การอนรกษนกในจงหวดกระบ

ดนภทร ตามรสวรรณ

มลนธรกษไทย และ องคการพนทชมน านานาชาต

Kavin@Wetlands International-Thailand office

หวขอการน าเสนอ

• สภาพพนทชมน าปากแมน ากระบ • สถานภาพนกน าบรเวณปากแมน ากระบ • ปากแมน ากระบมความส าคญอยางไรตอนกน า • นกแตวแลวทองด า

พนทชมน าปากแมน ากระบ

พนทชมน าปากแมน ากระบครอบคลมพนทตงแตสสานหอย 75 ลานป เขตผงเมองรวมกระบ ปาชายเลน หาดเลนหาดทรายล าคลองนอยใหญหนาเมองกระบ รวมถงปาชายเลนและหญาทะเลผนใหญ บรเวณเกาะศรบอยา

แรมซารไซด ล าดบท 4 ของประเทศไทย

บรเวณพนทปากแมน ากระบพบนก 222 ชนด โดยเปนนกอพยพ 52 ชนด ทอพยพมาจากประเทศจน และ แถบไซบเรย 23 ชนดของนกชายเลนใชพนทปากแมน ากระบเปนทหากนซงจะใชสะสมพลงงานในการเดนทางในแถบเอเชยตะวนออก - ออสเตรเลย

Khlong Phela

N-S Long-shore

drift & sediment

movements

Ramsar site

Pak Nam Krabi

Khlong Yuan

Coastal currents, hydrology

and sedimentation

Daily tides

ภาพถายดาวเทยมแสดงลกษณะนเวศวทยาของปากแมน ากระบ

Pak Nam Krabi

Khlong Thalu

Khlong Phela

Khlong Yuan

Khlong Chilat

แหลงอาหารของนก

ปาชายเลนและแหลงหญาทะเล

ทพกอาศยของนก

นก @ ปากแมน ากระบ

แบงเปนนก 2 กลมหลก:

นกอพยพ: เปนนกทอาศยสบพนธแถบจน ไซบเรย และอพยพมาทางตอนใต (ประเทศไทย) ในชวงฤดหนาว พบนก 52 ชนด

นกประจ าถน: หากน สบพนธ และอาศย ตลอดทงป พบประมาณ 10 ชนด

นกออก บรเวณปากแมน ากระบ ทมาของภาพ Mikael Nord 2011

• พบนกพนธหายากใกลสญพนธ และทอยในสภาพเสยงตอการสญพนธ เชน นกหวโตมลาย(Malaysian Plover, Charadrius peronii ) นกทะเลขาเขยวลายจด (Nordman’s Greenshank, Tringa guttifer) นกยางจน (Chinese Egret, Egretta europhotes) เปนตน

Northman’s Greenshank Chinese Egret

รองรบนกหวโตทรายเลก นกหวโตทรายใหญ นกหวโตมลาย นกทะเลขาเขยวลายจด นกพลกหน และนกยางจน นกมากกวา 1% ของจ านวนทพบทวโลก

พนธมงคล กลาการ ปากแมน ากระบ 22/01/2009

Migratory waterbirds

• นกกลมหลกไดแก นกชายน า พบนก 27 ชนด (25 ชนดเปนนกอพยพ)

• พนทชมน าปากแมน าจงมความส าคญตอประชากรของนกน าและนกชายน า ทอพยพมาอาศยในชวงฤดหนาว

• พนทปากแมน ากระบจงไดเปนสมาชกเครอขายนกน าอพยพภมภาคเอเชย - ออสเตรเลย

ความส าคญของปากแมน ากระบตอนกอพยพ

• ลกษณะทางกายภาพของปากแมน ากระบเออตอการมาพกอาศยของนก

• ระบบนเวศปาชายเลน และ หาดเลน ทอดมสมบรณ เหมาะสมตอการหากนและพกอาศย

• พนทพกอาศยทปลอดภย

แบงได 3 ประการ :

ระบบนเวศปาชายเลน และ ปากแมน ากระบ เหมาะสมตอการหากนและ การสะสมพลงงานของนก

• รอยตอระหวางน าจดและน าเคม • อดมไปดวยธาตอาหาร • มความหลากหลายทางชวภาพ ทงปาบก ปาชายเลน และ

หญาทะเล • มความหลากหลายของอาหาร ทมพลงงานสงเหมาะสมตอ

การสะสมพลงงานของนกอพยพ • กระบวนการน าขนน าลง 2 ครงตอวน

มความอดมสมบรณของทรพยากรเพยงพอตอความตองการของสตวนานาชนด

ความหลากหลายทางชวภาพของอาหารและสภาพพนทบรเวณเขตน าขนน าลง

มอาหารทอดมสมบรณและใหพลงงานสง เพยงพอตอความตองการของนกอพยพ

มอาหารทหลากหลายท าใหนกอพยพมาทปากแมน ากระบมากมายหลากหลายชนดเชนเดยวกน

• พนทบรเวณปากแมน ากระบมบรเวณหาดทรายและสนทราย เหมาะสมตอการพกอาศย และหากนของนกอพยพ

• ทพกอาศยทปลอดภยขณะน าขน บรเวณ แหลมสน แหลมขาม และ คลองทะล

โปะน าตนสถานทพกส าหรบนกในชวงน าขน

ชวงเวลาการอพยพ

แบงเปน 3 ชวง ไดแก:

• อพยพลงทางใต(ปลายฤดฝน) – กนยายน - ตลาคม • ชวงฤดหนาว – พฤศจกายน - มนาคม • การอพยพขนเหนอ(ตนฤดฝน) – เมษายน - พฤษภาคม

Flyways of the world

Russia

USA (Alaska)

Mongolia

China

North Korea

South Korea

Japan

Philippines

Bangladesh

Thailand

Cambodia

Indonesia

Laos

Myanmar

Vietnam

Malaysia

Singapore

Brunei Darussalam

East Timor

Papua New Guinea

Australia

New Zealand

22 countries in the flyway

นกแตวแลวทองด า (Gurney's Pitta)

ภาพจาก:สมาคมอนรกษนกและธรรมชาตแหงประเทศไทย

นกแตวแลวทองด า (Gurney's Pitta, Pitta gurneyi) เปนนกในวงศนกแตวแลว (Family Pittidae) ชอวทยาศาสตรของนกแตวแลวทองด า ต งชอใหเปนเกยรตแกนาย John Henry Gurney ซงเปนนกสะสมตวอยางสตวและนกเขยนชาวองกฤษ มการคนพบนกแตวแลวทองด าครงแรกโดยนาย W. Davison ในประเทศพมาเมอป พ.ศ. 2418

นกแตวแลวทองด า (Gurney's Pitta)

ภาพจาก:www.simensis.org

• ในป พ.ศ. 2495 นาย Herbert G. Deignan ไดเกบตวอยางนกแตวแลวทองด าเพศเมยทจงหวดประจวบครขนธเ มอวนท 24 ธนวาคม

• ในป พ.ศ. 2529 ผศ.ดร. ฟลลปป ด ราวน และคณอทย ตรสคนธ จงไดพบนกแตวแลวทองด าในพนทปาทราบต าเขานอจจ จงหวดกระบอกครง

ในอ ดตนกแตว แลวทอ งด า ม เ ข ตก า รแพรกระจายคอนขางกวาง แตในปจจบนนกแตวแลวทองด ามการกระจายพนธอยในโลกเพยงแค 2 พนทเทาน น ไดแก ภาคใตของประเทศไทย บรเวณเขานอจจ ในเขตรกษาพนธสตวปาเขาประบางคราม อ าเภอคลองทอม จงหวดกระบและแถบเขตเทอกเขาตะนาวศร ทางตอนใตของประเทศพมา

ภาพจาก:โครงการฟนฟสถานภาพนกแตวแลงทองด า

ถนทอยอาศย

• นก แตวแลวทองด าอาศยอยในปาทราบต า ซงรวมทงปาดงเดม (ปาแก)และพนทปาทเคยถกแผวถางและฟนตวกลบขนมาแลวหลายป พน ทจ านวนมากซงปจจบนเปนทอยอาศยของนกแตวแลวทองด าในทก วนนเดมเคยเปนทงหญาเลยงควายมาเมอ 40-50 ปกอนและฟนตวเปนปาขนมาอกครง

• นกแตวแลวทองด าถกจดเปนสตวใกลสญพนธอนดบท 7 ของโลก ในประเทศไทยมรายงานการพบนกแตวแลวทงหมด 13 ชนดจาก 32 ชนดทพบทวโลก

• สหภาพนานาชาตเพอการอนรกษธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาต (IUCN) จงจดใหมนอยระดบ “ใกลสญพนธอยางยง” (Critically Endangered)

• การคมครองสถานภาพนกแตวแลวทองด าตามกฎหมายไทย นกแตวแลวทองด าจดเปนสตวปาสงวน 1 ใน 15 ชนด ตามพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535

ภยคกคามนกแตวแลวทองด า • การสญเสยถนทอยอาศย • การลกลอบตดไมท าลายปา • การเปลยนแปลงเปนพนท

เกษตรกรรมในการเพาะปลกปาลมน ามนและยางพารา

• การลาสตวปาและคาสตวปา • ศตรในธรรมชาตไดแก ง

กระรอก ตวเงนตวทอง ฯลฯ • การทองเทยว !?

การอนรกษนกแตวแลวทองด า • สมาคมอนรกษนก รวมมอกบกรมอทยาน

แหงชาต สตวปาและพนธพช องคการอนรกษนกทประเทศองกฤษ (The Royal Society for the Protection of Birds) หรอ RSPB และกองทนสตวปาโลก (WWF) ประเทศไทย ไดจดท าแผนฟนฟสถานภาพนกแตวแรวทองด า โดยจะเนนใหชาวบานรวมอนรกษนกแตวแรวทองด ากบภาครฐ รวมท งตองใชกฎหมายจดการผมอทธพลทเขาไปบกรกท าลายปา โดยตงเปาวา ชมชนตองอยดมสข ทามกลางดน น า ปา และความหลากหลายทางชวภาพทสมบรณ และมนกแตวแรวทองด าเพมมากขน

• นกแตวแลวทองด ามความส าคญระดบโลกขนาดน ถงเวลาหรอยงทเราคนไทยจะตระหนกและรวมใจกนรกษานกเฉพาะถนชนดนรวมถงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหคงอย ไมเชนนน เราอาจจะตองตามไปดนกแตวแลวทองด าทประเทศพมาเปนแน

แหลงขอมลจาก John Hows, Nutcharin Kleawkla, Vitoon Sirisarntiphong. 2004.

Wetlands Ecology Component: Ecological Characterisation of

Krabi Estuary and Bay. Implementation of the Ramsar convention

in Thailand: Management and protection of Wetland Areas

http://www.wetlands.org

http://thailand.wetlands.org

http://www.bcst.or.th

http://www.eaaflyway.net

http://www.shorebirds.org.au/

http://www.onep.go.th http://www.seub.or.th/ http://www.forru.org/FORRUTh_Website/Pages/thgurneyspitta.htm

http://www.siamensis.org/species_index#4867--

Species:%20Pitta%20gurneyi

-- ขอบคณครบ --