VISIE OPENBAAR VERVOER - Westland · 2017-09-21 · Actueel: Bezuinigingen De overheid anno 2014...

RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGRUIMTELIJKE ONTWIKKELINGRUIMTELIJKE ONTWIKKELING

VISIE OPENBAAR VERVOER PLUS

WESTLANDSE VISIE OP COLLECTIEF VERVOER

G E M E E N T E W E S T L A N D V I S I E O P E N B A A R V E R V O E RP L U S

1

Re izen is he t har t ve rw i jden .

Al lard Pie rson

Re izen is voor m i j een dr iedubbe l p lez ie r :

ve rw acht ing, avontuur en her inner ing .

I lka Chase

I n de t re in , in de bus

S t i l naar bu i ten s ta ren Ik doe he t n ie t bew ust

Mensen en gebouw en gaan aan me voorb i j

Maar toch v ind ik de rus t Al i s he t n ie t ge lu id l oos . . .

In de t re in , in de bus

Gir l - loves-soccer

Het Spoorboekje de inhoudsopgave

1 . O N S R E I S P LA N I N LE I D I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

W A A R O M W E O P R E I S G A A N : A A N L E I D I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.1. R O L L E N E N V E R A N T W O O R D E L I J K H E D E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1.2.

2 . D E D O E LE N : G O E D E N B E T E R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

W A A R W I L L E N W E H E E N : D E O V E R H E I D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.1. W A A R W I L L E N W E H E E N : D E R E I Z I G E R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.2. D E R E I S G I D S : K W A L I T E I T N U E N S T R A K S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.3.

3 . V I S I E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0

H E T N E T W E R K : V E R V O E R O P N I V E A U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 3.1. H E T N E T W E R K M E T K N O P E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 3.2. O V E R S T A P P E N E N A A N S L U I T E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 3.3. F R E Q U E N T I E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 3.4. S N E L H E I D I N D E K E T E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 3.5. N A A R D E B U S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 3.6. V A N D E U R T O T D E U R H E E F T S O M S D E V O O R K E U R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 3.7. T R A N S F E R I A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 3.8. W E R K G E L E G E N H E I D I N W E S T L A N D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 3.9.

T A R I E V E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 3.10. M I N D S E T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 3.11.

4 . U I T W E R K I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 7

S T A P S G E W I J Z E A A N P A K . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 7 4.1. S T A P 1 : V E R S T E R K E N W A T S T E R K I S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 7 4.2. S T A P 2 : U I T B O U W E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 9 4.3. S T A P 3 : S C H A A L S P R O N G N A A R H OV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2 4.4. A N D E R E C O L L E C T I E V E M O B I L I T E I T S C O N C E P T E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 4 4.5. F L A N K E R E N D B E L E I D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 6 4.6.

5 . D E R O U T E V E R V O LG E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 6

L O B B Y E N S A M E N W E R K E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 6 5.1. B E L E I D S E V A L U A T I E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 7 5.2.


2

1. Ons reisplan inleiding

Mobi l i te i t is essent iee l b innen een gezonde samenleving. Ju is t ook in

West land. Een bere ikbare reg io en goed onts lo ten kernen dragen b i j

aan onze economie , en onze inwoners wi l len mobie l z i jn . Openbaar

vervoer maakt het mogel i jk dat iedereen ind iv iduele keuzes kan

maken voor haar of z i jn mob i l i te i t .

Ons doel : Het u i teenzet ten van een in tegra le v is ie op co l lec t ie f

openbaar vervoer , met het oog op een e f fect ieve lobby voor be ter

openbaar vervoer .

Goed openbaar vervoer draagt b i j aan een f i j ne samenleving, een

f lorerende economie en gezond leefk l imaat . W est land wi l be ter

aans lu i ten b i j groots tede l i jke funct ies in de reg io .

Middels de ef fect ieve lobby r icht ing de voor het openbaar vervoer

pr imai r verantwoordel i j ke overheid (Haaglanden, Vervoerautor i te i t )

wi l l en wi j onze vis ie nastreven en bewerkste l l i gen. Voor een goede

lobby wi l len w i j ac t ie f z i jn vanui t een e igen én gezame nl i jke v is ie op

wat goed openbaar vervoer is .

Waarom we op reis gaan: aanleiding 1.1.

Actueel : Bezuin ig ingen

De overheid anno 2014 bezuin ig t en hervormt . Dat ge ldt voor

gemeenten en ook voor het Stadsgewest Haaglanden en het Ri jk . De

bezuin ig ingen dwingen het s tadsgewest te kor ten op het OV-aanbod in

de reg io, ook in W estland. Hoewel de u i te indel i jke ef fecten nog

duide l i jk moeten worden, is he lder dat de consequent ies ingr i jpend

zi jn : minder r i t ten , minder l i jnen en hogere tar ieven . Di t heef t

gevolgen voor de a lgemene bere ikbaarheid en voor ind iv iduele

burgers . Het W est landse OV-netwerk anno 2014


3

Met de bezuin ig ingen i s een heroverweging en hervorming op de

co l lec t ieve mobi l i te i t opportuun. Omdat een cont inu goede

bere ikbaarheid voor een vi taa l W est land van belang is neemt de

gemeente W est land ze l f het voor touw.

Actueel : Vorming Metropool reg io en Vervoerauto r i te i t

Het s tadsgewest Haaglanden en de s tadsregio Rot terdam spelen

momenteel een belangr i jk ro l in de mobi l i te i t en bestuur l i jke

samenwerk ing in onze reg io. Een van de g roots te taken is het

opdrachtgeverschap voor het reg ionale openbaar vervoer. Het

in i t ia t ie f om op grotere schaal één Vervoerauto r i te i t te vormen vraagt

om een hern ieuwde b l i k op de bere ikbaarheid van ons Dai ly Urban

System . Het le t ter l i jk en f iguur l i jk d ichter b i j een brengen van de

Haagse en de Rot terdamse regio wordt een belangr i jk speerpunt . He t

West land l ig t tussen beide reg io ’s én kent een belangr i jke

bere ikbaarheidsopgave. Het is daarom goed om voor de vorming van

een Metropool reg io en een Vervoersau tor i te i t een e igen vis ie op de

co l lec t ieve mobi l i te i t u i t te dragen.

In de vorming to t een Me tropool reg io wordt de ambi t ie u i tgesproken

dat be langr i jke locat ies onder l ing b innen 45 minuten bere ikbaar z i jn .

Dat is een s tevige mobi l i te i tsdoels te l l ing.

Actueel : Maatschappel i j ke taken vanui t de W mo

De W et maatschappel i jke ondersteuning regel t s inds enige t i jd dat

mensen met een beperk ing de voorzien ingen, hu lp en ondersteuning

kr i jgen d ie ze nodig hebben. Sinds 2014 zi jn gemeenten

verantwoordel i jk voor a l le c l iënten d ie ext ramura le begele id ing

ontvangen in de AW BZ. Een van de aspecten d ie de ge meente moet

regelen is het vervoer. Daarb i j wordt nadrukkel i jk gepoogd c l iënten

zoveel mogel i jk met regul ier openbaar of andere co l lec t ieve

vervoermiddelen te vervoeren , de zogeheten voor l iggende

voorzien ingen . De vr i jhe id om zel fs tandig te re izen is een g root goed.

Actueel : St ructuurvis ie West land

In 2013 is de St ructuurvis ie W est land vastgeste ld . Mobi l i te i t en

bere ikbaarheid vormen een be langr i jke p i j ler onder de Structuurvis ie .

Omdat OV-verb ind ingen ru imte l i jk een s terk s t ructurerende werk ing

kunnen hebben, en gezien het be lang van een u i ts tekende

bere ikbaarheid, onderkent de Structuurvis ie goed openbaar vervoer

a ls een belangr i jk speerpunt . De

Structuurvis ie W est land benoemt de

corr idor Den Haag – Poeld i jk –

Honselersd i jk – Naaldwi jk –

Rot terdam als de Cent ra le As voor

c luster ing van voorzien ingen. De

Centra le As heef t daarom potent ie

voor hoogwaard ig openbaar vervoer.

De OV-vis ie s lu i t aan op de Structuurvis ie , en kan gezien worden a ls

een d i recte u i twerk ing daarvan .

Actueel : mobi l i te i t ve randert

De mobi l i te i t in Neder land s taat n ie t s t i l ;

Duurzame vervoerswi jzen zu l len belangr i jker worden;

Mul t imodal i te i t wordt be langr i jker , meer keuzere iz igers , minder

‘vers tok te ’ automobi l is ten;

Vervoerknooppunten moeten aangename cent ra en

ontmoet ingsplekken worden;

Koppelen en benut ten van vervoernetwerken i .p .v. u i tb re iden ;

S l imme gemengde ru imte l i jke ontwikkel ing / t ransf ormat ie van

knopen;

Voor- en na transport i s 40% van de to ta le re is t i jd van een

gemiddelde OV-re is in de Randstad. Inzet ten op langzaam verkeer

van cruc iaa l be lang;

“de belangr i jke reg io locat ies zi jn onder l ing

b innen 45 minuten bereikbaar.

Dat is een s tev ige mobi l i te i tsdoels te l l ing . ”


4

Toenemende aandacht voor vraagbeïnvloeding (market ing,

mobi l i te i tsmanagement , dynamisch verkeersmanagement , mul t i -

modale re is in format ie etc . . ) ;

Jongeren bezi t ten s teeds minder vaak een auto. De invloed van de

s tudentenkaart is h ier in merkbaar, a l is het een a lgehele Europese

t rend dat au tobezi t a fneemt;

De bovengenoemde s tudentenkaart

wordt in de huid ige vorm afgeschaf t .

Dat heef t mogel i jk grote invloed op de

vervoervraag, en daarmee het

vervoeraanbod;

F iscaal wordt autobezi t goedkoper,

autogebru ik duurder;

Brandstofpr i j zen s t i jgen. Over igens

s t i jgen de brandstofkosten van het

openbaar vervoer evenredig mee;

Het aandeel OV in de mobi l i te i tsmix neemt ten opzichte van de

andere modal i te i ten procentueel a f , maar het aanta l a fge legde

re iz igersk i lometers in he t OV is s tab ie l1;

Cont inu : be lang van een bere ikbare Greenport

Voor de Greenport (g las tu inbouwcluster en d e agro log is t ieke funct ies)

is een goede bere ikbaarheid onontbeer l i jk . In de vis ie Greenport

West land wordt nadruk gelegd op de (vracht - )autobere ikbaarheid.

Over openbaar vervoer worden de vo lgende ambi t ies u i tgesproken:

De bere ikbaarheid en onts lu i t ing van We st land a ls economisch

centrum van de g lastu inbouw verbete ren. Het personenvervoer

met he t openbaar vervoer qua bestemming en f requent ie

1 B ronnen: Min is ter i e van Verkeer en W aters taat ; 2009 ;

UvA, Goudappel -Cof feng : Thomas St raatemeier

verru imen. Een goede aans lu i t ing tussen de verschi l lende

vervoersmodal i te i ten verd ient meer aandacht .

Aanpass ing en in tens iver ing bus l i jnen b innen de gemeente in

verband met aans lu i t ing op Randstadra i l .

Rollen en verantwoordel i jkheden 1.2.

De gemeente heef t n ie t de rechts t reekse reg ie over he t openbaar

vervoer . Maar we s taan n ie t a l léén aan de la t om onze doels te l l ingen

het behalen.

Opdrachtgever OV: de reg ionale overheid

In de W et Personenvervoer 2000 is geregeld dat h et openbaar vervoer

in Neder land r i jd t in opdracht van de overheid . Middels concess ies

(exc lus ieve vergunningen) contracteren het Ri jk en reg ionale

overheden commerc ië le vervoerbedr i j ven om openbaar

vervoerd iensten te leveren. Men is verantwoordel i jk voor het

d ienstenaanbod en tar ieven. In onze reg io i s ten t i jde van het

schr i jven van deze nota het Stadsgewest Haaglanden de

opdrachtgever voor he t OV. Haaglanden k iest op bas is van haar

be le idsvr i jhe id voor een s terke overheidsstur ing en bepaal t ze l f de

routes en f requent ies . De overheid subs id ieer t de vervoerbedr i j ven

voor meer dan de hel f t voor de gemaakte kosten.

Samen met het busvervoer in Zoetermeer , Del f t , M idden-Del f land en

de tussengelegen gebieden va l t het ve rvoer in W est land onder de

concess iekavel Haaglanden-st reek . Di t kavel is in 2009 voor het eers t

openbaar aanbesteed, in pr inc ipe voor de per iode van acht jaar , to t

2017.

Een n ieuwe Vervoerautor i te i t onder de te vormen Metropool reg io

Rot terdam-Den Haag za l het wet te l i jke opdrachtgeverschap

overnemen.

“De groeicurve v lakt

af . De verwacht ing is

dat bezuin ig ingen en

de economische cr is is

de OV-doels te l l ingen

beïnv loeden. ”


5

Opdrachtnemer : het busbedr i j f

S inds de aanbesteding in 2009 is Veol ia Transport Neder land de

concess iehouder in W est land. Als vervoerbedr i j f gaat Veol ia over a l le

operat ionele zaken , zoals busmater iee l , chauf feurs , p lanning en

d ienstu i tvoer en re iz igers in format ie . Daarmee vormen Veol ia en haar

personeel het d i recte contact met de re iz iger .

De t ram in W ater ingen word t geëxplo i teerd do or HTM

Personenvervoer onder een ander contract .

Opdrachtnemer : Regio taxi

De Regiotaxi b iedt op af roep vervoer van deur to t deur. Di t

gesubs id ieerde systeem biedt de funct ional i te i t van een gewone taxi ,

met het verschi l dat r i t ten gecombineerd worden en dat daardoor een

langere re is t i jd kan onts taan. Het tar ie f z i t tussen dat van openbaar

vervoer en een gewone taxi in . Mensen met een gemeente l i jk e

vervoer ind icat ie kr i jgen een tegoed aan k i lometers , d at op de

Regiotaxi gespendeerd kan worden. Mede daardoor vervoert de

Regiotaxi veel mensen met een W mo-ind icat ie , a l is het voor iedereen

beschikbaar.

Het is nog een re la t ie f onbekend systeem. De in tegrat ie met he t

gewone openbaar vervoer qua communicat ie , betaalwi j ze en

aans lu i t ing op de regul ie re bussen is nog n ie t op t imaal .

De Regiotaxi is anno 2014 door Haaglanden gecontracteerd aan

Connexxion Taxivervoer , waarb i j in W estland De Roo a ls

onderaannemer opt reedt .

De gebru iker : de re iz iger

De bus is er voor iedereen. Het publ iek i s d ivers : schol ieren ,

s tudenten, u i tgaanspubl iek , forenzen en ouderen .

Reizigers hebben zich georganiseerd in be langenorganisat ies . De W et

Personenvervoer 2000 regel t dat b i j be lang wekkende wi j z ig ingen in

het openbaar vervoer adviesrecht bestaat voor be langenorganisat ies .

De re iz iger betaal t zo ’n 40% van de door de vervoerder gemaakte

kosten in het regul ie re OV.

Lokaal pro ject Plusbus

Een vr i jwi l l igers in i t ia t ie f met profess ionele ondersteuning: Plusbus

vervoer t W est landse 60+-ers van deur to t deur .

Met een te le fon ische reserver ings l i jn en een abo nnement

/ l idmaatschap is het n ie t heel laagdrempel ig . Het voorzie t wel in een

aantoonbare behoef te : Plusbus maakt in West land jaar l i jks zo ’n

23.000 r i t ten . Daarmee i s het een unieke W est landse voorzien ing .

De persoonl i jke aandacht en het fe i t dat men van deur to t deur wordt

vervoerd tegen een p ret t ig kostenniveau werkt voor de doelgroep

bui tengewoon wervend. Elke r i t wordt gereden met een b i j r i jde r d ie

re iz igers kan helpen b i j het in - en u i ts tappen.

Plusbus r i jd t a l leen nog b innen W est land en Hoek van Hol l and. De

aans lu i t ing met knooppunten van het regul iere openbaar vervoer mis t

nog; er wordt n ie t gereden naar b i j voorbeeld z iekenhuis Leyenburg en

het Rein ier de Graaf Z iekenhuis .

Landel i jk : Valys

Valys verzorgt bovenregionaal van -deur- to t -deur voor mensen met

een handicap. Ook vervoer van-deur- to t -s ta t ion is mogel i jk . Er wordt

gewerkt met een persoonl i jk k i lometerbudget wat u i tgegeven kan

worden aan r i t ten . Boven het k i lometerbudget kan ook gere isd worden

maar wordt er per k i lometer betaald.


6

Connexxion Tax i Services r i jd t in opdracht van het Min is te r ie van

VW S.

De lokale overheid: de gemeente

De gemeente komt op voor de a lgemene belangen van de samenleving

en ondernemend W est land. W i j hebben a ls onderdeel van het

Stadsgewest invloed op het reg ionale OV-bele id . De gemeente hee f t

a ls wegbeheerder contacten met de busmaatschappi j over

wegwerkzaamheden en draagt de verantwoordel i jkheid over de hal tes.

De re iz iger met opmerk ingen weet ons a ls ‘eers te overheid ’ te v inden.

Daarmee vervu l t de

gemeente een sp i l func t ie

zonder de vo l led ige

verantwoordel i jkheid te

dragen. Het vervu l len van

de sp i l funct ie gebeurt op

bas is van goede afspraken

en contacten met de

betrokken par t i jen en door

bestuur l i jke invloed. Di t

gr i jp t terug op de

doels te l l ing van deze

bele idsvis ie : e f fec t ieve

lobby.

2. De doelen: goed en beter

De def in i t ie van goed openbaar vervoer is u i teen te sp l i tsen naar de

belangen van de overhe id ( “wat wi l len we met z i jn a l len” , doelger icht )

en de ind iv iduele re iz iger ( “wat wi l ik ” , middelger icht ) .

Waar wi l len we heen: de overheid 2.1.

Goed openbaar vervoer draagt b i j aan onze gener ieke doels te l l ingen

Par t ic ipat ie aan de samenleving

Leefbaarheid en duurzaamheid

Bere ikbaarheid van werkgelegenheid en onderwi j s

In deze indel ing zi jn de zogeheten dr ie P ’s (par t ic ipat ie ‘people ’ ,

leefbaarheid ‘p laneet ’ en economie ‘prof i j t ’ ) herkenbaar d ie de dr ie

aspecten van duurzaam heid beschr i jven .

Par t ic ipat ie aan de samenleving

Openbaar vervoer is beschikbaar voor iedereen ;

Het betrekken van mensen in het maatschapp el i j k verkeer ;

Een opt imale onts lu i t ing b innen iedere woonkern en tussen de

kernen onder l ing. Het concept van de W est landse netwerkstad;

Een opt imale bere ikbaarheid vanui t de kernen naar de oml iggende

s teden; het concept van de Met ropool reg io/ Zuidv leugel ;

Benut ten van de verantwoordel i jkheid en innovat iekracht van

West landse ondernemers met het oog op bedr i j f svervoer;

Leefbaarheid en duurzaamheid

Het OV speel t een s ign i f icante ro l in (de zogeheten modal -sp l i t

van) a l het vervoer;

Een duurzame mobi l i te i t door (schoon) openbaar vervoer te

s t imuleren dat een log isch a l ternat ie f is voor de auto;


7

Goed OV voor haar inwoners; een aant rekkel i jk woonkl imaat ;

Goed OV voor haar bezoekers ; W est land verwelkomt;

Een goede mix in het voorzien in zowel de economische a ls de

maatschappel i jke vervoervraag;

Het OV ontwikkel t z ich zonder toekomst ige gewenste

ontwikkel ingen te b lokkeren;

Het OV vormt een u i tgangspunt b i j ru imte l i j ke ontwikkel ingen;

kansen voor locat ieontwikkel ingen.

Bere ikbaarheid van de economie

Goed openbaar vervoer voor de werknemers; een aantrekkel i jk

ondernemersk l imaat ;

Een opt imale onts lu i t ing van de Greenpor t , het g lastu inbouw -

c luster en de agro log is t ieke bedr i jven terre inen;

Een opt imale bere ikbaarheid van winkelgebieden, onderwi js -

ins te l l ingen en toer is t ische gebieden;

Organisat ie

Het OV wordt aangestuurd en vormgegeven mede op bas is van de

inbreng van de gemeente W est land;

De gemeente handel t a ls een goed wegbeheerder, ook voor het

busvervoer .

Waar wi l len we heen: de reiz iger 2.2.

De overheid kan de ind iv iduele re iz iger s lechts over tu igen om gebru ik

te maken van het openbaar vervoer door een goed product neer te

zet ten . Met beperkte middelen moeten keuzes gemaakt worden hoe de

doels te l l ing behaald wordt . De belangr i jks te e lementen van een

aantrekkel i jk W est lands OV-ne twerk z i jn :

E lke kern kent een goede onts lu i t ing van a l le wi j ken

Goede verb ind ingen tussen de kernen onder l ing

Goede verb ind ingen tussen W est land en oml iggende p laatsen

Rechts t reekse snel le verb ind ingen, ger icht op de centra

Hoge f requent ies op hoo fdassen

Betrouwbaar en ve i l ig

Een helder en begr i jpe l i j k netwerk

Goed aans lu i ten op andere vormen van openbaar vervoer

Goed imago, aan trekkel i jk openbaar vervoer

Hoge kwal i te i t van hal tes en voertu igen

Ruimte l i jke ontwikkel ingen rondom de belangr i jkere hal tes

Nabi jhe id van hal tes, adequaat voor - en natransport

Een betaalbare re is

De reisgids: kwal i te i t nu en straks 2.3.

Hoe goed is het openbaar vervoer in W est land nu?

Het openbaar vervoer in W est land b iedt een so l ide bas isn iveau voor

inwoners van nagenoeg a l le kernen. Elke kern is met een andere

West landse kern verbonden met maximaal één geregelde overs tap.

Daarnaast heef t e lke kern heef t een d i recte l i jn met minstens twee

reg ionale of loka le OV-knooppunten (Naaldwi jk , Leyenburg , Ri jswi jk ,

Del f t , Maass lu is , Schiedam, Hoek van Hol land). Reis t i jden en

f requent ies z i jn gezien de afs tanden fa tsoenl i jk te noemen.

Regul ier openbaar vervoer is gebundeld vervoer; he t r i jd t op d e

hoofdst romen tussen vervoerkundige bestemmingen. Door de

spre id ing van de W est landse kernen en de voorzien ingen, onts taat

een d i f fuus bewegingspatroon waar het openbaar vervoer met z i jn


8

gebundelde vervoerst romen per def in i t ie maar ten de le aan kan

vo ldoen.

Het vervoerkundige beeld van W est land is dat het vervoeraanbod en -

behoef te voor een gemeente van onze omvang redel i jk goed is .

Ondanks het so l ide bas isn iveau re izen maar wein ig mensen met de

bus. Het daadwerkel i jke OV -gebru ik is dus lager dan verwacht mag

worden. Di t is ten dele te verk laren door het autobezi t in W est land dat

hoger l ig t dan in de rest van Neder land (eenmaal een auto voor de

deur, gebru ik t men d ie ook) . Daarnaast spelen het fac i l i terende

karakter van het parkeerbele id en de negat ieve percep t ie van het

openbaar vervoer mee. Voor sommige bestemmingen is het verschi l in

re is t i jd tussen OV en auto eenvoudigweg te groot om de bus een

ser ieuze concur rent te la ten zi jn .

De landel i jke OV-Klan tenbarometer2 en de reg ionale Regiotaximoni tor

3

(z ie b i j lagen) la ten een pos i t ieve a lgemene k lantbeoordel ing zien in

de concess ie Haaglanden-regio . Er z i jn geen aanwi j z ingen dat

West land s terk afwi jk t van dat reg ionale gemiddelde.

De aandachtsgebieden

In de voorbere id ing voor het opste l len van de OV -vis ie is u i tgebre id

gesproken met betrokkenen rondom de thema’s mobi l i te i t en

West land. Daaru i t z i jn de vo lgende aandachtsgebieden gedest i l leerd.

Meer aandachtspunten per kern zi jn in de s terk ten/zwakten -analyse in

de b i j lage weergegeven.

2 KpVV www.ov-k l antenbarometer . in fo 2012, 2013

3 KTO Regio taxi Haaglanden 2013

“Als d ie bus nou eens doorr i jd t ben ik er eerder .

Waarom pakt ‘ ie de snel le N -weg n ie t? ”

Ivo , 35 jaar

“Vroeger s topte de bus aan het e ind van mijn

straat . Nu is de hal te mi j te ver lopen. ”

Mw. Gerr i tse , 73 jaar

“ Ik wi l in de bus lekker re laxt onderu i t zi t ten ,

voeten langui t op de bank. Even ch i l l -moment je . ”

Isabel , 14 j aar

Schol ieren, s tudenten, b innenstedel i jke bewoners

“ Ik wi l een schone bus , met een vr iendel i jke

chauf feur d ie de ‘boel ’ i n het gareel houdt . ”

Henk, 55 jaar


9

•Frequentie

•Rijsnelheid

•Rechtstreeks

Reistijd

•Overstappen

•Helder netwerk

•Reisinformatie

Gemak

•Ketenmobiliteit

•Modaliteiten elkaar versterken

•Fiets, lopen, P+R

Een sterke keten

•doelgroepenvervoer

•synergie/efficiency door combineren stromen

Doelgroepen aanspreken

•beide goed bedienen Economisch en

maatschappelijk vervoer

•onbekendheid met buslijnen

•onbekendheid met doelgroepenvervoer

•negatief beeld

Promotie

•mobiliteit in/van/naar Westland is belangrijk en een groeiende uitdaging

Groeiambitie

Met ro Hoekse l i j n

In de komende j aren za l de spoor l i j n Rot terdam – Hoek van

Hol l and een be langr i j ke ontwikke l i ng ondergaan . De

spoor l i jn wordt to t Rot t erdamse met ro l i jn met R-net

kwal i t i t e i t . Rechts t reekse verb ind ingen met het

s tadscent rum b i j de Beurs ( i n p laats van Rot t erdam

Cent raa l ) en een op de len hogere f requent i e z i j n h iervan

de vruchten. Maass lu is k r i jg t de he le dag een t ien

m inutend iens t , in de sp i t s i s er ze l f s een v i j f

m inutend iens t . Hoek van Ho l land gaat van 2x/uu r naa r

3x/uur een r i t .

In Maass lu is wordt een ext ra wes te l i j ke ha l t e geopend,

Maass lu is S teendi jkpo lde r . Deze ha l t e l ig t op ongeveer

kwar t i e r f ie tsen van Maasd i jk .

R-net

Het OV-bureau Rands tad heef t het beg r ip R -net

ge lanceerd. R -net i s een te ontwikke len netwerk van

hoogwaard ige bus - en t ram l i jnen in de Rands tad. Met een

e igen hu iss t i j l moet R -net een he rkenbaar reg io -

ove rs t i jgend netwerk b i eden. Rond Amsterdam r i jden a ls

bussen rond in deze k leu rs te l l ing , en op te rm i jn za l ook

Rands tad ra i l omgevormd worden to t R -net . Het i s wense l i j k

dat ook bus l i j n 86 Den Haag – Naa ldwi jk – Sch iedam aan

di t ‘hoogwaard ige ’ netwerk wordt toegevoegd.


10

3. Visie

Met de schets van goed openbaar vervoer in het voorgaande

hoofdstuk , z i jn de ingrediënten voor de W est landse vis ie openbaar

vervoer voor handen.

West land maakt in tegraal onderdeel u i t van de s tedel i jke zone in de

Zuidvleugel van de Randstad. W e voelen ons daarmee verbonden en

moeten ook daadwerkel i jk goed verbonden zi jn .

Het netwerk: vervoer op niveau 3.1.

Openbaar vervoer is een synerget isch netwerk van l i jnen. Het is een

geheel van voertu igen d ie op e lkaar aans lu i ten. Binnen dat netwerk is

wel een zeker onderscheid te maken tussen de funct ies van l i jnen, z ie

de f iguur h ier rechts .

De verschi l lende n iveau’s z i jn n ie t los van e lkaar te z ien. Tre inen

voeren werknemers aan d ie met Randstadra i l verder de s tad in

worden gele id . St reekbussen r i jden naar t ramhal tes waar mensen met

een snel le verb ind ing verder kunnen. Goed aans lu i ten is h ierb i j een

s leute lwoord. Zo worden s terke l i jnen ‘gevoed‘ en onts taat er de

gebundelde vervoerst romen waar in het OV exce l leer t .

< O

V-n

etw

erk

>

Niveau IV, landelijk spoornet

In de Randstad is het spoornetwerk de drager van het totale openbaar vervoersysteem. Het hoofdrailnet van de Nederlandse Spoorwegen met intercity’s en sprinters vormt de verbinding op middellange en lange afstand, zowel binnen de regio als naar daar buiten. In Rotterdam en Schiphol bestaan aansluitingen naar het buitenland.

Niveau III, regionale rail en HOV-bussen

Onder dat hoogste landelijke niveau vormen de andere vormen van railvervoer een belangrijke rol in de mobiliteit. Randstadrail en metro verbinden centra met de stedelijke periferie; woonlocaties met werken studielocaties. Het gros van het woon-werk verkeer vindt plaats op dit niveau.

Het concept Stedenbaan zal op regionaal niveau de rol van het NS-spoor nog groter maken door frequentieverhogingen van Sprintertreinen en de koppeling van ruimtelijke ontwikkelingen aan stationslocaties. In onze regio wordt de kwaliteit van Randstadrail verder uitgerold over enkele tramlijnen en voormalige spoorlijnen.

Niveau II, lokale bussen en trams

Andere raillijnen zoals stadstrams en bussen in stad en regio complementeren het netwerk. Deze lijnen ontsluiten woongebieden en werkgelegenheid. Er wordt intensief aangesloten op het niveau III en II.

De Westlandse bussen zitten op dit niveau. Lijn 86 heeft de potentie om uit te groeien tot niveau III.

Niveau I, aanvullende vervoerconcepten

Aanvullende vervoerconcepten rijden daar waar vervoerstromen klein zijn en bedienen specifieke doelgroepen. Regiotaxi en Plusbus vallen hieronder. Met dit vervoer worden de geografische gaten in het netwerk gedicht. Maar bovenal worden doelgroepen voor wie de reguliere bus geen alternatief is, van deur tot deur vervoerd. Waar mogelijk kunnen deze busjes ook een aanvoerende functie hebben richting het gewone OV.


11

Het netwerk met knopen 3.2.

West land wi l goed aanhaken op de reg io , en derhalve op he t

reg ionale en landel i jke netwerk (n iveau’s I I I en IV) . De bussen in onze

s t reek va l len daarmee in het loka le n iveau I I .

Ui tgangspunt is dat e lke kern rechts t reeks verbonden is met

tenminste één reg ionaa l knooppunt . Op de reg ionale knooppunten

bestaan aans lu i t ingen naar meerdere

bestemmingen. Minstens één snel le

reg ionale hoofd l i jn (n iveau I I I o f IV) moet

beschikbaar z i jn . Op deze knopen is veel

keuze/aanbod aan vervo lgr icht ingen en

zi jn bovendien ook een bestemming op

zich (werkgelegenheid , onderwi js o f

voorzien ingen).

In de prakt i jk z i jn Den Haag Leyenburg en

de s tat ions van Ri jswi jk , Del f t en

Schiedam de reg ionale OV-knooppunten.

De gemeente a ls geheel is aangehaakt op meerdere reg ionale

knooppunten. Zo kunnen W est landers op een makkel i jke manier met

een snel le ra i l l i jn ve rder re izen naar een locat ie e lders in de reg io.

Andersom kunnen mensen u i t de reg io op een rechts t reekse l i jn naar

West land s tappen.

Op een lager n iveau zi jn s ta t ion Hoek van Hol land Haven, Maass lu is

(de dr ie met rohal tes) , busstat ion Maasland Viaduct A20, Den Haag

Bui tentu inen en natuur l i j k Naaldwi jk Verd i laan te herkennen a ls loka le

knooppunten. Deze knopen onderscheiden zich van g rote reg ionale

knooppunten door een beperkter aanta l aans lu i tende lokale

verb ind ingen u i t n i veau I I , vaak a l leen voor een spec i f iekere

bestemming/doelgroep Zo is Hoek van Hol land qua re is t i jd a l leen

in teressant voor re iz igers u i t ’s -Gravenzande, en is het aans lu i tende

vervoer beperkt to t de r icht ing Rot terdam en het veer naar de

Maasvlakte.

De huid ige opzet van de netwerkst ructuur vo ldoet goed. De reg ionale

knooppunten worden b innen de Met ropool reg io en de gewenste

knooppuntontwikkel ing s teeds belangr i jker .

De verb ind ing Monster – Naaldwi jk moet bete r met een rechts t reekse

verb ind ing . Di t maakt de ‘s ter ’ vanui t Naaldwi jk compleet . W ater ingen

mis t een verb ind ing met de nabi j ge legen knoop Leyenburg. De L ier

l is t een verb ind ing met Schiedam.

Figuur 1. Huidige hoofdstruc tuur busnet Westland.

“West land wi l goed

aanhaken op de reg io ,

en met het reg ionale

en landel i jke OV-

netwerk verbonden

zi jn ”


12

Overstappen en aanslu iten 3.3.

Het b ieden van aans lu i t ingen tussen t ram - en bus l i jnen heef t a ls

voordeel dat met een beperkt aanta l snel le en gestrekte l i jnen, toch

een groot aanta l bestemmingen bere ik t kan worden. W est land is

h iervan een goed voorbeeld: a l le bussen s lu i ten op Naaldwi jk

Verd i laan op e lkaar aan door een geharmoniseerde d ienstregel ing.

Een re iz iger van de ene naar de andere kern kan b i j aankomst op de

Verd i laan in de regel d i rect in de vo lgende bus s tappen.

De hele W est landse d ienstregel ing en d ienstver len ing draai t om d i t

overs tapmoment . De be trouwbaarheid van de overs tap is essent iee l .

Bi j ver t rag ing van de eers te bus kan de chauf feur proberen de tweede

bus te contacteren om even te wachten . Di t moet op andere

knooppunten ook gemeengoed worden, zoals Leyenburg en Ri jswi jk .

Over het a lgemeen

geldt : hoe minder

overs tappen hoe

beter . Een overs tap is

een drempel voor

re iz igers omdat he t

‘gedoe’ en

onzekerheid geef t .

Daar de bus l i jnen

vanui t W est land

aantakken op de reg ionale OV-knooppunten bui ten de s tadscentra

(Leyenburg, Schiedam, Ri jswi jk ) , z i t er in de re is naar een reg ionale

bestemming vaak a l één ‘ve rp l ichte ’ overs tap . Om vaker overs tappen

te voorkomen, is het derhalve wensel i jk dat e lke W est landse kern

minstens rechts t reeks met een reg ionale OV -knoop is verbonden. Dat

is in de huid ige s i tuat ie reeds het geval . Al leen Water ingen en De L ier

missen een goede verb ind ing met het centrum van Den Haag. De L ier

mis t daarnaast een snel le verb ind ing naar Schiedam/Rot terdam

( terwi j l het daar d ichtb i j l ig t ) .

Binnen W est land e ind igen de meeste l i jnen op Naaldwi jk Verd i laan.

Een verbete r ing kan bewerkste l l igd worden door l i jnen doorgaand te

maken ‘over de knoop heen’ : bussen r i jden dan voorb i j Verd i laan

door. Zo onts taat doorgaande verb ind ingen door West land.

Frequentie 3.4.

De f requent ie van bus l i jnen wordt ingegeven door een tweeta l

aspecten. Vanzel fsprekend is kwant i te i t h ier één van: het aanta l

re iz igers dat per uur vervoerd moeten worden. Hoe meer re iz igers ,

hoe meer bussen.

Daarnaast b iedt een hoge f requent ie ook kwal i te i t . Een hoge

f requent ie beteken t immers dat de men prec iezer kan re izen op he t

ind iv idueel gewenste moment . Daarnaast onts taa t er re isgemak omdat

men b i j dergel i jk hoge f requent ies zonder het p lannen van de ju is te

ver t rekt i jd gewoon naar de

hal te loopt .

Ger icht inzet ten op deze

kwal i te i t is ook in deze

economisch zware t i jden u i t te

leggen; immers ju is t op drukke

l i jnen bere ik t een hoger

kwal i te i tsn iveau een groter

publ iek wat weer een

aantrekkend ef fect hee f t .

Op weekdagen overdag wordt een bas isd ienstregel ing gereden. Va ak

is d i t een hal fuursd ienst . Ui tzonder ing h ierop zi jn de twee

belangr i jks te verb ind ingen Naaldwi jk - ‘ s -Gravenzande – Monster –

Den Haag ( l i jn 31) en Rot terdam - Naaldwi jk – Den Haag ( l i jn 86) ;

Over overstappen

het kost t i jd ‘ i k s ta te n iksen ’

het is n ie t comfor tabel ‘ i k s ta in de kou ’

het geef t onzekerheid ‘a lweer de overs tap gemist ’


13

h ierop zi jn kwar t ierd iensten het ju is te kwal i te i tsn iveau. T i j dens de

sp i ts is een kwart ierd ienst ook gewenst op de verb ind ing Naaldwi jk –

Water ingen – Ri jswi jk ( l i jn 30) en op Naaldwi jk – De L ier – Del f t ( l i jn

32) .

Een mogel i jke doorgroei kan onts taan a ls de f requent ie verder

omhoog gaat naar zes r i t ten per uur . Di t is qua re iz igersaanta l len

a l leen denkbaar voor de voornoemde s terke bus l i jnen t i jdens de

sp i tsmomenten. Het voordeel is dat de bussen dan a l t i jd goed

aans lu i ten op Randstadra i l d ie eveneens 6x/uur r i jd t . Ook het spoor

tussen Dordrecht en Leiden za l in het kader van Stedenbaan op

termi jn naar een 10 -minutendienst worden opgewaardeerd. De

aans lu i t ingen op Ri jswi j k en Del f t kunnen h ierdoor verbeteren .

Aandachtspunt is de overs tap naar andere bus l i jnen d ie op deze

momenten e lk kwart ie r r i jden; dat s lu i t ju is t n ie t goed aan. Di t speel t

met name op Naaldwi jk Verd i laan.

’ s Avonds en in het weekend r i jden bussen in een lagere f requent ie .

Het moment waarop de lagere f requent ie in gaat , moet zodanig z i jn

dat forenzen d ie hu iswaarts keren n ie t be lemmerd worden. De l i jnen

d ie een hal fuursd ienst r i jden, s lu i ten goed aan b i j het bas ispatroon

van andere OV- l i jnen, d ie vaak eveneens gebaseerd zi jn op een

hal fuurspatroon. Di t moeten we behouden. Een nog lagere f requent ie

werkt a fs to tend.

Snelheid in de keten 3.5.

Reis t i jd is een van de belangr i jks te mot ieven om te k iezen voor een

bepaalde vervoerwi j ze. Daarb i j is n ie t a l leen de r i jsne lhe id van

belang. Reis t i jd wordt door de re iz iger over het a lgemeen beoordeeld

van deur to t deur, dus inc lus ie f voor - en natransport . Openbaar

vervoer speel t b i j automobi l is ten een ro l van belang zo lang de

re is t i jdverhouding OV/au to onder de 1 ,5 b l i j f t .

De W est landse bus l i jnen halen mensen op in de kernen, en brengen

ze vervo lgens snel naar de reg ionale knooppunten. Het busnet is

momenteel een goed evenwicht van gest rekte verb indende l i jnen, en

zogeheten onts lu i tende l i jnen. Bussen vo lgen de hoofdwegen om een

hoge gemiddelde r i jsnelhe id te houden.

Di t l i jnennet is een gevolg van de wens om een schaalsprong te

maken van lokaal naar meer reg ionaal geor iënteerd vervoer. Deze

s tap is noodzakel i jk om te beantwoorden aan de behoef te naar de

verb ind ing met de reg io.

Daarnaast wordt een kor te re is t i jd in het Neder landse vervoer s teeds

belangr i jker . Hoe langer de te re izen afs tanden ( lees: reg ion aal

vervoer ) , hoe grote r de verwacht ing da t de re is met een hoge snelhe id

za l ve r lopen. Binnen grenzen lever t een gestrekte snel le bus l i jn de

meeste reg ionale re iz igers op.

Nog verder ‘s t rekken’ van l i jnen gaat ten koste van de onts lu i tende

funct ie in de kernen: ha l tes verva l len en loopafs tanden nemen dan te

ver toe. De bus zou le t te r l i jk r i jden waar geen k lanten zi jn .

Het versnel len van l i jnen is echter n ie t eenvoudig. Vr i je busbanen zi jn

kostbaar en vergen veel schaarse ru imte.


14

Figuur 2. Bus toegankel i jk voor ro lstoelen ( foto: Thierry Schut)

Het Stadsgewest Haaglanden kent in het p lan Netwerk Randstadra i l

na 2020 ook ambi t ies voor W est land. Enkele HOV -corr idors s taan dan

op het programma, waaronder de W est landse h oofd l i jn Leyenburg –

Naaldwi jk /Monster ( l i j nen 35 en 86) . Ef fect ieve verbete r ingen in de

in f rast ructuur z i jn dan ook wensel i jk op d i t t ra ject om te groeien to t R-

net kwal i te i t .

Deze buscorr idors kunnen gedeel te l i jk o f vo l led ig bestaan u i t

busbanen of –stroken. Daarmee wordt de gemiddelde snelhe id

verhoogd, en neemt bovendien de be trouwbaarheid van de

d ienstregel ing toe. Hoe meer vr i j l iggende in f rast ructuur , voora l b i j

k ru is ingen, hoe hoger de gemiddelde r i jsnelhe id kan zi jn .

De gemeente en de Vervoerautor i te i t zu l len h ier in de beste

maatregelen opste l len.

Naar de bus 3.6.

Ook b i j een centraa l ge legen hal te moeten re iz igers op een pret t ige

manier b i j de bushal tes kunnen komen. In de meeste kernen zi jn de

loopafs tanden acceptabel .

Hal tes aan de bus l i jnen l iggen ideal i ter op s t ra teg ische punten. De

l igg ing ten opzichte van woningen, onderwi js (zoals de toekomst ige

Greenport Hort i Campus) en werkgelegenheid is zo opt imaal mogel i jk ,

gegeven wat de in f rast ructuur toe laat . Hal tes in /b i j de kernen zi jn

gemakkel i jk en snel aan te lopen of te f ie tsen. Over het a lgemeen

worden b i j een gewone bus l i jn loopafs tanden van 400-600 meter

acceptabel geacht . Bi j een hoogwaard ige OV -verb ind ing zi jn re iz igers

bere id een langere afs tand af te leggen, mi ts de voorzien ingen goed

zi jn . Hieronder va l len een wachthok je en actue le re is in format ie . Ook

zi jn ha l tes toegankel i jk voor ro ls toe len en k inderwagens.

Goede f ie tsvoorzien ingen b i j ha l tes moeten grotere f ie tsafs tanden

haalbaar maken. Ook de opkomst van de e lekt r ische f ie ts he lp t om de

act ieradius te vergroten. Mensen b l i j ven bovendien to t op een hogere

leef t i jd mobie l . Voor een dagel i jks gebru ik van de e lekt r ische f ie ts z i jn

ve i l ige f ie tsensta l l ingen een vere is te .

Van deur tot deur heef t soms de voorkeur 3.7.

De l i jnbus kan n ie t overa l komen. Inherent aan de keuze voor

gestrekte l i jnen moet er in enkele gebieden een andere gepaste

vervoerwi j ze geboden worden.

In de gebieden met een s lechte onts lu i t i ng door het regul iere

openbaar vervoer is het concrete bezwaar de lange loop - o f

f ie tsafs tanden naar de d ichts tb i jz i jnde hal te . D i t bezwaar wordt het

meest ‘gevoeld ’ door de doelgroep d ie het meest behoef te heef t aan

korte loopafs tanden, te weten ouderen en gehandicapten.


15

De Regiotaxi en de Plusbus b ieden een a l ternat ie f product . Omdat

deze d iensten voor de deur s toppen, is er geen ver l ies t i jd om b i j de

hal te te komen. Ti jdens de r i t worden echte r ook andere mensen

meegenomen waardoor de r i t ze l f f l ink langer kan duren.

Onder de voorwaarden d ie deze systemen kennen (reserveren

noodzakel i jk , hogere r i tp r i js , b i j P lusbus een leef t i jdgrens ) , b ieden ze

het meest d i recte vervoer dat openbaar vervoer kan b ieden,

toegespi ts t op de ind iv iduele re iswens.

Mensen met een W mo-ind icat ie worden gest imuleerd meer te re izen

met het gewone openbaar vervoer in p laats van met aparte

voorzien ingen. Regiotax i b l i j f t een voorzien ing d ie ( tegen een hoger

tar ie f ) voor iedereen beschikbaar is .

Een verdere verbete r ing kan onts taan a ls de samenhang tussen het

regul iere OV en het doelgroepenvervoer beter u i t de ver f komt

Transferia 3.8.

Een t ransfer ium is een overs tappunt voor automobi l is ten (ook P+R -

terre in genoemd) . Een parkeerp laats met vo ldoende capac i te i t nabi j

een snel le OV- l i jn kan automobi l is ten over tu igen om een deel van hun

re is met het openbaar vervoer te maken. Enkele succes vol le

voorbeelden in Neder land zi jn te v inden b i j Rot terdam, Utrecht en

Leiden. Naast de re is t i jd z i jn de l igg ing ten opzichte van het

hoofdwegennet , de pr i j ss te l l ing en de aanvul lende voorzien ingen

belangr i jke kwal i te i ts fac toren. Met het oog op een kor te re is t i jd en

re isgemak moet een t ransfer ium aan een sne l le , rechts t reekse en

f requente OV- l i jn naar een hoofdbestemming l iggen, reg ionaal n iveau

I I I o f hoger.

In onze reg io z i jn daarom met name t ransfer ia aan de s tadsranden

van de Haagse en Rot terdamse aggl omerat ie kansr i jk . Daar

ver t rekken de metro - en t raml i jnen naar de s tadscentra. Voor

West land zi jn potent iee l re levan t : Den Haag De Dreef ( t ram 9) , De

Ui thof ( t ram 4) , Hoek van Hol land (metro B) en Schiedam Nieuwland

en Schieveste (metro B en t ram).

Kant tekening is dat het n ie t d i rect het autogebru ik op W est lands

grondgebied verminder t .

In W est land ze l f is een bescheiden P+R-ter re in b i j ha l te Naaldwi jk

Pi j le tu inen een opt ie . De hal te is centraa l ge legen met een snel le

verb ind ing naar Schiedam, evenals naar Del f t en Leyenburg, maar het

ontbreekt aan bestemmingen daar voorb i j . Voorwaarden voor succes

zi jn dat verb ind ingen u i tgebouwd worden to t hoogwaard ig openbaar

vervoer , en dat het parkeren goed geregeld wordt .

Werkgelegenheid in Westland 3.9.

Onmiskenbaar is in West land het g lastu inbouwcluster van groot

be lang: economisch maar ook verkeerskundig is de agro log is t iek

prominent aanwezig.

Niet a l leen in W est land, maar ook in a lgemeen is te zeggen dat in

Neder land openbaar vervoer naar bedr i jven ter re inen een k le ine ro l

speel t in de mobi l i te i tsmix. Arbeidsextens ieve en u i tgest rekte

bedr i jven terre inen zi jn het domein van de (vracht)auto, zeker gezien

de l igg ing aan doorgaande wegen en de vanui t het OV-systeem gezien

per i fere l igg ing .

De hoe-vraag om te komen to t een verbeter ing is echter n ie t

eenvoudig. De u i tzendsector voor arbeidskrachten neemt haar

verantwoordel i jkheid door een deel van het vervoer ze l f aan te b ieden

middels auto ’s en bus jes . E lke inmenging daar in betekent

overheidsbemoeienis met b i jhorende maatschappel i jke kosten.

Slechts s t imuler ing vanui t het bedr i j fs leven ze l f en een zeer goed

vraaggestuurd bes loten /openbaar vervoer kunnen deze balans ten


16

goede doen bewegen. Mobi l i te i tsmanagement kan een s terk middel

z i jn om winst te boeken. De overheid benadert bedr i jven en s te l t met

de sector maatwerkplannen op om werknemers anders, beter en

s l immer te vervoeren.

De groots te drempel z i t in het voor - en natranspor t om overa l op de

u i tgestrekte terre inen te komen, de zogeheten laats te k i lometer . Hier

l iggen de kansen in innovat ieve vervoerwi j zen.

Tarieven 3.10.

Openbaar vervoer heef t een pr i jskaart je . Kwal i te i t kost ge ld en dat

wordt opgebracht door de re iz igers en de ov erheid. Over he t

a lgemeen is de keuze voor kwal i te i t tegen een hoger tar ie f te

verk iezen boven goedkoop vervoer van een mat ig n iveau.

Het is vanui t maatschappel i jk aspect wensel i jk dat de ta r ieven b i l l i j k

en betaalbaar b l i jven , ook voor hen inc iden teel o f met een k le in

gezelschap re izen . Vanui t economisch oogpunt is het wensel i jk dat

ook regelmat ige fo renzen en schol ieren betaalbaar re izen. Jaar l i jkse

grote sprongen in de r i tp r i jzen zi jn n ie t wensel i jk .

De voorwaarden b i j de d iverse (d ig i ta le ) kaar t jes moe ten aans lu i ten

b i j de behoef ten van de W est landse re iz igers . Daarnaast is het

wensel i jk dat kaar t jes ge ld ig z i jn ongeacht de re isrou te ,

concess iegebied en/of vervoerder. De W est landse re iz iger komt

immers op weg naar de reg ionale centra meerdere vervoerde rs tegen .

Mindset 3.11.

Openbaar vervoer hee f t de potent ie om ook voor W est landers een

voor de hand l iggende vervoerwi j ze te worden.

Of de re is nu naar ’s -Gravenzande of De L ier gaat , het moet net zo

normaal worden om de bus te pakken a ls dat momenteel de a uto of de

f ie ts genomen worden.

Dat is haalbaar a ls West landers goed geïnfo rmeerd zi jn over de

mogel i jkheden om met de bus te re izen. W elke l i jnen zi jn er , hoe lang

duurt de r i t naar he t Haagse centrum, hoe kom ik aan een OV-

chipkaart? Vanui t de vervoerder en de Vervoerautor i te i t kan h ier

s terker op worden ingezet .

Goede in fo rmat ie is een eers te aanzet to t een pos i t ievere mindset

over openbaar vervoer.


17

4. Uitwerking

Stapsgewijze aanpak 4.1.

In de u i twerk ing herkennen we een d r ie ta l s tappen.

Stap 1: Vers terken wat s terk is

Er l ig t een goede bas is ;

Verbeter ingen daar waar het kan;

F ie tsvoorzien ingen b i j ha l tes verbeteren;

Bere ikbaarheid en voorz ien ingen van de Verd i laan verbeteren;

Ui tbre iden dynamische re is in format ie b i j ha l tes ;

Aans lu i t ingen bui ten het W est land verbete ren;

In t roduct ie OV- f ie ts a ls natransport ;

Sterkere inzet op communicat ie en market ing .

Moment : Cont inu. W erk met werk, aanpakken a ls kans zich voordoe t .

Stap 2: Ui tbouwen

De bas iskwal i te i t ve rder vers te rken en u i tbouwen;

Geen s t ructuurwi jz ig ing , maar var iëren b innen d ie s t ruc tuur :

maatwerk voor doelgroepen;

K le ine bussen op daarvoor geschik te t i jds t ippen a ls de winst

h iervan terugvloe i t naar West land;

Het door r i jden van l i jnen b innen s tedel i jk geb ied , b i jv Hol lands

Spoor ;

Het door r i jden van l i jnen b innen W est land ‘over Naaldwi jk ’ ;

Ger ichte f requent ieverhogingen op momenten van hoge

vervoervraag;

Verbeteren van de verb ind ing Monste r – Naaldwi jk ;

Verbeteren van de verb ind ing W ater ingen – Den Haag Zuidwest ;

Beschouwen van ger icht vervoer naar kust o f vanui t

be jaardentehu izen. Part i cu l iere in i t ia t ieven;

Inzet van Regiotaxi o f Pl usbus naar Leyenburg / Schiedam;

In gebru ik nemen t ransfer ia voor tu inbouwgere la teerd e re iz igers ;

Hoogwaard ige R-net formule voor de belangr i jks te l i jnen;

Onderzoek naar ontwikkel r icht ing HOV-bus met doork i jk naar t ram;

Vr i je busstroken op f i legevoel ige knelpun ten ;

Het moment van een n ieuwe vervoersconcess ie leent z ich b i j

u i ts tek om deze wensen verder u i t te werken en te rea l iseren.

Moment : n ieuwe concess ie busmaatschappi j .

Stap 3: Schaalsprong naar HOV

St ructuur en systeemwi jz ig ing, komst HOV (bus / t ram);

Sterkere ru imte l i jke onderbouwing voor HOV (bus / t ram);

Bouwen is nodig , grootschal ige impact b innen ru imte l i jk ordening ;

Past b innen de s t ructuurvis ie W est land 2040.

Moment : b i j vo ldoende vervoervraag.

Stap 1: Versterken wat sterk is 4.2.

Promot ie en market ing

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: promot ie , doelgroepen

Market ingact ies moeten het OV in een beter l icht zet ten.

Probeerkaar t jes , f l yers op e lk adres, kor t ingsact ies of andere

middelen kunnen W est landers overhalen kennis te maken met de bus

en het openbaar vervoer in het a lgemeen.

Onderscheid kan gemaakt worden in fe i te l i jke in format ie om de

West lander te in formeren over de fe i te l i jke re ismogel i jkheden , en in

het s turen van een pos i t ie f beeld over het OV. Dat laats te werkt het

beste door mensen het gemak van openbaar vervoer te la ten ervaren.


18

Wat is het p lan :

Voor l ichten van inwoners over het vervoersaanbod;

Meer p romot ie op nog n ie t -gebru ikers van he t OV;

Reis in format ie op de gemeente l i jke s i te ;

Kennismakingsdag voor gebru ikers van een ro ls toe l .

Ook kan gedacht worden aan winkel ie rs d ie op p iekmomenten

meebeta len aan grat i s busvervoer van/naar winkelcentra ( “uw

kassabon a ls buskaart je”) .

Door ger ichte p romot ieact ies kan een vervoerder mensen bewegen om

(ook) bu i ten de sp i ts te re izen, en zo ext ra omzet te genereren op de

t i jden dat er capac i te i t genoeg is .

Real isat ie van deze p romot ieact ies moet een samenwerk ing zi jn

tussen gemeente, Haaglanden en het vervoerbedr i j f . In samenwerk ing

met het bedr i j fs leven kunnen er zakel i jke abonnementen worden

aangeschaf t voor werknemers. Bedr i jven bek i jken of werknemers

vaker met het OV kunnen re izen. Di t k r i jg t in het kader van

mobi l i te i tsmanagement ook in W est land een s teeds grote re v lucht .

Door de verschuiving van doelgroepenvervoer van taxi ’s naar de

regul iere l i jnbus en de Regiotaxi , za l een n ieuwe groep re iz igers

moeten kennismaken met openbaar vervoer. De gemeente en de

belangenorganisat ies hebben in 2014 een aantal in format iemiddagen

gehouden. De verschi l lende vervoermogel i jkheden hebben zich

gepresenteerd aan potent ië le gebru ikers , met u i t leg over het gebru ik

van de OV-chipkaart , de re ismogel i jkheden in en vanui t W est land en

de toegankel i jkheid van de bussen.

Dig i ta le re is in fo rmat ie

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: gemak

De re iz iger anno nu p lant s teeds meer z i jn e igen re is , thu is en

onderweg. Met de d ig i ta le re is in format ie heef t men a l t i jd de meest

actue le t i jden b i j de hand. De bestaande mogel i jkheden, waaronder

mobie le apps, moeten daarnaast bete r bekend gemaakt worden.

Hier in hebben zowel de overheden a ls de vervoerders een ro l .

Hoewel apps en mobie le websi te s een s teeds grotere ro l gaan spelen ,

b l i j f t ook op de hal te (d ig i ta le) in format ie gewenst . W ensel i jk is dat

e lke hal te b innen de bebouwde kom een d isp lay heef t met de actuele

ver t rekt i jden.

Een gemakkel i jke re is

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: gemak

Openbaar vervoer heef t het imago van ingewikke ld en onbetrouwbaar

z i jn . Het van te voren p lannen van de re is , ingewikkelde

tar ie fsystemen en onzekerheid van de bet rouwbaarheid; het z i jn

drempels in de keuze om te k iezen voor OV.

Een deel van de d rempe ls betref t landel i jke aspecten en za l ook op

dat n iveau opgepakt moeten worden. Ook h iervoor ge ldt dat de

Vervoerauto r i te i t en de vervoerder een gezamen l i jke

verantwoordel i jkheid hebben.

Comfor t is een gere lateerd aspect . De vervoerder kan h ier door keuze

in het mater iee l en ins t ruct ie van r i jdend personeel invloed op

u i toefenen.

Goede overs tap op Leyenburg

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: re is t i jd , s te rke keten

Si tuat ie : Veel re iz igers s tappen op Leyenburg van de W est landse bus

over op Randstadra i l 4 o f t raml i jn 6 v ice versa. Soms gaat de

overs tap net mis omdat de bus gaat r i jden zodra de re iz igers u i t de

t ram stappen.

Wat is de wens: Afspraken maken dat buschauf feurs de aankomst van

de Randstadra i l en de t ram in de gaten houden a lvorens te

ver t rekken. In tegengeste lde r icht ing moeten t rambestuurders n ie t nét

wegr i jden a ls e r een gearr iveerde W est landse bus leegstroomt.


19

Wat zi jn de voordelen: Betrouwbaarheid, ook van aans lu i t ingen, is de

bas is van de k lantwenspi ramide : een gemiste overs tap is een grote

te leurs te l l ing .

Wat zi jn de voorwaarden: Er is in de d ienstregel ing maar zeer beperkt

de ru imte om bussen en t rams op e lkaar te la ten wachten. Het

maximaal haalbare in d i t voors te l is het voorkomen van de nét

gemiste aans lu i t ingen. Een dergel i jke wachtregel ing werkt a l leen b i j

een goede opvolg ing door de vervoerder .

Over igens is een goede overs tapregel ing ook gewenst op a ndere

overs tappunten zoals Ri jswi jk s ta t ion en natuur l i jk Naaldwi jk

Verd i laan.

Een tweede mogel i jk ve rbeterpunt is de locat ie van de hal tep laatsen

op Leyenburg. De t ram u i t de Haagse b innenstad s topt op busstat ion

Leyenburg re la t ie f ver van de ver t rekplaa ts van de bus naar het

West land ( l i jnen 31, 35, 37, 86, 421). Door he t verschuiven van de

hal tep laatsen worden de loopafs tanden verkor t .

Nieuwe hal te locat ies

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: economisch en maatschappel i jk

vervoer, s terke keten

Het verp laatsen van hal te Arco ( l i jnen 31 en 35) tussen ’s -

Gravenzande en Monste r naar een locat ie d ichterb i j Duingeest maakt

deze woonwi jk in on twikkel ing beter bere ikbaar. De ru imte voor een

ve i l ige hal te aan de Monsterseweg/ ’s -Gravenzandseweg is echter n ie t

d i rect voorhanden.

Een n ieuwe hal te (voor l i jn 35) nabi j de Van Ruyvenlaan/De Poel /De

Planeten tussen Poeld i jk en Monste r kan het bedr i j venterre in De

Planeten en het g lastu inbouwgebied bete r onts lu i ten.

Stap 2: Ui tbouwen 4.3.

Regiotaxi bete r aans lu i ten op de bus

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: maatschappel i jk vervoer, s terke

keten

De Regio taxi fungeert pr ima maar s taat nog afzi jd ig van he t regul ie re

openbaar vervoer . Beide systemen fungeren nog n ie t a ls een geheel .

Door de OV-chipkaart ook a ls betaalmiddel voor de Regiotaxi

erkennen wordt de drempel lager . Met één betaa lkaart voor het he le

co l lec t ieve vervoer zu l len gebru ikers van het openbaar vervoer een

lagere drempel e rvaren om af -en- toe ook de Reg iotaxi te gebru iken,

en andersom. Ook de facturer ing voor gesubs id ieerde r i t ten wordt

makkel i jker .

Een ander model is da t de Regio taxi op vaste t i jds t ippen op een

aanta l reg ionale ha l tes k laar s taat om re iz igers u i t de l i jnbus op te

p ikken en thu is te brengen. Deze is dan zonder reserver ing

beschikbaar. De Verd i laan is h iervoor geschik t , met name in de

avonduren . Ook Leyenburg en Maass lu is Steendi jkpolder z i jn

geschik t . In Del f t bestaa t a l zo ’n systeem.

K le inere bussen

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: doelgroepen

Ti jdens de meeste momenten van de wee k is de maximale capac i te i t

van een normale 12 -meterbus n ie t nodig. Een mogel i jkheid is de inzet

van k le inere bussen. De daarmee u i tgespaarde gelden kunnen

aangewend worden om de f requent ie op p iekt i jden te verhogen a ls de

ext ra capac i te i t wél nod ig is . Ee n b i jkomend voordeel van deze opt ie

is dat k le inere bussen beter aans lu i ten b i j de ru imte l i jk maat in enkele

kernen, zoals Monster .

Het f inanc ië le voordeel van k le inere bussen -en daarmee ook de winst

in ext ra r i t ten - is echter betrekkel i jk k le in . Een verk enning naar de


20

f inanc ië le mogel i jkheden kan in de voorbere id ing van een n ieuwe

concess ie worden meegenomen.

Nachtbus

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: doelgroepen

Vanui t Rot terdam r i jd t in de nacht van zaterdag op zondag een

nachtbus door een aanta l kernen . Een soortge l i jke verb ind ing u i t Den

Haag heef t de proef t i jd n ie t doors taan. Al leen Water ingen heef t een

nachte l i jke verb ind ing met het Bui tenhof .

Om ui tgaanspubl iek ve i l ig en betaalbaar door de nacht te vervoeren,

is her in t roduct ie van een nachtbus naar en door W est land wensel i jk .

Di t is wel a fhankel i jk van een par t icu l ier in i t ia t ie f vanui t een

vervoerondernemer of de gezamenl i jke horeca, waarb i j de explo i ta t ie

voor e igen rekening komt.

Doorr i jden van bus l i jnen

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: s terke keten, gemak

Si tuat ie : Busl i jn 31 Naaldwi jk – ’ s -Gravenzande – Monster – Den

Haag e ind igt nu op busstat ion Leyenburg. In Den Haag wordt

grotendeels ge l i jk opgereden met s tadsbus 26. L i jn 26 r i jd t in hoge

f requent ie tussen Leyenburg en s tat ion Voorburg, en in lage

f requent ie tussen Ki jkdu in en Leyenburg.

Wat is het p lan : Laat l i jn 31 over de route van l i jn 26 naar s ta t ion

Hol lands Spoor r i jden.

Wat zi jn de voordelen : Er onts taan in teressante n ieuwe verb ind ingen

tussen ’s -Gravenzande en Monster en grote de len van Den Haag,

waaronder het t re instat ion Hol lands Spoor en het grote

onderwi jsc luster a ldaar. Met s lechts één overs tap zi jn bestemmingen

a ls Schiphol en Amsterdam bere ikbaar.

Wat zi jn de voorwaarden : De st reekbussen en de s tadsbussen va l len

onder verschi l lende concess iekavels . Di t weerhoudt voora lsnog een

dergel i jke ontwikkel ing. Bi j een n ieuwe mogel i jk in tegra le

aanbesteding kan het onderscheid h ier tussen verdwi jnen.

Een andere opt ie is om l i jn 35 op Leyenburg te koppelen aan l i jn 37,

zodat er één l i jn ’s-Gravenzande – Del f t onts taa t , v ia W ater ingse Veld

en het Rein ie r de Graaf Gasthuis .

Ook in W est land kunnen bus l i jnen doorr i jden. Door l i jnen op Verd i laan

aan e lkaar ‘ te koppelen’ onts taat meer rechts t reekse verb ind ingen

dwars door W esland

Reis in fo over aans lu i t ingen in bus

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: s terke keten, gemak

Si tuat ie : Van/naar en in W est land moet vaak worden overgestapt . Al

in de eers te bus is de re iz iger in gedachte b i j de aans lu i t ing op de

tweede bus. Dat gee f t onzekerheid en onr ust .

Wat is de wens: Door in a l le voer tu igen e lekt ron ische d isp lays te

hangen d ie de actuele aans lu i t ingen op de vo lgende hal tes aangeven,

wordt de re iz iger veel beter geïnformeerd. ”Hoe laat komt de vo lgende

bus, en haal ik d ie nog?” . Van welke maatschapp i j o f welk

concess iegebied het aans lu i tende voertu ig is , mag h ierb i j n ie t terzake

doen.

Wat zi jn de voordelen: Door he t vers t rekken van in format ie wordt wat

onrust b i j de re iz iger weggehaald. De schermen zi jn op een groeiend

aanta l bussen in Neder land reeds gemeengoed. Bi j een n ieuwe

concess ieaanbesteding kan deze e is worden u i tgevraagd .


21

Opwaarderen l i jn 86

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: re is t i jd , g roeiambi t ie

Si tuat ie : Li jn 86 is de belangr i jks te en popula i rs te l i jn van het

West land. Hi j is snel en verb ind t de belangr i jks te locat ies met e lkaar .

Wat is de wens: De l i jn kan verder vers terk t worden door deze nog

snel ler te maken. Di t kan door in de sp i tsuren een aanvul lende l i jn te

la ten r i jden over de route van l i jn 86, waarb i j b i jvoorbeeld de hal te

Maasland Viaduct wordt overges lagen. Di t scheel t zo ’n v ier minuten.

Nu a l r i jden enkele r i t ten met twee bussen; een daarvan zou dan de

snel le r i t kunnen u i tvoeren. Een te verkennen mogel i jkheid is het

inzet ten van busmater iee l dat toegelaten is voor 100 km/h op de

snelweg.

Ook het overs laan van hal tes in Den Haag op de Escamplaan kan ie ts

t i jd schelen.

Het hogere kwal i te i tsn iveau kan duide l i jk gemaakt worden door de

bus l i jn een R-net s ta tus te geven. Eerder werd l i jn 86 a l gereden met

luxe In ter l iner -mater iee l .

Wat zi jn de voordelen: Ri j t i jdwinst maakt het openbaar vervoer d i rect

aantrekkel i jker . Een hoogwaard ige bus moet d ie kwal i te i t ook

u i ts t ra len.

Wat zi jn de voorwaarden: Aannemel i jk is de vervoervraag a l leen op de

drukste momenten genoeg om een ext ra snel le l i jn te kunnen

explo i te ren. In 2007 is er tussen Naaldwi jk en Den Haag tevergeefs

geëxper imenteerd met een hoogfrequente bus l i j n 86, e lke 7,5 minuut

een bus.

Het opwaarderen van l i j n 86 kent een doorontwikkel ing in de vorm van

in paragraaf 4 .4 beschreven schaalsprong naar HOV .

De Greenport - l i jn 86

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: re is t i jd , economisch vervoer

Spec iaa l voor de bedr i j ven gevest igd op het te rre in van Flora Hol l and

r i jd t er vanui t een aanta l oml iggende s teden een zeer vroege busr i t

naar de b loemenvei l ing ( l i jnen in de 400 -nummerreeks) . Hoewel de

r i t ten fo rmeel openbaar z i jn , is de do elgroep duide l i jk te def in ië ren:

medewerkers van het F lora - en TPW -terre in . De terugre is van de

werknemers geschiedt per regul ier openbaar vervoer.

De zeer vroege r i t ten naar F lora Hol land kunnen ook gebru ik t worden

voor andere agro log is t ieke terre inen. ABC W est land, Honder d land/

Coldenhove en Leehove /W ester lee komen a ls eers te in beel d. Door

het u i tbre iden van de d ienst kunnen ook d ie terre inen onts lo ten

worden voor werknemers. Aandachtspunt is wel dat het vervoer in de

woonplaatsen van de werknemers a l op vroege momenten r i jd t ,

aans lu i tend op de agro log is t ieke bus l i jn .

Bi j succes zou deze bus kunnen opereren a ls een soort

Greenportvar iant op de reg ionale hoogwaard ige bus l i jn 86, ger icht op

de t i jden dat de sector daar behoef te aan hebben. Ook de s tudenten

van de Greenport Hort i Campus kunnen prof i teren van deze

verb ind ing .

De l i jn kan even tueel fungeren a ls bes loten bedr i j fsvervoer wat

goedkoper is dan OV-bussen. Ook h ier l ig t het in i t ia t ie f b i j het

gezamenl i jke bedr i j fs leven.

De laats te k i lometer

Komt ten goede aan doe ls te l l ing: economisch vervoer, s terke keten

In de vervoerwere ld wordt recent meer aandacht besteed aan de

laats te k i lometer . Na aankomst op de e indhal te moet de re iz iger nog

naar z i jn /haar e indbestemming. Di t (voor - en) natransport naar de

b i jvoorbeeld de werk locat ie is nu nog vaak oningevuld. Concepten a ls

de huurbare OV-f ie ts o f k le ine (e lekt r ische) bus jes kunnen h ierop een

antwoord zi jn . Diverse bedr i jven terre inen in Neder land hebben h ie r

ervar ing mee. Door vanaf centra le t ram/bushal tes deze k le inschal ige

vervoerconcepten aan te b ieden, kan de laats te k i lometer makkel i j ker

overwonnen worden. Deze voorzien ingen worden d ikwi j ls door het

bedr i j fs leven ze l f betaald of geëxplo i teerd. Te denken va l t aan


22

metrohal te Maass lu is Steendi jkpolder a ls een ver t rekpunt voor het

natransport .

Een aanta l regul iere bushal tes z i jn ge legen o p s t ra teg ische locat ies in

het g lastu inbouwgebied. Deze hal tes kunnen a ls overs tapplek worden

aangeduid om van gewoon OV op de bus jes van u i tzendbureau’s over

te s tappen. Hal tes a ls Paul Capt i jn laan (b i j ABC West land), W est lands

Museum en L ierweg ( ro tonde L ierweg/Zi j twende) kennen een gunst ige

l igg ing a ls cent ra le verzamelhal te voor het g lastu inbouwcluster . Maar

ook h ier ge ldt dat reg ionale knooppunten (n iveau I I I ) h iervoor beter

geschik t z i jn .

Ook de ‘Greenport - l i jn 86 ’ kan deze overs tapplekken aandoen opdat

medewerkers daar opgehaald worden en verder vervoerd worden naar

hun g lastu inbouw-gere la teerde werkplek.

Stap 3: Schaalsprong naar HOV 4.4.

In het ve r leden is e r meermaals gesproken over de terugkeer van een

t ram in het W est land , naast de bestaande t raml i jnen 16/17 in

Water ingen. Een t ram zou nogal wat betekenen voor het gebied. Een

nader onderzoek in het kader van de St ructuurv is ie W est land moet de

ju is te ontwikkelkoers bepalen voor een HOV -bus of - t ram.

Hoe zou het e indplaat je er u i t kunnen zien

Er z i jn twee l i jnen, een hoogwaard ige t ram u i t Den Haag en een met ro

vanui t Rot terdam. Komende vanui t Zoetermeer en het Haagse centrum

r i jd t Randstadra i l - l i jn 4 voorb i j het hu id ige e indpunt De Ui thof door

naar Poeld i jk . Daarna gaat het v ia Honselersd i j k en de b loemenvei l ing

door naar Naaldwi jk . Langs de Burgemeester Elsenweg gaat de t ram

naar het e indpunt b i j de kru is ing met de Middel Broekweg.

Komende vanui t Rot terdam Alexanderpolder /cen trum takt metro l i jn A

b i j Maass lu is Steendi jkpolder a f van de l i jn naar Hoe k van Hol land.

Langs Coldenhove, Maasdi jk en Honderd land vo lgt de metro de

A20/N213 to t aan Naaldwi jk . De laats te k i lometers spoor wordt

gedeeld met de t ram.

De t ram u i t Den Haag kan eventueel een s tuk door Naaldwi jk worden

gele id (Middel Broekweg/Kru isbro ekweg), de metro b l i j f t langs de

Burgemeester Elsenweg. Door verschi l in omvang en vloerhoogte is

het doorr i jden van een van de voertu igsoorten over de hele l i jn

technisch n ie t waarschi jn l i jk . De metrobaan is mogel i jk ze l fs geschik t

om vanaf de b loemenve i l ing l icht goederenverkeer r icht ing Schiedam

en verder naar log is t ieke centra te fac i l i teren.

Figuur 3. mogel i jke l i jnvoering met l ightrai l in Westland

Met een f requent ie van 6x/uur b ieden beide l i jnen een aantrekkel i jke

verb ind ing . Bussen u i t de W est landse kernen s lu i ten aan op de t ram.

De l i jnen zi jn in Naaldwi jk doorgaand, opdat er rechts t reekse


23

dwarsverb ind ingen door W est land onts taan. Dat aanvul lende busnet

zou er zo kunnen u i tz ien .

L i jn 1 . Hoek van Hol land – ’ s -Gravenzande – Monster – Den Haag

Leyenburg

L i jn 2 . Monster – Naaldwi jk – De L ier – Del f t

Li jn 3 . ’s -Gravenzande – Naaldwi jk – Kwin tsheul – Ri jswi jk .

Voordelen

Het g rote voordeel van t raml i jnen

door het W est land is de d i recte

verb ind ing tussen de s tadscentra

van Den Haag en Rot terdam

enerzi jds en W est land anderzi jds .

De route van de huid ige bus l i jn 86

spr ingt naar voren: d i t is de drukste

en meest be langr i jke verb ind ing.

Een t ram b iedt meer r i jcomfor t en

een hoogwaard ige u i ts t ra l ing. Het

heef t n ie t a l leen een d i rect e f f ect

op de bere ikbaarheid maar ook

ind i rect op de aant rekke l i jkheid van

onze gemeente .

Ruimte l i jke ingreep

Een moderne t ram/ l ight ra i l r i jd t n ie t

meer over s t raat met het verkeer

mee, maar kent een e igen vr i je

baan. Zo wein ig mogel i j k in teract ie

met het wegverkeer garandeert

ve i l igheid, betrouwbaarheid en een

vlo t te doors t roming. Maar een vr i je

baan betekent ook een forse

ingreep omdat het ten koste gaat van bestaande in f rast ructuur ,

woningen of bedr i j ven/g lastu inbouw. Zeker het N ieuwewegt racé en de

passage van Poeld i jk z i jn b i jzonder grote u i tdagingen.

Een t ram zal z ich in tegenste l l ing to t een bus nauwel i jks in de kernen

(kunnen) begeven, omdat daar de ru imte l i jke ingreep nog gro ter is .

Een centraa l knooppunt b i j Naaldwi jk za l ve rp laats t moeten worden

naar een locat ie aan de t raml i jn , b i jvoorbeeld b i j de kru is ing Middel

Broekweg/Burgemeester Elsenweg.

Naast deze d i recte ef fec ten op onze ru imte , is er ook sprake van een

secundai r e f fec t . Een t raml i jn is een oploss ing voor zware bundel ing

van vervoers t romen. Dat beteken t dat een t ram/ l ight ra i l a l leen

vo ldoende re iz igers hee f t a ls er in W est land veel meer woningbouw

en meer arbeids in tens ieve arbeid wordt gereal iseerd.

Een wensel i jke tussenstap is Hoogwaard ig Openbaar Vervoer, snel le

bussen over een vr i je busbaan. Di t kent een meer f lexibe lere

inpasbaarheid (k le inere boogstra len) en meer menging met ander

verkeer is mogel i jk . HOV-bussen r i jden over gewone wegen en over

de vr i je busbaan. De aanleg van de busbaan is gefaseerd mogel i jk ,

evenals la te re ombouw tot t rambaan.

De HOV-busroute naar Rot terdam loop t rechts t reeks over de A20 naar

Schiedam, om een ext ra overs tap van bus op metro in Maass lu is te

vermi jden.

De St ructuurvis ie W est land onderkent de noodzaak om nieuwe

ontwikkel ingen van pub l iekst rekkende funct ies gec lusterd langs de

Centra le As te p lannen. Concrete p lannen of een p lanning zi jn h ier

n ie t aan gekoppeld: he t woningbouwprogramma voorzie t b innen de

afzienbare termi jn n ie t in dergel i jke ontwikkel ingen. De Structuurvis ie

onderkent dat dergel i j ke bouwplannen ver re toekomst z i jn en n ie t

b innen de doork i jk naar de toekomst l iggen.

Daarmee s taat de wensel i jkheid van een l ight ra i l -ve rb ind ing naar Den

Haag en Schiedam nog a l t i jd overe ind, echter zonder dat de


24

benodigde re iz igersaanta l len momenteel aanwezig z i jn . De

schaalsprong wordt opportuun zodra d i t wel he t geval is . De l i jnen

Den Haag – Naaldwi jk en Naaldwi jk – Maass lu is z i jn dan het meest

voor de hand l iggend.

Kosten

Het is evident dat n ie t a l leen de fo rse ru imte l i jke ingreep en de

aanleg zeer hoge kosten met z ich meebrengen, maar ook de

explo i ta t ie van een t ram. Deze kosten zi jn a l leen veran twoord a ls er

meer potent ië le re iz igers in W est land wonen en werken.

Geen antwoord op a l le wensen

De t ram/HOV kan een groot deel van het vervoer in W est l and

overnemen, maar za l zeker n ie t voor e lke verb ind ing de meest

log ische opt ie z i jn . De vervoervraag is met de ve le kernen en

meerdere reg ionale bes temmingen immers erg d i f fuus verspre id over

het gebied. Bi j voorbeeld de verb ind ing tussen ‘s -Gravenzande en

Den Haag b l i j f t snel ler over de N211 o f Haagweg dan de route over

Naaldwi jk met een overs tap op de t ram. Het bundelen van

vervoers t romen is s lechts beperkt mogel i jk en voor de re iz iger n ie t b i j

a l le vervoerre la t ies wensel i jk .

Door het onder l ing verschi l lende mater iee l dat in Rot terdam (metro)

en Den Haag ( t ram) r i j d t , is een vo l led ige koppel ing tussen beide

systemen n iet zonder meer mogel i jk . Als be ide systemen e lkaar in

West land ontmoeten za l ergens een kn ip komen te l iggen.

Andere col lect ieve mobil i te i tsconcepten 4.5.

Aans lu i tend vervoer

Omdat W est landers afhankel i jk z i jn van een ke ten aan verb ind ingen,

is ook de kwal i te i t van het aans lu i tende openbaar vervoer van belang.

Met Randstadra i l , met ro en t re inverb ind ingen zi t dat ov er he t

a lgemeen op een hoog n iveau. Invester ingen in l i jnen bui ten ons

grondgebied, komen ook onze bere ikbaarheid ten goede.

OV- f ie ts

OV- f ie ts is het meest popula i re f ie tsverhuursys teem van Neder land .

Bi j ta l loze t re instat ions en OV-knooppunten kan met een goedkoop

abonnement een eenvoudige f ie ts gehuurd worden. Omdat de OV -f ie ts

b i j u i ts tek de laats te k i lometer

overbrugt en het b i jzonder

laagdrempel ig is , is het een groo t

succes.

In Naaldwi jk zou de locat ie

Verd i laan een mooie p lek zi jn

voor een k le inscha l ig OV-

f ie tsverhuurpunt middels

geautomat iseerde f ie tsk lu izen.

Een verhuur locat ie draagt b i j aan

een hoger kwal i te i tsn iveau van

het knooppunt Verd i laan. Het

beheer en onderhoud moet dan wel goed reg ionaal geborgd zi jn . Di t

vere is t nog u i twerk ing.

“Om een ra i l l i jn te

rechtvaard igen heb je

min imaal 10.000 re i zigers

per dag nodig, evenals meer

geld dan voor een busbaan. ”

ar t i k e l ‘T i e n j a ar w a c h t e n o p de

Z oR o - b u s ’ , V e r k e er sk u n d e 2 0 13 .


25

Carpool

Carpoolen: a fspreken om samen te re izen. Het k l ink t zo s impel en

toch komt het carpoolen in Neder land s lechts mondjesmaat s t ructureel

van de g rond. De s teeds f lexibe lere werkt i jden en leefpatronen (en

dus: re ispatronen) maken het er n ie t makkel i jker op.

Goede georganiseerde carpool -verzamel locat ies l iggen goed

bere ikbaar per f ie ts en/of openbaar vervoer b i j de kru is ingen met

hoofd-autorou tes. Zo zi jn b i j voorbeeld de bushal tes Naaldwi jk

Pi j le tu inen, ’s -Gravenzande Hel io t roop en W ater ingen gemeentehuis

goed geschik t om te fungeren a ls k le inschal ige ophaal - en

afzet locat ie voor carpoolers . Deel t i jd -auto ’s

Hoewel automobi l i te i t n ie t d i rect onder de OV -vis ie va l t , s lu i ten

deel t i jdauto ’s wel goed aan op de wens om zel fs tandig zonder e igen

auto te kunnen bewegen.

De deel t i jdauto is een auto d ie in de nabi je woonomgev ing te huur is .

Het onderscheid tussen de normale autoverhuur en de deel t i jd auto is

dat de beschikbaarheid n ie t gegarandeerd is en de veela l veel kor tere

huurper iode. Men beschik t a l leen over de auto op het moment dat je

het echt nodig hebt . Er z i jn profe ss ione le pro jecten, zoals

Greenwheels en Connectcar . Vanui t de ontwikkel ingen zi jn ook

part icu l iere ‘Marktp laa ts ’ -acht ige in i t ia t ieven zoals MyW heels ,

SnappCar en W eGo waar par t icu l ieren hun auto beschikbaar s te l len

aan derden.

De profess ionele verhuur loca t ies , een eenvoudige gereserveerde

parkeerp laats , l iggen ideal i ter goed centraa l bere ikbaar in de

woonomgeving. Zo komt ‘co l lec t ieve mobi l i te i t ’ b i jna to t de voordeur.

De beschikbaarheid van een gereserveerde parkeerp laatsen is nog

n ie t in e lke W est land wi j k vanzel fsprekend.

F lexlocat ies

Een vis ie op openbaar vervoer k i jk t n ie t a l leen naar het

vervoeraanbod, maar ook naar de mobi l i te i tsvraag. Door he t n ieuwe

werken en een s teeds veranderend leefpat roon wordt er meer gewerkt

op andere locat ies en op andere t i jden.

Een groeiende ontwikke l ing is het werken op een ander kantoor dan

dat van een werkgever . Het kantoor komt naar de werknemer, n ie t

andersom. Een zzp - o f te lewerkkantoor is met name b i j ze l fs tandigen

popula i r .

De komst van meer f lexcentra zou ook voor West landers de kans

bieden om in de e igen woonomgeving ‘op kantoor ’ te werken.

Vervoerkundig is het voordeel dat mensen een veel kor tere woon -werk

afs tand af leggen. Daarnaast hoeven mensen pas na de ochtendspi ts

op s tap hoeven te gaan. Voor een te lewerk centrum l ig t een locat ie d ie

goed per openbaar vervoer bere ikbaar is voor de hand. Zo b ied t het

vo l led ig de kans om de e igen mobi l i te i t en arbeidst i jden te managen. Ontwikkel ingen ger icht op knooppunten en cent ra

Omdat de koppel ing tussen openbaar vervoe r en ru imte l i jke ordening

zo s te rk is , l iggen h ier ook de groots te kansen. Openbaar vervoer kan

de beste kwal i te i t leveren daar waar wonen en werken in de groots te

concentrat ies p laatsvinden.

In W est land is busstat ion Verd i laan he t be langr i j ke knooppunt .

Er z i jn b i j het Stadsgewest /Vervoerautor i te i t p lannen om Verd i laan om

te vormen to t een zogeheten Plus -hal te ; een belangr i jk knooppunt

waar ru imte l i jke kwa l i te i t z ichtbaar mag zi jn en passende

voorzien ingen het knooppunt complementeren.


26

Flankerend beleid 4.6.

West land heef t geen autowerend bele id . Zu lk be le id is een

communicerend vat met het openbaar vervoergebru ik . Een negat ieve

pr ikke l zoals parkeertar ieven s t imuleer t het gebru ik van de f ie ts en

het openbaar vervoer. Er is geen d i recte aanle id ing om op bas is van

leefbaarheid of ru imte l i jke kwal i te i t het au togebru ik o f -bezi t in te

perken. Het werven van re iz igers moet komen vanui t de kracht van

het openbaar vervoer ze l f .

De oml iggende s teden hebben wel res t r ic t ie f parkeerbele id . Daarmee

hebben bezoekers aan d eze s teden wel een pr ikke l to t gebru ik van

het OV.

Figuur 4. “Op weg in Westland” Foto: Charles Jungschläger

5. De route vervolgen

Lobby en samenwerken 5.1.

Openbaar vervoerp l u s

is een vis iedocument en een lobbyhandvest . Om

onze doelen te behalen hebben we de inze t van andere ins tan t ies

nodig. Die samenwerk ing gaan we graag aan.

Bi j het opste l len van d ienstregel ingen kunnen de wensen confo rm

deze vis ie gedeeld worden met de reg iona le overheid. Ook b i j

pro jecten om b i jvoorbee ld bus l i jnen op te waarderen (zoa ls Netwerk

Randstadra i l ) oefenen we onze invloed u i t . Gro tere wensen nemen we

mee in de n ieuwe aanbesteding voor het busvervoer.

In gesprek met bedr i j ven wi j zen we op de e igen en gezamenl i jke

verantwoordel i jkheid en kansen a ls het gaat om mobi l i te i t . Lande l i jke

programma’s a ls Beter Benut ten kunnen h ie rvoor een u i ts tekend

vl iegwie l z i j n .

We verwachten van de Metropool reg io en de Vervoerautor i te i t de

ze l fde act ieve houding om de bere ikbaarheid van W est land te b l i jven

verbeteren.


27

Beleidsevaluatie 5.2.

Het is be langr i jk (d i t ) be le id te moni to ren op ef fect en voortgang. Voor

de vis ie openbaar vervoer p l u s

z i j n de vo lgende ind icatoren benoemd

d ie inzicht kunnen geven.

Frequent ies van bus l i jnen . Bron: d ienstregel ing busbedr i j f .

Ri j t i jden van de W est landse kernen enerzi jds naar andere kernen

en de s tedel i jke gebieden anderzi jds . Di t op verschi l lende

momenten van de dag en de week. Bron: d ienstregel ing busbedr i j f .

Reis t i jden van de W est landse kernen enerz i jds naar andere

kernen en de s tedel i jke gebieden ander zi jds , dus inc lus ie f voor -

/natransport . Di t op verschi l lende momenten van de dag en de

week. Bron: 9292.n l .

De resul ta ten van de OV-k lantenbarometer voor de concess ie

Haaglanden- regio. Bron: Jaar l i jkse OV-k lantenbarometer .

De resul ta ten van de moni tor Regi otaxi -Haaglanden. Bron:

Jaar l i jkse Moni to r Regio taxi -Haaglanden.

De modelmat ige u i ts toot van de ingezet te voer tu igen . Bron: KpVV

Ind ien beschikbaar: het aanta l re iz igers dat gebru ik maakt van de

bus, de Regiotaxi en de Plusbus. Bronnen: busbedr i j f ,

Stadsgewest Haaglanden/Vervoerautor i te i t , V i t is W elzi jn .

Het aan ta l werkgevers in W est land dat mobi l i te i tsmanagement of

e igen vervoer aanbiedt , en het aanta l werknemers dat daarvan

gebru ik maakt . Bron: Bere ikbaar Haaglanden .

Het aanta l f ie tsen dat gebru ik maakt van ( fo rmele) s ta l l ingen b i j

bushal te . Bron : te l l ingen gemeente .

Colofon

Dit is een u i tgave van de Gemeente W est land

Vastgeste ld op 4 maart 2014

Samenste l l ing en coörd inat ie

M. Batenburg , a fde l ing Ruimte Omgeving en Vei l igheid

Meer in format ie :

Voor nadere in format ie over de Vis ie Openbaar Vervoer p l u s

kunt u contact opnemen met de gemeente W est land

T 14 0174

E in fo@gemeentewest land .n l

I www.140174.n l

Postadres: Postbus 150, 2670 AD NaaldwijkT 14 0174F (0174) 673 600E [email protected] www.140174.nl

VISIE OPENBAAR VERVOER - Westland · 2017-09-21 · Actueel: Bezuinigingen De overheid anno 2014...

Documents

Transcript of VISIE OPENBAAR VERVOER - Westland · 2017-09-21 · Actueel: Bezuinigingen De overheid anno 2014...