Visie, Missie en Kernwaarden - s3-sa-east … Godo úw leider in coöperatief bankieren. Wij zijn de...

Visie

Godo úw leider in coöperatief bankieren.

Wij zijn de enige coöperatieve bank in Suriname. Ons streven is om onze leden en klanten de voordelen van het coöperatief bankieren te laten ervaren door hen een vertrouwd en geborgen gevoel te geven en ervoor te zorgen dat onze financiële producten en diensten aansluiten bij hun behoeften en bij die van de gemeenschap.

Missie

Godo is uw bank die met haar coöperatieve filosofie de mens en haar welzijn centraal stelt. Wij bieden een variëteit van toegankelijke en passende financiële producten en diensten aan. Ons deskundig en toegewijd personeel zorgt voor een professionele en persoonsgerichte dienstverlening. Godo zet zich hierbij voortdurend in voor duurzame relaties en het lange termijn belang voor onze leden en klanten.

Bij de coöperatieve gedachte staan onze leden en klanten centraal. Zij kunnen rekenen op begeleiding en ondersteu-ning vanuit onze organisatie. Wij streven naar een duurzame relatie met hen en kijken steeds naar hun lange termijn belang. Onze producten en diensten zijn toegankelijk voor alle lagen van de bevolking. De leden hebben inspraak mid-dels hun stemrecht en vertegenwoordiging op vergaderingen.

Kernwaarden

• Betrouwbaarheid• Integriteit• Professionaliteit• Klantgerichtheid• Deskundigheid

De mensen in de organisatie zijn verantwoordelijk voor de realisatie van onze visie en missie. Zij dienen daarbij te handelen in overeenstemming met onze kernwaarden; de bouwstenen van onze organisatiecultuur die bepalend zijn voor het gedrag en de werkwijze van onze medewerkers. Hierbij zijn betrouwbaarheid en integriteit basiswaarden van het handelen. Wensen en verlangens van onze leden en klanten zijn evenzeer richtinggevend voor de dienstverlening. Wij zorgen ervoor dat zij professioneel, deskundig en goed geholpen worden en tevreden zijn.

Visie, Missie en Kernwaarden

40GODO 40 jaar| |4

“Co-operatives are a reminder to the international community that it is possible to pursue both economic viability and social responsibility.

- Ban Ki-moon, UN Secretary General” 2012 International Year of Cooperatives

40 40GODO jaarverslag 2011 | 5

Vijf jaren Godo kerncijfers 7 De bank van het collectieve belang 10 Verslag van het Bestuur 12 Algemeen overzicht Hetfinancieel-economischeomgevingsklimaat Definanciëleontwikkelingvanonzebank Hetbedrijfseconomischemanagement Eenblikvooruit Verslag van de raad van Toezicht 30

jaarrekening 2011 31 Balansper31december Winst-enverliesrekening Kasstroomoverzicht Grondslagenvanwaarderingenvanbepalingvanhetresultaat Toelichtingopdebalans Toelichtingopdewinst-enverliesrekening

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 44

InhOuDsOpGaVe

40GODO 40 jaar| |6

Directie

Drs. K. Simons-Wijdenbosch H. Vijzelman A. GopiDirecteur Bankmanagement Algemeen Directeur Directeur Commercie


Vijf jaren Godo KerncijfersBalansen (xSRD1000)JAAr

activa LiquidemiddelenVorderingenBeleggingen Vasteactiva TOTaal aCTIVa passivaSchuldenaankredietinstellingenToevertrouwdemiddelenVoorzieningen SchuldenaanNietGouvernementeleinstellingenOverigepassivaFondsvooralgemenebankrisico’sEigen vermogen TOTaal passIVa

resultaten (xSRD1000)JAAr RentemargeOverigebatenTotaalbatenTotaallastenResultaatvoorbelastingInkomstenbelasting resulTaaT na BelasTInG

KengetallenJAArBISRatioCapitalratioReturnonaverageassetsratioLiquiditeitsratioEfficiencyratio

84.830,8 61.827,4 46.976,3 18.638,9 23.565,3 90.689,681.584,7 84.277,9 98.763,3 80.408,4 15.343,014.866,7 9.386,2 5.251,4 1.120,2 7.444,97.761,3 6.596,9 5.785,2 5.340,9 198.308,3 166.040,1 147.237,3 128.437,8 110.434,8 1.099,1 38,8 - - - 172.536,3143.108,8125.754,3110.063,296.490,8 2.269,5 2.248,2 4.038,02.146,02.616,7 240,0 240,0 - - -

1.980,71.361,9 1.380,92.113,61.917,6 762,1783,8 849,21.610,1 0,0 19.420,6 18.258,615.214,912.504,8 9.409,7 198.308,3 166.040,1147.237,3128.437,8 110.434,8

8.205,7 7.165,3 8.547,0 10.147,9 7.494,4 5.312,6 2.203,1 1.455,1 2.082,2 1.834,1 13.518,3 9.368,4 10.002,1 12.230,1 9.328,5 11.997,9 8.371,3 6.104,4 7.830,0 5.404,9 1.520,4997,1 3.898,0 4.400,2 3.923,6 526,4 143,8 1.352,6 1.522,6 1.374,7 994,0853,3 2.545,4 2.877,5 2.548,9

25 26 21 19 17 10 11 11 11 9 0,55 0,54 2 2 3 246 228 227 189 193 85 86 55 46 45

2011 2010 2009 2008 2007

2011 2010 2009 2008 2007

2011 2010 2009 2008 2007

40GODO 40 jaar| |8

Organogram

Algemeen Directeur

Human Resources

Archief

Back Office

Kassa

Interne Controle

DirectieSecretariaat

Juridische Zaken/Compliance

Treasury

Financien &Administratie

Logistiek

Krediet RisicoManagement

Planning &Control

Faciliteiten

Security

InformatieCommunicatie &

Technologie

BinnenlandsBetalingsverkeer

BuitenlandsBetalingsverkeer

Business Support Technologie& Operatie

Verzekeringen

FilialenCommerciëleOndersteuningRelatiebeheer

Relatiebeheer

Relatiebeheer

Creditgelden

CustomerServices &Marketing

Marketing

CommerciëleOndersteuning

DirecteurBankmanagement

DirecteurCommercie


personeel

M.Tjin Fat Cheong, L.Sadhoe-Jessurun, J.Sedoc-Ansoe, C.Wajwakana, S.Schmeltz, M.Burke, S.Redjopawiro, V.Kartodimedjo, S.Graanoogst-Sweet, A.Nihof-Rasdam, C.Hardjowikromo, Y.Sadhoe,S.Chin Kon Loi, E.Soekhan, S.Tjong-Ahin - Aikman, drs. W.Bosk, drs. E.Jubithana, F. Soekirman, R.Pinas, S.Carbiere-Ristie, M.Barron, C.Vrieze-Hooplot, M.Kuik-Faerber, H.Monpellier, M.Derby, F.Eijkmr. V.van de L’Isle-Ronotirto, E.Vrieze, S.Sibelo, D.Norden, K.Nijman-Tawjoeram, M.Tevreden-Wolf, M.Colli–Chin A Tam, L.George, R. Misdjan, J.Tjon Kiem Sang, drs. R.Amatsahlan, J.Banetti, V.Paidin, C.Muntslag, drs. R.Huisden, C.Malone-Cameron, M.Atmo, C.Takwid, P.Lingers, E.Ardjomandi-Marto-dikromo, K.Sontohartono, R.Jhinkoe-Rai, R.Moespar, M.Modiwirjo.

albinalelydorp

hoofdkantoor

G. Thijn, S. JubitanaT. Djamin, M. Kiban, D. Nijman

40GODO 40 jaar| |10

Door zakelijke dienstbaarheid de financiële belangen van onze leden behartigenVeertig jaar geleden en wel op 10 december 1971 heeft Carlho Wijdh samen met 42 anderen de Spaar- en Kredietcoöperatie Godo opgericht. Sedert onze oprichting zijn wij voorspoedig gegroeid. Er is onnoemelijk veel veranderd in de sector waarin wij opereren en bijgevolg ook in ons eigen bedrijf. Gedurende dit dynamisch proces hebben wij steeds vastge-houden aan de coöperatieve filosofie, kernachtig verwoord in het motto: “Mensen helpen mensen”. De mens en de gemeenschap waarin hij leeft, stellen wij centraal en wij houden nadrukkelijk rekening met hun belan-gen. Hiermee tonen wij sociale betrokkenheid. Met het verkrijgen van de vereiste vergunning op 1 juni 2010 zijn wij een nieuwe fase in onze geschiedenis ingegaan, waarin wij op verantwoorde wijze zullen uitgroei-

en tot een algemene bank en daarbij het accent blijven leggen op onze coöperatieve identiteit. In deze identiteit ligt ons bestaansrecht, onze unieke kracht en onderscheiden wij ons van anderen.

Wij dragen financiële oplossingen aan als middel om de specifieke doelstellingen en ambities van onze leden te verwezenlijken. Onze dienstverlening richten wij primair op het aanbieden van spaar- en kre-dietproducten, alsook op het bieden van een realistisch aflossingsplan dat dan wel moet worden nageko-men. Wij helpen bij het verbeteren van de financiële positie van burgers en van ondernemers met ontwik-kelingspotentie. Wat dit laatste betreft werken wij in bepaalde gevallen samen met de Godo Foundation. Wij hebben stevige wortels in alle geledingen van de samenleving en weten wat de behoeften en wensen zijn. Vanuit deze betrokkenheid fungeren wij als een stuwende en vernieuwende kracht die bijdraagt aan een duurzame ontwikkeling van welvaart en welzijn. Door het vooropstellen van het belang van de mens onderscheidt onze coöperatie zich van andere ondernemingsvormen en zijn wij een waardig alternatief voor het commercieel bankieren.

Wij bieden een betrouwbare en klantgerichte financiële dienstverleningOnze professionele en enthousiaste medewerkers luisteren naar initiatiefrijke mensen en bieden hen toegang tot passende moderne spaarmogelijkheden, financieringen en overige diensten. Op deze wijze moedigen wij het sparen aan en stellen wij middelen beschikbaar voor de financiering van levensvatbare en duurzame kleinschalige projecten of om personen een stap verder te helpen. Met een praktische visie op de financiële dienstverlening bieden wij producten aan, die bijdragen aan de structurele ontwikke-ling van het individu en van de gemeenschap. Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid vervullen wij een verbindende rol tussen de mensen die wij van dienst zijn en de markten waarbinnen wij opereren. Daarbij zoeken wij naar een aanvaardbaar evenwicht tussen ideële en commerciële overwegingen. Voor ons gaat het primair om de mens en niet om het kapitaal. Wij zijn een menselijke bank.

Vanwege onze specifieke visie en missie staan wij dichtbij onze ruim 72.000 leden en andere relaties. Wij luisteren goed naar hen en gebruiken hun feedback om de kwaliteit van onze producten te verhogen en innovaties door te voeren. De democratische ledeninspraak zorgt ervoor dat belangen van de stake-holders naadloos op elkaar aansluiten. Leden leggen discipline op aan het management en stimuleren

De bank van het collectieve belang

H. Vijzelman


tot creativiteit door hun inbreng in de vormgeving van het beleid en in de uit te voeren strategie. Binnen dit kader richten wij ons op het bieden van een compleet pakket van diensten om te voorzien in de be-hoeften van onze leden. Waarborging van continuïteit in de dienstverlening en het lange termijn belang van de leden hebben hierbij prioriteit. Een vriendelijke, ongecompliceerde benadering op onze kantoren te Paramaribo, Lelydorp en Albina vergemakkelijkt de toegang tot een uitstekende dienstverlening. Aan de aard en de wijze van aanbod van onze producten moeten de leden merken dat wij verantwoord en transparant bezig zijn.

Met het coöperatieve businessmodel grotere toegevoegde waarde creërenHet thans kunnen functioneren als een algemene bank op basis van de coöperatieve filosofie, stelt ons beter in staat een totaalpakket van diensten, producten en faciliteiten aan te bieden. Wij bemiddelen ook bij de afwikkeling van internationale transacties. Dit creëert extra toegevoegde waarde en verhoogt onze concurrentiekracht. Wij veronachtzamen daarbij onze coöperatieve grondslag niet en nemen genoegen met een rendement op het eigen vermogen dat voldoende is om de soliditeit en rentabiliteit van de be-drijfsvoering te waarborgen. Wij voeren een prudent risicobeleid, dat zich weerspiegelt in een gematigd risicoprofiel. Mede door een goede kredietbewaking en kostenbeheersing zijn ook kleinschalige project-financieringen lonend, zowel voor onze leden als voor de bank. Winst maken is voor ons geen doel, maar een middel om ook in de toekomst onze coöperatieve opdracht verantwoord te kunnen vervullen. Gerealiseerde winsten worden toegevoegd aan de algemene reserve, wat een randvoorwaarde is voor continuïteit en ruimte schept voor een voortgaande evenwichtige groei van ons bankbedrijf. Een en an-der stelt ons tevens in staat bij te dragen aan de financiële bewegingsvrijheid van onze leden.

Wij werken aan een veelbelovende toekomst door ons in te spannen om goede prestaties te leveren en het vertrouwen van onze leden te behouden. Daarbij spelen wij in op de merkbaar toenemende belang-stelling voor de principes waarop het coöperatieve bankwezen gebaseerd is. In deze financieel onzekere tijden trachten mensen hun toekomst veilig te stellen door zich vrijwillig te verenigen, democratisch besluiten te nemen en gezamenlijk verantwoordelijkheid te dragen voor realisatie van hun eigen doelstel-lingen en voor het bevorderen van gemeenschappelijke belangen. Als coöperatieve bank ondersteunen wij onze leden bij dit gecompliceerd proces. Door onze hoge kapitalisatiegraad en voorzichtig risicoma-nagement scheppen wij een klimaat van vertrouwen en stabiliteit. 2012 het jaar van de wereldwijde focus op de coöperatieve filosofieMet onze coöperatieve status en structuur bevinden wij ons in goed gezelschap: naar de ervaring leert vervullen coöperaties in het algemeen immers vaak een beslissende rol bij het vergroten van het welzijn van zich ontwikkelende mensen. Zij bevorderen door hun specifieke missie en het maatschappelijk ver-antwoord ondernemen tegelijkertijd zowel de economische vooruitgang als de sociale rechtvaardigheid.

Hierdoor dragen zij bij aan realisatie van de millen-nium doelstellingen, die zich richten op de duurzame verbetering van de leefomstandigheden van de min-der bedeelde mens. Om deze nuttige rol te onderstre-pen heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde

Naties, 2012 uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperaties. Vanuit dit perspectief heeft zij terecht gekozen voor de slagzin “Cooperative Enterprises Build a Better World”.

Herman VijzelmanAlgemeen Directeur

40GODO 40 jaar| |12

Algemeen overzichtRapportage over het gevoerde beleidConform artikel 51 lid 1 van onze statuten leggen wij met genoegen rekening en verantwoording af van het door ons gevoerde beleid en het beheer over het boekjaar 2011. Tevens bieden wij u de door Tjong A Hung Accountants goedgekeurde jaarrekening aan. Hieruit blijkt onder meer dat het netto resultaat na belastingen SRD 993.974 bedraagt. Wij stellen voor dit resultaat toe te voegen aan de Algemene Reserve.

Veertig jaar succesvolle coöperatieve service en bedrijfsvoeringHet verslagjaar is een bijzonder jaar geweest. Samen met onze leden en de gemeenschap hebben wij het feit gevierd dat wij al vier decennia lang als een succesvolle coöperatie opereren. Gedurende die periode zijn wij voorspoedig gegroeid en participeren wij steeds slagvaardig en flexibel in de dynamische finan-ciële markten. Wij laten ons daarbij leiden door een betrouwbaar kompas dat gericht is op het scheppen van mogelijkheden voor onze leden om hun levensstandaard te verbeteren. Met dit doel stellen wij op onze eigen wijze financiële middelen en deskundigheid aan hen ter beschikking. Het verheugt ons dat de leden vertrouwen in ons stellen en op democratische wijze meedenken over de vormgeving van de uitgangspunten van onze beleidsfilosofie. Wij zijn onze medewerkers die onze organisatie met hart en ziel dienen erg dankbaar. Wij denken evenzeer aan de pioniers van het eerste uur en dan vooral aan de oprichter van onze instelling, Carlho Wijdh, een visionair denker en hardwerkende doener. Onze dank-baarheid hebben wij ter gelegenheid van onze verjaardag tastbaar tot uiting gebracht door donaties te geven aan enkele organisaties die zich binnen de gemeenschap op speciale wijze verdienstelijk maken.

Verslag van het bestuur

M. Romeo E. Watson W. Ligeon Ondervoorzitter Voozitter Lid


Investeren voor het uitbouwen van de enige coöperatieve algemene bank in SurinameNet als in de voorgaande twee jaren heeft 2011 in het teken gestaan van de forse investeringen die wij, mede vanwege de beschikbare financiële middelen, in versneld tempo hebben gedaan om te kunnen uit-groeien tot een algemene bank met een coöperatieve grondslag. Wij hebben onze visie, missie en kern-waarden aan de eisen van deze tijd aangepast. Er is veel aandacht besteed aan uitbreiding en herstruc-turering van de organisatie, alsook aan het opleiden van het personeel en verruiming van de technische en materiële faciliteiten. Door deze extra uitgaven zijn de bedrijfslasten opgelopen en wel met 43% ten opzichte van 2010. De baten namen in sterkere mate toe en wel met 44%, waardoor het bedrijfsresultaat vóór belastingen opliep van bijna SRD 1,0 miljoen tot 1,5 miljoen. Deze uitkomst moet echter voor 100% worden toegeschreven aan het incidentele effect van de in januari 2011 doorgevoerde devaluatie van de Surinaamse dollar met 20%. Een andere oorzaak van het bescheiden reële resultaat was dat de groei van de kredietverlening achterbleef bij die van de aan ons toevertrouwde middelen, vanwege een terughou-dend verstrekkingenbeleid, dat we hebben gevoerd om de kwaliteit van onze kredietportefeuille te ver-beteren, waardoor het aandeel van de minder renderende liquiditeiten in het balanstotaal verder opliep. De concurrentie binnen de bancaire sector is levendig.

Wij werken in overeenstemming met internationale coöperatieve best practicesWij gaan ervan uit dat de inmiddels verrichte inspanningen en investeringen ons op wat langere termijn ruimere mogelijkheden zullen bieden om het bedrijfsresultaat te verbeteren. Om deze mogelijkheden daadwerkelijk te kunnen realiseren, zullen wij het ingezette proces van versterking van onze gehele orga-nisatie voortvarend voortzetten en waar nodig versnellen. Met nieuw elan treden wij de voor ons liggen-de uitdagingen tegemoet om een waardige positie op de financiële markten in te nemen. Ons streven is daarbij gericht op het succesvol ten uitvoer brengen van een tweesporenbeleid, waarbij de winstgevend-heid van de bedrijfsvoering steeds voldoende zal zijn om onze coöperatieve ambities en werkwijze te kunnen realiseren. Hiervan uitgaande hebben wij in onderling overleg met de organen binnen de bank het Strategisch Beleidsplan 2012-2015 geformuleerd. Hierin is vastgelegd welke strategie wij in de ko-mende jaren zullen volgen als follow-up van het lopend verbeteringsproces.

40GODO 40 jaar| |14

In dit kader streven wij in essentie naar:• het verder uitbreiden van het pakket van financiële diensten en producten, in samenhang met de vergroting van onze marketinginspanning;• het waarborgen van onze sterke balanspositie en het bereiken van een gezonde rentabiliteit door het waarborgen van een gezond evenwicht tussen coöperatieve en commerciële belangen;• het benutten van een groter deel van de beschikbare liquiditeit om de groei van ons bedrijf op verantwoorde wijze te versnellen;• het in overeenstemming met het internationaal geaccepteerde Enterprise Risk Management Frame- work ontwikkelen van interne controlesystemen om bankbreed en op een geïntegreerde wijze risico’s te managen waarmee onze bank wordt geconfronteerd;• het versterken van de compliance functie, mede om te kunnen voldoen aan de relevante weten regelgeving op het gebied van het prudentiële en integriteitstoezicht op banken; alsook• het optimaliseren van het personeelsbeleid door ons te richten op vergroting van de kwaliteit en competenties van onze medewerkers.

Dank voor het vertrouwen van en de duurzame samenwerking met onze stakeholdersEr is dus nog veel werk te verzetten. Bij het ter hand nemen van de daarmede samenhangende uitda-gingen zullen wij doelgericht en nauw samenwerken met onze stakeholders, met wie er steeds een band van wederzijds vertrouwen is. Wij bedanken onze gewaardeerde leden en andere relaties voor de zaken die zij met ons doen en voor het daarbij aan ons geschonken vertrouwen en de getoonde loyaliteit. Onze dank gaat ook uit naar de Raad van Toezicht voor de vruchtbare samenwerking, alsook naar de directie en de medewerkers van Godo. Zij leveren uitstekende prestaties en pakken gemotiveerd uitdagingen aan. Per ultimo 2011 werkten er 64 vaste medewerkers en 20 uitzendkrachten bij de bank. Speciale ver-melding verdienen Consuella Malone-Cameron en Jerry Robles de Medina die hun 12,5 jarig jubileum vierden.

M. Fung A Loi, MBA (manager Relatiebeheer), drs. K. Dort (manager Interne Controle), Ing. J. Robles de Medina (manager Technologie en Operatie), drs. J. Fabies (manager Business Support), drs. M. Loor-Achthoven (Human Re-source Manager ), F. Terlaan, QT (manager Financiën & Administratie).


Het financieel-economisch omgevingsklimaatDe mondiale grondstoffenbonanza - de motor achter de economische groei in Suriname -De algemene bedrijvigheid in Suriname stond gedurende het verslagjaar andermaal onder invloed van sterke prijsstijgingen op de wereldmarkt voor grondstoffen. Deze stijgingen waren het gevolg van de werking van verschillende factoren. De vertraging van de economische groei in grote delen van de wereld speelde hierbij ongetwijfeld een rol, maar van grotere invloed was dat de vraag levendig bleef. Dit laatste hield verband met onzekerheden gevoed door de maatschappelijke onrust in Noord-Afrika en in het Midden-Oosten. Ook was er nog steeds voldoende belangstelling voor beleggingen in op grondstoffen gebaseerde vermogenstitels. Vanwege de uitzonderlijk lage rente leverden andere beleggingen minder op. De prijzen werden ook opgedreven door de gestegen productiekosten en de te voorzichtige opstelling van banken bij het verstrekken van kredieten voor de financiering van investeringen. Per saldo nam de gemiddelde grondstoffenprijs op jaarbasis met circa 30% toe.

Over de gehele linie liepen de wereldmarktprijzen op, zij het met schokkende bewegingen. Goud en aardolie werden in lijn met het bovengenoemde gemiddeld duurder. Hetzelfde gold voor landbouwpro-ducten, waarvoor er een ruime vraag was, terwijl de weersomstandigheden de productie hinderden. De prijs van rijst steeg aanvankelijk, maar daalde later in het jaar. De prijzen van industriële grondstoffen namen in veel mindere mate toe en wel met 14%, omdat de in de loop van 2011 ingetreden vertraging van de economische groei een relatief sterk drukkend effect uitoefende op deze prijzen. Dit was ook de reden dat de gemiddelde prijs van aluinaarde in relatief beperkte mate opliep en wel met 11%, terwijl er tegen het jaareinde zelfs sprake was van een daling.

Door de hoge wereldmarktprijzen ontvingen Surinaamse ondernemingen recordbedragen voor de uit-voer van goud en olie. De productievolumina konden in beperkte mate worden vergroot. Een en ander had een positieve uitstraling op de economie en op de financiële verhoudingen. Bij bauxiet, bananen en padie was het beeld daarentegen teleurstellend. Op de handelsbalans werd per saldo een overschot van US$ 788 miljoen behaald; ruim US$ 200 miljoen of een derde groter dan dat van 2010. Bij de overige transacties met het buitenland was er als geheel sprake van een tekort. De totale rekening van de beta-lingsbalans sloot met een overschot van US$ 84 miljoen. De goud- en deviezenreserves van de geld-scheppende banken namen met hetzelfde bedrag toe en waren voldoende om ruim 5 maanden importen van goederen en diensten te financieren.

Hogere ontvangsten vergroten bestedingsruimte van de Staat Suriname Door de gunstige resultaten in de goud- en oliesector stegen de afdrachten van deze sector aan de staats-kas fors; ook de devaluatie van de Surinaamse dollar met 20% in januari 2011 droeg daartoe bij. Zij vormde onderdeel van een pakket maatregelen dat ten doel had de staatsinkomsten te verhogen en te-vens het verschil tussen de officiële wisselkoers van de Amerikaanse dollar en die op de vrije markt weg te werken. Enkele indirecte belastingen werden verhoogd. Vooral de extra heffing op brandstoffen van 40% bracht nogal wat beroering in de gemeenschap teweeg. Volgens voorlopige cijfers namen de over-heidsontvangsten op kasbasis met niet minder dan 44% toe tot SRD 3,6 miljard wat gelijk was aan bijna een derde van het binnenlandse product.

Anderzijds werden de uitgaven met 33% vergroot tot SRD 3,8 miljard. Opvallend waren vooral de verhoging van de subsidies aan particuliere lijnbushouders, de Algemene Ouderdomsvoorziening, de kinderbijslag en de financiële bijstand aan mensen met een beperking. Loonsverhogingen in het kader

40GODO 40 jaar| |16

van FISO II droegen ook bij tot de uitgavenvergroting. Verder werd vrij veel geïnvesteerd om de in-frastructuur te verbeteren en uit te breiden. Per saldo waren de uitgaven in absolute zin 6% groter dan de ontvangsten. Het teveel aan uitgaven werd gedekt door meer te lenen, ook voor het financieren van lopende en nog op te starten projecten. De totale staatsschuld liep met 6 procentpunt op tot 39% van het binnenlands product. Dit percentage was beduidend lager dan het toelaatbare maximum van 60% ver-meld in de Wet op de Staatsschuld. De capaciteit van de Staat om rente en aflossingen te betalen is echter beperkt. Daarom is voorzichtigheid geboden bij het aangaan van leningen. De daaruit te verkrijgen middelen mogen in principe alleen worden gebruikt voor de financiering van levensvatbare projecten.

Structurele factoren veroorzaken uiteenlopende sectorale ontwikkelingenDe toegenomen bedrijvigheid bij de goud- en oliewinning had ook een positief effect op de overige sec-toren van de economie. Veel ondernemingen deden goede zaken. Het midden- en kleinbedrijf zag zijn omzet verder toenemen, mede als gevolg van prijsstijgingen, de verhoging van de lonen en de groei van de kredietverlening door banken. Er werd ook behoorlijk geïnvesteerd in de mijnbouw- en oliesector, maar bijvoorbeeld ook in de woningbouw. De groei van het aantal aangekomen toeristen zette zich in 2011 niet door, terwijl verblijfsfaciliteiten verder werden uitgebreid. Sommige sectoren kampten met structurele knelpunten en een betrekkelijk zwakke internationale concurrentiepositie. Dit laatste gold vooral voor agrarische ondernemingen. Suralco ondervond hinder van een tekortschietend aanbod van lokaal bauxiet en zoals eerder gezegd van de tegenvallende aluinaardeprijzen. Per saldo werd een groei van het volume van het bruto binnenlands product gerealiseerd van naar schatting circa 4,5%, wat op zich reden is tot tevredenheid en ruimte biedt voor intensivering van een beleid gericht op diversificatie van onze productiestructuur.

De productiegroei gaat gepaard met verbetering van de levensstandaard van onze bevolkingDe gedurende de afgelopen jaren tot stand gekomen macro-economische groei maakte het mogelijk te werken aan de geleidelijke verbetering van de index van de menselijke ontwikkeling. Zij geeft een indi-catie van de gemiddelde prestaties van een land op het gebied van volksgezondheid, kennis en levens-standaard. Hiertoe worden jaarlijks de levensverwachting, de onderwijsgraad en het inkomensniveau van de bevolking in een groot aantal landen gemeten. De waarde van de index varieert per land tussen 0 en 1. Volgens becijfering van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties slaagde Suriname erin gedurende de periode 2005-2011 de index met gemiddeld 0,5 procentpunt per jaar op te trekken tot 0,68. (grafiek 1 - Figure 1 en 2). Vooral met betrekking tot onze levensstandaard en volksgezondheid werd vooruitgang geboekt. Niettemin stonden wij in 2011 op een ranglijst van 187 landen slechts op plaats nummer 104. Binnen de CARICOM lieten wij alleen Guyana en Haïti achter ons. Er is dus op dit terrein nog veel te doen.

Grafiek 1

Bron: UNDP Human Development Report 2011


Inflatietempo versneld door diverse onderliggende oorzakenBelangrijk voor het kunnen versnellen van de menselijke ontwikkeling en de bestrijding van de armoede is dat wij de reële koopkracht van de bevolking verhogen. Juist op dit terrein presteerden wij echter onder de maat als gevolg van een zorgwekkend prijsbeloop. Nadat de inflatie in 2010 al fors was opgelopen nam het tempo in 2011 verder toe, vooral door de doorgevoerde belastingverhogingen en de devaluatie. Dit effect werd versterkt door de toegekende loonsverhogingen en de gestegen invoerprijzen van onder meer aardolieproducten en voedingsmiddelen.

De inflatie werd gevoed door de ruime maatschappelijke liquiditeit, die het resultaat was van de toe-stroom van geld uit het buitenland en van de groei van bancaire kredietverlening gedurende de afgelopen jaren. De gemiddelde consumentenprijsindex liep op van 0,5% in 2009 tot 6,9% in 2010 en vervolgens tot 17,7% in 2011. Verreweg de meeste goederen en diensten stegen in prijs, zij het in wisselende mate. Ondanks de gerealiseerde loonsverhogingen, alsook het toekennen van een belastingkorting van SRD 50 per maand en het introduceren van de eerder genoemde compenserende sociale maatregelen, kwam de reële koopkracht van burgers onder druk.

De bancaire sector werkt mee aan de verdere versterking van de financiële stabiliteitIn 2011 nam de gezamenlijke kredietverlening van banken verder toe en wel met 18% tot SRD 3,8 mil-jard. Opgenomen deposito´s stegen in sterkere mate en wel met bijna 24% tot SRD 5,9 miljard. Opval-lend is dat slechts een derde van de kredietverlening ten goede kwam aan de direct productieve sectoren en de woningbouw; een gegeven dat voor de Centrale Bank aanleiding was de banken aan te sporen dit aandeel op te voeren. Daarnaast werden de faciliteiten voor het aanbieden van hypothecaire leningen in het kader van de zogenaamde 7% kasreserve financieringsmodaliteit en van het “Low Income Shelter Programma” voortgezet, terwijl een speciaal woningkrediet met een looptijd van 25 jaar werd geïntro-duceerd. Ook het in 2010 gestarte Micro Kredieten Programma, waarbij onze bank een belangrijke in-termediaire rol vervult, bleek in een behoefte te voorzien. Er werden landelijk 1.023 kredieten verstrekt variërend van SRD 800 tot SRD 10.000.

Van de totale kredietverlening luidde 39% in vreemde valuta, voornamelijk Amerikaanse dollars. Bij de deposito’s beliep de dollarisering 56%. Deze percentages waren hoger dan die in 2010, vooral door de in-vloed van de devaluatie op het vreemde valutabedrijf van de banken. Wanneer door dit effect heen wordt gekeken blijkt dat klanten nog steeds liever kredietcontracten afsluiten in Surinaamse dollars, terwijl zij gemiddeld meer dan de helft van hun deposito’s in vreemde valuta aanhouden. Deze voorkeur houdt ver-band met de relatief hoge binnenlandse inflatie en misschien ook met het nog onvoldoende vertrouwen in de waardevastheid van de nationale munt op wat langere termijn.

Bron: UNDP Human Development Report 2011

40GODO 40 jaar| |18

In het kader van de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen 2011 bestudeert de Centrale Bank thans de mogelijkheid van toepassing voor moderne instrumenten van monetaire politiek om de omvang en groei van de maatschappelijke liquiditeit in overeenstemming te brengen met de ontwikkelingen in de reële economie. In samenwerking met de bancaire sector wordt voorts gewerkt aan het formuleren van nadere richtlijnen voor de bedrijfsvoering van banken ter verdere versterking van hun bedrijfsecono-mische soliditeit en van de financiële stabiliteit.

Bemoedigend middellang perspectief voor onze volkshuishoudingVerwacht wordt dat de op zich bevredigende reële economische ontwikkelingen van de afgelopen jaren zullen kunnen worden voortgezet. De lange termijn vooruitzichten voor de wereldmarkt voor grondstof-fen zijn immers bemoedigend, ondanks het feit dat deze markt van tijd tot tijd van slag raakt door allerlei incidentele en conjuncturele verstoringen. Surinaamse ondernemingen in de mijnbouw- en oliesector spelen in op deze structureel positieve verwachting. Veelzeggend is dat zij van plan zijn op middellange termijn een bedrag te investeren in de orde van grootte van ons huidig binnenlandse product van naar schatting US$ 3,5 miljard. Volgens het recent gepubliceerde Meerjaren Ontwikkelingsprogramma 2011-2016 heeft ook de overheid nogal wat investeringswensen. Een en ander zal de bedrijvigheid in de rest van de economie opstuwen. Verwacht wordt dat ook in 2012 een groei van circa 4,5% zal worden gereali-seerd. Bij uitvoering van de voorgenomen investeringen zal dit percentage verder oplopen.

Voorkomen moet echter worden dat een te grote investeringsimpuls leidt tot oververhitting van onze economie, gegeven onze beperkte uitvoeringscapaciteit. Ook zal de diversificatie van de productiestruc-tuur ter hand moeten worden genomen om de gevolgen van de grotere afhankelijkheid van de grillige wereldvraag naar grondstoffen zo veel mogelijk te matigen. Het oprichten van een spaarfonds gevoed door een deel van de opbrengsten verkregen uit de exploitatie van onze natuurlijke hulpbronnen zal hier-toe een bijdrage leveren. Er zijn dus kansen, maar zeker ook risico’s. Wij zullen dan ook met wijsheid te werk moeten gaan om een duurzame vergroting van onze welvaart te bewerkstelligen.

Launch van de Micro Ondernemers Express op het terrein van Godo.

Micro Ondernemers Express op de K’saba Beurs 2011 te Para.


Financiële ontwikkeling van onze bankDe devaluatie van de Surinaamse dollar beïnvloedt onze financiële cijfers Onder invloed van de devaluatie van de Surinaamse dollar en door de groei van de algemene bedrij-vigheid nam het balanstotaal van onze bank in het verslagjaar met bijna 19% toe tot SRD 198,3 miljoen (zie diagram 1). Het nominale groeipercentage was echter voor de helft het gevolg van de devaluatie. In 2010 werd een stijging van 13% gerealiseerd. In verband met de onzekere marktomstandigheden, het streven naar verbetering van de kwaliteit van de kredietportefeuille en de scherpe concurrentie op de kredietmarkt voerden wij een voorzichtig uitzettingenbeleid. Bijgevolg bleef de stijging van de verleende kredieten beperkt tot 10,2% en zelfs tot slechts 4% indien het devaluatie-effect buiten beschouwing wordt gelaten. De toevertrouwde middelen namen in sterkere mate toe en wel met 21% nominaal. Hierdoor nam de verhouding tussen de kredietverlening en bedoelde middelen met 5 procentpunt af tot 51,2%.

Ruime liquiditeitspositie biedt mogelijkheden voor verdere expansie Door het achterblijven van de groei van de kredietverlening bij die van de toevertrouwde middelen werd de liquiditeitspositie ruimer, wat zich weerspiegelde in het oplopen van de balansposten kasmiddelen, vorderingen op kredietinstellingen en beleggingen. Daardoor nam de liquiditeitsratio, die aangeeft in welke mate onze bank in staat is om haar korte termijn verplichtingen na te komen, met 18 procentpunt toe tot 246%. De ratio overtrof de geldende norm van 100% in ruime mate. Van de liquide middelen werd 80% in vreemde valuta’s aangehouden, om een aanvaardbaar evenwicht tussen omvang van de vorderin-gen en schulden luidende in vreemde valuta te waarborgen en zodoende het valutarisico te beheersen. Om de beschikbare liquiditeiten optimaal te kunnen inzetten en de daarmede gepaard gaande risico’s te managen is in het verslagjaar de afdeling Treasury verder uitgebouwd. De beschikbare liquiditeiten zullen deels worden benut om in de komende tijd een extra impuls te geven aan de groei van de kre-dietverlening.

Diagram 1

Balanstotaalin duizenden SRD’s

Diagram 2

Kredietportefeuillein duizenden SRD’s

40GODO 40 jaar| |20

Speciale promotiecampagnes resulteren in bevredigende reële toename van de kredietverlening Doordat aan de actiefzijde van de balans vooral de liquide middelen relatief sterk stegen, kromp het aandeel van de kredietportefeuille in het balanstotaal met 3 procentpunten tot 45% (zie tabel I). Zoals eerder aangegeven was er in absolute termen echter sprake van een stijging van 4%; deze werd vooral veroorzaakt door de verdubbeling van de categorie vervoermiddelen tot SRD 8,4 miljoen.

Haar aandeel in de totale kredietverlening steeg van 13% tot 21% (zie diagram 2 op pagina 19). Woningkredieten stegen met 21%, maar hun aandeel in het totaal verminderde met 3 procentpunten tot 35%. Deze categorie bleef niettemin verreweg het omvangrijkst, wat deels het gevolg is van de waarde die wij hechten aan het bevorderen van het eigen woningbezit en langs die weg aan de verbetering van de leefomstandigheden van onze leden. Wij zijn dan ook verheugd dat wij deelnemen aan het 7% woning-bouwprogramma, waarvan de financiering geschiedt ten laste van de door de Centrale Bank van Suri-name aan ons opgelegde kasreserveverplichting. Ter verdere stimulering van de vraag naar woningfinan-ciering hebben wij in het kader van een speciale actie gedurende een periode van 3 maanden de rente op reguliere hypotheken met 2 procentpunt verlaagd tot 12,5%. De overige kredietcategorieën lieten evenzeer stijgingen zien, zij het in wisselende mate. Het aandeel van de financiering van ondernemingen schommelde rond een niveau van 7%. Deze financiering geschiedt vooral in de vorm van rekening-courantfaciliteiten. Het aandeel van de overwegend consumptief geaarde kredietverlening bleef dan ook dominant en beliep ongeveer 93% per ultimo 2011. Dit laatste is voor de hand liggend, omdat onze doelgroep zich vooral bevindt in de lagere en middeninkomensgroepen.

Tabel I: Verstrekte kredieten naar doel 2011 2010 x1000SrD % x1000SrD %

Bedrijfsfinanciering 2.997 7,5 2.041 6,7Woning/Perceel 14.03435,1 11.571 38,0Huisraad 3.025 7,6 2.962 4,7Vervoermiddel 8.35420,9 3.913 12,8Centralisatievanschulden 2.6106,5 1.981 6,5Herfinanciering 3.8319,6 3.377 11,1Overige*) 5.10912,8 4.618 15,2

Totaal 39.960100,0 30.463100,0

*) waaronder levensonderhoud, studie, schoolbenodigdheden


Bij de marketing van onze kredietproducten werken wij nauw samen met daarvoor in aanmerking ko-mende handels- en productiebedrijven, waaronder de Fernandes Klip, HSDS, Telesur en Varossieau. Op deze wijze vergemakkelijken wij de financiering van de aankoop van duurzame consumptiegoederen en bouwmaterialen. Tevens bieden wij jongeren de mogelijkheid tot financiering van een laptop of note-book, mede om het internetgebruik te stimuleren. Ter vergroting van onze naamsbekendheid namen wij deel aan de eerste woon- en bouwbeurs. Wij richten ons ook op kleine en potentiële ondernemers onder meer door in het kader van het Micro Kredieten Programma als Micro Financierings Instelling te fungeren. Daarbij is onze taak kredietaanvragen in behandeling te nemen en te beoordelen, alsook om eenmaal verstrekte leningen te beheren en te bewaken. Wij werken samen met de Kamer van Koophan-del en Fabrieken, de Stichting Nationale Vrouwenbeweging, de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven, In-terconnect en de 3 Ankers om het micro-ondernemerschap te stimuleren, onder andere door het geven van advies en ondersteuning bij het maken van een eenvoudig bedrijfsplan. Ook exploiteren wij de Mi-cro Ondernemers Express, een bus waarmee wij onze leden en potentiële klanten in de districten en dorpsgemeenschappen bezoeken. Op deze wijze bevorderen wij hun toegang tot en beschikbaarheid van de gebruikelijke bancaire diensten. Wij participeerden eveneens in de eerste K’sababeurs in het district Para, die was georganiseerd om kleine ondernemers te stimuleren tot het planten en verwerken van cas-save; een product dat nogal wat ontwikkelingskansen biedt.

Vertrouwen in onze bank leidt tot snelle stijging van de toevertrouwde middelenAan de passiefzijde van de balans bleef de post toevertrouwde middelen het grootst; per ultimo 2011 hadden onze leden ruim SRD 172,5 miljoen aan de bank toevertrouwd, wat 87% van het balanstotaal vormde (zie tabel II).

Tabel II: Toevertrouwde middelen naar soort en valuta 2011 2010 x1000SrD % x1000SrD %

surinaamse dollars 71.193 41,3 64.32145,0 -Spaarrekening 54.38231,5 47.94733,5 -Deposito’s 8.3874,9 7.1415,0 -Termijndeposito’s 8.4244,9 9.2336,5

amerikaanse dollars 34.584 20,0 24.97317,4 -Spaarrekening 30.56717,7 21.84715,3 -Deposito’s 2.2891,3 1.4961,0 -Termijndeposito’s 1.7281,0 1.6301,2

euro’s 66.759 38,7 53.81537,5 -Spaarrekening 57.35433,2 43.55230,4 -Deposito’s 7.3574,3 4.2212,9 -Termijndeposito’s 2.0481,2 6.0424,2

Totaal 172.536 100,0 143.109 100,0

40GODO 40 jaar| |22

Het zijn goeddeels spaarmiddelen die voor ons een gewilde bron van funding zijn. De spaargelden na-men met 25% toe en hun aandeel in het totaal van de toevertrouwde middelen steeg met circa 3 procent-punt tot 82%, wat ten koste ging van de termijndeposito’s; deze verminderden met 26%; hun aandeel in het totaal kromp met bijna 5 procentpunt tot slechts 7%. De overige deposito’s namen met 40% toe, maar hun aandeel in het totaal was niettemin minder dan 11%. De dollariseringgraad bij de toevertrouwde middelen nam met bijna 4 procent toe tot 59%; 39% in euro’s en de overige 20% in Amerikaanse dollars (zie diagram 3).

Hier deed het effect van de devaluatie van de Surinaamse munt zich in relatief sterke mate gevoelen. De aangetrokken vreemde valuta worden verstrekt aan de kredietnemers en bij kredietinstellingen belegd. Van de kredietportefeuille was 45% gedenomineerd in vreemde valuta.

Wij hechten grote waarde aan het bevorderen van de spaarzin van de bevolking. Om deze reden bie-den wij onze leden aantrekkelijke rentepercentages aan voor moderne spaar- en beleggingsproducten en vergemakkelijken wij de toegang tot onze dienstverlening. Voor de jeugd hebben wij nu alweer 5 jaar geleden het Happy Money Bee Spaarplan geïntroduceerd. Hiermee beogen wij kinderen al op jonge leeftijd met het sparen kennis te laten maken en hen tegelijkertijd te leren hoe zij met geld moeten omgaan. Ten behoeve van gepensioneerden hebben wij een pilot project opgestart om hen bij het in ont-vangst nemen van hun algemene ouderdomsvoorziening te attenderen op het nut van het openen en het gebruiken van een betaalrekening. Wij hechten er evenzeer waarde aan dat onze leden op een doelmatige wijze aan ons toevertrouwde middelen kunnen opnemen zodra zij dat wensen. Om deze reden verstrek-ken wij een pinpas aan leden/cliënten en hebben wij ons aangesloten bij BNETS, waardoor onze leden/cliënten ook bij de betaalautomaten van andere banken chartaal geld kunnen opnemen en bij winkeliers die over point-of-sale apparaten beschikken girale betalingen kunnen verrichten. Ook hebben wij met verschillende banken swingovereenkomsten afgesloten die het girale geldverkeer verder ten goede ko-men. Op deze wijze trachten wij de wachttijden bij onze kassa’s te verkorten. Voorts vergemakkelijkt het correspondentschap met de Rabobank Nederland en de recent verkregen eigen Swift-code de afwikke-ling van buitenlandse transacties ten behoeve van onze rekeninghouders.

Diagram 3Toevertrouwde middelen

in duizenden SRD’s

Diagram 4Bedrijfsresultaat vóór belasting

in duizenden SRD’s


Incidentele factoren hebben uiteenlopende effecten op het bedrijfsresultaatDe activiteiten van onze bank resulteerden in een bedrijfsresultaat vóór belastingen van SRD 1,5 miljoen, wat echter voor niet minder dan 100% het gevolg is van de devaluatie van de Suri-naamse munt (zie diagram 4). Ten opzichte van 2010 was er sprake van een stijging van 52%. De baten namen toe met 44% tot SRD 13,5 miljoen en de lasten met 43% tot SRD 11,6 miljoen. Aan het grotere bedrijfsresultaat droeg vooral de stijging van de rentemarge met 14,5% tot SRD 8,2 miljoen bij. De verhouding tussen de rentebaten en de kredietverlening bleef onveranderd op 14%. Deze verhou-ding werd gedrukt doordat de hypothecaire leningen sneller stegen dan de meer renderende persoonlijke leningen. De verhouding tussen beide categorieën beliep 48% om 52%. De rentelasten vormden wederom 3% van de toevertrouwde middelen. De omslag van het resultaat bij de financiële transacties van minus SRD 0,1 miljoen tot plus SRD 1,9 miljoen droeg ook bij tot de verbete-ring van het bedrijfsresultaat. Dit laatste was overigens vooral het gevolg van het effect van de eerderge-noemde devaluatie.

Anderzijds stegen de beheerslasten met 39% tot SRD 11,5 miljoen, vooral onder invloed van de extra kosten voortvloeiend uit het doen uitgroeien van onze instelling tot een algemene bank. De hiermede samenhangende noodzaak tot aanpassing van de interne organisatie en het verrichten van extra investe-ringen in onder meer de automatisering noopten tot het verrichten van nogal wat aankopen van goede-ren en diensten. De personeelskosten (inclusief uitgaven voor versterking van het management en de training van onze medewerkers) stegen met 38% tot SRD 5,4 miljoen en de overige exploitatiekosten met 37% tot SRD 4,0 miljoen. De consultancykosten waren aanmerkelijk hoger dan begroot. De post afschrijvingen liep met 81% op tot SRD 1,8 miljoen, vooral omdat de immateriële vaste ac-tiva volledig werden afgeschreven. Waardevermindering van vorderingen en dotaties aan voorzieningen vergden SRD 0,4 miljoen; een toename van 54%.

Door het geschetste beloop van de baten en lasten is de efficiëntie ratio, een maatstaf voor de doelma-tigheid van de bedrijfsvoering, met 1 procentpunt teruggelopen tot 85%. Deze ratio geeft de mate aan waarin de totale bedrijfsbaten de lasten dekken; hoe lager de ratio hoe hoger de graad van doelmatigheid. Het rendement op activa, een indicator voor de commerciële levensvatbaarheid van onze bank, ver-beterde van 0,54% tot 0,55%. Vanaf 2008 staat de rentabiliteit van onze bank onder druk, hoofdzakelijk als gevolg van de kosten verband houdend met de uitbreiding en herstructurering van onze bedrijfsac-tiviteiten en met incidentele factoren. Wij werken thans voortvarend aan verbetering van de rentabiliteit. Hierbij merken wij op dat de verkrijging van de bankvergunning en de direct daarna ingezette beleidsin-tensivering vooralsnog weliswaar hebben geleid tot forse kostenstijging, maar dat hierdoor ruimere mogelijkheden zijn gecreëerd om op wat langere termijn de vereiste verhoging van het netto bedrijfsre-sultaat te kunnen realiseren.

Sterke solvabiliteitspositie de basis van onze soliditeit en expansiepotentieel Indien, zoals het Bestuur voorstelt, het nettoresultaat over 2011 van SRD 993 duizend geheel wordt toe-gevoegd aan de algemene reserve, zal het aansprakelijk vermogen van onze bank met 6% toenemen tot SRD 19,4 miljoen. Het aandeel van de algemene reserve in dit vermogen zal dan oplopen tot bijna 73%. Een andere component van dit vermogen, de door nieuwe leden te betalen entreepenningen, namen met bijna 26% toe tot SRD 1,7 miljoen, mede door de stijging van het aantal leden met 10% tot 72.818 (zie tabel III op pagina 24).

40GODO 40 jaar| |24

De post herwaarderingsreserve bleef ongewijzigd op SRD 2,0 miljoen. Ondanks de toename van het aansprakelijk vermogen daalt de zogenaamde BIS-ratio, welke de risicogewogen activa relateert aan het toetsingsvermogen, met 0,7 procentpunt tot 24,7%. De capital ratio, die het aandeel van het eigen vermo-gen in het balanstotaal weergeeft, loopt eveneens terug en wel met één procentpunt tot 10,7%. Niettemin blijft de solvabiliteitspositie ver boven de ter zake geldende internationale normen, wat indicatief is voor de soliditeit van onze bank en voor de beschikbare ruimte voor verdere expansie van ons kredietbedrijf.

2011

65.7547.809

73.563745

72.818

10,7%

2010

58.9397.13166.070

31665.754

11,6%

2009

52.9266.92259.848

90958.939

11,2%

2008

44.7678.43853.205

27952.926

18,2%

2007

37.1497.93445.083

31644.767

20,5%

jaar

Ledentalper1januariToegetreden

Uitgetreden

Groeiinpercentages

Tabel III: Aantal leden

Ruim 300 kinderen van 11 tehuizen zijn i.v.m. 40 jaar Godo vergast op een leuke filmochtend in TBL Cinemas.


Het bedrijfseconomisch managementIntermediëren en transformeren - de kern van de bancaire dienstverlening -In het economische verkeer vervult onze bank belangrijke intermediaire functies, die hun oorsprong goeddeels vinden in de door onze leden aan ons toevertrouwde tijdelijke geldoverschotten. Deze worden aangehouden als spaargelden en in diverse soorten van deposito’s. De overschotten gebruiken wij ver-volgens om andere leden die kredietbehoeften hebben te faciliteren. Naast deze zogenoemde transfor-matiefunctie zorgen wij voor een vlotte afwikkeling van het nationale en internationale betalingsverkeer, waarborgen wij dat de leden over hun gelden kunnen beschikken zodra zij dat nodig achten en daarop aanspraak maken, bieden wij andere financiële diensten aan zoals verzekeringsproducten en geven ad-vies in voorkomende gevallen. Daartoe hebben wij gedurende het verslagjaar nieuwe bankproducten geïntroduceerd, nieuwe wegen onderzocht om onze doelgroep in de lagere en middeninkomensklassen te bereiken en bijzondere aandacht besteed aan vergroting van onze naamsbekendheid. Aldus bezien, maar ook zoals in het onderstaande nog zal blijken, is 2011 voor onze bank vooral een ontdekkingsjaar geweest, waarin wij met nogal wat uitdagingen zijn geconfronteerd.

Aanpassing van de organisatiestructuur gericht op vergroting van de effectiviteit en efficiëntieDe uitoefening van de boven aangeduide traditionele bancaire functies biedt de bank welkome mogelijk-heden winstgevende transacties uit te voeren, waardoor wij onze levensvatbaarheid duurzaam kunnen veiligstellen. Om deze bancaire functies, in overeenstemming met onze kernwaarden, betrouwbaar, inte-ger, professioneel, deskundig en klantgericht, te kunnen uitvoeren, hebben wij onlangs de interne orga-nisatie uitgebreid en aangepast (zie het organogram op pagina 8).

Per 1 februari 2011 hebben wij de heer Ashwin Gopi aangetrokken als directeur commercie en per 1 mei is de heer Herman Vijzelman benoemd tot Algemeen Directeur. De functie van Algemeen Directeur werd tot 31 maart vervuld door de heer Peter Heesakkers. De completering van het directieteam heeft het mede mogelijk gemaakt bankbrede, puur commerciële en ondersteunende werkgebieden te onder-scheiden en deze gebieden naadloos op elkaar te doen aansluiten. Er zijn functiescheidingen doorge-voerd om belangenverstrengelingen te vermijden. De functionele reikwijdte per manager is zodanig vastgesteld dat het werk beheersbaar kan worden gehouden. Er is nadere invulling gegeven aan enkele afdelingen, waaronder Kredietrisicomanagement, Compliance, Treasury en Betalingsverkeer. Zo nodig werden bestaande afdelingen geherstructureerd.

Ashwin Gopi, directeur Commercie, overhandigt i.v.m. 40 jaar Godo een cheque aan een vertegenwoordiger van Stichting Een Parel in Gods oog.

40GODO 40 jaar| |26

Hierdoor is er een duidelijker en evenwichtiger beeld verkregen van de aan de diverse afdelingen en functionarissen toevertrouwde taken en verantwoordelijkheden. Als gevolg van de hiermee gepaard gaande uitbreiding van de werkzaamheden steeg het aantal vaste medewerkers met 3 tot 64 en het aantal uitzendkrachten met 11 tot 20 per ultimo 2011.

De opbouw van de drie verdedigingslinies van ons bedrijfsbreed risicomanagementOm de bedrijfsrisico’s weloverwogen te beheren wordt het reeds enige tijd geleden ingezette herstruc-turerings- en moderniseringsproces binnen onze bank in versneld tempo voortgezet. Dit proces is thans in uitvoering. Het is ingebed in een bankbrede managementstrategie, welke de drie volgende verdedi-gingslinies omvat:

Doelmatige operationele bedrijfsvoeringDe eerste linie bestaat uit functionarissen die operationele verantwoordelijkheid dragen voor de risi-cobeheersing van de bedrijfsmatige afdelingen en voor de daarmede samenhangende processen en syste-men. Concreet gaat het om afdelingen die deposito’s, kredieten en overige bancaire producten aan onze leden verstrekken, alsook om de ondersteunende commerciële, de administratieve en ict-afdelingen. Hierbij zal een nieuw ingerichte back office als tussenschakel fungeren voor het commercieel bedrijf en de financiële administratie. Hard- en softwaresystemen worden uitgebreid om de uitvoering van be-drijfsprocessen te vergemakkelijken. Het archief wordt verruimd en het dossierbestand wordt geordend en beter toegankelijk gemaakt. Alle genoemde afdelingen staan onder supervisie van de twee directeuren belast met het bankmanagement en de commercie. Het dagelijkse werk wordt aangestuurd door de eer-der genoemde gespecialiseerde managers. Bij het beheren van de diverse risico’s wordt onder andere het beloop van bepaalde in het vorige hoofdstuk genoemde kengetallen nauwlettend in het oog gehouden. Beoordeling van de geleverde prestaties geschiedt door de feitelijke ontwikkelingen te vergelijken met aan het begin van het jaar vastgestelde doelstellingen.

Bankbreed risicomanagement en complianceDe tweede linie is opgebouwd uit functionarissen en afdelingen specifiek belast met het risicomanage-ment en de compliance; zij zijn belast met het opsporen, monitoren, beoordelen en rapporteren van risico’s zonder daarbij operationele verantwoordelijkheid te dragen. Er wordt thans voortvarend gewerkt aan versterking van deze linie, onder andere door het geleidelijk concentreren van de daarvoor in aan-merking komende functies die momenteel nog over diverse afdelingen zijn verspreid. Inmiddels is in-vulling gegeven aan de compliancefunctie, waarbij de desbetreffende functionaris moet toezien op de naleving van de steeds omvangrijker en strikter wordende weten regelgeving op het gebied van onder meer het bancair prudentiële toezicht, de identificatieplicht van cliënten, de melding van ongebruikelijke transacties, alsook inzake het tegengaan van het witwassen van gelden en de bestrijding van de financie-ring van het terrorisme. Een en ander brengt met zich mee dat onze leden bij het zaken doen met ons for-mulieren moeten invullen en meer vragen moeten beantwoorden die voorheen niet gebruikelijk waren.

Dergelijke procedures zijn echter onvermijdelijk om de integriteit en reputatie van onze bank, maar ook van de Surinaamse bankensector als geheel te waarborgen. Door ons te houden aan de internationale “best practices” op deze terreinen kan worden bereikt dat banken ongestoord kunnen blijven deelne-men aan het internationale betalingsverkeer. Wij verzorgen speciale opleidingen en trainingen voor onze medewerkers om bedoelde procedures correct te kunnen uitvoeren, hen bewust te maken van de ver-antwoordelijkheden en onze leden behulpzaam te zijn bij het verrichten van de vereiste formaliteiten. Tevens houden wij onze Interne Gedragscode levendig.


Sluitende toetsings- en controlemechanismenDe derde linie houdt toezicht op het functioneren en de effectiviteit van de twee andere linies; hier wordt het gehele risicobeheersingsraamwerk getoetst en beoordeeld. Om deze functie naar behoren te kunnen uitoefenen zal de huidige afdeling Interne Controle worden getransformeerd tot een volwaar-dige Internal Audit Department, die moet zorgen voor een effectieve en efficiënte uitvoering van haar taakopdracht, zodat afdoende geruststelling kan worden verkregen dat wij “in control” zijn. Met onder-steuning van een externe deskundige wordt momenteel gewerkt aan het in overeenstemming met inter-nationale “best practices”, opzetten van een raamwerk voor de interne auditfunctie, het ontwerpen van een risicobeheersingsmatrix, alsook aan het verbeteren van de werkprogramma’s voor het controleren van kritische operationele en financiële processen. Gelet op het belang van deze twee linies vallen zij rechtstreeks onder de Algemeen Directeur, verrichten de betrokken functionarissen hun taken met een zekere mate van autonomie en kunnen zij desgewenst rechtstreeks rapporteren aan het Bestuur en/of de Raad van Toezicht.

Coöperatief handelen

Laagdrempelig en toegankelijk

Duu

rzam

e re

latie

s

Inlevingsvermogen in klanten

Lede

nOnderscheidend vermogen Godo

Mensen helpen mensenBetrokkenheid

40GODO 40 jaar| |28

Een blik vooruitDoelgerichte operationele strategie moet ons verder in de financiële keten brengenIn het Strategisch Beleidsplan 2012-2015 hebben wij onze beleidsvoornemens voor de komende drie jaar vastgelegd. Deze zijn tot stand gekomen na uitvoerig intern overleg en advisering door externe deskundigen. Uitgangspunt van het plan, dat in essentie de ontwikkelingsrichting aangeeft waarin wij de komende tijd zullen opgaan, blijft de coöperatieve filosofie, die het belang van onze leden centraal stelt. Wij zullen hen stimuleren actiever gebruik te maken van hun statutaire bevoegdheden om invloed uit te oefenen op de grondslagen van onze beleidsvoering. Langs deze democratische weg kunnen zij dan sa-men met ons erop toezien dat wij in sterkere mate een verbindende rol vervullen in de gemeenschappen en markten waarin wij opereren en een grotere bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van onze samenleving. Als coöperatie is onze primaire doelstelling onze leden helpen hun ambities te rea-liseren. Wij gaan met nieuw elan de uitdagingen tegemoet om een waardige positie in te nemen in de sa-menleving en in de financiële sector. Het ingezette proces van herstructurering en versterking van onze gehele organisatie zullen wij voortvarend voortzetten en waar nodig versnellen. Hierdoor en door ons meer zichtbaar te maken voor de totale gemeenschap beogen wij een goede marktpositie te verwerven.

Met een samenstel van concrete actieplannen verbeteren wij onze bedrijfsvoeringGelet op onze operationele doelstellingen zijn wij van plan de volgende strategische activiteiten te ont-plooien om vanuit de huidige positie de gewenste situatie te realiseren:

• Het verder uitbreiden van het pakket van financiële producten en diensten, alsook het aanpassen van onze dienstverlening aan de eisen die een moderne en dynamische financiële sector stelt;

• Het waarborgen van onze sterke balanspositie en het bereiken van een gezonde rentabiliteit door nieuwe inkomstenbronnen aan te boren en een voorzichtig uitgavenbeleid te voeren, zodat wij ook in de toekomst aan onze coöperatieve opdracht kunnen voldoen. Wij zullen ervoor moeten zorgen dat de gedane investeringen in onze bankorganisatie de verwachte vruchten afwerpen. Gelet hierop zullen wij ook onze vestigingen in Lelydorp en Albina actiever begeleiden, zodat deze kunnen uit-groeien tot zelfstandige “profit centers”;

• Het benutten van een groter deel van de beschikbare liquiditeit om de groei van ons bedrijf te ver-snellen, waarbij tegelijkertijd de kwaliteit van de kredietportefeuille verbeterd dient te worden door opschoning van het huidige bestand. Wij zullen onze aandacht geleidelijk meer richten op het be-drijfsleven, overigens zonder daarbij minder prioriteit te geven aan onze traditionele doelgroep, de lagere en middeninkomensklasse. Deze taakverruiming vereist het ontwikkelen, versterken en ver-nieuwen van onze commerciële en marketingstrategie;

• Het in overeenstemming met het internationaal geaccepteerde Enterprise Risk Management Frame-work versterken van de interne controlesystemen. Het gaat hierbij erom dat het management een betrouwbaar inzicht krijgt in de mate van het bereiken van de strategische doelstellingen van onze bank, de effectiviteit en de efficiëntie van de bedrijfsprocessen, de betrouwbaarheid van de financiële rapportage en van de naleving van weten regelgeving.


• Het optimaliseren van het personeelsbeleid door meer te investeren en activiteiten te ontplooien gericht op vergroting van de kwaliteiten en competenties van onze medewerkers. Wij letten er ook op dat hun arbeidsvreugde niet al te zeer de weerslag ondervindt van de onzekerheden die het lopende moderniseringsproces onvermijdelijk met zich meebrengt. Mede om het werkklimaat te verbeteren is er een nieuw pand aangekocht, waarin enkele ondersteunende afdelingen zullen wor-den ondergebracht. De aankoop is volledig in lijn geweest met de eisen van de Centrale Bank van Suriname inzake de financiering hiervan met eigen vermogen.

• Versterking van de compliance functie, mede om te kunnen voldoen aan de vereisten van de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen 2011 en aan de daaruit voort te vloeien richtlijnen met betrekking tot onder meer de geschiktheid van aandeelhouders en het management van banken, de deugdelijk-heid van bestuur, de organisatie van het risicobeheer, de interne controle en interne audit, alsook het integriteitsbeleid van kredietinstellingen. Inzake de algemene strekking van deze richtlijnen is er thans overleg gaande tussen de Centrale Bank van Suriname en de Surinaamse Bankiersvereniging.

Over de concrete invulling daarvan zal onze bank nader in contact moeten treden met de Centrale Bank van Suriname, omdat op ons het zogenaamde proportionaliteitsbeginsel zal worden toegepast, wat inhoudt dat rekening zal worden gehouden met onze relatief beperkte bedrijfsomvang, alsook met de specifieke aard en de mate van complexiteit van onze activiteiten.

Edwin WatsonVoorzitter

40GODO 40 jaar| |30

Verslag van de raad van ToezichtTer voldoening van de in artikel 26 lid 1 onderdeel g van de statuten vermelde taak delen wij u mee, dat wij de jaarrekening over het boekjaar 2011 hebben onderzocht. Mede op grond van de goedkeurende controleverklaring van Tjong A Hung Accountants, adviseren wij u de jaarrekening vast te stellen en het bestuur te dechargeren. Met het voorstel van het bestuur ter zake de bestemming van het batig saldo ad SRD 993.974 kunnen wij ons verenigen. Wij adviseren dan ook dit voorstel goed te keuren.

De Raad van Toezicht

Th. Linscheer, voorzitterDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitterMr. E. Rudge, LL.M., secretarisM. Amelo, MBA, lid

Mr. E. Rudge, LL.M., drs. W. Jap A Joe, M. Amelo, MBA, Th. Linscheer

40GODO 40 jaar| |32

raad van Toezicht het Bestuur DirectieTh.Linscheer,voorzitter E.Watson,voorzitter H.Vijzelman,algemeen directeurDrs.W.JapAJoe,ondervoorzitter M.Romeo,ondervoorzitter Drs.K.Simons-Wijdenbosch,Mr.E.RudgeLL.M.,secretaris W.Ligeon,Lid directeur Bankmanagement M.Amelo,MBA,lid A.Gopi,directeur commercie

Balans per 31 december 2011 vóór bestemming resultaat (in srD)

aCTIVa

Kasmiddelen

Vorderingenopkredietinstellingen

Overlopendeactiva

Kredieten

Schatkistpapier

Termijndeposito’s

Effecten

Immateriëlevasteactiva

Materiëlevasteactiva

ToTAAl AcTiVA

31 december 2011 31 december 2010

40.353.462

21.473.954

1.277.602

80.307.100

10.330.662

4.352.692

183.315

1.112.035

6.649.244

166.040.066

56.260.141

28.570.611

2.186.338

88.503.340

7.388.670

7.712.867

241.472

-

7.444.881

198.308.320


passIVa

Schuldenaankredietinstellingen

Toevertrouwdemiddelen

Spaargelden

Overigetoevertrouwdemiddelen

Overlopendepassiva

Voorzieningen

Fondsvooralgemenebankrisico

SchuldenaannietGouvernementeleinstellingen

Aansprakelijkvermogen

Herwaarderingsreserve

Algemenereserve

Entreepenningen

Bestemmingsfonds

Ledencertificaten

Resultaatboekjaar

ToTAAl PASSiVA

142.303.276

30.233.002

1.941.464

14.289.109

1.723.450

165.552

307.089

993.974

Balans per 31 december 2011 vóór bestemming resultaat (in srD)


38.765

143.108.743

1.361.950

2.248.238

783.787

240.000

18.258.583

166.040.066

113.346.160

29.762.583

1.958.064

13.419.241

1.370.267

342.558

315.185

853.268

1.099.084

172.536.278

1.980.683

2.269.515

762.122

240.000

19.420.638

198.308.320

40GODO 40 jaar| |34

raad van Toezicht het Bestuur DirectieTh.Linscheer,voorzitter E.Watson,voorzitter H.Vijzelman,algemeen directeurDrs.W.JapAJoe,ondervoorzitter M.Romeo,ondervoorzitter Drs.K.Simons-Wijdenbosch,Mr.E.RudgeLL.M.,secretaris W.Ligeon,Lid directeur bankmanagement M.Amelo,MBA,lid A.Gopi,directeur commercie

Winst- en verliesrekening over 2011 (in srD)

Baten

Rentebaten

Rentelasten

Rentemarge

Opbrengstenuiteffecten

Provisiebaten

Resultaatuitfinanciëletransacties

Overigebaten

Totaal Baten

lasten

Personeelslasten

Pensioenkosten

Anderebeheerskosten

Afschrijvingen

Bedrijfslasten

Waardeverminderingvanvorderingen

endotatiesaanvoorzieningen

Totaal lasten

Bedrijfsresultaat

Inkomstenbelasting

netto resultaat

2011 2010

11.284.563

4.119.307

7.165.256

627.131

898.679

-94.973

772.3279.368.420

3.938.128

206.527

2.905.760

1.030.555

8.080.970

290.368

8.371.338

997.082

143.814

853.268

12.693.971

4.488.232

8.205.739

1.608.253

1.137.667

1.905.591

661.082

13.518.332

5.443.501

256.252

3.988.352

1.862.872

11.550.977

446.984

11.997.961

1.520.371

526.397

993.974


(Bedragen x srD 1000)

Kasstroom uit operationele activiteiten

Resultaat

Aanpassingenvoor:

-afschrijvingen

-waardeveranderingenvanvorderingen

-mutatievoorzieningen

-Fondsvooralgemenebankrisico

-SchuldennietGouvernementeleinstellingen

-overigemutatiesoverlopendeposten

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Mutatieskredietenaandeprivatesector

Mutatiesschuldenaankredietinstellingen

Mutatietoevertrouwdemiddelen

Kasstroomuitoperationeleactiviteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Effecten

Schatkistpapier

Termijndeposito

Immateriëlevasteactiva

Materielevasteactiva

Overigemutatiematerielevasteactiva

Kasstroomuitinvesteringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Entreepenningen

Bestemmingsfonds

Ledencertificaat

Kasstroomuitfinancieringsactiviteiten

saldo kasstroom

Beginsaldo kasmiddelen + vorderingen op

kredietinstellingen

eindsaldo kasmiddelen + vorderingen op

kredietinstellingen

2011 2010

853

-190

663

21.512

22.175

-7.718

394

14.851

46.976

61.827

1.073

-523

6

-65

240

-921

4.119

39

17.354

-25

-4.914

-541

-1.113

-1.112

-12

166

257

-29

Kasstroomoverzicht over 2011 (in srD)

994

1.131

2.125

22.776

24.901

-2.065

168

23.004

61.827

84.831

1.905

-485

21

-22

-

-288

-7.712

1.060

29.428

-58

2.942

-3.360

-

-1.589

-

353

-177

-8

40GODO 40 jaar| |36

ALGEMEENVergelijking met vorig jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering en resultaat bepaling zijn ongewijzijgd gebleven ten opzichte van het voorgaand jaar.

WaarderingsgrondslagenVoor zover niet anders is aangegeven worden de activa en de passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. Hier-bij wordt indien dit noodzakelijk is een voorziening in mindering gebracht.

BALANSKredietenDe kredieten zijn opgenomen voor de nominale bedragen onder aftrek van een noodzakelijk geachtevoorziening voor risico’s die de coöperatie loopt uit hoofde van het kredietbedrijf. De dotatie aan de voorzie-ning is in de winsten verliesrekening opgenomen onder de post “waardevermindering van vorderingen”. De per balansdatum nog te ontvangen rente over de kredieten wordt eveneens verantwoord onder de post “kredieten”.

EffectenDe effecten worden gewaardeerd tegen marktwaarde. De waardeveranderingen zijn verwerkt in de resultatenre-kening.

Immateriële vaste activaDe immateriële vaste activa zijn opgenomen voor de verkrijgingsprijs onder aftrek van de hierop gepleegde af-schrijvingen. De afschrijvingen bedragen 20% per jaar volgens de lineaire methode. Het saldo van deze rekening is in het boekjaar 2011 in zijn geheel afgeschreven. Materiële vaste activaDe terreinen zijn opgenomen tegen de actuele waarde. Het gebouwencomplex van de coöperatie worden gewaar-deerd tegen actuele waarde onder aftrek van afschrijvingen. De actuele waarde wordt bepaald op grond van taxa-ties van deskundigen. De laatste taxatie heeft in december 2006 plaatsgevonden. Een deel van de inventaris ten behoeve van de nieuwbouw is gewaardeerd tegen de actuele waarde. De actuele waarde is bepaald op basis van de koersontwikkeling van de Surinaamse dollar ten opzichte van de US dollar. De overige bedrijfsmiddelen en inven-taris worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van afschrijvingen.

Toevertrouwde middelenHieronder zijn begrepen de schulden in rekening-courant, de spaargelden en de giro’s. Zij worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De ultimo van het boekjaar verschuldigde rente over de toevertrouwde middelen is ver-antwoord onder “overlopende passiva”.

VoorzieningenVoorziening latente belastingverplichtingen. De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft verplich-tingen die voortvloeien uit de verschillen in waardering van activa, met uitzondering van terreinen, en passiva in de bedrijfseconomische jaarrekening en de fiscale waardering. De voorziening wordt opgenomen voor de nomi-nale waarde waarbij wordt uitgegaan van het geldende belastingtarief.

Fonds voor algemene bankrisico’sEr wordt een fonds voor algemene bankrisico’s (FAR) aangehouden om reden van voorzichtigheid, teneinde de algemene risico’s van het bankbedrijf af te dekken. De hoogte van dit fonds en de toevoeging aan dit fonds zijn gebaseerd op de verwachte ontwikkelingen van huidige en toekomstige risico’s. Dotaties worden in de winsten verliesrekening verantwoord onder het hoofd “waardeveranderingen van vorderingen en voorzieningen van onder de balans opgenomen verplichtingen”.

HerwaarderingsreserveDe herwaarderingsreserve is ontstaan als gevolg van de toegepaste herwaardering van een deel van de onroerende goederen. Op de herwaarderingsreserve is een voorziening voor latente belastingverplichtingen in mindering ge-bracht (36%) met uitzondering van de herwaardering op terreinen. Jaarlijks valt het door middel van afschrijvingen gerealiseerde gedeelte vrij ten gunste van de algemene reserve.

Grondslagen van waardering en van bepaling van het resultaat


Voorziening voor latente belastingverplichtingDit betreft de getroffen voorziening van de uit de herwaardering voortvloeiende belastingverplichting. Deze voor-ziening geeft de claim weer van de fiscus op het nog niet gerealiseerde gedeelte van de herwaardering.

Overige activa en passivaVoor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening in mindering gebracht.

ResultaatbepalingHet resultaat wordt bepaald door het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar te nemen. De rente over de non-performing leningen wordt geboekt als zijnde te vorderen, maar wordt niet als baten verantwoord in de winsten verliesrekening. De opbrengsten worden verant-woord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, de lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Afschrijvingen op bedrijfsgebouwen en een deel van de inventaris zijn gebaseerd op actuele waarde. Op de overige bedrijfsmiddelen en overige inventaris wordt afgeschreven op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vin-den plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

WINST- EN VERLIESREKENINGRente marge Deze post omvat het voordelig verschil tussen de rentebaten uit kredietverlening, beleningen en overige uitzet-tingen enerzijds en de rentelasten van de opgenomen en toevertrouwde gelden anderzijds. De rente betreffende non-performing leningen worden wel opgeboekt als zijnde te vorderen, maar worden niet als baten verantwoord in de winsten verliesrekening.

ProvisieDit betreft hoofdzakelijk provisie uit hoofde van kredietverlening en verzekeringen.

Resultaat uit financiele transactiesDit betreft hoofdzakelijk de koersverschillen uit de omrekening van monetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta. Tevens zijn hieronder opgenomen, gedurende het jaar ontstane koersresultaten.

Overige batenHieronder zijn ondermeer begrepen de doorberekende kosten met betrekking tot de verstrekte kredieten.

LastenHieronder zijn de volgende kostencategorieen opgenomen:-personeelslasten, hieronder zijn naast salarissen, sociale lasten en dergelijke ook een bijdrage van de Bank aan het voorzienings- en pensioensfonds voor het personeel opgenomen;-ander beheerskosten, hieronder zijn onder andere opgenomen algemene kosten, de administratie- en bureau kosten, publiciteitskosten en huisvestingskosten;-afschrijvingen, deze vinden plaatst volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur;-waardeverandering van vorderingen en voorzieningen van onder de balans opgenomen verplichtingen, dit betreft de jaarlijkse dotatie aan voorzienigen voor dubieuze debiteuren en onder de balans opgenomen verplichtigen.

InkomstenbelastingInkomstenbelasting wordt berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening gehouden wordt met fiscale faciliteiten.

Vreemde valutaMonetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta worden omgerekend tegen de aankoopkoers zoals geno-teerd door de Centrale Bank van Suriname per jaareinde. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen zijn opgenomen in de winsten verliesrekening onder de post “resultaat uit financiële transacties”. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de gemiddelde maandkoers van afwikkeling. De gehanteerde koersen van vreemde valuta per balansdatum luiden als volgt:

USD1,- 3,250 2,710EUR1,- 4,176 3,588

HerwaarderingenDe herwaarderingen worden onder aftrek van de latent verschuldigde belastingen in de herwaarderings-reserve opgenomen.

31 december 2011 (inSRD) 31 december 2010 (inSRD)

40GODO 40 jaar| |38

Toelichting op de balans per 31 december 2011 (in srD)

aCTIVa

Kasmiddelen

Onderditbalanshoofdzijndevoorraden,

contantebetalingsmiddelen,dedirecteopeisbare

tegoedenbijdeCBvSalsmededekasreservein

SRDenVVopgenomen

Vorderingen op Kredietinstellingen

Ditbetreftdevorderingenopbinnen-en

buitenlandsebanken

Overlopende activa

Ditbetreftvooruitbetaaldekostenenoverige

nognietgefactureerdebedragen

Kredieten

Hieronderzijnopgenomendemethet

kredietbedrijfsamenhangendevorderingen.

Inderegelgeldtdatdespaartegoedenvande

kredietnemerbijdecoöperatiemededienenals

zekerheidsstelling

schatkistpapier

BetrefteenbeleggingbijdeCentraleBankvan

Suriname.Deinterestbedraagt7,5%perjaar.

Termijn deposito’s

effecten

Ditzijnlokalebeleggingen.Deeffectenworden

gewaardeerdopbasisvandebeurswaarde.

Immateriële vaste activa

Onderdezepostzijnopgenomendekostenter

voorbereidingvanhetbankwordingsproces

Materiele Vaste activa


40.353.462

21.473.954

1.277.602

80.307.100

10.330.662

4.352.692

183.315

1.112.035

6.649.244

56.260.141

28.570.611

2.186.338

88.503.340

7.388.670

7.712.867

241.472

-

7.444.881


Materiele Vaste activa (in srD)

Onderstaand geven wij een samenvattend overzicht van de mutaties van de materiële vaste activa in het boekjaar.

De waarde van het onroerend goed is voor het laatst in december 2006 getaxeerd door een externe deskundige. De onroerende zaken en bedrijfsmiddelen zijn uitstekend bestemd voor eigen gebruik.

1 januari 2011

Aanschafwaarde

Herwaardering

Actuele-resp.

aanschafwaarde

Cum.Afschrijvingen

Boekwaarde

Mutaties in 2011

Investeringen

Afschrijvingen

Overboeking

31 december 2011

Aanschafwaarde

Herwaardering

Actuele-resp.

aanschafwaarde

Cum.afschrijvingen

Boekwaarde

Afschrijvingspercentage

Terreinen Gebouwen TotaalTransport-middelen

Onderhanden werken

214.451

1.383.694

1.598.145

-

1.598.145

-

-

-

214.451

1.383.694

1.598.145

-

1.598.145

2.915.509

1.037.510

3.953.019

-738.422

3.214.597

21.146

-187.808

119.344

-47.319

3.055.999

1.037.510

4.093.509

-926.230

3.167.279

2,5%

Inventaris

3.540.996

-

3.540.996

1.890.191

1.650.805

656.633

-577.793

-

78.840

4.197.629

-

4.197.629

-2.467.984

1.729.645

15-33,3%

297.329

-

297.329

-241.840

55.489

142.350

-27.795

-

114.555

439.679

-

439.679

-269.635

170.044

25%

130.208

-

130.208

-

130.208

768.904

-

-119.344

649.560

779.768

-

779.768

-

779.768

7.098.493

2.421.204

9.519.697

-2.870.453

6.649.244

1.589.033

-793.396

-

795.637

8.692.926

2.421.204

11.108.730

-3.663.849

7.444.881

40GODO 40 jaar| |40

passIVa (in srD)

schulden aan Kredietinstellingen

Toevertrouwde middelen

Spaargeldenbetreffendetegoedenvan

deledenopdespaarrekeningen.

Overigetoevertrouwdemiddelenhebben

betrekkingopdirectopeisbaredeposito’s

enoptermijndeposito’s.

Overlopende passiva

Ditbetreftvooruitontvangenbedragen,

tebetalenrentealsmedeoverigetebetalen

bedragen.

schulden aan niet Gouvernementele

instellingen

Inhetkadervaneenovereenkomst

tussenGodoendebeheerdervanhet

MicroKredietenProgrammavoorhet

verstrekkenvanmicrokredietenisde

1etranchebeschikbaargesteld.

Voorzieningen

Voorzieninglatentebelastingverplichtingen

Voorzieninggrootonderhoudgebouwen

Voorzieningarbeidsongeschiktheid

Voorzieningziektekostengepensioneerden

Voorzieningassurantieeigenrisico

Voorziening latente belastingverplich-

tingen

Standper1januari

Vrijval

Correctievrijvallatentievoorgaandejaren

Standper31december


38.765

143.108.743

1.361.950

240.000

2.248.238

1.458.695

1.458.695

213.455

176.088

100.000

300.000

3.254.900

-

-1.796.205

1.099.084

172.536.278

1.980.683

240.000

2.269.515

1.449.357

1.449.357

252.409

176.088

100.000

291.661

1.458.695

-9.338

-


Voorziening groot onderhoud gebouw

Voorzieninggrootonderhoudgebouw

Dezepostbetrefteenvoorzieningvoorgroot

onderhoud,dieberekendisdooreenonafhankelijke

deskundige.Doordezedeskundigeiseen

onderhoudsplangemaaktvoor20jarenvoorhet

hoofdgebouw,achtergebouwengarage.Detotale

onderhoudskostenzijnbegrootopEuro225.018.

Dejaarlijkseonderhoudskostenbedragengemiddeld

Euro11.251tegendejaareindekoers.Destandper

31december2011isalsvolgt:

Standper1januari

Vrijvalonderhoud2010

Toevoegingen

Standper31december

Voorziening arbeidsongeschiktheid

Standper1januari

Vrijval

Toevoegingen

Standper31december

Voorziening ziektekosten gepensioneerden

Standper1januari

Toevoegingen

Standper31december

Voorziening assurantie eigen risico

Standper01januari

Dotatie

Standper31december

Fonds voor algemene bankrisico’s

Standper1januari

Latentebelastingverplichting

Vrijval

Standper31december


206.961

-33.87540.368

213.455

176.088

-

-

176.088

100.000

-

100.000

300.000-

300.000

849.153

-

-65.366

783.787

213.454

-8.03046.985

252.409

176.088

-

-

176.088

100.000

-

100.000

300.000

-8.339

291.661

783.788

-

-21.666

762.122

40GODO 40 jaar| |42

aansprakelijk vermogenherwaarderingsreserveStandper1januariVrijvalt.g.v.AlgemeneReserveStandper31december

algemene reserve Standper1januariResultaatvoorgaandboekjaar

Bij:VrijvalherwaarderingsreservevrijvalvoorzieninglatentebelastingverplichtingenStandper31december

Bestemmingsfonds BetreftschenkingenontvangenvandeRabobankindevormvankantoorinventarisStandper1januariAf:vrijvaltengunstevanhetresultaat

Bij:microkredietenfondstechnischeondersteuningAf:vrijvaltenlastevanhetfondsStandper31december

entreepenning Ditbetrefthetgeaccumuleerdbedragdatdoordeledeneenmaligbijtoetredingwordtgestortoprekeningvandecoöperatie,ditterversterkingvanheteigenvermogen.Dedooreenlidbetaaldeentreepenningwordtnietuitgekeerdbijuittreding.

Ledencertificaten EenledencertificaatisdeparticipatievanledenennietledenaandevormingvanheteigenvermogenvanGodo.Hetledencertificaatiseenzekerebeleggingvooronbepaaldetijdmeteengegarandeerderente.Eenledencertificaatisnietopzegbaarmaarwelverhandelbaar.ConformderichtlijnenvandeCentraleBankvanSurinameis50%vandeledencertificatenalseigenvermogenaangemerkt.Deoverige50%isverwerktalszijndespaargelden.


1.958.064

13.419.241

342.558

1.370.267

315.185

1.958.064

-

9.077.618

2.545.418

11.623.036

1.796.205

85.116-42.558

42.558

300.000

-

1.958.064

-16.600

13.419.241

853.268

14.272.509

16.600

342.558-42.558300.000

-

-134.448

1.941.464

14.289.109

165.552

1.723.450

307.089


rentemarge Ditbetrefthetvoordeligverschiltussenderentebatenenderentelasten.

Opbrengsten uit effectenDitbetrefthetresultaatuitbinnenlandseenbuitenlandsebeleggingen.

provisiebaten en overige baten Indezepostenzijndeopbrengstenuitdedienstverleningverwerkt.

Resultaat uit financiële transactiesDitomvato.a.dekoersverschillenwelkevoortvloeienuitdeomrekeningvanmonetaireactivaenpassivaluidendinvreemdevaluta.

personeelslasten Hierinzijnbegrepensalarissen,bonussen,socialelasten,trainingenenanderevoorzieningen.

andere beheerskosten Dezepostomvato.a.automatisering-enkantoorkosten,vacatiegeldenRaadvanToezichtenBestuur,accountantskosten,drukwerk,kostentransportmiddelenenoverigeexploitatiekosten.

afschrijvingen Ditbetreftafschrijvingenopinventarissen,transportmiddelen,gebouwenenimmateriëlevasteactiva.

Waardevermindering vorderingen en andere voorzieningen Dezepostbestaatuitdetoevoegingaandevoorzieningwaardeverminderingvanvorderingenendevoorzieningvooralgemenerisico’svoorfinanciëleinstellingen.

2011 2010

7.165.256

627.131

1.671.006

-94.973

4.144.655

2.905.760

1.030.555

290.368

Toelichting op de winst en verliesrekening 2011 (in srD)

8.205.739

1.608.253

1.798.749

1.905.591

5.699.753

3.988.352

1.862.872

446.984

40GODO 40 jaar| |44

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A. te Paramaribo, zoals opgenomen op de pagina’s 31 tot en met 43 gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011, de winsten verliesrekening en het kasstroomoverzicht over 2011 met de toelich-ting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuurHet bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met algemeen aanvaardbare grondslagen voor finan-ciële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodza-kelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met internationaal aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-opdrachten. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de ac-countant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het ge-trouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet het doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de coöperatie. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de coöpera-tie gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekeningNaar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in over-eenstemming met algemene aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving.

Paramaribo, 22 mei 2012

Tjong A Hung Accountants N.V.Drs. R.K. Burgos RAPartner

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant


Notities

40GODO 40 jaar| |46

jaarVerslaG 2011

TheMa40 jaar GODO

uITGaVeCoöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A.Keizerstraat 139 – 143Postbus 2674Paramaribo – Suriname

e-mail: [email protected]: www.godo.sr

VOrMGeVInG OMslaG en BInnenWerKGraficom en Monique Colli - Chin A Tam

FOTOGraFIeEye on Events / Archieffoto’s Coöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A.

prInTSuriprint

U kunt het jaarverslag downloaden op www.godo.srU kunt ook een exemplaar aanvragen op het hoofdkantoor aan de Keizerstraat en op de filialen te Lelydorp en Albina.

HoofdkantoorKeizerstraat 139 - 143Paramaribo – SurinameTelefoon: (+597) 42 15 46

LelydorpIndira Gandhiweg BR. 869Samie’s Mall unit 1Lelydorp – WanicaTelefoon: (+597) 036 73 93

AlbinaHk Lnt. Weyne weg en Struikenstraat 23Albina - Marowijne

Visie, Missie en Kernwaarden - s3-sa-east … Godo úw leider in coöperatief bankieren. Wij zijn de...

Documents

Transcript of Visie, Missie en Kernwaarden - s3-sa-east … Godo úw leider in coöperatief bankieren. Wij zijn de...