Vodič kroz Vladu

Štampanje ove publikacije su finansirali:

VODIČ KROZVLADU CRNE GORE

Podgorica, 2010. godina

Impressum

Naziv publikacijeVodič kroz Vladu Crne Gore

IzdavačCentar za demokratsku tranziciju (CDT)VII Omladinske bb, 81000 Podgorica, Crna GoraTel: +382 20 207 070, 207 071Fax: +382 20 207 072E-mail: [email protected]

Za izdavačaDragan Koprivica

Urednici izdanjaDragan Koprivica i Milica Kovačević

Autorke izdanjaMilana Čabarkapa i Tatjana Koprivica

Prepress i grafički dizajnBlažo Crvenica

ŠtampaAP Print, Podgorica

Tiraž850 primjeraka

Centar za demokratsku tranziciju (CDT)

Vodič kroz Vladu Crne Gore

2

1. UVOD ............................................................................................................................4

2. ISTORIJAT ....................................................................................................................62.1. Crnogorske Vlade do 1905. godine........................................................................62.2. Crnogorske Vlade od 1905. do 1916. godine ........................................................82.3. Crnogorske Vlade u egzilu 1916 - 1922. godine..................................................112.4. Obnavljanje crnogorske državnosti 1941-1945. ..................................................132.5. Crnogorske Vlade 1945 - 1989. godine ..............................................................142.5. Crnogorske Vlade 1989 - 2010. godina ..............................................................162.6. Predsjednici Vlada Crne Gore do 1945. godine ..................................................192.7. Predsjednici Vlada Crne Gore 1945 - 2010. godine ............................................20

3. ORGANIZACIJA VLADE CRNE GORE......................................................................223.1. Ustav o Vladi ........................................................................................................223.2. Predsjednik Vlade, uži kabinet, potpredsjednici, ministri i generalni sekretar ....243.3. Radna tijela Vlade ................................................................................................283.4. Savjetodavna tijela Vlade ....................................................................................323.5. Program rada Vlade ............................................................................................323.6. Organi državne uprave ........................................................................................34

4. NORMATIVNA AKTIVNOST ......................................................................................404.1. Priprema akata i drugih materijala ......................................................................404.2. Sjednica Vlade ....................................................................................................454.3. Akti Vlade i ministarstava ....................................................................................48

5. VLADA I JAVNOST ....................................................................................................505.1. Javnost rada Vlade ..............................................................................................505.2. Javnost rada državne uprave ..............................................................................525.3. Javna rasprava ....................................................................................................535.4. Pravo na slobodan pristup informacijama............................................................54

6. VLADA I SKUPŠTINA ................................................................................................566.1. Odnos Vlade i Skupštine......................................................................................566.2. Stalni mehanizmi parlamentarne kontrole nad radom Vlade ..............................576.3. Povremeni mehanizmi parlamentarne kontrole nad radom Vlade ......................58

6.3.1. Poslaničko pitanje i premijerski sat ............................................................586.3.2. Interpelacija ................................................................................................606.3.3. Parlamentarna saslušanja i istrage ............................................................61

6.4. Mehanizmi za pokretanje političke odgovornost Vlade u Skupštini ....................63

7. KONTAKTI ..................................................................................................................64

8. CDT..............................................................................................................................68

9. IZVORI I LITERATURA ..............................................................................................70

SadržajVodič kroz Vladu Crne Gore

Centar za demokratsku tranziciju (CDT) 3



4

1. Uvod

Poštovani,

Pred vama je treće izdanje Vodiča kroz Vladu Crne Gore. Vodič je pripremljen ipublikovan u okviru programa Otvorena vlada koji Centar za demokratsku tranzi-ciju realizuje u saradnji sa Generalnim sekretarijatom Vlade Crne Gore, a uzfinansijsku podršku Ambasade Kraljevine Holandije i Balkanskog fonda zademokratiju. Cilj programa Otvorena Vlada je povećanje transparentnosti radaVlade i poboljšanje njene komunikacije sa građanima/kama.

Vodič kroz Vladu Crne Gore ima za cilj da širem auditorijumu pruži najvažnijeinformacije o organizaciji i funkcionisanju Vlade i državne uprave, normativnojaktivnosti Vlade i istorijatu crnogorskih Vlada. Takođe, željeli smo poboljšatikomunikaciju između građana/ki i izvršne i upravne vlasti publikovanjem informa-cija o modalitetima saradnje Vlade i državne uprave sa stručnom i opštomjavnošću.

Smatramo de je ova publikacija korisna ne samo za građane/ke Crne Gore, veći za sve državne organe kojima ovo štivo može pomoći da se predstave svojimsaradnicima i gostima.

Veliku zahvalnost dugujemo svima koji su na direktan ili indirektan način pomogliizdavanje Vodiča kroz Vladu. Posebno se zahvaljujemo zaposlenima u Birou zaodnose sa javnošću i Kabinetu Generalnog sekretara na pomoći i sugestijama uizradi publikacije.

Ostajemo otvoreni da prihvatimo sve vaše sugestije i predloge u cilju daljegpoboljšanja ove publikacije.

S poštovanjem,

CDT



Zgrada Vlade Crne Gore

2.1. CRNOGORSKE VLADE DO 1905. GODINE

Začetak prve crnogorske Vlade predstavlja Praviteljstvo suda crnogorskog i brd-skog, poznato i pod imenom Kuluk. Ova instutucija nastala je 18. oktobra 1798.godine u doba Petra I Petrovića Njegoša (1784-1830). Ustanovljena je istovremenokada i prvi crnogorski zakonik na skupštini glavara održanoj u Stanjevićima. Poredupravnih, imala je i sudske ingerencije.

Prilikom pokušaja sjedinjenja Crne Gore i Boke na skupštini njihovih predstavnikaodržanoj u Dobroti krajem oktobra 1813. godine osnovana je privremena Vlada,nazvana Centralna komisija. Sastojala se od po 9 predstavnika iz Crne Gore i izBoke. Predsjednik komisije bio je Petar I Petrović Njegoš. Organizacija i rad komisi-je bili su regulisani pravilima koja su imala 22 člana. Na Bečkom kongresu 1815.godine evropske sile dodijelile su Boku Austriji, pa je i ujedinjenje Crne Gore i Bokei postojanje Centralne komisije postalo bespredmetno.

Glomazni a neefikasni organ, Praviteljstvo suda crnogorskog i brdskog, koji je čini-lo 50 "činonačelnikov" nakon smrti Petra I (1830) pretvoreno je u manji i efikasnijiPraviteljstvujušći senat crnogorski i brdski. Vladika Petar II Petrović Njegoš (1830-1851) imenovao je u ovaj organ između 12 i 16 ljudi iz "najjačih plemena i bratsta-va". Prvi predsjednik Senata bio je Ivan Vukotić. Ovo tijelo dobilo je i svoje izvršneorgane - Gvardiju i Perjanike.

I u vrijeme knjaza Danila (1851-1860) Senat je ostao centralni administrativni organu zemlji. Knjaz je uzdigao ugled ove institucije koja mu je bila apsolutno potčinjena.Kršeći plemenski separatizam, Danilo Petrović je u Senat uvodio nove ljuderukovodeći se, prije svega, njihovom lojalnošću.

Tokom duge vladavine Nikole I Pe tro vića Njegoša (1860-1921) institucije vlasti tra ns -formisale su se u neko-liko navrata. Senat je1874. go dine reorganizo-van - u njego vom okviruustanovljene su tzv.uprave koje su predsta -vljale neku vrstu jednos-tavnih ministarstava: zaunutrašnje poslove, za Glas Crnogorca, 10. mart 1879. godine

2. Istorijat



6

vojne poslove, za finansije i knjaževska kancelarija za inostrana djela. Reformom iz1879. godine na najvišoj instanci razdvojena su sudska i administrativna vlast ukidan-jem Senata i uspostavljanjem Ministarstva i Velikog suda. Novoustanovljena instituci-ja Mi nistarstvo bilo je u stvari vlada, a njegovih 6 odjeljenja prerasli su u: Ministarstvo

vojno, Ministarstvoinostranih djela, Mi -nistarstvo pra vde,Mini star stvo prosv-jete i crkvenih djela,Mi nistarstvo unu -tra šnjih djela i Mini -starstvo finansija igrađevina. Svi čla -novi vlade bili sutakođe čla novi Dr -ža vnog Sa vje ta,institucije koja jeistovremeno bilanajviše zako no da -vno tijelo i najvišadržavna nadzornavla st. DržavnomSa vje tu bilo je po -dređeno i Mini -starstvo. U dugomperiodu od 8. III1879. do 6. XII1905. godine per-sonalne promjeneu sastavu Vla debile su relativnorijetke. U toku čita -vog tog periodaMinistarstvom jepredsjedavao ro -đak knjaza Ni kole,vojvoda Bo žo Pe -trović, koji je isto -vremeno bio i pred-sjednik Drža vnogSavjeta.



ZAKON O KNJAŽEVSKOJ VLADI IDRŽAVNOM SAVJETU, 1902.

Reformom od 6⁄19. decembar 1902. godine u Crnoj Gori je izvršenareorganizacija državnog aparata donoše njem paketa zakonskih teksto-va: Zakona o Knjaževskoj Vladi i Državnom Savjetu, Zakona očinovnicima građanskog reda, Zakona o sudskoj vlasti, Zakona o ustro-jstvu sudova u Crnoj Gori, Zakona o građanskoj sudskoj nadležnosti iZakona o krivičnoj sudskoj nadležnosti.

ZAKON O KNJAŽEVSKOJ VLADI I DRŽAVNOM SAVJETU, 1902.

MINIKOLA I

po milosti BožjojKNJAZ I GOSPODAR CRNE GORENa predlog Našeg Državnog Savjeta,riješismo se narediti i naređujemo ovaj

OSNOVNI DRŽAVNI ZAKONO

KNJAŽEVSKOJ VLADI I DRŽAVNOM SAVJETU

DIO I

KNJAŽEVSKA VLADA

Čl. 1

Knjaževska Vlada upravlja, na osnovu zakonskih naređenja KnjazomGospodarom potvrđenijeh, svijem državnijem poslovima.

Dužnost je Knjaževske Vlade da, svojim radom i zakonitijem i čvrstijemrukovođenjem podčinjenih joj organa, postojano čuva i uzdiže čast iugled Vladaoca i da razvija red, blagostanje i opšti napredak zemlje.

Čl. 2

Radi boljeg otpravljanja poslova, podijeljena je državna uprava na višemi nistarstava na čijem čelu stoje ministri.

Ministre postavlja i mijenja Knjaz Gospodar po Svojoj uviđavnosti.

Oni rukovode u ime Knjaza Gospodara povjerene im poslove i odgov-orni su Knjazu gospodaru za neizvršenje zakona.

***

Crnogorski zakonici 1796-1916, II, Pravni izvori i politički akti od znača-ja za istoriju državnosti Crne Gore, zbornik dokumenata, eds. B.Pavićević, R. Raspopović, Podgorica 1998.

2.2. CRNOGORSKE VLADE OD 1905. DO 1916. GODINE

Posebno poglavlje u istorijatu crnogorskih vlada počinje 1905. godine sa uvođen-jem Ustava, odnosno parlamentarizma. Pre dsje dnik prve ustavne vlade bio jeLazar Đ. Mijušković (6. XII 1905 - 11. XI 1906), koji je istovremeno bio i ministarinostranih djela. U crnogorskim vladama ovaj resor je često bio rezervisan zapredsjednike vlada. Potom su se za relativno kratko vrijeme smijenile dvijeklubaške vlade na čelu sa Markom Radulovićem (11. XI 1906 - 19. I 1907) iAndrijom Ra dovićem (19. I 1907 - 4. IV 1907). Tokom narednih pet godina crno -go rski suveren Nikola I je vladu povjerio političkoj grupaciji pravašima, a premi-



8

BILJARDA NA CETINJUPodigao je Petar II Petrović Njegoš 1838. godine. U Biljardi je bila Njego še va rezidencija, a u njoj subile smještene institucije državne vlasti (ko je su do tada bile u Cetinjskom manastiru).

Nacrt plana za Biljardu dao je Jakov Ozereckovski. Građevina je imala prizemlje i sprat (25odjeljenja - 11 u prizemlju i 14 na spratu).

Naziv Biljarda je do bila po Nje go še vom bilijaru.

U Biljardi su Državne institucije bile smje šte ne do 1910.

ARHITEKTURA ZGRADA U KOJIMA JE BILA SMJEŠTENA CRNOGORSKA VLADA

Cetinje, druga polovina XIX vijeka

jersko mjesto dr Lazaru Tomanoviću. Njegova vlada je rekonstruisana u višenavrata: (4. IV 1907 - 2. IV 1909), (2. IV 1909 - 24. I 1910), (24. I 1910 - 31. III1910), (31. III 1910 - 1. IX 1910), (1. IX 1910 - 10. VIII 1911), (10. VIII 1911 - 6.VI 1912). U vrijeme Balkanskih ratova (1912-1913) na vlasti je bio jedan pravaš-ki kabinet sa generalom Mitrom Martinovićem na mjestu predsjednika (6. VI 1912- 25. IV 1913). On je bio i ministar vojni i zapovjednik na ratištu pa ga je uodsustvu zastupao ministar finansija Dušan Vukotić. Zbog neslaganja sa napuš-tanjem Skadra u aprilu 1913. godine, ova vlada je demisionirala, a novi kabinetsastavio je brigadir Janko Vukotić. On se na čelu vlade nalazio u dva navrata (25.IV 1913 - 12. IV 1914) i (12. IV 1914 - 27. VIII 1915). Nakon izbijanja I svjetskogra ta i Vukotićevog angažmana na ratištu, zastupali su ga ministri Risto Popović iMirko Mijušković. Neposredno pred vojničkim slomom Crne Gore u I svjetskomratu obrazovana je vlada na čelu sa Lazarem Đ. Miju škovićem (20. XII 1915 - 29.IV 1916).



Vlada Lazara Tomanovića

Ukaz kojim KnjazNikola imenujeministre 1905. godine

VLADIN DOM NA CETINJU

Vladin dom na Cetinju je konstruisao, sva je prilika, italijanski arhitekta Ćezare AugustoKoradini. Nadzorne radove vodio je Marko Đukanović, predsjednik državnog Savjeta. Kamentemeljac je postavljen 7. juna 1909, a svečano je otvoren 15. avgusta 1910. godine, prilikomproglašenja Crne Gore za Kraljevinu. Namjenski je projektovan za „Knjaževsku Vladu i ostalanadleštva na Cetinju“.

U vrijeme kada je sagrađena, bila je najveći objekat i prvo zdanje rađeno od armiranog bet-ona u Crnoj Gori. Radili su je, u neobaroknom stilu, strani ma jstori.

Na pročelju fasade jeveliki časovnik, a porednjega su figure mu -škarca (Dan) i žene(Noć), po uzoru naMikelanđelovu grob-nicu Me dičijevih uFirenci. Ispod časovni-ka su figure boginjaFlore i Minerve.



10

OtvaranjeVladinog doma

Izgradnja Vladinog doma




OBAVEZE, PROCEDURE...

Ministre je postavljao i razrješavao kralj gospodar. Ministri su za svoj rad odgovarali kralju gospo-daru i narodnoj skupštini „za svoja službena djela i za neizvršenje zakona“.

Odredba zakona o školskim kvalifikacijama nije se primjenjivala na ministre. Oni su činovniciizuzetne klase viših zvanja.

Kralj gospodar je mogao „u svako doba“ sazvati Ministarski savjet u „sjednicu“ i u tom slučaju onmu predsjedava, u ostalim slučajevima predsjednik Mini starskog savjeta.

Ako su ministri odsustvovali, zastupali su ih neki od drugih ministara ili koji viši ministarskihčinovnik koga Knjaz odredi.

Ministar pravde je ujedno bio i čuvar državnog pečata, koji je, u ime Kraljevo, stavljao na zakonesa riječima: „Vidio i stavio državni pečat, čuvar državnog pečata, ministar pravde N. M.“

Ministar spoljnih poslova bio je i kancelar kraljevskih ordena.

Činovnici koji su bili „na raspoloženju Vladi“ nijesu smjeli primati od stranih vlada „ni poklone, ninagrade, ni odličja“ bez odobrenja Knjaza.

Svaki činovnik je imao lični karton - „Pregled ličnog stanja“. U njega je činovnik, pored osnovnihpodataka o sebi, službi, odlikovanjima, morao da unese i srodničke i prijateljske veze (veze naosnovu udaje i ženidbe).

Ministar može biti optužen: 1. kad učini izdajstvo prema Otadžbini ili Vladaocu,2. kad povrijedi Ustav zemaljski,3. Kad primi mito,4. kad ošteti državu iz koristoljublja, i5. kad povrijedi zakone u slučajima koje bude odredio zakon o ministarskoj odgovornosti.

2.3. CRNOGORSKE VLADE U EGZILU 1916 - 1922. GODINE

Kada je početkom januara 1916. godine kralj Nikola napustio zemlju, s njim jeotišao i tadašnji predsjednik vlade Lazar Mijušković. U zemlji su ostala tri minis-tra i načelnik Vrhovne komande, divizijar Janko Vukotić. U egzilu, u Francuskoj,novu vladu je formirao Andrija Radović (29. IV 1916 - 4. I 1917). Zbog odbijanjakralja Nikole da se odre kne prijestola, a Crnu Goru pripoji Srbiji, Andrija Radovićje podnio ostavku. Nakon kratkotrajne vlade generala Mila Matanovića (4. I 1917- 29. V 1917), ukazom kralja Nikole od 29. V 1917. godine formirana je vlada načelu sa Evgenijem Popovićem. Popović je bio bivši dugogodišnji crnogorski gen-eralni konzul u Rimu, dok su ostali ministri bili manje značajni činovnici. Ovavlada zalagala se da Crna Gora očuva svoju državnost, a da u slučajujugoslovenskog ujedinjenja u novu zajednicu uđe kao njen ravnopravni član.Popovića na mjestu predsjednika vlade zamjenjuje Jovan Plamenac, kojeg je namjesto predsjednika dekretom postavio kralj Nikola 4. (17) II 1919. godine. PoredPlamenca, tadašnju vladu sačinjavali su i ministri: Pero Vučković, Milutin Vučinić,



12

Milo Vujović i Pero Šoć. Krajem 1920. i početkom 1921. međunarodni položajove vlade se pogoršao. Vlade Francuske, Velike Britanije i SAD-a prekinule suodnose sa crnogorskom vladom, a u martu 1921. umro je i kralj Nikola.Plamenčeva vlada je dala ostavku 20. VI 1921. godine. Ukazom kraljice Mileneod 28. VI 1921. godine, za predsjednika vlade je postavljen divizijar MilutinVučinić. Kada je Vučinić umro, avgusta 1922. godine, Jovan Plamenac se 16.septembra 1922. proglasio za predsjednika vlade odbivši da prizna kraljicuMilenu za namjesnika. Kraljica je dekretom od 23. septembra 1922. za predsjed-nika vlade postavila dr Anta Gvozdenovića i tako nastaju dvije sukobljene vlade.Formalno ove vlade nije niko priznavao.

U periodu u kojem je Crna Gora bila sastavni dio Kraljevine SHS (1918-1929),odnosno Kraljevine Jugoslavije (1929-1941), učešće Crnogoraca u vladama ovedržave bilo je više nego simbolično - u 39 jugoslovenskih vlada u periodu 1918-1941. godine, sa uku pno 819 ministarskih mandata, našlo se mjesta za tekpetoricu ministara iz Crne Gore.

SASTAVLJANJE VLADE EVGENIJA POPOVIĆA

29. maj 1917.

„Za odabiranje ličnosti koja bi bila zgodna za sastav nove politički reprezentativne vlade, trebalo jevremena. Padali su predlozi za razne kombinacije. Kralj je konsultovao mišljenje stranih poslanikaakreditovanih kod njega i vlade za ličnost Petra Plamenca, bivšeg ministra inostranih djela. Izgledada je izbor Kralja naišao kod poslanika na negodovanje. U Italiji se nalazio Dušan Gregović takođebivši ministar inostranih djela, i za njegovo naimenovanje bilo je političkih prepreka.

Kralj je ponudio mandat kontu Luju Vojinoviću bivšem ministru pravde. Ovaj se izvinuo da mu nijemoguće da primi mandat s toga što je član Jugoslovenskog komiteta.

Naposljetku Kralj je odabrao Evgeniju Popovića generalnog konzula u Rimu, za koga savezničkiposlanici nijesu imali da učine kakvu primjedbu“.

Gospodar uvažio je ostavku vladi brigadijera Matanovića i dao mandat Evgeniji Popoviću daobrazuje novu vladu. U odabiranju kolega u kabinetu, Popović je oprezno postupio. Pozvao je nakonsultovanje mnoga lica, saslušao pažljivo njihova izlaganja na pitanja koja im je postavio, obudućem načinu pravca rada vlade, ocijenio vrijednost i sposobnost pojedinca za riješavanjezadataka koji prestoje pred vladom.

Mandatar je sastavio listu izabranih lica i podnio Gospodaru na uviđaj i odobrenje. Na spisku suuvedena dva kandidata više no je potrebno. Kralj je izbrisao imena dvojice dr Iva Jovićevićaondašnjeg člana Glavne državne kontrole i Ćira Kamenarovića, direktora banke, a drugoj dvojicilica izmijenio resore-finansija i unutrašnjih poslova.

Ukaz o naimenovanju nove vlade redigovan je u Dvoru gdje su članovi novog kabineta položilizakletvu 29. maja 1917. godine.

Vlada je imala karakter pravaško-klubaške koalicije. Popović i Vujović su konzervativci a Milićevići ja pripadamo demokratskoj narodnoj stranci“.

Niko Hajduković, Memoari, ed. S. Burzanović, Podgorica 2000, 272-273.



2.4. OBNAVLJANJE CRNOGORSKE DRŽAVNOSTI 1941 - 1945.

U oslobodilačkom ratu i revoluciji 1941-1945. obnovljena je državnost Crne Gore.Kao svojevrsni partizanski parlament u Kolašinu je 15. novembra 1943. godineosnovano Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke,koje je dobilo i svoj izvršni organ, odnosno vladu. Izvršni odbor ZAVNO Crne Gorei Boke imao je 10 članova. Na njegovom čelu bio je predsjednik dr Niko Miljanić itri potpredsjednika: Božo Ljumović, Jovan Ćetković i Petar Tomanović.

Na trećem zasjedanju ZAVNO Crne Gore i Boke održanog u Kolašinu od 13. do15. jula 1944. godine, ZAVNO se transformiše u CASNO - Crnogorsku antifašis-tičku skupštinu narodnog oslobođenja. Na ovom zasjedanju donesena je odlukada Crna Gora kao ravnopravna jedinica uđe u sastav Demokratske FederativneJugoslavije. Izabrano je predsjedništvo od 17 članova, na čijem je čelu bio pred-sjednik dr Niko Miljanić i tri potpredsjednika: Božo Ljumović, Jovan Ćetković iPetar Tomanović. Predsjedništvo je u stvari bila vlada koja je imala odjeljenja ikomisije, kao resore organa izvršne vlasti. Formirano je 11 odjeljenja: za unutrašn-je poslove, prosvjetu, narodnu privredu, narodno zdravlje, ekonomsku obnovu,socijalnu politiku, pravdu, ishranu, građevine, šume i rude i informacije.

Politički i vojni rukovodioci na zasijedanju CASNO-a 1945. godine



14

ZGRADA ZETSKE BANOVINE NA CETINJUOvu građevinu projektovao je ruski arhitekta Nikola Krasnov 1932. godine. U svečanoj SaliZgrade Banske uprave 15-17. aprila 1945. godine održano je IV zasijedanje CASNO-a.

U ovoj zgradi se crnogorska Vlada sastajala do 1951. godine.


Zgrada Zetske banovine na Cetinju

2.5. CRNOGORSKE VLADE 1945 - 1989. GODINE

Ukazom Predsjedništva Crnogorske narodne skupštine 17. aprila 1945. godineosnovana je Vlada Narodne Republike Crne Gore. Njen predsjednik bio je BlažoJovanović, a potpredsjednik Petar Kom nenić. Ova Vlada je imala 9 ministarstava:unutrašnjih poslova (Radonja Golubović), pravde (Jefto Pavić), prosvjete (Pu nišaPerović), finansija (Gojko Garčević), trgovine (Veljko Zeković), poljoprivrede išumarstva (Jovan Ćetković), industrije i ru darstva (Vla do Lazarević), zdravlja i soci-jalne politike (Mihailo Vicković) i građevine (Petar Toma nović).



Pedesetih godina u Jugoslaviji je građen specifičan model socijalizma - samo -upravljanje. Tokom brojnih reformi od 1953. do 1974. mijenjana je državna upra-va, a u okviru njih i institucija Vlade. Od 1953. godine službeni naziv vlade jeIzvršno vijeće. Umjesto ministarstava, za pojedine oblasti formiraju se državnisekretarijati i sekretarijati izvršnog vijeća, kao i drugi samostalni organi upra -vljanja. Ministri su imali zvanje republičkih sekretara.

U Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji Republika Crna Gora je bilaznačajno zastupljena i prilikom formiranja federalne vlade.

Pobjeda, 22. april 1945. godine



16

2.5. CRNOGORSKE VLADE 1989 - 2010. GODINA

Nakon promjene vlasti u januaru 1989. godine za predsjednika Vlade Crne Goreizabran je Radoje Kontić. Na prvim višepartijskim izborima u Crnoj Gori, održa -nim u decembru 1990. godine pobijedio je Savez Komunista Crne Gore (koji jeubrzo promijenio ime u Demokratska partija socijalista), za predsjednika Vlade,15. februara 1991, izabran je Milo Đukanović. Dužnost premijera obavljao jeuzastopno u tri mandata, sve do 19. oktobra 1997. godine, kada je pobijedio naneposrednim izborima za predsjednika Republike Crne Gore. U februaru 1998.godine za predsjednika Vlade je izabran Filip Vujanović. Poslije parlamentarnihizbora u oktobru 2002, za predsjednika Vlade je izabran Milo Đukanović.

ZGRADA IZVRŠNOG VIJEĆAREPUBLIKE CRNE GORE U PODGORICIZgradu Izvršnog vijeća Republike Crne Gore projektovao je arhitekta Ivan Zdra vković. Radovina njoj su završeni 1954. godine.

Rađena je pod uticajem arhitekture socijalističkog realizma.


Zgrada Izvršnog vijeća Republike Crne Gore u Podgorici



Nakon obnove crnogo rske državnosti na referendumu 21. maja 2006. godine iparlamentarnih izbora u septembru 2006. godine, za predsjednika Vlade jeizabran Željko Štu ranović. Tu funkciju je obavljao do 29. februara 2008, ka da jeza predsjednika Vlade izabran Milo Đukanović.

Prva Vlada Crne Gore nakon obnove nezavisnosti

ŽENE I VLADE

Od izbora prve Vlade Narodne Republike Crne Gore u aprilu 1945. godine nije dna žena nije bila nanjenom čelu. Od 1953. godine službeni naziv vlade je Izvršno vijeće a ministri imaju zvanja repub-ličkih sekretara. Ovu funkciju su oba vljale Vukosava Mićunović i Olga Perović.

Za ministarku zaštite životne sredine marta 1994. godine izabrana je Ana Mišurović, za ministarkukulture 1997. godine Branislava Liješević, za ministarku za ekonomske odnose sa inostranstvom ievropske integracije 2002. Slavica Milačić. Istu funkciju je od 2004. godine vršila dr GordanaĐurović. Dr Vesna Kilibarda je bila ministarka kulture i medija u periodu od 2002. do 2006.

Jedina žena u sastavu Vlade Crne Gore danas je dr Gordana Đurović, minista rka za evropske inte-gracije (od 10. juna 2009). Ona je od novembra 2006. do juna 2009. godine bila potpredsjednicaVlade za evropske integracije.



18

ZGRADE VLADE CRNE GORE U PODGORICIZgradu u kojoj je do februara 2010. godine bilo sjedište Vlade Crne Gore projektovao je arhitek-ta Radosav Zeković.

Radovi na njoj završeni su 1979. godine. U vrijeme kada je građena, namijenjena je za smješ-taj društveno-političkih organizacija Crne Gore.

Zgrada se sastoji od dva spratna i tri prizemna dijela, a u jednom od njih je sala sa 500 sjedišta.

Nova zgrada Vlade Crne Gore useljena je 15. februara 2010. godine.

Projekat je uradio arhitekta mr Mladen Đurović. Zgrada je površine 4.450 m².


Zgrada Vlade Crne Gore u ulici Jovana Tomaševića u Podgorici

Zgrada Vlade Crne Gore u Karađorđevoj ulici u Podgorici



2.6. PREDSJEDNICI VLADA CRNE GORE DO 1945. GODINE

BožoPetrović

LazarMijušković

AndrijaRadović

MarkoRadulović

LazarTomanović

MitarMartinović

JankoVukotić

MiloMatanović

EvgenijePopović

JovanPlamenac

MIlutinVučinić

AntoGvozdenović



20

2.7. PREDSJEDNICI VLADA CRNE GORE 1945-2010. GODINE

BlažoJovanović

(4. II 1945 – 16. XII 1953)

FilipBajković

(16. XII 1953 - 12. VII 1962)

ĐokoPajković

(12. VII 1962 – 25. VI 1963)

VeselinĐuranović

(25. VI 1963 – 8. XII 1966)

MijuškoŠibalić

(8. XII 1966 - 5. V 1967)

VidojeŽarković

(5. V 1967 – 7. X 1969)

ŽarkoBulajić

(7. X 1969 – 6. V 1974)

MarkoOrlandić

(6. V 1974 – 28. IV 1978)

MomčiloCemović

(28. IV 1978 – 7. V 1982)

RadivojeBrajović

(7. V 1982 – 6. VI 1986)

VukoVukadinović

(6. VI 1986 – 29. III 1989)

RadojeKontić

(29. III 1989 – 15. II 1991)



MiloĐukanović

(15. II 1991 – 5. II 1998)(8. I 2003 – 10. XI 2006)(29. II 2008 - )

FilipVujanović

(5. II 1998 – 8. I 2003)

ŽeljkoŠturanović

(10. XI 2006 – 29. II 2008)

ZANIMLJIVOSTI

U periodu od 1879-1916. godine se promijenilo osam predsjednika mini sta rskog savjeta,odnosno predsjednika vlada i oformljeno je četrnaest kabineta.

Najduže je na čelu Vlade bio Božo Petrović - od 1879. do 1905. (26 godina).

Premijer koji je imao najveći broj mandata je Milo Đukanović - ukupno pet.

Vlada sa najkraćim stažom je ona na čijem je čelu bio Andrija Radović (19. I 1907-4. IV 1907) -75 dana.

Trolična ili Troćoškasta Vlada Andrije Radovića (19. I 1907 – 4. IV 1907) imala je samo tričlana: Andrija Radović je bio premijer, Ministar inostranih poslova, Ministar vojni i Ministarfinansija, Mihailo Ivanović bio je Ministar unutrašnjih poslova, a Gavrilo Cerović Ministarpravde i prosvjete.

Ministar sa najdužim stažom bio je Ilija Plamenac. Imenovan je u martu 1879. godine, a ovudužnost je obavljao do 1905. (26 godina). U Crnoj Gori je poznata izreka: „Sve je promjenjlji-vo osim božje volje i ministra Vojnog“.

1914. godine godišnja plata načelniku u Ministarstvu iznosila je 7000 perpera (u prvoj klasi).Pisari su imali 2400 perpera.

3.1. USTAV O VLADI

Načelo podjele vlasti u ustavnopravnoj teoriji i praksi predstavlja ključni princip itemelj organizacije državne vlasti i odnosa između tri grane vlasti (zakonodavne,izvršne i sudske). Ustavom Crne Gore iz 2007. godine vlast je, u skladu sapomenutim načelom, podijeljena na zakonodavnu, izvršnu i sudsku, pri čemuzakonodavnu vlast vrši Skupština, izvršnu Vlada, a sudsku sudovi. Propisano jei da Crnu Goru predstavlja predsjednik Crne Gore, a da je za zaštitu ustavnosti izakonitosti nadležan Ustavni sud.

Osnovni posao Vlade, kao izvršne vlasti u Crnoj Gori, je da sprovodi zakone kojeje donijela Skupština Crne Gore i koje, vršeći poslove iz svoje nadležnosti,tumače sudovi. S tim u vezi, važno je naglasiti da je po svom sastavu Vladaneposlanička, što znači da predsjednik i članovi Vlade ne mogu vršiti poslaničkui drugu javnu funkciju, niti profesionalno obavljati drugu djelatnost. Ovim se,između ostalog, doprinosi nezavisnosti i nepristrasnosti u odlučivanju, što jeizuzetno značajno ne samo za demokratizaciju vlasti i društva u cjelini, već i zazaštitu prava građana.



22

3. OrganizacijaVlade Crne Gore

Detalj s ulaznih vrata zgrade Vlade Crne Gore

Vlada je organizovana hijerarhijski, jer poslovi koji spadaju u njenu nadležnostzahtijevaju operativnost, brzo reagovanje i jasnu odgovornost.

Vladu čine predsjednik, jedan ili više potpredsjednika i ministri. Predsjednik ičlanovi Vlade uživaju imunitet kao i poslanici Skupštine, što znači da ne mogu bitipozvani na krivičnu ili drugu odgovornost ili pritvoreni za izraženo mišljenje iliglasanje u vršenju svoje funkcije. Predsjednik Vlade predstavlja Vladu, a ujednoi rukovodi njenim radom.

Vlada se bira tako što predsjednik Crne Gore, u roku od 30 dana od dana kon-stituisanja Skupštine, predlaže mandatara. Nakon toga mandatar za sastavVlade iznosi u Skupštini svoj program i predlaže sastav Vlade. Skupština istovre-meno odlučuje o programu mandatara i predlogu za sastav Vlade, o čemu seodluka donosi većinom glasova svih poslanika.

Kako je već rečeno, osnovna nadležnost Vlade vezana je za izvršavanje zakona,drugih propisa i opštih akata (sa čim je usko vezana normativna nadležnostVlade, odnosno donošenje uredbi, odluka i drugih akata za izvršavanje zakona).Pored toga, Vladi je dat i niz drugih nadležnosti, kao što su vođenje unutrašnje ispoljne politike Crne Gore, zaključivanje međunarodnih ugovora, odlučivanje opriznavanju država i uspostavljanju diplomatskih i konzularnih odnosa sa drugimdržavama. Vlada predlaže ambasadore i šefove drugih diplomatskih predstavniš-tava Crne Gore u inostranstvu. Izuzetno značajna nadležnost Vlade vezana je zapredlaganje budžeta i završnog računa budžeta, zatim je nadležna da predlažeplan razvoja i prostorni plan Crne Gore, strategiju nacionalne bezbjednosti istrategiju odbrane. Prema Ustavu Crne Gore, pravo predlaganja zakona i drugihakata imaju Vlada i poslanici. U praksi, najveći broj zakona je predložen upravood strane Vlade. Konačno, Vlada vrši i druge poslove utvrđene Ustavom ilizakonom.

Ustavom je predviđeno da Vlada i član Vlade mogu podnijeti ostavku, pri čemuse ostavka predsjednika Vlade smatra ostavkom Vlade. Takođe, predsjednikVlade može podnijeti Skupštini predlog za razrješenje člana Vlade.

Jedan od oblika kontrole izvršne vlasti od strane zakonodavne je izglasavanjenepovjerenja Vladi, što Ustav prepoznaje kao jedan od načina prestanka manda-ta Vlade. Pored ovog, Vladi može prestati mandat i na neki od sljedećih načina:prestankom mandata Skupštine, podnošenjem ostavke i ako ne predloži budžetdo 31. marta budžetske godine. Vlada kojoj je prestao mandat nastavlja rad doizbora Vlade u novom sastavu.



3.2. PREDSJEDNIK VLADE, UŽI KABINET, POTPREDSJEDNICI, MINISTRI IGENERALNI SEKRETAR

Za rukovođenje radom Vlade nadležan je predsjednik Vlade. On predstavljaVladu, obezbjeđuje jedinstvo političkog djelovanja Vlade, saziva sjednice Vlade ipredsjedava istim, potpisuje akte koje Vlada donosi, usklađuje rad članova Vladei vrši druge poslove utvrđene Ustavom i zakonom.

Kako bi se ostvarili poslovi iz nadležnosti Vlade, predsjednik Vlade članovimaVlade daje obavezna uputstva i posebna zaduženja i ovlašćenja, shodno progra-mu i politici Vlade, odnosno zaključcima i preuzetim međunarodnim obavezamaCrne Gore.

U slučaju da je predsjednik Vlade odsutan ili spriječen da predsjedava sjednicomVlade, zamjenjuje ga potpredsjednik Vlade, u okviru ovlašćenja koja mu pred-sjednik prenese.

Predsjednik Vlade ima kabinet koji vrši stručne i druge poslove koji su u vezi saostvarivanjem funkcije predsjednika Vlade. U sastav kabineta ulaze i savjetnicikoje imenuje i razrješava Vlada, na predlog predsjednika Vlade, dok kabinetomrukovodi šef koji se imenuje i razrješava na isti način kao i savjetnici.



24

Predsjednik Vlade u obavljanju redovnih aktivnosti

Vlada ima Uži kabinet u čiji sastav ulaze predsjednik, potpredsjednici i genera -lni sekretar Vlade. U radu Užeg kabineta, po pozivu predsjednika Vlade, moguučestvovati i ministri. Sjednicama Užeg kabineta predsjedava predsjednik Vlade,koji ih ujedno i saziva. Uži kabinet je nadležan da koordinira ostvarivanjeutvrđene politike i programa rada Vlade, razmatra određena pitanja iz nadležnos-ti Vlade, planira rad sjednica Vlade i usklađuje rad članova Vlade. On može i daodlučuje o korišćenju sredstava tekuće budžetske rezerve, u skladu sa kriteriju-mima koje utvrđuje Vlada.

Vlada može imati jednog ili više potpredsjednika. Vlada Crne Gore trenutno imaPotpredsjednika Vlade za međunarodnu ekonomsku saradnju, strukturnereforme i unapređenje poslovnog ambijenta, Potpredsjednika Vlade za političkisistem, unutrašnju i spoljnu politiku (koji, takođe, koordinira učešće članovaVlade u radu Skupštine) i Potpredsjednika Vlade za ekonomsku politiku i fina -nsijski sistem. Potpredsjednik Vlade usklađuje i usmjerava rad ministarstava idrugih organa državne uprave u oblastima za koje je određen od strane pred-sjednika Vlade. Izuzetno je značajna njegova nadležnost da se stara o spro -vođenju politike Vlade u tim oblastima. Potpredsjednik Vlade može istovremenobiti i ministar. Konačno, potpredsjednik Vlade je, po pravilu, predsjednik jednogod vladinih stalnih radnih tijela.

Kako bi efikasno izvršavao povjerene zadatke, potpredsjednik Vlade ima svojkabinet koji vrši stručne i druge poslove koji su u vezi sa ostvarenjem funkcijepotpredsjednika, a uz to ima i savjetnike.



Predstavnici Vlade u obavljanju redovnih aktivnosti

Članovi Vlade su i ministri, koji predstavljaju ministarstva (sa izuzetkom ministrabez portfelja) i upravljaju i rukovode njihovim radom. Ministar je odgovoran zasprovođenje programa i politike Vlade, za odluke i mjere koje je donio ili propu stioda donese ili preduzme, kao i za izvršavanje obaveznih uputstava i zaduženja iovlašćenja koja mu je dao predsjednik Vlade. Jedna od obaveza ministra je daobavještava Vladu o svim pitanjima iz okvira svojih ovlašćenja koja su od znača-ja za vođenje politike i odlučivanje Vlade. Ministar, takođe, može da podnosi Vladipredloge za uređivanje pitanja iz nadležnosti Vlade i Skupštine, kao i da zahtijevada Vlada zauzme stav o nekom pitanju iz okvira njegovih ovlašćenja.

U cilju efikasnog organizovanja i obavljanja poslova u okviru ministarstava, svakoministarstvo ima sekretara koji koordinira rad organizacionih jedinica u mini -starstvu i obezbjeđuje ostvarivanje odnosa i saradnje sa organima uprave uupravnim oblastima za koje je ministarstvo osnovano i drugim organima. Se -kretar je za svoj rad odgovoran ministru i Vladi.

Pored sekretara, u okviru ministarstva se može postaviti jedan ili više pomoćnikaministra. Oni rukovode i organizuju rad u jednom ili više sektora rada, a za svojrad odgovaraju ministru i Vladi.

Pored ministara i potpredsjednika, Vlada ima i generalnog sekretara. On se imenu-je i razrješava od strane Vlade, na predlog predsjednika Vlade, a za svoj rad jeodgovoran predsjedniku Vlade i Vladi. Imenuje se na period od četiri godine, a man-dat mu prestaje ostavkom, razrješenjem ili prestankom mandata Vlade. Generalnisekretar rukovodi radom Generalnog sekretarijata, koji predstavlja službu Vlade kojavrši stručne, organizacione, administrativne i tehničke poslove za potrebe Vlade,predsjednika i potpredsjednika Vlade, ministra bez portfelja i radnih tijela Vlade.



26

Ministarka u obavljanju redovnih aktivnosti

Generalni sekretar ima zamjenika, za koga važe ista pravila o imenovanju irazrje šenju, kao i trajanju mandata, koja važe za generalnog sekretara. Takođe,generalni sekretar ima jednog ili više pomoćnika, koje na predlog generalnogsekretara imenuje Vlada, na period od pet godina, a koji su nadležni zarukovođenje i organizaciju rada u sektoru rada Generalnog sekretarijata.Konačno, generalni sekretar ima jednog ili više savjetnika.

Zaduženja generalnog sekretara vezana su za pripremu sjednica Vlade i izvrša-vanje akata Vlade i vršenje drugih poslova u skladu sa odlukom i PoslovnikomVlade, kao i poslova koje mu povjeri predsjednik Vlade. On je i budžetski izvrši-lac sredstava opredijeljenih za rad Vlade i Generalnog sekretarijata. Generalnisekretar prisustvuje sjednici Vlade i ima pravo da učestvuje u radu Vlade. Uz to,može biti i član vladinog radnog tijela.

Član Vlade je dužan da prisustvuje sjednici Vlade i da učestvuje u njenom radu.Samo izuzetno ga može mijenjati njegov pomoćnik ili sekretar ministarstva, i to uslučaju kada je član Vlade opravdano spriječen da prisustvuje sjednici, i za to jepotrebna saglasnost predsjednika Vlade. Ukoliko putuje u inostranstvo ili je odsu-tan duže od dva dana, član Vlade takođe mora imati saglasnost predsjednikaVlade. U slučaju da se desi da član Vlade ne prisustvuje sjednici Vlade, materi-jal iz nadležnosti ministarstva kojim rukovodi se, po pravilu, ne razmatra.

Pored obaveznom učešća na sjednicama Vlade, član Vlade je dužan i daučestvuje u radu vladinih radnih tijela u koja je izabran, kao i da učestvuje uvršenju drugih poslova iz nadležnosti Vlade.

Član Vlade koji je određen za predstavnika Vlade u Skupštini, dužan je da ličnoučestvuje u radu Skupštine, kao i u radu njenih radnih tijela.

Ministar bez portfelja (ministar koji ne rukovodi ministarstvom) dužan je da oba vljaposlove koje mu povjeri predsjednik Vlade, a koji se odnose na pojedine oblastirada Vlade. On takođe može da rukovodi radom radnih tijela Vlade.



Ministri daju izjave za medije

3.3. RADNA TIJELA VLADE

U okviru Vlade obrazuju se stalna i privremena radna tijela čija je ulogavišestruko značajna. Rad u okviru tih tijela doprinosi efikasnijem i kvalitetnijempostupku osmišljavanja i pripremanja politika Vlade, kao i usklađivanju radaorgana državne uprave u postupku pripreme akata i drugih materijala za sjednicuVlade, ali i praćenju izvršavanja Vladinih akata. Ova tijela su zadužena i da dajupredloge i mišljenja o pitanjima iz okvira nadležnosti Vlade.

Stalna radna tijela obrazuju se radi razmatranja pitanja iz nadležnosti Vlade idavanja mišljenja i predloga o tim pitanjima, praćenja izvršavanja akata Vlade iusklađivanja stavova organa državne uprave u pripremi akata za sjednice Vlade.Stalna radna tijela se obrazuju Poslovnikom Vlade, a u okviru njih se, radiproučavanja pojedinih pitanja, mogu obrazovati stručne grupe.

Stalno radno tijelo ima predsjednika, zamjenika predsjednika i određeni brojčlanova. U slučaju da je predsjednik stalnog radnog tijela odsutan ili spriječen davrši svoje poslove vezane za to tijelo, njegov zamjenik ima prava, obaveze iodgovornosti predsjednika.

Stalna radna tijela Vlade Crne Gore su:1. Komisija za politički sistem, unutrašnju i spoljnu politiku;2. Komisija za ekonomsku politiku i finansijski sistem;3. Komisija za kadrovska i administrativna pitanja i 4. Komisija za raspodjelu dijela sredstava budžetske rezerve.



28

Sa sjednice radnih tijela

Komisija za politički sistem, unutrašnju i spoljnu politiku vrši poslove veza -ne za razmatranje predloga zakona, drugih propisa i opštih akata, kao i drugihmaterijala koji se odnose na: osnivanje, organizaciju i nadležnost organa državneuprave i postupak pred tim organima; ostvarivanje i zaštitu ljudskih i manjinskihprava i sloboda; sistem lokalne samouprave; bezbjednost i unutrašnje poslove;sistem odbrane; spoljnu politiku i međunarodnu saradnju; međunarodnu pravnupomoć; ekstradiciju; krivična i druga djela i odgovornost za kazne; advokaturu idruge vidove pravne pomoći i posredovanje; državne simbole; upotrebu naci -onalnih simbola, državne praznike; državljanstvo; izborni sistem; referendum;teritorijalnu organizaciju Crne Gore; odnos države prema vjeroispovijestima;odnos države prema iseljenicima iz Crne Gore i saradnju sa međunarodnimorganizacijama u vezi sa izbjeglim licima; porodične odnose i nasljeđivanje;službeničke odnose; nevladine i političke organizacije; kulturu; sistem informi -sanja i sport, kao i druga pitanja iz oblasti funkcionisanja političkog sistema,unutrašnje i spoljne politike.

Komisija za ekonomsku politiku i finansijski sistem vrši poslove vezane zarazmatranje predloga zakona, drugih propisa i opštih akata i drugih materijala kojise odnose na: tekuću ekonomsku i razvojnu politiku i sistem javne potrošnje uoblasti privrede, obrazovanja i nauke, turizma, trgovine, poljoprivrede, šumar -stva, vodoprivrede, građevinarstva, pomorstva, saobraćaja, zaštite životne sre-dine, uređenja prostora, informatike, telekomunikacija, standardizacije, metro -logije, industrijske svojine; mala i srednja preduzeća; tranziciju privrede, tržište icijene, ekonomske odnose sa inostranstvom, investicionu politiku i ostvarivanjeinvesticione politike; ostvarivanje politike ravnomjernog regionalnog razvoja; ost-varivanje politike ekološke države Crne Gore; ostvarivanje planova razvoja idrugih planskih dokumenata; razvoj i funkcionisanje finansijskog sistema; banke,osiguranje, platni promet, igre na sreću, fondove, državne zajmove, sistem i poli-tiku javnih prihoda i javnih rashoda; budžet Crne Gore i završni račun budžetaCrne Gore; javni dug; imovinu, svojinskopravne odnose i promet nepokretnosti;carinsku politiku; autorska prava; zdravstvenu zaštitu i zdravstveno osiguranje;penzijsko i invalidsko osiguranje; boračko-invalidsku zaštitu; poslove statistike;rad i zapošljavanje; zaštitu na radu; raspoređivanje i korišćenje sredstava tekućei stalne budžetske rezerve, kao i druga pitanja iz oblasti ekonomskog razvoja,finansijskog sistema i javne potrošnje.

Komisija za kadrovska i administrativna pitanja vrši poslove vezane za ost-varivanje kadrovske politike i stručno usavršavanje kadrova; utvrđivanje predlogaza imenovanje, postavljanje i razrješenje od dužnosti funkcionera, rukovodećih idrugih lica koje imenuje ili postavlja Vlada; utvrđivanje predloga ili davanje mišl-jenja o predlozima za imenovanje organa upravljanja, radnih, stručnih i drugihtijela koja imenuje Vlada; utvrđivanje predloga za davanje saglasnosti na posta -vljanje lica za koja je odgovarajućim propisima utvrđena nadležnost Vlade zadavanje te saglasnosti; predlaganje stavova u vezi sa imunitetskim pravima člano-va Vlade; donošenje rješenja u upravnom postupku iz nadležnosti Vlade i oblastiadministrativnih pitanja i razmatranje drugih pitanja iz oblasti kadrovske politike.



Komisija za raspodjelu dijela sredstava budžetske rezerve odlučuje o ra -spodjeli dijela sredstava budžetske rezerve čiji iznos utvrđuje Vlada. Utvrđeniiznos sredstava, u skladu sa planiranom dinamikom, Komisija raspodjeljuje fiz-ičkim licima, pojedinim organizacijama, društvima i udruženjima, na osnovu pod-nijetih zahtjeva i odgovarajuće dokumentacije.

Sjednice komisija održavaju se, po pravilu, jednom nedeljno. Saziva ih predsjed-nik komisije, koji ujedno predlaže dnevni red, predsjedava sjednicom i potpisujeizvještaje, zaključke i druga akta komisije. Članovi komisije se sa dnevnim redom,materijalima koji treba da se razmatraju i zapisnikom sa prethodne sjednice upoz-naju najkasnije pet dana prije održavanja sjednice. Međutim, nekad se dešava darazlozi hitnosti zahtijevaju da se određena pitanja razmotre u kraćem roku.

Komisija ima sekretara. Sekretar se stara o pripremi sjednice komisije, vrši stručnuobradu materijala i za predsjednika komisije priprema odgovarajuće stavove odostavljenom materijalu, vodi zapisnik sa sjednice, priprema izvještaj komisije,stara se o izvršavanju zaključaka Vlade u vezi sa pitanjima koja se odnose nadjelokrug komisije, vodi odgovarajuću evidenciju zaključaka i vrši druge poslovekoje mu odredi komisija, njen predsjednik i generalni sekretar Vlade.

Komisija radi ukoliko sjednici prisustvuje više od polovine njenih članova, aodlučuje većinom glasova prisutnih članova. Isto kao i kod obaveznosti prisustvo-vanja sjednici Vlade i postupanja u slučaju odsustva člana Vlade, ni na sjedniciKomisije se neće razmatrati materijali koje je predložilo, odnosno obradilo mi -nistarstvo čiji ministar nije prisutan, već se razmatranje istih odlaže. S drugestrane, kako bi se omogućilo da sve zainteresovane strane budu uključene u pro-ces, sjednici komisije mogu prisustvovati predstavnici drugog organa uprave,privrednog društva ili drugog pravnog lica, ukoliko se na sjednici razmatrajumaterijali koji su pripremljeni od strane ovog organa, odnosno pravnih lica.Ukoliko se pojedini materijali na sjednici komisije odnose na druga ministarstva iorgane uprave, odnosno na pitanja iz djelokruga rada tih organa, onda u radukomisije učestvuju i predstavnici tih organa.

Radi davanja stručnih mišljenja i objašnjenja, sjednici komisije može prisustvo-vati lice koje odredi član komisije, sa čim se prethodno mora složiti predsjednikkomisije. U radu komisije, po pozivu, mogu učestvovati i istaknuti naučni radnicii stručnjaci iz određenih oblasti.

Predsjednik komisije, u fazi pripremanja sjednice komisije, može, po sopstvenojinicijativi ili po zaključku komisije, organizovati sastanke sa ovlašćenim pred-stavnicima ministarstava, drugih organa uprave, državnih organa, privrednihdruštava i institucija od interesa za Crnu Goru.

Prije nego što se održi sjednica Komisije, ministarstva, drugi organi i organizacijedaju svoje stavove na materijale koji će se na sjednici razmatrati, po pravilu, upisanoj formi. Međutim, moguće je da se stav iznese i usmeno, na samoj sjednici.



30

Radi razmatranja pitanja iz zajedničke nadležnosti ili radi usaglašavanja stavova,komisije održavaju zajedničke sjednice koje sazivaju predsjednici komisija.

Nakon završene sjednice, komisija Vladi podnosi pisani izvještaj koji sadržikonsta tacije i ocjene o razmotrenom materijalu i predloge zaključaka u formi ukojoj Vlada treba da ih usvoji. U izvještaju se konstatuje da li se predlagačsaglasio sa utvrđenim stavovima i zaključcima komisije, a ukoliko nije, onda senavode i razlozi nesaglašavanja, kao i stavovi predlagača. Član komisije, ukolikoto zahtijeva, može da u izvještaju konstatuje svoje izdvojeno mišljenje.

Komisije predstavljaju svojevrstan filter prije održavanja sjednica Vlade, jer se nanjima materijali podrobno razmatraju, ostavljajući često da se na sjednici Vladeodređeni materijal samo usvoji. To, međutim, ne znači da se na sjednici Vladeuopšte ne otvara pitanje o tome da li neko od članova Vlade ima primjedbe naprezentovani tekst. U principu, svi materijali koji se kasnije uvrste na dnevni redsjednica Vlade trebalo bi da prođu diskusiju i razmatranje u okviru odgovarajućihkomisija. Ipak, u praksi se dešava da se neki materijal podnese direktno na sjed-nicu Vlade, ali su te situacije rijetke i vezane su za izuzetno važna pitanja u vezisa kojima je potrebno hitno postupanje.

Privremena radna tijela Vlade obrazuju se odlukom, radi razmatranja pojedinihpitanja iz nadležnosti Vlade i davanja mišljenja i predloga.



Sa sjednice radnih tijela

3.4. SAVJETODAVNA TIJELA VLADE

Vlada može obrazovati savjet ili drugo savjetodavno tijelo Vlade, čiji se zadaci,sastav i način rada utvrđuju aktom o njegovom obrazovanju.

3.5. PROGRAM RADA VLADE

Vlada donosi godišnji program rada, koji se sastoji iz tematskog i normativnog dijela.

Osnov za donošenje programa Vlade je program kandidata za predsjednikaVlade, prethodno prihvaćen od strane Skupštine, mjere ekonomske politike zatekuću godinu i stavovi Vlade u vezi sa ovim pitanjima. Tako program predsta vljaprojekciju onoga što Vlada namjerava da ostvari u tekućoj godini, vodeći računao kretanjima ne samo na unutrašnjem, već i na međunarodnom planu (s tim uvezi, poseban značaj se daje obavezama koje Crna Gora mora da ispuni u svomodnosu prema međunarodnim organizacijama čija je članica, kao i obavezamakoje proističu iz potvrđenih i objavljenih međunarodnih ugovora, a naročitoobavezama u vezi sa integracijama u Evropsku uniju). Sveobuhvatnost poslovaVlade koji se planiraju može se vidjeti i iz oblasti po kojima su ti poslovi razvrsta -ni, a to su: 1) proces evropskih integracija;2) politički sistem, unutrašnja i spoljna politika;3) ekonomska politika i4) finansijski sistem i javna potrošnja.



32

Sa jednog od sastanaka u Vladi

Za svaki zadatak se određuje njegov nosilac i rok za izvršavanje, a daje se ikratak sadržaj zadatka i koje je radno tijelo nadležno za razmatranje istog.

Postupak pripremanja programa rada Vlade počinje u ministarstvima i drugimorganima uprave, koji Generalnom sekretarijatu upućuju svoje predloge, inicija-tive i sugestije. Nakon što ih Generalni sekretarijat objedini i sačini nacrt progra-ma rada Vlade, taj nacrt se upućuje stalnim radnim tijelima Vlade, odnosnokomisijama koje ga razmatraju u okviru svog djelokruga rada. Predlog programarada Vlade priprema se u Generalnom sekretarijatu nakon iznijetih predloga isugestija od strane komisija.

U programu rada Vlade se za svaki od zadataka utvrđuje rok u kojem su min-istarstva, odnosno drugi organi uprave, dužni da taj zadatak izvrše. Međutim, upraksi se dešava da te rokove nije moguće ispoštovati. U slučaju da se to desi,ministarstvo i drugi organ uprave imaju obavezu da blagovremeno obavijesteVladu o razlozima zbog kojih nisu u mogućnosti da te zadatke izvrše, kao i dapredlože novi rok za izvršavanje istih. Nakon toga Vlada razmatra obavještenje io njemu zauzima stav.

Iako program rada Vlade predstavlja dokument koji se donosi unaprijed i priličnoje detaljan, nije isključena mogućnost da se u toku godine javi potreba da se jošneka aktivnost uvrsti u njega. Naravno, radi se o izuzecima, jer bi cjelokupnuorganizaciju rada Vlade u toku godine prilično remetile česte izmjene i dopunenjenog programa rada.

Pored programa rada Vlade, postoje i programi rada organa državne uprave, kojise takođe donose na godišnjem nivou.

Program rada organa državne uprave naročito sadrži:1) pregled aktivnosti kojima se ostvaruju funkcije organa (i to date pojedinačno

po funkcijama);2) osnovnu sadržinu posla;3) nosioce posla (organizacionu jedinicu, tim, konkretnog službenika i dr.);4) rokove za izvršenje posla (date mjesečno, kvartalno ili na drugi način);5) subjekte sa kojima se u ostvarenju aktivnosti sarađuje (subjekti se naznaču-

ju pojedinačno, a potrebno je naznačiti i oblik saradnje);6) pregled sredstava koja su potrebna za period za koji se donosi program rada.

Program rada donosi ministar, odnosno starješina drugog organa uprave, a zadonošenje programa rada drugog organa uprave potrebno je da ministarstvokoje nad tim organom vrši nadzor da saglasnost.



3.6. ORGANI DRŽAVNE UPRAVE

Prema Ustavu Crne Gore, poslove državne uprave vrše ministarstva i drugiorgani uprave. Pojedine poslove državne uprave može vršiti i lokalna samoupra-va ili drugo pravno lice, kada im se ti poslovi prenesu zakonom ili povjere propi-som Vlade.

Državna uprava je u svom radu profesionalna, nezavisna, samostalna i nepris-trasna, a organi državne uprave imaju obavezu da zakonito i blagovremenoodlučuju u stvarima iz svoje nadležnosti. Rad organa državne uprave podliježekontroli, koja se ostvaruje vršenjem upravnog i drugog nadzora, sudskom kon-trolom i drugim oblicima kontrole, u skladu sa zakonom.

Shodno ustavnoj odredbi o službenom jeziku i jezicima u službenoj upotrebi,organi državne uprave su dužni da pripadnicima manjinskih naroda i drugih man-jinskih nacionalnih zajednica obezbijede ostvarivanje prava na upotrebu njihovogjezika i pisma u službenoj upotrebi, kao i na vođenje postupka na njihovomjeziku, u sredinama sa značajnim učešćem tih grupa u stanovništvu.

U poslove državne uprave spadaju:1) predlaganje unutrašnje i spoljne politike;2) vođenje politike razvoja;3) normativna djelatnost;4) izvršavanje zakona i drugih propisa; 5) vršenje upravnog nadzora;6) odlučivanje u upravnom postupku o pravima i obavezama građana i pravnih lica;7) postupanje u prekršajnom postupku;8) obezbjeđivanje vršenja poslova od javnog interesa, kao i drugih poslova koji

im se zakonom ili drugim propisom daju u nadležnost.

Organe državne uprave osniva Vlada, utvđuje im organizaciju i način radadržavne uprave i uređuje pitanja obezbjeđenja izvršenja odluka Ustavnog suda,kao i druga pitanja od značaja za organizaciju i rad državne uprave.

U Crnoj Gori, organi državne uprave su ministarstva i drugi organi uprave.Ministarstva se osnivaju za jednu ili više povezanih upravnih oblasti, zavisno odprirode, značaja i obima tih poslova i potrebe obezbjeđenja strategije razvoja. Sdruge strane, organi uprave se osnivaju za vršenje poslova izvršavanja zakona idrugih propisa, upravnih i stručnih poslova u upravnim oblastima u kojima seosnivaju ministarstva, kao i u drugim oblastima, kada obim i priroda poslovazahtijevaju samostalnost u radu, odnosno postojanje organa uprave.



34

Ministarstva su nadležna za vršenje poslova predlaganja unutrašnje i spoljnepolitike, vođenja razvojne politike, normativne djelatnosti i vršenje upravnog na -dzora u skladu sa zakonom. Ona utvrđuju razvojne strategije i podstiču privred-ni, socijalni, kulturni, ekološki i opšti društveni razvoj praćenjem i razmjenompodataka i evidencija i statističkim i analitičkim praćenjem stanja u oblastima zakoje su osnovana i predlaganjem i donošenjem mjera.

Dužnost ministarstava je da preduzimaju mjere i radnje u cilju ostvarivanja pro-grama Vlade. Nadalje, ministarstvo je obavezno da, na zahtjev Vlade, proučiodređeno pitanje ili obavi određeni zadatak. Takođe je dužno da obezbijediizvršavanje zaključaka i akata Vlade.

Ministarstva najmanje jedanput godišnje podnose Vladi izvještaj o radu i stanju uupravnoj oblasti. Na zahtjev Vlade, dužna su da podnesu i poseban izvještaj opojedinim pitanjima iz djelokruga, mjerama koje su preduzeli i njihovim rezultati-ma. Izvještaj o radu ministarstva sadrži i izvještaj o radu organa uprave nad čijimradom vrši nadzor.



Predstavnici Vlade i ministarstva u obavljanju redovnih aktivnosti

Ministarstva su obavezna da sarađuju i da se međusobno obavještavaju o svomradu, naročito o pitanjima koja su od značaja za njihov rad. U skladu sa odlukomVlade, ministarstva su obavezna da zajednički obavljaju poslove. Ista obavezamože proizilaziti i iz njihovih propisanih nadležnosti. Saradnja između mini -starstava u pripremi i donošenju propisa ne samo da ima za rezultat kvalitetnijepredloge propisa, već pruža ministarstvima mogućnost da se upoznaju sa radomdrugih ministarstava i tako steknu bolji uvid u opšte stanje stvari unutar izvršnevlasti kao cjeline.Kada izvršavanje pojedinih poslova spada u nadležnost dva ili više ministarsta-va, izvršenjem tih poslova rukovodi ministarstvo u čijem djelokrugu je pretežandio poslova koji treba da se izvrše.

Organi uprave se u Crnoj Gori osnivaju kao uprave, odnosno organi koji vršepretežno upravne i sa njima povezane stručne poslove i kao sekretarijati, zavodi,direkcije i agencije, odnosno organi koji vrše pretežno stručne poslove.

Konkretno: uprave su organi koji neposredno izvršavaju zakone i druge propise i

odlučuju o pravima i obavezama fizičkih i pravnih lica i drugih subjekata; sekretarijati su organi koji vrše pretežno stručne poslove, uz mogućnost

vršenja upravnih i drugih poslova; zavodi su organi koji vrše stručne i sa njima povezane upravne poslove uz

primjenu naučnih metoda i saznanja; direkcije su organi koji vrše pretežno stručne i sa njima povezane upravne

poslove koji se odnose na oblast privrede; agencije su organi koji vrše stručne i sa njima povezane upravne poslove,

koji se vrše uz primjenu tržišnih principa, odnosno pružanja usluga i obezb-jeđuju unapređenje i razvoj.



36

Ministar u obavljanju redovnih aktivnosti

Organi uprave mogu imati svojstvo pravnog lica, što se uređuje aktom o osni va -nju. Takođe, u okviru svog djelokruga, mogu da pružaju usluge fizičkim i pravnimlicima uz naknadu.

Organima uprave rukovode starješine organa uprave. Za uprave, zavode, dire k -cije i agencije to je direktor, dok za sekretarijat tu funkciju vrši sekretar. Starješinuorgana uprave imenuje i razrješava Vlada, na predlog resornog ministarstva. Zasvoj rad, rad organa uprave kojim rukovodi, kao i za stanje u oblasti, starješinaorgana uprave odgovara resornom ministru i Vladi. Dužnost starješine organauprave prestaje ostavkom, razrješenjem i prestankom mandata Vlade.

Organ uprave, najmanje jedanput godišnje, podnosi ministarstvu koje nad nje-govim radom vrši nadzor izvještaj o radu i stanju u oblastima za koje je osnovan.

Unutrašnja organizacija i sistematizacija organa državne uprave utvrđuje se za vi snood obima, vrste i složenosti poslova koji se vrše i na način kojim se obezbjeđuje nji-hovo efikasno, ekonomično i efektivno vršenje. Kriterijume za unutrašnju organizaci-ju, sistematizaciju i nomenklaturu poslova i okvirni broj izvršilaca određuje Vlada.Vlada takođe utvrđuje akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji organa državneuprave, na predlog ministra, odnosno starješine organa uprave. U postupku utvrđi-vanja akta o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji organa uprave, Vlada je oba ve -zna da pribavi mišljenje ministarstva koje vrši nadzor nad radom tog organa uprave.

U ministarstvu se može obrazovati savjet, kao stručno-savjetodavno tijelo minis-tra, radi razmatranja pitanja iz nadležnosti ministarstva. Savjet se obrazuje izreda istaknutih naučnih i stručnih lica, a obrazuje ga ministar.

Pored savjeta, u ministarstvu, ali i u drugom organu uprave, može se obrazovatikolegijum kao savjetodavno tijelo. Po pravilu ga čine rukovodeća lica i državnislužbenici, odnosno namještenici koje odredi ministar, odnosno starješina drugogorgana uprave.

Ukoliko se za vršenje određenih poslova zahtijeva stručna saradnja državnihslužbenika i namještenika iz različitih unutrašnjih organizacionih jedinica, postojimogućnost obrazovanja projektnih grupa, timova ili drugih odgovarajućih oblikarada. Projektnu grupu, tim ili drugi oblik rada može obrazovati potpredsjednikVlade, ministar ili starješina drugog organa uprave. Za rad u ovim oblicima radamogu se angažovati i državni službenici i namještenici iz drugih ministarstava ilidrugih organa uprave, pri čemu je potrebno da se sa tim saglasi ministar, odno -sno starješina drugog organa uprave. Pored njih, moguće je angažovanje i stru -čnjaka izvan organa državne uprave.

Radi boljeg razumijevanja dajemo šematski pregled organizacije Vlade i organadržavne uprave. Pregled je dat tako da se predstavi koje ministarstvo vrši nadzornad kojim organom uprave, uz izuzetak Sekretarijata za zakonodavstvo, nadkojim nadzor vrši Vlada, preko generalnog sekretara.





38

VLADA

Ministarstvo zainformaciono

društvo

Ministarstvoekonomije

Ministarstvoturizma

1. Uprava za zaštitukonkurencije

2. Zavod za metrologiju3. Zavod za intelektualnu

svojinu4. Direkcija za razvoj

malih i srednjihpreduzeća

1. Uprava pomorskesigurnosti

2. Lučka uprava3. Direkcija za saobraćaj4. Direkcija za željeznice

1. Veterinarska uprava2. Uprava za šume3. Uprava za vode4. Fito-sanitarna uprava5. Agencija za duvan

1. Poreska uprava2. Uprava za nekretnine3. Uprava carina4. Uprava za antikorupcijsku inicijativu 5. Uprava za sprječavanje pranja novca

i finansiranja terorizma 6. Uprava za igre na sreću7. Uprava za imovinu8. Zavod za statistiku9. Direkcija za javne nabavke

1. Zavod za međunarodnu,naučnu, prosvjetno-kulturnu i tehničkusaradnju

2. Zavod za školstvo

1. Uprava zakadrove

2. Upravapolicije

1. Državni arhiv2. Uprava za

mlade i sport

Sekretarijat zazakonodavstvo

Direkcijaza zaštitu

tajnihpodatakaZavod za

izvršenjekrivičnihsankcija

Zavod zazbrinjavanje

izbjeglica

Ministarstvoinostranihposlova

Ministarstvokulture, sporta

i medija

Ministarstvoodbrane

Ministarstvopravde

Ministarstvoza evropskeintegracije

Ministarstvozdravlja

Ministarstvofinansija

Ministarstvounutrašnjihposlova i

javne uprave

Ministarstvoza ljudska i

manjinska prava

Ministarstvoprosvjete i nauke

Ministarstvorada i

socijalnogstaranja

Ministarstvopoljoprivrede,šumarstva i

vodoprivrede

Ministarstvosaobraćaja,pomorstva i

telekomunikacija

Ministarstvouređenja

prostora i zaštiteživotne sredine

Generalnisekretarijat

Vlade

* Vlada vrši nadzor nad radom Sekretarijata za zakonodavstvo preko Generalnog sekretara

Pojedini poslovi državne uprave mogu se zakonom prenijeti na lokalnusamoupravu ili drugo pravno lice, odnosno propisom Vlade povjeriti lokalnojsamoupravi ili drugom pravnom licu. To prenošenje i povjeravanje poslovasprovodi se u cilju njihovog efikasnijeg i ekonomičnijeg vršenja.

Prije nego što se donese akt o prenošenju/povjeravanju poslova, neophodno jeda se uradi elaborat o opravdanosti takve odluke. Taj elaborat naročito sadržiopravdanost povjeravanja poslova, precizno određivanje poslova koji seprenose/povjeravaju, određenje subjekta kojem se ti poslovi povjeravaju kao istavove tog organa o mogućnostima i uslovima za vršenje tih poslova, zatim seutvrđuje da li postoje uslovi u odnosu na organizaciona, kadrovska, tehnička,finansijska i materijalna pitanja i, konačno, određuju se način i uslovi finansira njavršenja povjerenih poslova.

Organ uprave je nadležan da kontroliše da li organi na koje su prenijeti, odnos-no kojima su povjereni poslovi, iste vrše u skladu sa zakonom. On ih, takođe,upozorava ukoliko nađe da organi postupaju protivno zakonu, a uz to im pred-laže i mjere koje treba da preduzmu kako bi to stanje otklonili. Ukoliko organi inakon upozorenja ne obavljaju poslove koji su im prenijeti/povjereni, ili ih oba -vljaju neažurno i nepravilno, organ uprave može predložiti Vladi da otpočnepostu pak za oduzimanje prenijetih, odnosno povjerenih poslova.



Detalj iz Biroa za odnose sa javnošću

4. Normativna aktivnost

4.1. PRIPREMA AKATA I DRUGIH MATERIJALA

Predloge materijala za razmatranje na sjednici Vlade obrađivači pripremaju uskladu sa Poslovnikom Vlade Crne Gore. Pored toga, obrađivači predlogazakona, drugog propisa ili opšteg akta dužni su da ih sačine u skladu sa pravno-tehničkim pravilima koja je utvrdio Sekretarijat za zakonodavstvo. Tim pravilimadata su konkretna uputstva za izradu zakona i podzakonskih akata (obrađena jesistematika zakona, formalna struktura zakona, kao i sistematika i strukturapodzakonskih akata), posebna pravila u vezi izmjena, dopuna i ispravki propisa,kao i pravila u vezi jezika, stila i načina pisanja propisa. Poseban dio ovih pravi-la čine smjernice za usklađivanje propisa Crne Gore sa pravnim poretkomEvropske unije.

U postupku pripreme predloga zakona, strateških i planskih dokumenata možese, na zahtjev obrađivača ili po inicijativi predsjednika komisije, održati pretho dnarasprava na komisiji. Ova rasprava doprinosi lakšem određenju pravaca u kojimaobrađivač treba da se kreće prilikom izrade materijala.

Predlog za razmatranje i odlučivanje na sjednici Vlade podnosi se u obliku:1) predloga zakona, drugog propisa ili opšteg akta kojeg Vlada podnosi

Skupštini;2) predloga zakona: o budžetu, o budžetu Crne Gore i o završnom računu

budžeta Crne Gore;3) predloga uredbe, odluke i drugog opšteg akta koji donosi Vlada;4) predloga osnove za međunarodne susrete (u zemlji i inostranstvu) i predloga

osnove za vođenje pregovora i zaključivanje međunarodnih sporazuma sadrugim državama i međunarodnim organizacijama;

5) predloga mišljenja Vlade na predloge zakona, drugog propisa ili opšteg aktačiji predlagač nije Vlada;

6) predloga programa, ocjena, stavova i zaključaka Vlade o određenim pitanjima;7) predloga odgovora, odnosno mišljenja koje Vlada dostavlja Ustavnom sudu Crne

Gore, kao i predloga mjera za izvršavanje odluka Ustavnog suda Crne Gore;8) predloga rješenja i drugih pojedinačnih akata koje donosi Vlada.

Materijali treba da sadrže i predloge ocjena i zaključaka koje Vlada treba dausvoji. Predlog zaključaka sadrži precizno određenu obavezu, nosioca i rok zaizvršavanje obaveze.



40

Uz predlog zakona, drugog propisa ili opšteg akta koje Vlada predlaže Skupštini,obrađivač Vladi dostavlja i predlog za određivanje predstavnika Vlade koji ćeučestvovati u radu Skupštine i njenih radnih tijela.

Predlog zakona, drugog propisa ili opšteg akta koji Vlada podnosi Skupštinipriprema se u skladu sa Poslovnikom Skupštine Crne Gore i Poslovnikom VladeCrne Gore. Tako, ukoliko Vlada podnosi Skupštini predlog zakona, mora ga podni-jeti u obliku u kojem se zakon donosi, uz obrazloženje u pisanoj formi i u određenombroju primjeraka, a podnosi ga i u elektronskom obliku. Obrazloženje predlogazakona mora sadržati: ustavni osnov za donošenje zakona, razloge za donošenjezakona, podatke o usklađenosti predloga zakona sa evropskim zakonodavstvom ipotvrđenim i objavljenim međunarodnim ugovorima, objašnjenje osnovnih pravnihinstituta i procjenu finansijskih sredstava potrebnih za sprovođenje zakona. Ukolikose predlaže povratno dejstvo odredaba zakona, mora se predočiti i javni intereszbog kojeg se povratno dejstvo predlaže. Ukoliko se, pak, predlaže zakon o izmje-nama zakona, mora se navesti tekst odredaba zakona koje se mijenjaju.

Predlog uredbe, drugog propisa ili opšteg akta kojeg donosi Vlada takođe morabiti obrazložen, s tim što sadržina i obim obrazloženja zavise od same vrste akta.Posebno obrazloženje se priprema za predloge zakona o potvrđivanju međuna -rodnih ugovora, a sadržina obrazloženja uređena je Zakonom o zaključivanju iizvršavanju međunarodnih ugovora. Prema tom zakonu, obrazloženje predlogazakona o potvrđivanju treba da sadrži: ustavni osnov za donošenje zakona (kojije sadržan u članu 82 tačka 17 Ustava Crne Gore), ocjenu stanja međunarodnihodnosa i cilj donošenja zakona, objašnjenje osnovnih pitanja koja se uređujumeđunarodnim ugovorom, procjenu finansijskih sredstava koja su potrebna zasprovođenje zakona o potvrđivanju, napomenu o potrebi usaglašavanjaunutrašnjih propisa sa međunarodnim ugovorom i razloge hitnosti, ukoliko sepredlaže donošenje tog zakona po skraćenom postupku.



Sjednica Vlade Crne Gore

Materijal koji se dostavlja na razmatranje Vladi ne može imati više od deset stra -nica. Ovo ne važi za nacrte/predloge zakona, predloge strateških i planskih doku-menata i drugih opštih akata. Ukoliko materijal koji se dostavlja ima više od desetstranica, uz njega se obavezno dostavlja i rezime, odnosno kratak sadržaj mate -rijala, i to na najduže pet stranica.

Materijali koji se dostavljaju Vladi na razmatranje i odlučivanje ne mogu biti dostu -pni javnosti prije sjednice Vlade. Ukoliko predlog koji treba da se razmotri i o kojemtreba da se donese odluka, odnosno obrazloženje ili drugi prilozi koji se dostavlja-ju uz predlog, sadrže tajne podatke, obrađivač određuje i označava stepen tajno -sti. To se vrši u skladu sa posebnim Zakonom o tajnosti podataka, prema kojem setajnom podatku određuje jedan od stepena tajnosti, i to: „strogo tajno“, „tajno“, po -vje rljivo“ ili „interno“. Osnov za određivanje stepena tajnosti podatka predstavljasadržaj tajnog podatka i njegov značaj za bezbjednost Crne Gore ili za njene poli-tičke ili ekonomske interese. O ovakvim predlozima se vodi posebna evidencija, aposlije korišćenja vraćaju se generalnom sekretaru Vlade.

Pripremanje materijala za Vladu nije jednostavan proces, imajući u vidu činjenicuda je potrebno proći više faza izrade samog materijala, i to u saradnji sa određe -nim ministarstvima, odnosno drugim organima uprave, kada je to predviđeno.

Polazeći od toga, obaveza obrađivača predloga zakona, drugog propisa iliopšteg akta sastoji se i u dostavljanju sljedećih mišljenja i procjena:1) mišljenja Sekretarijata za zakonodavstvo o usklađenosti predloga akta sa

Ustavom i pravnim sistemom Crne Gore;2) izjave o usklađenosti predloga akta sa odgovarajućim propisima Evropske unije,

sa pratećom tabelom usklađenosti, koja se sačinjava u skladu sa uputstvomMinistarstva za evropske integracije i koju to ministarstvo mora da potvrdi;

3) mišljenja Ministarstva pravde za predlog akta kojim se uređuje postupak predsudovima, kao i za odredbe tog predloga kojima se uređuju sankcije iprekršajni postupak;

4) mišljenja Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave za predlog aktakojim se uređuje postupak pred državnim organima, sistem državnih organai lokalne samouprave;

5) procjene fiskalnog uticaja sprovođenja akta na budžet Crne Gore, sredstvaFonda penzijskog i invalidskog osiguranja, Fonda za zdravstveno osiguranje,Zavoda za zapošljavanje Crne Gore i budžet lokalne samouprave, a ta pro -cjena se priprema u skladu sa uputstvom Ministarstva finansija;

6) mišljenja Ministarstva finansija da se rješenjima sadržanim u predlogu akta nestvaraju barijere u poslovanju;

7) mišljenja Ministarstva inostranih poslova za predloge zakona o potvrđivanjumeđunarodnih ugovora, na predlog osnove za zaključivanje međunarodnogugovora i materijale koji su vezani za vođenje pregovora i susrete sa inostra -nim delegacijama;

8) mišljenja Uprave za kadrove o predlogu pravilnika o unutrašnjoj organizaciji isistematizaciji organa državne uprave.



42

Uz predlog zakona i drugog propisa, kao i strateških i planskih dokumenata,obrađivač je dužan da dostavi i izvještaj o obavljenim međusektorskim i međure-sorskim konsultacijama. Ovim je prepoznata nužnost saradnje između organadržavne uprave, kako ministarstava, tako i ministarstava i drugih organa uprave,koja se ne sastoji samo u saradnji prilikom pripreme predloga akata, već je pred-viđena i kao obaveza međusobnog obavještavanja tih organa o svom radu, anaročito o pitanjima koja su značajna za njihov rad.

Pored stavova, predloga i mišljenja koji su iznijeti u međusektorskim i međure-sorskim konsultacijama, obrađivač predloga je dužan da dostavi i analizu stanja,pojava i problema u oblasti koja se aktom uređuje.

Imajući u vidu da je jedna od obaveza Vlade vezana za prenošenje propisaEvropske unije u naš pravni sistem, to su obrađivači dužni da uz predlog aktaMinistarstvu za evropske integracije dostave i propise Evropske unije i potvrđenemeđunarodne ugovore sa kojima je taj akt usaglašen. Ovo je značajno zbog togašto se u okviru ministarstava često prevode propisi Evropske unije kojeMinistarstvo za evropske integracije nema u svojoj bazi prevoda, pa je potrebnoda se svi prevodi drže na jednom mjestu i da prođu sve faze obrade do konačnogteksta prevoda koje u okviru pomenutog ministarstva postoje. Sa druge strane jei obaveza Ministarstva za evropske integracije da obrađivaču omogući da koristiprevode i materijale kojima raspolaže. Ministarstvo za evropske integracije jepripremilo Priručnik za prevođenje propisa u procesu evropskih integracijai koji je su dužna koristiti sva lica koja su angažovana na pripremi prevoda kakopropisa Evropske unije, tako i drugih međunarodnih propisa, kako bi se postiglaterminološka ujednačenost, a tu je i terminološka baza MONTERM.



Sala za sjednice Vlade

Jedna od obaveza obrađivača je i dostavljanje predloga akta ministarstvima,odnosno drugim organima u elektronskoj formi.

Nakon što obrađivač do stavipre dlog zakona, stra teškogili planskog do kumenta min-istarstvu, odno sno drugomorganu uprave na mišljenje,to ministarstvo, odno snoorgan dužno je da u pisanojformi obrađivaču dostavisvoje stavove o aktu, i to uroku koji ne može biti dužiod 14 dana. Taj rok je kraćiukoliko se radi o predlozimaostalih materijala i iznosi petdana, a može se desiti da sena obrazložen zahtjev obra -đivača to mišljenje dostavi iu kra ćem roku. Uvođenjerokova za izjašnjavanje ministarstava, odno sno drugih orga na uprave o predloguakta značajno je prije svega zbog obaveze ispunjavanja za dataka u rokovimaodređenim programom rada Vlade.

Prije nego što materijal dostavi Vladi, obrađivač je dužan da ga uskladi sastavovima Sekretarijata za zakonodavstvo, ministarstava i drugih organa od kojihsu prethodno dobijena mišljenja. Ukoliko obrađivač ne prihvati mišljenja pomenu-tih organa ili ukoliko u neposrednoj saradnji sa njima ne usaglasi stavove, spornapitanja će se uskladiti kod nadležnog potpredsjednika Vlade.

Konačno, predlog zakona, strateških i planskih dokumenata obrađivači dosta -vljaju Generalnom sekretarijatu i to najkasnije 15 dana prije održavanja sjedniceVlade, dok se ostali materijali Generalnom sekretarijatu mogu dostaviti najkasni-je sedam dana prije održavanja sjednice Vlade. Generalni sekretar Vlade imaobavezu da obrađivaču ukaže na propuste u materijalu, u smislu da nisupripremljeni u skladu sa Poslovnikom Vlade, odnosno da zahtijeva otklanjanje tihpropusta.

Nakon što propusti budu otklonjeni, generalni sekretar proslijeđuje materijalečlanovima Vlade.



44

Imajući u vidu značaj i težinu svih oblika komunikacije nameđunarodnom nivou, za pregovore i susrete sa inostran-im delegacijama potrebno je prethodno pripremiti predlogosnove za vođenje pregovora, tj. platformu.

Platformu utvrđuje Vlada i ona sadrži: ocjenu stanjaodnosa sa drugom državom ili međunarodnom organizaci-jom, razloge zbog kojih se predlaže održavanje međunaro-dnih susreta, osnovna pitanja o kojima će se voditi pregov-ori i stavove koje će zastupati crnogorska delegacija.Predlog sadrži i sastav delegacije, kao i troškove rada del-egacije.

Ukoliko to zahtijevaju razlozi hitnosti, razgovori sa inostran-im delegacijama se mogu voditi i na osnovu uputstva datogod strane predsjednika Vlade.

Nakon završetka susreta, delegacija je dužna da unajkraćem roku Vladi podnese izvještaj.

4.2. SJEDNICA VLADE

Prvu sjednicu Vlade saziva predsjednik Vlade u roku od osam dana od danaizbo ra Vlade.

Predsjednik Vlade saziva sjednicu po sopstvenoj inicijativi, na predlog stalnogradnog tijela Vlade ili na predlog najmanje pet članova Vlade.

Sjednica se održava, po pravilu, jednom nedeljno, i to na dan koji odredi pred-sjednik Vlade. Obično se sjednice Vlade održavaju četvrtkom, dok se sjednicekomisija održavaju utorkom. Ukoliko to zahtijevaju određene okolnosti ili postojipotreba hitnog preduzimanja određenih mjera, predsjednik Vlade može sazvatiposebnu sjednicu Vlade.

Generalni sekretar obavještava članove Vlade o sazivanju sjednice i to, po pra -vilu, dva dana prije sjednice, pisanim putem. U obavještenju se naznačava dan,mjesto i vrijeme održavanja sjednice, kao i druge informacije od značaja za održa-vanje sjednice. Uz obavještenje se dostavlja i predlog dnevnog reda, izvještajikomisija, zapisnik sa prethodne sjednice, kao i materijali koji nijesu dostavljeniranije. Od nedavno se dostavljanje materijala vrši elektronskim putem, kada je izvanično počela sa radom elektronska sjednica Vlade i sjednice komisija.



Sa sjednice Vlade

Obavještenje o sazivanju sjednice može se dostaviti i u kraćem roku, ukoliko zato postoje posebni razlozi.

Pored predsjednika, potpredsjednika i članova Vlade, kao i generalnog sekretara,u radu sjednice učestvuje i sekretar Sekretarijata za zakonodavstvo. SjedniciVlade mogu da prisustvuju i učestvuju u radu, po pozivu, i ovlašćena lica iz mini -starstava i drugih organa uprave, Generalnog sekretarijata, kao i druga pozvanalica. Tim licima se dostavljaju samo oni materijali u vezi kojih su pozvani.

Međutim, predsjednik Vlade može da odredi da sjednici prisustvuju samo članoviVlade.

Tok sjednice Vlade:1) utvrđivanje dnevnog reda – nakon što predsjednik Vlade otvori sjednicu, pri -

stupa se utvrđivanju dnevnog reda. Tom prilikom član Vlade može da predložiizmjene ili dopune dnevnog reda, što mora da obrazloži. Sam predsjednikVlade ima pravo da predloži izmjene ili dopune dnevnog reda do kraja sjednice.

2) usvajanje zapisnika sa prethodne sjednice – nakon što se utvrdi dnevnired, pristupa se usvajanju zapisnika sa prethodne sjednice. Član Vlade imapravo da stavi primjedbe na zapisnik, o kojima odlučuje Vlada prilikom usva-janja zapisnika.

3) razmatranje i odlučivanje o tačkama dnevnog reda, glasanje – o svakoj tačkidnevnog reda se raspravlja i odlučuje. Ukoliko je član Vlade ujedno i član komi -sije koja je razmatrala određene materijale i pitanja, on, po pravilu, na sjedniciVlade ne učestvuje u raspravi o tim istim pitanjima, osim ukoliko je na sjednicikomisije izdvojio svoje mišljenje. U toku rasprave može se govoriti samo o pita -nju koje je predmet rasprave. U slučaju da se učesnik u raspravi u svom izlaga -nju udalji od tačke dnevnog reda, predsjednik Vlade će ga na to upozoriti. Oistom pitanju se može govoriti samo jednom od strane istog učesnika, osim uko-liko on daje i odgovor na izlaganje drugog učesnika. Nakon što se pretres završi,Vlada odlučuje o utvrđivanju teksta predloga zakona, drugog propisa ili opštegakta, odnosno donosi odgovarajući akt ili zaključak. Član Vlade može da izdvojisvoje mišljenje, koje treba da obrazloži. Odluke se donose većinom glasovaprisutnih članova. Glasanje na sjednici je javno. Rezultate glasanja utvrđujepredsjednik Vlade. U slučaju jednakog broja glasova, odluka se smatra donije-tom ako je za nju glasao predsjednik Vlade. Većinom glasova svih članova Vladaodlučuje o predlogu za skraćenje mandata Skupštine, predlogu za raspisivanjedržavnog referenduma, postavljanju pitanja povjerenja Vladi, raspuštanjuSkupštine, podnošenju ostavke Vlade, podnošenju predloga za promjenuUstava i utvrđivanju predloga zakona o budžetu i završnom računu budžeta.

U hitnim i drugim naročito opravdanim slučajevima, Vlada može, na predlogpredsjednika Vlade, odlučiti o pojedinim pitanjima bez održavanja sjednice, ali zato mora pribaviti saglasnost većine članova Vlade. Odluka koja se donosi na ovajnačin mora se verifikovati na prvoj narednoj sjednici Vlade.



46

O sjednicama Vlade vodi se zapisnik, o čijem vođenju i čuvanju se stara gene -ralni sekretar. Zapisnik potpisuju predsjednik, odnosno potpredsjednik koji gazamjenjuje i generalni sekretar.

Pored vođenja zapisnika, tok sjednice Vlade snima se tonski. Tonski zapisi sma-traju se strogo povjerljivim materijalom, osim ukoliko predsjednik Vlade ne odre-di drugačije za pojedine slučajeve. Članovi Vlade mogu koristiti tonske zapise, aimaju pravo i da, do usvajanja zapisnika, izvrše redakciju svog izlaganja bezunošenja bitnih izmjena u tekstu.

Materijali sa sjednice Vlade, akti koje je Vlada donijela, kao i zapisnici i tonskizapisi čuvaju se u dokumentaciji Generalnog sekretarijata Vlade i mogu se koris-titi uz saglasnost generalnog sekretara.

Nakon što Vlada utvrdi stav o nekom pitanju iz djelokruga rada određenog mi ni -starstva, odnosno drugog organa uprave, generalni sekretar, nakon verifikacije,dostavlja zaključke tom ministarstvu, odnosno organu uprave. U hitnim slučaje-vima se ti zaključci mogu dostaviti i prije verifikacije. Zaključak se smatra verifiko-vanim usvajanjem zapisnika sa sjednice na kojoj je donijet, a kako se zapisniciusvajaju na prvoj narednoj sjednici, onda se i zaključak smatra verifikovanim kadse zapisnik sjednice na kojoj je donijet usvoji na toj prvoj narednoj sjednici.

Obrađivač priprema propis ili drugi opšti akt u tekstu u kojem ga je donijela Vlada,nakon čega ga dostavlja Sekretarijatu za zakonodavstvo. Po pribavljenom mi -šljenju Sekretarijata, propis ili drugi opšti akt obrađivač dostavlja generalnomsekretaru radi potpisivanja, odnosno radi objavljivanja. Generalni sekretar tajpropis ili opšti akt dostavlja na potpis predsjedniku Vlade, a nakon toga potpisantekst dostavlja Sekretarijatu za zakonodavstvo radi objavljivanja u „Službenomlistu Crne Gore“.

Predlog zakona ili drugog akta koji Vlada utvrdi priprema obrađivač u tekstu ukojem ga je Vlada utvrdila na sjednici, i dostavlja ga Skupštini. Obređivač jedužan da predlog tog akta dostavi i generalnom sekretaru sa konstatacijomnadležnog ministra da je pripremljen u tekstu koji je utvrđen na sjednici Vlade.



4.3. AKTI VLADE I MINISTARSTAVA

Prema Ustavu Crne Gore, Vlada donosi uredbe, odluke i druge akte za izvrša-vanje zakona. Ustavom je, takođe, propisano da Vlada može da, za vrijemeratnog ili vanrednog stanja, donosi uredbe sa zakonskom snagom, ako Sku pšti -na nije u mogućnosti da se sastane. Čim Skupština bude u mogućnosti da sesastane, Vlada je dužna da joj podnese uredbe sa zakonskom snagom napotvrđivanje.

Uredbom o Vladi Crne Gore detaljnije su uređene vrste akata koje Vlada donosi.Tako, Vla da donosi uredbe, odluke, strategije, deklaracije, rješenja, zaklju -čke i druge akte.

Uredbom se razrađuje odnos uređen zakonom, uređuju se odnosi od značaja zaostvarivanje ustavom i zakonom utvrđenih funkcija Vlade, osnivaju se ministar -stva i drugi organi državne uprave i utvrđuje organizacija i način rada državneuprave, u skladu sa zakonom.

Odlukom se preduzimaju mjere i uređuju pitanja od opšteg interesa, uređujupojedina pitanja i mjere iz nadležnosti Vlade i odlučuje o drugim pitanjima za kojaje zakonom ili uredbom određeno da ih Vlada uređuje odlukom.

Vlada donosi i poslovnik kojim bliže uređuje svoju organizaciju i način rada.

Strategijom se utvrđuje stanje u određenoj oblasti i mjere koje treba preduzetiza njen razvoj (npr. strategija nacionalne bezbjednosti, strategija razvoja zdra -vstva).

Deklaracijom se izražava stav Vlade o nekom pitanju (npr. Deklaracija o odnosi-ma sa Ujedinjenim nacijama nakon održavanja referenduma o državno-pravnomstatusu).

Rješenjem se odlučuje o imenovanjima, postavljenjima i razrješenjima, kao i odrugim pojedinačnim pitanjima iz nadležnosti Vlade.

Zaključkom se utvrđuju stavovi o pojedinim pitanjima od značaja za sprovođe -nje politike i u slučajevima kad Vlada ne donosi druge akte.

Propisi koje donose ministarstva su pravilnici, naredbe i uputstva za izvršava njezakona i drugih propisa.

Pravilnikom se razrađuju pojedine odredbe zakona i drugih propisa.

Naredbom se naređuje ili zabranjuje postupanje u određenoj situaciji koja imaopšti značaj.



48

Uputstvom se propisuje način rada i vršenja poslova organa uprave, kao iorgana lokalne samouprave i drugih pravnih lica u vršenju poslova koji su impovje reni, odnosno prenijeti.

Ministarstva svojim propisima ne mogu ustanovljavati prava i obaveze za fizičkai pravna lica.

4.4. MIŠLJENJE I STAVOVI VLADE

Skupština ili drugi organ mogu od Vlade zatražiti mišljenjenje o nacrtu/predloguzakona, predlogu drugog propisa ili opšteg akta. U tom slučaju, predlog mišlje njapriprema nadležno ministarstvo, Vlada to mišljenje na sjednici utvrđuje, nakončega se upućuje Skupštini ili drugom organu.

4.5. PRIPREMA PREČIŠĆENIH TEKSTOVA I OBJAVLJIVANJE AKATA VLADE

Ministarstvo, odnosno drugi organ uprave u čiji djelokrug spadaju pitanja koja seuređuju odnosnim propisom, pripremaju prečišćene tekstove propisa i drugihakata koje je utvrdila, odnosno donijela Vlada.

Vlada može da ovlasti i Sekretarijat za zakonodavstvo da utvrdi prečišćeni tekstpropisa Vlade.

Uredbe, odluke, poslovnik, rješenja o imenovanju, postavljenju i razrješenju, kaoi drugi akti za koje Vlada odluči, objavljuju se u „Službenom listu Crne Gore“. Oobjavljivanju akata Vlade stara se Sekretarijat za zakonodavstvo, u skladu saZakonom o objavljivanju propisa i drugih akata.



5.1. JAVNOST RADA VLADE

Rad Vlade je javan.

Koncept javnosti rada državnih organa podrazumijeva da vlada, odnosno admi -nistracija, bude otvorena na svim nivoima za građane, tj. ostvaruje direktan ko -ntakt sa građanima. Javnost rada izvršne vlasti unapređuje odgovornost igrađanima pruža informacije o onome što njihova Vlada radi. Učešće građanapovećava efektivnost rada Vlade i unapređuje kvalitet njenih odluka.

Opšta javnost, u principu, nema pravo pristupa sjednicama Vlade, kao ni pravouvida u dnevni red sjednica Vlade. Pravo da prisustvuju sjednici Vlade imajučlanovi Vlade, generalni sekretar i sekretar Sekretarijata za zakonodavstvo, kaoi druga lica koja su pozvana da prisustvuju, ali samo u dijelu ra spra ve koja seodnosi na materijale zbog kojih su i pozvani. Predsjednik Vlade može donijetiodluku da sjednici Vlade prisustvuju samo članovi Vlade, što dodatno sužavamogu ćnost učešća u radu sjednice.



50

5. Vlada i javnost

Ministar u razgovoru sa građanima

Poslovnikom Vlade propisana je nje na obaveza da obavještava javnost o svomradu i o donesenim odlukama, zaključcima i zauzetim stavovima, kao i o zna -čajnim pitanjima koja razmatra ili će razmatrati. Obavje štavanje se vrši davanjemsaopštenja za javnost, održavanjem konferencija za štampu, davanjem intervjua,vođenjem razgovora sa predstavnicima medija i na drugi način. Saopštenja sa sjednica Vlade javnosti daju nadležni potpredsjednici Vlade iresorni ministar kojeg odredi predsjednik Vlade, a to može vršiti i Biro za odnosesa javnošću.

Iz ovih odredaba proizilazi da stepen i način dostupnosti informacija zaviseisključivo od Vlade, osim ako drugim propisima nijesu određeni izuzeci. Ipak, tiizuzeci se odnose na važne aspekte rada Vlade, na podzakonske akte koje Vladaili pojedina ministarstva donose, postavljenja, odnosno imenovanja rukovodećihlica i druge odluke koje se obavezno objavljuju u "Službenom listu Crne Gore".

Poslovi Biroa vezani su za informisanje javnosti o radu Vlade i organa državneuprave, marketinške poslove u cijelu prezentiranja i promovisanja rada i pro-jekata Vlade i organa državne uprave (što se radi izdavanjem saopštenja, bilte-na, publikacija i drugih štampanih materijala, video i audio materijala i na drugenačine), a tu je i praćenje i analiziranje načina informisanja medija o radu Vladei organa državne uprave, kao i koordinacija sa medijima, interno informisanje istaranje o foto i filmskoj dokumentaciji.

Vlada ima svoju internet stranicu na kojoj obljavjuje informacije o svom radu.

Pored toga, Vlada je dužna da javnosti omogući uvid u svoj rad, što se vrši uskladu sa Zakonom o slobodnom pristupu informacijama i Poslovnikom Vlade.



Internet portal Vlade Crne Gore - www.gov.me

5.2. JAVNOST RADA DRŽAVNE UPRAVE

Zakonom o državnoj upravi propisano je da je rad organa državne uprave javan, kaoi da su građanima dostupni podaci, dokumenta, izvještaji i informacije organa drža v neuprave, osim u slučajevima određenim zakonom, kada bi davanje podataka pre -dstavljalo povredu dužnosti čuvanja tajne (državne, vojne, službene) koja se odnosi nazaštitu bezbjednosti i privatnosti građana. O svom radu organi državne uprave pru žajuobavještenja i putem tehničkih sredstava, brošura i putem sredstava javnog informi -sanja. Organi državne uprave su dužni da odrede lice koje daje izvještaje, infor macijei podatke o vršenju poslova iz nadležnosti organa. Ta lica, odnosno drža vni službeni-ci, odgovaraju za tačnost podataka koje daju, kao i za blagovremeno postupanje.

Akta koja se odnose na pojedina fizička i pravna lica dostupna su samo ako zato postoji pravni interes povezan sa sudskim i drugim postupkom u kojem gra -đanin ostvaruje svoja prava, obaveze i pravne interese.

Ukoliko organ uskrati pristup aktu, odnosno odbije zahtjev građanina, to moraobrazložiti u pisanoj formi. Istovremeno, građaninu se mora omogućiti da pod-nese predstavku organu koji vrši nadzor nad organom državne uprave koji mu jeinformaciju uskratio.

Organi državne uprave dužni su da obezbijede knjigu ili sanduče za pritužbe,odnosno da na drugi način strankama obezbijede da saopšte prigovore i pritužbena rad organa ili na nepravilan odnos službenika. Na podnijete pritužbe, organ jedužan da odgovori podnosiocu u pisanoj formi, u roku od 15 dana od dana pod-nošenja pritužbe, ukoliko građanin tako zahtijeva.

Organi državne uprave imaju i obavezu da na zakonit način i blagovremeno pos-tupaju po zahtjevima građana koje oni podnose radi ostvarivanja prava i izvrša-vanja obaveza, pri čemu su dužni da im daju potrebne podatke, obavještenja iobjašnjenja, kao i da im pruže odgovarajuću stručnu pomoć. U vezi sa ostvari-vanjem prava i obaveza građana je i obaveza organa državne uprave da pri -preme potrebne obrasce, kao i da javno istaknu standarde postupanja.

Obaveza ministra, odnosno starješine organa uprave je da odredi vrijeme za pri-jem stranaka.

Na zgradama u kojima su smješteni organi državne uprave mora biti istaknutnaziv organa. Na odgovarajućem mjestu u zgradi mora biti istaknut rasporedprostorija organa, a na ulazu u službene prostorije lično ime službenika, sa na -zna kom poslova koje obavlja.

Kada održavaju savjetovanja ili druge oblike stručne obrade pitanja iz djelokrugasvog rada, ministarstva i organi uprave dužni su da to javno objave u medijima ida im omoguće da prate rad, savjetovanje ili drugi oblik stručne obrade pitanja.



52

5.3. JAVNA RASPRAVA

Javna rasprava predstavlja veoma efikasan mehanizam za uključivanjegrađana, zainteresovanih organa, naučnih i stručnih institucija i nevladinih orga-nizacija u proces pripreme zakona ili drugih akata koji su od posebnog značajaza državu. Javna rasprava pruža svim pojedincima mogućnost da se aktivnouključe u kreiranje propisa i politika države, i u uporednoj praksi javlja se kaojedan od značajnih institucionalnih oblika učešća građana u odlučivanju.

U Crnoj Gori pitanje javne rasprave nije precizno uređeno, u smislu da se tačnoodredi u kojim situacijama je sprovođenje javne rasprave obavezno. Ostavljenoje Vladi da sama ocijeni kad je u postupku donošenja pojedinih zakona ili drugihakata potrebno obaviti javnu raspravu. Tom prilikom Vlada utvrđuje nacrt zakonaili drugog akta, utvrđuje program rasprave, organ koji je sprovodi i rokove zanjeno održavanje, koji ne mogu biti kraći od 15 dana.

Ministar u okviru čijeg ministarstva se priprema zakon kojim se uređuju prava,obaveze i pravni interesi građana, dužan je da u pripremi tog zakona tekst nacr-ta objavi putem sredstava javnog informisanja i da, tom prilikom, uputi pozivsvim zainteresovanim subjektima da iznesu primjedbe, predloge i sugestije.Ministar može donijeti odluku da se i u postupku pripreme drugih zakonasprovede postupak javne rasprave.

Nakon sprovedenog postupka javne rasprave, predlagač zakona Vladi zajednosa predlogom zakona dostavlja i izvještaj sa javne rasprave.



Sve obaveze koje se tiču javnosti rada organa državne uprave, odnose se i nalokalnu samoupravu i druga pravna lica u dijelu u kojem im je povjereno vršenjeposlova državne uprave.

Press sala Vlade

5.4. PRAVO NA SLOBODAN PRISTUP INFORMACIJAMA

Korak naprijed u povećanju otvorenosti organa vlasti prema građanima svakakoje bilo usvajanje Zakona o slobodnom pristupu informacijama, kojim je uređenoda je pristup informacijama u posjedu organa vlasti slobodan i da pravo na prist-up informacijama ima svako domaće i strano pravno i fizičko lice. Licima sa inva-liditetom pristup informacijama omogućava se na način i u obliku koji odgovaranjihovim potrebama.

Pravo pristupa informaciji obuhvata pravo traženja, primanja, korišćenja i širenjainformacija koje se nalaze u posjedu organa vlasti.

Organi vlasti dužni su da sačine vodiče za pristup informacijama. Ti vodiči zapravopredstavljaju pregled vrsta informacija u posjedu organa vlasti, uključujući i javneregistre i javne evidencije. U njima se iznose i podaci o postupku pristupanja infor-macijama, imena lica ovlašćenih za postupanje po zahtjevima za pristup informa-cijama i drugi podaci od značaja za ostvarivanje prava na pristup informacijama.

Pristup informacijama nije moguć u svim situacijama, na primjer ukoliko bi se nji-hovim objelodanjivanjem značajno ugrozili nacionalna bezbjednost, odbrana imeđunarodni odnosi, javna bezbjednost, komercijalni i drugi ekonomski privatnii javni interesi, ekonomska, monetarna i devizna politika države, sprječavanje,istraživanje i procesuiranje krivičnih djela, privatnost i druga lična prava pojedi-naca (osim za potrebe sudskog ili upravnog postupka) i postupak obrade idonošenja službenih akata.

Postupak za pristup informaciji pokreće se na zahtjev lica koje traži pristup. Tajzahtjev se podnosi u pisanom obliku, neposredno, putem pošte ili elektronskimputem i oslobođen je plaćanja takse.

Zahtjev treba da sadrži:1) osnovne podatke o traženoj informaciji;2) način na koji se želi ostvariti pristup informaciji;3) podatke o podnosiocu zahtjeva, odnosno njegovog zastupnika, predstavnika

ili punomoćnika.

Dakle, obavezna sadržina zahtjeva je i naznaka na koji način se želi ostvaritipristup informaciji, a to je moguće uraditi na neki od sljedećih načina:1) neposrednim uvidom u javnu evidenciju, original ili kopiju informacije u pros-

torijama organa vlasti;2) prepisivanjem informacije od strane podnosioca zahtjeva u prostorijama

organa vlasti;3) prepisivanjem, fotokopiranjem ili prevođenjem informacije od strane organa

vlasti i dostavljanjem prepisa, fotokopije ili prevoda podnosiocu zahtjeva,neposredno, putem pošte ili elektronskim putem.



54

Organ vlasti po zahtjevu za pristup informaciji rješava u skraćenom postupku. Ozahtjevu se donosi rješenje odmah, a najkasnije u roku od osam dana od danapodnošenja zahtjeva. U rješenju se određuju način i rok pristupa pristupa infor-maciji i troškovi postupka.

Protiv akta prvostepenog organa vlasti o zahtjevu za pristup informaciji može seizjaviti žalba. Žalba se podnosi oganu vlasti koji vrši nadzor nad radom prvoste-penog organa. Ukoliko tog organa nema, protiv rješenja se može pokrenutiupravni spor.

Bitno je napomenuti da podnosilac zahtjeva za slobodan pristup informacijamanema pravo da od organa vlasti traži sačinjavanje informacije, već samo uvid uveć postojeće informacije kojima taj organ raspolaže.

Predsjednik Vlade daje izjavu za javnost



6.1. ODNOS VLADE I SKUPŠTINE

Prema Ustavu Crne Gore, odnos između zakonodavne, izvršne i sudske vlastizasnovan je na ravnoteži i međusobnoj kontroli.

Kad je riječ o odnosu Skupštine i Vlade, prevashodno se mora naglasiti odgo -vornost Vlade Skupštini za vođenje unutrašnje i spoljne politike Crne Gore, odgo -vornost za izvršavanje zakona i drugih propisa i za rad organa državne uprave.

Tu je i niz mehanizama kojima Skupština može da kontroliše rad Vlade, a koji semogu podijeliti na stalne i povremene.



56

6. Vlada i Skupština

Plenarna sala Skupštine Crne Gore

6.2. STALNI MEHANIZMI PARLAMENTARNE KONTROLE NAD RADOM VLADE

Stalnim mehanizmom kontrole nad radom Vlade od strane Skupštine smatraju seskupštinska radna tijela, odnosno odbori.

Odbori se obrazuju radi razmatranja predloga akata, predlaganja akata, parla-mentarne kontrole i vršenja drugih poslova iz nadležnosti Skupštine. Svaki odborima predsjednika i određeni broj članova, a sastav odbora, po pravilu, odgovarastranačkoj zastupljenosti poslanika u Skupštini.

Skupština ima 11 stalnih odbora, i to: 1) Odbor za ustavna pitanja i zakonodavstvo;2) Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu;3) Odbor za bezbjednost i odbranu;4) Odbor za međunarodne odnose i evropske integracije;5) Odbor za ekonomiju, finansije i budžet;6) Odbor za ljudska prava i slobode;7) Odbor za rodnu ravnopravnost;8) Odbor za turizam, poljoprivredu, ekologiju i prostorno planiranje;9) Odbor za prosvjetu, nauku, kulturu i sport;10) Odbor za zdravstvo, rad i socijalno staranje; i11) Administrativni odbor.

Poslovnikom Skupštine uređeno je šta sve spada u djelokrug rada svakog ododbora.



Detalj iz Skupštine

6.3. POVREMENI MEHANIZMI PARLAMENTARNE KONTROLE NAD RADOMVLADE

Povremeni mehanizmi kontrole nad radom Vlade od strane Skupštine su:1) poslaničko pitanje i premijerski sat;2) interpelacija;3) parlamentarna saslušanja i4) parlamentarne istrage.

6.3.1. Poslaničko pitanje i premijerski sat

Poslaničko pitanje je pravo poslanika da, u cilju pribavljanja potrebnih informaci-jama o pojedinim pitanjima iz rada Vlade, odnosno sprovođenja utvrđene politike,Vladi odnosno nadležnom ministru postavi određeno pitanje i da na njega dobijeodgovor. Poslaničko pitanje postavlja se na posebnoj sjednici Skupštine, koja seodržava najmanje jedanput u dva mjeseca u toku redovnog zasijedanja.

Ova posebna sjednica Skupštine saziva se od strane predsjednika Skupštinenajmanje 15 dana prije dana održavanja sjednice, s tim što taj rok može biti ikraći. Za rad sjednice nije potreban kvorum.



58

Sjednica Skupštine Crne Gore - poslanička pitanja i premijerski sat

Prvi dio sjednice, poznat kao premijerski sat, posvećen je postavljanju pitanjapredsjedniku Vlade i njegovim odgovorima na ta pitanja.

Na istoj sjednici poslanik može da postavi najviše dva poslanička pitanja. Pitanjese mora dostaviti predsjedniku Skupštine u pisanoj formi najmanje 48 sati prijeodržavanja sjednice i mora biti obrazloženo.

Predsjednik Vlade, ministar ili drugi ovlašćeni predstavnik Vlade odgovara na posla -ničko pitanje usmeno, odmah nakon što poslanik završi sa postavljanjem pitanja ili nakraju iste sjednice. Moguće je da se na pitanje da i pisani odgovor, ali na izričit zahtjevposlanika koji je to pitanje postavio ili na zahtjev funkcionera koji daje odgovor.

Nakon što dobije odgovor na poslaničko pitanje, poslanik koji ga je postavio imapravo da komentariše odgovor i da postavi dopunsko pitanje. Nakon što se daodgovor na dopunsko pitanje, po istom postupku kao i kod poslaničkog pitanja,završava se postupak odgovora na poslaničko pitanje.

Dakle, kod poslaničkog pitanja se ne vrši pretres niti se glasa. Ono služi da sedobiju informacije u vezi pojedinih pitanja koja bi eventualno mogla da se isko-riste za pokretanje političke odgovornosti Vlade u Skupštini.



Premijer odgovara na poslanička pitanja

6.3.2. Interpelacija

Prema Ustavu, interpelaciju za pretresanje određenih pitanja o radu Vlade možepodnijeti najmanje 27 poslanika. Ona se podnosi u pisanoj formi i mora biti obra-zložena. Predsjednik Skupštine, nakon što mu se interpelacija dostavi, istuproslijeđuje poslanicima i Vladi.

Najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema interpelacije, Vlada može raz-motriti interpelaciju i Skupštini podnijeti pisani izvještaj sa svojim mišljenjem istavovima u vezi sa interpelacijom.

Nakon što taj izvještaj Vlade bude dostavljen Skupštini, predsjednik Skupštine gaupućuje poslanicima. Interpelacija se zatim stavlja na dnevni red prve narednesjednice Skupštine.

Ukoliko se desi da Vlada ne dostavi izvještaj, interpelacija se stavlja na dnevnired prve sjednice koja dođe na red nakon isteka roka za dostavljanje izvještaja.Pravo da na sjednici obrazloži interpelaciju ima jedan od poslanika koji suinterpe laciju podnijeli. S druge strane, predsjednik Vlade ili ovlašćeni predstavnikVlade ima pravo da na sjednici obrazloži izvještaj Vlade, a ukoliko on nije podni-jet, može da podnese usmeni odgovor na interpelaciju.

Pretres interpelacije može se završiti donošenjem zaključka o pitanjima koja supokrenuta interpelacijom, mada njihovo donošenje nije obavezno. Nakon pretre-sa, može se podnijeti predlog da se glasa o nepovjerenju Vladi.



60

INTERPELACIJA

(eng. to interpellate ili to interpolate - znači pitati, ali i pitajući protestovati)

Interpelacija je kvalifikovano pitanje upućeno članu vlade ili vladi u cjelini, putem kojeg poslanicitraže odgovor o izvjesnim činjenicama, razjašnjenje pojedinih vladinih stavova i postupaka i sl.

Interpelacije su veoma slične poslaničkim pitanjima i dok je svrha pitanja podstaći kratku inte -rakciju kako bi se naglasile razlike između vladajuće većine i opozicije, interpelacije su osmi šljenes namje rom da izazovu sveobuhvatnu raspravu o nekom pitanju ili određenom slučaju min-istarskog nemara.

U Njemačkoj postoje i pismene i usmene interpelacije. Usmene ili “velike interpelacije” se bavepitanjima od opšteg političkog značaja s ciljem pokretanja javne debate. Nasuprot tome, “manjeinterpelacije” traže detaljne informacije o nekom određenom pitanju u vezi s nekom određenompolitičkom mjerom. Oba oblika mora potpisati grupa od najmanje 34 poslanika. U Indoneziji, da bise podnijela interpelacija, potrebno je najmanje 10 poslanika iz dvije stranke, dok u Belgiji jedanjedini poslanik može podnijeti interpelaciju.

(Strenthening Legislative Capacity in Legislative-Executive Relations, NDI Washington DC2000 p. 28)

6.3.3. Parlamentarna saslušanja i istrage

U cilju pribavljanja informacija, odnosno stručnih mišljenja o predlogu akta koji jeu proceduri u Skupštini, razjašnjenja pojedinih rješenja iz predloženog ili posto-jećeg akta, razjašnjenja pitanja značajnih za pripremu predloga akta, kao i radiuspješnijeg ostvarivanja kontrolne funkcije Skupštine, u nadležnim odborimaSkupštine mogu se organizovati parlamentarna saslušanja i istrage.

Saslušanja se mogu organizovati kao konsultativna i kontrolna.

Odbori mogu, po potrebi ili za određeni period, da angažuju naučne i stručne radnikeza pojedine oblasti, predstavnike državnih organa i nevladinih organizacija koji nema-ju pravo odlučivanja, radi organizovanja konsultativnih saslušanja. Cilj tih saslušanjaje pribavljanje potrebnih informacija i stručnih mišljenja, naročito o predlozima rješe -nja i drugim pitanjima koja su od posebnog interesa za građane i javnost.

Isto tako odbor može organizovati kontrolno saslušanje, na koje poziva odgo -vornog predstavnika Vlade ili drugog organa državne uprave. Cilj ovog sasluša -nja je da se razjasne određene nejasnoće, dileme ili principijelna sporenjavezana za pitanja utvrđivanja i sprovođenja politike i zakona ili drugih aktivnostiVlade i organa državne uprave.



Premijer, potpredsjednici Vlade i ministri na sjednici Skupštine

U odluci za kontrolno saslušanje, predsjednik odbora obavještava predsjednika ipotpredsjednika Skupštine i, u pisanoj formi, poziva lice na saslušanje i obavješ-tava ga o pitanjima koja su predmet saslušanja. Predsjednik odbora može odpozvanog lica zahtijevati i da svoje mišljenje i stavove dostavi u pisanoj formi.

Pozvani ovlašćeni predstavnici državnih organa dužni su da se odazovu pozivuna kontrolno saslušanje.

Za vrijeme kontrolnog saslušanja članovi odbora mogu da postavljaju pitanja licupozva nom na saslušanje, ali samo u vezi sa temom saslušanja. Takođe, može sepovesti i rasprava, ukoliko je neophodno kako bi se razjasnila konkretna pitanja.

Po pravilu se kontrolno saslušanje snima fonografski, odnosno o istom se vodebilješke. Odbor sačinjava i dostavlja Skupštini izvještaj o kontrolnom saslušanjukoji sadrži suštinu izlaganja, a može predložiti i donošenje odgovarajućeg za -ključka ili drugog akta.

Radi sagledavanja stvari u određenoj oblasti i razmatranja pitanja od javnogznačaja, prikupljanja informacija i činjenica o pojedinim pojavama i događajimavezanim za utvrđivanje i vođenje politike i rada nadležnih organa u tim oblasti-ma, može se voditi parlamentarna istraga. Parlamentarna istraga služi kao osno-va za eventualno dalje odlučivanje Skupštine o političkoj odgovornosti nosilacajavnih funkcija ili preduzimanje drugih postupaka iz njene nadležnosti.

Na predlog najmanje 27 poslanika Skupština može da formira anketni odbor čijije zadatak prikupljanje informacija i činjenica o događajima koji se odnose na raddržavnih organa. Predsjednik anketnog odbora postavlja se iz reda opozicionihposlanika.

O predlogu za parlamentarnu istragu i formiranje anketnog odbora, predsjednikSkupštine odmah obavještava ministra pravde i od njega traži informaciju o tomeda li se povodom istih činjenica/pitanja koja su predmet parlamentarne istragevodi sudski postupak. Ukoliko ministar odgovori potvrdno, odlučivanje o predloguse odlaže do pravosnažnog okončanja sudskog postupka. U slučaju da sudskipostupak započne nakon obrazovanja anketnog odbora, anketni odbor prestajesa radom do pravosnažnog okončanja sudskog postupka.

Anketni odbor ima pravo da od državnih organa i pojedinih organizacija tražipodatke, isprave i obavještenja, kao i da uzima izjave od pojedinaca, a sve u ciljusprovođenja parlamentarne istrage. Organi, organizacije i pojedinci koje anketniodbor kontaktira dužni su da daju istinite isprave, podatke, obavještenja i izjave.

Nakon završene parlamentarne istrage, anketni odbor podnosi Skupštini izvje štajkoji može da sadrži i predlog odgovarajućih mjera ili akata čije donošenje je unadležnosti Skupštine. Danom odlučivanja u Skupštini o njegovom izvještaju,odnosno istekom roka za koji je obrazovan, anketni odbor prestaje sa radom.



62

6.4. MEHANIZMI ZA POKRETANJE POLITIČKE ODGOVORNOST VLADE USKUPŠTINI

Klasično sredstvo za pokretanje političke odgovornosti Vlade u Skupštini je pred-log za glasanje o nepovjerenju Vladi.

Predlog da se glasa o nepovjerenju Vladi mora da sadrži razloge zbog kojih seto glasanje predlaže. Predsjednik Skupštine predlog odmah dostavlja poslani -cima i predsjedniku Vlade.

O predlogu se na sjednici Skupštine otvara pretres. Na početku pretresa pred-stavnik predlagača ima pravo da obrazloži predlog, a predsjednik Vlade da daodgovor. Po završenom pretresu pristupa se glasanju o nepovjerenju Vladi. Toglasanje je javno. Ukoliko se Vladi izglasa nepovjerenje, predsjednik Skupštine otome odmah obavještava Predsjednika Crne Gore.

Vlada i sama može postaviti pitanje svog povjerenja Skupštini, i to u pisanojformi. Postupak razmatranja i odlučivanja o tako postavljenom pitanju povjere njaje isti kao i u slučaju da taj predlog postave poslanici.



Detalj iz Skupštine

BIRO ZA ODNOSE SA JAVNOŠĆUTelefon: +382 20 482 848 E-mail: [email protected] Fax: +382 20 482 919 Adresa: Karađorđeva bb, 81000 Podgorica

KABINET GENERALNOG SEKRETARA VLADE Telefon: +382 20 482 814 Fax: +382 20 224 138 Adresa: Karađorđeva bb, 81000 Podgorica

POTPREDSJEDNIK VLADE ZA MEĐUNARODNU EKONOMSKU SARADNJU,STRUKTURNE REFORME I UNAPREĐENJE POSLOVNOG AMBIJENTA dr Igor Lukšić Telefon: +382 20 482 855, E-mail: [email protected] Fax: +382 20 482 923

POTPREDSJEDNIK VLADE ZA POLITIČKI SISTEM, UNUTRAŠNJU ISPOLJNU POLITIKUSvetozar MarovićTelefon: +382 20 482 821, E-mail: [email protected] Fax: +382 20 482 925

POTPREDSJEDNIK VLADE ZA EKONOMSKU POLITIKU I FINANSIJSKISISTEMprof. dr Vujica LazovićTelefon: +382 20 242 973E-mail: [email protected]

Za praćenje događaja u organizaciji Vlade Crne Gore, predstavnici/e medija pod-nose zahtjev za akreditaciju Birou za odnose s javnošću na telefon +382 20 482 848ili putem elektronske pošte na [email protected]. Biro za odnose s javnošću ne izdajestalne ili periodične akreditacije, već je za svaki pojedinačni događaj potrebno pod-nijeti novi zahtjev za akreditaciju.



64

7. Kontakti

MINISTARSTVO ZA INFORMACIONO DRUŠTVO Telefon: +382 20 241 412, 482 131 Fax: +382 20 241 790 Adresa: Rimski trg 45

MINISTARSTVO EKONOMIJETelefon: +382 20 482 119, 482 316 Fax: +382 20 234 027Adresa: Rimski trg 46

MINISTARSTVO SAOBRAĆAJA, POMORSTVA I TELEKOMUNIKACIJATelefon: +382 20 234 179Fax: +382 20 234 331, 234 342Adresa: Rimski trg 46

MINISTARSTVO TURIZMATelefon: +382 20 482 145Fax: +382 20 234 168Adresa: Rimski trg 46



Službeni ulaz zgrade Vlade Crne Gore



66

MINISTARSTVO UREĐENJA PROSTORA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINETelefon: +382 20 482 112, 482 113Fax: +382 20 234 131Adresa: Rimski trg 46

MINISTARSTVO FINANSIJATelefon: +382 20 242 835, 224 581Fax: +382 20 224 450 Adresa: Stanka Dragojevića 2

MINISTARSTVO INOSTRANIH POSLOVATelefon: +382 20 482 790, 201 551Fax: +382 20 224 670 Adresa: Stanka Dragojevića 2

MINISTARSTVO KULTURETelefon: +382 20 231 540Fax: +382 20 231 547 Adresa: Vuka Karadžića 3

MINISTARSTVO ODBRANETelefon: +382 20 483 106, 224 627Fax: +382 20 224 702 Adresa: Jovana Tomaševića 29

MINISTARSTVO POLJOPRIVREDE, ŠUMARSTVA I VODOPRIVREDETelefon: +382 20 482 109 Fax: +382 20 234 306Adresa: Rimski trg 46

MINISTARSTVO PRAVDETelefon: +382 20 407 501 Fax: +382 20 407 515 Adresa: Vuka Karadžića 3

MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKETelefon: +382 20 410 100Fax: +382 20 410 101Adresa: Vaka Đurovića bb

MINISTARSTVO RADA I SOCIJALNOG STARANJATelefon: +382 20 482 148, 482 443Fax: +382 20 234 227Adresa: Rimski trg 46



MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA I JAVNE UPRAVETelefon: +382 20 242 229, 241 590Fax: +382 20 246 779Adresa: Bulevar Svetog Petra Cetinjskog 22

MINISTARSTVO ZA LJUDSKA I MANJINSKA PRAVATelefon: + 382 20 482 129, 482 127 Fax: + 382 20 234 198Adresa: Rimski trg bb

MINISTARSTVO ZA EVROPSKE INTEGRACIJETelefon: +382 20 225 568 Fax: +382 20 225 591 Adresa: Stanka Dragojevića 2

MINISTARSTVO ZDRAVLJATelefon: +382 20 242 276, 482 133 Fax: +382 20 242 762 Adresa: Rimski trg 46

Građani/ke mogu postaviti pitanje predsjedniku, potpredsjednicima, ministarstvima,kao i Generalnom sekretarijatu Vlade Crne Gore i Birou za odnose sa javnošću, iputem popunjavanja online obrasca na zvaničnom web portalu Vlade Crne Gore,na adresi www.gov.me/kontakt.

Centar za demokratsku tranziciju(CDT) je NVO koja radi na stvara -nju političkih i drugih uslova zaizgradnju građanskog društva,društva znanja i jednakih šansi,kroz promociju demokratskih vrije -dnosti i tekovina.

CDT pruža podršku državnim insti-tucijama u nastojanjima da dostignudemokratske standarde i približe segrađanima, u cilju stvaranja sistemau kojem je država servis građana, atransparentnost institucija i punopoštovanje zakona od fundamen-talnog značaja.

Najviši organ CDT-a je Skupština koju čine svi članovi/ce CDT-a, a sastaje sejednom godišnje. Skupština usvaja izvještaj o radu i bira članove/ce Upravnog iNadzornog odbora CDT-a. Upravni odbor CDT-a imenuje Izvršni odbor.

Mreža CDT-a je razvijana u toku 10 godina postojanja organizacije. U našemradu, Crna Gora je podijeljena na 4 regije kojima rukovode regionalni/e koordina-tori/ke. Za svaku opštinu zadužen je opštinski/a koordinator/ka. Trenutno u bazipodataka imamo oko 5.000 građana/ki koji su dio naše mreže.

Tekući programi i projekti CDT-a, i nove aktivnosti koje tek razvijamo, svrstane suu sljedeća programska područja:

1. Reprezentativna demokratija - obuhvata projetke i aktivnosti CDT-a u vezi saizbornim procesima, i ima za cilj unapređenje izbornog sistema i dostizanjedemokratskih standarda transparentnosti, reprezentativnosti, pluralizma,odgovornosti i učešća građana/ki.

2. Dobro upravljanje - obuhvata CDT-ove aktivnosti kojima je cilj doprinijeti dos-tizanju standarda dobrog upravljanja u državnim institucijama, kroz povećanjetransparentnosti i efikasnosti njihovog rada i bolju saradnju i komunikaciju sagrađanima/kama i civilnim društvom.



68

8. CDT

CDT

3. Civilno društvo - obuhvata aktivnosti CDT-a koje su usmjerene na edukacijui organizaciju civilnog društva i promociju aktivizma i saradnje među građani-ma i nevladinim organizacijama.

Pored osnovnih programskih područja, podršku našim projektima pružaju Centarza istraživanja i Odsjek za izdavaštvo.

Sjedište CDT-a je u Podgorici.



Website stranica Centar za demokratsku tranziciju - www.cdtmn.org



Zapisnici sjednica Vlade Narodne Republike Crne Gore 1945-1951, J. R.Bojović, ed. Podgorica 1994.

Ž. M. Andrijašević, Nacija s greškom, Cetinje 2004. Ž. M. Andrijašević, Š. Rastoder, Istorija Crne Gore od najstarijih vremena do

2003, Podgorica 2006. Crnogorski zakonici 1796-1916, II, Pravni izvori i politički akti od značaja za

istoriju državnosti Crne Gore, zbornik dokumenata, eds. B. Pavićević, R.Raspopović, Podgorica 1998.

K. Čakić, T. Jović, A. Berkuljan, Cetinje kroz vrijeme (fragmenti), Cetinje 2005. Niko Hajduković, Memoari, ed. S. Burzanović, Podgorica 2000. Z. Lakić, Narodna vlast u Crnoj Gori, Beograd 1981. Z. Manević, Ž. Domljan, N. Šumi, I. Štraus, G. Konstatinovski, B. Milić,

Arhitektura XX vijeka, Beograd-Zagreb-Mostar 1986. Monografija Crne Gore, Beograd 1976. O. Perović, Petar Lubarda. 1907-1974, Beograd 2004. P. N. Škerović, Crna Gora na osvitku XX vijeka, Beograd 1964. Ustav Crne Gore Poslovnik Vlade Crne Gore Poslovnik Skupštine Crne Gore D. Koprivica, M. Kovačević, M. Jovanović, Vodič kroz Vladu Republike Crne

Gore, Podgorica 2007. D. Koprivica, M. Kovačević, M. Jovanović, Parlamentarni vodič, Podgorica 2006. R. Marković, Ustavno pravo M. Bošković, Z. Pažin, Vodič kroz Zakon o slobodnom pristupu informacijama

sa obrascima za praktičnu primjenu, Podgorica 2006. Zakon o državnoj upravi, Sl. list RCG, br. 38/03 i Sl. list CG, br. 22/08 Zakon o državnim službenicima i namještenicima, Sl. list CG, br. 50/08 i 86/09 Uredba o organizaciji i načinu rada državne uprave, Sl. list CG, br. 59/09 i 15/10 Foto arhiva Vlade Crne Gore Website Vlade Crne Gore, www.gov.me Website Skupštine Crne Gore, www.skupstina.me Website CDT-a, www.cdtmn.org Website NDI-a, www.ndicrnagora.org Website, www.slobodanpristup.com

70

9. Izvori i literatura



Petar Lubarda, Crni panter, lak na lesonitu, 1968, 104 x 122 cm, Vlada Crne Gore

CIP – Каталогизација у публикацијиЦентрална народна библиотека Црне Горе, Цетиње

342.51(497.16)(036)

ЧАБАРКАПА, МиланаVodič kroz Vladu Crne Gore / [autorke izdanja Milana Čabarkapa i

Tatjana Koprivica]. - Podgorica : Centar za demokratsku tranziciju (CDT),2010 (Podgorica : AP Print). - 72 str. : fotogr. ; 24 cm

Tiraž 850. - Bibliografija: str. 70.

ISBN 978-86-908199-8-0

1. Гл. ств. насл. 2. Копривица, Татјана [аутор]а) Влада Црне Горе - ВодичиCOBISS.CG-ID 16243728

Vodič kroz Vladu

Documents

Transcript of Vodič kroz Vladu