· Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C...

16
Məntiqi düşünmə qabiliyyətinin yoxlanılması üzrə dövlət qulluğuna qəbul üçün test imtahanı proqramı və izahlı test tapşırıqları nümunələrindən ibarət metodiki vəsait 1

Transcript of  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C...

Page 1:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Məntiqi duumlşuumlnmə qabiliyyətinin yoxlanılması uumlzrə doumlvlətqulluğuna qəbul uumlccediluumln test imtahanı proqramı və izahlı test

tapşırıqları nuumlmunələrindən ibarət metodiki vəsait

1

Doumlvlət qulluğuna qəbulla bağlı keccedilirilən muumlsabiqənin test imtahanlarında istifadə olunacaq məntiqi duumlşuumlnmə qabiliyyətinin yoxlanılması uumlzrə test bloku aşağıdakı 3 boumllməyə aid test tapşırıqlarından tərtib olunur

Soumlzlə bağlı (verbal) testlərFiqurla bağlı testlərMəntiqi ndash riyazi testlər

Soumlzlə bağlı (verbal) testlər1 Cuumlmlənin məntiqi tamamlanması2 Digərlərindən fərqlənən soumlzuumln seccedililməsi 3 Analogiyaya goumlrə soumlzuumln seccedililməsi4 Anaqramlar5 Mətnin məntiqi təhlili6 Atalar soumlzləri7 Uumlmumi duumlnyagoumlruumlşuumlnuumln səviyyəsinin muumləyyən

edilməsi

Fiqurla bağlı testlər1 Analogiyaya goumlrə şəklin seccedililməsi2 Şəklin məntiqi tamamlanması3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsi4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurul-

ması

Məntiqi-riyazi testlər1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılması2 Tərəzilər3 Şəkil-ədəd əlaqələri4 Cədvəl5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlli6 Şifroqramlar7 Riyazi əməllər8 Qrafik şəkildə verilənlərin təhlili

Test tapşırıqları nuumlmunələriAşağıda buumltuumln boumllmələr uumlzrə test tapşırıqlarının

nuumlmunələri təqdim edilmişdir Bu nuumlmunələr test tapşırıqlarının noumlvləri ilə tanış olmağa imkan verir və onların yerinə yetirilməsi uumlccediluumln muumləyyən faydalı vərdişlərin qazanılmasına xidmət edir

Soumlzlə bağlı (verbal) testlərSoumlzlə bağlı (verbal) boumllməyə aid olan testlərlə soumlz

ehtiyatının zənginliyi soumlzlə ifadə olunmuş məlumatı təhlil etmə sintez etmə muumlqayisə etmə uumlmuumlmiləşdirmə muumlcərrədləşdirmə muumlxtəlif soumlzlərin istifadəsində incəlikləri hiss etmə qabiliyyətləri yoxlanılır Bu boumllmə 7 alt boumllmədən ibarətdir

1 Cuumlmlənin məntiqi tamamlanmasıNuumlmunəCuumlmlənin doğru mənasını tamamlayan cavabı tapın

Naharola bilməzA) stolsuz B) qab-qacaqsızC) qidasız D) susuzE) stulsuz

Həlli Nahar uumlccediluumln ən muumltləq olanı qidadır Qida olmazsa nahar ola bilməz Duumlzguumln cavab C-dir

2 Digərlərindən fərqlənən soumlzuumln seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən soumlzuuml tapın

A) ccedilaqqal B) tuumllkuumlC) qoyun D) pişikE) it

Həlli Verilmiş variantlardan yalnız qoyun ət yemir otla qidalanırDuumlzguumln cavab C-dir

3 Analogiyaya goumlrə soumlzuumln seccedililməsiNuumlmunəVerilən soumlzlər cuumltuuml arasındakı məntiqi əlaqəyə analoji olan variantı tapın (soumlzlərin ardıcıllığı nəzərə alınmalıdır)

həkim-terapevtA) dosent-aspirant B) cinayətkar-qatilC) bəstəkar-şair D) uşaq-adamE) diktor-rejissor

Həlli Tapşırıqda verilən ldquohəkim-terapevtrdquo soumlzləri arasında məntiqi əlaqə var terapevt muumltləq həkimdir Başqa soumlzlə ldquoterapevtrdquo anlayışı ldquohəkimrdquo anlayışının alt ccediloxluğudur Uyğun olaraq demək olar ki qatil də cinayətkardırDuumlzguumln cavab B-dir

4 AnaqramlarNuumlmunəAnaqramlardan biri ccedilay adını bildirmir

A) zmanoa B) seyyineC) mspsiiis D) prendE) ltabik

Həlli Buumltuumln cavablarda soumlzlər anaqram şəklində verilmişdir A cavabındakı anaqram Amazon B-də Yenisey C-də Missisipi D-də Dnepr E-də isə Baltik oxunmalıdır Goumlruumlnduumlyuuml kimi Amazon Yenisey Missisipi Dnepr ccedilay adları Baltik isə dəniz adıdırDuumlzguumln cavab E-dir

5 Mətnin məntiqi təhliliNuumlmunəNərmin Rəna Nilufər və Aysel muumlxtəlif ccedilalğı alətlərində (pianoda kamanccedilada skripkada arfada) ifa edə bilirlər Lakin hər biri ancaq bir alətdə ccedilala bilir Eyni zamanda onların hər biri bir xarici dil bilir (ingilis alman fransız və ispan)

Məlumdur ki1) Skripkada ccedilala bilən qız ispan dilini bilir2) Rəna arfada və pianoda ccedilalmır və ingilis dilini bilmir3) Nərmin də arfada və pianoda ccedilalmır və ingilis dilini bilmir4) Nilufər fransız dilini bilir lakin arfada ccedilala bilmir

Aysel hansı alətdə ifa edir və hansı xarici dili bilir A) arfa ingilis dili B) arfa ispan dili

1

C) skripka ispan dili D) kamanccedila ispan diliE) kamanccedila alman diliHəlli Cədvəl qurmaqla məsələnin həllinə nəzər yetirək İkinci şərtə əsasən ldquoRənardquo sətri ilə ldquopianordquo ldquoarfardquo ldquoingilisrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıx-ma işarəsini yazaq

Uumlccediluumlncuuml şərtə əsasən Nərmin də bu alətlərdə ccedilalmır və ingilis dilini bilmir Bu şərti də cədvəldə ccedilıxma işarəsi ilə qeyd edək

Doumlrduumlncuuml şərtə goumlrə Nilufər fransız dilini bilir lakin arfada ccedilala bilmir

Bu şərti də uyğun xanalarda toplama və ccedilıxma işarələrini yazmaqla goumlstərək Onda ldquoNilufərrdquo sətri ilə ldquoingilisrdquo ldquoalmanrdquovə ldquoispanrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıxma işarəsini yazırıq Digər tərəfdən əgər Nilufər fransız dilini bilirsə onda Nərmin Rəna və Aysel bu dili bilmirlər Bunu uyğun xanalarda ccedilıxma işarəsini yazmaqla qeyd edirik Cədvəldən goumlruumlnuumlr ki Aysel arfada ccedilalır və ingilis dilini bilir Buumltuumln bu deyilənlərdən sonra cədvəl aşağıdakı şəkildə olur

Ccedilalğı aləti və dil

Ad pian

o

kam

anccedila

skrip

ka

arfa

ingi

lis

fran

sız

alm

an

ispa

n

Nərmin - - - -Rəna - - - -Nilufər + - - - - + - -Aysel - - - + + - - -

Duumlzguumln cavab A-dır

6 Atalar soumlzləriNuumlmunə 1Atalar soumlzuumlnuuml tamamlayınYalanccedilının olmaz

A) ağlı B) diliC) qohumu D) qonşusuE) yaddaşı

Həlli Atalar soumlzuumlnə goumlrə yalanccedilının yaddaşı olmazDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2ldquol gc sl gcrdquo atalar soumlzuumlndəki duumlşmuumlş saitlər sırasını tapın

A) e o uuml uuml uuml uuml B) uuml uuml e uuml uuml iC) e e uuml uuml u uuml D) uuml uuml e uuml e uumlE) e e uuml uuml uuml e

Həlli Atalar soumlzuuml ldquoEl guumlcuuml sel guumlcuumlrdquo olduğundan yerləri dəyişik verilmiş saitlərin duumlzguumln sıralanması belədir e uuml uuml e uuml uuml Duumlzguumln cavab D-dir

7 Uumlmumi duumlnyagoumlruumlşuuml səviyyəsinin muumləyyən edilməsi

NuumlmunəHacı Zeynalabdin Şirvani Fernand Magellan Mixail Lazaryev Ceyms Kuk və Piri Rəisi birləşdirən uumlmumi cəhəti tapın

A) həkim B) səyyahC) muumlnəccim D) şairE) astronom

Həlli Adları ccediləkilən buumltuumln şəxslər məşhur səyyah olmuşlarDuumlzguumln cavab B-dir

Fiqurla bağlı testlərFiqurla bağlı testlər vizual məlumatı təhlil etmə

fəza təsəvvuumlruumlnuumln inkişaf səviyyəsini muumləyyən etmə muumlqayisə etmə sintez etmə uumlmumiləşdirmə muumlcər-rədləşdirmə qabiliyyətlərini yoxlayır Bu boumllmə 5 alt boumllmədən ibarətdir

1 Analogiyaya goumlrə şəklin seccedililməsiNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

5

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi birinci sıradakı sağdakı şəkil soldakından onun saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilməsi nəticəsində alınmışdır Anoloji qaydada ikinci sıradakı soldakı şəkli doumlndərərək C cavabında goumlstərilən şəkli ala bilərik Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

2

reg reg

I II III

reg

IV

Həlli Kvadratın iccedilindəki qara dairə 1 addım sola qara kvadrat 1 addım sola ulduz 1 addım sağa uumlccedilbucaq isə 1 addım sağa doğru hərəkət edirDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Birinci sırada sol səkildəki kvadratı diaqo-nalları vasitəsi ilə 4 bərabər hissəyə boumllsək sağ şəkil-dəki fiqur alınır Goumlruumlnduumlyuuml kimi yalnız E cavabında-kı uumlccedilbucaq 4 bərabər hissəyə boumlluumlnuumlr Duumlzguumln cavab E-dir

2 Şəklin tamamlanmasıNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə hər sətir uumlzrə yerləşən ilk iki fiqur uumlst-uumlstə qoyulduqda uumlst-uumlstə duumlşən eyni hissələr silinir və qalan hissələr uumlccediluumlncuuml fiquru əmələ gətirir Bu qayda ilə uumlccediluumlncuuml sətirdə yerləşən ilk iki fiqur da uumlst-uumlstə qoyulduqda eyni fiqurlar olan kvadratlar silinir və nəticədə qalan fiqur uumlccedilbucaq olur Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 2

Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə dairə romb və kvadrat kimi uumlccedil fiqur goumlstərilmişdir Hər fiqurdan uumlccedil ədəddir Hər sətir və

suumltunda fiqurların və -uuml ştrixlənmişdir ldquordquo

işarəsinin yerinə hissəsi ştrixlənmiş romb

yerləşməlidirDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə bərabərliyin sol tərəfindəki fiqurların toplanması nəticəsində alınan fiqurun sağ tərəfdə bir hissəsi goumlstərilmişdir Bərabərliyin sağ tərəfində yekun fiqurun alınması uumlccediluumln ccediləkilməmiş xətləri muumləyyənləşdirərək ccedilatışmayan fraqmenti tapırıqDuumlzguumln cavab E-dir

3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən fiquru tapın

3

+ +

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli A cavabındakı fiqurdan başqa buumltuumln fiqurlar bir-birindən 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərməklə alınırDuumlzguumln cavab A-dır

4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurulması

Nuumlmuumlnə 1Verilən fiquru beşbucaqlıya tamamlamaq uumlccediluumln uyğun gələn fiquru tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi E cavabında goumlstərilən fiquru 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərərək şərtdə verilmiş fiqurda yerinə qoysaq beşbucaqlı alınarDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2Verilmiş kublar muumləyyən qayda uumlzrə duumlzuumllmuumlşlər Bu qaydaya əməl edərək noumlvbəti kubu tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə eyni kub oturacağından qaldırılmadan ona perpendikulyar ox ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilir və hər dəfə sağ tərəfdəki uumlz qabağa keccedilir Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3Aşağıda eyni kubun muumlxtəlif goumlruumlntuumlləri verilmişdir Bu kubun accedilılışını tapın

A)

B

C) D)

E)

Həlli Şəkildə ağ rəngli kvadratla ağ dairə qonşu uumlzlər uumlzərində yerləşdiyi halda A cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşdiyi goumlstərilmişdir Rənglənmiş kvadrat və diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər əslində qonşu uumlzlərdə yerləşdiyi halda B cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşmişdir Ağ rəngli kvardat olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı uumlzlər uumlzərində goumlstərilmişdir E cavabında da diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz bir-birinin qarşısında goumlstərildiyi halda verilmiş kubda onlar qonşu uumlzlərdədir Yalnız D cavabındakı kubun accedilılmış halı şərtdə verilmiş kuba uyğundurDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarələrinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

4

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 2:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Doumlvlət qulluğuna qəbulla bağlı keccedilirilən muumlsabiqənin test imtahanlarında istifadə olunacaq məntiqi duumlşuumlnmə qabiliyyətinin yoxlanılması uumlzrə test bloku aşağıdakı 3 boumllməyə aid test tapşırıqlarından tərtib olunur

Soumlzlə bağlı (verbal) testlərFiqurla bağlı testlərMəntiqi ndash riyazi testlər

Soumlzlə bağlı (verbal) testlər1 Cuumlmlənin məntiqi tamamlanması2 Digərlərindən fərqlənən soumlzuumln seccedililməsi 3 Analogiyaya goumlrə soumlzuumln seccedililməsi4 Anaqramlar5 Mətnin məntiqi təhlili6 Atalar soumlzləri7 Uumlmumi duumlnyagoumlruumlşuumlnuumln səviyyəsinin muumləyyən

edilməsi

Fiqurla bağlı testlər1 Analogiyaya goumlrə şəklin seccedililməsi2 Şəklin məntiqi tamamlanması3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsi4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurul-

ması

Məntiqi-riyazi testlər1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılması2 Tərəzilər3 Şəkil-ədəd əlaqələri4 Cədvəl5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlli6 Şifroqramlar7 Riyazi əməllər8 Qrafik şəkildə verilənlərin təhlili

Test tapşırıqları nuumlmunələriAşağıda buumltuumln boumllmələr uumlzrə test tapşırıqlarının

nuumlmunələri təqdim edilmişdir Bu nuumlmunələr test tapşırıqlarının noumlvləri ilə tanış olmağa imkan verir və onların yerinə yetirilməsi uumlccediluumln muumləyyən faydalı vərdişlərin qazanılmasına xidmət edir

Soumlzlə bağlı (verbal) testlərSoumlzlə bağlı (verbal) boumllməyə aid olan testlərlə soumlz

ehtiyatının zənginliyi soumlzlə ifadə olunmuş məlumatı təhlil etmə sintez etmə muumlqayisə etmə uumlmuumlmiləşdirmə muumlcərrədləşdirmə muumlxtəlif soumlzlərin istifadəsində incəlikləri hiss etmə qabiliyyətləri yoxlanılır Bu boumllmə 7 alt boumllmədən ibarətdir

1 Cuumlmlənin məntiqi tamamlanmasıNuumlmunəCuumlmlənin doğru mənasını tamamlayan cavabı tapın

Naharola bilməzA) stolsuz B) qab-qacaqsızC) qidasız D) susuzE) stulsuz

Həlli Nahar uumlccediluumln ən muumltləq olanı qidadır Qida olmazsa nahar ola bilməz Duumlzguumln cavab C-dir

2 Digərlərindən fərqlənən soumlzuumln seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən soumlzuuml tapın

A) ccedilaqqal B) tuumllkuumlC) qoyun D) pişikE) it

Həlli Verilmiş variantlardan yalnız qoyun ət yemir otla qidalanırDuumlzguumln cavab C-dir

3 Analogiyaya goumlrə soumlzuumln seccedililməsiNuumlmunəVerilən soumlzlər cuumltuuml arasındakı məntiqi əlaqəyə analoji olan variantı tapın (soumlzlərin ardıcıllığı nəzərə alınmalıdır)

həkim-terapevtA) dosent-aspirant B) cinayətkar-qatilC) bəstəkar-şair D) uşaq-adamE) diktor-rejissor

Həlli Tapşırıqda verilən ldquohəkim-terapevtrdquo soumlzləri arasında məntiqi əlaqə var terapevt muumltləq həkimdir Başqa soumlzlə ldquoterapevtrdquo anlayışı ldquohəkimrdquo anlayışının alt ccediloxluğudur Uyğun olaraq demək olar ki qatil də cinayətkardırDuumlzguumln cavab B-dir

4 AnaqramlarNuumlmunəAnaqramlardan biri ccedilay adını bildirmir

A) zmanoa B) seyyineC) mspsiiis D) prendE) ltabik

Həlli Buumltuumln cavablarda soumlzlər anaqram şəklində verilmişdir A cavabındakı anaqram Amazon B-də Yenisey C-də Missisipi D-də Dnepr E-də isə Baltik oxunmalıdır Goumlruumlnduumlyuuml kimi Amazon Yenisey Missisipi Dnepr ccedilay adları Baltik isə dəniz adıdırDuumlzguumln cavab E-dir

5 Mətnin məntiqi təhliliNuumlmunəNərmin Rəna Nilufər və Aysel muumlxtəlif ccedilalğı alətlərində (pianoda kamanccedilada skripkada arfada) ifa edə bilirlər Lakin hər biri ancaq bir alətdə ccedilala bilir Eyni zamanda onların hər biri bir xarici dil bilir (ingilis alman fransız və ispan)

Məlumdur ki1) Skripkada ccedilala bilən qız ispan dilini bilir2) Rəna arfada və pianoda ccedilalmır və ingilis dilini bilmir3) Nərmin də arfada və pianoda ccedilalmır və ingilis dilini bilmir4) Nilufər fransız dilini bilir lakin arfada ccedilala bilmir

Aysel hansı alətdə ifa edir və hansı xarici dili bilir A) arfa ingilis dili B) arfa ispan dili

1

C) skripka ispan dili D) kamanccedila ispan diliE) kamanccedila alman diliHəlli Cədvəl qurmaqla məsələnin həllinə nəzər yetirək İkinci şərtə əsasən ldquoRənardquo sətri ilə ldquopianordquo ldquoarfardquo ldquoingilisrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıx-ma işarəsini yazaq

Uumlccediluumlncuuml şərtə əsasən Nərmin də bu alətlərdə ccedilalmır və ingilis dilini bilmir Bu şərti də cədvəldə ccedilıxma işarəsi ilə qeyd edək

Doumlrduumlncuuml şərtə goumlrə Nilufər fransız dilini bilir lakin arfada ccedilala bilmir

Bu şərti də uyğun xanalarda toplama və ccedilıxma işarələrini yazmaqla goumlstərək Onda ldquoNilufərrdquo sətri ilə ldquoingilisrdquo ldquoalmanrdquovə ldquoispanrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıxma işarəsini yazırıq Digər tərəfdən əgər Nilufər fransız dilini bilirsə onda Nərmin Rəna və Aysel bu dili bilmirlər Bunu uyğun xanalarda ccedilıxma işarəsini yazmaqla qeyd edirik Cədvəldən goumlruumlnuumlr ki Aysel arfada ccedilalır və ingilis dilini bilir Buumltuumln bu deyilənlərdən sonra cədvəl aşağıdakı şəkildə olur

Ccedilalğı aləti və dil

Ad pian

o

kam

anccedila

skrip

ka

arfa

ingi

lis

fran

sız

alm

an

ispa

n

Nərmin - - - -Rəna - - - -Nilufər + - - - - + - -Aysel - - - + + - - -

Duumlzguumln cavab A-dır

6 Atalar soumlzləriNuumlmunə 1Atalar soumlzuumlnuuml tamamlayınYalanccedilının olmaz

A) ağlı B) diliC) qohumu D) qonşusuE) yaddaşı

Həlli Atalar soumlzuumlnə goumlrə yalanccedilının yaddaşı olmazDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2ldquol gc sl gcrdquo atalar soumlzuumlndəki duumlşmuumlş saitlər sırasını tapın

A) e o uuml uuml uuml uuml B) uuml uuml e uuml uuml iC) e e uuml uuml u uuml D) uuml uuml e uuml e uumlE) e e uuml uuml uuml e

Həlli Atalar soumlzuuml ldquoEl guumlcuuml sel guumlcuumlrdquo olduğundan yerləri dəyişik verilmiş saitlərin duumlzguumln sıralanması belədir e uuml uuml e uuml uuml Duumlzguumln cavab D-dir

7 Uumlmumi duumlnyagoumlruumlşuuml səviyyəsinin muumləyyən edilməsi

NuumlmunəHacı Zeynalabdin Şirvani Fernand Magellan Mixail Lazaryev Ceyms Kuk və Piri Rəisi birləşdirən uumlmumi cəhəti tapın

A) həkim B) səyyahC) muumlnəccim D) şairE) astronom

Həlli Adları ccediləkilən buumltuumln şəxslər məşhur səyyah olmuşlarDuumlzguumln cavab B-dir

Fiqurla bağlı testlərFiqurla bağlı testlər vizual məlumatı təhlil etmə

fəza təsəvvuumlruumlnuumln inkişaf səviyyəsini muumləyyən etmə muumlqayisə etmə sintez etmə uumlmumiləşdirmə muumlcər-rədləşdirmə qabiliyyətlərini yoxlayır Bu boumllmə 5 alt boumllmədən ibarətdir

1 Analogiyaya goumlrə şəklin seccedililməsiNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

5

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi birinci sıradakı sağdakı şəkil soldakından onun saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilməsi nəticəsində alınmışdır Anoloji qaydada ikinci sıradakı soldakı şəkli doumlndərərək C cavabında goumlstərilən şəkli ala bilərik Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

2

reg reg

I II III

reg

IV

Həlli Kvadratın iccedilindəki qara dairə 1 addım sola qara kvadrat 1 addım sola ulduz 1 addım sağa uumlccedilbucaq isə 1 addım sağa doğru hərəkət edirDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Birinci sırada sol səkildəki kvadratı diaqo-nalları vasitəsi ilə 4 bərabər hissəyə boumllsək sağ şəkil-dəki fiqur alınır Goumlruumlnduumlyuuml kimi yalnız E cavabında-kı uumlccedilbucaq 4 bərabər hissəyə boumlluumlnuumlr Duumlzguumln cavab E-dir

2 Şəklin tamamlanmasıNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə hər sətir uumlzrə yerləşən ilk iki fiqur uumlst-uumlstə qoyulduqda uumlst-uumlstə duumlşən eyni hissələr silinir və qalan hissələr uumlccediluumlncuuml fiquru əmələ gətirir Bu qayda ilə uumlccediluumlncuuml sətirdə yerləşən ilk iki fiqur da uumlst-uumlstə qoyulduqda eyni fiqurlar olan kvadratlar silinir və nəticədə qalan fiqur uumlccedilbucaq olur Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 2

Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə dairə romb və kvadrat kimi uumlccedil fiqur goumlstərilmişdir Hər fiqurdan uumlccedil ədəddir Hər sətir və

suumltunda fiqurların və -uuml ştrixlənmişdir ldquordquo

işarəsinin yerinə hissəsi ştrixlənmiş romb

yerləşməlidirDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə bərabərliyin sol tərəfindəki fiqurların toplanması nəticəsində alınan fiqurun sağ tərəfdə bir hissəsi goumlstərilmişdir Bərabərliyin sağ tərəfində yekun fiqurun alınması uumlccediluumln ccediləkilməmiş xətləri muumləyyənləşdirərək ccedilatışmayan fraqmenti tapırıqDuumlzguumln cavab E-dir

3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən fiquru tapın

3

+ +

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli A cavabındakı fiqurdan başqa buumltuumln fiqurlar bir-birindən 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərməklə alınırDuumlzguumln cavab A-dır

4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurulması

Nuumlmuumlnə 1Verilən fiquru beşbucaqlıya tamamlamaq uumlccediluumln uyğun gələn fiquru tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi E cavabında goumlstərilən fiquru 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərərək şərtdə verilmiş fiqurda yerinə qoysaq beşbucaqlı alınarDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2Verilmiş kublar muumləyyən qayda uumlzrə duumlzuumllmuumlşlər Bu qaydaya əməl edərək noumlvbəti kubu tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə eyni kub oturacağından qaldırılmadan ona perpendikulyar ox ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilir və hər dəfə sağ tərəfdəki uumlz qabağa keccedilir Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3Aşağıda eyni kubun muumlxtəlif goumlruumlntuumlləri verilmişdir Bu kubun accedilılışını tapın

A)

B

C) D)

E)

Həlli Şəkildə ağ rəngli kvadratla ağ dairə qonşu uumlzlər uumlzərində yerləşdiyi halda A cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşdiyi goumlstərilmişdir Rənglənmiş kvadrat və diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər əslində qonşu uumlzlərdə yerləşdiyi halda B cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşmişdir Ağ rəngli kvardat olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı uumlzlər uumlzərində goumlstərilmişdir E cavabında da diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz bir-birinin qarşısında goumlstərildiyi halda verilmiş kubda onlar qonşu uumlzlərdədir Yalnız D cavabındakı kubun accedilılmış halı şərtdə verilmiş kuba uyğundurDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarələrinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

4

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 3:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

C) skripka ispan dili D) kamanccedila ispan diliE) kamanccedila alman diliHəlli Cədvəl qurmaqla məsələnin həllinə nəzər yetirək İkinci şərtə əsasən ldquoRənardquo sətri ilə ldquopianordquo ldquoarfardquo ldquoingilisrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıx-ma işarəsini yazaq

Uumlccediluumlncuuml şərtə əsasən Nərmin də bu alətlərdə ccedilalmır və ingilis dilini bilmir Bu şərti də cədvəldə ccedilıxma işarəsi ilə qeyd edək

Doumlrduumlncuuml şərtə goumlrə Nilufər fransız dilini bilir lakin arfada ccedilala bilmir

Bu şərti də uyğun xanalarda toplama və ccedilıxma işarələrini yazmaqla goumlstərək Onda ldquoNilufərrdquo sətri ilə ldquoingilisrdquo ldquoalmanrdquovə ldquoispanrdquo suumltunlarının kəsişdiyi xanalarda ccedilıxma işarəsini yazırıq Digər tərəfdən əgər Nilufər fransız dilini bilirsə onda Nərmin Rəna və Aysel bu dili bilmirlər Bunu uyğun xanalarda ccedilıxma işarəsini yazmaqla qeyd edirik Cədvəldən goumlruumlnuumlr ki Aysel arfada ccedilalır və ingilis dilini bilir Buumltuumln bu deyilənlərdən sonra cədvəl aşağıdakı şəkildə olur

Ccedilalğı aləti və dil

Ad pian

o

kam

anccedila

skrip

ka

arfa

ingi

lis

fran

sız

alm

an

ispa

n

Nərmin - - - -Rəna - - - -Nilufər + - - - - + - -Aysel - - - + + - - -

Duumlzguumln cavab A-dır

6 Atalar soumlzləriNuumlmunə 1Atalar soumlzuumlnuuml tamamlayınYalanccedilının olmaz

A) ağlı B) diliC) qohumu D) qonşusuE) yaddaşı

Həlli Atalar soumlzuumlnə goumlrə yalanccedilının yaddaşı olmazDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2ldquol gc sl gcrdquo atalar soumlzuumlndəki duumlşmuumlş saitlər sırasını tapın

A) e o uuml uuml uuml uuml B) uuml uuml e uuml uuml iC) e e uuml uuml u uuml D) uuml uuml e uuml e uumlE) e e uuml uuml uuml e

Həlli Atalar soumlzuuml ldquoEl guumlcuuml sel guumlcuumlrdquo olduğundan yerləri dəyişik verilmiş saitlərin duumlzguumln sıralanması belədir e uuml uuml e uuml uuml Duumlzguumln cavab D-dir

7 Uumlmumi duumlnyagoumlruumlşuuml səviyyəsinin muumləyyən edilməsi

NuumlmunəHacı Zeynalabdin Şirvani Fernand Magellan Mixail Lazaryev Ceyms Kuk və Piri Rəisi birləşdirən uumlmumi cəhəti tapın

A) həkim B) səyyahC) muumlnəccim D) şairE) astronom

Həlli Adları ccediləkilən buumltuumln şəxslər məşhur səyyah olmuşlarDuumlzguumln cavab B-dir

Fiqurla bağlı testlərFiqurla bağlı testlər vizual məlumatı təhlil etmə

fəza təsəvvuumlruumlnuumln inkişaf səviyyəsini muumləyyən etmə muumlqayisə etmə sintez etmə uumlmumiləşdirmə muumlcər-rədləşdirmə qabiliyyətlərini yoxlayır Bu boumllmə 5 alt boumllmədən ibarətdir

1 Analogiyaya goumlrə şəklin seccedililməsiNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

5

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi birinci sıradakı sağdakı şəkil soldakından onun saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilməsi nəticəsində alınmışdır Anoloji qaydada ikinci sıradakı soldakı şəkli doumlndərərək C cavabında goumlstərilən şəkli ala bilərik Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

2

reg reg

I II III

reg

IV

Həlli Kvadratın iccedilindəki qara dairə 1 addım sola qara kvadrat 1 addım sola ulduz 1 addım sağa uumlccedilbucaq isə 1 addım sağa doğru hərəkət edirDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Birinci sırada sol səkildəki kvadratı diaqo-nalları vasitəsi ilə 4 bərabər hissəyə boumllsək sağ şəkil-dəki fiqur alınır Goumlruumlnduumlyuuml kimi yalnız E cavabında-kı uumlccedilbucaq 4 bərabər hissəyə boumlluumlnuumlr Duumlzguumln cavab E-dir

2 Şəklin tamamlanmasıNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə hər sətir uumlzrə yerləşən ilk iki fiqur uumlst-uumlstə qoyulduqda uumlst-uumlstə duumlşən eyni hissələr silinir və qalan hissələr uumlccediluumlncuuml fiquru əmələ gətirir Bu qayda ilə uumlccediluumlncuuml sətirdə yerləşən ilk iki fiqur da uumlst-uumlstə qoyulduqda eyni fiqurlar olan kvadratlar silinir və nəticədə qalan fiqur uumlccedilbucaq olur Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 2

Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə dairə romb və kvadrat kimi uumlccedil fiqur goumlstərilmişdir Hər fiqurdan uumlccedil ədəddir Hər sətir və

suumltunda fiqurların və -uuml ştrixlənmişdir ldquordquo

işarəsinin yerinə hissəsi ştrixlənmiş romb

yerləşməlidirDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə bərabərliyin sol tərəfindəki fiqurların toplanması nəticəsində alınan fiqurun sağ tərəfdə bir hissəsi goumlstərilmişdir Bərabərliyin sağ tərəfində yekun fiqurun alınması uumlccediluumln ccediləkilməmiş xətləri muumləyyənləşdirərək ccedilatışmayan fraqmenti tapırıqDuumlzguumln cavab E-dir

3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən fiquru tapın

3

+ +

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli A cavabındakı fiqurdan başqa buumltuumln fiqurlar bir-birindən 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərməklə alınırDuumlzguumln cavab A-dır

4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurulması

Nuumlmuumlnə 1Verilən fiquru beşbucaqlıya tamamlamaq uumlccediluumln uyğun gələn fiquru tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi E cavabında goumlstərilən fiquru 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərərək şərtdə verilmiş fiqurda yerinə qoysaq beşbucaqlı alınarDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2Verilmiş kublar muumləyyən qayda uumlzrə duumlzuumllmuumlşlər Bu qaydaya əməl edərək noumlvbəti kubu tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə eyni kub oturacağından qaldırılmadan ona perpendikulyar ox ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilir və hər dəfə sağ tərəfdəki uumlz qabağa keccedilir Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3Aşağıda eyni kubun muumlxtəlif goumlruumlntuumlləri verilmişdir Bu kubun accedilılışını tapın

A)

B

C) D)

E)

Həlli Şəkildə ağ rəngli kvadratla ağ dairə qonşu uumlzlər uumlzərində yerləşdiyi halda A cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşdiyi goumlstərilmişdir Rənglənmiş kvadrat və diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər əslində qonşu uumlzlərdə yerləşdiyi halda B cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşmişdir Ağ rəngli kvardat olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı uumlzlər uumlzərində goumlstərilmişdir E cavabında da diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz bir-birinin qarşısında goumlstərildiyi halda verilmiş kubda onlar qonşu uumlzlərdədir Yalnız D cavabındakı kubun accedilılmış halı şərtdə verilmiş kuba uyğundurDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarələrinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

4

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 4:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Həlli Kvadratın iccedilindəki qara dairə 1 addım sola qara kvadrat 1 addım sola ulduz 1 addım sağa uumlccedilbucaq isə 1 addım sağa doğru hərəkət edirDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn fiquru tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Birinci sırada sol səkildəki kvadratı diaqo-nalları vasitəsi ilə 4 bərabər hissəyə boumllsək sağ şəkil-dəki fiqur alınır Goumlruumlnduumlyuuml kimi yalnız E cavabında-kı uumlccedilbucaq 4 bərabər hissəyə boumlluumlnuumlr Duumlzguumln cavab E-dir

2 Şəklin tamamlanmasıNuumlmunə 1Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə hər sətir uumlzrə yerləşən ilk iki fiqur uumlst-uumlstə qoyulduqda uumlst-uumlstə duumlşən eyni hissələr silinir və qalan hissələr uumlccediluumlncuuml fiquru əmələ gətirir Bu qayda ilə uumlccediluumlncuuml sətirdə yerləşən ilk iki fiqur da uumlst-uumlstə qoyulduqda eyni fiqurlar olan kvadratlar silinir və nəticədə qalan fiqur uumlccedilbucaq olur Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 2

Qanunauyğunluğu muumləyyən edin və ldquordquo işarəsi yerinə uyğun gələn variantı tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Şəkildə dairə romb və kvadrat kimi uumlccedil fiqur goumlstərilmişdir Hər fiqurdan uumlccedil ədəddir Hər sətir və

suumltunda fiqurların və -uuml ştrixlənmişdir ldquordquo

işarəsinin yerinə hissəsi ştrixlənmiş romb

yerləşməlidirDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə bərabərliyin sol tərəfindəki fiqurların toplanması nəticəsində alınan fiqurun sağ tərəfdə bir hissəsi goumlstərilmişdir Bərabərliyin sağ tərəfində yekun fiqurun alınması uumlccediluumln ccediləkilməmiş xətləri muumləyyənləşdirərək ccedilatışmayan fraqmenti tapırıqDuumlzguumln cavab E-dir

3 Digərlərindən fərqlənən fiqurun seccedililməsiNuumlmunəDigərlərindən fərqlənən fiquru tapın

3

+ +

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli A cavabındakı fiqurdan başqa buumltuumln fiqurlar bir-birindən 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərməklə alınırDuumlzguumln cavab A-dır

4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurulması

Nuumlmuumlnə 1Verilən fiquru beşbucaqlıya tamamlamaq uumlccediluumln uyğun gələn fiquru tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi E cavabında goumlstərilən fiquru 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərərək şərtdə verilmiş fiqurda yerinə qoysaq beşbucaqlı alınarDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2Verilmiş kublar muumləyyən qayda uumlzrə duumlzuumllmuumlşlər Bu qaydaya əməl edərək noumlvbəti kubu tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə eyni kub oturacağından qaldırılmadan ona perpendikulyar ox ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilir və hər dəfə sağ tərəfdəki uumlz qabağa keccedilir Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3Aşağıda eyni kubun muumlxtəlif goumlruumlntuumlləri verilmişdir Bu kubun accedilılışını tapın

A)

B

C) D)

E)

Həlli Şəkildə ağ rəngli kvadratla ağ dairə qonşu uumlzlər uumlzərində yerləşdiyi halda A cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşdiyi goumlstərilmişdir Rənglənmiş kvadrat və diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər əslində qonşu uumlzlərdə yerləşdiyi halda B cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşmişdir Ağ rəngli kvardat olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı uumlzlər uumlzərində goumlstərilmişdir E cavabında da diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz bir-birinin qarşısında goumlstərildiyi halda verilmiş kubda onlar qonşu uumlzlərdədir Yalnız D cavabındakı kubun accedilılmış halı şərtdə verilmiş kuba uyğundurDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarələrinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

4

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 5:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli A cavabındakı fiqurdan başqa buumltuumln fiqurlar bir-birindən 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərməklə alınırDuumlzguumln cavab A-dır

4 Fiqurların muumlxtəlif kombinasiyalarının qurulması

Nuumlmuumlnə 1Verilən fiquru beşbucaqlıya tamamlamaq uumlccediluumln uyğun gələn fiquru tapın

A)

B)

C)

D)

E)

Həlli Goumlruumlnduumlyuuml kimi E cavabında goumlstərilən fiquru 900 saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində doumlndərərək şərtdə verilmiş fiqurda yerinə qoysaq beşbucaqlı alınarDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 2Verilmiş kublar muumləyyən qayda uumlzrə duumlzuumllmuumlşlər Bu qaydaya əməl edərək noumlvbəti kubu tapın

A) B) C)

D) E)

Həlli Şəkildə eyni kub oturacağından qaldırılmadan ona perpendikulyar ox ətrafında saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində 900 doumlndərilir və hər dəfə sağ tərəfdəki uumlz qabağa keccedilir Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 3Aşağıda eyni kubun muumlxtəlif goumlruumlntuumlləri verilmişdir Bu kubun accedilılışını tapın

A)

B

C) D)

E)

Həlli Şəkildə ağ rəngli kvadratla ağ dairə qonşu uumlzlər uumlzərində yerləşdiyi halda A cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşdiyi goumlstərilmişdir Rənglənmiş kvadrat və diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər əslində qonşu uumlzlərdə yerləşdiyi halda B cavabında qarşı uumlzlərdə yerləşmişdir Ağ rəngli kvardat olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı uumlzlər uumlzərində goumlstərilmişdir E cavabında da diaqonallar uumlzrə kəsişən xətlər olan uumlzlə toplama işarəsi olan uumlz bir-birinin qarşısında goumlstərildiyi halda verilmiş kubda onlar qonşu uumlzlərdədir Yalnız D cavabındakı kubun accedilılmış halı şərtdə verilmiş kuba uyğundurDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarələrinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

4

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 6:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

A) T P B) P N C) P M D) T N E) L NHəlli Sol şəkildəki dairələr sağ şəkildə muumlxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edərək yerlərini dəyişiblər Sol şəkildəki dairələrin sağ şəkildəki hansı dairələrə uyğun olduğunu muumləyyənləşdirmək uumlccediluumln dairələrdən ccedilıxan xətlərə diqqət yetirməliyik Goumlruumlnduumlyuuml kimi sol şəkildə 3 dairədən (M L P) 3 xətt 2 dairədən (T N) 2 xətt və 1 dairədən (K) 1 xətt ccedilıxır Sağdakı şəkildə tapmalı olduğumuz X və Y dairələrindən iki xətt ccedilıxdığından onlardan birinin T digərinin N olduğunu muumləyyənləşdiririk Sağ şəkildəki N-dən fərqli olaraq T bir xətti olan K dairəsi ilə bir dairə vasitəsilə əlaqəlidir Sağdakı şəkildə belə əlaqə X dairəsinə aid olduğundan X=T muumlvafiq olaraq Y=N olduğunu muumləyyənləşdiririkDuumlzguumln cavab D-dir

5 Fiqurun perimetr və sahəsinin tapılmasıNuumlmunə 1Fiqurun perimetrini tapın

A) 16a B) 18a C) 20a D) 22a E) 24aHəlli Şəkildəki fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri də analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a-ların qarşılarında yerləşən tərəflərin də a-ya bərabər olduğunu muumləyyənləşdiririk Fiqurun perimetri onun buumltuumln tərəflərinin cəminə bərabər olduğuna goumlrə şəkildəki fiqurun perimetri 20a-ya bərabərdirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 2Fiqurun sahəsini tapın

A) 14a2 B) 15a2 C) 16a2 D) 17a2 E) 18a2

Həlli İlk olaraq fiqurun tərəflərini hesablayırıq Fiqurun bir ccedilox tərəflərinin a və ya 2a-ya bərabər olduğu goumlruumlnuumlr Oumllccediluumlsuuml goumlstərilməyən tərəfləri isə analogiyaya goumlrə tapırıq Qırıq xətlərin koumlməkliyi ilə a və 2a-ların qarşılarında yerləşən tərəfləri muumləyyənləşdiririk

Tərəfləri tapdıqdan sonra şəkildə goumlstərilən fiqurun sahəsini hesablamaq uumlccediluumln onu ayrı-ayrı duumlzbuumlcaqlılara ayırmaq olar Məlum olduğu kimi duumlzbucaqlının sahəsi onun eninin uzununa hasilinə bərabərdir Onda fiquru əmələ gətirən duumlzbucaqlıların sahələrinin cəmi bu fiqurun sahəsinə bərabər olacaqdır 6a2+3a2+2a2+a2+4a2+a2=17a2

Duumlzguumln cavab D-dir

Məntiqi-riyazi testlərBu boumllmə ədəd və kəmiyyətlər arasında olan

qanunauyğunluğu muumləyyən etmək qabiliyyətini və eyni zamanda riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf səviyyəsini qiymətləndirməyə koumlmək edir və 8 alt boumllmədən ibarətdir

1 Riyazi qanunauyğunluğun tapılmasıNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 6 B) 5 C) 4 D) 2 E) 1Həlli Sistemin I və III tənliklərini tərəf-tərəfə toplasaq 2∆+(+)=14 alarıq II tənlikdən +=10 olduğunu nəzərə alsaq 2∆+10=142∆=4∆=2 olar Duumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

3 7 10 20 24 27 54 A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 58

Həlli Verilmiş ardıcıllıqda aşağıdakı qanunauy-ğunluq var

5

N M

LP

T K Y

X

X= Y=

aa

aa

a

a

a

a

a

a

2a

2a

2a

3aa

a

aa

a

a

3 7+4 10+3 20middot2 24+4 27+3 54middot2 +4

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 7:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Goumlruumlnduumlyuuml kimi ldquordquo işarəsinin yerinə 54+4=58 ədədi gəlməlidirDuumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

49 23 36 2683 41 62

A) 63 B) 61 C) 42 D) 83 E) 12

Həlli 49 ilə 83 ədədləri arasında 4middot2=8 93=3 23 ilə 41 ədədləri arasında 2middot2=4 33=1 36 ilə 62 ədədləri arasında isə 3middot2=6 63=2 şəklində əlaqə olduğunu nəzərə alıb bu qanunauyğunluğu 26 ədədinə tətbiq etdikdə 2middot2=4 və 63=2 yəni 42 ədədini alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 4144 və 10 ədədləri arasındakı əlaqə 81 və 7 arasın-

da da vardır Belə əlaqə aşağıdakı ədədlər cuumltuumlnuumln hansında vardır

A) 49 9 B) 121 13C) 36 4 D) 169 13E) 64 10Həlli 144 və 10 ədədləri arasında

və 81 və 7 arasında uyğun əlaqələr var-dır Buna oxşar əlaqə 36 və 4 ədədləri arasında vardır yəni olurDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5I və II ardıcıllıq arasındakı qanunauyğunluğa əsasən III ardıcıllıqla bağlı olan IV ardıcıllığı tapın

I 6 2 5 1 6

II 129 43 40 8 3

III 10 2 7 1 8

IV

A) -18 -2 -11 -1 10B) 225 45 40 8 3C) 340 68 63 9 2D) 65 13 7 1 8E) 270 54 48 8 2Həlli I II və III ardıcıllıqların duumlzəlmə qanunauyğunluğu aşağıdakı kimidir

I

II

III

Goumlruumlnduumlyuuml kimi IV ardıcıllıqda uyğun olaraq 5 -5 7 -7 əməlləri tətbiq edilməlidir Bu şərti oumldəyən yeganə ardıcıllıq C cavabındadır

Duumlzguumln cavab C-dir

2 TərəzilərNuumlmunəldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) L B) LKC) KKKL D) LLLE) KKKK

Həlli Şəkildə tərəzi təsvir edildiyindən yan-yana yazılmış işarələr arasında toplama əməli nəzərdə tu-tulmuşdur Beləliklə KLL=ML M=KL

Digər tərəfdən LL=KKKK olduğundan L=KK və deməli MK=KLK=KKKK olar Duumlzguumln cavab E-dir

3 Şəkil-ədəd əlaqələriNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 10 B) 9 C) 6 D) 7 E) 8

Həlli Verilmiş I və II dairələrdə ədədlər arasındakı qanunauyğunluq aşagıdakı kimidirI (25+14+6+12)19=5719=3II (42+24+7+18)13=9113=7Bu qanunauyğunluğu III dairəyə də tətbiq etsək onda (4+15+10+13)7=427=6 cavabını alarıqDuumlzguumln cavab C-dir

6

3 6 2 5+3 15 6+5

3 129 43 40-3 85 3-5

5 10 2 7+5 17 8+7

5340 68 63-5 97 2-7

KLL ML

LL KKKK

MK

I 25

14

12

619 3

II 42

24

18

713 7

III 4

15

13

107

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 8:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A+B=A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

Həlli Ulduzun təpə noumlqtələrindəki rəqəmlər aşağı-dakı qayda uumlzrə alınır1+2+1+4=83+0+2+0=52+0+4+0=6Onda A=3+0+1+2=6 B=1+4+4+0=9 və A+B=6+9=15 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 228 B) 229 C) 231 D) 232 E) 236Həlli Şəkildə təsvir olunan fiqurlardan hər biri muumləyyən funksiyanı yerinə yetirir

Buna uyğun olaraq sonuncu şəkli aşağıdakı kimi ifadə edirik((200+(3+3))+3+(46))+3=236Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) a + 3b + 3c B) 3a + b + 3cC) a + 3b +2 c D) 3a + 2b + cE) a + b + 4cHəlli Hər hərf bu fiqurun bir hissəsini goumlstərir Kvadrat a hərfi ilə duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq c hərfi ilə bərabərtərəfli uumlccedilbucaq isə b hərfi ilə ifadə olunub III fiqurda 1 kvadrat 1 bərabəryanlı uumlccedilbucaq 4 duumlzbucaqlı uumlccedilbucaq olduğundan a + b + 4c olurDuumlzguumln cavab E-dir

4 CədvəlNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

13 8 6 A

16 14 15 49

24 C B 36

reg A + B + C = A) 33 B) 34 C) 35 D) 36 E) 37

HəlliHər simvol bir funksiyanı yerinə yetirir - ədədin rəqəmlərinin cəminin 2 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin fərqinin 3 mislini əks eləyir - ədədin rəqəmlərinin cəminin kvadratını əks eləyirA=(3+1)2=16B=(4-2)3=6C=(4+2)2=1216+6+12=34Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

x 15 12 13

y 14 11 12

t 12 9 10

ab+ay+xb+xy+t+c=

A) 105 B) 120 C) 135 D) 149 E) 175

7

8

BBB

6

30

12

14

40205

A

((6a)+3+((b00)+3)+3)a

6

3 4

((200+9)+3)6

b

2

2

daxildəki rəqəmi 6-ya vurur

daxildəki rəqəmin uumlzərinə 3 əlavə edir

daxildəki rəqəmin yanına iki sıfır əlavə etməklə onu yuumlzluumlk ədəd edir

reg 2a+b+2cI

II

III

reg 3a+2c

reg

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 9:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Həlli Sadə ccedilevrilmələr aparaq ab+ay+xb+xy+t+c=a(b+y)+x(b+y)+(c+t)=(b+y)middot (a+x)+(c+t) Onda cədvələ goumlrə (b+y) (a+x) + (c+t) = 1115+10=175

Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

2 8 4 10 65 11 7 13 913 19 15 21 1710 15 10 17 1313 21 17 19

A) 10 B) 11 C) 19 D) 21 E) 25Həlli Son suumltundakı nəticə hər sətir uumlzrə yerləşən ədədlərin ədədi ortası kimi alınır yəni

(2+8+4+10)4=6

(5+11+7+13)4=9

(13+19+15+21)4=17

(10+15+10+17)4=13Onda (13+21+17+x)4=19 x=25Duumlzguumln cavab E-dir Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

+ a b c

a 24

b 20

c 42

c=

A) 9 B) 10 C) 13 D) 16 E) 19Həllia+b=24 a=24-bb+c=20 c=20-ba+c=42 24-b+20-b=42 2b=2 b=1a=23 c=19Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I II III IV V

I 18 14 32 13 19

II 7 4 11 6 5

III 21 15 36 17 19 X+Y=

IV 11 13 24 18 6

V 19 23 42 34 8

VI 38 14 52 X Y

A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56Həlli Cədvəldə hər sətirdə I və II suumltundakı ədədlərin cəmi IV və V suumltundakı ədədlərin cəminə bərabərdir Digər tərəfdən bu cəmlər hər sətirdə III suumltunda yazılmışdırI rarr 18+14=13+19 = 32II rarr 7+4=6+5 = 11III rarr 21+15=17+19 = 36IV rarr 11+13=18+6 = 24V rarr 19+23=34+8 = 42VI rarr 38+14=X+Y = 52

Duumlzguumln cavab C-dir

5 Məntiqi-riyazi məsələlərin həlliNuumlmunə 1Dərnəkdəki oğlanlar qızların 40-ni təşkil edirsə qızlar oğlanların neccedilə faizini təşkil edir

A) 100 B) 150 C) 200 D) 250 E) 400Həlli Qızlar 100 oğlanlar 40 olduğundan 100

40-in -ni təşkil edir Duumlzguumln

cavab D-dir

Nuumlmunə 2

Piyada gedəcəyi yolun -ni qət etmişdir O daha 50

m gedərsə yolun -ni getmiş olar Yolun uumlmumi

uzunluğu neccedilə metrdir

A) 600 B) 650 C) 700 D) 750 E) 800

Həlli Tutaq ki yolun uzunluğu x metrdir Onda

yolun -i x -i isə x-dir Şərtə əsasən

x( - )=50 x=50 x =600

Beləliklə yolun uzunluğu 600 m-dir Duumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3Atanın 60 uşaqlarının isə 9 12 14 yaşları vardır Neccedilə il oumlncə atanın yaşı uşaqların yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Həlli Uşaqların yaşları cəmi 9+12+14=35 oldu-ğundan x il oumlncə onların birlikdə 35-3x yaşları atanın isə 60-x yaşı var idi Şərtə əsasən60-x=2(35-3x)60-x=70-6x5x=10 x=2Duumlzguumln cavab A-dır

8

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 10:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Nuumlmunə 4

Arif bir işin -ni 3 guumlndə Murad isə eyni işin -ni

3 guumlndə yerinə yetirir Arif və Murad birlikdə 6 guumln işlədikdən sonra Arif işi tərk edərsə Murad işin qalan hissəsini neccedilə guumlndə bitirər

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Həlli Arif 1 guumln ərzində işin 3= hissəsini

Murad isə 1 guumlndə işin 3= hissəsini yerinə

yetirir Onlar birlikdə 6 guumln muumlddətində işin 6( +

)= hissəsini yerinə yetirir İşin qalan hissəsini

Murad guumln ərzində yerinə yetirə

bilərDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 5ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

A) 23 B) 38 C) 46 D) 57 E) 61Həlli Sol şəkildəki hər bir altıbucaqlıdakı ifadə sağ şəkildəki uyğun altıbucaqlılardakı ədədlərə bərabərdir2a+b=19 2b+3c=42 b+c=15Əvəz etmə yolu ilə a b və c-ni tapırıqb+c=15 reg b=15-c2b+3c=42 reg 2(15-c)+3c=42 reg 30-2c+3c=42 reg c=12b=15-c=15-12=32a+b=19 reg 2a+3=19 reg a=8a+b+c=8+3+12=23Duumlzguumln cavab A-dır

6 ŞifroqramlarNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

KL0

A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 13Həlli Ccedilıxma əməlinin yerinə yetirildiyi ifadənin sağ kənar hədlərinə nəzər yetirsək goumlrərik ki K-L=4-duumlr Bu fərqi verə bilən ifadələr bunlardır5-1=4 6-2=4 7-3=4 8-4=4 9-5=4

İfadədəki hərflərin yerinə yalnız K=6 və L=2 rəqəmləri qoyulduqda fərqin 564 olduğunu goumlrərik yəni 626-62=564Beləliklə K+L=6+2=8Duumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

KƏLƏKŞƏKƏRNADİR DƏMİR = DƏMİRMƏLƏKA) 93538 B) 47628C) 63028 D) 03135E) 53135Həlli Şərtdə verilmiş soumlzlərin hər biri cavab

variantlarında goumlstərilən muumlvafiq ədədlə şifrələnmişdir Tapşırığı həll edərkən hərf və rəqəmlərin sayı və yerləşməsindən ccedilıxış edərək soruşulan soumlzuumln hansı ədədlə şifrələndiyini tapmaq lazımdır

Uumlccedil soumlz eyni hərflə bitir Digər iki soumlzuumln 2-ci hərfi Ə-dir sonuncu hərfi isə K-dır Bu iki soumlzə uyğun gələn ədədlər 03135 və 53135-dir A cavabında ldquoƏrdquo hərfinə uyğun 3 rəqəmi iki yerdə vardır deməli bu ədəd DƏMİR-ə uyğun deyil DƏMİR soumlzuumlnə uyğun gələn ədədin də 2-ci rəqəmi 3 olduğundan bu ədəd 63028-dirDuumlzguumln cavab C-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 9 B) 10 C) 11 D) 33 E) 99Həlli 100A+10B+C-100C-10B-A= 99(A-C) və 10A+C-10C-A=9(A-C)

olduğunu nəzərə alsaq alarıq

Duumlzguumln cavab C-dir

7 Riyazi əməllərNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın I 84 26 = 44 II 35 73 = 36III 82 28 = 32IV 97 43 =

A) 150 B) 146 C) 75 D) 36 E) 62Həlli Verilmiş əvvəlki uumlccedil ifadədə qanunauyğunluq aşağıdakı kimidir I 84=32 2 6=12 və 32+12=44 II 35=15 73=21 və 15+21=36III 82=16 28=16 və 16+16=32IV 97=63 43=12 və 63+12=75 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

9

a2a+b

b

b+c2b+3c

c

a+b+c=

19

4215

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 11:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

I a b = (a b) + 4 II a b = 2(a b)III a b = a+bIV 11 9 = A) 44 B) 46 C) 48 D) 50 E) 52

Həlli III şərti II-də sonra alınan ifadəni I şərtdə nəzərə alsaq ab=(ab)+4=2(ab)+4=2(a+b)+4 alarıq Onda 119=2(11+9)+4=44 olarDuumlzguumln cavab A-dır

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapınI x y = II -1 2 3 =

A) -5 B) -2 C) 1 D) 3 E) 4$$Həllix y ifadəsində iki hal goumlstərilib Əgər xy0 olarsa

x+y ifadəsini 0 olarsa x-y ifadəsini tətbiq edirik

Verilən -1 2 ifadəsində -12=-20 olduğu uumlccediluumln

xy=x+y=-1+2=1 alırıq 1 3 ifadəsində isə 0

olduğu uumlccediluumln 1 3 = x-y=1-3=-2 alırıqDuumlzguumln cavab B-dir

Nuumlmunə 4ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

I 188 (300) 263 II 122 (120) 152III 893 () 915A) 65 B) 76 C) 88 D) 99 E) 200

Həlli Bu halda ardıcıllıqların iki kənar həddinə goumlrə orta həddini tapmaq lazımdır Burada I və II sətirlərdə moumltərizədə olan ortadakı hədlər kənar hədlərin fərqinin 4 mislinə bərabərdir yəni 263-188=75 754=300 və 152-122=30 4middot30=120 olur Bu qaydanı III sətirdəki hədlərə də tətbiq etsək onda 915-893= 22 4middot22=88 alarıq Duumlzguumln cavab C-dir

8 Qrafik şəklində verilənlərin təhliliNuumlmunə 1ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A+B+C=100 (A+C)-B= A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70

Həlli ABC=20080120=523 olduğuna goumlrə A=5k B=2k C=3k kimi işarə edək Onda şərtə əsasən 5k+2k+3k=100 10k=100 k=10 olar Buna goumlrə də (A+C)-B=(5k+3k)-2k=6k= 6middot10=60 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

Nuumlmunə 2ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn variantı tapın

A) 6213 B) 6214C) 8123 D) 8125E) 6123

Həlli Ədədin faizinin tapılması duumlsturuna goumlrə

Digər tərəfdən şərtə goumlrə T=900

Y=300 olduğundan Z=1800-(900+300)=600 Onda XYZT=180306090=6123 Duumlzguumln cavab E-dir

Nuumlmunə 3ldquordquo işarəsinin yerinə uyğun gələn ədədi tapın

x=112 y=

A) 115B) 130C) 180D) 225E) 240

Həlli Verilmiş duumlz xəttin bucaq əmsalı k=2 duumlz xəttin ordinat oxu ilə kəsişmə noumlqtəsi uumlccediluumln b=1 olduğundan onun tənliyi y=kx+b=2x+1 olur Onda x=112 olarsa y=2112+1=225 alarıqDuumlzguumln cavab D-dir

10

y

AA B C

x

12080

200

X Y Z T =

Z

5030deg

TY

X

1

3

3

5

7

1

y

x2

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1

Page 12:  · Web viewAğ rəngli kvardat olan üzlə toplama işarəsi olan üz qonşu olduğu halda C cavabında onlar qarşı üzlər üzərində göstərilmişdir. E cavabında da diaqonallar

ƏDƏBİYYAT

1 Boqomolova OB Məntiq məsələləri ndash Bakı 2007 242 səh

2 Həsənov İ Məntiqi riyazi təfəkkuumlruumln inkişaf etdirilməsi uumlzrə IQ test nuumlmunələri ndash Bakı 2007 184 səh

3 Oral T Seyidzadə E Magistarturaya hazırlıq Məntiq və informatika ndash Bakı 2009 463 səh

4 Bəylərov E İntellekt və məntiq testləri ndash Bakı 2009 288 səh

5 Рассел К Картер Ф Большая книга IQ тестов 1600 заданий ndash Москва 2006 544 стр

Metodik vəsaitlə bağlı sual və təkliflərinizi raliyevcscgovaz uumlnvanına goumlndərməyinizi xahiş edirik

1