WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon...

9
ShelterCluster.org Coordinating Humanitarian Shelter Shelter Cluster Philippines GAMIT HIN MADIG-ON NGA PANSUMPAY Guin susuyop han hangin an iyo balay An hangin guin duduso an balay An hangin ngadidto ha sakob han iyo balay, guin duduso an bungbung ngan atop Guin babarikasan an atop han iyo balay WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD HIN MAS MABASKOG ANO AN EPEKTO HAN BAGYO HAN IYO BALAY? 1 PADIG-UNON AN PUNDASYON 2 3 4 5 6 7 8 PAG-EBAKWET KOMUNIKASYON PAGDARA HIN BAG Ginpakita ni Yolanda nga kinahanglan pa naton madig-onon an aton mga balay. Ini an 8 nga pagturun-an kun tipaunan-o magtutukod hin mas mabaskug nga balay. 30° PAG-GAUD HIT MGA NAKASUMPAY HA KAHOY TIKANG HA UBOS TIPAIGBAW PAGGAMIT HIN SUPORTA KONTRA HA BAGYO AN MADIG-ON NGA BALAY KINAHANGLAN HIN MADIG-ON NGA ATOP ILUGAR AN BLAY HA TALWAS NGA LOKASYON MAS MIPLE NGA PORMA, MAS TALWAS AN BALAY MAGIN ANDAM V1.1 WARAY Guin babarikasan an atop han iyo balay

Transcript of WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon...

Page 1: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

GAMIT HIN MADIG-ON NGA PANSUMPAY

Guin susuyop hanhangin an iyo balay

An hangin guinduduso an balay

An hangin ngadidto ha sakob han iyo

balay, guin dudusoan bungbung ngan

atop

Guin babarikasanan atop han iyo

balay

WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD HIN MAS MABASKOG

ANO AN EPEKTO HAN BAGYO HAN IYO BALAY?

1 PADIG-UNON AN PUNDASYON

2

3 4 5 6

7

8

PAG-EBAKWET

KOMUNIKASYON

PAGDARA HIN BAG

Ginpakita ni Yolanda nga kinahanglan pa naton madig-onon an aton mga balay. Ini an 8 nga

pagturun-an kun tipaunan-o magtutukod hin mas mabaskug nga balay.

30°

PAG-GAUD HIT MGA NAKASUMPAY HA KAHOY

TIKANG HA UBOS TIPAIGBAW

PAGGAMIT HIN SUPORTA KONTRA HA BAGYO

AN MADIG-ON NGA BALAY KINAHANGLAN HIN

MADIG-ON NGA ATOP

ILUGAR AN BLAY HA TALWAS NGA LOKASYON

MAS MIPLE NGA PORMA, MAS TALWAS AN BALAY

MAGIN ANDAM

V1.1 WARAY

Guin babarikasanan atop han iyo

balay

Page 2: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 1 of 8

ANO AN POYDE KO MAGAMIT NGA PUNDASYON HAN AKON BALAY?

Ginbutangan hin kemikal an poste nga aada ha

ilarum han tuna para diri madali madunot

Poste nga may braces ha ilarum

han tuna

Poste nga nakalubong

ha tuna

Poste nga diri nakalubong

Poste nga nakakongkreto an

pagpundasyon

Mayda kabilya nga ginamit ha footing

Mayda steel strap nga gintaud ha poste

Maluya Madig-on Pinakamadig-on

A

CLikayi nga matubigan an kahoy

para mapudngan an pagkadunot

DNagpupugong nga matumba an balay hin makusog nga

hangin

Nagpapabug-at han balay para diri mapalidE

Nagpupugong han balay nga lumunod ha tunaF

Nagpoprotekta han balay kontra peste sugad hit anay B

1/4han

hataashan

poste

Pagtindog hin mabaskug nga pundasyon

Importante an pundasyon kay ini an gintutukuran han balay ha tuna. Kinahanglan masiguro nga naangay an pundasyon ha iyo lokasyon, ngan kondisyon han tuna

para makalikay ha makusog nga hangin, linog ngan baha

Nagpupugong hin baha

Mas madig-on

Gamit hin mga

kemikal para

panpatay hin anay

V1.1 WARAY

Page 3: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Kahoy nga cleats Metal strap nga Galvanized

Pisi o nylon fishing wire

Pagbanting han balay kun makusog an hangin

Madakmol nga tie-wire (ipalibot

makadamo kabeses)

Madig-on Pinakamadig-on

ANO AN POYDE GAMITON PAGHIGOT HAN BALAY?

Igaud an mga joints ngada ha frame B

Igaud an mga frame han atop ngada ha mga

posteC

Igaud an roof battens ngada ha mga frame

han atop

CD

E

Ihigot ngada ha pundasyonA

A

B

C

E

D

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 2 of 8

Pag-gaud hit mga nakasumpay ha kahoy tikang ha ubos tipaigbaw

Kun meada bagyo, an imo balay pwede mapalid hanhangin. Higoti nga tanan nga parte han iyo balay.

Isipa an pag higot tikang ha ubos ngadto ha igbaw.

Igaud an kada parte han balay tipaubos

MAKUSOG AN HANGIN?

Igaud an mga beam han atop ngada ha mga

poste

V1.1 WARAY

Page 4: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Kadaan nga mga steelbar nga igingaud gamit an

tie wire

Madakmol nga steel wire

Ginraysang nga kahoy nga brace

Ginraysang ngagalbanizado nga

strap nga puthaw

Gamit an steel strap, ginraysang an kahoy

nga brace

Pagbrace ha kada bungbongA

ANO AN POYDE GAMITON NGA BRACE?

Pagbutang hin brace ha ilarum han frame

han atop

BPagbutang hin

brace ha giutan han trusses

CKun nakatukod an

balay, pagbutang hin brace ha butnga hit

kada poste

D Dapat bug-os an bracing para mas

madig-on

E 45* nga ingklinar han kahoy an pinakamadig

-on nga brace. Diri dapat maubos hin 30*

o malapos hin 60*

45° is best

60°

30°

F

Brace an mga portahanngan bintana para mas

madig-on

G

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 3 of 8

Madig-on nga suporta kontra ha bagyo

Napoprotehiran han maupay nga bracing an balay kontra han kapalid ngan kahapwat hin makusog nga hangin.

Pagbutang hin brace ha mga madig-on nga parte han balay.

Madig-onPinakama

dig-onMas madig-on

V1.1 WARAY

Page 5: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Nakaandihas ngan inklinar an karaysang

Screw BoltNaka-lock fishplate o cleats

ANO AN POYDE GAMITON PAMPADIG-ON HIT PAGSUMPAY?

Palapusa an kahoy pagsumpay para diri mabuak han raysang

an kahoy

A

Ayaw pagduruha an pag-utod han posteB

Butangi hin galapa o fishplate/vertical o horizontal joint

para mas madig-onE

Gamit hin gusset plate pampadig-onF

Naka-inklinar an pagraysang para diri madali magabotD

Dapat naka-andihas an pagraysang para diri mabuak

an kahoyC

1/3

1/3

1/3

1/31/3

1/3

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 4 of 8

Gamit hin madig-on nga pagsumpay

Kun madig-on an imo pagsumpay, madig-on an imo balay. Iseguro nga maupay an imo pagsumpay/joints para diri ini maduso o magbublag. Mas maupay an horizontal nga

karaysang kay diri ini mabubublag hin hangin.

1/3

1/3 1/3

Usa nga raysang

Maluya Madig-onPinakama

dig-onMas madig-on

V1.1 WARAY

Page 6: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Dos-aguas Quatro-aguasUmbrella Nail nga may

Grove ngan washer

Yano nga raysang

ANO AN POYDE GAMITON PARA MAPADIG-ON AN ATOP? ANU AN PORMA HAN ATOP NGA DAPAT GAMITON?

Kinahanglan an pirok han balay diri duro

halaba para diri mahuy-op hin hangin ngan diri

liwat duro kahalipot para maprotektaran an bung-bong han balay ha uran

45cm/1.5 ft max

A

Kun 15*, masyado hamubo

30* in madig-on

50* masyado hataas

An pinakamaupay nga kahitaas hit atop in naka- 30* nga inklinar

30°

54321

1

2

3

B

Dapat duha kabalod han seam an pagluonE

German wire (Kun ha

kawayan)

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 5 of 8

An madig-on nga balay kinahanglan hin madig-on nga atop

Importante an porma han atop kontra ha magkusog nga hangin ngan uran. Dapat tama an iya porma ngan

kahitaas ngan maupay an karaysang.

Overlap

C

0.4 milemetro an kadakmol han sim (CGI)5 across 3 up

Naka-inklinar la nga atop

Gamit hin Vulcaseal/silicone ha

raysangD

Umbrella nails ngan

washer

Screwed nail ngan washer

2 ft1 ft

2 ft

2 ft

Takip-takipa an raysang ha mga kata-pusan hit atop ngan taklob

Madig-onPinakama

dig-onMadig-onPinakama

dig-onMaluya Maluya

V1.1 WARAY

Page 7: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Pahitas-an an balay para diri abuton hin

tubig/bahaA

Ayaw ilugar an balay ha ligid hin bukid o kun ngain may mga bato nga pwede magkataktakB

Pahirayo an mga hagtaas ngan dagko nga kahoy o pudla an kahoy nga harani ha balayD

Gamit hin wind break para maprotehiran an balay ha makusog nga

hangin

E

CPahirayo han mga lugar nga delikado

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 6 of 8

Ilugar ha talwas nga lokasyon an balay

Admi an mga kadelikaduhan han imo lugar ngan itindog an imo balay nga makakaprotehir ha

imo kontra hini nga mga kadelikaduhan

V1.1 WARAY

Page 8: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

ShelterCluster.orgCoordinating Humanitarian Shelter

Shelter Cluster Philippines

Mas simple ngan sus-ok, mas madig-on

Length no more than three times the width

Kun susruok ngan sasrapit an balay, nata-trap an hangin

Kun mayda space giutan han kada balay, diri natatrap an hangin

Diri madig-on an balay nga may overhang

Mas maupay kun an atop han mga

extension in diri konektado ha main nga

atop han balay

TIPAUNAN-O AN KABUTANG KUN DAMO NGA BALAY?

A

B

D

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 7 of 8

Mas simple nga porma, mas talwas an balay

Importante an porma han balay para maibsan an kadelikaduhan han magkusog nga hangin.

Importante nga simple la an porma pero madig-on.

Ayaw pagpahilabaa an pormaC

V1.1 WARAY

Page 9: WALO NGA MENSAHE KUN TIPAUNAN-O PAGTUKOD … Key... · v1.1 waray. tipaunan-o ako ngan amon barangay magiging andam ha takna hin kalamidad? pag-ebakwet komunikasyon pagdara …

TIPAUNAN-O AKO NGAN AMON BARANGAY MAGIGING ANDAM HA TAKNA HIN KALAMIDAD?

PAG-EBAKWET KOMUNIKASYON PAGDARA HIN BAG

Planuha kun tiunan-o maebakwet ngan pagkamayda drill

Pagdesisyon largo kun maebakwet o magpapabilin

Andama kun tipakain pagdalagan

Admi kun ngain an eebakwetan

Iandam an gagamiton nga sarakyan

Admi an mga warning signal

Admi kun tiunan-o makuha hin impormasyon bahin hit kalamidad

Sumati an mga kapamilya ngan kilala kun diin maebakwet

iandam an gagamiton para makakontak ha iba katapos han kalamidad

Hin-o an papasabuton han iyo kahimtang

Hain makadto para magreport hin nawawara nga tawo Hain

Pag-andam hin waterproof nga bag

Dapat ini in madali dad-on ngan mayda"

medical kit

sadang nga bado ngan sapa-tos/sinelas bateriya

posporo ngan flashlight pagkaon

gamit pagluto tools

importante nga dokumento/ID

Ayaw kalimti pagdara hin tubig

Bagyo?

Baha?

Storm Surge?

Tsunami?

Linog?

Landslide?

Pagbuto hin Bulkan?

A ANU-ANO AN MGA KADELIKADUHAN HA

AKON LUGAR?

C KUN NAABOT AN KALAMIDAD, ANO AN AKON HIHIMUON HA

AKON BALAY?

B ANO AN AKON HIHIMUON PARA MAGING ANDAM AN AKON BALAY?

Magdugang hin bracing

Magdugang hin mga sera han mga bintana ngan purtahan

Maghimo hin wind breaks

Mag-andam hin talwas ngan madig-on nga 'safe room'

Pudlon an mga dagko nga kahoy harani han balay

Igaud an iyo balay

Protektahi an mga bintana ngan mga portahan

Igsaka ha igbaw an mga

importante nga mga gamit

Ig hipos an mga gamit nga gudti para diri igpalid han

hangin

Parunga o hulbuta an mga naka plag nga mga gamit

nga de kuryente

MAHINUNGDANON NGA MENSAHE PAG TUKOD OTRO 8 of 8

Magin andam

Kaangayan magin adam kay ini an pamaagui para malikyan an mga destroso nga dara han kalamidad.

V1.1 WARAY