Een greep uit ons aanbod

Vilans en degehandicaptensector

Voor een waardevol leven

In Nederland werken zo’n 165.000 professionals in de gehandicaptenzorg. Elke dag helpen zij ruim 195.000 mensen met een beperking hun leven zo waardevol mogelijk in te richten. Vilans helpt u daarbij.

We laten ons steeds leiden door de ervaringen, kansen en knelpunten in het veld met als doel: de zorg en ondersteuning zó vormgeven dat mensen met een beperking het leven kunnen leiden dat ze willen. Zo werken we samen, met zorg professionals én cliënten, aan een inclusieve maatschappij waarin iedereen de kansen krijgt waar hij of zij recht op heeft. Hier vindt u een greep uit wat we doen en wat we willen bereiken. Samen zorgen we ervoor: zorg die beter werkt.

Betaalbare, goede zorg én een waardevol leven

‘We gaan samen op zoek naar de vraag achter de vraag en naar de oplossing.’

bekijk hier hoe wij u kunnen helpen.

Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met één van onze experts of bel (030) 789 23 00.

Raad van Bestuur VilansAnnelies Versteegden & Henk Niesa.versteegden@vilans.nl - h.nies@vilans.nl06 – 20 01 53 67 - 06 – 22 49 88 62

Kennisplein Gehandicaptensector Kennis vergaren of ervaringen uitwisselen

op dé ontmoetingsplek voor iedereen die betrokken is bij mensen met een beperking

Slim zorgen Betere zorg en meer tevredenheid bij medewerkers én cliënten in minder tijd en tegen minder kosten

Beter af met minder psychofarmaca Bewust gebruik van psychofarmaca met behoud van zelfrespect én kwaliteit van leven voor de cliënt

Medicatieveiligheid Minder medicatie-incidenten door een continue verbeterproces op de werkvloer en betrokken medewerkers

Niet-aangeboren hersenletsel NAH-zorg zoals het moet: integraal, in goed overleg met alle disciplines en vanuit het perspectief van de cliënt

Zorgmedewerker in verandering De rol van de zorgmedewerker verandert. Van verzorgende of begeleider wordt hij steeds meer expert en coach

Vilans KICK-protocollen 500 protocollen voor voorbehouden, risicovolle en overige handelingen als stevige basis voor verantwoorde zorg

Databank voor interventies in de gehandicaptenzorg Overzicht in het aanbod én inzicht in de kwaliteit van interventies die het leven van mensen met een beperking verbeteren

Mantelzorg en vrijwilligerswerk Familieparticipatie en vrijwilligerswerk als vanzelfsprekend onderdeel van de zorg door een goed samenspel tussen formele en informele zorg

Technologie Meer zelfredzaamheid voor mensen met een beperking en minder werklast voor de medewerkers door de inzet van zorgtechnologie

Ondersteuningsplan Werken met ondersteuningsplannen die waarde toevoegen aan het leven van mensen met

een beperking en de medewerkers helpen in hun werk

Op weg naar vrijheid Vrijheid vergroten binnen de langdurende zorg zonder toename van ernstig letsel of agressie-incidenten

Een greep uit wat we doen

Kennisplein Gehandicaptensector

In de gehandicaptensector is veel kennis en ervaring beschikbaar die nog te vaak verborgen blijft binnen organisaties. Dat kan anders! Op het Kennisplein Gehandicaptensector kunnen begeleiders en ondersteunende professionals hun kennis en ervaring delen. Oók de professionals die meedoen aan Gewoon Bijzonder, het Nationaal Programma Gehandicapten dat in 2015 is gestart. Dat delen gebeurt fysiek, tijdens (netwerk)bijeenkomsten of op de jaarlijkse Kennismarkt, maar ook digitaal. Het motto van het Kennisplein is ‘halen en brengen’. Deelnemers nemen zelf initiatieven en voeren die grotendeels zelf uit, het Kennisplein zorgt voor de randvoorwaarden. Op het Kennisplein vinden bezoekers producten waar zij direct mee aan de slag kunnen: verhalen uit de praktijk, verdiepingsartikelen, informatie over bijeenkomsten en communities. Het Kennisplein is een samenwerking van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, MEE Nederland, ZonMW en Vilans in co-creatie met zorgorganisaties, kennisorganisaties, beroeps- en cliëntenorganisaties en individuele zorgprofessionals.

Meer informatie >

Meer weten?Hilair Balstersh.balsters@vilans.nl 06 – 22 81 00 70

‘Met het Kennisplein ben je snel op de hoogte van wat er speelt in de gehandicaptensector; een onmisbare place to be voor professionals in de sector.’

Slim zorgen

Zorgvragen worden complexer en collectieve financiering neemt af. Bestuurders moeten de zorg betaalbaar houden zonder kwaliteit in te leveren. Vilans helpt daarbij. Bijvoorbeeld door onnodige en tijdrovende zorghandelingen op te sporen en terug te dringen. Die handelingen zijn niet alleen overbodig en duur, maar vaak ook nog eens onplezierig of zelfs schadelijk voor de cliënt. In 2015 zochten we uit welke handelingen minder of zelfs helemaal weg kunnen in de ouderen- en de gehandicaptenzorg. Die bleken ruim voorhanden. Van de top 10 van onnodige zorghandelingen blijken er 6 nog massaal te worden uitgevoerd, ook als betere of modernere alternatieven beschikbaar zijn. De hoogste tijd om het aan te pakken. Slim zorgen kost relatief weinig tijd, bespaart geld en levert tevreden medewerkers én cliënten op!

Meer informatie > Meer weten? Else Stapersma e.stapersma@vilans.nl 06 – 22 81 07 16

‘Slim zorgen helpt om veranderingen en verbeteringen in de (kwaliteit van) zorg op gang te brengen.’

Beter af met minder psychofarmacaMensen met een beperking krijgen regelmatig psychofarmaca als ze onbegrepen gedrag vertonen. Dat bestrijdt acute symptomen (zoals dwalen, agressie of rusteloosheid) maar pakt onderliggende oorzaken meestal niet aan. Bovendien hebben de medicijnen veel invloed op de persoonlijke levenssfeer van de cliënt, is de werkzaamheid beperkt en zijn er veel bijwerkingen. De hoogste tijd dus voor een omslag. Vilans doet dat met het programma ‘Beter af met minder’. Samen met 50 zorg organisaties voor ouderen en mensen met een beperking willen we het oneigenlijk gebruik van psychofarmaca terugdringen.

In een pilot met 4 zorgorganisaties hebben we al veelbelovende resultaten geboekt.

Onze aanpak: beter signaleren, de bijwerkingen goed monitoren, de kennis over probleemgedrag en alternatieve interventies vergroten, medicatiereviews uitvoeren en een aanpak op maat. Want het kan echt met minder, zonder verlies van zelfrespect en met behoud van kwaliteit van leven!

Meer informatie >

Meer weten?Anne-Mieke den Oudena.denouden@vilans.nl 06 – 24 54 27 89

‘Het kan echt met minder, zonder verlies van zelfrespect en met behoud van kwaliteit van leven!’

MedicatieveiligheidBij het toedienen van medicijnen gaat nog steeds veel mis. Jaarlijks worden zo’n 14.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis doordat zij verkeerde of te veel medicijnen kregen. Vilans helpt organisaties het aantal incidenten te verminderen en de risico’s te beperken. We werken volgens de uitgangspunten van de Veilige Principes van het Platform Medicatieveiligheid. We maken een analyse van het medicatieproces, geven adviezen over het verbeteren van veiligheid en kwaliteit en vertalen dat in acties.

De afgelopen jaren hebben we ruim 100 zorg-organisaties begeleid, ook in de gehandicaptenzorg.

Zij wisten het aantal medicatiefouten of bijna-fouten aanzienlijk te verminderen, vaak tot wel 50%. Andere pluspunten van onze begeleiding: er ontstaat een continu verbeterproces op de werkvloer en medewerkers voelen zich meer betrokken en zijn zich bewust van hun eigen verantwoordelijkheid in het medicatieproces.

Meer informatie >

Meer weten?Rian Huijsmansr.huijsmans@vilans.nl 06 – 22 81 04 66

‘De medewerkers zijn enthousiast en gaan veel bewuster om met medicijnen.’

Niet-aangeboren hersenletsel

Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) hebben vaak problemen op allerlei gebieden: zintuiglijk, motorisch, cognitief en psychologisch. Ook hun persoonlijkheid verandert vaak. De specifieke gevolgen verschillen van persoon tot persoon. Wie mensen met NAH wil helpen, moet dus luisteren naar hun verhaal en hun behoeften vertalen in een samenhangend zorgaanbod. Vilans helpt zorgaanbieders dat op de juiste manier aan te pakken: integraal en in goed overleg met alle disciplines. Met de NAH-scan brengen we de groep mensen met NAH in een organisatie én in de regio in kaart. Zo kunnen zorgaanbieders hun ondersteuning beter vormgeven en weten zij waar kansen liggen. Zij kunnen beter inspelen op de vragen en behoeften van de huidige cliënten en ruimte creëren voor nieuwe cliënten. We helpen organisaties de zorg verbeteren door hun visie te vertalen in een praktisch zorgprogramma met afspraken over kaders, werkwijzen, rolverdeling en planning. Het perspectief van de cliënt is daarbij steeds leidend. Meer informatie > Meer weten? Marjan Hurkmans m.hurkmans@vilans.nl 06 – 22 81 06 85

‘Ik ben mijn verstand niet verloren, ik moet mijn verstand alleen anders gebruiken.’

Zorgmedewerker in verandering

De zorg verandert, de zorgmedewerker verandert mee. Cliënten en hun naasten stellen andere eisen, waardoor zijn rol verschuift naar expert en coach. De cliënt wordt steeds meer ervarings deskundige en regisseur. Dat vraagt een andere rol van bestuur en management. Zij moeten hun medewerkers vooral ondersteunen in datgene waar ze goed in zijn: waarde toevoegen aan het leven van mensen met een hulpvraag of beperking. Vilans helpt zorgorganisaties bij die transitie.

Wilt u weten waar de uitdagingen in uw organisatie liggen? Hoe u uw visie kunt vertalen naar vaardigheden en kennis? Of hoe u eigenaarschap, ondernemerschap en teamverantwoordelijkheid bij medewerkers op gang brengt? We bieden workshops en trainingen op maat aan, maar ook grotere verbetertrajecten waarin organisaties van en met elkaar leren.

Meer informatie >

Meer weten?Jeroen Schumacherj.schumacher@vilans.nl 06 – 21 23 19 87

‘In deze transitie draait het om de cliënt die zich opnieuw positioneert en professionalisering van de zorgmedewerker die hierbij past.’

Vilans KICK-protocollenProtocollen zijn onmisbaar om goede zorg te bieden én verantwoorden. Bij klanten, de Inspectie, medebehandelaars en certificerende instellingen. Zelf ontwikkelen en actueel houden vraagt tijd en expertise. Vilans neemt zorgorganisaties dat werk uit handen. Dat biedt een stevige basis voor veilige zorg en geeft medewerkers de ruimte om die zorg te geven.

Onze databank bevat 500 protocollen voor voorbehouden, risicovolle en overige handelingen. Ruim 350 organisaties in zorg en onderwijs hebben een abonnement. Dat biedt veel voordelen. Het bestand is altijd actueel, op maat en juridisch verantwoord. Organisaties denken zelf mee over het ontwikkelen en profiteren van de kennis die er al is (wisdom of the crowd). Bovendien bespaart het geld: protocollen zelf onderhouden is veel duurder dan een abonnement!

Meer informatie >

Meer weten?Elena Jagere.jager@vilans.nl 06 – 22 81 04 35

‘ De Vilans KICK-protocollen schelen ons veel tijd en het maaktde zorg kwalitatief beter en betrouwbaarder.’

Databank voor interventies in de gehandicaptenzorg Op het juiste moment het juiste doen op de juiste manier. Daar draait het om in de langdurige zorg. Dat verhoogt de kwaliteit en vermindert de kosten. Maar hoe weet u wat juist is? Wat werkt en wat niet? In de gehandicaptenzorg zijn veel goede interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Vandaar deze databank. Een onafhankelijke commissie van hoogleraren en ervaren mensen uit praktijk en beleid

beoordeelt de interventies op kwaliteit. In de databank vindt u de interventies die de commissie erkend heeft als goed onderbouwd en/of effectief. Zo biedt de databank op een centrale, toegankelijke plek overzicht in het aanbod én inzicht in de kwaliteit van interventies. De databank is volop in ontwikkeling, er komen steeds nieuwe erkende interventies bij.

Meer informatie >

Meer weten?Willy Calisinfo@vilans.nl 06 – 22 81 01 75

‘Constructieve en kritische feedback maakt een interventie beter, scherper en doordachter.’

Mantelzorg en vrijwilligerswerk

Familie en vrienden vormen een belangrijk deel van ons leven. Ze geven ons zelfvertrouwen, bieden steun en zorgen voor gezelligheid en geborgenheid. Ze bepalen voor een deel wie we zijn. We hebben ze nodig. Dat geldt ook – en misschien nog wel meer – voor mensen die afhankelijk zijn van langdurende zorg.

Mantelzorgers én vrijwilligers zijn een belangrijke schakel in die zorg. Hoe kunnen zorgmedewerkers goed met hen samenwerken, passende ondersteuning bieden en aanhaken bij hun ervaringen en expertise? Dat is de uitdaging voor zorgmedewerkers, vanaf het eerste contact en daarna, in de uitvoering van hun dagelijkse werk. Vilans heeft veel ervaring opgedaan in projecten om de samenwerking met mantelzorgers en vrijwilligers te versterken, zoals bij In voor Mantelzorg en Zorg Beter met Vrijwilligers. Meer dan 80 organisaties intensiveerden de participatie van mantelzorgers en het netwerk van de cliënt. We helpen u met handige hulpmiddelen en advies op maat zodat de cultuur en de werkstructuur op alle niveaus in uw organisatie aansluiten bij de nieuwe werkwijze.

Meer informatie >

Meer weten?Cecil Scholtenc.scholten@vilans.nl06 – 22 81 08 16

‘Met advies en onze ondersteuning wordt uw organisatie een plek waar mantelzorgers, familie, buren, vrienden en vrijwilligers graag meehelpen aan informele zorg.’

Technologie Technologische oplossingen kunnen de kwaliteit van leven van mensen met een verstandelijke beperking aantoonbaar verbeteren. Maar ook voor de medewerkers biedt het veel voordelen. Kleinschalige woonvormen moeten cliënten goed monitoren om hun veiligheid te waarborgen. Technologie is dan een belangrijke steun en toeverlaat. Apps en technologische apparaatjes – zoals GPS-trackers – helpen cliënten om zo zelfstandig mogelijk te blijven leven. Robots kunnen in de gaten houden of alleenwonende cliënten hun medicijnen op tijd innemen. In intramurale voorzieningen kunnen beeldscherm-zorg en domotica de werklast van de (nacht)zorg enorm verlichten. En via cliëntportalen worden digitale zorgdossiers ook voor cliënten en verwanten toegankelijk.

Toch is het invoeren van nieuwe technologie vaak een ingrijpend proces dat vraagt om zorgvuldige keuzes en ruimte en tijd voor een goede inbedding. Het aanbod is groot, wat de keuzes niet eenvoudiger maakt. Vilans biedt ondersteuning vanaf dit keuze-proces tot en met het implementeren in de zorg- en werkprocessen. Samen met u zorgen we ervoor dat de oplossingen die u kiest doen wat ze moeten doen en ook werkelijk gebruikt worden. Oplossingen waarin de cliënt centraal staat en die medewerkers ondersteunen in hun werk.

Meer informatie >

Meer weten?Neem contact op met één van onze medewerkers van het team eHealth030 – 789 23 00

‘Onze droom is een goede balans te vinden tussen verschillende soorten technologie en de menselijke component binnen de zorg, om continu hoogwaardige kwaliteitszorg te kunnen waarborgen.’

Ondersteuningsplan Een goed (elektronisch) ondersteuningsplan is een dagelijks hulpmiddel voor cliëntgericht en methodisch werken. Zo’n plan gaat uit van de wensen en behoeften van de cliënt en helpt begeleiders in hun dagelijks werk zonder dat zij zich belemmerd voelen door bureaucratische regels. Zorgaanbieders voor mensen met een beperking denken goed na over de systematiek van hun ondersteuningsplan. Voldoet het aan alle wet- en regelgeving? Is de werkwijze ingebed in de werkprocessen en zijn ieders verantwoordelijkheden helder? Is het plan van meerwaarde voor de cliënten en geeft het begeleiders houvast in hun dagelijks werk?

Vilans helpt zorgaanbieders het antwoord te vinden op die vragen. Onze leidende vraag: hoe vergroot het ondersteuningsplan de kwaliteit van leven van de cliënt? Om daarachter te komen praten we met

medewerkers uit verschillende disciplines, cliënten, familieleden en bestuurders. We kijken mee in het proces rond het ondersteuningsplan, in het elektronisch cliëntendossier (ECD) en in werkwijzen en procedures. We kennen de wet- en regelgeving over vorm en inhoud en we weten wat daarin verandert. We baseren ons steeds op het meest recente (wetenschappelijk) onderzoek. Door te werken in multidisciplinaire teams vindt de nieuwe inrichting van het ondersteuningsplan draagvlak in alle lagen van de organisatie. Deze aanpak vergroot ook het werkplezier van de medewerkers.

Meer informatie >

Meer weten? Marjolein Herps m.herps@vilans.nl 06 – 22 81 05 31

Op weg naar vrijheidU wilt dat cliënten in uw zorginstelling meer vrijheid ervaren en dat de kwaliteit van hun leven vergroot. U heeft hierover een visie ontwikkeld, uw medewerkers betrokken en een plan van aanpak gemaakt. U heeft geïnvesteerd in hulpmiddelen, zoals lage bedden en sensoren. Om na een jaar te moeten constateren dat de cijfers rond vrijheidsbeperkende maatregelen of incident meldingen nauwelijks veranderd zijn. Herkenbaar? Veel zorgorganisaties worstelen hiermee.

Vilans begeleidt al jaren met succes organisaties bij het ontwikkelen van en handen en voeten geven aan het vergroten van vrijheid van cliënten en medewerkers. Onder andere in grote landelijke trajecten als ‘In voor beter, leven in vrijheid’, ‘Ban de band’ en ‘Maatregelen op maat’. Steeds opnieuw zien we dat er meer mogelijk is dan zorgorganisaties in eerste instantie denken. Organisaties wisten met begeleiding van Vilans het aantal maatregelen met ruim 30% terug te brengen zonder toename van ernstig letsel of agressie-incidenten. Iedere organisatie is anders, dus onze ondersteuning is altijd maatwerk!

Meer informatie >

Meer weten?Jennie Mastj.mast@vilans.nl 06 – 22 81 06 01

‘Vrijheid voor cliënten betekent ook vrijheid voor medewerkers.’