VOL. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, FEBRUARAIDH 6Xo,. 31 1897. ·

8
VOL. V. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, FEBRUARAIDH 6, 1897. Xo. 31. Oran do Mhac-Talla. AIR FOKK :—B ho TO mo run an. cailinn. 'O'u tha ghaoth a muigh a srannraich, '(» iomain an t-sneaekda thai' bheannta, Suidhidh mi stigh, mar is antisa, 'S theid an rami so gu MAU-TALI.A. <iu ma slan do 'n oigeir uas?l A rinn fas 'na nadar snairce: Tha ilo Ghailig glan gun truailleadh, Fallain, fuaiinneach 'sa MHAC-TAIAA. *S iomadli aon nach fhaca riatnh thu, Tlia ri iomrailh out am bliadhtui, A gabhail eolas math is miadh oil, Tre do bhriathrau 'sa MHAC-TAIJA. Feoraiehidh iad atom an uaisail 'S ciod an duthaich as 'n do btiuatoeadh, \S e bn duth'chas dha Strath-Shuardail, 5N*a'm beami fuara's a MHACTAI.LA. Tha na Gatdheil dhuit cho dileas 'S' tha iad lionmhor amis an tir so, 'nuair a ni iad uile In dichioll, iClia blii dith air a MHAC-TAM.A. .Cha 'n eil ait air feagh an t-saoghai! .Peas us tuath thar ehuan us aonach, 'S uallach, aotrotu am MAC-TALLA. •3'hir a thuigeas brith mo bhriatliran, 1 .Vuair a sheiiinear dhuit le rian iad, ('nil' do dholar gorm 'ga iarraidli '8 gheibh thu bliadhna de 'n MHAC-TALLA. Onir 'ga iarraidh mar is coir dhuit, '^S cuiridh na Gaidheil ort eolas, •'Xuair a chi iad t-ainm an olo Air duilleag bhoidheach a MHAO-TALLA. 3J» bn diu leat a bhi spiocach; Na lengh e idir an iasad; Fosgail do sporan gu fialaidh, '.S cur a dh' iarraidh a Mliac-Talla. Fhir a fhuair e's nacli d' thug dioladh, Paigh a null le sunnd am bliadhna, 'S mor an eomharradh air siochair' A bhi 'in tiachan do Mhae-Talla. Cha bu bheag leant fliin an tuuiailt, (!nm biodh eis do 'n phaipeir Ghailig, '8 nach eil aon fo'n ghrein a lathair Ann ar eanain acli Mac-Talla. AN CIARAJJ MAEACH. Posadh a' Cheaird. LE FIOXN. i 'N uair a hha an Eaglais Eaebuigeaeh air a cuir sios aim an Albainn, cha rooh comas posaidh no baistidh aig na uiinisteirean a bhuineadh dhi, gun chunnart a bhi air an itilgeil ann am priosan, agus uladh trom a leagail orra. Bha duine tuigseach fiachail, deas-ehainnteach de 'n t-seorsa so a' gabhail au rathaid 'sa Ghaidhealtachd, agus cboinn- 4 «b e buidhioKi) cUeard air an rathad mbqr, Dh' aifclinich iad gu math co e. Chuir iad stad air. Dh' innis iad dha gu 'n robh caiaid 6g 'sa chuideachd aig an robh toil posadh, 's gu 'n robh iad air toir ministeir. Cha robh math dha diultadh—-chuartaieh iad e, agus tliuirt. iad ris nach faigheadh e ceum air aghart gus an ceangladh e an t-snaim. "C'ait' a bheil a chat-aid ogf ars esan; "Seasadh iad suas." Le so thainig balacli 6g, robach luideagach—gun bhoineid gun chaiseart-—seorsa de luideig sti. - 6ichte, bha uaireigin tia chota-gearr, air a dhruim; agus luireach bhroineagach de sheana bhriogais nach ruigeadh a ghlun. Aoh na dheigh sin uile, bha e 'na bhalach aoidheil, iasgaidh, luaineach; agus bean-na- bainnse cho coltach ris fein air gach doigh, 'sa dh'fhaodadh a bhi — caileag 6g niu thuaa-eam ochd-bliadhn'-deug a dh' aois—a fait t'ada, co dubh ri it an t'hirein, a sios m'a guaillibh, 's air a huehd na dlmala trom—a siiil mar dheareag an tuim a h-aodann air a !<)Ng;i,(!b lets, a ghrein »•}.:< ''in bhreaea- siouain. Seorsa de chota-ban oirre nach robh toirc moran fasgaidh dhi o'n fhuachd no o'n ghaillinn—gun bhrog gun osan, ach da chois foidhpe, agus aobrain cho cuiinir sgiob- alta 'sa lub feoirnein. Phos am ministeir iad ann an lathair fhianuisean—am parantan, am braithrean 's am peathraichean 'san lathair. 'N uair a bha am posadh seachad, thainig an seaua eheard mor, righ na cuideachd, air aghaidh, agus thug e, aim an ainni nan ceand's nam bana-cheard, mile taing do'n mhinisteir. "Ach," ars' esan, "tha tri nithe fhathast r'a dheanamh, agus cha'n t'haodar leibh an diultadh. An toiseach thugaibh dhuinn fo ar laimh, teisteanas gu'n do phos sibh a charaid 6g, air eagal gu 'n abair iad na dheigh so naeh robh iad idir air an ceangal r'a cheile le pears'-eaglais." Gha robh e comasach do 'n tuhinisteir so a thoirt dhaibh air an doigh chumanta, agus 'ainm a chur iris; ach thug e mach paipeir agus peann, agus thug e dhaibh an teisteauat: aleanas:— "Tha mise 'n so 'nam shuidhe air cloich A' posadh Esan ri Ise, 's Ise ri Esan, Cha 'n 'eil leud mo bhoise de dh' aodach air Tse, 'S cha 'n eil falach a mhais air Esan; " Ach foghnaidh Esan do Ise, agus Ise do Esait. Chuir e 'airim ris an teisteannas so, agus bha 'n ceard inor toilichte. Ciod tuille tha dhith ort?" ars' am minis- teir, "itach leig thu leani triall a iiis'f "Cha leig," ars an seana eheard, "cha bhiodh sin sealbhach, gun 61 air a charaid oig." Cha ghabhadh an ceard diultadh, agus V eigiiui do 'n mhinisteir sgailc drama 'ghabhail, agus greim de 'n bhonuach-bainnse; agus theagamh nach robh so 'na chruada! mor air monadh (iaidhealach. "A nis," ars' an ceard, "mo tiihile, mile taing! Seid stias do bholg 'Eachainn Ruaidh." 'se smeideadh air giullan beag a bha dluth dha, agus piob fo 'achluis. Sheas a' chuideachd gu taobh. "Ciod so a nis?' ars' ant ministeir. "Cha 'n 'eil ach aon ni eile, a dhuine ghaolaich—gu'n imir sibh 1 a 'Tulacheah' a dhannsa le ban-righ nan ceard. ' "N e misel" ars' am ministeir. "Da riribh, sibh fein a dh' imreas sin a dheanamh," ars' an ceard. "Fosglaidh mi fein an dannsa le bean-na bainnse—bean mo dheagh mhic; agus so agaibh mathair fir-na-bainnse, mo bhan-righ fein, aijus chunuaic mi latha nacli amhairceadh pears'-eaglais fein 'sios oirre. ' Iliuri am ministcir ni b' uriainn da chum dol as on dannsadh, ach cha robh math dha bhi bruidhinn. Thoisich an ceol, dh' eirich an ceard mor agus bean-na-bainuse, agus thainig an t-seana bhana-cheard, agus thog i am ministeir, le 'chasaig dhuibh. Cha do chum iad fad' e a' dannsadh, ach coma co dhiu, chuir an t-seana bhana-cheard mu'n cuairt : s mu 'n cuairt e, gus an robh tuain- ealaich 'na cheann, agus 'anail na uchd. Fhuair e as mu dheireadh agus fhad' 's bu bheo e, cha robh uair a thainig na ceaird an rathad, nach do thaghaii iad, agus nach d' fhag iad leth-dusan do na spainean a b'fhearr a b'urrainn iad a dheanamh, aig a mhinisteir choir. Is iotnadh latha a dh' innis e f'ein an sgeul, a' call a lughais le gairicich.—High- land Jfews. MIONNAN" SINISACII .—Chaidii Siaeaoh a chur air a mhionnan ann an cuirt am baile Lunnainn, agus 'se n doigh a ghabh e, fhuair e coinneal laiste, agus le oiteag de 'anail chuir e as i. Bha sin a' ciallachadh gu robh e dednach, mur innseadh e an fhir- inn ghlan, gu'm biodh anam air a chur as mar a chuir e-fhein as a' choinneal. Tha eorr us mile soitheach, de gach seorsa agus meud, a' dol troimh 'n Chaol Shasunn- ach, (English Channel), a h-uile latha dhe n bhliadhna, agus's gaun a tha mionaid dhe it latha nach eil mu dha cheud aig Ceann-Tire (Land's End), a dol a stigh no tigh'nn a mach as a Chaol.

Transcript of VOL. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, FEBRUARAIDH 6Xo,. 31 1897. ·

VOL. V. SIDNI, C. B., DI-SATHAIRNE, FEBRUARAIDH 6, 1897. Xo. 31.

Oran do Mhac-Talla. AIR FOKK : — B ho TO mo run an. cailinn.

'O'u tha ghaoth a muigh a srannraich, '(» iomain an t-sneaekda thai' bheannta, Suidhidh mi stigh, mar is antisa, 'S theid an rami so gu MAU-TALI.A.

<iu ma slan do 'n oigeir uas?l A rinn fas 'na nadar snairce: Tha ilo Ghailig glan gun truailleadh, Fallain, fuaiinneach 'sa M H A C - T A I A A .

*S iomadli aon nach fhaca riatnh thu, Tlia ri iomrailh out am bliadhtui, A gabhail eolas math is miadh oi l , Tre do bhriathrau 'sa M H A C - T A I J A .

Feoraiehidh iad atom an uaisail 'S ciod an duthaich as 'n do btiuatoeadh, \S e bn duth'chas dha Strath-Shuardail, 5N*a'm beami fuara's a M H A C T A I . L A .

T h a na Gatdheil dhuit cho dileas 'S' tha iad lionmhor amis an tir so,

'nuair a ni iad uile In dichioll, iClia b l i i dith air a M H A C - T A M . A .

.Cha 'n eil ait air feagh an t-saoghai!

.Peas us tuath thar ehuan us aonach, 'S uallach, aotrotu am MAC-TALLA.

•3'hir a thuigeas brith mo bhriatliran, 1.Vuair a sheiiinear dhuit le rian iad, ('nil' do dholar gorm 'ga iarraidli '8 gheibh thu bliadhna de 'n MHAC-TALLA.

Onir 'ga iarraidh mar is coir dhuit, '̂ S cuiridh na Gaidheil ort eolas, •'Xuair a chi iad t-ainm an olo Air duilleag bhoidheach a MHAO-TALLA.

3J» bn diu leat a bhi spiocach; Na lengh e idir an iasad; Fosgail do sporan gu fialaidh, '.S cur a dh' iarraidh a Mliac-Talla.

Fhir a fhuair e ' s nacli d' thug dioladh, Paigh a null le sunnd am bliadhna, 'S mor an eomharradh air siochair' A bhi 'in tiachan do Mhae-Talla.

Cha bu bheag leant fliin an tuuiailt, (!nm biodh eis do 'n phaipeir Ghailig, '8 nach eil aon fo'n ghrein a lathair Ann ar eanain acli Mac-Talla.

• A N CIARAJJ MAEACH.

Posadh a' Cheaird. LE F I O X N .

i 'N uair a hha an Eaglais Eaebuigeaeh air a cuir sios aim an Alba inn , cha rooh comas posaidh no baistidh aig na uiinisteirean a bhuineadh dhi , gun c h u n n a r t a bhi air an itilgeil ann am priosan, agus uladh t rom a leagail orra . Bha duine tuigseach fiachail, deas-ehainnteach de 'n t-seorsa so a' gabhail au ra thaid 'sa Ghaidheal tachd, agus cboinn-4«b e buidhioKi) cUeard air an ra thad mbqr,

Dh' aifclinich iad gu math co e. Chuir iad stad air. Dh ' innis iad dha gu 'n robh caiaid 6g 'sa chuideachd aig an robh toil posadh, 's gu 'n robh iad air toir ministeir. Cha robh math d h a diultadh—-chuartaieh iad e, agus tliuirt. iad ris nach faigheadh e ceum air aghar t gus an ceangladh e an t-snaim. "C'ait ' a bheil a chat-aid o g f ars esan; "Seasadh iad suas." Le so tha in ig balacli 6g, robach luideagach—gun bhoineid gun chaiseart-—seorsa de luideig sti. -6ichte, bha uaireigin tia chota-gearr, air a dhru im; agus luireach bhroineagach de sheana bhriogais nach ruigeadh a ghlun. Aoh na dheigh sin uile, bha e 'na bhalach aoidheil, iasgaidh, luaineach; agus bean-na-bainnse cho coltach ris fein air gach doigh, 'sa dh'fhaodadh a bhi — caileag 6g niu thuaa-eam ochd-bliadhn'-deug a dh ' aois—a fait t'ada, co dubh ri i t an t'hirein, a sios m'a guaillibh, 's air a h u e h d na dlmala t r om—a siiil mar dheareag an tuim — a h-aodann air a !<)Ng;i,(!b lets, a ghrein »•}.:< ' 'in bhreaea-siouain. Seorsa de chota-ban oirre nach robh toirc moran fasgaidh dhi o'n fhuachd no o'n ghai l l inn—gun bhrog gun osan, ach da chois foidhpe, agus aobrain cho cuiinir sgiob-al ta 'sa lub feoirnein.

Phos am ministeir iad ann an la thair fhianuisean—am paran tan , am brai threan 's am peathraichean 'san lathair . 'N uair a bha am posadh seachad, thainig an seaua eheard mor, righ na cuideachd, air aghaidh, agus thug e, aim an ainni nan ceand ' s nam bana-cheard, mile ta ing do'n mhinisteir . "Ach," ars ' esan, " t h a t r i n i the fhathas t r 'a dheanamh, agus cha'n t'haodar leibh an d iu l tadh. A n toiseach thugaibh dhu inn fo ar laimh, teisteanas gu'n do phos sibh a charaid 6g, air eagal gu 'n abair iad na dheigh so naeh robh iad idir air an ceangal r 'a cheile le pears'-eaglais." Gha robh e comasach do 'n tuhinisteir so a thoi r t dhaibh air an doigh chumanta , agus 'ainm a chur

ir is; ach thug e mach paipeir agus peann, agus t hug e dhaibh an teisteauat: a l e a n a s : —

"Tha mise 'n so 'nam shuidhe air cloich A' posadh Esan ri Ise, 's I se ri Esan, Cha 'n 'eil leud mo bhoise de dh ' aodach

air Tse, 'S cha 'n eil falach a mhais air Esan; " Ach foghnaidh Esan do Ise, agus Ise do

Esait.

Chuir e 'airim ris an teis teannas so, agus bha 'n ceard inor toilichte.

Ciod tuille tha dhi th ort?" ars ' am minis-teir, "itach leig thu leani triall a iiis'f "Cha

leig," ars an seana eheard, "cha bhiodh sin sealbhach, gun 61 air a charaid oig." Cha ghabhadh an ceard d iu l tadh , agus V eigiiui do 'n mhinisteir sgailc d r ama 'ghabhail , agus greim de 'n bhonuach-bainnse; agus theagamh nach robh so 'na chruada! mor air monadh ( iaidhealach.

" A nis," ars ' an ceard, "mo tiihile, mile taing! Seid stias do bholg 'Eacha inn Rua idh . " 'se smeideadh air giullan beag a bha d lu th dha, agus piob fo 'achluis. Sheas a' chuideachd gu taobh. "Ciod so a nis?' ars ' ant ministeir. "Cha 'n 'eil ach aon ni eile, a dhuine ghaolaich—gu'n imir sibh 1 a 'Tulacheah' a dhannsa le ban-righ nan ceard. ' " N e misel" ars ' am ministeir . " D a riribh, sibh fein a dh ' imreas sin a dheanamh," ars ' an ceard. "Fosglaidh mi fein an dannsa le bean-na bainnse—bean mo dheagh mhic ; agus so agaibh mathair fir-na-bainnse, mo bhan-righ fein, aijus chunuaic mi latha nacli amhairceadh pears'-eaglais fein 'sios oirre. ' I l iuri am ministcir n i b' ur ia inn da chum dol as o n dannsadh, ach cha robh math dha bhi bruidhinn. Thoisich an ceol, dh ' eirich an ceard mor agus bean-na-bainuse, agus thainig an t-seana bhana-cheard, agus thog i am ministeir, le 'chasaig dhuibh. Cha do chum iad fad' e a' dannsadh, ach coma co dhiu, chuir an t-seana bhana-cheard mu'n cuair t : s mu 'n cuair t e, gus an robh tuain-ealaich 'na cheann, agus 'anail na uchd.

Fhua i r e as mu dheireadh agus fhad' 's bu bheo e, cha robh uair a tha in ig na ceaird an ra thad, nach do thaghai i iad, agus nach d' fhag iad leth-dusan do na spainean a b'fhearr a b 'urra inn iad a dheanamh, aig a mhinisteir choir. I s iotnadh la tha a dh ' innis e f'ein an sgeul, a' call a lughais le gair icich.—High­land Jfews.

MIONNAN" S INISACII .—Cha id i i Siaeaoh a chur air a mhionnan ann an cuir t am baile Lunna inn , agus 'se n doigh a ghabh e, fhuair e coinneal laiste, agus le oiteag de 'anail chuir e as i. Bha sin a' cial lachadh gu robh e dednach, mur innseadh e an fhir-inn ghlan, gu'm biodh anam air a chur as mar a chuir e-fhein as a' choinneal.

Tha eorr us mile soitheach, de gach seorsa agus meud, a' dol t roimh 'n Chaol Shasunn-ach, (English Channel), a h-uile la tha dhe n bhliadhna, a g u s ' s gaun a tha mionaid dhe it l a tha nach eil mu d h a cheud aig Ceann-Tire (Land's End), a dol a s t igh no t igh'nn a mach as a Chaol.

2 3 4 : ZMLA-O - T A L L A

Sean-fhoeail . CUM A N F H E I L L A I R A N L A T H A .

(Air a leantumn.) A n n an Gaidh'ealtaehd na h-Alba, oreid-

idh mi g u m fasatnaid neo-shuidhichte 'n ar doighean ged nach biodh a' bhuaidh dual dhuinn mar Shluagh. Chuidieheadh gne na Tire, agus gu h-araid a r n-Eachdraidh, inn-tin n laasgana'ch a ghint inn, no co-dhiu a neartacluidh, arinainn. R e moran uine bha cai ihe-beatha an t-Sluaigh ayus am beatha fein cho neo-chinnteach ' s gu'in biodh e eu-comasach gu'm faigheadh r ian tan steigheil aite 'ii am measg. Cha 'n 'eil teagamh nach eil agus naeh bi sinne iomadh la tha fathasd ag i theadh de shearbhadas nan Jinntean buaireasach a chaidh, ta ing do'n Fiireasdal, thairis . Agus ged t ha sinn a nis o chionn iomadh bl iadhna a' meal tainn sibh, agus nam miltean beannachd a thig an lorg na sochair lo-iuachmhoir sin, t ha agus bithidh iomadh ni 'n ar c rannchur aims a' Ghaidh-ealtachd a dh ' fhagas e nor dl uilich dhuinn leasan an t-Sean-fhocail iunnsachadh, agus an coinhmiidh a chuimhneachadh. "Cum an t'heill air an latha;"—is furasda radh, agus arm an iomadh ai te cha 'n 'eil e ro dhoirbh a dheanamh. Ach ann an Tir neo-thorach, le s iantan caoclilaideach, le mon-aidhean sgith, le aisig chunnarcach, leis gach goiieas a dhi th ort, is beag nach fan-oid an earail. A n ann a fearann a tha d' eanbsa'! Mo chreach ' is beag do choir air. Agus ged shaoithrich thu cho goir t 'us ged a bhiodh cinnt agar! nacli rachadh do mhal ardachadh no do thigh a chur ma sgaoil aig ceann n.i bl iadhna, nach trio a ni la tha iliuch : s an fhoghar obair na bl iadhna chur a dholuidh. A ' bheil beo-shlainte do theagh-laich an crochadh ris a' mhui r? Cha 'n 'eil sgoil fo'n ghrein cho eifeachdach, ann an rathad, a dh ' iunnsachadh foighidinn, dich-ill, saothair bhunai l teach cho math ri baba iasgair. Faic e le ramh no le seol a' toir t a mach calaidh, no a' cur fodha rudha; a nis a' b u i d h i n n ' s a ris a' call; a bhea tha an crochadh r'a nea r t 's r 'a sheoltachd; agus gheioh thu leasan air s t r i bhuan agus dhian nach faigh thu ach ainmig. Ach an uair a t h a 'n rudha seachad, 's an caladh fo shroin, theid an leasan a dhi-chuimhneachadb gus an toir fein-fhiosrachadh cruaidh a chrann-chuir fa chomhair an iasgair 's an ath ghabhadh e. 'S e neo-sbeasmhachd na gaoith, an t-sruth, 's na fairge, agus neo chinnteachd a' bhea tha fein an co-cheangal r iu a ghleidheas a i te an inn t inn an iasgair, agus a ni "Cum a n fheill a ir an la tha" 'n a eubh fhaoin 'n a chluais-san.

T h a e na's feumaile air doigh no dha dhu inne a bhi gleidheadh teagasg an t-Sean-fhocail air ohuimhne na t ha e do nihoran. Chaidh, ma dh ' fhaodte, a chur mar coinn-eanih air aon doigh no doigh eile gle t h r a th . So a' chumadh air an d' fhuair mi fein e : Procrastination is the thief of time. Air a' chiunadh so, leugh 'us sgriobh 'us litrich 'us Lb'i v . i * u , S,, r:clie:tdan unit. (Vfll . iu

a lughdaich an t saothair tnairneal no mheudaich i dichioll aim am cbre, eha 'n fhios domh; ach bhiadh e 'a a pheacadh an aghaidh gach r iaghaii t theagaisg an leasan a thoir t doirth air dhoigh 's gun tuiginn e. 'N ar Sean-fhocail Ghatdhealach gheibhear an te igasg ceudna gu minic agus ann an caochladh ca innt 'us samhladh. Tha so 'n a dhearbhadh soilleir gu'n robh meas cubh-aidh aig ar n-Aithr ichean air an fhirinn, co-dhiu bha no nach robh iad an comhnuidh dileas d'i.

Ach bhiodh e meall tach a bhi saoiisinn gu 'n vobh na s'eann daoine, eadhon 'n an teagasg, a ghna th iomlan. Bha iad a' cur luach ard agus cubhaidh air sonas, ach cha 'n 'eil mi cho earhsaeh gu 'n d' amais iad daonnan air mathair-aobhair an t-sonais d' an robh an tlachd cho nior. Theireadh iad : " I s fearr a bin sona na bhi saoith reachail;" " I s fearr a bhi sona na bhi crionna;"—ach saoilidh mi gu 'n do dhi-cbuimhnich iad nach faighear, 's an t-saoghal so co dhiu, an sonas is a irde a bheir e seachad sgar te ' bho shaothair ; agus nach mair sonas ard no iosal ro fhada sgar te ' bho chr ionntaehd. Cha 'n 'eil teagamh nach robh meas mor aca air fois 's air socair, agus nach d' thug iad seachad teagasg mearachdach an co-cheangal ris na staidean so a tha 'n an aite fein ionmholta. Cia b'e air bi th an run leis an do chuireadh ri cheile iad, cha 'n 'eil teag­asg nan Sean-fhocal a leanas,- air aon cbor fallain : "Cha d' ith na coin an aimsir;" " A m fear a dh ' iniich an cruinne, cha b ' fhios d'a co-dhiu b ' fhea r r lua thas no moille" (saoilidh mi nach 'eil fios fathasd ciod a thug dha a thigh fhagail); " I s ma ith an saoghal so ma mhaireas e;" "Tha iasg 's a mhuir cho m a i t h ' s a thainig r iamh as;" " A n neach nacli ciim 'n a chodal, cha chinri e 'n a fhaireach;" "Treabhaidh na daoi 's cha dean na saoi ach t r eabhadh . " Cha 'n 'eil teagamh nach ami o'n bhaigh so ri fois a dh ' eirioh an Seau-fhocal, " I s fearr a bhi t a m h na obair an nasguidh;" oir cha robh meas air leisg,— " A m fear a bhi theas 'n a thamh, cuiridb e ' n c a t ' s an teine;" " I s leisg le leisgein do! a luulhe, is seachd leisge leis eirigh.''' 'S e na tail learan a thug seachad an Sean fhocai leibideach so, agus airson teagasg c rona i i ' s gaim a dh ' amais a leithid orm; "Greim fada, 'us gi ad bhi ul lamh."

Tha teagasg nan Sean-fhoca! so 'mearachd­ach; agus eha 'u 'eil teagamh nach robh agjS nach 'eil a' fehumhachd air fliaireachduin a chum na cuid is measa 'n ar measg. Ach ged tha na Sean-fhocail a tha air an taobh chli na's lionmhoire na bu mhai th leirin; cha 'n 'eil an aireamh ach gann a n n an coimeas l is na gheibhear a' moladh agharbais, dichill, 'us seasmhachd. Bha ar n-Aithr ichean lan dea rbh ta nach faighear maith <jun d m g b .

o D O

Tha focal ah maith deas afa na h-iassairean a tha teagasg na iirinn so : "Cha 'n 'e gog-adh nan ceann a ni 'n t-iomrara."' So aon bho na sealgairean : "Cha. d' rinn thenh ri unli Mpsig--.' A'gus eha robU r.a buau!ti>,i!|:

ean air de i rea lh : "Cha dean corag mhilia im.' - Cha 'eil teagamb nach e ceannaiche a dh ' eisd iomadh uai r ri leth sgeul air a deagh labhair t a thu i r t ; "Cha diol toileach nach." De 'n aon teagasg t ha fn r a d h : "Cha d' rinn thugam eeum "s cha do chaill-eadb tlieab." Agus sha b* ur ra innear rabh-adh a bu chumhachdaiche na so a tho i r t seachad an aghaidh leisg, mairneil, 'us cion suim : "Cha 'u fhaighear an diugh air a is an de."

Airson ceartais 'us coir a ghleidbeadb eadar duine agus duine—ftachan a dhioladh agus geallaidhean a cho-ghealladh, cha. ghabhadii a bhi na b ' fhearr na na Sean-fhocail. Their te gun teagamh : "Cha tei'd gad air gealladh," agus cha 'n 'eil teagamb nach robh iomadh a o n ' s a' Ghaidheal tachd oho maith ri ai tean eile a dh ' fhairich firiun an radii; acji eha 'n e so air aon chor teag­asg nan Seah-fboeal. "Cha 'n 'eil fealladh arm is mo na gsalladh gun a cho-ghealladh;' ' " I s fearr a bhi leisg gu ceannach na r ighitm gu paigheadh;" " I s fiach duine na gheallas e;" agus a ris "foil!," cia b'e air bith mar thig i, air a di teadh air dhoigh 's gun saoil thu gur e Daibhid l r t ha labhai r t : "Cha mhair sliochd fir foil le." Co-dhiu bha no nach robh ar luchd-duthcha comharra ichte air son am fir inn—their a r coimhearsnaich gu trie nach robh—cha robh an teagasg 's an ra thad so an deigh-laimh. Tha 'n dearbh-adh soilleir prmc na br ia thran anns a' bheil gloine, onoir, firinn, 'us breugan a g h n a t h air an a inmeachadh F i r inn an smuain, an cainnt, 's an gniomh; 's e so gun teagamh teagasg nan Sean-fhocal, 'g a sparradh o r t an comhnuidh mar do dhieasdauas agus mar do bhuannachd.

Am measg nan Sean-fhocal a tha moladh aghar ta is us gnionihachais, chi thear gu bheil meas mor air moch-eirigh. Their Lighichean gu bheil. a' chleachduin maith airson s lainte a' chuirp a ehumai! suas; agus theii Sgoii-earan gur e mhaduinu is fear na 'n oidhche airson iunnsachaidh. Cha mhor dhaoine is cuimhne learn a bhuidbiun cliu ard dhoibh fein nach do chleachd eirigh t r a th ; agus clii sinn gu 'n lobh beachd cothroinaeh aig n a seana Ghaidheil air a' chleachduin cheudna. Thu i r t aon diubh, gun teagamh, a bha 'creidsinn gu laidir ann am fortan t u r sgarte bho dheauadas fein : " I s fearr an t-adh na moch-eiiigh." Ach cha 'n e so ach teagasg aoin. Theireadh na Druidhean , "Bi gu subhach, geamuuidh, rooch-thrath-ach, mosgai leach 's an t -samhradh." A ris, theirear : " I s meamnach gach moch-thrath-a c h ; " " ' S . i mhoch-eirigh ' luain a ni 'n t-suain 'mhair t ;" agus a ris, mar gu'm b'e Lighiche theireadh e : " I s fearr eirigh mocU na suidhe anmoch."

Tha aon ni a tha ro chomharra ichte mu na Sean-fhocail Ghaidhealach a tha bunt-a iun ris an earail a t h a f a r eoinhair a n t ra ths ; a g u s ' s e sin a' meas t ha air a chu r air saothair chinnteach, sheasmhach, os c i o . i n near t an uair nach 'eil dichioll uuui\o

2 3 5

lis. Chunna ie sinn roirahe an laach a bha | a r u-Aithr ichean a' cur air cruinnealas, ged I bha iad comharra iehte air son am fialaidh- | eachd. Ai r a cbear t doigh 'n an obair. Tha j fiiin.i 'us onoir eadar duine 's dnine air a niholadh. Tha moch-eirigh air a mholadli. Tha bhi 'n a am an ceann do ghnothuich air a m h o i a d l i — ' A m fear a ni obair 'n a am, bi thidh e 'n a leth thamh." Tha 'ni fear a thoisicheas obair air a neartachadli ieis an radii—-".Is t r ian obair toiseachadh." Agus t h a saothair chriochnaichte gun teagamh a faotainn na duais a tlioill i; ' 'Am fear a cheanglas, 's e shiubhlas;" " A m fear is fearr a chuireas, 's e is fearr a ghearras;" " A n rud a n i thear gu maith chi thear a bhuil ." Ach os cionn mocb-eirigh, os cionn toiseach­adh, 's os cionn criochnachadh, t ha obair chinnteach, leanailteach air a moladh, mar a dhearbhas na Sean-fhocail a leanas gu soilleir : " C h a 'n e 'muileann uach bleth, ach an t-uisge nach r u i t h ; ' "Ge h'e nach beathaich a choin, cha bhi iad aige la tha na seilge;" " I s ann o'n bheagan a thig am morau," " C h a 'n ann leis a' cheud bhuille thui teas a' enraobh;" "Gabhaidh connadh iir le bhi 'g a sheideadh;" "Am fear a theid a' ghna th mach le Fin, gheibh e coin air uairean;" "Cha bhi dichioil air deireadh;" "Beir idh am beag trie air a mhor ainmig;" " I s fearr greim caillich na la r ru ing laoich." I

I s teagasg fallain, ionmholta air gach ! doigh an teagasg so; agus cha 'n urra iuu ! dhu inn a bhi ro thaingeil d' ar n-Aithrich­ean air a shon. B' fhearr lean) gu m faict-eadh na tri Seau-fhocai! mu dbeireadh a dh' aiumich mi, »no an litriehean oir, air baila gach tigh-sgoil anus a' Ghaidheal tachd. Cha 'n 'eil mi gun amhurus nach pa'igheadh

AII leasan na 'in biodh e air a dheagh iunn-sachadh, eadhon d o n Miiaighstir-sgoil la tha ohea«nachaidh, cho mail!i ri leugliadh blasda nach tuig a' chlann; agus tha mi dea rbh ta nach faigh a' chlann leasan a bllitheas cho feuinail dhoibh fein, d'an cloiuu, 's do chlann an cloinne Who Mhaighstir-sgoil fo'n j ghrein. Is eigin aideaehadh gu 'n d' fit uair ! 4 i i t barrachd toi l innt inn o u teagang so, a. [ chionn nach robh siiil again ris. 'S e barail j mhorain nach d' thug ar Siuagh morau geiil '. do ehomhairleari de'n t-.seorsa so; agus feud- j iiidh cuid bhi mar bha mise a' creidsinn nach d' thugadh na couihairlean ro tliric j rianili orra. Cha 'n aim mar dhuine dich- i iollach, aghartach, a' cur earbsa a obair chinnteach a lafnhan fein, d aon nan am bun a ghnothuich a bhreiMmicheas coigrich air Gaidheai an la tha diugh;— eha 'n a im,—ach j r i sgiathalaich air ais agus air aghaidh, an ! d iugh ag oibreachadh na croit, a maireach ag iasgach, 's air an ath sheaohdurn a' | •drobhai.reachd— la tha no leth la tha dibuih- | attach eadar gach a tha r rachadh obair, 'n a ! sheasamb le aon no dh i de ehompanaieh, le I lamhan gu maith doi.tl.ain it a phoeaichean, | '» le cutag pltiob 'n a phluic, a' cumail suas , le shlinnein oisian taijjhe, s a t ighinn air a j .choituhearsnaich. Co bcacUd a tiia nor,

bhiodh e duilich, ma dh ' fhaodte, cunnart-acli, a radh. Creididh mi gur e chuis gu bheil iad anion nor ami an tomhas; co-dhiu cha 'n 'eil an Gaidheai fathasd cho dichioll-ach 's gu'm feud e leasati an t-Sean-fhocail a dhi-elminilmeachadh.

Cluinnidh sinn git trie feartan 'us cliu ar Sluaigb air an dearbhadn le eisempleirean air bunail teaehd 's air soirbheacbadh o'n tigh, agu« coire gach ni tha air deireadh aig an tigh 'g a chur air an ai te ,—air ni sam bith ach na daoine. Cha 'it 'eil mi smuain-eachadh gu bheil am beachd so utle gu leir fior, a g u s ' s e mo bharai l gun deachaidh na tha-de fhirinn ann a sheirm tr ie gu leoir. j Tha sinn ro dheas gus a' choire a chur dhinn fein, ma ghabbas e idir deanamh. Sao'l idh ! mi, thuil leadh air so, gu bheil sinn s a' I Ghaidheal tachd a' cur barrachd de'n choire air droch cothrom na tha freagarrach. Is trie a chuala mi na 'n saoi threachadh an Gaidheai aig an tigh cho dicliiollach 's cho dian s a shao thr icheas e o'n bhaile g u m biodn e na b' fhearr dheth . Ach tha e cos-mhuil gu'm feum crioch na saothair a bhi 'n sealladh ar Sluaigh mu'n oibrich iad le 'n uile dhurachd. Agus cha mhiste iad Gall-no Sasunnach a bhi r' an taobh a bllitheas a' bagair t dol rompa. Shoii bhich gu mor le'r luchd-duthcha an America, agus dlt' eirich cuid diu gu inbhe ard; ach theirear gu bheil an soirbheachadh na s fearr far a' bhed Go; 11 'us Gaidheil nteasgta, na tha e far an Gaidheil iad idle gu leir. Ma tha so fior, uach 'e»l p a n t de u t-seann nadur a' leanfctiinim ar Siuaigii thar a' chuain; agus nach 'eil deari ihadh laidir againn gur sinn fein na coirich air son lnoran de'n nthi-shoirbheachadh air a ' b h e i l sinn cho trie 'n ar fianuisean aig baile. Tha e dor nach faod siim, s an rioghaehd so no 'n tiogh-achd eile, gun chuunar t , earail an t-Sean fhocai I a dlieartnad, I). M'K.

' *TB> - • - -

I Chaium-Chille. P-uinidh an t-etleau ainmeil so do sgir-

eachd an Rots Mltuiiich. Tha e tri mil' air fad, agus mil' air lead. .Chaidh sinn gu tir aig CaniListiani-.l/i.ti/'^'/'&iscY/, an t-ait anus am b' abhai«t doibh cuirp nan daoiue a' dh ' adhlaiceaiili san eilean so a chur air tir. Beagan os ceaim a' phui r t so, t ha ai t air a ehuair teachadh ie seann bhalla cloiche, ris an abair iad Clachau-nan-Druidhneach, far am bu ghna th do na Druidhibh a bhi air an adhlacadh ri Htm dhoibh an t-eileau so bhi aca; mu'n d' tha in ig Caium-Cille, 's a luchd-leanuihuinn arm: oir ami an seann eachd-raidh Eir inn, 's e Ei lean-nan-Druidh a b' aintn dha. Uhabh strin air ar n-agiiaidh a dh ' ionnsuidh tighe nan Cailleaeha-dubha. Bha 'n eaglais aca so ochd-troidhe-deug agus da fhichead air fad, agus fichead troidh air lend. Tha leachd-lighe na mna-Aba a bha niu dheireadh san eilean so r 'a faicinn a stigh air in lar na h-eaglais: tiia 'cruth air a shnaidheadh air a lie; tha aingeal air gach I tao'oh fo thaic u. einn: air ceann eile na lice,

t ha dsalbh na h-Oighe Muire, le coron air a ceann, an naoidhean IOSA 'na gairdeanaibh, a' ghr ian agus a' ghealach os a ceann', 'ga comharrachadh a mach mar bhan-righ neinih; agus tha 'n urnuigh so air a sgriobh-adh aig a cosaibh aim an Laidinn, " A Mhuire naoimh, Guidh air mo shon." Mu'n cuair t air an lie t ha air a chur sios sa' cha inn t eheudna, " 'Na luidhe an so t ha Ban-t ighearn A n n a hi-mhic-Dhouihnuill- 'ic-Thearlaich, a b' ard bhan-Aba aim an T, 's a chaocha.il anns a' bhl iadhna 1511 : a h-ana.m tha sinn a' tiom'uadh do'n Ti is a i rde ."— Tha leachdan nan Cail leacha-dubha eile air taobh a muigh na h-eaglais; agus as tar beag uatha, ann an ciiil leatha fein, tha p iu thar bhochd 'na luidhe nach do sheas dileas d a hoid.

Ai r an t-slighe chum na h-eaglais airde, tha crois Mhic-Tlleathain, claeh eireaehdail air a snaidheadh gu h innleaehdach. Bha e 'na chleachdadh cumanta anus na l innibh sin, croisean do 'n t-seoi'sa so a thogail, 's math a dh ' fheuidte chum an ainm agus an euimrin' a chutnail suas; agus is docha mar thaisbeanadh air meud an ur ra im, dhasan a cheusadh air a' chrann. Tha e air a radh, gu'n robh t r i cheud agus t r i fichead dhiubh so aon uair san eilean; aeh gu'n do mhill-eadh a' chuid a bu mho dhiubh le brdugh ard-sbeanaidh Earra-Ghaidheal , agus a' clmid nach do inhilieadli mar so dhiubh, tlmga.dh air falbh, agus chi thear iad gus an la ii diuuh aim an iotnad aite fetaih na rioghachd.

R a i n i g s i n n Iteidhlic-Orain, cladh farsujng Ian do leaehdaibh-lighe, fo'm bheil r ighrean agus cinn-fheadhna, agus ceatharnaich a bha e u m h a J i d a c h agus ainmeil '.nan la tha feiti, a' cadal taobh ri taobh ann an suain a' bhais. A n n an so tha 'n t-aite ris an abair iad iomaire-nan-r igh, far am bheil ochd agus da fhichead do r ighribh na h-Alba; eear thar do righribh na h-Eir inn; ochdnar do righribh Lochluinn; agus a h-aon no dha do righribh na Fra inge . A i r cuid do na leachda, t h a a inm nan daoine t ha fodhpa sa' Ghailig, mar air lie Dhomhuil l fhad-chosaich. Ai r cuid eile dhiubh, tha na h ainraean sa' cha inn t Eir ionnaieh, mar air lie Mhurchaidh-a-Ghuinu. 'S i 'n eaglais bheatr a t ha 'n Reidhlic-Orain a' cheud tigh a thog Calum-Cille san eilean so. Aig ceann na h-airde deas dhi th , tha criiiste Lachuinn 'ic-Ionmhuinn , a tha r an Aba ; agus leachd Aonghuis big ' ic-Dhomhuill, t ighearn He agus Chinnt i re , an t r i a th ur ramach sin a chuir an cath le buaidh le Raibeart* de Brace, air blar ainmeil Bhanoebnm. D lu th dha so tha uaigh agus leachd Ailein-nan-sop, ceatharnach do Chloinn-an-Leathain, o'n d' t l iainig teaghlach Thorloisg. Tha leac Thighearna Chola an so mar an ceudna, le 'chlogaid 's le ' luirich; 's Mac-Tlleathain Dbubha i r t agus Lochabuidhe, iMac-Guaire Ulbha , agus Ia in Beaton, an t-Olla Muil-each, le'n sua i chean t a s ' s an airm-chatha os

(Air a leautuinn air taobh '238.)

2 3 © J V L ^ O - T A L L A

MAC-TALLA.

Bliadhna, . , $1.00 Sia miosan, , . .50 Tri miosan, . . .25

fg^Wl'/ia 'phris ri bhi air a paigheadh toiseach na bliadhna.

Guirear am paipear gn lachd-gabhail am fireatuinn, an Neiv Zealand \s an diUhe/van-uan eile air son $1.52, neo 6 S . 3d. 'sa bhliadhna.

Thugai.lh iad-san a bhios a sgriobkadh Gailig g' ar 'n ionnsidh an aire nach sgriobh iad ach air aon taobh d' a?t duileig, agios t^ach bi an sgriobhadh twffleadk us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a sseoladh gu, J. a. MacKINNON,

Publ isher 'Ma e-Talla,' Sydney , Cape Breton

SIDNI. FBBBUARAIDH 6. 1897.

Tha a phlaigh 'aa ghoft anns na h- Innsean a sior sgaoileadh. Bha riaghladh na du thcha s in an duil an toiseaeh gu robh iad fheln icoinasach air cobhair a d h e a n a m h air an t-sluagh bhochd, aeh fhuaireadh a maeh nach robh, agus a nise t h a fios a ir a chur t roimh 'n Impireachd Bhrea tunnaeh air fad ag ia r ra idh cuideachaidh. Chu i readh fios g u Ard-r iaghladai r Chanada , agus troimhe-san gu r iaghladairean nam nior-roinnean, ag guidhe air an t-sluagh an uile-dhichioll a dheanamh air son cuideachadh le 'n co-chreu ta i rean a t ha fulaog. Tha sinn an dbchas gu 'n dean muinn t i r na du thcha so piar bu chbir dhaibh, agus gu'n euir iad gu fialaidh cuideaehadh dh ' iounsuidh nan daoine bochda do'm bheil acras agus plaigh a cu r as anns an du tha ich fhad-as ud. 'Nua i r a t ha sinne 'meal tuinn slainte, agus pail teis bidh againn, cha bu chbir dhu inn iadsan a .tha fulang lo cion an d a bhcannachd mhor sin a dhiochuhnhneaehadh.

D h ' iarramaid aire ar leugbaidearan a t ho i r t gu toiseach na h-aireamh so, far am faigh iad bran bbidheach uo'n M H A C - T A L L A ,

A g u s bu choir dhaibhsau nach do phaigh, r abhadh a ghabhai l anns na cea th rannan mu dheireadh. T h a 'n " C i a r a n Mabach" a chear t cho comasach air aoireadh 'sa tha e a i r nioladh, agus ma gheibh e mach an ceann t re is a dh ' uine gu bheil cuid nach do ghabh a dheagh chomhairle, " P a i g h a null le sunud am b l iadhna," cha rachamaid an u r ras nach cluinn iad uai tbe ann am b r i a th ran a bhios fada o bhi miu. 'S e 'a du ine glic a ni djileasnas 'na am.

Tha e air innse gu'n dp thog fear de dh ' easbuigean na h-Eaglais Shasunnaich tigh-aoraidh am measg nan Escimbthach a t u a t h a i r Hudson Bay. Cha'n eil bior fiodha ri fhaota inn anns an du tha ich sin, agus r inn eadh an eaglais a i r aisnean uahuca-mara a ir an cbmhdach thair is le bein Walrus. Bha an eaglais cho mor 's gu'n toilleadh ceithir fichead du ine na broipn; aeh dh ' fhas na coin aciacb, agus dh ' jtfa iad suas i.

F h u a i r sinn an l i t i r a leanas a Geap Nor :— Fhir-deasachaidh ghaolaich:—Faigh anns

an h t i r so dolair a ir son a M H I C - T A L L A .

Tha mo leirsinn gam fhagail gu mor, agus t ha e doirbh learn a dheanainh a uiach an e leughadh M I I I C - T A L L A (gun a phaigheadh) no 'n e 'n aois is coireach ris. I s mi do eharaid dileas, J I A I N R D A D H :

Faodaidb sinn a radh ri ar caraid nach eil teagamh sam bith againn nach e 'n aois is aobhar do e bhi 'call a leirsinn, oir cha d' r inn e dearmad riamh air M A C - T A L L A . Ach tha sinn an dbchas gu'm buin an aois fhe"in gu fabharrach ris, agus nach teid a fhradh-arc na's fhaide air fhais na t ha e. Gu ma fada beb e !

Cha 'n eil duine aim an Africa a's t r anga na Kruger r iaghladair an Transvaal. A i g leth-uair • an deigh ochd, 'nuair oach bi r ighrean agus r iaghladairean eile ach a' fag-ail an leapannan, t b a "Oom P61," mar a the i rear ris, aig 'obair agus t ha gu leor aige ri dheanamh. Agus cha 'u eil eadhon fois na Sabaid aige air uairean, oir la tha sam bith a bhios am ministear t inn, no air falbh o'n tigh, gahhaidh K r u g e r dh ' an chubaid, agus ni i searmon,

Tha boirionnach, Clara B r e t t Mhar tu inn , a nise na bean-layha ann an Ontar io . Fhua i r i an cleoca o cbionn ghoirid, agus t ha i nise deiseil a ir son casan a t hagradh aig cu i r t ean—a cheud bhoirionnach a fhuair an dreuchd ann an Canada riamh.

Ghaidh trosg a reic ami an Sidni Titatli air an t-seachdaiii s'a oliaidh a blia liaodli troighean us deich oirlich a dli' fliad. Chaidli a glilacadli aim an loch a Bhras d'Oir.

A Antigonish. A M H I C - T A L L A G H E A D H A I C H : — G e d nach

eil moran u r no annasach agam ri chur an ceill, gidheadh bu tnhath leain cbmhradh b t a g a dheanamh ribh ged nach biodh ann ach failte na Bl iadhn ' U i r e a chur oirbh.

'Sanu le mor eibhneas a chunnaic mi an eunntas a t hug sibh air an oidheirp a tha "C.abar Fe idh" 's luchd na Gaidhlig 'san t-seann duthaich a' deanamh airson inbhe na ca inn t aosmhor ardachadh, Tha 'leithid so na aobhar toil-inutinn do shliochd "Tir nam Beann ." Gu ma math a theid dhaibh! 'S I durachd m h a t h na bheil again fhein ri 'sheachnadh an drasd.

Chruinnich n a gillean a' raoir m a r ' s abh-ais t dha ibh gach seachduinn, agus chaith-eadh an t im gu h-aighearrach. Tha "Comunn an Fhraoich" gu beb, smiorail, agus cha'u eil teagamh nach faigh iomadh neach a i r a thail leabh eolas air ca iuu t agus cleachd-annan a shinnsribh a bhios gu buanuachd dha 'san am ri t ighinn.

Bho n a tha in ig an geamhradh chi thear gach beag 'us mor le caman na dhorn, 's gun ni a ' c u r air ach nach fhaigh e ' m bal l iomain cho t r i e ' s bu m h a t h leis.

'S mi do charaid, A O N G H A S .

Oil-thigh Nmh. F . X., 2, 2. '97.

STOR UR TAILLEAEiCHD. Aodaichean Matha dhe gracn seorsa.

Gearradair aip up-ionnsaehadh ann an Sg-oil g-hearpaidh

Mhitchell, an New Yopk.

Tlieicl sinn an urras air an oteir.

MacCoinnich & Co. Sidni, C. B.

d o t a i k f r a d h a i k c

A n aon fhear dhe shebrsa th ' a ir E i lean Cheap Bi ea tunn .

Faodar fhaicinn arms an stor aig F . & J Morley.

Neach sani bith aig am bheil droch fhradh arc, no t ha cosg speuclair nach eil a freagair t d h a ' s coir dha toghal air.

Tha stoc math de speuelairean ' s d e ghlaino achan suil aige, agus ni e suas nungaidhean air son leigheas agus cear tachadh shiiileau."'

Sidni, C. B. Feb. 1, '96.

0. H. h a r m n W X c o l Soithichean Dinueavach, Soithich-

ean Ti, Soithichean Seornar, Soithichean Creadha dhe gich, seor sa, SAOK.

Caiseart dhe gach seqrsa, Brogan Botainnean, Rubbers, &c., &c lad uile math 's na priseau eeart. ' '"

Amhlan, Flur, Min, Ti, Siuca, Siabunn, Molasses, Olla, Mart

f'heoil, Muc-fheoil, Sg^tlan. A seorsa's f hearr,

Fiodh, Buird, Laths, Clachan creadha, Aol, agus iomadh hi eile air am bi feum an 'i\\x togail thaighean.

C. H. Harrington & Co Sidni, C. B.

H. D, MAC IUE-MHAOIL, N Y A N Z A , C. B.

^ p H A e creic CLOTH, DROG AID, agus P L A I D X E A C H A N " E U R E K A " air a cheart phfis

air am beilear'g an creioaig na muillili. Tha Faetoridh Eureka air aon de'n fheadliain a's

fhearr an Canada. Clioisinn na Plaideachan a thatar a' deananih innte D U A I S A1RGEID aig Exhalation Chanada da uair.

Chreio e an uiridh tiacli cheitliir eheud deug dolair ($1400.00) dhe na h-aodaicheati so an coinn-eamli Cloimhe, aguo tha duil aige barrachd air sin a chreic am bliaiihna.

'Tha Iuchd-gnothuieh (agents) aige mar aleanat: —Ann an Sim-rachd Inbhirnis, Niall Mac IUc-mjiaoil, aig Loch Ainslie, agusD.l) . Mac Pliionghaiii, Taillear,) an Orangedale; an Siorraohd Cheap Breatumi, Teariac-h E. Clark, aig Cross Roads Leitche's Creek. Tha mu dheichair fhiehead samp-ull aodaich aca, agus theid aca air seorsa sam bitih a thoirt dhuit ochd latha 'n deigh a chloinib clihi-air falbh. Am bl.eil iad math"; THIti -\U1 S

I I'A£C. •' " ' ' • ' *

JVL-A-C - T A L L A 2 3 7

N A I D H E A C H D A N .

Tha Ard-Pharlamaid Chanada ri bin air a gairm cruinn, gu gnothuichean- na duthcha a chur air doigh, air an l l i i ih latiia dhe'n Mhart

Chaidh fear Domhnull Domlinullacli, a mbuiunt­il" Antigonish, a reothadh gu bas an an Rossland, B. C , a sheachdain gus an Di-mairt s'a chaidh, 'se dol dhachaidh bho chuirm.

Blia tuathanach agus a bhean, a'' dol tarsuinn air an rathad-iaruinu ann an cearna de Ontario an la roiinhe, agus rug an carbad orra 's chaidh am marbhadh le oheile, Chaidh na h-eich a bh' aca inharbhadh cuideachd.

Chaidh seann duine do'm b' ainm Ruairidh Domhnnllach a mharbhadh le sgiorradh ann am Bay St. George, Newfoundland, inu mheadhon a xnhioa a dh' fhalbh. Bhe e anus a' choille a' gearr-adh eonnaidh, agus thuit eraobh air, 'ga mharbh-•adb air ball. Bha e tri fichead bliadhna 'sa seachd .deug a dh' aois; fhuair e 'hhreith us 'araoh ann an .Oeap Breatunn.

Tha euid a' deanamh g u r ' e dh' aobharaich an (Sgiorradh a thachair aig Dorchester air an t-.seachdaiit s'a chaidh, gu robh sia tunna de bluiinn ehopair (sentichean) air bord fear de na carbadan,

.agus air dhaibh a bhi ' s an darna ceann, gu robh ,sin a fagail a'charbad gun a bhi cothroni. Aeh tha cuid eile ag radh nach deanadh sin an carbad a chur bl,ar an rathaid idir.

Chaidh seana bhean, Nic Dhiarmaid, air chall aiui an Cantley, an Ontario, o chionn ghoirid. Fhuaireadh i aig boon craoibhe 'sa choille, agus i .a reir gacli colthais marbh. Chaidh a giulan dhachaidh agus a deanamh deiseil air son adhlac-aidh, aeh 'nuair » bhatar 'ga h-aire, dh' eiri'eh i 'na suidhe. Chaidh gabhail aice gu math an sin, agus an diugh tha i cho slan 'sa bhi i riamh.

Chaidh garg ionnsnidh a thoirt air beatha fir .Kaulback, ami a Halifax Di-mairt s'a chaidh, le fear Handley. Blia Kaulbaok na fhear-teagaisg ann an Oil-thigh Winston agus Frazee, agus b'e Hindley mac na nuia a bhiodh a glanadh an taighe 'a ga chumail air doigh. Chaidh an dithis bhar a clioile mu rud-eigin, agus tha ,e coltach gu'n do bhuail Handley am fear cile le tuagh, oir fhuair­eadh e aig bonn na staidhre agus gearradh gnada 'na cheanu Bhatar an duil naeh robh doigh aige air a bhi bec\ ach an deigh dha dhol fo laimh nan dotairean, chaidh e 'in ieobhas, agus tha h-uile coltais air gu'n tig e uaithe. Cliaidh Hundley a chur an greim gu grad. Cha 'n eil ami, a reir sgeoil, ach duine gun a bhi ro thfirail, agus dh' aidich e-fheih gu robh e treis a dh' uine aims an tigh-chaothaich. .. Tha e mu choig bliadlfiia fichead a dh' aois. Tha Kaulbaek 'na dhuine gle mlieasail.

Bha eoinneamh inhor aig luehd-na-stuamachd ami a Hogamuh Di-mairt. Bha aireamh mhor cruinn as gach cearna de shiorrachdan Inbhirnis, agus Victoria, maille ri heagan a siorraehdan Rich­mond us Cheap Breatunn. Bha roimi 'lihath de dheagh luchd-labhairt aig a ehoinneamh agus chaidh gach aon a bha 'g an eisdeachd dhachaidh toiliclite. Chuir raiirdean na stuamachd aim an Inbhirnis tagradh gu comhairle na siorraehd air a mhios a dh' fhalbh, ag iarraidh orra duine thuarasdalachadh air son sealltuinn as deigla na feadhnach a tha bristeadh an lagha le bhi creic stuth laidir, ach bha 'chuid bu uihotha de hhuill na comhairle : an aghaidh sin. Tha c&irdean na stuanifcchd a r.ise dol a dh' fhastadh duine iad fhe in's a' dol 'ga phaigbeadh air son na h-obrach., mar sin a nochdadh nach eil iad idir a' call am misnich. 'S e Mr. Seumas Calder as a Bhaigb 'a lar a tha gu bhi aca, agus is duin' e a ni a dhleas-nas gu dileas. Bha e 'san obair cheudna an niridh a 'us a faotainn tuarasdail b.ho'n chomliairle.

Chaidh taighean an Riaghlaidh Stait Phennsyl-vania a losgadh gu lar Di-m&irt s'a chaidh. Bha parlamaid 'na s t i i te cruinn aig am am, agus b' fheudardo na buill teicheadh le 'in Ueatha. Chaidh moran de sgriob.'iaidhean luachmhor a chall. Tha 'n call uile air a meas aig inuillein dolair.

Cha 'n eil a' chomhstri ami an Spriindiill thairis fhathast. Tha luchd-seilbh na meinuean agus an luchd-obracli le cheile cho diau 'nam barail fhein '* nash eil moran de cholthas na reite air a- chilis idir. Cha'n eil iad aeh gle bheag na's fhaisge air cordadli na bha iad a cheud latha sheas na .daoine mach. ,

Anns an aireanih so gheibhear ainmean na phaigh air son a phaipeir o'n bha "Iadsan a Phaigh" ann roimhe. Ma rinn sin dearniad air neach sam bith 'se dhleasanas fios a chur ugainn gun dail. Agus neach sain bith nach eil am paip-ear a ruigheachd gu ri«.ghailteach, bhitheamaid 'na ohomain 'nan cuireadh c fios ugainn, oir .cha .bu mhath leinn duine bhi 'ga chall.

Bha Mr. Crowe air a thaghadh 'mar mhayor 'sa bhaile Di-tnairt, le ceud us ceithir bhot a bharr-achd air na fhuair Mr. Richardson. Anns an treas earann,fhuair Domhnull Domhnullach a stigh mar fhear-comhairle, le ochd bhdtaiohean a bharr-achd air Murcliadh Moireastan. Fhuair N . K. Muggah agiis Isaac Ureenwell. a stigh anns a cheud's an darra h-earann, gu h-aon-g^iuthach. Ann an Sidni Tuath bha Uilleam Purves air a chur a stigh 'na mhayor, agus bha Rudderliam, Hacket, Musgrave, agus Tobin air an cur a stigh 'nan luchd-comhairle.

Iadsan a Phaigh. Niall 1). Mac Ioinhair, Graniteville, Vt. Iain D. Mae Gilleain, Avalon, Cala. Aonghas Mac Gill-fhinnein, Boston, Mass. ' Domlniull Mac-a-Phearsain, Providence, R. I. D. I. Mae Dhomhnuill, Greenfield, Out. H. A Mac Llle-mhaoil, South Finch, " Alasdair Buchanan, Braidalbainn, P. E . I. An tOnaraeh Uilleam Ros, Halifacs, N , S. C. D. Domhnullach, " Dr. A. H. Mac Aoidh, An t-Onarach Aonghas Mac Gillebhrath, Antigon-An t-Urr. Iain I. Siosal, sagart Phictou. [ish. Seumas I. Mac Gilleain, Woodbine, C. B. Iain Domhnnllach, . Ceap Nor. Domhnull Moireastan, " Gilleasbuig Mac Neill , Cape Dauphin. Ceit C. Dhoinhnullach, Grant, South Core. A. I. Mac Coinnich, Christmas Island. Iain K Mac Rath, Boulardarie Centre. Ceit M. Dhomhnullach, Broan Cove Marsh. Iain Mac 'Ille-inhaoil, Horn's Road. Aonghas 6g Mac Gill-fhaollain, S. W. Margaree. A. R. Mac Neacail, Barrachqis Harbor. Lachuinn Mac Ille-tnhaoil, Loch Ainslie. Iain Dillon, Round Island, Mira. Mairi B. iNic-a-Bhiocair, Enon. Iaiu' Mac Fliionghain, Rosedale,

Cha'dh fear Frank Butler, a ghlacadh ann an San Francisco, Di-mairt s'a chaidli air auihrus gu bheil e ciontaeh de mhort tri no ceithir-filte. 'S ann an Astralia a rinneadh na moirt, agus bha esan air tigh'im direach as an ddthaich sin air soitheach air an d' oibrich e 'fharadh mar sheolad-air. Bha roinn mhath de dh' imrich aiffe, agus fliuaireadh aireamh nithean air a shiubhal a dhearbhas a chionta. Cha robh fhios aig sgiobair an t-soithieh co bh' aige gus an deach innse dha le sgiobair soithich eile a thachair air air a .chuan. An deigh sin chum e siiil air a mhortair, aeh cha do leig e ris dha gu robh amhrus sam bith aig air, agus tha e 'g radh g u ' m b'e seoladair a b' fhearr a bh' air bord. 'Se Lee Welter ail t-ainm a thug Butler seachad, ainm fear de 'n fheadhain a 'chaidh a mhort.

0. P. MOORE.

THA SINN A CREIC, Paipear-tearra TairnneaE Luaidlie Glasaii Saibh Sguabaicliean

Glaine Tnagfiamian Olla \ Bucaidean. Fudar Siosaran

Lainntearan Sgeinein Paipear-tubhaidh.

SAOR AIR SON AldGlD

THA D. J. Domhnullach air son rum a dheanamh do bhathar an earraich, agus tha e 'creic na th' aige de bhathar geamhraidh gle sfcaOr. Reicidh e ni sam bith a tha 'san stor, aeh a mhain brogan, 20 p. c. na's isle na bha iad roimhe so. Rud air am paigheadh tu $1.00 roimhe so, cha chosg e dhut.an drasda ach 80c. Cha mhair so ach mios. Thig trath agus faigh bargan.

NIALL DOMHNULLACH, O B A . I T 3 S r A I C H : E . Ti, Smear, Amhlan, Milsean

an, &c. Leabhraichean G-ailig

gach seorsa. dhe

Mu choinneamh Tigh-Osda Dhunlap.

BADDBGK, 0. B, « r T h a e na fhear-guothuich do'n. Mil,u:-Tali, . \ ,

agus faodar pris a phaijiear, agus ainmean luchd. ghabhail thoirt dha.

2 3 8 1&Jl.<D - T A L L A .

[Air a leantuiuno thaobh i?-35.) an ceanu. A bhatraehd orrasan t ha aireamh mhbr do laoich threun leis am bu mhiann aa aium a bbi air ehuimhne; ach bha 'm bea tha mar shlighe na saighde o'n spear, a shiublilas gu luatli seachad, agus air ball a tha air a dhruideadh suas. 'San iar- thuath o dhorus na h-ea,g!ais so, tha leac mhbr auns am bheil doirneagan cruinne ris an abair iad clacha-brath, a b ' abbais t doibb ann an laithibh an dorchadais a th ionndadh mu'n cuair t air mhodh araid, gu h a m a i d e a s h a' creidsini) Tiach t igeadh la tha-bhra th no deireadh an t-saoghail gus am biodb an leac sin air a cai theamh gu buileach woimpe.

Tha 'n euglais ard taobh na h-airdp tua th do'n ohladh so; tha i cuig-troidbe-deug agus ouig fichead air fad, agus tri-troidhe-lichead air leud. Tim tur ard dreachmhor ag eiridh 'na meadhon, agus t ha na h-uinneagan air an snaidheadh gu h-ealanta. A i r cuid do chlachaibh barra-bhal la 'n t ighe so, t ha dealbhan agus cuid do eachdraidh a' Bhiob-uill air an gearradh gu ro-lnnleacbdach. Bha al tair do raharmor geal aon uair san eaglais so; ach bhrisearlh i, agus thugadh gu buileach air falbh i, leis an f'haoin smuain gu'n robh buaidh agus eifeachd araid fuaigh-te ris a' mhir a bu lugba . dh'i . Laimb ris an al tair tha uaigh an A b a Mhie-Ionmh-uinn, air am bheil leac a t hug barr air gach aon eile m'a timchioll. A i r urlar na h-eag­lais tha leac Mhie-Lebid Dhunbbeagain , agus iomad aon eile a ir nach 'eil eachdraidh againn. Ai r culthaobh na h-eaglais so, t ha larach tighe nam manacb, far am bheil na d a c h a dubha a bha aon uair co ainmeil ann an Gael taehd Alba , air am b ' abhais t d'a h-uaislibb an cumhnan tan a nasgadh le mionnaibh os ceann uaigh Chalum-Ohille. Dluth do thigh nam mauach tha t igh an Easpuig , far an do ghabh Easpuigean Ear-raghael comhnuidh, an deigh do'n eilean Mhauach a bhi air a dhealachadh uaithe. Tha ri fhaicinn an so iarmad nan lios a blv nig ria Manaich far an robh moran do luibh-ibh ioeshlainteach. Tha larach a' mhuil inn agus na h a t h a fa thast air an comharachadh a mach : t ha 'n t-aite san robh 'n linue-mhui l inn a nis gun uisg' ann, agus 's ann aisde t ha iad a nis a' t i lgeadh na inbine t ha iad a' losgadh. T h a e cosmhuil gu'n robh callaid ard chloiche mu thirnchioll na h-ai t reabh naoimh so, gu h-araid aig au taobh mu thua th , chum au dion o'n luehd-creach-aidh a thainig orra o'n airde sin, aig nach robh ach beag suim do dhiadhachd no do dhaoinibh ma tha bha thamh san aite s in .— Leabhar nan Cnoc.

Urnuigh Oisein. Oisein.

Aithr ia sgeul, a Phadruig , A n onair do leughainn,

Am bheil neamh gu h-araidh Aig Fiannaibh na h-Eirinu?

Padrutg. Bheireams' b r ia thar dhuitse,

Oise in nan glonn,

Nach 'eil neamh aig t' a t hair, Aig Oscar, no aig Goll.

0. 'S old an sgeul, a Pbadrti ig, A th ' agad dhomhs ' , a chleirich;

C' uinV am hithinn-sa ri erabbadh, Mur 'eil neamh aig F iauna ibh Ei r inn l

P. Nach dona sin, Oisein, Fh i r nam briachra boiie,

'S g u ' i n b' fhearr Dia re aon uair ' , N a F i a n n a E i r inn uile'!

0. B ' fhearr learn aon chath laidir, A chuireadh Fionn na Feinne ,

N a Tighearn a' chrabhaidh, Agus tliusa, chleirioh.

P. Ge beag a' ehuil chrbnanaeh, Agus mbn^ran na greine,

Gun fhios do 'n Righ inhoralaeh, Cha teid fo bhil' a sgeithe.

0. 'N saoil t h u ' m b' ionnan e ' s MacCumhail , A n righ 'bh' againn air na Fianriaibh?

Dh ' fhaodadh gach neach 'bha air tha lamb, Dol 'n a thalla-san gun iar ra idh.

P. Oisein! ! s fada do shuain, Eirich suas is eisd na sailro,

O'n chaiil thu nis do l u t h ' s do ra th , 'S nach cuir thu cath ri la garbh.

0. i\Ja chaill mi mo l u t h ' s mo rath, 'S nach maireann cath a bha aig Fionn,

Do d' cbleirsinneachd is beag mo speis, 'S do chebl elsdeachd ni 'in fiach learn.

P. Cha chual thu co math ri in' cneol, O thus an doinhatn mhbir gus a nochd;

'S t ha thu aosda an-ghlic liath, F h i r a dhioladh cliar air chnoc,

0. 'S trie a dhio) mi cliar air chnoc, 'Tile Phadru ig a's ole run,

'S eucoir dhui tse 'chain mo chru th , O nach d' fhuair thu guth air thus .

Chualas cebl os cionn do chebil, Ge mor a mholas tu do chliar;

Cebl air nach luidh leth-trom laoich, Faoghar cuile aig an Ord Fh iann .

'N uair a shuidheadh Fionn air cnoc, Sheinneamaid port do 'n Ord-Fhiann,

'Chuireadh 'n an codal na slbigh, 'S ocboin bu bhiune e na 'chliar.

Smedrach bheag diiubh o Ghleaun Small, Faoghar nam bare ris an tu inn,

Sheinneamaid an leithid' a phuir t , I s bha sinn f e i u ' s ar crui t ro bhinn.

Bha t r i gaodhair dheug aig Fionn, Leigeamaid iad ri Gleatm Smail;

'S bu bhinne g lasghabm ar con, N a do chluigs', a chleirich chaidh.

Cuide ruinne Fionn ar dia, A riar char agus sgoil

Thug e la air bronnadh oir 'S an ath 16 air meaghar chon.

P. A ig meud 'fhiughar ri meaghar chon, 'S e dioladh sgoil gach aon la,

'S aig lughad eisnneil ri Dia, A nis tha Fioun nam Fiann an laimh.

0. 'S gann a chreideas mi do sgeul, A chleirich le d' leabhar ban,

Gu i n hi theadh Fionn, n o cho Sal, Aig duine no aig Dia an laimh.

P. A n n an ifrilm tha c u laimh, Fear le 'n sach bhi bronnadh bir,

Ai r son a dhimeas air Dia, Chuir iad e n tigh pian fo iebu.

0. Nan . robh Clanna Morni steach, Is Clanna Baoisgue, na fir threun ' ,

Bbeireamaid-ne Fionn a mach, N o bhiodh an teach againn fein.

P. Coig chotgeanna na h-Eir inn nia seach, 'S air leat-sa gur mbr am feum,

• Cha tugadh sin Fionn a mach, • Ged bhiodh an teach agaibh fein.

j 0. Nach math an t-aite ifrinn fein, I A cbleirich dha 'n leir an sgoiH I Nach co math is ttaitheas De,

Ma gheibhear inn t ' feidh is coin?

Bha mise la air sliabh Blxiid, i Agus caoilte 'bu chruaidh lann.

Bha Oscar ann is Goll nan sleagh, Dbmhnull nainfleadh isf raocho 'n gh leann ;

Fionn Mac Cumbail , borb a bhrigh, * Bha e 'n a righ os ar cionu.

Tri maca ard-righ nan sgiath, Bu mhor am miann air dol a sheaig,

A Phad ru ig nam bachall fiar, Cha leigeamaid Dia os ar cionn.

Bu bheag learn Diarmad O' Dhuinn , Aijus Fear rghas 'bu bbinne gloir,

N a m bu chead ieat mi do 'n luaidh, A chleirich nuaigh a the id .do 'n Ro imh .

P. C'uim' nach cead leam thu d o ' n luaidb, Ach thoir t-aire gu l u a t b air Dia?

O'n tha nis deireadh air t-aois, Sguir do d : bhaois, a shean-fhir l^ith.

0. A Phadru ig , ma thug thu cead, A i r beagan a labhai r t duinn,

Nach aidich thu, m a ' s cead le Dia, F la th nam Fiann a radh air thus?

P Cha d ' thug mise comas dui t , A shean-fhir chiiirt, agus tbu liath,

B' fhearr Mac Muire re aon la N a du ine a tha ia ig riatuh.

0. Nior robh math aig neach fo 'n ghre in Gu 'in b' fhearr e fein na mo t h r i a t h ;

Mac muirneach nach d' eitich cliar 'S cha leigeadh e Dia os a chionn.

P. Na comhaid thusa duine ri Dia, A shean-fhir leith, na brei thnich e;

I s fada o'n thainig a neart , I s mairidh a chear t gu bra th .

0. Choimhaidinnse Fionn nam fleadh Ri aon neach a sheall 's a' ghrein;

Cha d' iarr e riamh ni air neach 'S cha mhb dh ' eur e neacb mu ni.

Bheireamaid seachd ca than licli.ea.1, an Fh iaun ,

A i r si thean Druim Cliar a muigh; Cha tugamaid urram do Diiia,

N o 'cheann cliar a bha air bith.

P. Seachd ca than fiichead dhuibhse, 'n av Feinn,

Cha do chreid sibh 'n Di r nan dul ; Cha mhaireann duine do 'r sliochd,

'S cha bheo ach riochd Oisein nir.

0. Cha 'n e sin bu choireach ruinn, Ach turas Fh inn a dhol do 'n Roimh,

Cumail cath Ghabhra leinn feiu, Bha e claoidh ar FtSiun gu mor.

P. Cha 'n e sin 'chlaoidh sibh uile ann A mhic Fh inn , o 'n gearr gu d' re;

Eisd ri radh Righ nam bochd, 'S iarr thusa nochd neamh dhu i t fein.

0. Comraicb an da abstol deug, Gabhaidh mi dhoinh fein a nochd;

M a r inn inise peacadh trom, ' A chur au cnoc nan loin a muigh.

»

J V L i ^ C - T A L L A . 2 3 9

Prionnsa Tearlaeh an Deigh dha Breat­unn Fhagail .

Ged bu ghann a fhuair Tearlach as le, ' bhea tha an deigh blar Chiiil-fhodair, eha robh smuaineachadh sain bith aige fein no aig na lean e do'n Fhra ing an eogadh a tho i r t thairis.' fieagati laithean an deigh do! air t i r dh ' iar r 'us fhuair e cothrOui air L iu tha i s XV"., righ na Frainge, fhaiciun. Ghalih an righ ris gu au'hhach, 's rinn e •braid ghoirid, a uioladti a' PhrioruW air son a mbisneaehd 's a threubhanta is , Bha, reir .eoslais, eagal nior air luchd i ighdarais Bhrea tu inn gu'm biodh Liutha« ro chaoimh-aeil aig au am so ri Teaalach—gu'n tugadh e a rmai l t dha gu thighinn air ais cbmhladh ais na Gaeil, gus an a t h d h e a n n a l a thoir t air an arm dhearg. Agus mar sin chum iad na bha dh ' arm am Breatunn gun dol gu ti»--inbr na h-Ebrpa, ged a bha 'n eogadh a' sior dhol air aghar t 'an sin endar iad fein 's an Fhra ing . Agus air an aobhar sin fhuair an Fh ra ing buairih air Sasunn 's a luchd cuideachaidh aig an am ud. Ach fhuair ciiirc Shasuinn a mach a' chuid 's a' chuid, nach robh am Frangach gle dheonacn air a rmai l t a tho i r t idir do Thearlaeh; agus mar sin, chaidh an t-arm a chur a null far an robh feum snbr dha. R inn sin ni bu ro dboirbhe do 'a Fhrangach cuideaehadh le aobhar nan St iubhar tach . Bha righ na Frainge gle dhebnach air a bhi cho cairdeil do Thearlach 's a b' urrainn e. Rinn e solarachadh saibhir air sou nan uaislean a lean e null as Alba. Chuireadh suim mhor airgid air leth air son a bjii ga roinn orra sin Erach bl iadhna, reir an iubhe; agus rinn-o idh di th is diubh 'nan ceanuardaibh air reiseamail 's an arm. Ach 'n uair a thuig Tearlach nach robh e dol a dh ' fliaotainn a' ehbmhnaidh air an robh ' innt inn suidhichte, bu mhor a chradh cridhe, 's bha 'chion foighidin a reir sin. ' 'Null a thug e do'n Spain an sin, a dh ' fhaicinn ciod a dheanadh righ na tire sin air a shon A n deigh beasran cai theamh bbead a dheanamh air 'an ceann-bhaile na Spainne, thuig e nach b ' fhearr Spatnneaoh na Frangach, '» phi 11 e air ais do Phar i s .

Ach fadhebidh, mu thoiseach na bl iadhna 1717, thainig e gu bhi soilleir gu'n robh na Frangaich a' fas s^ith de 'n chogadh. Ged a bha iaa a' eOsnadh mir fearainfi 'an a i t e ' s -an aite, bha iad air call an cuid luiugeas t'Ogaidh, cha mhor gu h-iomlan; agus bha call ro mhor a dol air an cuid malairt . B ' e righ na Fraing ' a tha i rg cumhachan sith an toiseach; agus ann am mios deireannach an earraich, chum na righ-theachdairean, aig an robh cumhachd an t sith a nasgadh, coinn-eamh 'an aite ris an abrar Aix la-Chapel le 's a Ghearinail t . Leugh Tearlach an t-eagal 'n pai r a chnal e iomradh air sith eadar Breat-uinn 'san Fhra ing ; agus sgriobh e Protest, a chuir e dh ' ionnsuidh gach fir-ionaid riogh-achd aig an robh gnuthuch ris an t-sith a dheanamh, a togail fianuis an aghaidh iad a dheanamh ni sam bith nach robh co-sheas-

mhach ri 'athair-san aideachadh mar righ nan eileanan Brea tunnach . So na b' u r ra inn Tearlach a dheanamh. Rinn 'a tha i r an ni ceudn' air a shon feiu. Ach cha do chuir luchd deanamh na sith mor shuim 'am Protest nan S t iubhar tach . Chaidh bann na sith a sheulachadh leis na rioghachdaibh fa leth, gun tuilleadh a chur ris, a ir an t s e a c h d a m h la de mhios deireannach an fhoghair.

'Am measg n i the eile ris an cl' aontaich righ na Fraing' air sgath sith, b ' eigin da geall tuinn nach feudadh Tearlach S t iubha r t fuireach 'an ai te Sana bith an taobb stigh de chriochan na Frainge. Chaidh so iunseadh do Tliearlach. Ach cha robh e 'cur suim sam bith ann. Bha e ''seasamh air comh-chbrdadh eil' a bh' eadar e f e i n ' s Lutha is mu'n deaehaidh e dh ' Alba, gu 'm biodh iad a g h n a t h ' a n comh-bhoinn ri 'cheil' an agh­aidh Shasuinn. Cha b ' urrainn Lutha is seasamh ri so, 's f nuair Tearlach iomadh rabhadh gus an Fhra ing fhagail. Chuireadh paipear ban d' a ionnsuidh leis an righ gus e fein a chur sios suim sam bith a thogradh e iarraidh, 's gu'm paigheadh an Fhra ing sin dha 's e dhol do aite sam bith eil' a thog-eadh e. Ach cha ghabhadh Tearlach sin. Bha e air sou fantuinn 'am Par is air gach aon chor. Chuir Luthais ^eachda i r ' 'us litir do 'u Roimh t h u u a' Chebhalier de S t George, a 'gea ran air do lubaidheachd Thear-laich. Chuir au Cebhalier litir a ir ais thun an righ, 's te eile gu Tearlach a' guidh-eadh air comhairl ' an righ a ghabhail . Ach bha Tearlach oho rag 'sa bha e roimhe.

(Air a leantUinn air taobh %4-0.)

C A B A D H

G-Ianacili, Mainspring, An da cliuid,

$0 .50 .60

1.00

W. H. WATSON Air an t scaun Laraich.

B A D D E C K , C. IS.

Taghail aig Stor

HEM, TDLLSEND I CO.

agus laic na tiia aca do

IMIIAR DE GAOLI SEARAA

e i'i r e i c <ni j a o r .

D. A, MAC FHIIMHAIN, '

Fear-Tagraidh, Comhairliche, No tair, Etc.

Baiie-Sheorais, E. P. I.

LOSEJLI A, MAO&ILLIOS, % 0 , 1 , P,

Fear-Tagraidh, Comhair-liche, Notair, &c.

SIDNI, . . . C. B

Dr. G. T. JYLAo G-ILLE A IN D O T A I R F i l l A C AL,

OIFTG): — Os' cionn Stor H a r r i n g t o n ,

SIDxNri,*C. B.

A, J, &, MAEEACIIIIMII,

Fear agraidh. Comhairliche Notair, &c.

Fear-ionaid a i l chui r tean Nova Scotia Quebec a g j s Newfoundland.

S I D N I , - - . . C. B.

SIOSAL •<& CROWE,

Fir -Tagra i lh , C imhairl iche in N o t u r e a n .to

S I D N I , c : B .

C A I I . R V S SIOSA'L. W. CliOWK.

D . A . H B A R N .

Fear-Tagraidh,Notair &c.&c. SIDNI, • C.B.

hi LE

PARLOR"

M a t

Tha i t l mlieasail <tt&

A < g le f thait - gggg 11 iiisinachart h, ^̂ Ssft

Ttm B. EDDY Co

Math ar uthcha tha 'uar beach;1

X , A,

'; o:

2 4 0 JS/LJLG - T A L L A__

{Air a Inantui/m o thaobk 239.) Cba gbiulaiueadh ministeirean Luthais le Tearlaoh nt b1 fhaide. Chuir iad thun an righ gu barautas a sheulachadh gu Tearlach a chur 'an laimh. Air maduinn an deicheamh la de mhios meadhonach a gheamhraidh thug duin' uasal rabhadh do Thearlach, mur teicheadh e gu'm bitheadh e air a chur an laimh an la sin fein. Ach cha do chuir e suim sam bith an sin. Rinn e air son dol do'n tigh chluich an oidhohe sin 'N uair a theirinn e as 'iuneal-siubhail aig dorus an tigb ehluicbe, 'am beul na h-oidhche, bha seisear oifigeach ga fheitheamh; rinn iad greim air, 's ghiulain iad e do chuirt na liichairt rioghail a bha dluth air laimh. Thugadh "armachd uaith' an sin, 's cheangl-adh a lamhan le cord laidir sioda, 's chuir-eadh air falbh e 'an inneal-siubhail, fo gheard laidir gu Caisteal Uicennas. Chuir­eadh a steach do sheomar beag 'am mullach a' ohaisteil e gun duine eomhladh ris ach Nial Mac Eachainn, gille frithealaidh Fion-ghaill Dhbrnhnullaich, a lean e as Alba. Fhuair e beagan saorsainn a ris gu ceum siaideachd a ghabhail titnchioll a' chaisteil. Agus air a' chuigeamh la deug, air dha 'ghealladh a thoirt nach pilleadh e air ais do 'n Fhraing, fhuair e cothrom falbh gu ruig Avignon, a bhuineadh do 'n Phap aig an am sin, ged a tha e 'in meadhon na Frainge.

Feudar a chuid de eachdraidh Thearlaich a thachair an deigh sud, co fad 's a bhuineas «in do Bhreatuinn, innseadh am beagan bhriathraibh. Cha robh e uine sam bith an Avignon an uair a thug e eheann fodha, 's cha robh lios c'ait an deachaldh e. Fhuar-adh a mach 'na dheigh sin gu 'n deachaidh e air ais do 'n Fhraing gu folchuidh, gun tomhladh ris ach aon duine, 's gu'n robh e 'm Paris toiseach an t-sainhraidh. Ach ehaidh e ris air chall, 's cha robh fios c'ait' an robh e fad cbrr 'us bliadhna. Bha Prionns' Eanruic, a bhrathair, air a dhean­amh 'na Chardiual leis a' Phapa goirid roimhe so, 's thug sin air Tearlach cul a ehur ris; cha 'n fhuilingeadh e fhaicinn. Ach bha e gu trie a' sgriobbadh gu 'athair. B' ann 'an Lunnuinn a rinneadh an ath lorgachadh air Tearlach, ann am mios meadhonaeh au fboghair, 1750. Chuir a chairdeau a bh' air tir-mbr 'na cheann tigh-inn a nail a dh' fhaicinii an robh na Seum-asaich Shasunnach ullamh gu eiridh air a thaobh. Ach cha d' fhan e 'n Lunnuinn ni b' fhaide na coig laithean, an uair a thuig e nach robh ullachadh air bith ga dheanimh. A n deigh falbh a Lunnuinn air an turus ud thuit e dh' ionnsuidh nan doighean folch­uidh a bh' aige roimhe. Fhuaradh an ath shealladh dheth 'an eilean Mhidelborg ann am mios meadhonacli an earraich, 1752. Tha cuid a' smuaineachadh gu'n do thaghail e 'n Lunnuinn an ath bhliadhna. Ach cha 'n 'eil dearbhadh saui bith air sin, no fbs air gu'n robh e 'n Lunnuinn aig am erunaidh Shebrais I I I . Bha e call a mhisn-eachd a liou cujd 'us cuid an deigh sith Aix-

la-Chapeile, agus a' c.dl a mbeas mar an cendua. ^Chuir a chairdean Sasunnaeh teachdairean d'a ionusuidh caochladh uair-ean ga^chomhairleachadh air son cuid a rudan a bha dol air aghart 'na tlieaghlach. Ach cha 'n fhui.'ingeadh e chluinntinn gu'n gabhadh a chuid iochdarana orra esan a chomhairleachadh; 's thainig iad mar sin gu bhi fas leth choma dheth. Bha e comhnuch-adh 'an Avignon au deigh so gu bas 'athar,

thachair 'am mios meadhonach a' gheamh­raidh 1 7 6 6 ' s au Roimh, far an d' adhlaic-eadh e le greadhnachas rioghail. Dh' fhag athair moran sheudan luachmhor, 'us cur a stigh cuibheasach aig Tearlach, a thog ionad comhnuidh 'an Albano's au Eadailt. Goirid au deigh sin phos e ban-Phriouns' a teagh-lach Gearmail teach ris an abras Stolberg Guediran. Ach thionndaidh e mach gu bhi 'ua phosadh mi-fhortanach, mar theirear. Cha robh e fe in 's a' bhan-Phrionnsa reidh, 's dhealaich iad ri cheile, 's bha esan an deigh sin a' tuiteam anu am meas gus au do bhasaich e' air an la mu dheireadh d s n gheamhradh 1788, tri fichead bliadhna 's a seachd a dh' aois. Dh' adhlaiceadh e 'an eaglais Frescati air an robh a bhrathair, Cardinal lore, 'na Easbuig. Cha robh duin' a lathair a nis de theaghlach nan Stiubhart­ach gus an cr^n Breatunnach a thagradh ach an aon Phears' eaglais so. Agus mar a eig esan deth na h-uile smuaiu air dragh

sam bith a chur air teaghlach Hanbbhair, shuidhich righ Shasuinn ceithir mile Punnd Sasuunach's a' bhliadhua de phaigheadh air re a bheatha.—Eachdraidh na h-Alba.

NUAIR THEID THU 'BHADDEOK

Tha am bathar aig D. J. Domhnullach 'g.«. chreia gle shaor. Cutnhnaidh duin' airgead le bhi ceanuach uaithe. Tha e 'n- drasda 'creic ghalaiseau is fhiach 25, 50, 75c, agus $1,00, air 18c am peddhir. Agus tha cotaichean-uach lair aige air $2,80. Tagh­ail aige. Tha 'in bathar aige an cbigeamh cuid na's saoire na aig inarsauta sam bith eile.

A N DA LEIGHEAS AGUS

K. D. G. PILLS Leigsklh iad an da Eucail Mhor

CION-ONAMHAIDH agus . TEANNTAOHD.

Cuir a dh' iarraidh pampuill, teisteannais us urrais.

K. D. C. COxMPANY, Ltd., Njew Glasgow, „ 127 State St. ,

Nobha Scotia. Boston, Mass.

CLO-BHUALADH air a dheanamh g-u snasail ann an oifig- a MHAC-TALLA. Gailig- no Beurla. Ma tha dad dhe'n t-seorsa dhith ort cuir litir thugainn a feoraeb nam nris-ean.

tag-hail an stop

filbert I. Hart. Tha Stoc mor aig"e dhe na h uile seor­

sa bathair.

Batliar Tioram Batliar CruaMli AmMan, Aodaiclieaii, Gaiseart, Allan, CurraioMean, agiis io iadl i ni eile.

An seorsa's fhearr's a' phris a's isle. A L B E R T I. H A R T .

Baddeck, Aug. 1, '90.

Tha so air a chumail do

liall l i e FlieirgMs TaUlear.

Ma tha aodach £ dhith ort, feuch nach teid thu seachad air.

McDonald Hanralian k (]o, Tha sinn a' fosgladh stoc nior

de Bhathar Tioram a ihuair sinn direach

A ALBA. Tha ar prisean iosal, agus tha

'in bathar dhe'n t-searsa's fhearT. A bharra jhd

air stoc mor d? Bhathar Tior-am,tha sinn

a cumail

GACH SEORSA CEAKNA.CHD.

M A C D O N A L D H A N R A H A N <te c<j

M a i l . ; '9^