Die volgende vyf jaar: Lewer dienste en geleenthede vir almal

DA-manifes vir Kaapstad, 2011

1

Inhoud:

Voorwoord deur Patricia de Lille Die geleentheidstad Die veilige stad Die stad wat omgee Die stad wat almal insluit Die doeltreffende stad Slot

2

Voorwoord deur Patricia de Lille:

Kaapstad is ’n wonderlike stad. As almal saamwerk, kan dit selfs beter word. In die

afgelope vyf jaar het die DA-bestuur baie gedoen om die lewens van al die mense in

Kaapstad te verbeter. Vandat die DA-administrasie in 2006 sy amp aanvaar het, het hy

Kaapstad verander in die metro wat die beste in die land bestuur word. In die praktyk

het ons beleid ’n positiewe uitwerking op elke deel van ons stad gehad, en nou kan ons

sê Kaapstad is waarlik ’n stad vir al die mense.

Die afgelope termyn was egter net die begin. Baie werk is nog nodig om die oop, geleentheidsamelewing vir almal te bou. Hierdie manifes vir die volgende vyf jaar sit ons

visie vir Kaapstad uiteen.

Dis ’n manifes wat op die sterkpunte van ons rekord bou en op die toekoms gerig is. Dit

sê wat ons nog kan doen om Kaapstad selfs beter te maak. Ons moet nooit aanvaar

iets is bloot goed genoeg nie. Ons moet altyd meer probeer doen vir die mense wat ons

dien.

Ons plan vir Kaapstad staan op vyf pilare: die geleentheidstad; die veilige stad; die stad

wat omgee; die stad wat almal insluit; en die doeltreffende stad. Saam sal hierdie

strategiese fokuspunte ons in ’n nuwe ampstermyn rigting gee.

Die geleentheidstad is een waar die stad die bemagtigende omgewing vir ekonomiese

groei en belegging skep. Dit is waar toestande in die stad beleggers lok wat dan bydra

om die stad te bou en werkgeleenthede vir Kaapstad se mense te skep.

Die veilige stad is een waar geen inwoners in vrees leef nie. In samewerking met die

gemeenskappe en ander belanghebbers sorg die stad dat die strate vir almal veilig is.

3

Die stad wat omgee is een waar basiese dienste vir almal gelewer word. Dit is waar alle

burgers, veral dié met die grootste behoefte, toegang tot elektrisiteit, water, sanitasie en

vullisverwydering kry. Eers as dié behoeftes bevredig is, kan ons waarlik van die

skepping van geleenthede vir ons burgers praat.

Die stad wat almal insluit is een waar elke inwoner tuis voel en ’n aandeel aan die

toekoms het. Regering draai om verhoudings, en ons wil hê dat mense moet weet hulle

het ’n vennoot in die regering wanneer besluite wat ’n invloed op hul lewens het, geneem word. Dit gaan om verhoudings wat tussen gemeenskappe geskep word sodat

ons ware eenheid in ons uiteenlopendheid kan vind.

Die doeltreffende stad is een waar die regering sonder korrupsie is, deursigtig is, aan sy

burgers se behoeftes gehoor gee, ’n beter toekoms probeer skep en sorg dat politici

altyd die mense dien.

Die DA het as regering geweldig gevorder, en het Kaapstad gehelp om die wonderlike

stad te wees wat hy is. As hy die kans sou kry om weer te dien, sal hy steeds in die

rigting van ’n selfs beter toekoms beweeg en sorg dat die stad sy volle potensiaal

bereik. Hierdie manifes is ons plan om daardie visie waar te laat word. Dit is ’n stap-vir-

stap-benadering om Kaapstad ’n waarlik verenigde stad te maak wat geleenthede vir al

sy burgers skep.

4

1) Inleiding

Op 18 Mei 2011 gaan Kaapstad se burgers in hul stemdistrikte vir hul wyksraadslede

stem, en oplaas vir die party wat hulle graag vir die volgende vyf jaar aan die stuur wil

sien.

Dit is ’n keuse wat sal bepaal in watter soort stad Kaapstad se mense graag sal wil

woon. ’n Stem vir die DA en sy kandidate beteken ’n stem om steeds die oop, geleentheidsamelewing vir almal in Kaapstad te bou.

Met ‘oop’ bedoel ons ’n samelewing waarin mense die reg het om hulself te wees en hul

eie pad deur die lewe te bepaal. ’n Oop samelewing is op die handves van menseregte,

die oppergesag van die reg, demokratiese besluitneming, deursigtigheid,

toerekenbaarheid en verdraagsaamheid gegrond. In ’n oop samelewing beskerm

onafhanklike instelling mense teen magsmisbruik; is die media vry en die burgery

onafhanklik.

Met ‘geleentheid-’ bedoel ons ’n samelewing waarin mense die middele kry om hul regte

te benut en hul omstandighede te verbeter sodat hulle lewens kan lei waaraan hulle

waarde heg. Die staat erken sy plig om dinge vir mense te doen wat hulle nie self kan

doen nie. Ons glo dit sluit geleenthede vir herstel in. Ons kan die erfenis van apartheid

nie ontken nie, en doen dit ook nie. Terselfdertyd glo ons elke burger moet

verantwoordelikheid aanvaar om die geleenthede wat gebied word, te benut.

Met ‘vir almal’ bedoel ons ’n samelewing wat waarlik aan almal behoort wat daarin

woon; waarin alle Suid-Afrikaners – ongeag hul velkleur of omstandighede van hul

opvoeding – dieselfde regte en toegang tot geleenthede kry wat hulle nodig het om hul

lewens te verbeter. In ’n samelewing vir almal is herstel van vorige diskriminasie

noodsaaklik, en word dit gemik op dié wat steeds onder die gevolge van daardie

diskriminasie ly.

5

In die afgelope vyf jaar het die DA groot vordering gemaak om dié soort samelewing in

Kaapstad te skep. In dié tyd het die DA naam gemaak vir sy skoon en doeltreffende

bestuur, maar ook omdat hy die fisiese, ekonomiese, kulturele en maatskaplike

toestande geskep het waarin geleentheid kan gedy, en alle individue hul volle

potensiaal kan bereik.

In Kaapstad het die DA aan al sy burgers gelewer, en veral aan die armes. Meer as in

enige metro in die land het die DA-bestuur in Kaapstad geleenthede gebied aan dié wat

werklik ’n helpende hand nodig gehad het. Die sleutel was ’n onderskeid tussen mense

wat hul skulde nie kán betaal nie, en die wat bloot nie wíl nie.

Ten opsigte van dié wat nie wíl betaal nie, maar dit wel kan bekostig, het die Stad groot

vordering met die invordering van skuld gemaak. Die Stad het die beste

invorderingstelsel in die land. Vir dié wat nie kán betaal nie, het die Stad ’n stewige

fondament geskep om hul lewens te verbeter.

Die DA se beleid rakende armlastiges het die armste burgers in staat gestel om gratis

toegang tot dienste soos elektrisiteit, water en sanitasie te kry. Sodoende het die Stad ’n

omgewing vir mense geskep waarin hulle en hul gesinne kan gedy; waar hulle die

fondament het om te kan voortbou op die geleenthede wat hulle kry, sodat hulle daarna

hul eie geleenthede kan skep.

Diens aan die armes was een van die DA se prioriteite, en dit het gehelp om baie

mense se lewens ten beste te verander. Kaapstad het waarlik die stad geword wat aan

al die mense behoort.

Ondanks die geweldige vordering wat ons gemaak het, lê daar egter nog baie werk

voor. Weens die groot uitdagings van die verlede, en ongelykhede as gevolg daarvan, is

die totstandkoming van die oop, geleentheidsamelewing vir almal ’n langtermynprojek

wat steeds voortgaan.

6

Die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap, wat ook deur die DA beheer word, kan

hiermee help. Daar is baie geleenthede vir sinergie tussen die Provinsiale Regering en

die Metro. Ons werk reeds nou saam op die terrein van ekonomiese ontwikkeling,

gesondheid, onderwys en veiligheid. Saam kan die DA-besture in Kaapstad en die

Wes-Kaap in die jare vorentoe selfs meer doen vir die mense wat hulle dien.

Namate die verkiesing nader kom, bied ons hiermee ons visie vir Kaapstad oor die

volgende vyf jaar aan. Soos alle goeie skattings is dit ’n visie wat op ons ondervinding

en suksesse gegrond is. Dit word aangebied binne die perke van wat moontlik en

haalbaar is.

Die visie rus op vyf sleutelpilare.

Die eerste pilaar is om te sorg dat Kaapstad steeds as ’n geleentheidstad bly groei. Hiervoor wil ons sorg dat Kaapstad bly uitbrei; om belegging te lok, en groei en

werk te skep. Welvaart is die sleutel tot verbetering en vordering. Die voorsiening en

instandhouding van ons ekonomiese en maatskaplike infrastruktuur is krities vir dié

sukses.

Die tweede is om te sorg dat Kaapstad ’n al hoe veiliger stad word. Ons sal die

metropolisie en verkeersdienste, asook openbare-private vennootskappe, benut om om te sorg dat elke inwoner veilig voel.

Die derde pilaar is om te sorg dat Kaapstad as ’n stad selfs meer omgee. Dit

beteken die Stad sal steeds gratis basiese dienste soos water, elektrisiteit,

vullisverwydering, sanitasie, behuising en primêre gesondheidsorg aan die mees

behoeftiges bied. ’n Mens kan eers geleenthede begin bou as daardie basiese regte

bevredig is.

7

Die vierde is om te sorg dat Kaapstad ’n insluitende stad word. Die DA wil hê alle

inwoners moet tuis voel, en voel hulle het ’n aandeel in die toekoms. ’n Regering is ’n

vennootskap met burgers, en ons wil hê mense moet voel hulle is gelyk en neem deel

aan die besluite wat hulle raak. Die uiteenlopendheid van ons mense en onderlinge

verdraagsaamheid vir mekaar se kulture is ons krag, en ons sal verdraagsaamheid van

uiteenlopendheid nog meer steun en bevorder.

Die laaste pilaar is om te sorg dat Kaapstad steeds ’n goed bestuurde stad bly;

een sonder korrupsie, wat deursigtig, kliënt-vriendelik en doeltreffend is. Na alles is

enige regering daar om die mense wat hom gekies het, te dien. Die burgers is ons

kliënte, en ons wil hê hulle moet voel dat hulle die beste moontlike diens kry.

Dit is die fondament waarop ’n toekomstige Kaapstad gebou kan word. Ons het baie

bereik, maar baie werk lê nog voor. Net as ons met Kaapstad se inwoners saamwerk,

sal ons kan sorg dat sowel die Stad as alle individue hul volle potensiaal bereik.

8

2) Die geleentheidstad

In enige samelewing is min dinge vir burgers van groter belang as werk. ’n

Werkgeleentheid het jou hele lewe lank sowel tasbare as ontasbare gevolge. Dit bring

mee dat jy vir jouself en jou gesin kan sorg. Dit stel iemand in staat om soos ’n aktiewe

lid van die gemeenskap te voel wat iets bydra. Dit gee individue die mag om hul eie

besluite in die lewe te neem. Bowenal gee dit waardigheid aan mense. Sonder

waardigheid beteken al die grondwetlike regte waarvoor ons baklei het, bitter min.

Individuele waardigheid en integriteit is die boustene vir die geleentheidsamelewing. Die

daarstelling van ’n ekonomiese omgewing waarin meer werk geskep kan word, is ’n

hoeksteen van die DA se plan vir Kaapstad.

Dit moet altyd ’n regering se plig wees om die ruimte en omgewing te skep waarin

werkskepping kan groei. Dit beteken dat belegging asook beplanning vir ontwikkeling

aangemoedig moet word, en daar gesorg moet word dat die stad vir mense en

sakeondernemings werk. Dit beteken nie afhanklikheid van die Stad as die enigste

werkskepper nie. Só ’n benadering kan nie volgehou word nie. Dit smoor groei. Dit

neem inisiatief van mense weg. Dit skrik skeppendheid af. Dit doen aan die hand dat

mense nie die vermoë het om hul eie weg deur die lewe te baan nie. Dit bring mee dat

mense nie meer geleenthede vir hulself en ander skep nie. Bowenal beteken dit dat

mense van die regering afhanklik word, in plaas daarvan om op hul eie bene te staan.

Vir die afgelope vyf jaar het die DA-bestuur hard gewerk om Kaapstad in ’n plek vir

groei en werk te omskep. Die Stad het ondanks moeilike ekonomiese tye daarin

geslaag.

Dit was die gevolg van die volgende:

Goeie, skoon regering

9

Doeltreffende regering wat rompslomp verminder

Regering wat individue aanmoedig om hul drome na te jaag

Regering wat individue die werktuie gee om te slaag

Belegging in infrastruktuur

Volhoubare belegging

Konsekwente begroting vir infrastruktuur en geleenthede

Sorg dat die Stad veiliger word

Sorg dat die Stad skoon is

Help die armes deur ’n vernuwende beleid rakende armlastiges

Aaneensluiting van verskeie gemeenskappe in die metro

Sorg dat Kaapstad sowel binne- as buitelands ’n aantreklike belegging- en

sakebestemming word

Voorkeur aan voldoende beplanning vir ontwikkeling

In samewerking met Kaapstad se mense het die DA-bestuur die grondslag vir ’n

bemagtigende omgewing vir werk geskep. In die afgelope vyf jaar is die volgende

ingrepe gedoen om dié omgewing te skep:

Die skepping van ’n werkgeleentheid-sentrum vir die Stad wat mense inligting

gee oor watter werk beskikbaar is

Kapitaalbesteding van R19 miljard oor 5 jaar

Besteding aan herstelwerk en instandhouding van R8 miljard oor 5 jaar

Belegging in grootmaatinfrastruktuur om die ekonomie te laat werk en mense

basiese dienste te gee – onder meer paaie, water- en rioolstelsels, en krag-

aansluitings

Goeie regulering deur doeltreffende verordenings wat rompslomp verminder

sodat dit maklik is om nuwe sakeondernemings te registreer

Openbare vervoer – die Geïntegreerde Snelvervoerstelsel, wat gemeenskappe

verbind, gaan binnekort in werking tree ná samewerking met ons vennoot in die

nasionale regering

Doeltreffende kredietbeheer

10

Kortings op heffings vir armes wat die betalings nie kan bekostig nie

Aanbou van ’n vesel-optiese netwerk wat geboue en gebiede orals in die metro

verbind

Dié laaste punt is een van die Stad se belangrikste ingrepe. Dit is in wese ’n interne

stedelike netwerk wat alle geboue in die Stad verbind. Die aanvanklike netwerk bestaan

uit 480 km se vesel-optiese kabels. Fase een van die projek is reeds afgehandel. Dit

voorsien ’n basiese netwerk waarby ondernemings kan baat en kan uitbrei na gebiede

waar die infrastruktuur te duur was vir die ondernemings om dit self te bou, en verbind

66 munisipale geboue met sewe skakelsentrums. Bykomende vermoë sal vir gebruik

deur die private sektor beskikbaar wees, wat die basiese infrastruktuur sal bied sodat

ondernemings kan floreer en nuwe gemeenskappe kan inskakel. ’n Nuwe DA-bestuur

sal dié netwerk selfs verder uitbrei.

Om die bemagtigingsomgewing te skep waarin sakeondernemings kan groei, sal ’n

nuwe DA-bestuur op vorige suksesse voortbou. Ons sal nuwe inisiatiewe aanpak wat

sal bewys dat Kaapstad die vernuwendste metro in die land is.

Hierdie nuwe inisiatiewe sal onder meer die volgende insluit:

Uitbreiding van die vesel-optiese netwerk na alle uithoeke van die metro oor ’n

tydperk van tien jaar

o Die netwerk sal die basiese infrastruktuur skep sodat ondernemings kan

uitbrei na gebiede wat voorheen ontoeganklik was

o Dit sal alle munisipale geboue aaneenskakel

o Dit sal ’n kernnetwerk wees wat die hele stadsgebied dek

o Dit sal ’n vertroude voorsiener van netwerk-infrastruktuur wees, met

veelvuldige netwerke wat dieselfde gedeelde infrastruktuur benut

o Dit sal skakeling en ekonomiese bedrywigheid steun en sorg dat Kaapstad

’n globale tegnologiese en kreatiewe middelpunt word

11

o Die netwerk sal die Stad nie net R60 miljoen per jaar spaar nie, maar sal

binne 7 jaar vir homself betaal

o Die Stad sal die netwerk-lisensie steeds bly besit

o Alle sakeondernemings sal netwerkruimte kan huur en dus geld spaar

omdat hulle nie in hul eie infrastruktuur hoef te belê nie; tot dusver het dit

groei in ekonomies agtergeblewe gebiede in die wiele gery

o Die Stad sal boonop al die skakelstasies vir die netwerk voorsien

o Die netwerk sal nie net geriewe vir sakeondernemings bied nie, maar ook

opwindende sosiale geleenthede

o Dit sal bykomende vermoë skep om die KnapKaap-program in biblioteke

uit te brei

o Die netwerk sal ’n geleentheid vir video-koppelings skep en alle

Stadsdienste goedkoper maak, m.a.w. ’n kind in ’n kliniek in Khayelitsha

kan deur middel van ’n video-koppeling deur ’n spesialis in ’n ander kliniek

ondersoek word. Dit is net een van talle nuwe moontlikhede wat Kaapstad

se plek as ’n stad van wêreldgehalte herbevestig

Uitbreiding van die Geïntegreerde Snelvervoer- (GSV-) stelsel

o Elke stad van wêreldgehalte het ’n puik openbare vervoerstelsel

o Tot dusver kon baie mense in Kaapstad nie hul volle potensiaal bereik nie,

omdat hulle nie vryelik orals in die metro kon rondbeweeg nie

o Nuwe fases van die GSV sal tydens ’n nuwe DA-termyn ingestel word,

onder meer dienste na Khayelitsha en Mitchells Plain

Die skepping van ’n sentrum om klein ondernemings te help

o Dié sentrum sal ondernemings met registrasie en allerlei rompslomp help

o Dit sal nuwe ondernemings help om met bestaandes in wisselwerking te

tree, en raad en steun te kry

o Dit sal op die Barcelona-sentrum geskoei wees

12

o Die belangrikste is dat dit ’n sentrum vir vernuwing, skepping en

geleentheid sal wees

Die skepping van ’n Wes-Kaapse Ekonomiese Ontwikkelings-agentskap

o Dié agentskap sal in samewerking met die Wes-Kaapse Provinsiale

Regering (onder DA-beheer) en ander ekonomiese belanghebbers werk

o Die bedoeling is dat die agentskap hom sal bemoei met bedrywighede

soos ondernemingsontwikkeling, handel- en beleggingsbevordering, en

die skepping van ’n ekonomiese visie vir die stadsgebied

Verbetering van stadsbeplanning en regulasies

o Die DA sal die rompslomp en burokrasie wat nuwe inisiatiewe in die Stad

tans in die wiele ry, stroomlyn

o Nuwe verordenings wat die beplanningsproses rasionaliseer, sal ingestel

word

o Regulasies sal dit ten doel hê om die Stad vir almal (en veral

sakeondernemings) toeganklik te maak ten einde groei aan te help

o Die beplanningsbestel sal die nuwe Burgemeestersraad se volle aandag

kry

o Die Stad se beplanningskantoor sal die regte personeel en hulpbronne kry

en sal op die behoeftes van sowel inwoners as ondernemings reageer

Bo en behalwe dié inisiatiewe sal die stad steeds in infrastruktuur belê. Sulke

kapitaalbelegging maak die ruggraat van die ekonomie uit. Die Stad sal ook ’n nuwe

gebeure-strategie bekend stel wat selfs meer beleggings na die metro toe sal lok. Die

skepping van ’n aanloklike omgewing vir groot gebeure sal die Stad nog meer verenig

en al die mense insluit, maar sal ook groei lok en op nuwe maniere werk skep.

Deur wisselwerking tussen ondernemings en individue te vergemaklik om beleggings

aan te moedig, sal Kaapstad die beste omgewing in die land vir nuwe ondernemings en

werkgeleenthede wees.

13

3) Die veilige stad

’n Stad kan net doeltreffend en doelmatig bedryf word as sy burgers se veiligheid

verseker word. Mense kan nie toegang tot geleenthede kry as hulle nie veilig en

gemaklik voel nie. Net so is dit een van ’n regering se basiese pligte om te sorg dat sy

mense nie in vrees leef nie. Die Stad Kaapstad het bewys dat indien die metropolisie

doeltreffend benut word, en genoeg hulpbronne het, dit ’n kragtige wapen teen misdaad

is.

Kaapstad het bewys dat ’n stad die SAPD deur die slim en strategiese benutting van

hulpbronne kan help om mense te beveilig. Misdaad raak alle Suid-Afrikaners, maar in

die afgelope vyf jaar was Kaapstad voor wat plaaslike teenmisdaad-inisiatiewe betref.

Die tasbare resultate beteken dat mense veiliger voel en hul stad kan geniet.

Die Stad staan sterk teen misdaad. Dit is die gevolg van die volgende:

Doeltreffende politieke bestuur

Genoeg begrotingstoewysings waar hulpbronne nodig is

Samewerking tussen die Stad en burgers

Samewerking tussen die Stad en die SAPD

Samewerking tussen die Stad en die provinsiale regering

Doeltreffende benutting van beperkte hulpbronne

Toewyding om veiligheidspersoneel te ontwikkel en op te lei

Navolging van internasionale beste praktyk

Vernuwende oplossings

14

Deur alle belanghebbers te betrek en met hulle saam te werk, het die DA-bestuur

Kaapstad in ’n veilige stad verander wat deur al sy burgers geniet kan word. In die

afgelope vyf jaar is die volgende vernuwings en programme in die Stad ingestel:

Tussenregerings- en internasionale samewerking:

Interaksie met die Nasionale Vervolgingsgesag en Departement van Justisie om

gemeenskapshowe te skep. Dié howe het agterstande verminder en gesorg dat

oortreders vinnig verhoor word

Samewerking met die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap rakende die Veilig

Tuis-veldtog en die Taakspan vir Prioriteitsmisdade

Instelling van ooreenkomste rakende die uitruiling van inligting met verskeie

polisiemagte in die buiteland

Inligtingstegnologie (IT):

Miljoene rande is aan ’n noodradio-roeteringstelsel bestee

Die instelling van ’n nuwe kringtelevisiestelsel

Dit instelling van ’n nuwe IT-stelsel wat alle polisiereaksie-eenhede koppel om

vinniger reaksietye mee te bring

Personeel:

R8 miljoen is aan ’n opleidingskollege vir plaaslike veiligheidsbeamptes bestee.

Die opleiding en ontwikkeling van diegene wat die Stad se burgers moet dien,

was geweldig suksesvol, sodat die Stad sy eie veiligheidsvermoë kon bou

Die skepping van spesialiseenhede in die metro om misdaad te bestry, onder

meer die “Copperheads”, die Dwelm-eenheid, die Eenheid vir Ontheemdes, die

Grondbesettingseenheid en die Spookpatrollie-eenheid

Die inwerkingstelling van ’n oudit van metropolisie-doeltreffendheid

Instelling van ’n fiksheid- en personeeltevredenheidbeleid vir metro-

polisiebeamptes

Die instelling van ’n beampte-huurstelsel, waardeur sakeondernemings

veiligheidsbeamptes kan huur

15

Die instelling van ’n verkeersreëlaarstelsel waardeur tien nuwe verkeersreëlaars

gestuur kan word om verkeersbedrywighede te help beheer

Die instelling van veiligheidsbeamptes in Muizenberg en Khayelitsha wat die

bedrywighede van alle veiligheid- en nooddienste in gemeenskappe koördineer

Kapitaal en toerusting:

Die verkryging van 9 nuwe brandweerwaens, 2 watertenkwaens, 4

reddingsvoertuie, 13 bykomende voertuie vir die metropolisie, 23 bykomende

voertuie vir wetstoepassing en 30 nuwe motorfietse vir verkeersdienste

Twee nuwe brandweerstasies is in Brackenfell en Macassar geopen

Die skepping van ’n nuwe Rampgevaar-bestuursentrum

Beter kapitaalbesteding van die begroting vir veiligheid en sekuriteit, van 64% in

2006/2007 tot 91% in 2009/2010

Opknapping van die Metropolisie se oproepsentrum

Bedrywighede:

Die inwerkingstelling van Operasie Coca, Razor en Choke, met weeklikse

misdaadklopjagte deur die metropolisie

Maatskaplike ingrepe:

Open dwelmbehandelingsentrums in Tafelsig, Mitchells Plain en Tableview

Ontwikkel ’n ingrypingsprogram met nieregeringsorganisies (NROs) waardeur

haweloses skuiling en rehabilitasie kry en werkgeleenthede aangebied word

Wetgewing:

Aanvaar nuwe verordenings, onder meer: die Diereverordening; die Graffiti-

verordening; Verkeersverordening; die Verordening op Strate, Openbare Plekke

en Ergernisse; en die Bouverordening

Vennootskappe:

Uitgebreide Buurtwagskemas

16

Voortsetting van die Kaapse Vennootskap. Dit is ’n vennootskap tussen

sakeondernemings en die Stad in die sakekern. Misdaad in die sakekern het sedert 2000 met 90% gedaal

Die instelling van die program vir Beskerming teen Geweld deur Stedelike

Opknapping in Khayelitsha. Sedert die aanvang van die program het die

moordsyfer in Khayelitsha met 24% gedaal

Dié program is moontlik een van die Stad se durendste erfenisse. Die program het dit

ten doel om misdaad te verminder deur die breë omgewing in ’n gemeenskap te

verbeter. Dit word gedoen met beter infrastruktuur, onder meer veilige wandelpaaie en

gebiedsbeligting, die instelling van gebiedspatrollies en die skepping van

vennootskappe met gemeenskap- en ander organisasies om toegang tot dienste te

verbeter. Dié organisasies is onder meer die SAPD, buurtwagte, die metropolisie en

gemeenskapsleiers.

Met internasionale befondsing het die Stad reeds R50 miljoen in dié projek in Harare,

Khayelitsha, belê, en dit onlangs in Kuyasa en Site C in Khayelitsha ingestel.

Sommige van die elemente wat in Harare in Khayelitsha gelewer is, is onder meer:

’n Verkragtingskrisiskantoor, wat meegebring het dat 70% van

verkragtingsoorlewendes formele klagte by die SAPD indien. Dis belangrik omdat

’n hoë persentasie van verkragtings gewoonlik nie aangemeld word nie.

Die BGSO (wat is dit? Spel dit uit) het ook met die Universiteit van die Wes-

Kaap (UWK) ’n vennootskap geskep om ’n regskliniek met gratis regshulp by die

Khayelitsha-hof te bied

Gemeenskapspatrollies is ingestel en deur die Gemeenskapspolisiëringsforums

gekoördineer, met 150 aktiewe patrollies, onder meer oor naweke

As gevolg van die BGSO-ingrepe was daar ’n daling in moord en ander

kontakmisdade

17

Tot op hede is daar in Harare, Khayelitsha, sowat R50 miljoen in die volgende

soort infrastruktuur belê om ’n veilige omgewing te skep:

o Veilige en goed beligte wandelpaaie en fietsroetes

o Spoedwalle en verkeerskalmering by skole

o Gemeenskapsgeboue

o Formele en informele sportgeriewe

o Infrastruktuur vir informele handelaars

Dié prestasies saam bewys dat die DA in die afgelope vyf jaar ’n positiewe uitwerking

op misdaad en toenemende veiligheid in die Stad gehad het. Daar was egter talle

struikelblokke wat uit die weg geruim moes word, onder meer versekering dat

professionele veiligheidsbeamptes die regte poste beklee. Dit het beteken dat die

metropolisie en nooddienste geherkapitaliseer moes word. Dit het ook meer

kapitaalbesteding op alle terreine meegebring.

Soos Kaapstad se inwoners weet, kan veiligheid met die regte leierskap en strategie

mettertyd verbeter. Ons is vol vertroue dat ons op ons vorige suksesse sal kan voortbou

en veiligheid in die Stad oor die volgende vyf jaar selfs verder sal kan verbeter.

As die DA herkies word, sal ’n DA-bestuur die volgende doen:

Gaan voort met die burgerlike oorsigkomitee wat vir al die Stad se

veiligheidsdienste verantwoordelik is

Brei die buurtwagprogram na nuwe gebiede uit

Sorg vir meer knap polisielede en veiligheidsbeamptes en sorg dat hulle oral in

die metro ontplooi word

Brei die kringtelevisiestelsel in die volgende 5 tot 10 jaar na die hele stad uit

Skep nuwe veilige huise vir sekswerkers in die stadskern en ander gebiede

Probeer om maatskaplike werkers met die ontugpatrollies uit te stuur

Brei die suksesse van die BGSO na Hanoverpark, Manenberg en Gugulethu uit

Sorg dat alle veiligheid- en nooddienste genoeg hulpbronne het

18

Dit is moontlik om ’n selfs veiliger Stad te skep. Met die volle betrokkenheid van

gemeenskappe en die strategiese toewysing van hulpbronne, asook die navolging van

internasionale beste praktyk, kan ons misdaad hokslaan. In die afgelope vyf jaar het die

stad talle van die SAPD se pligte oorgeneem waar daardie diens vermoë kortgekom

het. Ons kan steeds met die hulpbronne en mense wat ons het, ’n veilige samelewing

bly bou.

4) Die stad wat omgee

’n Stad wat omgee, is een wat basiese dienste aan almal lewer, veral skoon water,

elektrisiteit, sanitasie, vullisverwydering, behuising en primêre gesondheidsorg vir dié

wat dit die nodigste het. Net as dié basiese behoeftes bevredig is, kan ons oor die

voorsiening van geleenthede vir almal praat.

Die DA-bestuur van die afgelope vyf jaar het groot vordering met die voorsiening van

basiese dienste gemaak. Ons het inderdaad die beste rekord van enige metro in die

land wat die voorsiening van basiese dienste aan die Stad se mense betref.

Die uitslag van die Universele Huishoudelike Toegang tot Basiese Dienste- (UHTBS-)

verslag bied bewyse van die DA se lewering van dienste aan die armes. Dit was ’n

studie wat die nasionale Departement van Samewerkende Regering en Tradisionele

Sake verlede jaar opgestel het. Dit het getoon dat die Stad Kaapstad in elke

diensleweringsmaatstaf (water, sanitasie, vullisverwydering en elektrisiteit) die beste in

die land vaar, maar ook die enigste metro is wat basiese toegang tot water aan 100%

van sy burgers bied. Dié rekord bewys ons verbintenis tot die bevrediging van die

behoeftes van alle burgers, en die skepping van ’n samelewing wat omgee.

Die Stad se universele toegang maak ook vir armes se besondere beperkings

voorsiening. Burgers wat in die Stad se register vir armlastiges geregistreer is, kry elke

19

dag 350 liter gratis water. Dis die hoogste toewysing van gratis water in die land.

Water wat op ’n bepaalde dag nie gebruik word nie, word na die volgende dag

oorgedra. Die Stad het ook ’n SMS-lyn en ’n voltydse noodoproepsentrum om inwoners

met water- en sanitasieprobleme te help.

Die beleid rakende armlastiges moet veral genoem word. Dié beleid het die drempel

van dié wat vir volle kortings en gratis dienste in aanmerking kom, verhoog na alle

huishoudings met ’n maandelikse inkomste van minder as R3 000,00 per maand. Dié

wat in aanmerking kom, kry 10,5 kl/maand gratis water, en betaal nie

eiendomsbelasting nie. Huishoudings met ’n kragaansluiting van die Stad wat minder as

450 kWh/maand gebruik, kry ’n gratis toewysing van 50 kWh/maand. Die Stad help

bejaardes en gestremdes ook, en gee hulle kortings tot ’n inkomstevlak van R8 500,00

per maand.

Die Stad het armes se lewens wesenlik beïnvloed. Dit is as gevolg van die volgende:

Die uitwissing van verouderde munisipale skuld Begrotings met die behoeftes van armer inwoners in gedagte

’n Onderskeid tussen dié wat nie vir dienste kán betaal nie, en dié wat nie wíl

betaal nie

Doeltreffende invordering van gelde

’n Doeltreffende rekeningestelsel

Belegging in grootmaat-infrastruktuur

Onder die DA het Kaapstad trouens in die afgelope vyf jaar groot vordering gemaak om

die Stad een te maak wat omgee. Dié prestasie sluit onder meer die volgende in:

Beleid rakende armlastiges:

Die suksesvolle inwerkingstelling van ’n unieke beleid rakende armlastiges

’n Toename in die aantal armes wat die dienstepakket vir armes kry

20

Water:

Belegging in waterinfrastruktuur

Water na woonhuise word nooit afgesny nie

Die inwerkingstelling van ’n watervloeistelsel wat sorg dat watergebruik

gereguleer word

Elektrisiteit:

Belegging in elektrisiteit-infrastruktuur

Die skepping van ’n klagtelyn om kwellings en navrae aan te spreek

Inkomste-invordering:

Regruk van die Stad se bedrywighede rakende inkomste-invordering

Tref ’n onderskeid vir inkomste-invorderaars tussen dié wat nie kán betaal nie, en

dié wat nie wíl betaal nie

Suksesvolle uitreiking van kennisgewings aan dié wat weier om te betaal

Streng afdwinging van invordering vir sakepersele

Behuising:

Verdubbeling van die koers waarteen huise gelewer word

Instandhouding van die Stad se huureiendomme, wat sorg dat armer mense

toegang tot goedkoper akkommodasie kry

Ontvang behuising-akkreditering van die nasionale regering, wat die Stad se

vermoë om bekostigbare behuising vir almal te lewer, versnel Belegging in paaie

Aangaan van finansiële ooreenkomste met finansiële instellings waar grond teen

laer koste verkoop is, met die verstandhouding dat dit vir maatskaplike behuising

ontwikkel sal word

Finansiering, personeelvoorsiening vir en bedryf van verskeie maatskaplike

fasiliteite, onder meer gemeenskapsentrums, sportfasiliteite, biblioteke,

begraafplase, sentrums vir vroeë kinderontwikkeling, dwelmrehabilitasiesentrums

en 130 klinieke vir primêre gesondheidsorg in die Stad

21

Dit was alles baie suksesvol om Kaapstad te verander in ’n stad wat vir al sy inwoners

omgee. Selfs meer kan egter gedoen word, en die volgende vyf jaar sal nuwe

geleenthede bied om op vorige suksesse voort te bou. Indien die DA herkies word, sal

hy die volgende doen:

Sorg dat meer mense vir die armlastige-pakket in aanmerking kom. Dit beteken

die instelling van ’n nuwe kategorie vir huishoudings wat tussen R3 000,00 en R4

000,00 per maand verdien. Dié huishoudings kom in aanmerking vir kortings van

50%. Dié drempels sal elke jaar hersien word

Sorg dat meer bejaardes en gestremdes vir kortings in aanmerking kom. Dit

beteken dat die drempel vir dié wat minder as R10 000,00 per maand verdien om

vir die kortings in aanmerking te kom, verhoog moet word

Finansier primêre gesondheidsorg in die Stad steeds en hou dit in stand

Bou steeds maatskaplike fasiliteite orals in die metro, onder meer sportvelde,

jeug- en gemeenskapsentrums, dwelmrehabilitasiesentrums en biblioteke

Sorg dat almal wat kwalifiseer in die Stad se databasis geregistreer is. Die

huidige diensleweringsrekord is uitstekend, maar dit slaan nie ag op dié wat

reeds as huurders of eienaars in die stad se boeke is nie. ’n Nuwe DA-bestuur

sal agterplaasbewoners op ’n vrywillige grondslag registreer

Ons het reeds baie vordering gemaak, maar moet nog heelwat doen om te sorg dat al

Kaapstad se burgers by ons geleentheidsamelewing kan baat. Net deur dié te help wat

waarlik behoeftig is, kan ons sorg dat hulle ten volle in ons gemeenskap geïntegreer

word. Dit is ons verantwoordelikheid om almal wat dit nodig het, te help sodat hulle vir

hulself en hul gesinne ’n beter lewe kan skep.

5) Die stad wat almal insluit

22

Die stad behoort aan al die mense. ’n Stad wat almal insluit, is een waar almal tuis voel,

en voel dat hulle ’n aandeel in die toekoms het. Dit is afhanklik van ’n gevoel dat almal

met mekaar verbind is, asook ’n regering wat die behoeftes van alle gemeenskappe

bevredig.

’n Stad wat almal insluit, is een waar alle burgers ’n verbintenis met mekaar en die

stad aanvoel. Dit is een waar die inwoners voel dat hulle die hele stad besit, en nie net

die deel waar hulle woon nie; dat hulle deur sowel hul uiteenlopendheid as iets meer

tasbaar verbind is

’n Stad wat almal insluit, is een waar inwoners deur ’n gedeelde geskiedenis en ’n

gedeelde toekoms verbind word. Dié insluiting is nie oppervlakkig nie, maar is gegrond

op ’n fondament van gedeelde gebeure en plekke waarin alle gemeenskappe as ’n

verenigde stad ’n aandeel wil hê.

Ons kan dit onder meer deur middel van ons erfenisterreine, stadgebeure en

sportbyeenkomste bereik. Die Stad sal sorg dat die instandhouding van Kaapstad se

erfenisterreine ’n prioriteit is.

Dit beteken belegging in die plekke wat al Kaapstad se burgers ’n gevoel van trots

besorg, soos die historiese Stadsaal en die Langa-paskantoor, wat gerestoureer gaan

word as simbole van ’n verenigde stad wat al die mens dien. Dié restourerings sal as ’n

model dien vir beleggings in erfenis-, jeug- en gemeenskapsentrums orals in die Stad.

Dit behels ook die volle benutting van gemeenskaplike sportterreine en die bevordering

van plaaslike sportspanne wat sal help om al die mense as ondersteuners saam te

snoer. Dié belegging in sport moet egter nie net tot professionele spanne beperk word

nie, al is hulle baie belangrik.

23

Deur meer belegging sal die Stad hulpbronne aan plaaslike sportprogramme in verskeie

sportsoorte toewys, en plaaslike deelname en mededinging tussen gebiede aanmoedig.

Sport kan ons stad selfs hegter saamsnoer.

Dié beleggings sal egter niks beteken as gemeenskappe afgesonder word nie. Net deur

fisiese verbindings kan ons maatskaplike en kulturele bande suksesvol bou.

Meer belegging in paaie en vervoer is die sleutel tot dié sukses. Die Stad het reeds baie

in vervoer belê, maar nog ’n DA-termyn bied opwindende vooruitsigte wat openbare

vervoer betref, onder meer die geleidelike uitbreiding van die GVS na selfs meer

gebiede.

Een van die hoekstene van dié poging sal die kommunikasieverbindings wees wat die

DA reeds ingestel het, en wat onder ’n nuwe DA-bestuur in die volgende klompie jare

geleidelik na selfs meer gemeenskappe uitgebrei sal word. Die vesel-optiese stelsel sal

meebring dat alle gemeenskappe gedurig met mekaar in verbinding sal wees. Dit sal

integrasie aanhelp en sorg dat die metro vir almal toegankliker word.

Dit sal steeds ’n DA-bestuur se verantwoordelikheid wees om te sorg dat almal alles

kan geniet wat hy aanbied, maar met die minste moontlike inmenging deur die Raad as

dit nie nodig is nie. Dit beteken dat die nodige infrastruktuur moet bestaan sodat alle

burgers kan baat. Dit sal ’n prioriteit van ’n nuwe DA-bestuur wees om toegang tot

geriewe uit te brei en die vervoernetwerk deur infrastruktuurontwikkeling en belegging in

gemeenskapshulpbronne uit te brei.

Die Stad het op dié gebied reeds baie gevorder:

Fase een van die GVS word vanjaar geleidelik uitgebrei

Fase een van die vesel-optiese netwerk wat die Stad verbind, is vanjaar reeds in

werking gestel

24

’n Doelgepaste oproepsentrum vir die Stad, met ’n enkele navraelyn vir alle

navrae, is met sukses ingestel

Die Stad is ook trots op sy inwerkingstelling en monitering van die Stedelike

Opknappingsprojek in Khayelitsha en Mitchells Plain deur sy Departement vir Stedelike

Opknappingsprogramme. Dit is ’n intersektorale program, en die Stad tree as

inwerkingsteller van pasgemaakte programme op om dié gebiede saam met die

nasionale regering as ons vennoot, op te hef.

Daar was talle prestasies in Khayelitsha, onder meer:

Die konstruksie van die Khayelitsha-stadskern

Die voltooiing van die Khayelitsha-spoorverlengingsprojek

Die aanbou van die Khayelitsha-distrikhospitaal

Daar was ook prestasies in Mitchells Plain, onder meer:

Die opgradering van die Openbare Vervoerstelsels vir Lentegeur en Mandalay

Die ontwikkeling van Mitchells Plain se stadskern

Die voltooiing van die Mitchells Plain-jeug- en -gesinsontwikkelingsentrum

Die aanbou van die Swartklip-streeksportfasiliteit

Die DA is trots op sy deelname aan die verbetering van dié gemeenskappe se

omgewings ten einde ’n meer insluitende stad te bou. Die insluiting van mense beteken

deels om te sorg dat hulle fasiliteite het om die gebiede waar hulle woon te geniet, en

dus hul stad ook. Ons kan en sal egter nog meer doen.

Indien die DA-bestuur vir ’n nuwe termyn verkies word, sal hy die volgende doen:

Sorg dat alle gemeenskappe oplaas deur die vesel-optiese netwerk-projek

verbind word.

25

Lei voortdurend biblioteekpersoneel op om mense te help om die Stad se

webwerf te benut om belangrike inligting te kry, met inbegrip van werk-

aanbiedings

Brei die GVS steeds na verskillende gebiede in die metro uit

Rig steeds oproepsentrum-telefoonhokkies op in gebiede waar inwoners dalk nie

toegang tot ’n telefoon het nie, sodat hulle by vinnige reaksie op klagtes kan baat

Adverteer die oproepsentrum meer in gebiede waar dit te min benut word

Lok meer internasionale gebeure na die Stad om ons blootstelling en vermoë te

verhoog, onder meer die Wêreldspele en soortgelyke gebeure wat alle inwoners

’n kans sal gee om deel te neem

Verbind die Stad opnuut daartoe om sy erfenis te bewaar, onder meer die

restourering van die Stadsaal en die Langa-paskantoor sodat inwoners trots op

hul stad kan wees

Wys hulpbronne toe vir die aanbou van gemeenskapsentrums en

sportfasiliteite, onder meer:

o Die ontwikkeling van ’n nuwe sportkompleks in Masiphumelele in die

komende jaar

o Opgradering van die Turfhall-stadion

o Opgradering van die Hugenoteplein-saal in ’n jeugsentrum van twee

verdiepings

o Opgradering van die Khayelitsha-gholfbaan

o Volgehoue inwerkingstelling van Stedelike Opknappingsprogramme in

Khayelitsha en Mitchells Plain

’n Stad wat almal insluit, hang daarvan af dat almal deur verbindings en ’n gedeelde

erfenis 'n aandeel in die Stad moet hê. ’n DA-bestuur sal die beginsel steun dat ’n stad

nie net deur die vlak van infrastruktuur-ontwikkeling bepaal word nie, maar ook deur die

belegging wat individue maak in die plek waar hulle woon.

6) Die stad wat goed bestuur word

26

Regerings doen baie dinge, onder meer die voorsiening van dienste, die skepping van

’n veilige omgewing, aanmoediging van werkskepping en om te sorg dat burgers se

lewens verbeter. Dié dinge kan egter net bereik word as die regering sorg vir

doeltreffende bestuur. Dit beteken die regering moet bekwame personeel en

hulpbronne hê, doeltreffend wees, korrupsievry, deursigtig en finansieel gesond wees,

en op sy burgers se behoeftes reageer.

Die DA-bestuur in Kaapstad het reeds ’n goeie naam gevestig, en dit is eintlik die

geheim vir sy welslae. Dit is omdat die Stad nie by enige finansiële skandale betrokke was nie, waarom inwoners voel daar word na hulle omgesien, en waarom die

Stad onlangs weer eens, vir die vyfde jaar ná mekaar, ’n ongekwalifiseerde oudit gekry

het.

Dis belangrik om te weet hoe suksesvol die eenvoudige maatreël van goeie bestuur wat

die DA gevestig is, was. Voordat die DA in 2006 die amp aanvaar het, was die Stad se

tenders vir korrupsie en baantjies vir boeties berug. Dit was standaardpraktyk dat

ongekwalifiseerde kontrakteurs teen hoë pryse kontrakte kry wat hulle nie kan behartig

nie. Dié korrupsie is moontlik gemaak deur die feit dat die toekenning van tenders vir

die publiek gesluit was, en hulle nie insae in die Stad se besteding van hul geld gehad

het nie.

Die DA het die Tenderbeoordelingkomitee vir die Publiek oopgestel. In die afgelope vyf

jaar kon die publiek dié tendervergaderings bywoon. Dié toesig het korrupsie verminder

en gesorg dat dienslewering werklik plaasvind.

Voorts is elke tender van meer as R2 000,00 openlik op die Stad se webwerf

geadverteer, en al die bieërs is ook bekend gemaak. Dit het agteraf-transaksies

uitgeskakel en die publiek volle besit van hul finansies gegee. Die Stad se sake is dus

waarlik vir almal oop.

27

Die DA het ook ’n interne forensiese ondersoek-eenheid ingestel. Dit word tans wyd as

die doeltreffendste eenheid van dié aard in die land erken, en het volle ondersoekmagte

oor alle Stadstransaksies. Niemand geniet beskerming teen sy ondersoekmagte nie,

maak nie saak watter pos beklee word nie. Doeltreffende bestuur van hulpbronne

beteken dat afwykings ondersoek kan word, en oortreders vir vervolging aangemeld kan

word. Dit is die mees regstreekse en praktiese aanwending van die eenheid. Dit is egter

redelik om te sê dat die bestaan en doeltreffendheid daarvan waarskynlik talle gevalle

van korrupsie verhoed het. Een van die groot teenvoeters vir korrupsie is die sterk

moontlikheid dat die oortreder betrap en vervolg sal word.

Indien ’n nuwe DA-bestuur verkies sou word, sal hy dié uitnemendheidstandaarde in

stand hou. Hy sal die volgende doen:

Stel steeds ’n raadslid van ’n opposisieparty as voorsitter van Skoor aan. Dit is

die Stad se staande komitee op openbare rekenings, die enigste van dié aard in

al die metros

Ons sal die Stad se interne forensiese ondersoekeenheid en sy volle

ondersoekmagte steeds bly steun

Ons sal steeds sorg dat alle raadsvergaderings vir die publiek oop is

Ons sal die Stad se Tenderbeoordelingskomitee steeds vir die publiek oopstel

Ons sal tender en bieërs steeds op die Stad se webwerf plaas

’n Regering is net waarlik demokraties, en staan net in diens van die mense, as dit vir

sy burgers – wat sy magte monitor – oop is. Dit is die etos van die DA aan die stuur. Net

deur te sorg dat burgers ons sake deeglik onder oë kan neem, kan ons sorg dat ons

werklik ons mandaat om ’n oop, geleentheidsamelewing vir almal te bou, gestand doen.

28

7) Slot

Die reg om te regeer, moet altyd verdien word, en die kiesers kan dit wegneem as die

regering versuim het om te lewer. Ons glo dat ons in die DA aan Kaapstad se mense

bewys het dat ons ’n party is wat waarlik geleenthede vir almal lewer, en dat ons rekord

daarvan getuig.

Dit was egter net ons eerste vyf jaar. Met die instemming van die kiesers sal dit ons

voorreg wees om die samelewing wat ons almal verdien, te bly dien en bou. Hierdie

manifes is ons plan om daardie doel saam te bereik.

Met jou steun kan ons steeds die party wees wat geleenthede vir almal lewer.

29