Vintana - Excerpt

15
Arahaba indrindra tonga soa, samy ho tahian’Ilay Ray Mpahary amin’ny Fahasoavany sarobidy. Manasa anao handray anjara amin’ny fandovana ny fanjakan’Ilay Mpahary izao tontolo izao. Amporisihina fatratra ianao hampiely izao diary fanambarana manaraka izao arak’izay tratra, mampahery anao amin’ny fahazotoana manao asa masina. Mankasitraka ! Meilleures salutations, que la Divine Bénédiction du Créateur soit sur nous tous. Votre jonction à l’héritage céleste n’est certainement pas une vaine chose. Vous êtes ardemment encouragé (e) à une fervente promulgation du présent diary. D’augustes initiatives recouvriront certainement leurs mérites. Merci ! Auteur : M É N A Tous droits réservés Dépôt légal N o 02/3/11

description

Vintana Malagasy

Transcript of Vintana - Excerpt

Page 1: Vintana - Excerpt

Arahaba indrindra tonga soa, samy ho tahian’Ilay Ray Mpahary amin’ny Fahasoavany sarobidy. Manasa anao

handray anjara amin’ny fandovana ny fanjakan’Ilay Mpahary izao tontolo izao. Amporisihina fatratra ianao

hampiely izao diary fanambarana manaraka izao arak’izay tratra, mampahery anao amin’ny fahazotoana

manao asa masina. Mankasitraka !

Meilleures salutations, que la Divine Bénédiction du Créateur soit sur nous tous. Votre jonction à l’héritage

céleste n’est certainement pas une vaine chose. Vous êtes ardemment encouragé (e) à une fervente promulgation du

présent diary. D’augustes initiatives recouvriront certainement leurs mérites.

Merci !

AAuutteeuurr :: MM ÉÉ NN AA

TToouuss ddrrooiittss rréésseerrvvééss

DDééppôôtt llééggaall NNoo 0022//33//1111

Page 2: Vintana - Excerpt

- 2 -

Page 3: Vintana - Excerpt

- 3 -

Teny fanolorana

Faly miarahaba antsika zanak’ity nosy tanindrazana sy lovantsika ity noho

ny volana Adimizana, volana fahafito Malagasy.

Mirary fahasalamana, fahombiazana ary fiainana aombam-pahasoavana

avy amin’ANDRIANANAHARY, Zanahary izay nahary izao tontolo izao, ho

antsika mianakavy.

Eto am-panombohana dia tsy hay ny tsy hankasitraka sy hankatelina ireo

izay liana tamin’ireo boky diary fanisana andro telo voalohany, dia ny diarin’ny

volana voalohany sy faharoa (Alahamady sy Adaoro), fahatelo sy fahefatra

(Adizaoza sy Asorontany), ary fahadimy sy fahenina (Alahasaty sy Asombola) .

Noho ny fampahafantarana maro izay entin’izao fanisana andro izao dia indro

haverina hatrany ny fomba nitondrana izany fanisana andro izany, izay marihina fa

mifanaraka tsara amin’ny toetr’andro maoderina, ary indrindra indrindra

manamarina ny mampitombona ny fomba fijerin’ireo razamben-tsika taloha izay

namela lova sarobidy ho antsika taranaka fara mandimby. Noho izany dia hiezaka

hatrany ny mpanoratra haneho izay azo ho tolorana antsika, ary manantena fa

ahaliana antsika hatrany izany. Noho ny maha tolo-Janahary izao fampianarana

izao, ary araky ny efa voalaza teo aloha, dia mety hahatalanjona izay voarakitra

ato, saingy ny rariny sy ny hitsiny dia ezahina ampiharina hatrany hiverenan’ny

hasina amin’ny laoniny, ato anatin’izao Diary izao ary no hamaliana ireo

fanontaniana maro napetrakareo mpamaky hajaina momban’ny “Diarin’i MENA”

sy izay voarakitra ato anatiny.

Ny fipoiran’ny volana izay tononina hoe tsinam-bolana, no manamarika

ny fiatombohan’ny volana iray izay maharitra efatra herinandro mahery. Satria

tsinan’Asombola (volana fahenina) ny teo aloha, dia mazava ho azy fa miditra

amin’ny volana fahafito isika amin’ity tsinam-bolana manaraka manomboka ny

Md. 04 Martsa 2011 ity, dia ny volana Adimizana izany.

Fankasitrahana lehibe no atolotra antsika maniry ny hanandratra avo ny

haren-tsaina nentim-paharazana tsy ho voavingavinga intsony, ka ho firenena

vanona no ho vantanin’ny taranaka fara mandimby.

Masina ny Tanindrazana

Maro ny haren-tsaina mahakasika ny tetik’asa toy izao, ialàna tsiny

indrindra ny tsy fahampiana na fifanandrifiana izay mety mitranga satria misy

fomba amam-panao avy amin’ny lovan-tsofina samihafa ihany koa no tanterina

etoana. Manentana antsika izay manan-kambara sy maniry hitondra fanampim-

pahalalàna haneho izany amim-pihavanana amin’ny alàlan’ny imailaka

[email protected], na koa SMS ao amin’ny 034 07 868 97, na an-

taratasy ao amin’ny BP 9104 Andranonahoatra Antananarivo 102 -

MADAGASIKARA

Mazotoa indrindra! Ména

`

Page 4: Vintana - Excerpt

- 4 -

Le mot de l’auteur

Je suis enchanté de vous saluer, tous enfants et héritiers de la nation, à

l’occasion de l’avènement du volana ADIMIZANA, septième mois Malagasy.

Je vous souhaite mes meilleurs vœux de santé et de réussite, par la grâce

d’ANDRIANANAHARY, Zanahary Créateur de toute chose.

Pour débuter, je tiens à témoigner ma reconnaissance envers ceux qui ont

été intéressé par les précédents livres agendas d’Alahamady à Asombola,

respectivement premier et sixième « volana ». Cette attention m’encourage à aller

de l’avant. Au vu de l’importance et de la valeur des connaissances apportées par

les « Diarin’i MENA », je reprendrai ici encore les instructions permettant

d’utiliser ce calendrier qui tient encore plus sa place en ces temps modernes ;

et surtout, justifiant les principes de son utilisation par nos Ancêtres qui nous ont

dédiés un inestimable héritage. Ceux qui nous ont précédés sur cette île

possédaient un grand savoir provenant d’une réelle concession divine.

C’est la raison pour laquelle je m’efforcerai autant que possible de vous

transmettre mes connaissances qui, j’espère, vous intéresseront. Annoncées

antérieurement, les révélations apportées par cette série de « diary » peuvent être

surprenantes : la logique et la justice doivent primer afin de remettre la sacralité

dans son droit.

La lunaison dite « tsinam-bolana » marque le début du « volana » qui dure

un peu plus de quatre semaines. Le septième « volana » : Adimizana, que nous

entamons, débute ce Md. 04 Mars 2011.

J’apprécie très particulièrement ceux qui projettent de rehausser les

valeurs folkloriques et qui parviendront, finalement, à valoriser la nation pour

l’héritage de nos descendants. Afin de ne pas altérer les valeurs intrinsèques de

certains mots, j’ai préféré garder certains termes que voici :

- Volana : c’est le mois lunaire combiné à son destin

- Andro : c’est le jour lunaire combiné à son destin

- Vintana : c’est le destin

Masina ny Tanindrazana

Nombreux sont les thèmes en rapport avec cette étude, en conséquence,

veuillez je vous prie, excuser les similitudes ou autres omissions puisque c’est la

tradition qui est ici aussi rapportée. J’encourage ainsi ceux qui souhaitent

s’exprimer ou apporter leur soutien aimablement à l’adresse e-mail :

[email protected] ou par SMS au 034 07 868 97, ou aussi par lettre

au BP 9104 Andranonahoatra Antananarivo 102 - MADAGASIKARA.

Bonne continuation ! Ména

Page 5: Vintana - Excerpt

- 5 -

Izao no voalazan’ny Soratra Masina mikasika ny volana fahafito:

A-FANAVOTANA:

“...Mitenena ny amin’ny fotoam-pivavahana voatendrin’Andriananahary,

izay antsoinareo ho fivoriana masina, dia izao no izy... Ny andro voalohany

amin’ny tsinam-bolana dia fivoriana masina, dia tena andro fitsaharana, toy ny

andro sabata... Enina andro (henemana) no hanaovana raharaha; fa ny andro

fahafito dia tena andro fitsaharana, dia fivoriana masina, aza manao raharaha akory

ianareo fa Sabata (=sabotsy) ho an’Andriananahary eny amin’izay fonenanareo

rehetra izany... Ny andro voalohany(*) amin’ny volana fahafito dia ho andro

fitsaharana ho anareo, dia ampatsiahivina mafy , ho fivoriana masina. Dia mitsofa

anjomara avo feo amin’ny andro fahafolo amin’ny volana fahafito; dia amin’ny

andro fanavotana no hitsofanareo anjomara eran’ny taninareo. Aza manao tao-

zavatra akory ianareo, fa manatera fanatitra...Ary amin’ny andro fahafolo

amin’izany volana fahafito izany [ dia ny andro fanavotana], hisy fivoriana masina

ho anareo, ary hampahory ny tenanareo ianareo (fifadian-kanina), ka hanatitra

fanatitra...Ary aza manao raharaha akory amin’izany andro izany, fa andro

fanavotana izany,hanaovana fanavotana ho anareo eo anatrehan’Andriananahary

Andriamanitrareo. Fa ny olona rehetra izay tsy mety miory amin’izany andro izany

dia ho fongorana tsy ho amin’ny fireneny. Ary ny olona rehetra izay manao

raharaha akory amin’izany andro izany dia ho fongorako tsy ho amin’ny fireneny.

Aza manao raharaha akory, ho lalàna mandrakizay amin’ny taranakareo

hatramin’ny fara mandimby izany eny amin’izay rehetra honenanareo. Ho tena

andro fitsaharana ho anareo izany, ary hampahory ny tenanareo hianareo (=mifady

hanina) -manomboka ny fiafaran’ny andro fahasivy amin’ny volana mandra-

pahatapitry ny andro fahafolo- no hitandremanareo ny andro fitsaharanareo”.

(*)Ny andro voalohany amin’ny Volana fahafito no Taom-baovao Masina ao

amin’ny Soratra Masina.

B- AMPAHAFOLO-KARENA:

“...Mitenena hoe: amin’ny andro faha dimy ambin’ny folo (15e) amin’ny

volana fahafito izany no hiatombohan’ny andro firavoravoana...amin’ny andro

voalohany dia hisy fivoriana masina, aza manao tao-zavatra akory. Hafitoana no

hanateranareo fanatitra, ary amin’ny andro fahavalo dia hisy fivoriana masina ho

anareo koa; fara fivoriana izany, koa aza manao tao-zavatra akory... Ary amin’ny

andro faha dimy ambin’ny folo amin’ny volana fahafito, raha manangona ny

vokatry ny tany ianareo, dia tandremo ny andro firavoravoana hafitoana ho

an’Andriananahary ianareo: ny andro voalohany dia andro fitsaharana , ary ny

andro fahavalo dia andro fitsaharana koa…[Ary ny ampahafolon’ny vokatra

rehetra ao amin’ny tany, na avy amin’ny tanim-bary, na avy amin’ny saha, dia

an’Andriananahary, masina ho an’Andriananahary izany]… Ary tandremo izany

ho andro firavoravoana ho an’Andriananahary hafitoana (= fito andro) isan-taona.

Ho lalàna mandrakizay amin’ny taranakareo hatramin’ny fara mandimby izany;

amin’ny volana fahafito no hitandremanareo azy.”

Page 6: Vintana - Excerpt

- 6 -

Voici ce qu’affirment les Saintes Ecritures sur le septième mois:

A- EXPIATION :

« … et dis leur: les solennités que vous publierez, seront de saintes

convocations… Le premier jour de chaque nouvelle lune, vous aurez une sainte

convocation , ce sera pour vous un jour férié, comme un sabbat... On travaillera six

jours, mais le septième jour est le sabbat, le jour férié, jour du repos : il y aura une

sainte convocation, vous ne ferez aucun ouvrage : c’est le sabbat

d’Andriananahary, partout où vous habiterez… Le dixième jour du septième mois,

tu feras retentir les sons éclatants de la trompette, le jour des expiations, vous

sonnerez de la trompette dans tout le pays. Le septième mois, le premier du mois,

vous aurez un jour de férié(*), rappelé par une clameur : c’est une sainte

convocation. Vous ne ferez aucun ouvrage servile, et vous offrirez à

Andriananahary des sacrifices… le 10e jour de ce septième mois, ce sera le jour

des expiations, vous aurez une sainte convocation, vous humilierez vos âmes

(jeûne) et vous offrirez à Andriananahary des sacrifices. Vous ne ferez aucun

ouvrage ce jour-là, car c’est le jour des expiations, où doit être faite pour vous

l’expiation devant Andriananahary votre Dieu. Toute personne qui ne s’humiliera

pas ce jour-là sera retranchée de son peuple. Toute personne qui fera ce jour-là un

ouvrage quelconque, je la ferai périr du milieu de son peuple. Vous ne ferez aucun

ouvrage. C’est une prescription perpétuelle pour chaque génération partout où vous

habiterez. Ce sera pour vous un sabbat, un jour férié, et vous humilierez vos âmes,

de la fin du 9e jour à la fin du 10

e jour.

(*)Le premier jour du septième mois est le jour du Nouvel An selon les Saintes

Ecritures.

B- DIME :

« … et dis leur : le quinzième jour de ce septième mois, ce sera la fête des

huttes en l’honneur de Andriananahary, pendant sept jours. Le premier jour, il y

aura une sainte convocation : vous ne ferez aucun ouvrage servile. Pendant sept

jours, vous offrirez à Andriananahary des sacrifices. Le huitième jour, vous aurez

une sainte convocation et vous offrirez à Andriananahary des sacrifices… Le

quinzième jour du septième mois, quand vous récolterez les produits du pays, vous

célébrerez donc une fête à Andriananahary : le premier jour sera un jour férié, et le

huitième jour sera un jour férié…[Toute dîme de la terre, soit des récoltes de la

terre, soit du fruit des arbres, appartient à Andriananahary ; c’est une chose

consacrée à Andriananahary]... vous vous réjouirez devant Andriananahary votre

Dieu, pendant sept jours… Vous célébrerez chaque année cette fête à

Andriananahary, pendant sept jours. C’est une prescription perpétuelle pour toutes

vos générations. Vous la célébrerez le septième mois. »

Page 7: Vintana - Excerpt

- 7 -

Ny volana sy ny andro Taranak’ireo mpihavy avy any amin’ny faritr’i Asia sy Afrika, niray tamin’ireo

teto an-toerana nantsoina hoe Vazimba, no nivondrona ho firenena tokana teto

amin’izao nosy izao. Maro noho izany ireo kolon-tsaina nifangaro ka tonga fomba

tokana iraisan’ny teratany. Voalohany indrindra amin’izany ny teny izay nihataka

tsikelikely tamin’ny endrika fototra niaviany, ka niova hanana endrika miavaka ka

lasa tenim-pirenena. Na dia izany aza dia nisy ireo teny izay nanana ny lanjany

manokana ka tsy nisy fiovana firy teo amin’ny fanononana, toy ny fiantsoana ny

Mpahary, ny andro, ny volana, ny fiarahabàna sy ny sisa, ka mampisongadina ny

fototra sy ny soatoavina.

Roa ambin’ny folo isa ny volana ary hafitoana ny faharetan’ny herinandro.

Ny volana:

Ny fipoiran’ny volana (astre) mifanandrify amin’antokon-kitana teny

an’habakabaka no nanomezana anarana ny volana (mois) tany aloha fahagola tany,

izany no tsy mampisaraka ny tetiandro Malagasy amin’ny vintana (vintana dia avy

amin’ny teny hoe kintana). Ireto avy ireo:

Lah. Arabo Malagasy Latin Français

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Al-h’mal

Ath-thaur

Al-dzauza

As-sarat’an

Al-asad

As-sumbula

Al mizan

Al-’aqrab

Al-qaus

Al-djadi

Al-dalu

Al-h’ut

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Aries

Taurus

Gemini

Cancer

Leo

Virgo

Libra

Scorpio

Sagittarius

Capricornis

Aquarius

Pisces

Bélier

Taureau

Gémeaux

Cancer

Lion

Vierge

Balance

Scorpion

Sagittaire

Capricorne

Verseau

Poissons

*Tsy novaina ny teny vahiny mba hahatsotra ny fikirakirana sy fikarohana

NB : “Diarin’i MENA” dia mitazona ny anaram-bolana Alahamady>Alohotsy

Misy ireo antokon-kitana hita any amin’ny ilabola-tany avaratra tsy

miseho aty amin’ny ilabola-tany atsimo, nefa noho ny sera dia niampita teto ny

fanononana ny anaram-bolana tavaratra ka tonga ho marika fandrefesana ny

tetiandro Malagasy izany. Na dia teny arabo aza no fototra dia hafa mihintsy ny

anaram-bolana silamo. Tsikaritra fa eo amin-drizareo monina ao anatin’ny faritry

ny ila-bola tany avaratra, dia mitoetra hatrany manodidina ny tapatapaky ny volana

Martsa ny fiatombohan’ny lohataona, mandritra io fotoana io kosa (ny volana

Martsa ihany io), dia fotoanan’ny Fararano no hiainan-tsika izay ao anatin’ny

faritry ny ilabola-tany atsimo, izany hoe mifanipaka tanteraka amin’ny toetr’andro

izay miseho any amin’ny faritry ny ilabola-tany avaratra (lohataona) ny

toetr’andro eto amintsika (fararano), mandritra io volana Martsa io: eo amin’ny

taranja jeografia no mampianatra ny momba izany.

Page 8: Vintana - Excerpt

- 8 -

Volana et Andro

Issus du métissage des autochtones Vazimba et des immigrés d’origine

asiatique et africaine, les habitants de la Grande Ile ont constitué une nation.

Nombreuses sont alors les cultures qui se sont mixées pour ne former finalement

qu’une seule civilisation gouvernant tous les Malagasy, la langue nationale s’est

ainsi organisée.

Certains mots à valeurs particulières n’ont pas observé de changements

ou mutations, tels que l’appellation du Créateur, le jour, le mois, les salutations,

etc. et qui ont permis de préserver les valeurs essentielles des origines :

le « soatoavina ».

Volana :

Une lunaison apparue dans le cadre d’une constellation a permis

d’indiquer le mois dans les temps anciens. C’est la raison pour laquelle

le calendrier Malagasy ne pourrait être folkloriquement dissociée de la valeur de la

destinée : « Vintana » ou destin vient de « kintana » (étoiles). Volana en tant que

mois lunaire, symbolise directement le destin. Voici donc les 12 volana et

leurs équivalences : Rang Arabe Malagasy Latin Français

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Al-h’mal

Ath-thaur

Al-dzauza

As-sarat’an

Al-asad

As-sumbula

Al mizan

Al-’aqrab

Al-qaus

Al-djadi

Al-dalu

Al-h’ut

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Aries

Taurus

Gemini

Cancer

Leo

Virgo

Libra

Scorpio

Sagittarius

Capricornis

Aquarius

Pisces

Bélier

Taureau

Gémeaux

Cancer

Lion

Vierge

Balance

Scorpion

Sagittaire

Capricorne

Verseau

Poissons

NB : « Diarin’i MENA » retient les nominations Alahamady > Alohotsy

Certaines constellations ne sont visibles que dans l’hémisphère Nord,

mais les traditions rapportées ont constitué l’ensemble du calendrier. Le nom

des volana, bien que d’origine arabe, diffère des noms de mois musulmans.

Nous remarquons que le signe zodiacal du Bélier qui marque le début du printemps

dans l’hémisphère Nord s’y situe toujours vers la mi-Mars, or dans

la zone ou se trouve notre île, cette période est celle du « Fararano » (équivalent de

l’Automne) : c'est dire que les saisons sont diamétralement opposées.

Page 9: Vintana - Excerpt

- 9 -

Ho tsapatsika miandalana eny ihany ny lanjan’ny fametrahana ireo fandaharana

ireo amin’ny hitsiny. Ny mpanjaka Andrianampoinimerina no nampihàtra ny

fanononana ampiasaina ankehitriny. Misy ihany koa fanononana hafa ka mety

hifanandrify toy izao:

Lah. Merina Sakalava Antemoro

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Asara be

Vatravatra

Manjoloko

Hatsihia

Biray

Via bikiky

Tihihia

Sakave

Antsotry

Viabe

Fanjava mantsaka

Asara maimbo

Asara be

Vatravatra

Asotry

Hatsihia

Volasira

Fosa

Maka

Hiahia

Fisakamasay

Fisakavy

Volambita

Asara masay

Noho ny fitombon’ny fahalalàna sy ny fivoaran’ny fitaovam-pandrefesana dia tsy

manahirana intsony ny hamantarana ny ora marina hipoiran’ny volana, ka

hisongadina izany ato anatin’izao diary izao.

Ny andro:

Mitovy amin’ny anaram-bolana ihany dia niavy mivantana avy amin’ny teny arabo

ny anaran’ny andro Malagasy. Ny Sabotsy, amin’ny teny hebreo hoe: “sheh’-bah,”

dia mitovy dika : Fahafito.

Lah. Arabo Malagasy Dikany

1

2

3

4

5

6

7

El-ahad

El-ithin

Thalata

El-arbaa

El-khamis

Djummat

Es-sebt

“She’-bah” (hebreo)

Alahady

Alatsinainy

Talata

Alarobia

Alakamisy

Zoma

Sabotsy

Voalohany

Faharoa

Fahatelo

Fahefatra

Fahadimy

Fivoriana

Fahafito

Ny dikan’ireo teny ireo kosa no tsy misy hifandraisany amin’ny dikan’ny anaran’

ny andro avy amin’ny teny latin: ohatra, ny an’ ireo frantsay sy anglisy nanjanaka

antsika fotoana maharitra, izay nampifanandrifiana kapo-be manta tamin’ny

anaran’andro teto an-toerana, ka nanova tanteraka ny soatoavina: a)-ny fanisana

andro nentim-paharazana Malagasy manaraka ny volana manaja ny rindra amin’ny

tontolo iainana sy manome lanja ny sehatra ara-panahy; b)-ny fanisana andro

gregoriana miankina amin’ny masoandro sy ny planeta: siantifika sy ekonomika.

Page 10: Vintana - Excerpt

- 10 -

Nous constaterons au fur et à mesure l’importance tant matérielle que

spirituelle de l’ordonnancement adéquat de ces volana que le roi

Andrianampoinimerina avait instauré. Voici quelques équivalences régionales :

Rang Merina Sakalava Antemoro

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Asara be

Vatravatra

Manjoloko

Hatsihia

Biray

Via bikiky

Tihihia

Sakave

Antsotry

Viabe

Fanjava mantsaka

Asara maimbo

Asara be

Vatravatra

Asotry

Hatsihia

Volasira

Fosa

Maka

Hiahia

Fisakamasay

Fisakavy

Volambita

Asara masay

L’essor de la connaissance et des progrès technologiques permettent aujourd’hui

de déterminer précisément l’heure de la lunaison sur une zone donnée.

Cette connaissance aura son importance dans cette série de livres agendas

« Diarin’i MENA ».

Andro:

Comme la nomination des volana, celle des andro provient aussi de la

langue arabe. Les andro arborent les destinées des volana. Sabotsy, nom du

septième andro, dérive aussi de l’hébreux « she’-bah » qui signifie Septième.

Rang Arabe Malagasy Signification

1

2

3

4

5

6

7

El-ahad

El-ithin

Thalata

El-arbaa

El-khamis

Djummat

Es-sebt

“She’-bah” (hébreux)

Alahady

Alatsinainy

Talata

Alarobia

Alakamisy

Zoma

Sabotsy

le Premier

le Deuxième

le Troisième

le Quatrième

le Cinquième

la Réunion

le Septième

La signification de ces noms n’a aucun rapport avec la signification des noms des

jours d’origine latine, d’où l’erreur de l’imposition arbitraire d’une concordance

qui a profondément entamé la valeur sacrée de l’andro et indubitablement détérioré

le soatoavina.

Page 11: Vintana - Excerpt

- 11 -

Lah. Français Latin Dikany English

1

2

3

4

5

6

7

Lundi

Mardi

Mercredi

Jeudi

Vendredi

Samedi

Dimanche

Lunae dies

Martis dies

Mercurii dies

Jovis dies

Veneris dies

Saturnales dies

Sabbati dies

Di Manes

(Romains)

Dies dominicus

Andron’ny Volana

Andron’i Mars

Andron’i Mercure

Andron’i Jupiter

Andron’i Vénus

Andron’i Saturne

Andro Sabata

Andron’ireo razana

lasan-ko zanahary

Andron’ny Tompo

Monday

Tuesday

Wednesday

Thursday

Friday

Saturday

Sunday

Tsy hiditra lalina amin’ny fanazavana ny dikan’ny teny vahiny isika eto,

saingy tsetsatsetsa tsy aritra ihany no hanazavana izao:

- Ny “SAMEDI” mivantana avy amin’ny “latin” no midika hoe “andron’i

Saturne”. Teo amin-drizareo romana dia misy dika roa ny teny hoe “Saturne”, ireto

avy izany:

a)- Saturne dia planeta manaraka an’i Jupiter amin’ny fahalavirana amin’ny

Masoandro.

b)- Saturne dia andriamanitra “italique” sy “romain” mitovy laharana amin’i

“Cronos” grika. Rehefa noroahan’i Jupiter hiala tany an-danitra hono i Saturne

dia tonga nialokaloka tao “Latium” izay nataony niroborobo fatratra ka tojo

teo amin’ny fara-tampon’ny fahombiazana. “Saturnales” no lanonana enti-

mankalaza an’i “Saturne”.

- Niavian’ny “DIMANCHE” ny “Di Manes”.

“Di”: azo adika hoe andriamanitra (dei) na koa andro (die)

“Manes”:(frantsay:“mânes”) teny manondro ny avelon’ireo nodimandry

- Ny “die”: (englisy:“day”) enti-manambara ny andro dia mazàna nafangaro

amin’ny “dei” izay midika hoe andriamanitra. Ny andro dia “diunum" no filaza

azy.

Arak’izao dia tsy mety ary tsy tokony ho hampitoviana mihintsy ny

tetiandro tena Malagasy manaraka ny Volana, izay manana ny lanjany ara-panahy,

sy ny an’ny vahiny miantehatra manontolo amin’ny Masoandro. Manana ny hasiny

manokana ny tetiandro tena Malagasy.

Ohatra : -ny Vendredi(1) 04 Martsa 2011, andro(2) voalohany(3) tsinana(4) Adimizana(5) dia

ambara hoe :

- V.(1) 04 Martsa 2011 : Alahady(3) vava adimizana(2), tsinana(4) Adimizana(5)

Ny fahalalàna dia enti-misoroka ny fahadisoana tsy mitondra voka-tsoa.

Amin-tsika Malagasy dia “ny fanahy no maha olona”.

Page 12: Vintana - Excerpt

- 12 -

Rang Français Latin Signification English

1

2

3

4

5

6

7

Lundi

Mardi

Mercredi

Jeudi

Vendredi

Samedi

Dimanche

Lunae dies

Martis dies

Mercurii dies

Jovis dies

Veneris dies

Saturnales dies

Sabbati dies

Di Manes

(Romains)

Dies dominicus

Jour de la Lune

Jour de Mars

Jour de Mercure

Jour de Jupiter

Jour de Vénus

Jour de Saturne

Jour du Sabbat

Dieux Mânes

Jour dominical

Monday

Tuesday

Wednesday

Thursday

Friday

Saturday

Sunday

Sans verser dans une explication nébuleuse, voici une remarque que je

tiens à souligner :

Samedi provient du latin « Saturnales dies » qui signifie littéralement

« jour de Saturne ». Pour les romains, Saturne possède deux significations :

- a) Saturne est une planète du système solaire.

- b) Saturne est un dieu « italique » et « romain » correspondant à

« Cronos », dieu grec. Selon la légende, après que Jupiter ait chassé Saturne des

cieux, ce dernier trouva refuge à Latium qu’il rendit par la suite très prospère. Les

festivités tendant à honorer le dieu Saturne sont les « saturnales ».

Dimanche provient du latin « Di Manes » :

- « Di » peut signifier jour (« day » en anglais) ou comme dans le cas

présent peut être assimilé à dieu. L’utilisation du terme « Di » est souvent rendue

floue, car de même qu’il a le sens de « jour » (latin dies), ce terme est supposé

indiquer dieu (latin « dei ») ; ce qui engage une confusion volontairement désirée.

- « Manes », en français « mânes », indique l’esprit des outrepassés.

Dimanche peut donc avoir le sens initial de Jour des mânes ou aussi Dieux mânes.

Nous constatons qu’en analysant la signification originelle de ces noms de

jour, la juxtaposition des noms de jour d’origine latine et des noms de jour

Malagasy est une manœuvre quasiment insensée. « Andro » pour le Malagasy

possède ses propres valeurs sacrales tout comme son calendrier lunaire.

En exemple : -le Vendredi(1) 04 Mars 2011, premier(2) jour(3) de la lunaison(4)

Adimizana(5) sera interprétée :

- V.(1) 04 Mars 2011 : Alahady(2) vava adimizana(3), tsinana(4)

Adimizana(5)

En conclusion, la connaissance permet de corriger les erreurs néfastes.

Pour nous Malagasy, « ny fanahy no maha olona » , littéralement : c’est l’esprit

qui fait l’Homme.

Page 13: Vintana - Excerpt

- 13 -

Efa hatry ny ela no tsikaritry ny olombelona fa misy fiantraikany eo amin’ny zava-

boahary ny herin’ny masoandro, volana sy kintana. Manana ny toerany izany

fandinihana izany any am-pitan-dranomasina. Tsy latsa-danja amin’izany ny

fandalinana nataon’ireo izay nivelona teto amin’ity nosy mamintsika ity ka

nampita ny vokatrin’ny fahalalàny tamin-tsika taranaka fara mandimby. Ireo

kolon-tsaina tena nentim-paharazana ireo no ezahina ho tanterina ato anatin’izao

Diarin’i MENA izao, satria ny volana, ny andro ary ny ora tsirairay dia samy

manana ny lanjany avokoa eo amin’ny tetiandro Malagasy, noho izany, tsara ny

mamantatra ny fotoana mety anaovan-javatra. Ny olombelona no mpanjakan’ny

zava-manan’aina ary nomen’ny Mpahary fahefana hifehy ny voahary manontolo.

Tsy ny fanararaotana be fahatany izany fahefana izany anefa no hahitana

fahombiazana, fa ny ezaka atao hisian’ny firindrana eo amin’ny tontolo iainana sy

ny fiaraha-monina. Ilay Nahary ny zava-drehetra no efa nametraka ny rindran-

damina sahaza hatrany am-boalohany satria manana ny hasiny ny voahary tsirairay

ka mitahiry hery miafina.

Fanisana andro mifandraika amin’ny tany Malagasy no

hampianarina antsika ato anatin’ny Diarin’i MENA, fitaovana tokana an-

tany sy tsy manan-tsahala, ary indrindra hitondra ho amin’ny fampahalalàna

ny tsiambaratelon’ny faminaniana maro ao amin’ny Soratra Masina.

Hiteraka vokatra soa indrindra ny fanarahan-tsika izany.

Tsy fotoana raikitra toy ny fanisana gregoriana no fiatombohan’ny volana

malagasy fa miovaova araky ny fahatsinan’ny Volana. Miankina amin’ny

fizaran’ny taona kosa no famaritana ny fiandohan’ny volana voalohany, dia eo

amin’ny lohataona izany. Fanaontsika ny mampizara efatra ny taona iray: ny

Lohataona, manaraka ny Fahavaratra, ny Fararano ary ny Ririnina.

- 29 andro sy 12 ora sy 44 minitra sy 2,8 segondra hatrany no

elanelan’ny tsinam-bolana. Ireto avy ireo volana roambinifolo mandrafitra ity

taona Malagasy 2010-2011 ity:

Lah. Volana Daty ny tsinam-bolana Ora

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Mercredi 08 Septambra 2010

Jeudi 07 Oktobra 2010

Samedi 06 Novambra 2010

Dimanche 05 Desambra 2010

Mardi 04 Janoary 2011

Jeudi 03 Febroary 2011

Vendredi 04 Martsa 2011

Dimanche 03 Aprily 2011

Mardi 03 May 2011

Jeudi 02 Jona 2011

Vendredi 01 Jolay 2011

Samedi 30 Jolay 2011

13 h 40 mn

21 h 55 mn

08 h 02 mn

20 h 47 mn

12 h 14 mn

05 h 42 mn

23 h 57 mn

17 h 43 mn

10 h 01 mn

00 h 13 mn

12 h 04 mn

21 h 49 mn

Page 14: Vintana - Excerpt

- 14 -

Depuis les anciens temps, les humains ont constatés les effets induits par le soleil,

la lune et les astres sur toute la nature, par rapport à la position de notre globe.

Ailleurs, des études très poussées ont été et sont encore entreprises pour percer

nombre de mystères. A Madagasikara, le constat de faits étalés sur une très longue

période (plusieurs générations), a permis aux Anciens de décrire avec certitude

tous les aspects relatifs à chaque période, ce qui leur permettait de composer

efficacement et harmonieusement avec la nature qui constitue la base de son

environnement. Ces savoirs qui ont été transmis très souvent oralement et

généralement par attribution de dons, de génération en génération, font dans ce

diary , non seulement l’objet de rapports théoriques, mais surtout un entraînement

pratique des différentes combinaisons qui s’avère logique, efficace et

nécessaire. Le Créateur a assigné la domination de l’humain sur toute créature

terrestre, pouvoir que l’on est amené à utiliser efficacement si l’on veut bénéfique.

ANDRIANANAHARY, Seigneur Créateur de toute chose a planifié cette

harmonie dès le commencement puisque chaque créature possède son énergie

spécifique.

L’agenda « Diarin’i MENA » est un outil exceptionnel, efficace pour

la pratique de décompte des « andro Malagasy », et, surtout fait unique au

monde, nous révèlera l’interprétation de nombreuses prophéties issues des

Saintes Ecritures.

Le « volana » Malagasy, et à partir de là, les « andro » qui le constituent,

jusqu'à chacune des 24 heures qui composent le « andro » possèdent leurs propres

valeurs et énergies. Chaque lunaison se produit à une intervalle régulière de :

- 29 jours 12 heures 44 minutes et 2,8 secondes.

Le premier « volana » nommé ALAHAMADY, à la tête de tous les suivants, se

situe logiquement dans la période de Lohataona (équivalent du printemps), et

témoigne du recommencement du cycle saisonnier qui pour le Malagasy, comporte

quatre divisions :

Lohataona {littéralement : tête de l’année}, Fahavaratra (équivalent de l’été),

Fararano (équivalent de l’automne), et Ririnina (équivalent de l’hiver).

Les 12 volana qui constituent l’année Malagasy 2010-2011 :

Rang Volana Date de lunaison Heure

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Alahamady

Adaoro

Adizaoza

Asorontany

Alahasaty

Asombola

Adimizana

Alakarabo

Alakaosy

Adijady

Adalo

Alohotsy

Mercredi 08 Septembre 2010

Jeudi 07 Octobre 2010

Samedi 06 Novembre 2010

Dimanche 05 Décembre 2010

Mardi 04 Janvier 2011

Jeudi 03 Février 2011

Vendredi 04 Mars 2011

Dimanche 03 Avril 2011

Mardi 03 Mai 2011

Jeudi 02 Juin 2011

Vendredi 01 Juillet 2011

Samedi 30 Juillet 2011

13 h 40 mn

21 h 55 mn

08 h 02 mn

20 h 47 mn

12 h 14 mn

05 h 42 mn

23 h 57 mn

17 h 43 mn

10 h 01 mn

00 h 13 mn

12 h 04 mn

21 h 49 mn

Page 15: Vintana - Excerpt

- 15 -

Teo amin’ny Ntaolo dia manana ny toetrany sy sahany avy ny volana tsirairay, dia

ny Afo, ny Tany, ny Rano ary ny Rivotra, ka miantraika eo amin’ireo andro entiny

izany. Mifamono ny afo sy ny rano, mifandratra ihany koa ny tany sy ny rivotra,

misafotofoto raha miaraka ny rivotra sy ny rano. Mifamelona kosa ny afo sy ny

rivotra, ny tany sy ny rano; tsy mifanoto ny tany sy ny afo.

Eo ihany koa ny vintana lahy sy vavy ka voalaza fa mifanambina raha vintana

sahala no tafaraka.

Hahamora ny fijerena ireo izay mifanaraka sy mifanipaka dia aseho kisary toy

izao ny fandaharana ireo volana ireo:

10-Adijady

vavy

tany

11-Adalo

lahy/vavy

rano

12-Alohotsy

vavy

rivotra

1-Alahamady

lahy

afo

9-Alakaosy

lahy

afo

2-Adaoro

vavy

tany

8-Alakarabo

vavy

rivotra

3-Adizaoza

lahy/vavy

rano

7-Adimizana

lahy/vavy

rano

6-Asombola

vavy

tany

5-Alahasaty

lahy

afo

4-Asorontany

vavy

rivotra

Ny vintana mifanipaka no atao hoe tetezan-tsy efa.

Napetraky ny Malagasy manaraka ny lafin-drindrina efatra amin’ny trano

fonenany ireo volana ireo. Ny eny amin’ny zorony efatra, mitrotro andro telo

(vavany “vv”, vontony “vt”, vodiny “vd”) no ahitana ny:

- Avaratra-Atsinanana: ALAHAMADY

- Atsimo-Atsinanana: ASORONTANY

- Atsimo-Andrefana: ADIMIZANA

- Avaratra-Andrefana: ADIJADY

- Ireo volana valo ambiny kosa dia mitrotro andro roa avy (vavany”vv”;

vodiny”vd”).

- Atsinanana: ADAORO , ADIZAOZA

- Atsimo: ALAHASATY , ASOMBOLA

- Andrefana: ALAKARABO , ALAKAOSY

- Avaratra: ADALO , ALOHOTSY