ความหมายของโรคตดตอ          โรคตดตอหมายถงโรคทสามารถถายทอด หรอตดตอจากสงมชวตหนงไปยงอกสงมชวตหนงได โดยไมจำากดวาสงมชวตนนจะเปนมนษยหรอไมกตาม โรคตดตออาจสามารถแพรไปสสงมชวตอนไดโดยการสมผสโดยตรง การสดดมหายใจเอาเชอโรคทแพรจากผปวย การรบประทานอาหารหรอนำาดมทมเชอปนอย หรอแมแตผานตวกลางทเรยกวาพาหะ หากโรคตดตอนนๆมการแพรกระจายไปอยางรวดเรว สชมชนทมประชากรจำานวนมาก โรคดงกลาวกกลายเปนโรคระบาด

          โรคตามพระราชบญญตโรคตดตอ โรคตดตอตามความหมายในพระราชบญญตโรคตดตอพทธศกราช 2523 แบงออกไดดงน 1. โรคตดตอ หมายความวา           1.1 โรคซงรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขประกาศใหเปนโรคตดตอ และ           1.2 โรคซงรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขหรอผวาราชการจงหวดประกาศเฉพาะใน เขตของตนโดยประกาศใหเปนโรคตดตอในกรณทตรวจพบ หรอมเหตสงสยวาโรคใด โรคหนงนอกเหนอจากขอ 1 เปนโรคซงอาจตดตอแพรกระจายเปนอนตรายแกประชาชนได รวมรายชอโรคตดตอรวม 45 โรค คอ           1. อหวาตกโรค 2. กาฬโรค 3.ไขทรพษ 4. ไขเหลอง 5. ไขกาฬหลงแอน 6. คอตบ 7. ไอกรน 8. บาดทะยก 9. โปลโอ 10. ไขหด 11. ไขหดเยอรมน 12. คางทม 13. ไขอสกอใส 14. ไขหวดใหญ 15. ไขสมองอกเสบ 16. ไขเลอดออก 17. พษสนขบา 18. ตบอกเสบ 19. ตาแดงจากไวรส 20. อาหารเปนพษ 21. บดแบบซลลาร 22. บดอะมบา 23. ไขรากสาดนอย 24. ไขรากสาดเทยม 25. ไขรากสาดใหญ 26. สครปไทฟส 27. มรนไทฟส 28. วณโรค 29. เรอน 30. ไขจบสน 31. แอนแทรก 32. ทรโคโนซส 33. คดทะราด 34. เลปโตสไปโรซส 35. ซฟลส 36.

หนองใน 37. หนองในเทยม 38. กามโรคของตอมและทอนำาเหลอง 39. แผลรมออน 40. แผลกามโรคเรอรงทขาหนบ 41. ไขกลบซำา 42. อจจาระรวง 43. แผลเรอรง ( แผลปากหม ) 44. เทาชาง 45. เอดส

 โรคตาแดง เปนโรคตดตอทระบาดไดงายมาก  โรคนจะไมทำาใหเปนอนตรายถงชวตแตถาไมรบรกษาอาจเกดโรคแทรกซอนไดสาเหต1. ใชมอสกปรกทอาจมเชอโรคขยตา2. ใชสงของเครองใชรวมกบผทเปนโรค  หรอเลนกบผปวย3. แมลงวนหรอแมงหวตอมตา  หรอฝนละอองเขาตามาก ๆ  จนตาอกเสบ4. อาบนำาในคลองสกปรก  หรอทมตาแดงระบาด

การปองกน1. ไมคลกคลกบผปวย2. ลางหนาและมอใหสะอาดอยเสมอ3. ไมควรเอามอขยตา อาการ        จะรสกเคองตา  นำาตาไหล  มขตามาก  อาจมไขเลกนอย  จะมอาการประมาณ 10  วน  ถาไมรบรกษาอาจเกดโรคแทรกซอนไดการรกษา1. ควรพกสายตาบอย ๆ2. ประคบตาดวยผาเยน   เชดตาดวยสำาลชบนำาอน3. ปายตาดวยขผง   ออคคแลนทท“ ”   วนละ 2 ครง  เชาและกอนนอน ตดตอกน  6-7  วน  ถายงไมหายใหรบไปพบแพทย

โรคไขหวดและไขหวดใหญ        เปนโรคทเกดจากเชอไวรส เกดไดทกเพศทกวย ระบาดไดตลอดปมกเกดในชวงทมอากาศเปลยนแปลง เชน ฤดฝนตอกบฤดหนาว

        ไขหวดและไขหวดใหญสามารถตดตอจากคนหนงไปยงอกคนหนง โดย : 1. หายใจเอาเชอโรคเขาไป2. สมผสกบนำามกและนำาลายและเสมหะของผปวย3. ใชสงของรวมกบผปวยอาการ        ปากแหง คอแหง แสบคอ คนคอ คดจมก นำามกไหล ไอจาม ออนเพลย ปวดเมอยตามตว อาจมไขหรอไมมกได สวนไขหวดใหญจะมไขหนาวสน ออนเพลย ปวดศรษะโดยเฉพาะบรเวณหนาผากและกระบอกตา ปวดกลามเนอ ปวดเมอยตามตว ตอมาจะมอาการคดจมก นำามกไหล ไอ เจบคอ เคองตา หนาตาแดง อาการมกจะเปนอย 2-4 วน แลวไขจะลดลง ภาวะแทรกซอนของไขหวด1. นำาตาไหล กลวแสง หนงตาบวม เยอบตาอกเสบ 2. ปวดห หนำาหนวก3. หลอดลมอกเสบ กลองเสยงอกเสบ4. ปอดบวม

ภาวะแทรกซอนของไขหวดใหญ1. หนำาหนวก2. หลอดลมอกเสบ3. ปอดบวม ปอดอกเสบ 4. กลามเนอหวใจอกเสบ5. สมองอกเสบการรกษา1. พกผอนมากๆ และอยในหองทมอากาศถายเทสะดวก2. กนอาหารทมประโยชนและยอยงาย ควรดมนำามากๆ 3. ไมควรอาบนำา แตควรเชดตว4. ปดจมก ปาก เวลาไอหรอจาม และบวนนำาลายลงในภาชนะทใสยาฆาเชอโรค

5. ควรพบแพทยและปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทย6. ควรหยดพกงานหรอการเรยนชวคราว จนกวาจะหายเปนปกต เพอปองกนการแพรของเชอโรคขอแนะนำาในการปองกน1. กนอาหารทเปนประโยชน2. ออกกำาลงกายและพกผอนนอนหลบและทำาอารมณใหแจมใสอยเสมอ3. หลกเลยงการอยในสถานทแออดยดเยยด4. รกษารางกายใหอบอนอยเสมอ5. อยาคลกคลกบผปวยโดยเฉพาะอยาใชของรวมกบผปวย

โรคคอตบอาการ        จะไมสบายตว เจบคอ และมไข ถาอาปากกวางๆ หรอรองอาๆจะเหนมฝสขาวปนเทาอยทตอมทอนซลซงอาจจะกระจายลงมาในหลอดลมหรอกระจายขนไปทจมกกได เวลาไอเสยงไอจะหาวๆ กองๆ เรมหายใจลำาบากหายใจหอบคลายวงมาเหนอยๆเมอใดควรไปพบแพทย        ควรพาเดกไปหาแพทยทนทเมอบนเจบคอ มไข ไอกองๆ และหายใจหอบหากตรวจพบวาเปนโรคนตองรบเขาพยาบาลเพราะเชอคอตบมทอกซนทเปนอนตรายตอหวใจ โดยหมอจะฉดซรมตานทอกซนให ถามพนองกตองถกตรวจทกคน

การรกษา        นอกจากการรกษาทางยาแลว หากโรคลกลามอาจตองเจาะคอใสทอหายใจใหเพราะเดกอาจไมสามารถหายใจเองได  เนองจากเยอตางๆในลำาคอบวมจนปดกนทางเดนลมหายใจหมด

โรคบาดทะยกสาเหต        โรคนสำาคญแมจะไมพบบอยกตาม เพราะอาการจะรนแรงและรวดเรวมาก โดยเชอจะเขาทางผวหนงทสกปรก สำาหรบทารกแรกเกดเชอเขาสรางกายทางบาดแผลจากการตดสายสะดอ เชอโรคมกอยตามดนหรอของสกปรกประเภทอจจาระมา วว หรอ อจจาระสตวเลยง ตามตะปทเปนสนม แผลตะปตำา แผลลกทำาใหออกซเจนเขายาก เชอจะเจรญดและเขาทางสายสะดอของเดกแรกเกดได โดยเฉพาะถามการทำาคลอดทไมสะอาดอาการ         ลกษณะเฉพาะเรมจากเกรงทขากรรไกรทำาใหขากรรไกรแขง เกรงทหนา ทำาใหมลกษณะแสยะปาก จากนนจะชกเกรงทคอ หลง ทองและขา โดยเดกจะรสกตวด ตลอดเวลา และระหวางทหยดชก กลามเนอจะเกรงตลอดทำาใหดไมออกวาชกจากสาเหตอนหรอเปลา นอกจากนอาจมภาวะอนแทรกดวย คอ เลอดคลง เลอดออกในระบบประสาท กลามเนอ ระยะฟกตวกมตงแต 1 วน ถงหลายเดอน แตเฉลยแลว 3-21 วนเมอใดควรไปพบแพทย หากเดกเกดอาการชกตองรบพาไปพบแพทยอยางเรงดวน เพราะอาการชกของโรคบาดทะยกมลกษณะคลายกบโรคอน กวาจะหาสาเหตของการชกได อาการอาจรนแรงทำาใหเกดภาวะ การหายใจลมเหลว ขาดออกซเจนสงผลใหเดกตายไดการปองกน        ปจจบน โรคบาดทะยกนเราปองกนตงแตเดกแรกเกดเลย โดยใหวคซนปองกนแกหญงมครรภโดยฉดเขากลามเนอ รวมสองครง หางกนอยางนอยครงละหนงเดอน โดยเรมฉดครงแรกในโอกาสแรกทพบจะเปนเดอนไหนกได แตครงทสองฉดใหกอนครบกำาหนดคลอดหนงเดอน เมอฉดครบชด ดงกลาวแลวจะปองกนไดถง 10 ป จงจะฉดกระตนอกครงหนง

        สำาหรบเดกจะเรมฉดหลงอาย 2-3 เดอน โดยฉดใหอยางนอย 3 ครง หางกนครงละ 2 เดอน รวมไปกบวคซนคอตบและไอกรน และกระตนอกหนงครง หลงฉดครบชดแลว 1-1 ปครง  

โรคโปลโออาการ        เรมแรกคอเปนไข ออนเพลย ปวดศรษะ อาจมอาเจยน ทองผกหรอทองเดน ทำาใหไมมทางรเลยวาเปนโรคน เพราะอาการทวไปคลายเปนหวดธรรมดา หากเดกแขงแรงกจะหายเปนปกตในเวลารวดเรวและไมมความพการ แตถาเปนเดกไมแขงแรงโรคจะลกลามไปสระบบประสาท ทำาใหแขนหรอขาหรอทงแขนและขาเปนอมพาต ทเหนบอยจะเปนขา ทำาใหเดกขากะเผลกๆ และมกเปนขางเดยว         ในระยะทมการระบาดของโรคโปลโอ ถามการกระทบกระเทอนทแขนหรอขาของผปวยโรคโปลโลในระยะเรมตน อาจทำาใหเปนอมพาตได เพราะฉะนนถาพบวาเดกมอาการคลายโรคหวด หรอเปนโรคทไมปรากฏ สาเหตชดเจนในขณะทมการระบาดของโรคโปลโอ ควรรบพาไปพบแพทยการปองกน        โรคนปองกนไดดวนการรบประทานวคซนโปลโอหรอฉดวคซนโปลโอตามกำาหนดโดยเรมครงแรกตงแตเดกอาย 2-3 เดอน ซงผปกครองตองพาเดกไปรบการฉดวคซนหรอกนวคซนอยางเครงครดโรคสกใสสาเหต        จากเชอไวรสทกระจายออกมาจากทางเดนหายใจของผปวยหรอตมหนองทเรมตกสะเกด และปลวมาถกผสมผสโรคไดอาการ        มไขตำาๆ และสงขนแตไมเกน 101 องศาฟาเรนไฮท รวมกบปรากฏตมขนตามตวและใบหนา ซงสวนบนจะพองใสมหนองสเหลองๆ สวนรอบๆฐานจะ

มสแดง ซงตอมาตมนนจะแตกออกเปนสะเกด และขนาดของตมจะไมเทากน เมอตมเมดเกาแตก จะมเมดใหมๆ ขนมาอกใน 3-4 วน สำาหรบเมดตมจะมอาการคนเมอใดควรพบแพทย        ปกตอาการตางๆ จะไมรนแรง บางรายอาจมเพยงไขตำาและรสกไมสบายเลกนอย แตหากมอาการทรนแรงจากอาการแทรกซอนจงคอยไปพบแพทย สำาหรบอาการคนอาจใชยาแกคนเพอบรรเทาอาการไดการรกษา        การกษาเฉพาะโรคยงไมม มแตเพยงการรกษาเพอบรรเทาอาการ

โรคอจจาระรวงในเดกอาการ        เดกถายบอย ถายเหลวเปนนำามมกในอจจาระมไขสงเกน 101 องศาฟาเรนไฮทการรกษา         ในกรณทลกไดนมคณแมอย ควรใหนมแมตอไป แตควรงดอาหารเสรมไวกอนทกอยางรอดอาการสก 1 วน ถาดอาการดกเรมใหนำาหรอขาวตมบดนอยกอนๆ         ถาลกกนนมผสม ควรชงนมจางลงเทาตวเพราะขณะทองเดนลำาไสจะยอยไมด  ควรใหดดแบบนสกครงวน หรอ 1 วน ถาถายอจจาระดคอยผสมเทาเดม        ถาอาการทองเดนไมดขน ควรผสมนำาเกลอแรแหงใหเดกดดแทนนมผง ควรชงผสมนำาสกตามคำาแนะนำาของแพทยหรอหากยงไมไดพบแพทยกชงตามคำาแนะนำาของผผลต จนกวาเดกจะอาการดขน เมอเดกอาการดขน อจจาระจะมลกษณะเปนเนอมากขนไมเปนนำา คณแมกคอยๆเพมนมทละนอยๆ เพราะถาเพมเรวมากไป เดกกจะถายมากอกตองใจเยนไวกอนเมอใดควรไปพบแพทย

        เดกมรอาการกระสบกระสาย ตาโบ กระหมอมบม ปากแหง หายใจเรว แสดงอาการขาดนำามาก ตองการนำาเกลอ ตองรบสงโรงพยาบาลโดยเรว

โรคไอกรนอาการ        อาการเรมแรกของโรคไอกรนจะคลายกบเปนไขหวดมาก ดงนนหากเดกเปนโรคนจงมกจะไมทราบ คดวาเปนไขหวดธรรมดา เพราะเดกจะมแตนำามกไหล ไอแหงๆเทานน พอผานไปสก 7 วน อาการจะดดขนเหลอแตไอแหง ทำาใหผปกครองสบายใจคดวาหาย แตพอปลายสปดาหทสองฤทธของไอกรนเรมสำาแดงทนทเดกจะเรมไอตดๆกน บางทไอตง 10 ครงจงจะหายใจเขาสกครงหนง เดกจะไอมากจนอาเจยนเพราะเสมหะเหนยวมากพอไอหมดชดแลว เดกจะสดหายใจเขาเตมทเสยงดง เดกจะไอจนหนาดำาหนาเขยว นำาตาไหล ลนออกมาจกปาก บางคนไอจนเลอดออกมาจกในตาและอาเจยนจนหมดแรงกม        ชวงทไอจะนานเปนสปดาห กวาจะหายกรวมเดอน รายทเปนมากๆจะไอถง 3 เดอน ทเรยกวาไอ 100 วน หรอไอ 3 วน โรคนรายแรงมากถาเกดกบเดกอายตำากวา 2 ป เดกจะอาเจยน ออนเพลยมาก อาจเปนปอดบวมหรอชกไปเลยกไดแตอยาปลอยไปเลนกบเดกคนอน เพราะโรคนแพรเชอไดงาย        หากเดกอาเจยนควรใหรบประทานอาหารมอละนอยๆ เมอเดกไอมากจนอาเจยนเสมหะออกมาจะสบายขนและรบประทานไดพอสมควรเดกบนปวดทองเนองจากไอมากจนเจบชายโครง อาจใชพนรอบทองเพอลดการสะเทอนเวลาไอการปองกน        ควรพาเดกไปรบการฉดวคซนปองกนโรคไอกรนตามกำาหนดเวลาอยางเครงครด

โรคไวรสตบอกเสบ เอ        เปนโรคทเกดจากไวรสตบอกเสบชนดเอ ซงในสมยกอนมกพบคอนขางสงในเดกอายระหวาง 5-14 ป โดยเดกทปวยมกไมมอาการหรออาการไม

รนแรง แตทำาใหเกดการสรางภมคมกนตอโรคเมอโตเปนผใหญ แตปจจบน การสาธารณะสขดขนจำานวนเดกทไดรบเชอไวรสตบอกเสบเอมนอยลง สงผลใหเมอโตเปนผใหญกจะไมมภมคมกนตอโรคน ซงผใหญทปวยเปนโรคไวรสตบอกเสบเอ จะมอาการรนแรงกวาผปวยเดกอยางเหนไดชดอาหารไมสะอาด อาจเปนสาเหตของโรคไวรสตบอบเสบเอตดตอกนไดทางอาหารหรอนำาดมทปนเป อนเชอ   โดยผปวยจะขบถายเชอออกมากบอจจาระ  ซงถาไมถายในสวม ไมลางมอใหสะอาดกอนทจะไปสมผส หรอปรงอาหารกจะทำาใหเกดการแพรกระจายของเชอไดอยางรวดเรว         โรคไวรสตบอกเสบ เอ เปนโรคทตดตอกนไดงายมาก โดยเฉพาะในสถานททมตนอยรวมกนเปนจำานวนมาก เชน สถานรบเลยงเดกทมสขอนามยไมด โรงเรยนอนบาล โรงเรยนเดกเลกโรงเรยนประถม โรงอาหาร เปนตน นอกจากนนกลมคนทมโอกาสรบเชอ หรอมโอกาสเสยงสง ทจะเปนพาหะของโรคกคอ เดกๆทระบบภมคมกนของรางกายยงไมดพอ พอครว แมครว กลมผประกอบอาหาร พนกงานรกษาความสะอาด พนกงานเกบขยะ หรอผใหญทวไปทไมเคยไปรบเชอไวรสตบอกเสบ เอ มากอน ดงนนจงยงไมมภมคมกนตอโรคน โรคไวรสตบอกเสบ เอ ทำาใหรางกายออนเพลย ผทไดรบเชอจะมอาการประมาณ 15-50 วน หลงไดรบเชอ อาการของโรคตบอกเสบจะคลายคลงกนไมวาจะเกดจากไวรสตบอกเสบ เอ หรอ บ โดยในระยะ 3-7 วนแรกจะมไขตำาๆ ออนเพลย เบออาหาร คลนไส อาเจยน เจบทใตชายโครงขวา ตอจากนนจะมปสสาวะสเขมเหมอนสชา บางคนอาจมอจจาระสเหลองซดลง ไขเรมลดลง ผปวยหยดอาเจยนและเรมอยากอาหาร ในขณะเดยวกบทสงเกตเหนวามตวเหลองตาเหลอง(ดซาน)เกดขน อาการนจะเปนอยราว 1-4 สปดาห ผปวยสวนใหญจะหายเปนปกตในเวลาไมเกน 1-2 เดอนมบางรายทอาจมดซานรวมกบอจจาระสเหลองซด แตในทสดจะหายเปนปกตไมมผใดเปนเรอรง         การพกผอนคอการรกษาทดทสด

การปองกน1. การรกษาอนามยทด 2. ขบถายในสวมทถกสขลกษณะ 3. ลางมอใหสะอาดกอนหยบจบอาหาร4. ควรเลอกรบประทานอาหารทสก สะอาด ไมมแมลงวนตอม 5. หลกเลยงการใชสงของเครองใชกบผปวย        การปองกนทดทสด และไดผลด คอการฉดวคซน

โรคตดตอ,โรคตดตอทางเดนหายใจ โรคคางทม (Mumps)โรคคางทม เปนการตดเชอและมการอกเสบของตอมนำาลาย (Parotid gland) ทอยบรเวณกกหทำาใหทบรเวณคางบวม จงไดชอวาคางทม พบในเดกเปนสวนใหญ  สาเหต            เกดจากเชอไวรส ซงอยในกลม Paramyxovirus ระบาดวทยา            เปนโรคตดตอตดตอไดทางทางเดนหายใจ (Droplet spread) และสมผสกบนำาลายของผปวย เชน การกนนำาและอาหารโดยใชภาชนะรวมกน เปนกบเดกไดทกอาย ถาเปนในผใหญจะมอาการรนแรง และมโรคแทรกซอนไดบอยกวาในเดก หลงจากมวคซนปองกนในประเทศทพฒนาแลวอบตการณของโรคนไดลดลงมาก ระยะทตดตอกนไดงาย คอจาก 1-2 วน (หรอถง 7 วน) กอนมอาการบวมของตอมนำาลาย ไปจนถง 5-9 วนหลงจากมอาการบวมของตอมนำาลาย            ระยะฟกตวของโรคคอ 16-18 วน แตอาจสนเพยง 12 วน และนานถง 25 วนหลงสมผสโรค อาการ            ประมาณรอยละ 30 ของผทตดเชอจะไมมอาการ ในผมอาการจะเรมมอาการไขตำา เบออาหาร ปวดเมอยตามตว ตอมา 1-2 วน จะมอาการปวดห เจบบรเวณขากรรไกร จากนนตอมนำาลายหนาหจะโตขนจนคลำาได โดยคอยๆ โตขนจนถงบรเวณหนาหและขากรรไกร บางรายโตขนจนถงระดบตา

ประมาณ 1 สปดาห จะคอยๆ ลดขนาดลงโรคแทรกซอน            1) เยอหมสมองอกเสบ ซงสวนใหญอาการไมรนแรง            2) โรคแทรกซอนทนบวารนแรงคอ สมองอกเสบ พบไดประมาณ 1 ใน 6,000 ราย ซงอาจทำาใหถงเสยชวตได            3) ถาเปนในเดกชายวยรนหรอผใหญอาจมการอกเสบของอณฑะ ซงในบางรายอาจทำาใหเปนหมนได            4) โรคแทรกซอนอนๆ ทอาจพบไดนอยมาก คอ ขออกเสบ ตบออนอกเสบ และหหนวกการวนจฉยโรค            จาก การแยกเชอไวรสจาก throat washing จากปสสาวะและนำาไขสนหลง และหรอตรวจหาระดบ antibody โดยวธ Hemagglutination Inhibition (HAI) หรอ Neutralization test (NT) การรกษา            ตามอาการ ใหยาแกปวดเปนครงคราว การแยกผปวย            แยกเกยวกบระบบการหายใจ โดยแยกผปวยจนถง 9 วน หลงเรมมอาการบวมของตอมนำาลายการปองกน            หลก เลยงการสมผสกบผปวย วธทดทสดคอ ใหวคซนปองกนดวยการใหวคซนปองกนคางทม ซงมาในรปแบบของวคซนรวมปองกนโรคหด คางทม และหดเยอรมน (MMR) ปจจบนกระทรวงสาธารณสขใหวคซนรวมปองกนหด คางทม และหดเยอรมน 1 ครง ในเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 1

โรคตดตอทางเพศสมพนธ          รจกกนไหมวา " โรคตดตอทางเพศสมพนธ " คออะไร และมโรคอะไรทเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ บาง วนนเราจะไปทำาความรจก "โรค" ทสามารถตดตอผานทางเพศสมพนธกน          โรคตดตอทางเพศสมพนธ หรอโรคสงผานทางเพศสมพนธ (ตามท

บญญตในราชบณฑตยสถาน) (Sexually transmitted disease; STD) อาจเรยกวา "กามโรค" (Venereal disease) หรอ "วด" เกดขนจากการตดตอกนผานทางเพศสมพนธ ไมวาจะเปนการรวมเพศทางชองคลอด ทางปาก หรอทวารหนก กบผทกำาลงมเชอ ปจจบนใชคำาวา "การตดเชอทางเพศสมพนธ"          โรคตดตอทางเพศสมพนธ เปน โรคทสามารถเปนไดทกเพศ ทกวย แตพบมากในหมวยรน เนองจากวยรนในปจจบน นยมมเพศสมพนธกอนการแตงงาน โดยทขาดความรความเขาใจเกยวกบการปองกนตวเอง รวมทง โรคตดตอทางเพศสมพนธ ตางๆ นอกจากนในปจจบน คแตงงานมอตราการหยารางสงขน ทำาใหคนมสาม หรอภรรยาหลายคน จงเกด โรคตดตอทางเพศสมพนธ มากขน          สงทอนตรายของ โรคตดตอทางเพศสมพนธ คอ เมอเปนแลว มกจะไมเกดอาการ บางคนจงตด โรคตดตอทางเพศสมพนธ แลวโดยไมรตว และเปนปญหาในการจดการทางระบบสาธารณสข และทสำาคญ โรคตดตอทางเพศสมพนธ น สามารถตดตอไปยงทารกในครรภได

 สาเหตของการเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธสาเหตของการตดเชอทางเพศสมพนธแบงออกเปน 3 กลมคอ           1.เกดจากเชอไวรส ซงบางชนดสามารถรกษาใหหายขาดได บางชนดไมมยารกษา และบางชนดยงสามารถฝงตวอย และกลบมาเปนซำาไดอก โรคตดตอทางเพศสมพนธ ทเกดจากเชอไวรสไดแก  เรมทอวยวะเพศ หดหงอนไก ไวรสตบอกเสบบ ฯลฯ           2.เกดจากเชอแบคทเรย สามารถรกษาใหหายขาดได ดวยการใชยาปฏชวนะ ไดแก ซฟลส หนองใน หนองในเทยม ทอปสสาวะอกเสบ ชองคลอดอกเสบ ฯลฯ           3.เกดจากเชออนๆ เชน พยาธ สามารถรกษาใหหายขาดได ดวยการใชยาปฏชวนะ

 กลมเสยงตอการเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ           คนทมเพศสมพนธกบชาย หรอหญงบรการ ใน 3 เดอนกอนหนา           คนทมคนอนมากกวา 1 คน ในชวง 3 เดอนกอนหนา           คนทมเพศสมพนธกบคคนใหม ในชวง 3 เดอนกอนหนา           ผทมประวตปวยเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ ใน 1 ปทผานมา           ผทมคครองอยคนละท

 อาการแบบใด สงสยเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ          หากมอาการเหลาน สามารถสงสยไดวาเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ           ในผชาย จะมอาการปสสาวะแสบขด ขาหนบบวม หรอเปนฝ เจบปวดอวยวะเพศ มผน ตม แผล บรเวณอวยวะเพศ มเมอกใส หรอหนองไหลออกมา           ในผหญง จะรสกเจบ เสยวทองนอย ขาหนบบวม หรอเปนฝ เจบปวด คนอวยวะเพศ มผน ตม แผลบรเวณอวยวะเพศ มตกขาวสเหลอง มกลนเหมน

 โรคตดตอทางเพศสมพนธ ทสำาคญ ไดแก1.โรคเอดส (AIDS)          หรอกลมอาการภมคมกนเสอม เกดจากการรบเชอ Human immunodeficiency virus หรอ HIV เขาไปทำาลายเมดเลอดขาว ทเปนแหลงสรางภมคมกนโรค ทำาใหภมคมกนโรคลดนอยลง จงทำาใหเชอโรคฉวยโอกาสแทรกซอนเขาสรางกายไดงายขน เชน มะเรง วณโรค และสาเหตการเสยชวตกมกเกดขนจากโรคตดเชอฉวยโอกาสตางๆ เหลาน ทจะทำาใหอาการรนแรง และเสยชวตอยางรวดเรว

2.หนองใน (Gonorrhoea)           เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอแบคทเรยชอ Neisseria gonorrhoeae ทำาใหเกดอาการระคายเคองในทอปสสาวะ แสบ

ขดเวลาปสสาวะ และมหนองไหลออกจากทอปสสาวะ อาจจะทำาใหเกดการอกเสบในชองทอง หรอเปนหมนหากไมไดรบการรกษา

3.หนองในเทยม (Non-gonococcal Urethritis/Non gonococcal Cervicitis)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ ททำาใหมอาการแสบปลายทอปสสาวะ ปสสาวะขดและมหนองไหล และมมกออกเลกนอยโดยเฉพาะในชวงเชา สวนผหญงอาจมอาการตกขาวผดปกต

4.แผลรมออน (Chancroid)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอ Haemophilus Ducreyi ทำาใหเกดแผลทอวยวะเพศ บวมและเจบ บางคนมตอมนำาเหลองทขาหนบหรอทชาวบานเรยกไขดนบวม หากไมรกษาหนองจะแตกออกจากตอมนำาเหลอง มกมหลายแผล ขอบแผลนมและไมเรยบ กนแผลสกปรกมหนอง มเลอดออกงาย เวลาสมผสเจบปวดมาก บางรายตอมนำาเหลองทขาหนบจะบวม และเปนฝ เมอฝแตกจะเปนแผล

5.เรมทอวยวะเพศ (Genita Herpes Simplex Virus Infection)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ ทเกดเชอไวรส herpes simplex virus ทำาใหเกดอาการปวดแสบบรเวณขา กนหรออวยวะเพศ และตามดวยผนเปนตมนำาใส แผลหายไดเองใน 2-3 สปดาห แตเชอยงอยในรางกาย เมอรางกายออนแอ เชอกจะกลบเปนใหม

6.หดขาวสก (Molluscum contagiosum)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอไวรส Molluscum contagiosum virus (MCV) ทำาใหเกดเปนตมนนบนผวหนง ผวเรยบขนาดเลก ขนาดประมาณ 2-5 มลลเมตร จะพบมากขนในรายทมการตดเชอ HIV จำานวนตมทเกดขนอาจมมากหรอนอยขนกบสภาพรางกายของผปวย

ขณะนน วารางกายมความแขงแรงเพยงใด ถาใชเขมสะกดตรงกลางแลวบบดจะไดเนอหดสขาวๆ คลายขาวสก มกเปนทบรเวณหวหนาว อวยวะเพศภายนอกและโคนขาดานใน

7.หดหงอนไก (Condyloma Acuminata)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากไวรส Human papilloma virus ลกษณะเปนตงเนอออนๆ สชมพคลายหงอนไก ชอบขนทอนและอบชน ในผชายมกพบทอวยวะเพศบรเวณใตหนงหมปลายอวยวะเพศชาย ตลอดทงบรเวณรอบรอยเปดขอบ,ทอปสสาวะ และอณฑะ สวนผหญงจะพบทปากชองคลอด ผนงชองคลอด ปากมดลก ปากทวารหนกและฝเยบ หดมขนาดโตขนเรอยๆ การตงครรภจะทำาใหหดโตเรวกวาปกต ถาไมรบรกษาจะเปนมากขนและยากตอการรกษา และทารกอาจตดเชอไดขณะคลอด

8.หด (Scabies)           เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากตวไร Sarcoptes scabei ลกษณะจะมตมนำาใสและตมหนองคนขนกระจายทง 2 ขางของรางกาย มกพบตามงามนวมอ ขอศอก รกแร รอบหวนม รอบสะดอ อวยวะสบพนธ ขอเทา หลงเทา กน ผปวยมกมอาการคนมาก โดยเฉพาะเวลากลางคน สามารถตดตอไดจากการสมผสใกลชด สมผสทางเพศหรอ อยใกลชดกบผปวย

9.ซฟลส (Syphilis)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากการตดเชอ Treponema pallidum เปนโรคทมอนตราย และมอาการเรอรง สามารถตดตอยาวนานกวา 2 ป ลกษณะการตดเชอเรมแรกจะเปนกอนแขง แตไมเจบทบรเวณอวยวะเพศ หากไมรกษาจะกลายเปนระยะทสองทเรยกวา เขาขอหรอออกดอก ถาทงไวนานจะทำาใหเกดโรคแกระบบตางๆ ของรางกายหลายระบบ ทงซฟลสระบบหวใจและหลอดเลอด ซฟลสระบบประสาท เปนตน นอกจากน มารดาท

เปนโรคซฟลสจะถายทอดโรคสทารกในครรภไดเรยกวา ซฟลสแตกำาเนด (congenital syphilis)จงถอซฟลสเปนโรคทมอนตราย และมอาการเรอรง สามารถตดตอยาวนานกวา 2 ป

10.โลน (Pediculosis Pubis)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากแมลงตวเลกทเรยกวา pediculosis pubis อาศยอยทขนหวเหนา ชอบไชตามรากขนออน และดดเลอดคนเปนอาหาร ผทเปนโรคน จะมอาการคน เมอเกาจะทำาใหเจาตวเชอแพรไปยงบรเวณอนได การวนจฉยสามารถทำาไดดวยตาเปลา จะพบไขสขาวเกาะตรงโคนขนไขจะมลกษณะวงร สวนตวแมลงเมอกนเลอดเตมทจะออกสนำาตาล ตดตอไดจากการสมผสทางเพศกบผปวย หรอใชกางเกงในรวมกน การรกษาสามารถซอยาทาไดตามรานขายยา แตคนทองหรอเดกควรจะปรกษาแพทย

11.พยาธชองคลอด (Vaginal Trichomoniasis)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอโปรโตซว Trichomonas vaginalis ผปวยจะมอาการตกขาวผดปกต มสเขยวขนหรอเหลองเขม มฟองอากาศและมกลนเหมน เกดการระคายเคองบรเวณอวยวะเพศ เจบปวดขณะมเพศสมพนธ คนและแสบปากชองคลอด

12.เชอราในชองคลอด (Vaginal Candidiasis)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอรากลม Candida ซงรอยละ 80 - 90 เกดจาก Candida albicans ทำาใหมอาการระคายเคองบรเวณชองคลอด มการตกขาวขนจบเปนกอน อาจมอาการปสสาวะแสบขด เจบขณะรวมเพศ

13.องเชงกรานอกเสบ (Pelvic Inflammatory Diseases, PID)          หรอโรคปกมดลกอกเสบ เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จาก

การตดเชอของมดลก รงไข หรอทอรงไข อาจเสยชวตไดหากตดเชอรนแรง และหากไมรกษา อาจเกดโรคแทรกซอนจนเปนหมนหรอเสยชวตได

14.แผลกามโรคเรอรงทขาหนบ (Granuloma inguinale)          เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เกด จากเชอแบคทเรย  Donovania granulomatis โดยจะมแผลทบรเวณอวยวะเพศ ขาหนบ ซอกขา หรอบรเวณหนา และไมพบในประเทศไทย มกพบในคนผวดำา

 การปองกน โรคตดตอทางเพศสมพนธ          วธปองกน โรคตดตอทางเพศสมพนธ คอ           1. ใสถงยางอนามย หากจะมเพศสมพนธกบคนทไมแนใจวามเชอหรอไม           2. รกษาความสะอาดของรางกายและอวยวะเพศอยางสมำาเสมอ           3. ไมเปลยนคนอน ใหมสาม หรอภรรยาคนเดยว           4. ไมควรมเพศสมพนธตงแตยงอายนอย เนองจากมสถตวา ผทมเพศสมพนธตงแตอายยงนอยจะมโอกาสตด โรคตดตอทางเพศสมพนธ สง           5. ตรวจโรคเปนประจำาทกป เพอหาเชอโรค แมจะไมมอาการใดๆ โดยเฉพาะคทกำาลงจะแตงงาน           6. เรยนร ศกษาอาการของโรคตดตอทางเพศสมพนธ            7. ไมควรมเพศสมพนธขณะมประจำาเดอน เพราะจะทำาใหเกด โรคตดตอทางเพศสมพนธ ไดงาย           8. ไมควรมเพศสมพนธทางทวารหนก หากจำาเปนใหสวมถงยางอนามย           9. ไมควรสวนลางชองคลอด เพราะจะทำาใหเกดการตดเชอ โรคตดตอทางเพศสมพนธ ไดงาย

 วธปฏบตตวของผทเปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ           1. ตองรกษาอยางรวดเรว เพอปองกนการแพรเชอโรค

           2. แจงคนอนใหทราบวา เปน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เพอจะไดปองกน ไมใหเชอแพรไปสคนอน           3. รกษาอาการ และปฏบตตวตามคำาแนะนำาของแพทยอยางเครงครด           4. หลกเลยงการมเพศสมพนธ หรอการสำาเรจความใครดวยตวเอง เพอปองกนไมใหอาการอกเสบลกลาม           5. งดดมเครองดมแอลกอฮอล ของมนเมาทกชนด           6. ไมควรซอยามารกษาเอง ควรปรกษาแพทย เพอใหไดรบการรกษาทถกตอง เพอใหมความหมายกวางขน

โรคตดตอ ทางเดนหายใจไขหวดใหญ (Influenza FLU)

    เปนโรคทพบไดบอยมากในคนทกเพศทกวย พบไดเกอบทงป แตจะเปนมากในชวงฤดฝน (ชวงเดอนกรกฏาคม ถง ธนวาคม) บางปอาจพบการระบาดทวโลก พบสาเหตอนดบแรก ๆ ของอาการไขทเกดขนเฉยบพลน แพทยมกจะใหการวนจฉยผใหญทมอาการตว รอนมา 2-3 วน โดยไมมอาการอยางอนชดเจนวาเปนไขหวดใหญสาเหต    เกดจากเชอ ไขหวดใหญ ซงเปนไวรสทมชอวา อนฟลเอนซาไวรส(Influenza virus) เชอนจะอยในนำามก นำาลาย หรอเสมหาของผปวยตดตอโดยการไอหรอ จาม หรอหายใจรดกน

    ระยะฟกตว 1-4 วน เชอไขหวดใหญมอย 3 ชนดใหญ เรยกวา ชนด เอ บ และ ซ ซงแตละชนดยงแบงเปนพนธยอย ๆ ออกไปอกมากมาย ในการเกดโรคแตละครงจะเกดพนธยอยเพยงพนธเดยว เมอเปนแลวจะมภมตานทานตอพนธนน แตไมสามารถตานทางพนธอน ๆ ไดจงอาจตดเชอ จากพนธใหมได เชอไขหวดใหญบางพนธ อาจผลดเปลยนหมนเวยนกนทำาใหเกดการระบาดใหญ และมการเรยกชอโรคทระบาดแตละครงตามชอ ของประเทศทเปนแหลงตนกำาหนด เชน ไขหวดใหญ ฮองกง (เรยก สน ๆ วาไขหวด ฮองกง หรอหวดฮองกง),ไขหวดรสเซย, ไขหวดสงคโปรเปนตนอาการ    มกจะเกดขนทนททนใดดวยอาการไขสงหนาว ๆ รอน ๆ ปวดเมอยตามกลามเนอมาก(โดย เฉพาะทกระเบนเหนบ ตนขา ตนแขน) ปวดศรษะ ออนเพลย เบออาหาร ขมในคอ อาจมอาการเจบคอ คดจมก นำามกใส ไอแหง ๆ จกแนนทอง แตบางราย กอาจไมมอาการคดจมก หรอเปนหวดเลยกได มขอสงเกตวาไขหวดใหญมกเปนหวดนอย แตไขหวดนอยมกเปนหวดมาก ไขมกเปนอย 2-3 วน แลวคอย ๆ ลดลง อาการไอ และออนเพลยอาจจะเปนอย อาจเปนอย 1-4 สปดาห แมวาอาการอน ๆ จะทเลาแลวกตาม บางคนเมอหาย

จากไขหวดใหญแลว อาจมอาการวงเวยนเหมอนเมารถเมาเรอ เนองจากมการอกเสบของอวยวะการทรงตวในหชนใน ซงมกจะหายเองภายใน 3-5 วน สงทตรวจพบ    ไข 38.5-40 ฐ C เปลอกตาแดง อาจมนำามกใส คอแดงเลกนอย หรอไมแดงเลย(ทง ๆ ทผปวยอาจรสก เจบคอ) สวนมากมกตรวจไมพบอาการผดปกตอน ๆ

อาการแทรกซอน

   1. ใหการดแลปฏบตตวเหมอนเปฯไขหวด คอนอนพก มาก ๆ หามตรากตรำางานหนก หอมอาบนำาเยน ใชผาชบนำาเชดตวเวลามไขสง กนอาหารออน(ขาวตำา โจก) ดมนำา และนำาหวาน หรอนำาผลไม มาก ๆ

การรกษา   1. ใหการดแลฃ และปฏบตตวเหมอนไขหวด คอ นอนพกผอนมาก ๆ หามตรากตรำางานหนก หามอาบนำาเยน ใชผาชบนำาเชตดตวเวลามไขสง กนอาหารออน (ขาวตมโจก) ดมนำาลแนำาหวาน หรอนำาผลไมมาก ๆ   2. ใหยารกษาตามอาการ เชน ยาลดไขบรรเทาปวด ยาแกไอ ยาดแกหวด เปนตน (ในกรณเดกควรหลกเลยงการใชแอสไพรน)   3. ยาปฏชวนะ ไมจำาเปนตองใหทกราย เพราะเปนโรคทเกดจากไวรส จะใหตอเมอมภาวะแทรกซอนจากเชอ แบคทเรย เชน มนำามกหรอเสลด สเหลองหรอเขยว ,ไซนสอกเสบ หชนกลางอกเสบ หลอดลมอกเสบ เปนตน ยาปฏชวนะ ทมใหเลอกใช ไดแก เพนว แอมพซลลน หรอ อโรโทรมยซน   4. ถามอาการหอบหรอสงสยปอดอกเสบ โดยเฉพาะถาพบในคนสงอาย หรอเดกเลก ควรสงโรงพยาบาลดวน ถาพบวาปอดอกเสบ ควรใหยา ปฏชวนะชนดของเชอทตรวจพบ

ขอแนะนำา   1. โรคนถอวาไมใชโรคทรายแรง   2. อาการไขสง ปวดเมอย และไมมอาการอน ๆ ชดเจน อาจมสาเหตจากโรคอน ๆ ในระยะเรมแรก กได เชน ไขรากสาดนอย ตบอกเสบ จากไวรส ไขเลอดออก หด เปนตน จงควรสงเกตอาการเปลยนแปลงอยางใกลชด ถามอาการอน ๆ ปรากฎใหเหนกควรใหการรกษา ตามโรคทสงสย          ถาหากมอาการไขนานเกน 7 วน มกจะไมใชไขหวดแตอาจมสาเหตจากโรคอน เชน ไขรากสาดนอย มาลาเรย เปนตน ผปวยทเปนไขหวดใหญ มกจะมไขไมเกน 7 วน   3. ไขหวด และไขหวดใหญ บางครงอาจมอาการคลายกนมาก แตไขหวดใหญมกมไขสง และปวดเมอยมาก อยางไรกตาม ถงแม จะแยกกนไมออก แตกใหการดแลรกษาเหมอน ๆ กน   4. การปองกน ใหยาปฏชวนะเชนเดยวกบไขหวด สวนวคซนปองกนไขหวดใหญ มกจะฉดในชวงทมการระบาดใหญ ซงจะปองกน ไดนานประมาณ 12 เดอน ถามการระบาดในปตอ ๆ ไป กตองฉดใหมอก โดยทวไป ถาไมมการระบาด จะไมฉดวคซนใหแกคนทวไป ทงนเนองจากเชอไขหวดใหญ มอยหลายพนธ เราไมสามารถคาดการณลวงหนาไดวาในการระบาดครงตอไป จะเกดจากเชอชนดใด

โรคตดตอทางเดนหายใจ ไขหวด (Common Cold / Upper Respiratory tract Infection)

    เปนโรคทพบไดบอยทสดทงในเดกและผใหญ บางคนอาจเปนปละหลายครง (โดยเฉพาะในเดกเลก และ เดกทเพงเขาโรเรยนในปแรก ๆ อาจเปนเฉลยประมาณ เดอนละครง) ทำาใหตองสญเสยแรงงาน เวลาเรยน และสนเปลองเงนทองไปปละมาก ๆ     ทงนเนองจากเชอไวรสทเปนสาเหตของไขหวด(เชอหวด) มอยเกอบ 200 ชนด ซงจะผลดเปลยนหมนเวยน กนทำาใหเกดอาการอกเสบของทางเดนหายใจ สวนตน (จมก และคอ) ครงละชนด    เมออายมากขน รางกายจะมภมตานทานตอเชอหวดชนดตาง ๆ มากขน กจะปวยเปนไขหวดหางขนและมอาการรนแรงนอยลงไป โรคนสามารถตดตอกนไดงายโดยการอยใกลชดกน จงพบเปนกนมากตามโรงเรยน โรงงาน และท ๆ มคนอยรวมกลมกนมาก ๆ เปนโรคทพบไดตลอดทงป มกจะพบมากในชวงฤดฝน ฤดหนาว หรอในชวงทมอากาศเปลยนแปลง สวนในฤดรอนจะพบนอยลง

สาเหต    เกดจากเชอหวด ซงเปนไวรส (virus) มอยรวม 200 ชนดดวยกน การเกดโรคขนในแตละครงจะเกดจากเชอหวดชนดใหม หมนเวยนเชนนไปเรอย ๆ

เชอหวดมอยในนำามก นำาลาย และเสมหะของผปวย ตดตอโดยการไอ จาม หรอหายใจรดกน นอกจากน เชอหวด ยงอาจตดตอโดยการสมผสมอกลาวคอ เชอหวด อาจตดทมอของคน ๆ นน และเมอใชนวมอขยตาหรอแคะจมก เชอกจะเขาสรางกายของคน ๆ นนจนกลายเปนไขหวดได ระยะฟกตว (ระยะตงแตผปวยรบเชอเขาไปนกระทงมอาการเกดขน) 1-3 วน

อาการ    มไขตวรอนเปนพก ๆ ครนเนอครนตว ออนเพลย ปวดหนกศรษะเลกนอย ไอแหง หรอไอมเสมหะ เลกนอย ลกษณะสขาว บางครงอาจทำาใหรสกเจบแถวลนป เวลาไอ    ในผใหญอาจไมมไข มเพยงคดจมก นำามกใส ในเดกมกจบไขขนมาทนททนใด บางครงอาจมไขสง และชก ทองเดน หรอถายเปนมกรวมดวย ถาเปนอยเกน 4 วน อาจมนำามกขนเหลอกหรอเขยวหรอไอมเสลดเปฯสเหลองหรอเขยว จากการอกเสบซำาของเชอแบคทเรย และอาจมอาการอน ๆ แทรกซอนตามมา ซงจำาเปนตองใหยาปฏชวนะ รวมดวย สงทตรวจพบ    ไข นำามก เยอจมกบวม และ แดง คอแดงเลกนอย ในเดกอาจพบตอมทอนซลโต แตไมแดงมาก และ มหนองอาการแทรกซอน    ทพบบอยเกดจากกาอกเสบแทรกซอนของเชอแบคทเรย (bacteria) ทำาใหมนำามกหรอแสลดเปนสเหลอง หรอเขยว ถาลกลามไปยงบรวเณใกลเคยง อาจทำาใหเปนตอมทอนซลอกเสบ ไซนสอกเสบ หชนกลางอกเสบ หลอดลมอกเสบ ปอดอกเสบ ในเดกเลก อาจทำาใหมอาการลกจากไขสงทองเดน บางคนอาจมเสยงแหบ เนองจากกลองเสยงอกเสบ บางคนอาจมอาการวงเวยน เนองจากอวยวะการทรงตวภายในหชนในอกเสบ ดงทเรยกวา หวดลงห ซง จะหายไดเองภายใน 3-5 วน โรคแทรกซอนมกเกดในผปวยทไมได

พกผอนตรากตรำางานหนก รางกายออนแอ (เชน ขาดอาหาร) ในทารกหรอคนสงอายการรกษา    เนองจากไขหวดเกดจากเชอไวรส จงไมยาทใชรกษาโดยเฉพาะ เพยงแตใหการรกษาไปตามอาการเทานน ไดแก

   1. แนะนำาการปฏบตตวของผปวย ดงน          * พกผอนมาก ๆ หามตรากตรำางานหนกหรอออกกำาลงมากเกนไป          * สวมใสเสอผาใหรางกายอบอน อยาใหถกฝน หรอถกอากาศเยนจด และอยาอาบนำาเยน          * ดมนำามาก ๆ เพอชวยลดไข และทดแทนนำา ทเสยไปเนองจากไขสง          * ควรกนอาหารออน นำาขาว นำาหวาน นำาสม นำาผลไม หรอเครองดมรอน ๆ          * ใชผาชนำา (ควรใชนำาอนหรอนำาธรรมดา อยาใชนำาเยนจด หรอนำาแขง) เชดตวเวลา มไขสง   2. *ขอแนะนำาเหลานสามารถใชกบผปวยทมไขจากสาเหตอน ๆ ไดเชนกน ใหยารกษาตามอาการ ดงน         1. สำาหรบผใหญ และ เดกโต (อายมากกวา 5 ป )                * ถามไข ใหยาลดไข เชน แอสไพรน พาราเซตามอล                * ถามอาการคดจมกหรอจาม ใหยาแกแพ เชน คลอรเฟนรามน                * ถามอาการไอ ใหยาแกไอ เชน ยาแกไอนำาดำา ยาแกไอนำาเชอม         2. สำาหรบเดกเลก(อายตำากวา 5 ป )                * ถามไขใหใชยาลดไข เชน พาราเซตามอล ชนดนำาเชอม เบบแอสไพรน                * ถามอาการคดจมกหรอจาม ใหยาแกแพ เชน คลอรเฟรรามนชนดนำาเชอม                * ถามนำามกคดจมกมาก หายใจไมสะดวกใหใชลกยางดดเอา

นำามกออกบอย ๆ                * ถา มอาการไอรวมดวยใหยานำาเชอมชนดทมยาแกแพผสมกบยาขบเสมหะ อยในขวดเดยวกน เชน ยาขบเสมหะ คลอรเอต, ยาขบเสมหะไพรทอน ไมตองใหยาแกแพแยกตางหาก                * ถาเดกเคยชกหรอมไขสงรองกวนไมยอมนอน ใหยากนชก เชน ฟโนบารบทาล   3. ยาปฏชวนะไม จำาเปฯตองใหเพราะวาไมไดเจอผลตอการฆาเชอหวดซงเปนเชอหวดซง เปนไวรส(อาการทสงเกตไดคอมนำามกใส ๆ ) ยกเวนในรายทสงสยวามอาการตดเชอแบคทเรยซำาเตม เชน มนำามกหรอเสลดขนเหลองหรอขยว คอแดงจด หรอปวดห ยาปฏชวนะ ใหเลอกใชเพนว แอมพซลลน ในรายทแพเพนซลลน ใหใชอรโทรมยซน แทน ควรใหนาน 7-10 วน สวนขนาดทใชใหดในภาค 3   4. ถาไอมเสลดเหนยว ใหงดยาแกแพ และ ยาแกไอ ควรใหกนยาขบเสมหะ เชน มสตสกล แอมมอน และใหดมนำาอนมาก ๆ หามดมนำาเยน   5. ถามอาการหอบ หรอมไขสงนานเกน 7 วนควรแนะนำาไปโรงพยาบาล โดยเรว อาจจะตองเอกเรยหรอตรวจพเศษอน ๆ

ขอแนะนำา   1. ในปจจบนไมมยาทใชรกษา และปองกนไขหวด อยางไดผล การรกษา อยทการพกผอนและการปฏบตตว ของผปวยเปนสำาคญ ยาทใชกเปนยาทรกษาตามอาการเทานน โดยทวไปอาการตวรอนมกจะหายภายใน 4-5 วน          ผปวยบางคนถงแมจะหายตวรอนแลว แตกอาจมนำามกไหล และไอตอไปได บางคนอาจไอโครก ๆ นาน 1/2 - 1 เดอน ซงมกจะเปนลกษณะแหง ๆ หรอมเสมหะเลกนอย เปนสขาว ถาพบวาผปวยไมมอาการผดปกต อน ๆ รวมดวย กไมตองใหยาอะไรทงสน ใหดมนำาอนมาก ๆ หามดมนำา เยน อาการไอจะคอย ๆ หายไปเอง   2. ไมจำาเปนตองใชยาปฏชวนะ แกผปวยทเปนไขหวดทกรายยกเวนในรายท

สงสยจะมอาการแทรกซอน   3. ผ ทเปนไขหวด (มอาการตวรอนรวมดวย) เรอรง หรอเปน ๆ หาย ๆ ประจำาอาจมสาเหตอนรวมดวย เชน โรคหวใจรว มากแตกำาเหนด ธาลสซเมย โรคโหลตจางอะพลาสตก โรคขาดอาหาร เปนตน จงควรตรวจดวามสาเหตเหลานนรวมดวยหรอไม หากสงสยควรแนะนำาไปโรงพยาบาล   4. ผทเปนหวด และจามบอย โดยไมมไข มกเกดจากการแพอากาศ แพฝน หรอละอองเกสร เปนตน มากกวาจากการตดเชอไวรส   5. ผ ทมอาการไขและมนำามก แตตวรอนจดตลอดเวลา กนยาลดไขกไมคอยทเลา มกจะไมใชไขหวดธรรมดา แตอาจมสาเหตอน ๆ เชน หด ปอดอกเสบ หรอ ตอมทอนซลอกเสบ ควรตรวจดอาการของโรคเหลานอยางละเอยด          นอกจากนยงมโรคตดเชออน ๆ อกหลายชนด ทในระยะแรกอาจแสดงอาการคลายไขหวด ไดเชน มเลอดออก ไอกรน คอตบ โปลโอ ตบอกเสบ จากไวรส ไขรากสาดนอย สมองอกเสบ ไขสนหลงอกเสบ เปนตน จงควรตดตามดอาการเปลยนแปลงตาง ๆ อยางใกลชด ถาพบวามไขนานเกน 7 วน หรอมอาการผดไปจากไขหวดธรรมดา ควรแนะนำาใหผปวยไปโรงพยาบาล อยาซอหรอจายยาชดแกหวดท มคลอแรมเฟนคอล เตตราซยครน หรอเพรดนโซโลน ผสมอยดวย หรอยาผงแกเดกตวรอนทเขาคลอแรมเฟนคอล หรอเตตราซยคลน ใหผปวยกน นอกจากจะไมจำาเปนแลว ยงเปนอนตรายได

การปองกน   1. ควรแยกผปวยออกตางหาก อยานอนปะปน กบผอน เวลาไอหรอจามใหใชผาปดปาก หรอจมก ไมหายใจรดผอน   2. อยาเขาใกลหรอนอนรวมกบผปวย   3. ระวงรกษารางกายใหอบอนอยเสมอโดย เฉพาะในเวลาทมอากาศเปลยนแปลง   4. อยาตรากตรำางานหนกเกนไป แตควรออกกำาลงกายแขงแรงอยเสมอ   5. ไมควรเขาไปททคนแออด เชน ตามโรงมหรสพ โดยเฉพาะในขณะทมการ

ระบาดของไขหวด หรอไขหวดใหญ   6. ไมควรอาบนำาหรอสระผมดวยนำาทเยนเกนไป โดยเฉพาะในเวลาทอากาศเยน   7. ควรหมนลางมอใหสะอาดบอย ๆ (ทงผปวยและทคนทอยใกลเคยง) และอยาใชนวมอขย ตาหรอแคะไชจมก