Indo-Europees (5000vC) > Germaans (3000vC)> NG/WG/OG > Nederlands Indo-Europees (5000vC) > Germaans (3000vC)> NG/WG/OG > Nederlands

Einde 9e eeuw tot 1150 / weinig geschreven <-> LATIJNEinde 9e eeuw tot 1150 / weinig geschreven <-> LATIJN

Fragmenten (Hebban olla vogala…) / streektalenFragmenten (Hebban olla vogala…) / streektalen

Monnik, pen uitproberen, gedichtjeMonnik, pen uitproberen, gedichtje

1150-15501150-1550 DIETS: volkstaal, streektaalDIETS: volkstaal, streektaal

Eenheidstaal > commerciële redenenEenheidstaal > commerciële redenen

Eerst literair, daarna officiële stukken (verkoopsakten)Verhalen/poëzie: Van Veldeke, Van Maerlant, Willem (Vos)Eerst literair, daarna officiële stukken (verkoopsakten)Verhalen/poëzie: Van Veldeke, Van Maerlant, Willem (Vos)

Limburg 12e eeuw, Brabant 13e eeuw, Gent/Brugge 14e eeuwLAT: wetenschap/religie <-> volkstaalLimburg 12e eeuw, Brabant 13e eeuw, Gent/Brugge 14e eeuwLAT: wetenschap/religie <-> volkstaal

Boekdrukkunst 1450 – losse letters / grote oplage / gelijke taalBoekdrukkunst 1450 – losse letters / grote oplage / gelijke taal

1566 beeldenstorm / 1572 Spaanse bezetter verslagen (Zeeland) / 1585 Val van Antwerpen -> scheiding: Noorden: onafhankelijk / Zuiden: onder Spaanse bezetting (schrikbewind) / vlucht van intelligentia naar Noorden.Migranten welkom omwille van kennis, rijkdom, handelsbetrekkingen

1566 beeldenstorm / 1572 Spaanse bezetter verslagen (Zeeland) / 1585 Val van Antwerpen -> scheiding: Noorden: onafhankelijk / Zuiden: onder Spaanse bezetting (schrikbewind) / vlucht van intelligentia naar Noorden.Migranten welkom omwille van kennis, rijkdom, handelsbetrekkingen

Bloeitijd: Gouden Eeuw > rijkdom (VOC)Bloeitijd: Gouden Eeuw > rijkdom (VOC)

Hollandse + Brabantse taalinvloedenNederlands: taal van betere kringen (Van de Vondel, Hooft) > groei naar normtaal

Hollandse + Brabantse taalinvloedenNederlands: taal van betere kringen (Van de Vondel, Hooft) > groei naar normtaal

1637 -> belang: taalkeuze > eenheidstaal / verzoenendGetrouwe vertaling uit Hebreeuws (OT) & Grieks (NT)1637 -> belang: taalkeuze > eenheidstaal / verzoenendGetrouwe vertaling uit Hebreeuws (OT) & Grieks (NT)

Pruikentijd – kritisch denken (taal reglementeren) -> grammatica’s (Nederlands bekijken als klassieke taal“MENS IS MAAT VAN ALLE DINGEN”

Pruikentijd – kritisch denken (taal reglementeren) -> grammatica’s (Nederlands bekijken als klassieke taal“MENS IS MAAT VAN ALLE DINGEN”

Multatuli (E. D. Dekker): “schrijf zoals je spreekt”Multatuli (E. D. Dekker): “schrijf zoals je spreekt”

Spaanse bezettingOostenrijkse bezettingSpaanse bezettingOostenrijkse bezetting

Bovenlaag spreekt Frans / onderlaag: dialect / streektaal / laag peil lager onderwijs / geen Nederlandstalige pers of literatuur

Bovenlaag spreekt Frans / onderlaag: dialect / streektaal / laag peil lager onderwijs / geen Nederlandstalige pers of literatuur

Klacht van de kerk

“Verhandeling op d’Onacht der Moederlijke Taal” Verlooy > samengaan met Nederland

Retoriek = welsprekendheid / taalspelletjes en toneel in de volkstaal

Klacht van de kerk

“Verhandeling op d’Onacht der Moederlijke Taal” Verlooy > samengaan met Nederland

Retoriek = welsprekendheid / taalspelletjes en toneel in de volkstaal

Franse overheersingActieve taalpolitiek, geen verzet / bovenlaag: Frans / onderlaag: dialect

Franse overheersingActieve taalpolitiek, geen verzet / bovenlaag: Frans / onderlaag: dialect

Verenigd Koninkrijk der Nederland (Willem I) “één volk, één taal” (taalwetten) -> EENHEIDBovenlaag: Frans / onderlaag: dialect / opstand want geen eenheid met Nederland (taal + godsdienstig)

Verenigd Koninkrijk der Nederland (Willem I) “één volk, één taal” (taalwetten) -> EENHEIDBovenlaag: Frans / onderlaag: dialect / opstand want geen eenheid met Nederland (taal + godsdienstig)

Onafhankelijk BelgiëGroeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)Sterke invloed van het FransSpreektaal volk = plaatselijk dialect

Onafhankelijk BelgiëGroeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)Sterke invloed van het FransSpreektaal volk = plaatselijk dialect

IJvert voor vernederlandsing van het landDialect blijft hardnekkig aanwezigVL. BEW. = verdeeld

IJvert voor vernederlandsing van het landDialect blijft hardnekkig aanwezigVL. BEW. = verdeeld

Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen tegen het Frans)

Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen tegen het Frans)

Modern Nederlands vanaf 1550Modern Nederlands vanaf 1550

Onafhankelijk BelgiëGroeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)Sterke invloed van het FransSpreektaal volk = plaatselijk dialect

Onafhankelijk BelgiëGroeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)Sterke invloed van het FransSpreektaal volk = plaatselijk dialect

IJvert voor vernederlandsing van het landDialect blijft hardnekkig aanwezigVL. BEW. = verdeeld

IJvert voor vernederlandsing van het landDialect blijft hardnekkig aanwezigVL. BEW. = verdeeld

Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen tegen het Frans)

Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen tegen het Frans)

Modern Nederlands vanaf 1550Modern Nederlands vanaf 1550