v i s c ng tác c a cácậ ặ ợ ấ ộ ồ ụ ớ ự ộ ủ linh m c và c a t t c các thành viên trong các c ng đ ng Kitô h u. Các v trungụ ủ ấ ả ộ ồ ữ ị thành chu toàn b n ph n khi c vũ cu c đ i tho i c n thi t, và khi công b nh ngổ ậ ổ ộ ố ạ ầ ế ố ữ yêu c u c a con ng i cũng nh c a Kitô h u mu n hòa gi i và hòa bình. Hi pầ ủ ườ ư ủ ữ ố ả ệ thông v i các ch chăn, các giáo dân màớ ủ  “môi tr ng c a ho t đ ng Phúc Âm hóaườ ủ ạ ộ là th gi i r ng l n và ph c t p c a chính tr , xã h i kinh t và c a đ i s ng qu cế ớ ộ ớ ứ ạ ủ ị ộ ế ủ ờ ố ố t ”ế ,[131] giáo dân đ c g i tr c ti p d n thân vào cu c đ i tho i hay c võ đ iượ ọ ự ế ấ ộ ố ạ ổ ố tho i cho hòa gi i. Cũng nh c ng tác trung gian c a h mà H i Thánh chu toànạ ả ờ ộ ủ ọ ộ hành đ ng hòa gi i c a mình. S tái sinh c a các tâm h n qua vi c hoán c i vàộ ả ủ ự ủ ồ ệ ả sám h i là đi u tiên quy t c b n và là n n t ng ch c ch n c a m i cu c đ i m iố ề ế ơ ả ề ả ắ ắ ủ ọ ộ ổ ớ xã h i b n b và hòa bình gi a các qu c gia.ộ ề ỉ ữ ố

C n nh c l i r ng, v ph n H i Thánh và các thành ph n H i Thánh, cu c đ iầ ắ ạ ằ ề ầ ộ ầ ộ ộ ố tho i b t kỳ di n ra d i hình th c nào – nh ng hình th c này th ng là có thạ ấ ễ ướ ứ ữ ứ ườ ể r t khác nhau, b i vì quan ni m đ i tho i có m t giá tr lo i suy – cu c đ i tho iấ ở ệ ố ạ ộ ị ạ ộ ố ạ v n không bao gi có th kh i đ u t thái đ d ng d ng v i chân lý. Trái l i cu cẫ ờ ể ở ầ ừ ộ ử ư ớ ạ ộ đ i tho i c n đ c trình bày chân lý m t cách thanh th n, v i lòng tôn tr ng số ạ ầ ượ ộ ả ớ ọ ự hi u bi t và l ng tâm ng i khác. Cu c đ i tho i hòa gi i sẽ không th thay thể ế ươ ườ ộ ố ạ ả ể ế hay gi m nh vi c loan báo chân lý Tin m ng, mà m c đích là hoán cái t i nhân vàả ẹ ệ ừ ụ ộ hi p thông v i Chúa Kitô và H i Thánh. Cu c đ i tho i ph i ph c v cho vi cệ ớ ộ ộ ố ạ ả ụ ụ ệ truy n thông chân lý đó qua các ph ng ti n mà Đ c Kitô đã đ l i cho H i Thánhề ươ ệ ứ ể ạ ộ đ làm m c v giao hòa: hu n giáo và sám h i.ể ụ ụ ấ ố

Hu n giáoấ

26. Trong lãnh v c r ng l n mà H i Thánh mang s m ng ho t đ ng nh đ iự ộ ớ ộ ứ ạ ạ ộ ờ ố tho i, m c v sám h i và hòa gi i đ c h ng t i các thành ph n c a H i Thánh.ạ ụ ụ ố ả ượ ướ ớ ầ ủ ộ Tr c h t b ng hu n giáo thích h p liên quan t i hai th c t i khác nhau, nh ngướ ế ằ ấ ợ ớ ự ạ ư b túc cho nhau mà các ngh ph Th ng H i Đ ng đã dành cho m t v trí quanổ ị ụ ượ ộ ồ ộ ị tr ng đ c bi t mà các ngài đã làm n i b t trong nhi u ki n nghọ ặ ệ ổ ậ ề ế ị(Propositiones), đó là: sám h i và hòa gi i. Hu n giáo là ph ng ti n th nh t ph i dùng.ố ả ấ ươ ệ ứ ấ ả

L i khuyên h p th i c a Th ng H i Đ ng đ t n n t ng trên m t gi thuy t cờ ợ ờ ủ ượ ộ ồ ặ ề ả ộ ả ế ơ b n là: đi u g i là m c v không th đ i l p v i đ o lý. Ho t đ ng m c v khôngả ề ọ ụ ụ ể ố ậ ớ ạ ạ ộ ụ ụ th tách kh i n i dung đ o lý; trái l i, t đ o lý mà ho t đ ng m c v rút ra b nể ỏ ộ ạ ạ ừ ạ ạ ộ ụ ụ ả ch t và giá tr th c c a mình. Mà n u H i Thánh làấ ị ự ủ ế ộ “c t tr và đi m t a chân lý”ộ ụ ể ự ,

47

[132] và n u H i Thánh đ c thi t l p trong th gi i nh ng i M và ng i Th y,ế ộ ượ ế ậ ế ớ ư ườ ẹ ườ ầ thì làm th nào H i Thánh có th l là b n ph n d y chân lý xây d ng đ ng sế ộ ể ơ ổ ậ ạ ự ườ ự s ng?ố

T các ch chăn trong H i Thánh, tr c h t ng i ta ch đ i m t s hu n giáo vừ ủ ộ ướ ế ườ ờ ợ ộ ự ấ ề hòa gi i. Hu n giáo này không th không d a trên giáo hu n Thánh Kinh, đ c bi tả ấ ể ự ấ ặ ệ là Tân c, liên h t i s c n thi t tái l p giao c v i Thiên Chúa trong Đ c Kitôướ ệ ớ ự ầ ế ậ ướ ớ ứ c u chu c và giao hòa. Và theo ánh sáng s hi p thông và tình b n m i này, d ngứ ộ ự ệ ạ ớ ườ nh là kéo dài nó, hu n giáo c n d a trên giáo hu n v s c n thi t giao hòa v iư ấ ầ ự ấ ề ự ầ ế ớ anh em, dù ph i hoãn l i vi c dâng c a l .ả ạ ệ ủ ễ [133] Chúa Giêsu nh n m nh r t nhi u vấ ạ ấ ề ề ch đ hòa gi i anh em: nh khi Ng i m i ta đ a má kia cho k đánh ta, ta đ áoủ ề ả ư ườ ờ ư ẻ ể choàng cho ng i l y m t áo trong,ườ ấ ấ [134] khi ng i d y chúng ta m t l lu t tha th ,ườ ạ ộ ề ậ ứ m t tha th mà m i ng i sẽ ti p nh n trong m c đ mà mình bi t tha th ,ộ ứ ỗ ườ ế ậ ứ ộ ế ứ[135] m t tha th đ n m c dành cho k thù,ộ ứ ế ứ ẻ [136] m t tha th t i 70 l n 7,ộ ứ ớ ầ [137] nghĩa là trên th c t không chút gi i h n. Chính v i các đi u ki n y, ch th c hi n đ cự ế ớ ạ ớ ề ệ ấ ỉ ự ệ ượ trong b u khí th c s Tin m ng m i có s hòa gi i chân th c gi a các cá nhân,ầ ự ự ừ ớ ự ả ự ữ gi a các gia đình, các c ng đoàn, các qu c gia, các dân t c. T nh ng d ki nữ ộ ố ộ ừ ữ ữ ệ Thánh Kinh v s giao hòa, đ ng nhiên sẽ phát sinh m t hu n giáo th n h c đ aề ự ươ ộ ấ ầ ọ ư vào nh ng y u t tâm lý h c, xã h i h c và nhi u khoa h c nhân văn, nh ng khoaữ ế ố ọ ộ ọ ề ọ ữ h c này có th làm sáng t nh ng hoàn c nh, đ t đúng nh ng v n đ , thuy tọ ể ỏ ữ ả ặ ữ ấ ề ế ph c đ c thính gi hay đ c gi có quy t tâm c th .ụ ượ ả ộ ả ế ụ ể

T các ch chăn trong H i Thánh, ng i ta cũng ch m t hu n giáo v sám h i. ừ ủ ộ ườ ờ ộ ấ ề ố Ở đây, s đi p phong phú c a Thánh Kinh cũng ph i là ngu n m ch. S đi p nàyứ ệ ủ ả ồ ạ ứ ệ nh n m nh tr c nh t – trong v n đ sám h i – đ n giá tr hoán c i, danh t màấ ạ ướ ấ ấ ề ố ế ị ả ừ qua đó ng i ta tìm cách đ d ch t métanoia,ườ ể ị ừ [138] nghĩa đen là tác đ ng cho tâm tríộ quay v ngõ h u tr l i v i Thiên Chúa. Đây còn là hai y u t n n t ng n i b tề ầ ở ạ ớ ế ố ề ả ổ ậ trong d ngôn ng i con hoang đàng nay tìm đ c: s ki nụ ườ ượ ự ệ  “tr v v iở ề ớ mình”[139] và quy t đ nh tr v v i cha mình. Không th có hòa gi i mà không cóế ị ở ề ớ ể ả hai thái đ tiên kh i này, và hu n giáo ph i gi i thích hai thái đ y qua nh ngộ ở ấ ả ả ộ ấ ữ khái ni m và nh ng t thích h p v i t ng đ tu i, t ng hoàn c nh văn hóa, phongệ ữ ừ ợ ớ ừ ộ ổ ừ ả t c và xã h i.ụ ộ

Giá tr đ u tiên c a sám h i kéo qua giá tr th hai: sám h i nghĩa là h i h n. Cị ầ ủ ố ị ứ ố ố ậ ả hai nghĩa c a métanoia r t rõ trong l nh truy n mà Chúa Kitô công b :ủ ấ ệ ề ố  “N u anhế em con h i h n, hãy tha cho nó. Và n u m t ngày b y l n y có l i v i con và b y l nố ậ ế ộ ả ầ ỗ ớ ả ầ

48

y tr v v i con mà nói: “em h i h n”, con cũng tha cho nó”ở ề ớ ố ậ .[140] Bài hu n giáo t t sẽấ ố ch cho bi t s h i h n cũng nh s hoán c i thay vì là m t tình c m h i h t, nóỉ ế ự ố ậ ư ự ả ộ ả ờ ợ ph i là tr v c a tâm h n.ả ở ề ủ ồ

Giá tr th ba trong sám h i: đó là m t v n đ ng qua đó thái đ hoán c i và h iị ứ ở ố ộ ậ ộ ộ ả ố h n nói trên đ c b c l ra bên ngoài: đó là đi u ta g i là làm vi c sám h i. Ý nàyậ ượ ộ ộ ề ọ ệ ố r t d th y trong t métanoia nh v thánh Ti n hô đã dùng theo b n Nh t lãm.ấ ễ ấ ừ ư ị ề ả ấ[141] Làm vi c sám h i có nghĩa là tái l p l i s quân bình hòa h p b t i l i phá v ,ệ ố ậ ạ ự ợ ị ộ ỗ ỡ đ i h ng đi dù ph i tr giá b ng hy sinh.ổ ướ ả ả ằ

Tóm l i ta không th b qua hu n giáo v sám h i m t cách đ y đ và x ng h pạ ể ỏ ấ ề ố ộ ầ ủ ứ ợ nh t, trong th i đ i nh th i đ i chúng ta khi mà các thái đ ch y u trong tâm lýấ ờ ạ ư ờ ạ ộ ủ ế h c và trong c x xã h i đ u đ i l p v i ba giá tr đã trình bày trên: con ng iọ ư ử ộ ế ố ậ ớ ị ườ ngày nay hình nh g p nhi u v t v h n m i nhìn nh n đ c sai l m c a mình vàư ặ ề ấ ả ơ ớ ậ ượ ầ ủ quy t đ nh tr v trên đ ng sau khi đã đi u ch nh b c đi c a mình; con ng iế ị ở ề ườ ề ỉ ướ ủ ườ hình nh ít dám nói:ư  “tôi h i h n”ố ậ  hay “xin l i”ỗ . Hình nh t b n năng con ng iư ự ả ườ mu n ch i t và th ng không c ng l i đ c, nh ng gì là sám h i, theo nghĩaố ố ừ ườ ưỡ ạ ượ ữ ố ch p nh n và th c hành hy sinh đ s a ch a t i l i. V m t này, tôi mu n nh nấ ậ ự ể ử ữ ộ ỗ ề ặ ố ậ m nh r ng, m c d u m y năm nay có nh b t, nh ng k lu t sám h i trong H iạ ằ ặ ầ ấ ẹ ớ ư ỷ ậ ố ộ Thánh không th bãi b , mà không gây thi t h i cho đ i s ng n i tâm các Kitô h uể ỏ ệ ạ ờ ố ộ ữ và c ng đoàn H i Thánh cũng nh cho kh năng lan r ng vi c truy n giáo. Khôngộ ộ ư ả ộ ệ ề ph i là hi m nh ng ng i ngoài Kitô giáo đã ph i ng c nhiên v s hi m cóả ế ữ ườ ả ạ ề ự ế ch ng t sám h i th c n i các môn đ Đ c Kitô. M t khác, rõ ràng là vi c sám h iứ ừ ố ự ơ ệ ứ ặ ệ ố theo Kitô giáo sẽ là chân th c, khi nó đ c g i lên do lòng m n Chúa, ch không doự ượ ợ ế ứ s hãi mà thôi; khi sám h i h t i s c g ng nghiêm túc đ đóng đinh con ng iợ ố ệ ạ ự ố ắ ể ườ cũ h u có th sinhầ ể  “con ng i m i”ườ ớ nh quy n năng c a Đ c Kitô; khi sám h i dõiờ ề ủ ứ ố theo g ng m u Đ c Kitô, Đ ng vô t i mà đã ch n con đ ng nghèo khó, nh nươ ẫ ứ ấ ộ ọ ườ ẫ nh c, nghiêm nh t, và có th nói đ i s ng sám h i.ụ ặ ể ờ ố ố

T các ch chăn trong H i Thánh, ta còn ch đ i, nh hu n giáo Th ng H i Đ ngừ ủ ộ ờ ợ ư ấ ượ ộ ồ đã nh c nh , m t hu n giáo v l ng tâm và đào t o l ng tâm. đây cũng cònắ ở ộ ấ ề ươ ạ ươ Ở m t ch đ mang tính th i s l n, vì do nh ng đ o điên nh h ng t i văn hóaộ ủ ề ờ ự ớ ữ ả ả ưở ớ th i đ i ta, nên n i cung c a con ng i, nghĩa là ph n thâm sâu nh t c a conờ ạ ộ ủ ườ ầ ấ ủ ng i t c là l ng tâm, th ng b xâm ph m, th thách, b đ o l n và m t i đi.ườ ứ ươ ườ ị ạ ử ị ả ộ ờ ố Đ có m t hu n giáo nghiêm minh v l ng tâm, ta có th tìm đ c nh ng chể ộ ấ ề ươ ể ượ ữ ỉ d n quý báu n i các ti n sĩ H i Thánh hay trong th n h c c a Công Đ ng Vaticanẫ ơ ế ộ ầ ọ ủ ồ

49

II và đ c bi t trong nh ng văn ki n v H i Thánh trong th gi i ngày nayặ ệ ữ ệ ề ộ ế ớ [142] và về t do tôn giáo.ự [143] Theo dòng t t ng y Đ c Phaolô VI th ng can thi p đ nh cư ưở ấ ứ ườ ệ ể ắ nh v b n ch t và vai trò l ng tâm trong đ i s ng chúng ta.ở ề ả ấ ươ ờ ố [144] Ph n tôi, theoầ đ ng l i Ng i, tôi không b qua d p nào đ làm sáng t nh ng gì thu c ph nườ ố ườ ỏ ị ể ỏ ữ ộ ầ cao nh t c a s cao c và ph m giá con ng i,ấ ủ ự ả ẩ ườ [145] v m t lo iề ộ ạ “c m th c luânả ứ lý” đ a ta t i ch phân bi t đ c cái gì là t t, cái gì là x u,…ư ớ ỗ ệ ượ ố ấ  “nh m t con m t bênư ộ ắ trong, m t tài năng trông nhìn c a trí khôn có th h ng d n b c đi trên conộ ủ ể ướ ẫ ướ đ ng thi n h o”ườ ệ ả . Tôi cũng nh c l i s c n thi t ph i đào t o theo Kitô giáo chínhắ ạ ự ầ ế ả ạ l ng tâm mình, đ nó đ ng tr nênươ ể ừ ở  “m t s phá ho i chính lòng nhân đ o c aộ ự ạ ạ ủ mình, mà ph i tr nên n i thánh mà Thiên Chúa bày t s thi n h o c a Ngài”ả ở ơ ỏ ự ệ ả ủ .[146]

Cũng còn nh ng đi m khác không kém ph n quan tr ng v s hòa gi i mà ng iữ ể ầ ọ ề ự ả ườ ta ch n i hu n giáo c a các ch chăn.ờ ơ ấ ủ ủ

– C m th c v t i l i đã b gi m đi trong th gi i hi n nay, nh tôi đã trình bày.ả ứ ề ộ ỗ ị ả ế ớ ệ ư

– V th thách và nh ng c n cám d : chính Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa,ề ử ữ ơ ỗ  “Ng iườ đã ch u th thách v m i ph ng di n cũng nh ta, ch tr t i l i”ị ử ề ọ ươ ệ ư ỉ ừ ộ ỗ .[147] Ng i đãườ ch u đ cho ác th n cám d đ ch cho chúng ta bi t r ng nh ng k đi theo Ng iị ể ầ ỗ ể ỉ ế ằ ữ ẻ ườ cũng sẽ b cám d và cho ta bi t ph i đ i x th nào khi b cám d .ị ỗ ế ả ố ử ế ị ỗ [148] Đ i v iố ớ nh ng ai đã c u xin Chúa Cha đ không b th thách quá s c mìnhữ ầ ể ị ử ứ [149] và không qu ngã tr c cám d ;ỵ ướ ỗ [150] đ i v i nh ng ai không li u lĩnh vào d p t i, thì vi c bố ớ ữ ề ị ộ ệ ị cám d không có nghĩa là ph m t i, mà đó là d p đ l n m nh trong lòng trungỗ ạ ộ ị ể ớ ạ thành và g n bó qua khiêm nh ng và t nh th c.ắ ườ ỉ ứ

– V chay t nh: có th th c hi n d i các hình th c cũ hay m i, nh d u hi u choề ị ể ự ệ ướ ứ ớ ư ấ ệ s hoán c i, h i h n và hãm mình, đ ng th i là d u ch k t h p v i Đ c Kitô ch uự ả ố ậ ồ ờ ấ ỉ ế ợ ớ ứ ị đóng đinh, và liên đ i v i các anh em đang đói và đau kh .ớ ớ ổ

– V vi c b thí: là cách c th hóa lòng bác ái, chia s nh ng gì mình có v i nh ngề ệ ố ụ ể ẻ ữ ớ ữ ng i đang ch u nh ng h u qu c a nghèo đói.ườ ị ữ ậ ả ủ

– V dây liên k t gi a s v t qua đ c các chia rẽ trên th gi i và s hi p thôngề ế ữ ự ượ ượ ế ớ ự ệ đ y đ v i Thiên Chúa và loài ng i là m c đích cánh chung c a H i Thánh.ầ ủ ớ ườ ụ ủ ộ

50

– V nh ng hoàn c nh c th trong đó đ c th c hi n s giao hòaề ữ ả ụ ể ượ ự ệ ự  (trong gia đình hay c ng đoàn dân s , trong các t ch c xã h i)ộ ự ổ ứ ộ  và riêng đ c bi t, v 4 cu c hòaặ ệ ề ộ gi i đang s a l i 4 cu c c t đ t căn b n: hòa gi i c a con ng i v i Thiên Chúa,ả ử ạ ộ ắ ứ ả ả ủ ườ ớ v i chính mình, v i anh em, và v i toàn th t o v t.ớ ớ ớ ể ạ ậ

– H i Thánh không th b qua mà không c t xén nghiêm tr ng kh i s đi p thi tộ ể ỏ ắ ọ ỏ ứ ệ ế y u, v a riêng t , v a ph quát c a mình, chính giáo lý h ng d y v đi u mà ngônế ừ ư ừ ổ ủ ằ ạ ề ề ng truy n thông Kitô g i là 4 s sau cùng c a con ng i: s ch t, phán xétữ ề ọ ự ủ ườ ự ế  (riêng và chung), h a ng c và thiên đàng. Trong b i c nh văn hóa mu n giam con ng iỏ ụ ố ả ố ườ trong cái khung c a cu c s ng trên trái đ t mà thôi, n i mà con ng i g t đ củ ộ ố ấ ơ ườ ặ ượ thành công ít nhi u, ng i ta đòi các ch chăn trong H i Thánh m t hu n giáoề ườ ủ ộ ộ ấ r ng m và soi sáng, b ng các đi u ch c ch c c a đ c tin vào cõi bên kia cu cộ ở ằ ề ắ ắ ủ ứ ộ s ng hi n t i; đàng sau nh ng cánh c a huy n bí c a s ch t còn ch y dài c m tố ệ ạ ữ ử ề ủ ự ế ạ ả ộ vĩnh c u hân hoan trong hi p thông v i Thiên Chúa, ho c ph i kh hình vì xaử ệ ớ ặ ả ổ Thiên Chúa. Ch trong t m nhìn cánh chung y ta m i th y đ c cái t m vóc c aỉ ầ ấ ớ ấ ượ ầ ủ t i và m i c m th y cách quy t đ nh thúc đ y ta sám h i và hòa gi i.ộ ớ ả ấ ế ị ẩ ố ả

Các ch chăn nhi t tình và sáng ki n không thi u d p rao gi ng hu n giáo trênủ ệ ế ế ị ả ấ trong t m r ng l n và khác bi t c a nó, b ng cách l u ý v s d bi t văn hóa vàầ ộ ớ ệ ủ ằ ư ề ự ị ệ hu n luy n lòng đ o c a nh ng ng i mà các v trình bày. Các bài Kinh Thánh vàấ ệ ạ ủ ữ ườ ị nghi th c thánh l , và nh ng bí tích khác, cũng nh các c h i c hành các bí tíchứ ễ ữ ư ơ ộ ử th ng cũng là c h i thu n ti n cho hu n giáo. Nhi u sáng ki n có th áp d ngườ ơ ộ ậ ệ ấ ề ế ể ụ cho m c đích này nh các bài gi ng, di n văn, tranh lu n và các l p d y tôn giáo…ụ ư ả ễ ậ ớ ạ nh đã làm t i nhi u n i. Tôi mu n nêu b t s quan tr ng và hi u qu c a cácư ạ ề ơ ố ậ ự ọ ệ ả ủ Tu n Đ i Phúc cho vi c hu n giáo này. N u đ c thích nghi v i nhu c u riêng c aầ ạ ệ ấ ế ượ ớ ầ ủ th i đ i ta, chúng có th , hôm nay cũng nh hôm qua, tr thành d ng c sáng giáờ ạ ể ư ở ụ ụ đ giáo d c đ c tin, đ c bi t trong đi u liên quan t i sám h i và hòa gi i.ể ụ ứ ặ ệ ề ớ ố ả

Vì t m quan tr ng r t l n c a hòa gi i d a trên lãnh v c hoán c i, trong lãnh v cầ ọ ấ ớ ủ ả ự ự ả ự t nh c a các m i t ng quan gi a nhân lo i và đ i s ng xã h i m i đ ng c p,ế ị ủ ố ươ ữ ạ ờ ố ộ ở ọ ẳ ấ k c bình di n qu c t , hu n giáo không th b qua s đóng góp quý báu c aể ả ệ ố ế ấ ể ỏ ự ủ giáo hu n xã h i c a H i Thánh. Giáo hu n theo hoàn c nh và chính xác n i các vấ ộ ủ ộ ấ ả ơ ị ti n nhi m c a tôi, t Đ c Lêo XIII, đ c ti p n i b ng s đóng góp ch y u c aề ệ ủ ừ ứ ượ ế ố ằ ự ủ ế ủ Hi n ch M c v Vui M ng và Hy V ng c a Công Đ ng Vatican II, và giáo hu nế ế ụ ụ ừ ọ ủ ồ ấ c a nhi u H i đ ng giám m c đ c g i ý can thi p vào nhi u hoàn c nh n i xủ ề ộ ồ ụ ượ ợ ệ ề ả ơ ứ s c a các giám m c, t t c đã t o thành m t c c u đ o lý r ng l n và v ng ch cở ủ ụ ấ ả ạ ộ ơ ấ ạ ộ ớ ữ ắ

51

đ ng ch m t i nhi u đòi h i g n li n v i cu c s ng c ng đoàn nhân lo i, v iụ ạ ớ ề ỏ ắ ề ớ ộ ố ộ ạ ớ t ng quan gi a các cá nhân, các gia đình và các nhóm t o nên c ng đ ng y vàươ ữ ạ ộ ồ ấ v i s thành l p m t xã h i tìm cách g n bó v i lu t luân lý, là n n t ng c a vănớ ự ậ ộ ộ ắ ớ ậ ề ả ủ minh.

Trên n n t ng giáo hu n xã h i c a H i Thánh, hi n nhiên có m t cái nhìn, rút raề ả ấ ộ ủ ộ ể ộ t L i Chúa v các quy n l i và b n ph n c a các cá nhân, gia đình và c ng đoàn;ừ ờ ề ề ợ ổ ậ ủ ộ v giá tr c a s t do và các chi u kích c a công lý; v v trí tuy t đ nh c a đ cề ị ủ ự ự ề ủ ề ị ệ ỉ ủ ứ ái; v ph m giá nhân v c a con ng i và nh ng yêu sách c a công ích mà các n nề ẩ ị ủ ườ ữ ủ ề chính tr và kinh t ph i tìm cách th c hi n. Các nguyên t c căn b n c a hu nị ế ả ự ệ ắ ả ủ ấ quy n v xã h i đã c ng c và tái phát bi u nh ng m nh l nh ph quát c a lý tríề ề ộ ủ ố ể ữ ệ ệ ổ ủ và c a l ng tâm các dân t c. Ph n l n hy v ng gi i quy t ôn hòa các m i xungủ ươ ộ ầ ớ ọ ả ế ố đ t xã h i, và nói tóm l i, hy v ng hòa gi i ph quát, d a trên nh ng nguyên t cộ ộ ạ ọ ả ổ ự ữ ắ

y.ấ

Các Bí tích

27. Ph ng th th hai Thiên Chúa thi t l p, mà H i Thánh c ng hi n cho m c vươ ế ứ ế ậ ộ ố ế ụ ụ s sám h i và hòa gi i là các Bí tích.ự ố ả

Trong tính năng đ ng huy n nhi m c a các bí tích, r t phong phú v bi u t ngộ ề ệ ủ ấ ề ể ượ và n i dung, ta có th nh n th y m t khía c nh không ph i luôn luôn đ c nêuộ ể ậ ấ ộ ạ ả ượ b t: m i m t bí tích là m t d u ch , không nh ng c a ân s ng riêng, nh ng còn làậ ỗ ộ ộ ấ ỉ ữ ủ ủ ư c a s sám h i và hòa gi i. Nh v y trong m i bí tích có th làm s ng l i nh ngủ ự ố ả ư ậ ỗ ể ố ạ ữ chi u kích thiêng liêng này.ề

Chác ch n Bí tích Thánh T y là s t m g i c a n c u r i, nh thánh Phêrô nói vắ ẩ ự ắ ộ ủ ơ ứ ỗ ư ề giá tr c a bí tích:ị ủ  “Nh phép r a này, không ph i là anh em đ c t y s ch v t nhờ ử ả ượ ẩ ạ ế ơ th xác, mà là c u xin Thiên Chúa ban cho mình m t l ng tâm trong tr ng, nh sể ầ ộ ươ ắ ờ ự ph c sinh c a Đ c Giêsu Kitô”ụ ủ ứ .[151]Đó là vi c ch t, mai táng và s ng l i cùng v i Đ cệ ế ố ạ ớ ứ Kitô Đ ng đã ch t, mai táng, và s ng l i.ấ ế ố ạ [152]Đó là món quà c a Chúa Thánh Th nủ ầ thông qua Đ c Kitô.ứ [153] Tuy nhiên y u t này, c u thành b n ch t và nguyên yế ố ấ ả ấ ủ phép r a c a Kitô giáo, không th tách ra đ c, nh ng l i làm tăng thêm v sámử ủ ể ượ ư ạ ẻ h i đã hi n di n trong phép r a mà chính Chúa Giêsu đã lãnh nh n c a Gioanố ệ ệ ử ậ ủ  “để hoàn thành m i s công chính”ọ ự .[154] Nói cách khác, có m t s hoán c i và ph c h iộ ự ả ụ ồ trong công chính m i t ng quan v i Thiên Chúa, giao hòa v i Thiên Chúa, cùngố ươ ớ ớ

52

v i vi c xóa b tì nguyên t và d n vào đ i gia đình c a nh ng k đ c giaoớ ệ ỏ ố ổ ẫ ạ ủ ữ ẻ ượ hòa.

Cũng v y, bí tích Thêm s c, xét nh là s chu n nh n Bí tích Thánh T y và h pậ ứ ư ự ẩ ậ ẩ ọ thành bí tích khai tâm, trao ban tr n v n Chúa Thánh Th n và d n t i đ i s ngọ ẹ ầ ẫ ớ ờ ố kitô h u tr ng thành, vì th nó bi u l và th c hi n cu c hoán c i r ng l n h nữ ưở ế ể ộ ự ệ ộ ả ộ ớ ơ c a con tim và cu c liên k t ch t chẽ và h u hi u h n cùng m t c ng đoàn nh ngủ ộ ế ặ ữ ệ ơ ộ ộ ữ ng i đ c giao hòa, t c là H i Thánh Chúa Kitô.ườ ượ ứ ộ

Thánh Augustin đã đ nh nghĩa v Bí tích Thánh Th nh là:ị ề ể ư  “Bí tích s thánh hóa,ự d u ch s hi p nh t, m i dây bác ái”ấ ỉ ự ệ ấ ố .[155] Nh v y Ng i đã kh i sáng lên nh ngư ậ ườ ơ ữ hi u qu thánh hóa b n thânệ ả ả (pietas) và s hòa gi i c ng đoànự ả ộ  (unitas và caritas), đ c phát sinh t y u tính c a m u nhi m Thánh Th , xét nh là s tái di nượ ừ ế ủ ầ ệ ể ư ự ễ không đ máu c a hy l th p giá x a, và là ngu n m ch c a n c u đ và s hòaổ ủ ễ ậ ư ồ ạ ủ ơ ứ ộ ự gi i cho t t c m i ng i.ả ấ ả ọ ườ

Tuy nhiên c n ph i nh c l i r ng H i Thánh, đ c đ c tin d n đ a vào bí tích caoầ ả ắ ạ ằ ộ ượ ứ ẫ ư tr ng này, đã d y r ng: ng i kitô h u nào ý th c mình đã ph m m t t i tr ng,ọ ạ ằ ườ ữ ứ ạ ộ ộ ọ thì không th r c l y Thánh Th tr c khi đ c Thiên Chúa tha th . Chúng taể ướ ấ ể ướ ượ ứ cũng đ c th y nh th trong Hu n th Eucharisticum Mysteriumọ ấ ư ế ấ ị  (m u nhi mầ ệ Thánh Th )ể , đ c Đ c Phaolo VI phê chu n, đã xác nh n hoàn toàn giáo hu n c aượ ứ ẩ ậ ấ ủ Công Đ ng Trento:ồ  “Thánh Th đ c ban cho các tín h u cũng nh là ph ngể ượ ữ ư ươ thu c đ gi i thoát chúng ta kh i nh ng l i l m hàng ngày và gìn gi chúng taố ể ả ỏ ữ ỗ ầ ữ kh i t i tr ng; các tín h u c n đ c ch d n nh ng ph ng cách thích h p đ sỏ ộ ọ ữ ầ ượ ỉ ẫ ữ ươ ợ ể ử d ng nh ng ph n sám h i c a nghi th c thánh l . Ai mu n r c Mình Thánh Chúaụ ữ ầ ố ủ ứ ễ ố ướ thì hãy nh l i m nh l nh: “ai n y ph i t xét mình”ớ ạ ệ ệ ấ ả ự . T p truy n c a H i Thánh chậ ề ủ ộ ỉ d y r ng vi c xét mình này là c n thi t, b i vì b t c ai, n u ý th c mình có t iạ ằ ệ ầ ế ở ấ ứ ế ứ ộ tr ng, cho dù đã t ng mình đã sám h i đ n đâu, cũng không đ c phép đ n g nọ ưở ố ế ượ ế ầ Thánh Th mà tr c đó không lãnh bí tích x ng t i. N u ai c m th y mình trongể ướ ư ộ ế ả ấ ở tr ng h p c n thi t và không th đi x ng t i, thì tr c tiên ph i ăn năn t i cáchườ ợ ầ ế ể ư ộ ướ ả ộ tr n.ọ [156]

Bí tích Truy n Ch c đã đem l i cho H i Thánh nh ng ch chăn. H không ch làề ứ ạ ộ ữ ủ ọ ỉ nh ng ng i th y, nh ng ng i h ng d n, nh ng h đã đ c g i làm ch ngữ ườ ầ ữ ườ ướ ẫ ư ọ ượ ọ ứ nhân và tác nhân c a s hi p nh t, h là nh ng ng i xây d ng gia đình Thiênủ ự ệ ấ ọ ữ ườ ự

53

Chúa, nh ng ng i b o v và canh gi m i thông hi p c a gia đình này ch ng l iữ ườ ả ệ ữ ố ệ ủ ố ạ m i m m m ng chia rẽ và phân tán.ọ ầ ố

Bí tích Hôn Nhân mang l i l i ca t ng c a tình yêu nhân lo i d i tác đ ng c a ânạ ờ ụ ủ ạ ướ ộ ủ s ng. Đó chính là d u ch c a tình yêu Chúa Kitô đ i v i H i Thánh, nh ng cũng làủ ấ ỉ ủ ố ớ ộ ư d u ch c a cu c chi n th ng mà Chúa Kitô đã trao cho các đôi b n đ kháng cấ ỉ ủ ộ ế ắ ạ ể ự nh ng s c m nh làm méo mó và phá h y tình yêu; nh v y gia đình đ c sinh raữ ứ ạ ủ ờ ậ ượ t bí tích này tr nên m t d u ch c a H i Thánh hòa gi i h ng đ n m t th gi iừ ở ộ ấ ỉ ủ ộ ả ướ ế ộ ế ớ đ c hòa gi i trong t t c nh ng c c u và th ch .ượ ả ấ ả ữ ơ ấ ể ế

Sau cùng, Bí tích X c D u B nh Nhân, trong cu c th thách c a b nh t t và tu iứ ầ ệ ộ ử ủ ệ ậ ổ già và cách đ c bi t vào gi phút lâm chung c a đ i s ng kitô h u, là m t d u chặ ệ ờ ủ ờ ố ữ ộ ấ ỉ c a cu c c i hoán chung quy t v v i Chúa, cũng nh d u ch c a vi c hoàn toànủ ộ ả ế ề ớ ư ấ ỉ ủ ệ ch p nh n đau kh và cái ch t nh là s sám h i nh ng t i l i. Và chính đây làấ ậ ổ ế ư ự ố ữ ộ ỗ vi c th c hi n m t cu c giao hòa tuy t đ nh v i Chúa Cha.ệ ự ệ ộ ộ ệ ỉ ớ

Tuy nhiên, trong t t c các bí tích có m t bí tích, tuy th ng đ c g i là Bí tíchấ ả ộ ườ ượ ọ X ng T i vì lý do c a s cáo nh ng t i đã trót ph m, nh ng có th đ c g i b ngư ộ ủ ự ữ ộ ạ ư ể ượ ọ ằ tên thích đáng h n nh là: “Bí tích c a s sám h i chính nghĩa. Nh v y chúng taơ ư ủ ự ố ư ậ ch rõ hi u qu c a nó, khi g i là:ỉ ệ ả ủ ọ  “Bí tích c a s hoán c i và giao hòa”ủ ự ả . M i đây,ớ Th ng H i Đ ng Giám M c đã bàn b c cách đ c bi t v bí tích này, vì t m quanượ ộ ồ ụ ạ ặ ệ ề ầ tr ng c a nó đ i v i s hòa gi i.ọ ủ ố ớ ự ả

***

CH NG IIƯƠ

BÍ TÍCH SÁM H I VÀ HÒA GI IỐ Ả

 

28. Trong su t m i giai đo n và c p b c, Th ng H i Đ ng Giám M c đã h t s cố ọ ạ ấ ậ ượ ộ ồ ụ ế ứ chú ý đ n d u ch bí tích bi u hi n và đ ng th i th hi n vi c sám h i và hòa gi i.ế ấ ỉ ể ệ ồ ờ ể ệ ệ ố ả Ch c ch n r ng, bí tích này không g m ch a h t m i khái ni m v vi c hoán c iắ ắ ằ ồ ứ ế ọ ệ ề ệ ả và giao hòa. Th c v y, H i Thánh ngay t đ u đã nh n và s d ng nhi u hìnhự ậ ộ ừ ầ ậ ử ụ ề th c phong phú và đa d ng c a vi c sám h i: M t vài hình th c mang tính cáchứ ạ ủ ệ ố ộ ứ

54

ph ng v ho c bán ph ng v , trong đó có vi c sám h i trong thánh l , các nghiụ ụ ặ ụ ụ ệ ố ễ th c sám h i, các cu c hành h ng; nh ng hình th c khác thu c lo i kh h nh,ứ ố ộ ươ ữ ứ ộ ạ ổ ạ nh là vi c ăn chay. Tuy nhiên, trong s đó, không có hành vi nào có ý nghĩa h n,ư ệ ố ơ có hi u qu th n linh h n hay cao quý h n, và đ ng th i xét nh là nghi th c, l iệ ả ầ ơ ơ ồ ờ ư ứ ạ g n t m tay cho b ng Bí tích Sám H i.ầ ầ ằ ố

Ngay t giai đo n chu n b và sau đó, trong nhi u l n can thi p các phiên h p,ừ ạ ẩ ị ề ầ ệ ở ọ các t làm vi c và các ki n ngh chung k t, Th ng H i Đ ng đã xét l i kh ngổ ệ ế ị ế ượ ộ ồ ờ ẳ đ nh, th ng đ c l i đi l p l i d i nhi u d ng th c và chi ti t, đó là: Bí tích Sámị ườ ượ ạ ặ ạ ướ ề ạ ứ ế H i đang tr i qua m t c n kh ng ho ng. Th ng H i Đ ng đã l u ý đ n đi u đó.ố ả ộ ơ ủ ả ượ ộ ồ ư ế ề Th ng H i Đ ng đã khuy n khích m t cu c hu n giáo sâu đ m h n, nh ng cũngượ ộ ồ ế ộ ộ ấ ậ ơ ư khuy n khích m t cu c phân tích không kém ph n sâu s c v khía c nh có tínhế ộ ộ ầ ắ ề ạ th n h c, l ch s , tâm lý, xã h i và pháp lý trên s sám h i nói chung và c a Bí tíchầ ọ ị ử ộ ự ố ủ Sám H i nói riêng. Nh v y, Th ng H i Đ ng có ch ý mu n làm sáng t nh ngố ư ậ ượ ộ ồ ủ ố ỏ ữ nguyên nhân c a cu c kh ng ho ng và m ra con đ ng gi i quy t tích c c, h uủ ộ ủ ả ở ườ ả ế ự ầ m u ích cho nhân lo i. Trong khi đó, t chính Th ng H i Đ ng, H i Thánh đãư ạ ừ ượ ộ ồ ộ nh n đ c s c ng c ni m tin c a mình đ i v i bí tích này. Bí tích Sám H i mangậ ượ ự ủ ố ề ủ ố ớ ố l i cho m i kitô h u và cho toàn th c ng đoàn tín h u s ch c ch n đ c tha thạ ỗ ữ ể ộ ữ ự ắ ắ ượ ứ do quy n năng c a máu thánh c u chu c c a Đ c Kitô.ề ủ ứ ộ ủ ứ

Th t là đi u t t khi l p l i và kh ng đ nh l i lòng tin này vào m t th i đi m màậ ề ố ặ ạ ẳ ị ạ ộ ờ ể lòng tin có th tàn y u d n, m t đi m t th gì toàn v n c a nó, hay là b d n vàoể ế ầ ấ ộ ứ ẹ ủ ị ồ trong bóng t i và thinh l ng, b đe d a b i nh ng y u t tiêu c c c a cu c kh ngố ặ ị ọ ở ữ ế ố ự ủ ộ ủ ho ng. Th c v y, bí tích X ng t i b kh ng ch m t đàng b i vì ý th c luân lý vàả ự ậ ư ộ ị ố ế ộ ở ứ tôn giáo b lu m , c m th c v t i l i b suy gi m, quan ni m v sám h i đã b bópị ờ ả ứ ề ộ ỗ ị ả ệ ề ố ị méo, thi u n l c đ s ng đ i kitô h u đích th c. Đàng khác, bí tích này đôi khiế ỗ ự ể ố ờ ữ ự còn b kh ng ch b i ý t ng lan tràn đó đây, theo đó ng i ta sẽ có th đ cị ố ế ở ưở ườ ể ượ Thiên Chúa tr c ti p tha th , k c m t cách bình th ng, mà không c n lãnh Bíự ế ứ ể ả ộ ườ ầ tích hòa gi i. M t nh h ng tiêu c c n a là th c hành bí tích đôi khi thi u lòngả ộ ả ưở ự ữ ự ế s t s ng và tâm tình t phát, có lẽ do m t quan ni m sai l m và l ch l c v nh ngố ắ ự ộ ệ ầ ệ ạ ề ữ hi u qu c a bí tích.ệ ả ủ

Vì th th c là thích h p khi nh c l i nh ng khía c nh chính c a Bí tích cao c này.ế ự ợ ắ ạ ữ ạ ủ ả

“Các con tha t i cho ai…”ộ

55

29. S ki n đ u tiên và c b n mà chúng ta rút ra đ c t các sách thánh c a C uự ệ ầ ơ ả ượ ừ ủ ự c và c a Tân c đó là Thiên Chúa khoan nhân và tha th . Trong các thánh v nhướ ủ ướ ứ ị

và l i gi ng d y c a các ngôn s , tờ ả ạ ủ ứ ừ “khoan nhân” (l i chú c a ng i d ch: “khoanờ ủ ườ ị nhân” ho c “nhân h u, nhân t , t bi hay th ng xót, lân tu t”)ặ ậ ừ ừ ươ ấ  có lẽ m t ti ngộ ế đ c gán cho Chúa nhi u nh t, đ i l i v i thành ki n cho r ng Thiên Chúa c aượ ề ấ ố ạ ớ ế ằ ủ C u c đ c trình bày nh là m t v nghiêm kh c và báo oán.ự Ướ ượ ư ộ ị ắ

Trong các Thánh V nh, có m t đo n văn dài, thu c th văn khôn ngoan, rút tị ộ ạ ộ ể ừ truy n th ng Xu t hành, g i l i hành đ ng nhân t c a Thiên Chúa gi a dânề ố ấ ợ ạ ộ ừ ủ ở ữ Ng i. Tuy hành đ ng này đ c di n t theo l i “nh nhân”, nh ng có lẽ là m tườ ộ ượ ễ ả ố ư ư ộ trong nh ng l i tuyên b hùng h n nh t trong C u c v Thiên Chúa khoanữ ờ ố ồ ấ ự ướ ề nhân. Ch c n trích d n đây m t câu:ỉ ầ ẫ ở ộ  “Nh ng Ngài v n xót th ng, th thaư ẫ ươ ứ không tiêu di t, nén gi n đã bao l n, ch ng kh i b ng n khí. Chúa nh r ng: thânệ ậ ầ ẳ ơ ừ ộ ớ ằ ph n chúng b t bèo m ng m nh, gió tho ng qua, không h n ngày v ”ậ ọ ỏ ả ả ẹ ề .[157]

Khi đ n th i viên mãn, Con Thiên Chúa đã đ n nh con Chiên c t đi và gánh l yế ờ ế ư ấ ấ t i l i c a nhân lo i.ộ ỗ ủ ạ [158] Ng i xu t hi n nh Đ ng có quy n xét x và tha th t iườ ấ ệ ư ấ ề ử ứ ộ l i,ỗ [159] và Đ ng đã đ n không ph i đ lu n ph t nh ng đ tha th và c u r i.ấ ế ả ể ậ ạ ư ể ứ ứ ỗ [160]

Và r i, quy nồ ề  “tha th các t i”ứ ộ , Chúa Giêsu, qua Thánh Th n, đã trao cho nh ngầ ữ con ng i t m th ng, cũng b t i l i k m k p, t c là các tông đ :ườ ầ ườ ị ộ ỗ ề ẹ ứ ồ  “Các con hãy nh n l y Thánh Th n. Các con tha t i cho ai, thì t i y đ c tha cho h ; các conậ ấ ầ ộ ộ ấ ượ ọ c m gi t i ai, thì t i y b c m gi ”ầ ữ ộ ộ ấ ị ầ ữ .[161] Chân phúc Isaac Stella trong m t bài gi ngộ ả đã nh n m nh s hòa h p hoàn toàn gi a Đ c Kitô v i H i Thánh trong vi c thaấ ạ ự ợ ữ ứ ớ ộ ệ th t i l i:ứ ộ ỗ  “H i Thánh không th tha cái gì mà không có Chúa Kitô, và Chúa Kitôộ ể không mu n tha th mà không có H i Thánh. H i Thánh ch có th tha th cho m tố ứ ộ ộ ỉ ể ứ ộ h i nhân, nghĩa là m t ng i đã đ c Đ c Kitô ch n đ n b ng ân s ng c a Ng i.ố ộ ườ ượ ứ ọ ế ằ ủ ủ ườ Đ c Kitô không mu n coi cái gì đã đ c tha n i m t ng i khinh mi t H i Thánh”ứ ố ượ ơ ộ ườ ệ ộ .[162] Đây là m t trong nh ng đi m m i m kinh kh ng nh t c a Tin M ng! Khi traoộ ữ ể ớ ẻ ủ ấ ủ ừ quy n th t o cho các tông đ , Đ c Giêsu cũng cho phép h đ c chuy n giao nhề ọ ạ ồ ứ ọ ượ ể ư H i Thánh v n hi u ngay t th i s khai, quy n đó cho các ng i k v , đ cộ ẫ ể ừ ờ ơ ề ườ ế ị ượ chính các Tông Đ trao s v và trách nhi m ti p t c công vi c loan báo Tin M ngồ ứ ụ ệ ế ụ ẹ ừ và làm th a tác viên n c u đ c a Đ c Kitô.ừ ơ ứ ộ ủ ứ

đây ta th y tr i lên v cao tr ng c a tác nhân Bí tích Sám H i, đ c truy nỞ ấ ổ ẻ ọ ủ ố ượ ề th ng c c u g i là Cha gi i t i.ố ố ự ọ ả ộ

56

Cũng gi ng nh trên bàn th khi dâng Thánh l và cũng nh khi c hành các bí tíchố ư ờ ễ ư ử khác, linh m c tác viên c a Bí tích Sám H i hành đ ngụ ủ ố ộ  “in persona Christi” (v i tớ ư cách c a Chúa Kitô)ủ . Chúa Kitô đ c linh m c làm hi n di n và hoàn t t m uượ ụ ệ ệ ấ ầ nhi m tha th cũng chính là Chúa Kitô xu t hi n nh là ng i anh c a nhân lo i,ệ ứ ấ ệ ư ườ ủ ạ[163] v Th ng t đ y lân tu t, trung tín và tr c n,ị ượ ế ầ ấ ắ ẩ [164] m c t lo l ng tìm conụ ử ắ chiên l c,ạ [165] l ng y ch a b nh và an i,ươ ữ ệ ủ [166] Th y duy nh t d y d chân lý và chầ ấ ạ ỗ ỉ rõ đ ng l i c a Thiên Chúa,ườ ố ủ [167] Th m phán xét x k s ng và k ch t,ẩ ử ẻ ố ẻ ế [168]Ng iườ xét x theo s th t ch không theo dáng v b ngoài.ử ự ậ ứ ẻ ề [169]

Ch c ch n đây là m t tác v khó khăn nh t, t nh nh t, t n s c nh t và đòi h iắ ắ ộ ụ ấ ế ị ấ ổ ứ ấ ỏ nh t c a linh m c, nh ng cũng là m t trong nh ng tác v cao đ p và an i nh t.ấ ủ ụ ư ộ ữ ụ ẹ ủ ấ Chính vì lý do y và chính vì l i khuy n khích nhi t li t c a Th ng H i Đ ng, tôiấ ờ ế ệ ệ ủ ượ ộ ồ sẽ không bao gi qu n ng i nh n nh các anh em tôi, các v giám m c và linh m c,ờ ả ạ ắ ủ ị ụ ụ hãy thi hành tác v này cách trung thành và c n m n.ụ ầ ẫ [170]Tr c l ng tâm c a cácướ ươ ủ tín h u v a lo s v a tin t ng đang m ra cho ngài, cha gi i t i đ c m i g iữ ừ ợ ừ ưở ở ả ộ ượ ờ ọ đóng vai trò cao quý là ph c s sám h i và hòa gi i. Cha gi i t i có nhi m v h cụ ự ố ả ả ộ ệ ụ ọ bi t nh ng y u đu i và sa ngã c a các tín h u, h tr lòng ao c c a h mu nế ữ ế ố ủ ữ ỗ ợ ướ ủ ọ ố đ i m i và n l c c a h mu n th c thi lòng ao c y, phân đ nh tác đ ng c aổ ớ ỗ ự ủ ọ ố ự ướ ấ ị ộ ủ Chúa Thánh Th n trong tâm h n h , ban cho h s tha th mà duy m t mìnhầ ồ ọ ọ ự ứ ộ Thiên Chúa m i có th ban,ớ ể  “c hành”ử  vi c giao hòa c a h v i Thiên Chúa đ cệ ủ ọ ớ ượ phác h a trong d ngôn ng i con hoang đàng, d n nh ng t i nhân đã đ c c uọ ụ ườ ẫ ữ ộ ượ ứ tr vào c ng đoàn H i Thánh v i các anh ch em, và l y tình cha mà khuyên nhở ộ ộ ớ ị ấ ủ các h i nhân v i câu nói c ng ngh , khích l và thân m t:ố ớ ươ ị ệ ậ  “Con đ ng ph m t iừ ạ ộ n a”ữ .[171]

Đ có th thi hành tác v này cách h u hi u, cha gi i t i c n ph i có nh ng đ cể ể ụ ữ ệ ả ộ ầ ả ữ ứ tính nhân b n nh khôn ngoan, kín đáo, phân đ nh, và c ng ngh hòa l n v i nhãả ư ị ươ ị ẫ ớ nh n và t t . Cũng v y, cha gi i t i c n ph i đ c chu n b nghiêm túc và kỹặ ử ế ậ ả ộ ầ ả ượ ẩ ị l ng trong nh ng ngành th n h c, s ph m và tâm lý. S h c h i các khoa nàyưỡ ữ ầ ọ ư ạ ự ọ ỏ ph i đ c hài hòa và toàn v n ch không ph i t ng m ng r i r c. Cha gi i t iả ượ ẹ ứ ả ừ ả ờ ạ ả ộ cũng c n đ c hu n luy n v ph ng pháp đ i tho i và nh t là v s hi u bi tầ ượ ấ ệ ề ươ ố ạ ấ ề ự ể ế L i Chúa m t cách s ng đ ng và có th thông đ t đ c. Và h n th n a, cha gi iờ ộ ố ộ ể ạ ượ ơ ế ữ ả t i c n ph i có đ i s ng thiêng liêng th t sâu đ m. Đ có th h ng d n ng iộ ầ ả ờ ố ậ ậ ể ể ướ ẫ ườ khác trên đ ng l i c a s tr n lành kitô h u, tác viên c a Bí tích Sám H i ph i làườ ố ủ ự ọ ữ ủ ố ả k đ u tiên đã đi con đ ng y. B ng hành đ ng h n là b ng l i lẽ dài dòng, chaẻ ầ ườ ấ ằ ộ ơ ằ ờ gi i t i ph i ch ng t mình đã có kinh nghi m s ng đ i c u nguy n, th c hànhả ộ ả ứ ỏ ệ ố ờ ầ ệ ự

57

các nhân đ c đ i th n và các nhân đ c luân lý theo tin m ng, s trung thành tuânứ ố ầ ứ ừ ự theo ý Chúa, lòng yêu m n H i hánh và ngoan ngoãn v i Hu n quy n.ế ộ ớ ấ ề

T t c nh ng đ c tính nhân b n, các nhân Đ c Kitô h u và các kh năng m c vấ ả ữ ứ ả ứ ữ ả ụ ụ c n ph i đ c t p luy n và ch có th th đ c b ng nhi u c g ng. M i linh m cầ ả ượ ậ ệ ỉ ể ủ ắ ằ ề ố ắ ỗ ụ ph i đ c hu n luy n tác v Bí tích Sám H i ngay t nh ng năm t i ch ng vi n,ả ượ ấ ệ ụ ố ừ ữ ạ ủ ệ không nh ng nh vi c h c th n h c tín lý, luân lý, tu đ c và m c vữ ờ ệ ọ ầ ọ ứ ụ ụ (t t c làấ ả nh ng b môn c a m t t ng b )ữ ộ ủ ộ ổ ộ , nh ng còn nh vi c h c các khoa nhân văn, hu nư ờ ệ ọ ấ luy n v đ i tho i, cách riêng là cách ti p xúc trong lãnh v c m c v . Sau đó linhệ ề ố ạ ế ự ụ ụ m c c n đ c h ng d n và theo dõi ngay t giai đo n b t đ u ho t đ ng. Linhụ ầ ượ ướ ẫ ừ ạ ắ ầ ạ ộ m c c n ph i tìm cách thăng ti n và b i d ng nh cu c th ng hu n. Th h i sẽụ ầ ả ế ồ ưỡ ờ ộ ườ ấ ử ỏ có bi t bao ân hu d i dào, đ i s ng thiêng liêng chói ng i sẽ t a r ng trong H iế ệ ồ ờ ố ờ ỏ ộ ộ Thánh đ n đâu n u m i linh m c lo l ng đ kh i m t c h i, do s ch nh m ngế ế ỗ ụ ắ ể ỏ ấ ơ ộ ự ể ả hay nh ng c thoái thác khác, đ g p g các tín h u trong tòa cáo gi i, và n u linhữ ớ ể ặ ỡ ữ ả ế m c ân c n đ đ ng bao gi vào tòa gi i t i mà thi u chu n b ho c thi u nh ngụ ầ ể ừ ờ ả ộ ế ẩ ị ặ ế ữ đ c tính nhân b n c n thi t, và thi u s a so n v thiêng liêng và m c v ?ứ ả ầ ế ế ử ạ ề ụ ụ

Nhân ti n tôi không th nào không nh c đ n v i lòng c m ph c các v tông đ c aệ ể ắ ế ớ ả ụ ị ồ ủ tòa gi i t i, t a nh Thánh Gioan Nêpômuxênô, Thánh Gioan Viannry, thánh Giuseả ộ ự ư Cafassô, thánh Leôpôlđô Castelnuovo, đó là m i đi m qua các v gi i t i danh ti ngớ ể ị ả ộ ế đã đ c H i Thánh ghi vào s các hi n thánh. Nh ng tôi cũng mu n t lòng thánượ ộ ổ ể ư ố ỏ ph c v i đoàn ngũ đông đ o các v gi i t i thánh thi n và h u nh vô danh, nhụ ớ ả ị ả ộ ệ ầ ư ờ các ngài mà bi t bao linh h n đã đ c n c u r i, đã đ c giúp đ trong vi c hoánế ồ ượ ơ ứ ỗ ượ ỡ ệ c i, trong vi c chi n đ u ch ng l i t i l i và các ch c cám d , trong s ti n tri nả ệ ế ấ ố ạ ộ ỗ ướ ỗ ự ế ể thiêng liêng, và nói t t m t l i, trong vi c nên thánh. Tôi không ng i qu quy tắ ộ ờ ệ ạ ả ế r ng ngay c các v hi n thánh th ng cũng là k t qu c a tòa gi i t i, và khôngằ ả ị ể ườ ế ả ủ ả ộ nh ng là các v thánh mà thôi nh ng c gia s n và tinh th n c a H i Thánh và sữ ị ư ả ả ầ ủ ộ ự phát tri n văn minh th m nhu n tinh th n Kitô giáo n a. Vì v y th t đáng ca t ngể ấ ầ ầ ữ ậ ậ ụ đoàn ngũ th m l ng c a các anh em chúng ta đã và đang ph c v công cu c hòaầ ặ ủ ụ ụ ộ gi i nh tác v Bí tích Sám H i.ả ờ ụ ố

Bí tích tha thứ

30. T ch m c kh i v giá tr c a tác v này và quy n năng tha t i đ c Chúaừ ỗ ặ ả ề ị ủ ụ ề ộ ượ Kitô trao phó cho các tông đ và nh ng k k v , đã có s phát tri n nh n th c vồ ữ ẻ ế ị ự ể ậ ứ ề d u ch tha th đ c thông ban qua Bí tích Sám H i. Chính là s xác tín r ng Chúaấ ỉ ứ ượ ố ự ằ

58

Giêsu đã thi t l p và y thác cho H i Thánh m t bí tích riêng dành đ tha th cácế ậ ủ ộ ộ ể ứ t i đã ph m sau khi lãnh Bí tích Thanh T y – nh là m t món quà c a lòng khoanộ ạ ẩ ư ộ ủ h u và nhân ái c a Ng i c n đ c trao cho h t m i ng i.ậ ủ ườ ầ ượ ế ọ ườ [172]

Xét v cách th c c hành, bí tích này đã tr i qua m t ti n trình phát tri n lâu dài,ề ứ ử ả ộ ế ể theo nh ch ng tích c a các Sách L c đi n, nh ng văn ki n c a các Công Đ ngư ứ ủ ễ ổ ể ữ ệ ủ ồ và công ngh , nh ng bài gi ng c a các Giáo ph và nh ng giáo hu n c a các ti n sĩị ữ ả ủ ụ ữ ấ ủ ế H i Thánh. Nh ng xét v b n ch t c a Bí tích, thì ý th c H i Thánh luôn luôn duyộ ư ề ả ấ ủ ứ ộ trì ni m xác tín b n v ng và b t bi n r ng do ý đ nh c a Chúa Kitô, n tha thề ề ữ ấ ế ằ ị ủ ơ ứ đ c ban cho m i ng i nh s xá gi i do các tác viên c a Bí tích Sám H i. Đó làượ ỗ ườ ờ ự ả ủ ố ni m xác tín đ c tái kh ng đ nh cách m nh mẽ do c Công Đ ng Trentoề ượ ẳ ị ạ ả ồ [173] cũng nh Công Đ ng Vatican II:ư ồ  “Nh ng ai ti n đ n Bí tích Sám H i thì nh n đ c s thaữ ế ế ố ậ ượ ự th m i xúc ph m đ n Thiên Chúa nh lòng th ng xót c a Ngài, và đ ng th i hứ ọ ạ ế ờ ươ ủ ồ ờ ọ đ c hòa gi i v i H i Thánh mà h đã làm t n th ng khi ph m t i. H i Thánhượ ả ớ ộ ọ ổ ươ ạ ộ ộ hành đ ng b ng lòng m n, b ng g ng lành và b ng l i c u nguy n đ giúp choộ ằ ế ằ ươ ằ ờ ầ ệ ể h c i hoán”ọ ả .[174] Và m t chân lý đ c tin v giá tr và m c đích c a Bí tích này là sộ ứ ề ị ụ ủ ự kh ng đ nh r ng: Đ c Giêsu Kitô Chúa C u chu c chúng ta đã thi t l p trong H iẳ ị ằ ứ ứ ộ ế ậ ộ Thánh c a Ng i Bí tích Sám H i ngõ h u các tín h u đã sa ngã ph m t i sau Bíủ ườ ố ầ ữ ạ ộ tích Thánh T y có th đ c lãnh ân s ng và hòa gi i v i Thiên Chúa.ẩ ể ượ ủ ả ớ [175]

Đ c tin c a H i Thánh v bí tích này bao hàm m t vài chân lý căn b n khác khôngứ ủ ộ ề ộ ả th nào b qua đ c. Nghi th c c a Bí tích Sám H i, tr i qua nh ng di n ti n vàể ỏ ượ ứ ủ ố ả ữ ễ ế nh ng hình th c hi n hành, v n luôn duy trì và nêu b t các chân lý đó. Khi khuy nữ ứ ệ ẫ ậ ế khích c i t nghi th c, Công Đ ng Vatican II mu n r ng các nghi t c ph i di n tả ổ ứ ồ ố ằ ứ ả ễ ả các chân lý đó cách rõ r t h n,ệ ơ [176] và đi u này đã đ t đ c v i sách Nghi th c Sámề ạ ượ ớ ứ h i,ố [177] b i vì nó đã thu nh p toàn b giáo hu n c a Công Đ ng Trento,ở ậ ộ ấ ủ ồ [178] chuy nể d ch cách trung th c t khung c nh l ch s riêng bi tị ự ừ ả ị ử ệ  (t c là c g ng xác minh đ oứ ố ắ ạ lý đ ng tr c nh ng sai l c không phù h p v i giáo hu n nguyên tuy n c a H iứ ướ ữ ạ ợ ớ ấ ề ủ ộ Thánh), sang nh ng h n t tích h p h n v i khung c nh th i nay.ữ ạ ừ ợ ơ ớ ả ờ

M t vài xác tín căn b nộ ả

31. Các chân lý v a nói trên đã đ c nh c l i cách m nh mẽ và sáng t trongừ ượ ắ ạ ạ ỏ Th ng H i Đ ng và đ c đ a vào trong các ki n ngh . Các chân lý đó có th đ cượ ộ ồ ượ ư ế ị ể ượ tóm l i trong các xác đ nh d i đây, g n li n v i t t c xác tín khác c a đ o lýạ ị ướ ắ ề ớ ấ ả ủ ạ Công giáo v Bí tích Sám H i.ề ố

59

I. Xác tín th nh t. Đ i v i m t kitô h u, Bí tích Sám H i là con đ ng thôngứ ấ ố ớ ộ ữ ố ườ th ng đ đ c tha th các t i tr ng ph m sau ngày R a t i. Ch c ch n r ngườ ể ượ ứ ộ ọ ạ ử ộ ắ ắ ằ Đ ng C u chu c và công trình c u đ c a Ng i không b trói bu c vào m t vàiấ ứ ộ ứ ộ ủ ườ ị ộ ộ d u ch c a bí tích đ n n i trong b t c giai đo n và lãnh v c nào c a l ch s c uấ ỉ ủ ế ỗ ấ ứ ạ ự ủ ị ử ứ r i không th tác đ ng bên ngoài và bên trên các bí tích. Nh ng nh H i Thánh,ỗ ể ộ ư ờ ộ tr ng d y đ c tin, chúng ta nh n bi t r ng cũng m t Đ ng C u chu c y đãườ ạ ứ ậ ế ằ ộ ấ ứ ộ ấ mu n và x p đ t đ cho nh ng Bí tích đ c tin, v a khiêm nh ng v a quý giá,ố ế ặ ể ữ ứ ừ ườ ừ nh là nh ng ph ng ti n h u hi u nh đó mà s c m nh c u chu c c a Ngài đãư ữ ươ ệ ữ ệ ờ ứ ạ ứ ộ ủ đ c chuy n thông và tác đ ng. Cho nên th t là điên r và t ph khi dám t ti nượ ể ộ ậ ồ ự ụ ự ệ coi nh các d ng c c a ân s ng và ch ng trình c u r i mà Thiên Chúa đã thi tẹ ụ ụ ủ ủ ươ ứ ỗ ế l p; m t cách c th h n, khi đòi h i đ c tha t i mà không c n t i bí tích doậ ộ ụ ể ơ ỏ ượ ộ ầ ớ Chúa Kitô thi t l p v i m c đích đ tha t i. S đ i m i c a các nghi th c t sauế ậ ớ ụ ể ộ ự ổ ớ ủ ứ ừ Công Đ ng không h phê chu n cái o t ng nào hay s bi n ch t nào theoồ ề ẩ ả ưở ự ế ấ đ ng h ng đó. Theo ý c a H i Thánh, s đ i m i này đã và đang nh m g i lênườ ướ ủ ộ ự ổ ớ ằ ợ cho m i ng i chúng ta m t đ ng l c m i v i m c đích đ i m i thái đ n i chúngỗ ườ ộ ộ ự ớ ớ ụ ổ ớ ộ ơ ta. Tôi mu n nói đ n s hi u bi t sâu xa v b n ch t c a Bí tích Sám H i, cũngố ế ự ể ế ề ả ấ ủ ố nh v s lãnh nh n bí tích m t cách th m nhu n ni m tin h n, không ph i trongư ề ự ậ ộ ấ ầ ề ơ ả lo âu mà tràn đ y tin t ng. Tôi cũng mu n nói đ n vi c năng c hành bí tích vìầ ưở ố ế ệ ử nh đó chúng ta đ c ti p xúc v i tình yêu khoan nhân c a Thiên Chúa.ờ ượ ế ớ ủ

II. Xác tín th hai liên quan đ n ch c năng c a Bí tích Sám H i đ i v i nh ngứ ế ứ ủ ố ố ớ ữ ng i lãnh nh n. Theo quan ni m c truy n, Bí tích này là m t th hành v xét x .ườ ậ ệ ổ ề ộ ứ ị ử Nh ng vi c xét x này di n ra t i tòa án nhân t , ch không ph i tòa án côngư ệ ử ễ ạ ừ ứ ả lýkh t khe, cho nên ch có th so sánh v i tòa án nhân lo i theo nghĩa lo i suy,ắ ỉ ể ớ ạ ạ nghĩa là: t i nhân x ng thú các t i l i c a mình và tình tr ng th t o nghiêngộ ư ộ ỗ ủ ạ ọ ạ chi u v t i l i, cam k t t b và ch ng l i t i l i, nh n lãnh hình ph tề ề ộ ỗ ế ừ ỏ ố ạ ộ ỗ ậ ạ  (vi c đ nệ ề t i)ộ  mà cha gi i t i đã ra, và lãnh s xá gi i.ả ộ ự ả

Nh ng đang khi suy t v ch c năng c a bí tích này, H i Thánh ý th c và nh nư ư ề ứ ủ ộ ứ ậ th y, ngoài ph ng di n xét x theo nghĩa đã đ c g i ra, còn có khía c nh ch aấ ươ ệ ử ượ ợ ạ ữ tr . Đi u này g n li n v i s ki n Chúa Kitô nh là v Th y thu c mà chúng taị ề ắ ề ớ ự ệ ư ị ầ ố th ng g p trong Tin m ng.ườ ặ ừ [179] V l i công trình c u chu c c a Ng i đã đ cả ạ ứ ộ ủ ườ ượ đ t tên ngay t th i H i Thánh s khai làặ ừ ờ ộ ơ  “medicina salutis” (y d c c u r i)ượ ứ ỗ . “Ta mu n ch a lành ch không k t t i”ố ữ ứ ế ộ , đó là l i mà Thánh Augustin đã nói v vi cờ ề ệ th c hành m c v Bí tích Sám H i,ự ụ ụ ố [180] và chính nh d c li u c a vi c x ng thúờ ượ ệ ủ ệ ư mà c m nghi m v t i l i không b đ y vào ch tuy t v ng.ả ệ ề ộ ỗ ị ẩ ỗ ệ ọ [181] Sách Nghi th cứ

60

sám h i cũng ám ch đ n ph ng di n ch a tr c a Bí tích,ố ỉ ế ươ ệ ữ ị ủ [182] khía c nh mà conạ ng i th i nay có th d c m nh n h n, và cũng nh khi nói đ n t i thì h nh yườ ờ ể ễ ả ậ ơ ư ế ộ ọ ạ c m đ n y u t y u đu i và m ng dòn c a con ng i h n là khía c nh sai l m.ả ế ế ố ế ố ỏ ủ ườ ơ ạ ầ

Cho dù là tòa án nhân t hay n i ch a lành tinh th n, d i c hai ph ng di n, Bíừ ơ ữ ầ ướ ả ươ ệ tích đ u đòi h i s hi u bi t n i tâm c a h i nhân, đ có th xét x và tha th , trề ỏ ự ể ế ộ ủ ố ể ể ử ứ ị li u và ch a lành. Đó chính là lý do mà Bí tích bao hàm, v phía h i nhân, s x ngệ ữ ề ố ự ư thú các t i m t cách chân thành và tr n v n, vi c thú t i này không ph i ch b tộ ộ ọ ẹ ệ ộ ả ỉ ắ ngu n t m c tiêu kh h nhồ ừ ụ ổ ạ  (nh là vi c th c t p đ c khiêm nh ng và khư ệ ự ậ ứ ườ ổ ch )ế  nh ng là t m t m c tiêu n i t i c a b n ch t Bí tích.ư ừ ộ ụ ộ ạ ủ ả ấ

III. Xác tín th ba: Xác tín mà tôi mu n nói có liên quan đ n nh ng th c t i hayứ ố ế ữ ự ạ nh ng thành ph n c u thành d u ch c a Bí tích tha th và hòa gi i. M t vài th cữ ầ ấ ấ ỉ ủ ứ ả ộ ự t i y là các hành đ ng c a h i nhân, dù không có t m quan tr ng ngang nhauạ ấ ộ ủ ố ầ ọ nh ng đ u c n thi t cho s h u hi u, s toàn v n và hi u qu c a d u ch Bí tích.ư ề ầ ế ự ữ ệ ự ẹ ệ ả ủ ấ ỉ

Đi u ki n thi t y u tr c tiên là l ng tâm ngay th ng, và sáng su t c a h iề ệ ế ế ướ ươ ẳ ố ủ ố nhân. Ng i ta không th đi t i s sám h i đích th c, bao lâu ng i ta không nh nườ ể ớ ự ố ự ườ ậ ra r ng t i l i đ i ngh ch v i quy lu t luân lý đã đ c ghi kh c trong tâm kh m;ằ ộ ỗ ố ị ớ ậ ượ ắ ả[183] bao lâu ng i ta không nh n ra m t c m nghi m riêng t và có trách nhi mườ ậ ộ ả ệ ư ệ v s trái ngh ch y; bao lâu ng i ta không nh ng nói r ngề ự ị ấ ườ ữ ằ “đó là t i”ộ  mà còn nói “tôi đã ph m t i”ạ ộ ; bao lâu ng i ta không nhìn nh n r ng t i l i đã đ a vàoườ ậ ằ ộ ỗ ư l ng tâm h s r n n t làm phá h y b n ngã toàn v n c a mình, chia cách mìnhươ ọ ự ạ ứ ủ ả ẹ ủ v i Thiên Chúa và v i anh em. D u ch Bí tích c a l ng tâm sáng su t là hành vớ ớ ấ ỉ ủ ươ ố ị đ c truy n th ng g i làượ ề ố ọ  “t v n l ng tâm”ự ấ ươ . Hành vi này không th nào ch làể ỉ m t s ch t v n tâm lý cách xao xuy n nh ng là cu c đ i chi u th ng th n vàộ ự ấ ấ ế ư ộ ố ế ẳ ắ minh b ch v i lu t luân lý n i tâm, v i nh ng quy t c c a Tin m ng mà H iạ ớ ậ ộ ớ ữ ắ ủ ừ ộ Thánh gi ng d y, v i chính Chúa Kitô là Th y và là m u m c đ i s ng c a chúngả ạ ớ ầ ẫ ự ờ ố ủ ta, v i Cha trên tr i, là Đ ng kêu g i chúng ta s ngtoàn h o và t t lành.ớ ờ ấ ọ ố ả ố [184]

Nh ng hành vi chính y u c a Bí tích Sám H i, xét v phía h i nhân, là s ănư ế ủ ố ề ố ự năn (contritio) t c là c ng quy t t b t i l i cùng v i d c tâm không tái ph mứ ươ ế ừ ỏ ộ ỗ ớ ố ạ n a.ữ [185] Dĩ nhiên, đ có th ti n t i Bí tích Sám H i, ch c n ăn t i cách ch ngể ể ế ớ ố ỉ ầ ộ ẳ tr nọ  (attritio: vì s h n là vì yêu)ợ ơ  thì đã đ . Nh ng trong ph m vi Bí tích, hành vi ănủ ư ạ năn t i ch ng tr n đ c bi n thành tr n h o nh tác đ ng c a ân s ngộ ẳ ọ ượ ế ọ ả ờ ộ ủ ủ  (ex attritio fit contritus), b i vì Bí tích Sám H i th c s đã tác đ ng n i h i nhân đ cở ố ự ự ộ ơ ố ượ

61

chu n b đích đáng đ h đ c ăn năn cách tr n. Vì lòng m n Chúa, lòng m n nàyẩ ị ể ọ ượ ọ ế ế sẽ h i sinh cùng v i vi c sám h i. Cho nên s ăn năn là kh i đ u và tr ng tâm c aồ ớ ệ ố ự ở ầ ọ ủ s hoán c i, c a métanoia trong Tin m ng d n con ng i tr v v i Thiên Chúa,ự ả ủ ừ ẫ ườ ở ề ớ t a nhự ư “đ a con hoang đàng”ứ tr v v i Cha. S ăn năn mang m t d u ch h uở ề ớ ự ộ ấ ỉ ữ hình n i Bí tích Sám H i, và ki n toàn vi c úy h i. Do đóở ơ ố ệ ệ ố  “s th c c a vi c sámự ự ủ ệ h i tùy thu c vào vi c ăn năn t i”ố ộ ệ ộ .[186]

Trong khi l p l i nh ng gì mà H i Thánhặ ạ ữ ộ  (đ c g i ra t L i Chúa)ượ ợ ừ ờ , đã gi ng d yả ạ v vi c ăn năn, tôi mu n nh n m nh riêng đ n m t ph ng di n c a đ o lý quanề ệ ố ấ ạ ế ộ ươ ệ ủ ạ tr ng này, mà chúng ta c n bi t rõ và l u tâm. Ng i ta th ng coi vi c hoán c iọ ầ ế ư ườ ườ ệ ả và ăn năn d i khía c nh c a nh ng yêu sách mà chúng đ t ra, và d i khía c nhướ ạ ủ ữ ặ ướ ạ kh ch mà chúng đòi h i đ thay đ i t n căn đ i s ng. Nh ng s hoán c i và ănổ ế ỏ ể ổ ậ ờ ố ư ự ả năn c n ph i đ c nh c đ n và nh n m nh d i khía c nh khác n a: đó là chúngầ ả ượ ắ ế ấ ạ ướ ạ ữ đ a ta ti n l i g n s thánh thi n c a Thiên Chúa, tìm l i đ c căn c c n i t iư ế ạ ầ ự ệ ủ ạ ượ ướ ộ ạ c a mình mà t i l i đã đ o ng c và xáo tr n, gi i phóng b n ngã c a chính mìnhủ ộ ỗ ả ượ ộ ả ả ủ đ khám phá l i ni m vui đã m t,ể ạ ề ấ [187] ni m vui đ c c u đ mà ph n l n conề ượ ứ ộ ầ ớ ng i th i đ i không còn kh năng c m nghi m n a.ườ ờ ạ ả ả ệ ữ

Cho nên chúng ta hi u r ng ngay t H i Thánh s khai, k ti p đ ng h ng c aể ằ ừ ộ ơ ế ế ườ ướ ủ các tông đ và c a Chúa Kitô, H i Thánh đã bao g m vi c x ng thú t i l i vàoồ ủ ộ ồ ệ ư ộ ỗ trong d u ch c a Bí tích. Đi u này đã mang t m quan tr ng đ n m c t nhi u thấ ỉ ủ ề ầ ọ ế ứ ừ ề ế k danh x ng th ng dùng đ g i Bí tích là x ng t i. X ng thú t i l i là đi u thi tỷ ư ườ ể ọ ư ộ ư ộ ỗ ề ế y u, tr c h t b i vì t i nhân ph i đ c bi t b i m t v đóng vai th m phán trongế ướ ế ở ộ ả ượ ế ở ộ ị ẩ Bí tích này. V th m phán này ph i th m đ nh v tình tr ng n ng n c a t i l i vàị ẩ ả ẩ ị ề ạ ặ ề ủ ộ ỗ v lòng sám h i c a t i nhân. Và v này cũng đóng vai th y thu c, nên c n bi tề ố ủ ộ ị ầ ố ầ ế tình tr ng ng i b nh đ tr li u và ch a lành. Nh ng vi c x ng thú t i cá nhânạ ườ ệ ể ị ệ ữ ư ệ ư ộ cũng có giá tr nh m t d u ch : d u ch c a cu c g p g h i nhân v i th a tácị ư ộ ấ ỉ ấ ỉ ủ ộ ặ ỡ ố ớ ừ viên làm trung gian c a H i Thánh; d u ch c a vi c h i nhân bày t mình nh làủ ộ ấ ỉ ủ ệ ố ỏ ư k t i l i tr c m t Thiên Chúa và H i Thánh, d u ch c a vi c đ i di n thânẻ ộ ỗ ướ ặ ộ ấ ỉ ủ ệ ố ệ ph n t i l i c a mình d i m t Chúa. Vì th , vi c x ng thú t i không th thu h pậ ộ ỗ ủ ướ ắ ế ệ ư ộ ể ẹ vào m t th m u toan gi i thoát v tâm lý, cho dù nó đáp ng m t nhu c u chínhộ ứ ư ả ề ứ ộ ầ đáng và t nhiên, kh c trong con tim con ng i, đó là th l tâm tình v i ng iự ắ ườ ổ ộ ớ ườ khác. X ng thú t i là m t hành vi ph ng v , v a trang tr ng pha đôi chút biư ộ ộ ụ ụ ừ ọ th ng v a khiêm nh ng và s sài trong ý nghĩa cao sang. Đó đích th c là hành viươ ừ ườ ơ ự c a ng i con hoang đàng tr v v i cha, và đ c cha đón nh n v i m t cái hônủ ườ ở ề ớ ượ ậ ớ ộ

62

bình an. Đó là hành vi ngay th ng và can đ m. Đó là hành vi phó thác chính mìnhẳ ả cho lòng khoan nhân tha th , v t lên trên t i l i.ứ ượ ộ ỗ [188]

Vì th , chúng ta hi u đ c t i sao x ng thú t i l i th ng ph i mang tính cá nhân,ế ể ượ ạ ư ộ ỗ ườ ả ch không ph i t p th , cũng nh t i l i là m t chuy n r t là cá nhân. Nh ngứ ả ậ ể ư ộ ỗ ộ ệ ấ ư đ ng th i, m t cách nào đó vi c x ng thú lôi kéo t i l i th m kín trong con tim raồ ờ ộ ệ ư ộ ỗ ầ kh i vòng khép kín cá nhân và nêu b t tính xã h i c a nó n a: qu v y, qua th aỏ ậ ộ ủ ữ ả ậ ừ tác viên môi gi i c a Bí tích Sám H i, chính c ng đoàn H i Thánh đã b t n th ngớ ủ ố ộ ộ ị ổ ươ vì t i l i, l i đón ti p ng i t i nhân h i l i và đ c tha th .ộ ỗ ạ ế ườ ộ ố ỗ ượ ứ

M t ch ng chính y u khác c a Bí tích Sám H i, thu c ph m vi th a tác viên, trongộ ặ ế ủ ố ộ ạ ừ vai trò th m phán, và th y thu c, là hình nh c a Thiên Chúa là Cha đón nhân vàẩ ầ ố ả ủ tha th cho nh ng ai tr v cùng Ngài: đó là vi c xá gi i. Nh ng l i và nh ng cứ ữ ở ề ệ ả ữ ờ ữ ử đi u di n t s xá gi i, đ c ghi trong sách Nghi th c Sám h i cũ cũng nh m i,ệ ễ ả ự ả ượ ứ ố ư ớ bi u l tính cách đ n gi n trong s cao c c a nó. Công th c Bí tích là:ể ộ ơ ả ự ả ủ ứ  “Cha tha t iộ cho con..”, và vi c đ t tay kèm theo d u thánh giá trên h i nhân; các c đi u đóệ ặ ấ ố ử ệ bi u l r ng ngay lúc y, h i nhân ăn năn hoán c i đ c đ i di n v i quy n năngể ộ ằ ấ ố ả ượ ố ệ ớ ề và lòng nhân t c a Thiên Chúa. Đó là lúc mà Ba Ngôi Thiên Chúa đáp l i t i nhânừ ủ ờ ộ và hi n di n trong h đ xóa b t i l i và đem h tr v v i s tinh tuy n banệ ệ ọ ể ỏ ộ ỗ ọ ở ề ớ ự ề đ u. Chính h i nhân nh n đ c s c m nh c u chu c nh cu c kh n n, s ch tầ ố ậ ượ ứ ạ ứ ộ ờ ộ ổ ạ ự ế và s ng l i c a Đ c Giêsu, quy n năng y t hi n nh làố ạ ủ ứ ề ấ ỏ ệ ư  “lòng nhân t còn m nhừ ạ h n t i l i và s xúc ph m”ơ ộ ỗ ự ạ  nh tôi đã có d p nói rõ trongư ị Thông đi p “Dives Inệ Misericordia”: Thiên Chúa luôn là Đ ng mà t i l i đã làm xúc ph m h n c : – tibiấ ộ ỗ ạ ơ ả soli peccari – và ch duy Ngài có th tha th . Vì th , s xá gi i mà linh m c, th aỉ ể ứ ế ự ả ụ ừ tác viên c a vi c tha th , tuy chính mình cũng là t i nhân, ban cho h i nhân là d uủ ệ ứ ộ ố ấ ch h u hi u c a vi c Thiên Chúa Cha can thi p m i l n s xá gi i đ c ban. S xáỉ ữ ệ ủ ệ ệ ỗ ầ ự ả ượ ự gi i là d u ch c aả ấ ỉ ủ  “s ph c sinh”ự ụ từ “cái ch t thiêng liêng”ế , đ c l p l i trong m iượ ặ ạ ỗ l n c hành Bí tích Sám H i. Ch riêng đ c tin m i có th đoan ch c cho ta r ngầ ử ố ỉ ứ ớ ể ắ ằ m i t i l i đ c tha th xóa b vào lúc y nh s can thi p m u nhi m c a Đ ngọ ộ ỗ ượ ứ ỏ ấ ờ ự ệ ầ ệ ủ ấ C u chu c.ứ ộ

Vi c đ n t i là hành vi chót hoàn thành d u ch Bí tích Sám H i. Trong m t vàiệ ề ộ ấ ỉ ố ộ qu c gia hành vi mà ng i h i nhân đ c tha th và xá gi i đ ng ý th c hi n sauố ườ ố ượ ứ ả ồ ự ệ khi lãnh n xá gi i đ c g i là vi c sám h i. Vi c đ n t i, hay vi c sám h i có ýơ ả ượ ọ ệ ố ệ ề ộ ệ ố nghĩa gì? Ch c h n đây không ph i là cái giá ph i tr đ đ c tha t i và xá gi i:ắ ẳ ả ả ả ể ượ ộ ả không có m t giá nhân lo i nào sánh đ c v i thành qu mà Chúa Kitô đã đ tộ ạ ượ ớ ả ạ

63

đ c nh máu châu báu c a Ng i. Nh ng vi c đ n t i, d u đ n s và t mượ ờ ủ ườ ữ ệ ề ộ ấ ơ ơ ầ th ng, nh ng mang nhi u ý nghĩa, và khi th c hành c n ph i bi u l các ý nghĩaườ ư ề ự ầ ả ệ ộ

y. Chúng là d u ch c a đi u mà ng i tín h u, trong bí tích, đã đích thân cam k tấ ấ ỉ ủ ề ườ ữ ế v i Thiên Chúa, là h sẽ b t đ u cu c đ i m iớ ọ ắ ầ ộ ờ ớ  (vì th , nh ng vi c đ n t i khôngế ữ ệ ề ộ ch d ng l i m t vài kinh đ c thu c lòng nh ng c n ph i là nh ng vi c làm cỉ ừ ạ ở ộ ọ ộ ư ầ ả ữ ệ ụ th nh th ph ng, bác ái, xót th ng và b i th ng)ể ư ờ ượ ươ ồ ườ . Nh ng vi c đ n t i baoữ ệ ề ộ g m m t ý t ng là h i nhân đ c tha th có kh năng k t h p s kh ch thồ ộ ưở ố ượ ứ ả ế ợ ự ổ ế ể xác và tinh th n c a mình – dù t ý đ t ra ho c ít là ch p nh n – v i cu c kh n nầ ủ ự ặ ặ ấ ậ ớ ộ ổ ạ c a Đ c Giêsu, Đ ng đã mang l i n tha th cho h . Nh ng vi c đ n t i nh c l iủ ứ ấ ạ ơ ứ ọ ữ ệ ề ộ ắ ạ r ng ngay c sau khi đã đ c tha th , trong h i nhân v n còn có m t mi n tămằ ả ượ ứ ở ố ẫ ộ ề t i là h u qu do nh ng v t th ng t i l i, do s thi u sót tình yêu khi sám h i;ố ậ ả ữ ế ươ ộ ỗ ự ế ố do s suy nh c c a các quan năng tinh th n. Đó là mi n mà c i r nhi m đ cự ượ ủ ầ ề ộ ễ ễ ộ c a t i l i v n hoành hành, vì th c n ph i luôn luôn kháng c b ng s kh chủ ộ ỗ ẫ ế ầ ả ự ằ ự ổ ế và sám h i. Đó là ý nghĩa c a vi c đ n t i tuy t m th ng nh ng thành tâm.ố ủ ệ ề ộ ầ ườ ư [189]

IV. C n ph i nh c nh v n t t m t vài xác tín quan tr ng khác liên quan t i bí tíchầ ả ắ ở ắ ắ ộ ọ ớ sám h iố

Tr c h t, c n ph i nh c l i r ng không có gì sâu kín riêng t trong Bí tích nàyướ ế ầ ả ắ ạ ằ ư ở cho b ng khi h i nhân hi n di n tr c m t Thiên Chúa v i t t c t i l i thi u sót,ằ ố ệ ệ ướ ặ ớ ấ ả ộ ỗ ế lòng sám h i và ni m tin c a mình. Không ai có th sám h i hay xin tha th thayố ề ủ ể ố ứ cho mình đ c. Ch c ch n r ng h i nhân c m th y c nh cô đ c khi ph m t i.ượ ắ ắ ằ ố ả ấ ả ộ ạ ộ Đi u này đ c di n t cách bi th m n i Cain cùng v i t i l i c a h nề ượ ễ ả ả ơ ớ ộ ỗ ủ ắ  “nép mình vào c a”ử , theo l i di n t g i c m c a sách Kh i Nguyên, và mang m t d u tíchố ễ ả ợ ả ủ ở ộ ấ nh n d ng trên trán;ậ ạ ở [190] ho c n i vua Đavít b ngôn s Nathan qu trách;ặ ơ ị ứ ở [191] hay là n i đ a con hoang đàng khi nh n th y mình trong tình tr ng xa cách cha vàơ ứ ậ ấ ở ạ quy t đ nh tr v v i cha.ế ị ở ề ớ [192] T t c ch tri n khai gi a m t mình con ng i v iấ ả ỉ ể ữ ộ ườ ớ Thiên Chúa. Nh ng đ ng th i ng i ta không th ph nh n chi u kích xã h i c aư ồ ờ ườ ể ủ ậ ề ộ ủ Bí tích này, trong đó toàn th H i Thánh, – dù là chi n đ u, thanh luy n hay vinhể ộ ế ấ ệ hi n trên tr i – đ n c u giúp h i nhân và ti p nh n h vào lòng mình, nh t là b iể ờ ế ứ ố ế ậ ọ ấ ở vì chính H i Thánh b xúc ph m và t n th ng vì t i l i. Trong ch c v là th a tácộ ị ạ ổ ươ ộ ỗ ứ ụ ừ viên c a Bí tích Sám H i, linh m c là ch ng nhân và đ i di n c a tính cách H iủ ố ụ ứ ạ ệ ủ ộ Thánh c a Bí tích. Hai tính cách cá nhân và H i Thánh là hai khía c nh b túc choủ ộ ạ ổ nhau trong Bí tích này mà cu c canh tân ti m ti n c a nghi th c Sám h i, đ c bi tộ ệ ế ủ ứ ố ặ ệ là theo sách Nghi th c Sám h iứ ố  (Ordo Paenitentiae) do Đ c Phaolo VI ban hành, đãứ c g ng nêu b t và tăng thêm ý nghĩa cho các bu i c hành.ố ắ ậ ổ ử

64

V. K đ n, c n ph i nh n m nh r ng, hoa qu cao quý nh t c a n tha th đ cế ế ầ ả ấ ạ ằ ả ấ ủ ơ ứ ượ lãnh nh n trong Bí tích Sám H i h t i vi c hòa gi i v i Thiên Chúa: vi c hòa gi iậ ố ệ ạ ệ ả ớ ệ ả này di n ra trong thâm sâu cõi lòng c a con ng i đã m t mà tìm l i đ c, vàễ ủ ườ ấ ạ ượ ng i con y là chính m i h i nhân. Tuy v y c n ph i thêm r ng, vi c hòa gi i v iườ ấ ỗ ố ậ ầ ả ằ ệ ả ớ Thiên Chúa còn đ a đ n các vi c hòa gi i khác, s a ch a l i nh ng r n n t mà t iư ế ệ ả ử ữ ạ ữ ạ ứ ộ đã gây ra. H i nhân đ c hòa gi i v i chính mình trong n i th m sâu c a chínhố ượ ả ớ ơ ẳ ủ mình, đ nh n ra chân ngã c a mình. H i nhân đ c hòa gi i v i anh em, ng iể ậ ủ ố ượ ả ớ ườ mà mình đã t n công và đ th ng cách nào đó, hòa gi i v i H i Thánh, hòa gi iấ ả ươ ả ớ ộ ả v i m i th t o. Nh vi c nh n th c các đi u y, khi k t thúc vi c c hành bí tíchớ ọ ụ ạ ờ ệ ậ ứ ề ấ ế ệ ử hòa gi i h i nhân c m th y tràn ng p m t tâm tình bi t n vô h n đ i v i Thiênả ố ả ấ ậ ộ ế ơ ạ ố ớ Chúa vì tình th ng xót mà mình đã nh n đ c, H i Thánh m i g i m i h i nhânươ ậ ượ ộ ờ ọ ỗ ố hãy có tâm tình t n đó.ạ ơ

M i tòa gi i t i là m t n i đ c bi t h ng phúc, t n i đó, các s chia rẽ đã đ cỗ ả ộ ộ ơ ặ ệ ồ ừ ơ ự ượ xóa s ch, sinh ra m t con ng i m i, không tỳ , m t con ng i đ c giao hòa,ạ ộ ườ ớ ố ộ ườ ượ m t th gi i đ c giao hòa.ộ ế ớ ượ

VI. Sau h t, tôi mu n nói đ n m t nh n đ nh cu i cùng. Nó liên quan đ n t t cế ố ế ộ ậ ị ố ế ấ ả chúng ta, các linh m c là nh ng th a tác viên c a Bí tích Sám H i, nh ng cũng làụ ữ ừ ủ ố ư h i nhân – chúng ta c n ph i đón nh n nh ng n phúc phát sinh t Bí tích Hòaố ầ ả ậ ữ ơ ừ Gi i.ả [193] Đ i s ng siêu nhiên và m c v c a các linh m c cũng nh đ i s ng c aờ ố ụ ụ ủ ụ ư ờ ố ủ các anh em giáo dân và tu sĩ, xét v ph m ch t và v l a nhi t tình, s mi t mài vàề ẩ ấ ề ử ệ ự ệ ý th c đ u ph thu c vào vi c th c hành cá nhân Bí tích Hòa Gi i. Vi c c hành Bíứ ề ụ ộ ệ ự ả ệ ử tích Thánh Th và các bí tích khác, lòng nhi t tâm m c v , nh ng t ng quan v iể ệ ụ ụ ữ ươ ớ các Kitô h u, s hi p thông v i các anh em linh m c, s c ng tác v i hàng giámữ ự ệ ớ ụ ự ộ ớ m c, đ i s ng c u nguy n, t u trung đ i s ng linh m c có th b suy thoái n uụ ờ ố ầ ệ ự ờ ố ụ ể ị ế nh chính h do th ho c vì m t lý do nào khác, không đ n v i Bí tích Gi i T iư ọ ờ ơ ặ ộ ế ớ ả ộ m t cách đ u đ n v i m t đ c tin và m t lòng s t s ng đích th c. N u m t linhộ ề ặ ớ ộ ứ ộ ố ắ ự ế ộ m c không còn đi x ng t i n a ho c không th c hi n đ c vi c thú t i thì b nụ ư ộ ữ ặ ự ệ ượ ệ ộ ả ch t linh m c và ho t đ ng linh m c c a mình sẽ s m b nh h ng và chínhấ ụ ạ ộ ụ ủ ớ ị ả ưở c ng đoàn mà linh m c d n d t sẽ nh n ra đi u đó.ộ ụ ẫ ắ ậ ề

Nh ng tôi cũng thêm r ng, đ tr thành m t th a tác viên t t và đ c l c c a Bíư ằ ể ở ộ ừ ố ắ ự ủ tích Sám H i, linh m c c n ph i ch y đ n ngu n ân s ng và thánh thi n v n hi nố ụ ầ ả ạ ế ồ ủ ệ ố ệ di n trong bí tích này. Chúng ta, các linh m c kh i đi t kinh nghi m cá nhân c aệ ụ ở ừ ệ ủ mình, có th nói m t cách ch c ch n r ng, càng đ n v i Bí tích Sám H i th ngể ộ ắ ắ ằ ế ớ ố ườ

65

xuyên v i s chu n b kỹ l ng chúng ta càng đ m nhi m t t h n tác v gi i t iớ ự ẩ ị ưỡ ả ệ ố ơ ụ ả ộ và đ m b o r ng, các h i nhân sẽ h ng đ c ân phúc nhi u h n. Trái l i, tác vả ả ằ ố ưở ượ ề ơ ạ ụ này sẽ m t nhi u hi u năng n u m t cách nào đó chúng ta không còn là nh ng h iấ ề ệ ế ộ ữ ố nhân th c th n a. Đó là h lu n n i t i trong bí tích quan tr ng này. Bí tích nàyự ụ ữ ệ ậ ộ ạ ọ m i g i t t c chúng ta, nh ng linh m c c a Đ c Kitô l u tâm đ n vi c x ng t iờ ọ ấ ả ữ ụ ủ ứ ư ế ệ ư ộ c a mình.ủ

Và r i kinh nghi m b n thân này tr thành và ph i tr thành cho ngày hôm nayồ ệ ả ở ả ở m t y u t kích thích vi c th c hành c n th n, đ u đ n, kiên nh n và nhi t tìnhộ ế ố ệ ự ẩ ậ ề ặ ẫ ệ trong tác v gi i t i. Chúng ta mang trách nhi m v tác v đó do chính ch c thánhụ ả ộ ệ ề ụ ứ linh m c c a chúng ta, và n g i c a chúng ta là làm nh ng ng i m c t vàụ ủ ơ ọ ủ ữ ườ ụ ử nh ng ng i ph c v anh ch em c a mình. V y, v i Tông hu n này tôi kh nữ ườ ụ ụ ị ủ ậ ớ ấ ẩ kho n van nài t t c linh m c trên th gi i, đ c bi t là nh ng anh em trong ch cả ấ ả ụ ế ớ ặ ệ ữ ứ v giám m c và cha s , hãy t n d ng m i n l c đ khuy n khích các Kitô h u sụ ụ ở ậ ụ ọ ỗ ự ể ế ữ ử d ng bí tích. Xin các v hãy v n d ng t t c các ph ng ti n thích h p đ giúpụ ị ậ ụ ấ ả ươ ệ ợ ể ph n l n nh ng ng i nh n đ c “ân s ng” đã đ c ban cho chúng ta qua Bí tíchầ ớ ữ ườ ậ ượ ủ ượ Sám H i nh m đ n vi c hòa gi i m i cá nhân và toàn th gi i v i Thiên Chúaố ằ ế ệ ả ỗ ế ớ ớ trong Đ c Kitô.ứ

Các hình th c c hànhứ ử

32. Trung thành v i l i ch d y c a Công Đ ng Vatican II, sách Ordo Paenitentiaeớ ờ ỉ ạ ủ ồ đã trù li u ba nghi th c cho phép thích nghi vi c c hành Bí tích Sám H i vàoệ ứ ệ ử ố nh ng hoàn c nh m c v riêng bi t, tuy v n duy trì các nguyên v n các y u t c tữ ả ụ ụ ệ ẫ ẹ ế ố ố y u.ế

Hình th c th nh t: Hòa gi i t ng h i nhân là cách th c duy nh t thông th ngứ ứ ấ ả ừ ố ứ ấ ườ đ c hành bí tích này, và không th lo i tr hay coi nh .ể ừ ể ạ ừ ẹ

Hình th c th hai: Hòa gi i nhi u h i nhân v i vi c x ng thú và xá gi i t ng ng iứ ứ ả ề ố ớ ệ ư ả ừ ườ – dù r ng trong s chu n b cho phép làm n i b t nhi u h n nh ng khía c nhằ ự ẩ ị ổ ậ ề ơ ữ ạ c ng đoàn c a bí tích, nh ng cũng gi ng hình th c th nh t trong tác đ ng caoộ ủ ư ố ứ ứ ấ ộ đi m c a bí tích, nghĩa là vi c x ng thú và xá gi i t ng cá nhân. Vì th , theo tínhể ủ ệ ư ả ừ ế cách thông th ng c a vi c c hành, nó cũng đ c k ngang b ng v i hình th cườ ủ ệ ử ượ ể ằ ớ ứ th nh t.ứ ấ

66

Tuy nhiên hình th c th ba: Hòa gi i nhi u h i nhân v i vi c x ng thú và xá gi iứ ứ ả ề ố ớ ệ ư ả chung – mang m t tính cách ngo i l . Vì th , nó không đ c s d ng tùy theo sộ ạ ệ ế ượ ử ụ ở thích, nh ng nó đ c quy đ nh b i m t quy lu t đ c bi t.ư ượ ị ở ộ ậ ặ ệ

Hình th c th nh t cho phép nêu b t nh ng khía c nh cá nhân và cũng là căn b nứ ứ ấ ậ ữ ạ ả – bao g m trong ti n trình sám h i c a h i nhân. Cu c trao đ i gi a h i nhân vàồ ế ố ủ ố ộ ổ ữ ố cha gi i t i, toàn b nh ng y u t đ c dùngả ộ ộ ữ ế ố ượ  (b n văn Kinh Thánh, s l a ch nả ự ự ọ nh ng hình th c đ n t i.v.v…)ữ ứ ề ộ  khi n cho vi c c hành bí tích đáp ng sát h n v iế ệ ử ứ ơ ớ tình tr ng c th c a h i nhân. Ng i ta th y rõ giá tr c a các y u t này khi nghĩạ ụ ể ủ ố ườ ấ ị ủ ế ố t i nh ng nguyên do khác nhau thúc đ y m t Kitô h u ti n t i Bí tích Gi i T i: hớ ữ ẩ ộ ữ ế ớ ả ộ ọ c n đ c hòa gi i b n thân và đ c tái thâu nh n vào tình thân h u v i Chúa, nhầ ượ ả ả ượ ậ ữ ớ ờ l y l i ân s ng đã m t do t i l i; h đ c th m tra v nh ng ti n b thiêng liêngấ ạ ủ ấ ộ ỗ ọ ượ ẩ ề ữ ế ộ c a mình và th nh tho ng c n ph i th m đ nh m t cách chính xác n g i c aủ ỉ ả ầ ả ẩ ị ộ ơ ọ ủ mình; trong nhi u tr ng h p khác, h c n và mu n thoát ra kh i tình tr ng vôề ườ ợ ọ ầ ố ỏ ạ c m siêu nhiên và kh ng ho ng tôn giáo. M t khác, nh tính cách riêng t c a nó,ả ủ ả ặ ờ ư ủ hình th c th nh t cho phép liên k t Bí tích Gi i T i v i m t hành đ ng khác, tuyứ ứ ấ ế ả ộ ớ ộ ộ khác bi t nh ng có liên h v i các bí tích: tôi mu n nói đ n vi c linh h ng. Vìệ ư ệ ớ ố ế ệ ướ ch c ch n r ng hình th c th nh t này cho phép di n t rõ ràng và qu ng bá vi cắ ắ ằ ứ ứ ấ ễ ả ả ệ cá nhân quy t đ nh và cam k t d n thân.ế ị ế ấ

Hình th c th hai, qua tính ch t c ng đoàn c a nó và qua các th c c hành, làmứ ứ ấ ộ ủ ứ ử n i b t m t vài khía c nh quan tr ng: L i Thiên Chúa đ c l ng nghe chung thì cóổ ậ ộ ạ ọ ờ ượ ắ m t hi u qu khác h n là m t bài đ c đ c th c hi n cách riêng t , và làm n iộ ệ ả ơ ộ ọ ượ ự ệ ư ổ b t tính cách H i Thánh v vi c hoán c i và hòa gi i h n. Nó m c m t ý nghĩaậ ộ ề ệ ả ả ơ ặ ộ riêng bi t trong nh ng mùa khác nhau c a năm ph ng v và liên quan t i các bi nệ ữ ủ ụ ụ ớ ế c có t m quan tr ng m c v đ c bi t. đây ch c n nh c t i m t đi m là: đ cố ầ ọ ụ ụ ặ ệ Ở ỉ ầ ắ ớ ộ ể ể ử hành hình th c th hai c n ph i có m t s l ng t ng x ng các cha gi i t i.ứ ứ ầ ả ộ ố ượ ươ ứ ả ộ

Nh th , hi n nhiên là nh ng tiêu chu n cho phép dùng m t trong hai hình th cư ế ể ữ ẩ ộ ứ c hành không ph i là nh ng lý do tùy c h i và ch quan, nh ng do ý mu n đ tử ả ữ ơ ộ ủ ư ố ạ t i thi n ích thiêng liêng c a các tín h u trong s vâng ph c k lu t Sám h i c aớ ệ ủ ữ ự ụ ỷ ậ ố ủ H i Thánh.ộ

Cũng là m t đi u t t khi nh c l i r ng, đ có m t đ nh h ng quân bình v m tộ ề ố ắ ạ ằ ể ộ ị ướ ề ặ thiêng liêng và m c v , đ t n ng trong vi c d n dò các tín h u hãy s d ng bí tíchụ ụ ặ ặ ệ ặ ữ ử ụ trong lãnh v c này, c n ti p t c nh c l i y u t r t quan tr ng c a bí tích gi i t iự ầ ế ụ ắ ạ ế ố ấ ọ ủ ả ộ

67

cũng nh sám h i k c đ i v i các t i nh n a, m t đi u đã đ c n y sinh tư ố ể ả ố ớ ộ ẹ ữ ộ ề ượ ả ừ truy n th ng đ o lý và l i th c hành c x a.ề ố ạ ố ự ổ ư

H i Thánh bi t và d y r ng: nh ng t i nh cũng đ c tha th b ng nh ng conộ ế ạ ằ ữ ộ ẹ ượ ứ ằ ữ đ ng khác. Ch ng h n nh nh ng hành vi h i c i, nh ng công vi c bác ái, vi cườ ẳ ạ ư ữ ố ả ữ ệ ệ c u nguy n và nh ng nghi th c sam h i. Tuy v y, H i Thánh v n không ng ngầ ệ ữ ứ ố ậ ộ ẫ ừ nh c l i cho t ng ng i v ích l i đ c bi t c a bí tích này đ i v i các t i nh . Vi cắ ạ ừ ườ ề ợ ặ ệ ủ ố ớ ộ ẹ ệ năng lãnh nh n bí tích – nh trên th c t m t s tín h u v n th c hành – c ng cậ ư ự ế ộ ố ữ ẫ ự ủ ố ý th c r ng chính các t i nh làm m t lòng Chúa và gây th ng t n cho H i Thánhứ ằ ộ ẹ ấ ươ ổ ộ là thân th c a Đ c Kitô. Đ i v i các tín h u, vi c c hành bí tích tr thành m t cể ủ ứ ố ớ ữ ệ ử ở ộ ơ h i và là kích thích t giúp ng i Kitô h u u n n n mình nên gi ng Đ c Kitô h n,ộ ố ườ ữ ố ắ ố ứ ơ và nh y bén h n trong vi c l ng nghe Chúa Thánh Th n.ạ ơ ệ ắ ầ [194] Đ c bi t c n nh nặ ệ ầ ấ m nh r ng: ân s ng riêng c a bí tích có hi u năng ch a tr và góp ph n di t t nạ ằ ủ ủ ệ ữ ị ầ ệ ậ căn nh ng m i t i đ u.ữ ố ộ ầ

Vi c c hành bí tích cách chu đáo v i s quan tâm đ c bi t đ n vi c đ c,ệ ử ớ ự ặ ệ ế ệ ọ [195] nh cắ nh và gi i thích L i Chúa cho các tín h u ho c cùng v i h khi có th , sẽ gópở ả ờ ữ ặ ớ ọ ể ph n làm s ng l i vi c th c hành bí tích này, tránh cho kh i r i vào hình th cầ ố ạ ệ ự ỏ ơ ứ chi u l qua l n. H i nhân sẽ đ c giúp đ tái khám phá r ng: h đang s ng m tế ệ ầ ố ượ ể ằ ọ ố ộ bi n c c u r i, có kh năng g i lên m t cu c s ng m i và mang l i bình an đíchế ố ứ ỗ ả ợ ộ ộ ố ớ ạ th c cho tâm h n. Vi c c hành chu đáo cũng đ a các Giáo H i t i m i đ a ph ngự ồ ệ ử ư ộ ạ ỗ ị ươ đ n vi c thu x p th i gi nh t đ nh dành cho ph ng v bí tích này và giáo d c cácế ệ ế ờ ờ ấ ị ụ ụ ụ Kitô h u, đ c bi t là thi u nhi và thanh niên, t p thói quen tuân theo gi gi c nữ ặ ệ ế ậ ờ ấ ấ đ nh, đ ng k nh ng tr ng h p c n thi t, lúc y cha s ph i luôn t ra s n sàngị ừ ể ữ ườ ợ ầ ế ấ ở ả ỏ ẵ ti p đón b t c ai đ n g p Ngài.ế ấ ứ ế ặ

C hành bí tích v i vi c xá gi i chungử ớ ệ ả

33. Nh ng quy lu t m i c a ph ng v g n đây nh t b giáo lu t đã xác đ nhữ ậ ớ ủ ụ ụ ầ ấ ộ ậ ị nh ng đi u ki n h p pháp khi s d ngữ ề ệ ợ ử ụ  “nghi th c hòa gi i nhi u h i nhân v i vi cứ ả ề ố ớ ệ x ng thú và xá gi i chung”ư ả .[196]Nh ng quy t c và ngh quy t v đi m này, hoa quữ ắ ị ế ề ể ả c a vi c cân nh c kỹ l ng và quân bình, ph i đ c ti p nh n và th c thi, tránhủ ệ ắ ưỡ ả ượ ế ậ ự t t c nh ng gi i thích võ đoán.ấ ả ữ ả

Chúng ta nên suy nghĩ kỹ v nh ng lý do đ a đ n vi c truy n bu c c hành Bí tíchề ữ ư ế ệ ề ộ ử Sám H i theo hai hình th c đ u và cho phép s d ng hình th c th ba. Tr c h tố ứ ầ ử ụ ứ ứ ướ ế

68

là do ý mu n c a Chúa Giêsu, đ c truy n l i qua đ o lý c a H i Thánh và lý doố ủ ượ ề ạ ạ ủ ộ tuân ph c các lu t l c a H i Thánh. Th ng H i Đ ng Giám M c trong m t đụ ậ ệ ủ ộ ượ ộ ồ ụ ộ ề ngh đã nh c l i giáo hu n b t bi n c a H i Thánh, phát xu t t truy n th ng cị ắ ạ ấ ấ ế ủ ộ ấ ừ ề ố ổ x a và đ c đúc k t thành lu t l sám h i th i c đi n: vi c x ng thú riêng t vàư ượ ế ậ ệ ố ờ ổ ể ệ ư ư t t c t i l i cùng v i l i xá gi i cá nhân là đ ng l i duy nh t thông th ng màấ ả ộ ỗ ớ ờ ả ườ ố ấ ườ ng i Kitô h u m c t i tr ng đ c hòa gi i v i Thiên Chúa và v i H i Thánh. Tườ ữ ắ ộ ọ ượ ả ớ ớ ộ ừ vi c xác nh n giáo hu n c a H i Thánh nh th , cho th y rõ ràng là t t c các t iệ ậ ấ ủ ộ ư ế ấ ấ ả ộ n ng cùng v i các hoàn c nh c a nó ph i đ c x ng thú riêng t .ặ ớ ả ủ ả ượ ư ư

Ti p theo là m t lý do m c v . Đành r ng khi h i đ các đi u ki n mà giáo lu t nế ộ ụ ụ ằ ộ ủ ề ệ ậ ấ đ nh, ng i ta có th c hành hình th c th ba, nh ng không đ c phép quênị ườ ể ử ứ ư ư ượ r ng: hình th c này không th tr thành m t hình th c thông th ng và nó ch cóằ ứ ể ở ộ ứ ườ ỉ th đ c s d ng trong nh ng tr ng h p th t quan tr ng, nh đã đ c nh c l iể ượ ử ụ ữ ườ ợ ậ ọ ư ượ ắ ạ trong Th ng H i Đ ng. Tuy v y, v n ph i gi s đòi bu c x ng t i cá nhân tr cượ ộ ồ ậ ẫ ả ữ ự ộ ư ộ ướ khi lãnh nh n m t n xá gi i chung m t l n n a. Do đó, ch có giám m c có th mậ ộ ơ ả ộ ầ ữ ỉ ụ ẩ quy n xét xem nh ng đi u ki n đ c thi t l p trong b giáo lu t v vi c c hànhề ữ ề ệ ượ ế ậ ộ ậ ề ệ ử hình th c th ba có đ c th c hi n hay không trong khung c nh c a giáo ph n.ứ ứ ượ ự ệ ả ủ ậ Các giám m c sẽ phán đoán v i nghĩa v n ng theo l ng tâm trong ni m kínhụ ớ ụ ặ ươ ề tr ng tri t đ các lu t và th c hành c a H i Thánh, và l u ý đ n nh ng tiêuọ ệ ể ậ ự ủ ộ ư ế ữ chu n, nh ng h ng d n đã th a thu n v i các thành ph n c a h i đ ng giámẩ ữ ướ ẫ ỏ ậ ớ ầ ủ ộ ồ m c d a trên nh ng tiêu chu n đ o lý và m c v đ c trình bày trên. Đ ng th iụ ự ữ ẩ ạ ụ ụ ượ ở ồ ờ cũng thu c v m i quan tâm m c v đ c n đ nh va b o đ m nh ng đi u ki nộ ề ố ụ ụ ượ ấ ị ả ả ữ ề ệ nh m giúp cho vi c c hành hình th c th ba có kh năng phát sinh nh ng thànhằ ệ ử ứ ứ ả ữ qu thiêng liêng đã đ c d ki n. Vi c s d ng cách ngo i l hình th c c hànhả ượ ự ế ệ ử ụ ạ ệ ứ ử th ba không bao gi đ c d n đ n s khinh th ng hay lo i tr các hình th cứ ờ ượ ẫ ế ự ườ ạ ừ ứ thông th ng, cũng không đ c xem nh t ng t v i hai hình th c trên. Th cườ ượ ư ươ ự ớ ứ ự v y, các v ch chăn và các tín h u không có quy n t do l a ch n hình th c nàoậ ị ủ ữ ề ự ự ọ ứ mà mình nghĩ là ti n l i h n c . Các v ch chăn có b n ph n ph i t o cho các tínệ ợ ơ ả ị ủ ổ ậ ả ạ h u m i s thu n ti n đ h x ng t i toàn v n và cá nhân. Đ i v i Kitô h u, nóữ ọ ự ậ ệ ể ọ ư ộ ẹ ố ớ ữ không nh ng là m t b n ph n nh ng còn là m t quy n b t kh xâm ph m và b tữ ộ ổ ậ ư ộ ề ấ ả ạ ấ kh chuy n nh ng, đó là ch a nói đ n m t nhu c u thiêng liêng c a h n a. Đ iả ể ượ ư ế ộ ầ ủ ọ ữ ố v i các tín h u vi c th c thi hình th c th ba bao g m nghĩa v tuân theo t t cớ ữ ệ ự ứ ư ồ ụ ấ ả nh ng lu t l qui đ nh trong vi c s d ng hình th c này, trong đó có b n ph nữ ậ ệ ị ệ ử ụ ứ ổ ậ không đ c nh n m t n sám h i chung tr c khi x ng t i bình th ng, toàn v nượ ậ ộ ơ ố ướ ư ộ ườ ẹ và cá nhân càng s m càng t t. Tr c khi ban n xá gi i chung, linh m c ph i thôngớ ố ướ ơ ả ụ ả báo v quy t c này và v nghĩa v ph i tuân gi nó.ề ắ ề ụ ả ữ

69

Qua vi c nh c l i đ o lý và lu t l c a H i Thánh, tôi mu n g i lên n i m i ng iệ ắ ạ ạ ậ ệ ủ ộ ố ợ ơ ỗ ườ ý th c trách nhi m nh y bén h ng d n chúng ta khi ti p c n đ n nh ng sứ ệ ạ ướ ẫ ế ậ ế ữ ự thánh thiêng nh là các bí tích mà chúng ta không có quy n s h u, ho c nh cácư ề ở ữ ặ ư l ng tâm mà chúng ta không đ c quy n đ r i vào tình tr ng l ng l hoangươ ượ ề ể ơ ạ ưỡ ự mang. Tôi xin l p l i: các bí tích và l ng tâm là nh ng đi u thánh thiêng, c haiậ ạ ươ ữ ề ả đòi h i chúng ta ph i ph c v trong chân lý.ỏ ả ụ ụ

Đó là lý do c a nh ng lu t pháp trong H i Thánh.ủ ữ ậ ộ

Vài tr ng h p t nh khácườ ợ ế ị

34. T i đây, tôi th y có b n ph n ph i đ c p đ n dù m t cách v n t t đ n m tớ ấ ổ ậ ả ề ậ ế ộ ắ ắ ế ộ tr ng h p m c v mà Th ng H i Đ ng đã mu n bàn lu n trong khuôn kh cóườ ợ ụ ụ ượ ộ ồ ố ậ ổ th đ c và đã đ c nh c đ n trong m t ki n ngh . Tôi mu n nói đ n vài tr ngể ượ ượ ắ ế ộ ế ị ố ế ườ h p hi n nay không ph i hi m, liên h t i các Kitô h u c mu n th c hành cácợ ệ ả ế ệ ớ ữ ướ ố ự bí tích nh ng h b ngăn c n vì nh ng đi u ki n cá nhân c a h không hòa h pư ọ ị ả ữ ề ệ ủ ọ ợ v i nh ng đi u mà h đã cam k t tr c m t Chúa và H i Thánh. Đây là nh ngớ ữ ề ọ ế ướ ặ ộ ữ tr ng h p xem ra khá t nh và h u nh b t c.ườ ợ ế ị ầ ư ế ắ

T i Th ng H i Đ ng có nhi u phát bi u bày t ý ki n chung c a các ngh ph ,ạ ượ ộ ồ ề ể ỏ ế ủ ị ụ nh n m nh đ n s hi n h u và h t ng c a hai nguyên t c cũng quan tr ng nhấ ạ ế ự ệ ữ ỗ ươ ủ ắ ọ ư nhau trong nh ng tr ng h p này. Nguyên t c th nh t là c m thông và th ngữ ườ ợ ắ ứ ấ ả ươ xót. Theo đó, H i Thánh nh là k ti p t c s hi n di n và s nghi p c a Chúaộ ư ẻ ế ụ ự ệ ệ ự ệ ủ Kitô trong l ch s , Đ ng không mu n cho t i nhân ph i ch t nh ng đ c s ng,ị ử ấ ố ộ ả ế ư ượ ố[197] Đ ng r t ý t k o b gãy cây lau, lung lay hay gi t t t đám tro leo lét.ấ ấ ứ ẻ ẻ ậ ắ [198] H iộ Thánh ph i luôn luôn tìm h t m i cách có th đ d n đ ng cho con ng i tr vả ế ọ ể ể ẫ ườ ườ ở ề v i Thiên Chúa và giao hòa v i Ng i. Nguyên t c th hai là s th t và nh t th ng,ớ ớ ườ ắ ứ ự ậ ấ ố theo đó, H i Thánh không th nào g i đi u t t là x u, và g i đi u x u là t t. D aộ ể ọ ề ố ấ ọ ề ấ ố ự trên hai nguyên t c b xung y, H i Thánh ch có th m i các con cái mình đang ắ ổ ấ ộ ỉ ể ờ ở trong tình tr ng đau kh này hãy đ n v i lòng th ng xót c a Chúa b ng nh ngạ ổ ế ớ ươ ủ ằ ữ con đ ng khác, nh ng không ph i là qua các Bí tích Sám H i và Thánh Th , choườ ư ả ố ể đ n khi h đ t đ c nh ng s chu n b mà lu t đòi hòi.ế ọ ạ ượ ữ ự ẩ ị ậ

V i v n đ này, ch c ch n đã gây ra bi t bao th n th c phi n não cho tâm h nớ ấ ề ắ ắ ế ổ ứ ề ồ m c t c a chúng ta. Trong tông hu n Familiaris Consortio, tôi nh n th y có tráchụ ử ủ ấ ậ ấ

70

v ph i nói nh ng l i lẽ th ng th n v nh ng c p ly d tái hônụ ả ữ ờ ẳ ắ ề ữ ặ ị [199] ho c nh ngặ ữ Kitô h u ăn v i nhau cách b t h p pháp.ữ ở ớ ấ ợ

Đ ng th i, cùng v i Th ng H i Đ ng tôi c m th y mình có b n ph n kh n nàiồ ờ ớ ượ ộ ồ ả ấ ổ ậ ẩ các giáo đoàn, đ c bi t là các Giám m c, hãy h t lòng giúp đ các linh m c đãặ ệ ụ ế ỡ ụ thi u sót trong vi c thi hành ch c thánh và đang trong tình tr ng b t h p pháp.ế ệ ứ ở ạ ấ ợ C n làm sao đ không ai trong nh ng anh em này c m th y b H i Thánh b r i.ầ ể ữ ả ấ ị ộ ỏ ơ

Đ i v i t t c nh ng ng i hi n nay không trong nh ng đi u ki n khách quanố ớ ấ ả ữ ườ ệ ở ữ ề ệ c n có đ lãnh Bí tích Sám H i, nh ng s bi u hi n lòng t m u c a H i Thánh,ầ ể ố ữ ự ể ệ ừ ẫ ủ ộ s nâng đ nh nh ng hành vi đ o đ c ngoài nh ng hành vi bí tích, s n l c chânự ỡ ờ ữ ạ ứ ữ ự ỗ ự thành duy trì m i t ng giao v i Thiên Chúa, s tham d thánh l , vi c năng l pố ươ ớ ự ự ễ ệ ặ l i các kinh Tin C y M n và ăn năn t i cách tr n khi có th , nh ng đi u đó sẽ mạ ậ ế ộ ọ ể ữ ề ở ra con đ ng đ a t i m t s hòa gi i tr n v n vào gi mà ch duy Thiên Chúaườ ư ớ ộ ự ả ọ ẹ ờ ỉ bi t.ế

***

K T LU NẾ Ậ

BÀY T NI M HY V NGỎ Ề Ọ

 

35. Đ n lúc k t thúc văn ki n này, tôi c m th y n i tôi vang d i và mong mu nế ế ệ ả ấ ơ ộ ố nh c l i v i t t c anh ch em l i khuyên c a v Giám m c Rôma tiên kh i, trongắ ạ ớ ấ ả ị ờ ủ ị ụ ở giai đo n nguy k ch c a bu i đ u H i Thánh, ngài mu n ngạ ị ủ ổ ầ ộ ố ỏ “cùng nh ng dânữ ngo i ki u ly tán… đã đ c tuy n ch n theo thánh ý Thiên Chúa Cha: t t c hãyạ ề ượ ể ọ ấ ả đ ng tâm nh t trí, v i lòng tr c n, tình huynh đ , con tim rung c m và v i tinhồ ấ ớ ắ ẩ ệ ả ớ th n khiêm nh ng”ầ ườ . “Ng i đã răn d y s ng đ ng tâm nh t trí…”ườ ạ ố ồ ấ ;[200] nh ng li nư ề sau đó, Ng i l i nh c nh c n ph i tránh xa nh ng t i trái ngh ch v i s hi pườ ạ ắ ở ầ ả ữ ộ ị ớ ự ệ nh t và v i bình an:ấ ớ “Đ ng l y ác báo ác, nguy n r a đ i l i nguy n r a. Trái l iừ ấ ề ủ ố ạ ề ủ ạ hãy chúc phúc, vì nh đó mà anh em đã đ c kêu g i đ th a h ng phúc lành”. R iờ ượ ọ ể ừ ưở ồ ngài k t lu n b ng m t ngôn t đ y khuy n khích và hy v ng: “Ai làm h i anh emế ậ ằ ộ ừ ầ ế ọ ạ đ c n u anh em nhi t thành làm vi c thi n?”ượ ế ệ ệ ệ .[201]

71

Vào m t gi phút l ch s không kém ph n nguy k ch, tôi m nh d n ti p n i l iộ ờ ị ử ầ ị ạ ạ ế ố ờ khuyên nh c a tôi v i l i v tông đ tr ng này, ng i đ u tiên đ m nh n ngaiủ ủ ớ ờ ị ồ ưở ườ ầ ả ậ tòa Rôma, nh ch ng nhân c a Đ c Kitô và m c t c a H i Thánh và làư ứ ủ ứ ụ ử ủ ộ  “Đ ngấ lãnh đ o theo lòng bác ái”ạ  tr c m t toàn th gi i. Trong ni m hi p thông v iướ ặ ế ớ ề ệ ớ hàng giám m c k nhi m các tông đ , đ ng th i v i s nâng đ nh cu c suy tụ ế ệ ồ ồ ờ ớ ự ỡ ờ ộ ư t p đoàn mà nhi u v giám m c nhóm h p Th ng H i Đ ng đã dành choậ ề ị ụ ọ ở ượ ộ ồ nh ng đ tài và nh ng v n đ v hòa gi i, tôi mu n ng l i v i anh ch em trongữ ề ữ ấ ề ề ả ố ỏ ờ ớ ị chính tinh th n c a ng ph Galilê khi ngài nói v i các anh ch em c a chúng taầ ủ ư ủ ớ ị ủ trong đ c tin, tuy xa cách v th i gian nh ng l i r t g n qua tâm h n:ứ ề ờ ư ạ ấ ầ ồ  “Hãy đ ngồ tâm nh t trí… Đ ng l y ác báo ác… Hãy nhi t thành làm vi c thi n”ấ ừ ấ ệ ệ ệ  [202]và ngài còn thêm: “thà ch u kh vì làm vi c lành, n u đó là ý Thiên Chúa còn h n là vì làm đi uị ổ ệ ế ơ ề ác”.[203]

Tông hu n này đã đ c th m nhi m b i nh ng l i mà thánh Phêrô đã nghe tấ ượ ấ ễ ở ữ ờ ừ chính Đ c Giêsu và b i nh ng ý t ng h p thành Tin M ng: Gi i răn m i c a tìnhứ ở ữ ưở ợ ừ ớ ớ ủ t ng thân t ng ái; c mu n mãnh li t và s d n thân c võ cho s hi p nh t;ươ ươ ướ ố ệ ự ấ ổ ự ệ ấ các m i phúc c a lòng th ng xót và kiên nh n khi b bách h i vì công chính; l yố ủ ươ ẫ ị ạ ấ đi u lành đáp l i đi u d ; vi c tha th cho nh ng lăng nh c; yêu th ng k thù.ề ạ ề ữ ệ ứ ữ ụ ươ ẻ Nh ng l i và nh ng ý t ng này c u thành nên t ng h p đ c đáo và siêu vi t c aữ ờ ữ ưở ấ ổ ợ ộ ệ ủ luân lý Kitô Giáo, hay đúng h n và thâm sâu h n, c a linh đ o c a giao c m iơ ơ ủ ạ ủ ướ ớ trong Đ c Giêsu Kitô.ứ

Tôi ký thác n i Chúa Cha, Đ ng giàu lòng th ng xót, tôi tín thác n i Con Thiênơ ấ ươ ơ Chúa, Đ ng đã tr nên con ng i đ là Đ ng c u đ và hòa gi i c a chúng ta; tôiấ ở ườ ể ấ ứ ộ ả ủ tín thác n i Chúa Thánh Th n, ngu n m ch hi p nh t và bình an, và tôi ký thác n iơ ầ ồ ạ ệ ấ ơ Ba Ngôi l i kêu g i sám h i và hòa gi i, v i t cách là m t ng i cha và ng i m cờ ọ ố ả ớ ư ộ ườ ườ ụ t . c mong sao Ba Ngôi c c thánh và đáng kính tôn làm n y n trong H i Thánhử Ướ ự ả ở ộ và trong th gi i h t gi ng nh bé mà lúc này tôi đã gieo xu ng m nh đ t màu mế ớ ạ ố ỏ ố ả ấ ỡ c a bi t bao tâm h n con ng i.ủ ế ồ ườ

Đ s m thu ho ch đ c hoa trái d i dào, tôi m i g i t t c anh ch em hãy cùngể ớ ạ ượ ồ ờ ọ ấ ả ị tôi h ng v trái tim Đ c Kitô, d u ch ng hùng h n c a lòng th ng xót Thiênướ ề ứ ấ ứ ồ ủ ươ Chúa, “c a l đ n t i chúng ta”ủ ễ ề ộ ,“ni m bình an và hòa gi i c a chúng ta”ề ả ủ ,[204] h u kínầ múc n i đó s c m nh n i tâm d n đ a chúng ta ra kh i t i l i và qui h ng chúngơ ứ ạ ộ ẫ ư ỏ ộ ỗ ướ ta v Thiên Chúa, đ ng th i tìm th y n i đó lòng nhân ái c a Thiên Chúa nh l iề ồ ờ ấ ơ ủ ư ờ đáp tr thân tình cho h i nhân.ả ố

72

Tôi cũng m i g i anh chi em cùng tôi h ng v trái tim v n s ch Đ c Maria, thânờ ọ ướ ề ẹ ạ ứ m u Đ c Giêsu, n i ngàiẫ ứ ơ  “s hòa gi i c a Thiên Chúa v i nhân lo i đã đ c th cự ả ủ ớ ạ ượ ự hi n… công trình hòa gi i đã đ c hoàn t t, b i vì M đã ti p nh n t Thiên Chúaệ ả ượ ấ ở ẹ ế ậ ừ ân s ng sung mãn nh hi n l c u chu c c a Đ c Kitô”ủ ờ ế ễ ứ ộ ủ ứ .[205] Qu th t M Maria, b iả ậ ẹ ở là M Thiên Chúa đ c k t n p v i Thiên Chúa trong công cu c hòa gi i.ẹ ượ ế ạ ớ ộ ả [206]

Ti ngế  “xin vâng” c a m là đánh d u khai m củ ẹ ấ ạ  “th i viên mãn”ờ  mà s hòa gi i c aự ả ủ con ng i v i Thiên Chúa qua Đ c Kitô đã đ c th c hi n. Chính trong lòng bànườ ớ ứ ượ ự ệ tay c a m , chính trong trái tim v n s ch đó – n i chúng ta h ng ký thác toàn thủ ẹ ẹ ạ ơ ằ ể nhân lo i b t i l i vây b a và b xâu xé b i bi t bao căng th ng và xung đ t – tôiạ ị ộ ỗ ủ ị ở ế ẳ ộ l p l i đ c bi t ý h ng này: c mong nh s b u c c a M , nhân lo i khámặ ạ ặ ệ ướ ướ ờ ự ầ ử ủ ẹ ạ phá và b c đi trên con đ ng sám h i, con đ ng đ c nh t có th d n t i s hòaướ ườ ố ườ ộ ấ ể ẫ ớ ự gi i toàn v n.ả ẹ

H t t t c anh ch em, nh ng ng i mà trong tinh th n hi p thông H i Thánh,ế ấ ả ị ữ ườ ầ ệ ộ[207] trong s vâng l i và trong đ c tin sẽ mau m n đón nh n nh ng ch d n, nh ngự ờ ứ ắ ậ ữ ỉ ẫ ữ g i ý và nh ng h ng d n đ c ch a đ ng trong văn ki n này, trong n l c rút raợ ữ ướ ẫ ượ ứ ự ệ ỗ ự nh ng th c hành m c v s ng đ ng, tôi r t s n lòng ban phúc lành Tòa thánh c aữ ự ụ ụ ố ộ ấ ẵ ủ tôi.

 

Làm t i Rôma, g n đ n Thánh Phêrô,ạ ầ ề

ngày 02 tháng 12 tháng 1984, Chúa nh t I Mùa v ng,ậ ọ

năm th 7 tri u đ i Giáo Hoàng c a Tôi.ứ ề ạ ủ

+ JOANNES PAULUS II

Giáo Hoàng

 

 

73

(D ch theo B n Anh văn: On Reconciliation and Penance in the Mission of the Churchị ả today)

 

 

 

[1]Mk 1:15

[2]Cf. Pope John Paul II, opening speech at the Third General Conference of the Latin American Episcopate: AAS 71 (1979), 198-204.

[3]The idea of a “shattered world” is seen in the works of numerous contemporary writers, both Christian and non-Christian, witnesses of man”s condition in this tormented period of history.

[4]Cf. Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et Spes, 3, 43 and 44; Decree on the Ministry and Life of Priests Presbyterorum Ordinis, 12; Pope Paul VI, encyclical Ecclesiam Suam: AAS 56 (1964), 609-659.

[5]At the very beginning of the church, the apostle Paul wrote with words of fire about division in the body of the church, in the famous passage 1 Cor 1:10-16. Years later, St. Clement of Rome was also to write to the Corinthians, to condemn the wounds inside that community: Cf. Letter to the Corinthians, III-VI; LVII: Patres Apostolici, ed. Funk, I, 103-109;171-173. We know that from the earliest fathers onward Christ’s seamless robe, which the soldiers did not divide, became an image of the church’s unity: Cf. St. Cyprian, De EcclesiaeCatholicae Unitate, 7: CCL 3/1, 254f; St. Augustine, In Ioannis Evangelium Tractatus, 118, 4: CCL 36, 656f; St. Bede theVenerable, In Marci Evangelium Expositio, IV, 15: CCL 120, 630i In Lucae Evangelium Expositio, VI, 23: CCL 120, 403; In S. Ioannis Evangelium Expositio, 19: PL 92, 911f.

74

[6]The encyclical Pacem in Terris, John XXIII’s spiritual testament, is often considered a “social document” and even a “political message,” and in fact it is if these terms are understood in their broadest sense. As is evident more than twenty years after its publication, the document is in fact more than a strategy for the peaceful coexistence of people and nations; it is a pressing reminder of the higher values without which peace on earth becomes a mere dream. One of these values is precisely that of reconciliation among people, and John XXIII often referred to this subject. With regard to Paul VI, it will sufflce to recall that in calling the church and the world to celebrate the Holy Year of 1975, he wished “renewal and reconciliation” to be the central idea of that important event. Nor can one forget the catechesis which he devoted to this key theme, also in explaining the jubilee itself.

[7]As I wrote in the bull of indiction of the Jubilee Year of the Redemption: “This special time, when all Christians are called upon to realize more profoundly their vocation to reconciliation with the Father in the Son, will only reach its full achievement if it leads to a fresh commitment by each and every person to the service of reconciliation, not only among all the disciples of Christ but also among all men and women”: bull Aperite Portas Redemptori, 3: AAS 75 (1983), 93.

[8]The theme of the synod was, more precisely, “Reconciliation and Penance in the Mission of the Church”.

[9]Cf. Mt 4:17; Mk 1:15.

[10]Cf. Lk 3:8.

[11]Cf. Mt 16:24-26; Mk 8:34-36; Lk 9:23-25.

[12]Eph 4:23f.

[13]Cf. 1Cor 3:1-20.

[14]Cf. Col 3:1f.

[15]“We beseech you on behalf of Christ, be reconciled to God”: 2 Cor 5:20.75

[16]“We also rejoice in God through our Lord Jesus Christ, through whom we have now received our reconciliation”: Rom 5:11; Cf. Col 1:20.

[17]The Second Vatican Council noted: “The dichotomy affecting the modern world is, in fact, a symptom of the deeper dichotomy that is in man himself. He is the meeting point of many conflicting forces. In his condition as a created being he is subject to a thousand shortcomings, but feels untrammeled in his inclinations and destined for a higher form of life. Torn by a welter of anxieties he is compelled to choose between them and repudiate some among them. Worse still, feeble and sinful as he is, he often does the very thing he hates and does not do what he wants (Cf. Rom 7:14ff). And so he feels himself divided, and the result is a host of discords in social life”. Gaudium et Spes, 10.

[18]Cf. Col 1:19f.

[19]Cf. Pope John Paul II, encyclical Dives in Misencordia, 5-6: AAS 72 (1980), 1193-1199.

[20]Cf. Lk 15:11-32.

[21]In the Old Testament, the Book of Jonah is a wonderful anticipation and figure of this aspect of the parable. Jonah’s sin is that he was “displeased…exceedingly and he was angry” because God is “a gracious God and merciful, slow to anger, and abounding in steadfast love, and repentest of evil. His sin is also that of pitying a castor oil plant “which came into being in a night and perished in a night” and not understanding that the Lord pities Niniveh. Cf. Jon 4.

[22]Cf. Rom 5:10f.; Cf. Col 1:20-22.

[23]Cf. 2 Cor 5:18, 20.

[24]Jn 11:52.

[25]Cf. Col 1:20.

[26]Cf. Sir 44:17.76

[27]Eph 2:14.

[28]Eucharistic Prayer 3.

[29]Cf. Mt 5:23f.

[30]Ibid., 27:46; Mk 15:34, Ps 22(21):2.

[31]Cf. Eph 2:14-16.

[32]St. Leo the Great, Tractatus 63 (De Passione Domini, 12), 6: CCL 138/A, 386.

[33]Cf. 2 Cor 5:18f.

[34]Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium, 1.

[35]“The church is also by her nature always reconciling, handing on to others the gift that she herself has received, the gift of having been forgiven and made one with God”: Pope John Paul II, Homily at Liverpool, May 30, 1982: Insegnamenti, V, 2 (1982), 1992.

[36]Cf. Acts 15:2-33.

[37]Cf. Apostolic exhortation Evangelii Nuntiandi, 13: AAS 68 (1976), 12f.

[38]Cf. Pope John Paul II, apostolic exhortation Catechesi Tradendae, 24: AAS 71 (1979), 1297.

[39]Cf. Pope Paul VI, encyclical, Ecclesiam Suam: ASS 56 (1964), 609-659.

[40]Cf. 2 Cor 5:20.

[41]Cf. 1 Jn 4:8.

[42]Cf. Wis 11:23-26; Gn 1:27; Ps 8:4-8.

77

[43]Cf. Wis 2:24.

[44]Cf. Gn 3:12f; 4:1-16.

[45]Cf. Eph 2:4.

[46]Cf. Ibid., 1:10.

[47]Jn 13:34.

[48]Cf. Second Vatican Council Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et Spes, 38.

[49]Cf. Mk 1:15.

[50]Cf. 2 Cor 5:20.

[51]Cf. Eph 2:14-16.

[52]Cf. St. Augustine, De Civitate Dei, XXII 17: CCL 48, 835f; St. Thomas Aquinas, Summa Theologiae, III pars, q. 64, art. 2 ad tertium.

[53]Cf. Pope Paul VI, Allocution at the Closing of the Third Session of the Second Vatican Ecumenical Council, November 21, 1964: ASS 56 (1964), 1015-1018.

[54]Second Vatican Council, Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium, 39.

[55]Ibid., Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio, 4.

[56]1Jn 1:8-9.

[57]1Jn 3:20; Cf. my reference to this passage in my address at the general audience of March 14, 1984: Insegnamenti, VII, 1 (1984) 683.

[58]Cf. 2 Sm 11-12.78

[59]Cf. Ps 50(51):3-4.

[60]Cf. Lk 15:18, 21.

[61]Lettere, Florence 1970, I, pp.3f; II Dialogo della Divina Providenza, Rome 1980, passim.

[62]Cf. Rom 3:23-26.

[63]Cf. Eph 1:18.

[64]Cf. Gn 11:1-9.

[65]Cf. Ps 127 (126):1.

[66]Cf. 2 1 hes 2:7.

[67]Cf. Rom 7:7-25; Eph 2:2; 6:12.

[68]The terminology used in the Septuagint Greek translation and in the New Testament for sin is significant. The most common term for sin is hamartia, with its various derivatives. It expresses the concept of offending more or less gravely against a norm or law, or against a person or even a divinity. But sin is also called adikia, and the concept here is of acting unjustly. The Bible also speaks of parabasis (transgression), asebeis (impiety) and other concepts. They all convey the image of sin.

[69]Gn 3:5: “And you will be like God, knowing good and evil”; Cf. also v. 22.

[70]Cf. Ibid., 3:12.

[71]Cf. Ibid., 4:2-16.

[72]The expression from the French writer Elizabeth Leseur, Journal et Pensees de Chaque Jour, Paris 1918, p. 31.

79

[73]Cf. Mt 22:39; Mk 12:31; Lk 10:27f.

[74]Cf. Sacred Congregation for the Doctrine of the Faith: Instruction on Certain Aspects of the Theology of Liberation Libertatis Nuntius; August 6, 1984 IV, 14-15: ASS 76 (1984), 885f.

[75]Cf. Nm 15:30.

[76]Cf. Lv 18:26-30.

[77]Cf. Ibid., 19:4.

[78]Cf. Ibid., 20:1-7.

[79]Cf. Ex 21:17.

[80]Cf. Lv 4:2ff; 5:1ff; Nm 15:22-29.

[81]Cf. Mt 5:28; 6:23; 12:31f; 15:19; Mk 3:28-30; Rom 1:29-31; 13:13; Jas 4.

[82]Cf. Mt 5:17; 15:1-10; Mk 10:19; Lk 18:20.

[83]Cf. 1 Jn 5:16f.

[84]Cf. 1 Jn 17:3.

[85]Cf. 1 Jn 2:22.

[86]Cf. 1 Jn 5:21.

[87]Cf. 1 Jn 5:16-21.

[88]Cf. Mt 12:31f.

[89]Cf. St. Thomas Aquinas, Summa Theologiae II-II, q. 14, aa. 1-8.

80

[90]Cf. 1 Jn 3:20.

[91]St. Thomas Aquinas, Summa Theologiae, II-II, q. 14, a. 3, ad primum.

[92]Cf. Phil 2:12.

[93]Cf. St. Augustine, De Spintu et Littera, XXVIII: CSEL 60, 202f; Enarrat. in ps. 39, 22: CCL 38, 441; Enchiridion ad Laurentium de Fide et Spe et Cantate, XIX, 71: CCL 46, 88; In Ioannis Evangelium Tractatus, 12, 3,14: CCL 36, 129.

[94]St. Thomas Aquinas, Summa Theologiae, I-II, q. 72, a. 5.

[95]Cf. Council of Trent, Session VI, De Iustificatione, Chap. 2 and Canons 23, 25, 27: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Bologna 1973, 671 and 680f (DS 1573, 1575,1577).

[96]Cf. Council of Trent, Session IV De Iustificatione, Chapt. 15: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, ed. dt. 677 (DS 1544).

[97]Pope John Paul II, Angelus Message of March 14, 1982: Insegnamenti V, 1 (1982),861.

[98]Gaudium et Spes, 16.

[99]Pope John Paul II, Angelus Message of March 14, 1982: Insegnamenti V, 1 (1982),860.

[100]Pope Pius XII, Radio Message to the U.S. National Catechetical Congress in Boston (October 26,1946): Discorsi e Radiomessaggi VIII (1946) 288.

[101]Cf. Pope John Paul II, encyclical Redemptor Hominis, 15: AAS 71 (1979), 286-289.

[102]Cf. Gaudium et Spes, 3; Cf. 1 Jn 3:9.

81

[103]Pope John Paul II, Address to the Bishops of the Eastern Region of France (April 1,1982),2: Insegnamenti V, 1 (1982), 1081.

[104]1Tm 3:15f.

[105]The text presents a certain difficulty, since the relative pronoun which opens the literal translation does not agree with the neuter mysterion. Some late manuscripts have adjusted the text in order to correct the grammar. But it was Paul’s intention merely to put next to what he had written a venerable text which for him was fully explanatory.

[106]The early Christian community expresses its faith in the crucified and glorified Christ, whom the angels adore and who is the Lord. But the striking element of this message remains the phrase “manifested in the flesh”: that the eternal Son of God became man is the “great mystery”.

[107]1 Jn 5:18f.

[108]Ibid., 3:9.

[109]1Tm 3:15.

[110]1Jn 1:8.

[111]Ibid., 5:19.

[112]Cf. Ps. 51(50):5.

[113]Cf. Eph. 2:4.

[114]Cf. Pope John Paul II, Dives in Misericordia, 8; 15: AAS 72 (1980), 1203-1207; 1231.

[115]2Sm 12:13.

[116]Ps 51(50):3.82

[117]Ibid., 51(50):7.

[118]2Sm 12:13.

[119]Cf. 2 Cor 5:18.

[120]Cf. 2 Cor 5:19.

[121]Gaudium et Spes, 92.

[122]Decree on the Pastoral Offlce of Bishops in the Church Christus Dominus, 13; Cf. Declaration on Christian Education Gravissimum Educationis, 8; Decree on the Church’s Missionary Activity Ad Gentes, 11-12.

[123]Cf. Pope Paul VI, Ecclesiam Suam, III: AAS 56 (1964), 639-659.

[124]Lumen Gentium, 1, 9,13.

[125]Pope Paul VI, apostolic exhortation Paterna Cum Benevolentia: AAS 67 (1975), 5-23.

[126]Cf. Unitatis Redintegratio, 7-8.

[127]Ibid., 4.

[128]St. Augustine, Sermo 96, 7: PL 38, 588.

[129]Pope John Paul II, Speech to Members of the Diplomatic Corps Accredited to the Holy See January 15, 1983), 4, 6, 1 1: AAS 75 (1983), 376, 378f, 381.

[130]Pope John Paul II, Homily at the Mass for the 16th World Day of Peace (January 1, 1983), 6: Insegnamenti VI, 1 (1983), 7.

[131]Pope Paul VI, apostolic exhortation Evangelii Nuntiandi, 70: AAS 68 (1976), 59f.

[132]1Tm 3:15.83

[133]Cf. Mt 5:23f.

[134]Cf. Ibid., 5:38-40.

[135]Cf. Ibid., 6:12.

[136]Cf. Ibid., 5:43ff.

[137]Cf. Ibid., 18:21f.

[138]Cf. Mk 1:14; Mt 3:2; 4:17; Lk 3:8.

[139]Cf. Lk 15:17.

[140]Ibid., 17:3f.

[141]Cf. Mt 3:2; Mk 1:2-6; Lk 3:1-6.

[142]Cf. Gaudium et Spes, n. 8, 16, 19, 26, 41,48.

[143]Cf. Declaration on Religious Liberty Dignitatis Humanae, n. 2, 3, 4.

[144]Cf. among many others the addresses at the general audiences of March 28,1973: Insegnamenti XI (1973), 294ff; August 8,1973: Ibid., 772ff, November 7, 1973: Ibid., 1054ff; March 13, 1974: Insegnamenti’ XII (1974), 230ff; May 8, 1974: Ibid., 402ff; February 12, 1975: Insegnamenti XIII (1975), Ibid., 290ff; July 13, 1977: Insegnamenti XV (1977), 710ff.

[145]Cf. Pope John Paul II, Angelus Message of March 14, 1982: Insegnamenti V, 1 (1982), 860f.

[146]Cf. Pope John Paul II, General Audience Address of August 17, 1983, 1-3: Insegnamenti VI, 2 (1983), 256f.

[147]Heb 4:15.

84

[148]Cf. Mt 4:1-11; Mk 1:12f; Lk 4:1-13.

[149]Cf. 1Cor 10:13.

[150]Cf. Mt 6:13; Lk 11:4.

[151]1Pt 3:21.

[152]Cf. Rom 6:3f; Col 2:12.

[153]Cf. Mt 3:11; Lk 3:16; Jn 1:33; Acts 1:5; 11:16.

[154]Cf. Mt 3:15.

[155]St. Augustine, In Ioannis Evangelium Tractatus, 26, 13: CCL 36, 266.

[156]Sacred Congregation of Rites, Instruction on the Worship of the Eucharistic Mystery Eucharisticum Mysterium (May 25, 1967) 35 AAS 59 (1967), 560f.

[157]Ps 78(77): 38f.

[158]Cf. Jn 1:29; Is 53:7-12.

[159]Cf. Jn 5:27.

[160]Cf. Mt 9:2-7; Lk 5.-18-25; 7:47-49; Mk 2:3-12.

[161]Cf. Jn 3:17.

[162]Jn 20:22; Mt 18:18; Cf. also, as regards Peter, Mt 16:19. Blessed Isaac of Stella in one of his talks emphasizes the full communion of Christ with the church in the forgiveness of sins: “The church can forgive nothing without Christ and Christ does not wish to forgive anything without the church. The church can forgive nothing except to a penitent, that is to say, to a person whom Christ has touched with his grace: Christ does not wish to consider anything forgiven in a person who despises the church”: Sermo 11 (In Dominica II Post Epiphaniam, 1): PL 194, 1729.

85

[163]Cf. Mt 12:49f; Mk 3:33f; Lk 8:20f; Rom 8:29: “the firstborn among many brethren”.

[164]Cf. Heb 2:17; 4:15.

[165]Cf. Mt 18:12f; Lk 15:4-6.

[166]Cf. Lk 5:31f.

[167]Cf. Mt 22:16.

[168]Cf. Acts 10:42.

[169]Cf. Jn 8:16.

[170]Cf. the address to the penitentiaries of the Roman patriarchal basilicas and to the priest confessors at the closing of the Jubilee of the Redemption auly 9, 1984): L”Osservatore Romano, July 9-10, 1984.

[171]Jn 8:11.

[172]Cf. Ti 3:4.

[173]Cf. Council of Trent, Session XIV De Sacramento Poenitentiae, Chap. 1 and Canon 1: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, 703f, 711 (DS 1668-1670,1701).

[174]Lumen Gentium, 11.

[175]Cf. Council of Trent, Session XIV, De Sacramento Poenitentiae, Chap. l and Canon 1: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, ed. cit., 703f, 711 (DS 1668-1670, 1701).

[176]Cf. Constitution on the Sacred Liturgy Suaosanctum Concilium, 72.

[177]Cf. Rituale Romanum ex Decreto Sacrosancti Conalii Oecumenici Vaticani II Instauratum, Auctoritate Pauli Vl Promulgatum: Ordo Paenitenttae, Vatican Polyglot Press, 1974.

86

[178]The Council of Trent uses the attenuated expression “ad instar actus iudicialis” (Session XIV De Sacramento Poenitentiae, Chap. 6: ConciliorumOecumenicorum Decreta, ed. dt., 707 (DS 1685), in order to emphasize the difference from human tribunals. The new Rite of Penance makes reference to this function, Nos. 6b and 10a.

[179]Cf Lk 5:31f: “Those who are well have no need of a physician, but those who are sick” concluding: “I have…come to call… sinners to repentance”; Lk 9:2: “And he sent them out to preach the kingdom of God and to heal.” The image of Christ the physician takes on new and striking elements if we compare it with the figure of the Servant of Yahweh, of whom the Book of Isaiah prophesies that “he has borne our griefs and carried our sorrows” and that with his stripes we are healed” (Is 53:4f).

[180]St. Augustine, Sermo 82, 8: PL 38, 511.

[181]Ibid., Sermo, 352, 3, 8:9: PL 39, 1558f.

[182]Cf. Ordo Paenitentiae, 6c.

[183]Even the pagans recognized the existence of “divine” moral laws which have “always” existed and which are written in the depths of the human heart, cf Sophocles (Antigone, w. 450-460) ant Aristotle (Rhetor., Book I, Chap.15, 1375 a-b).

[184]On the role of conscience cf what I said at the general audience of March 14, 1984, 3: Insegnamenti VII, 1 (1984), 683.

[185]Cf. Council of Trent, Session XIV De Sacramento Poenitentiae, Chap.4 De Contritione: Conciliorum Oecumenicorum Decreta, ed. cit., 705 (DS 1676-1677). Of course, in order to approach the sacrament of penance it is sufficient to have attrition, or imperfect repentance, due more to fear than to love. But in the sphere of the sacrament, the penitent, under the action of the grace that he receives, “ex attrito fit conmtus,” since penance really operates in the person who is welldisposed to conversion in love: cf Council of Trent, ibid., ed. cit., 705 (DS 1678).

87

[186]Ordo Paenitentiae, 6c.

[187]Cf. Ps 51(50): 12.

[188]I had occasion to speak of these fundamental aspects of penance at the general audiences of May 19, 1982: Insegnamenti V, 2 (1982), 1758ff; February 28, 1979: Insegnamenti II (1979), 475-478; March 21, 1984: Insegnamenti VII, 1 (1984) 720-722. See also the norms of the Code of Canon Law concerning the place for administering the sacrament and concerning confessionals (Canon 964, 2-3)

[189]I dealt with this subject concisely at the general audience of March 7, 1984: Insegnamenti VII, 1 (1984), 631-633.

[190]Cf. Gn 4:7, 15.

[191]Cf. 2Sm 12.

[192]Cf. Lk 15:17-21.

[193]Cf. Presbyterorum Ordinis, 18.

[194]Ordo Paenitentiae, 7b.

[195]Cf. Ibid., 17.

[196]Canons 961-963.

[197]Cf. Ez 18:23.

[198]Cf. Is 42:3; Mt 12:20.

[199]Cf. Familiaris Consortio, 84: AAS 74 (1982), 184-186.

[200]Cf. 1 Pt 1:1f; 3:8.

[201]Ibid., 3:9, 13.88

[202]Ibid., 3:8, 9, 13.

[203]Ibid., 3:17.

[204]Litany of the Sacred Heart, cf 1 Jn 2:2; Eph 2:14; Rom 3:25; 5:11.

[205]Pope John Paul II, General Audience Address of December 7, 1983, No. 2: Insegnamenti, VI, 2 (1983), 1264.

[206]Ibid., General Audience Address of January 4, 1984:Insegnamenti, VII, 1 (1984), 16-18.

[207]Cf. Rom 1:5; 16:26.

 

 

89