docview1.tlvnimg.comdocview1.tlvnimg.com/tailieu/2011/20110913/artemis06/pg0001_4697.pdf · NHÓM...

NHÓM VĂN PHONG&ĐỖ THÁI BÌNH BÁCH KHOA HÀNG HẢI&ĐÓNG TÀU

- 1 -

189 -Công ty đóng tàu 189 - trực thuộc Tổng cục Công nghiệp Quốc Phòng tiền thân là xưởng 10B Công Binh thuộc Bộ Tham Mưu Quân Khu Ba – có trụ sở tại Kiến An Hải Phòng.Là một trong những nhà đóng mới tàu, xuồng cao tốc vỏ hợp kim nhôm có uy tín trong ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam,với các sản phẩm như tàu tuần tra Hải Quân, Cảnh Sát Biển, tàu khách, tàu khách hai thân, xuồng cao tốc, tàu cứu hộ cứu nạn, phòng chống lụt bão, tàu hoa tiêu, xuồng cấp cứu, xuồng thuỷ văn và các loại tàu xuồng chuyên dụng đặc biệt khác ...

Tàu khách cao tốc vỏ nhôm ST196 chạy tuyến Sa Kỳ-Đảo Lý Sơn,sản phẩm của 189 196 giờ Thần Thánh –thuật ngữ để chỉ tổng số thời gian ngừng bắn trên miền Bắc nước ta trong cuộc chiến tranh chống Mỹ ,tổng cộng thời gian của ba thời điểm nối liền nhau :Nô-en,Tết Dương Lịch,Tết Nguyên Đán.Cùng với các mặt trận tiếp vận khác ,trong thời gian này,toàn bộ vận tải Sông ,Biển được huy động tối đa .Khả năng vận chuyển trong thời gian này gấp gẩn trăm lần ngày thường.Đặc biệt trong chiến dịch VT5 Nguồn : Chu Lai Khúc tráng ca về biển XB QDND 1997

Vinashin Vinalines

Vinamarine VR

5V Vimaru

5V –tên gọi tắt sự liên kết của 5 cơ quan : Cục Hàng Hải Việt Nam (Vinamarine), Tổng Công Ty Hàng Hải Việt Nam (Vinalines), Tập Đoàn Công Nghiệp Tàu Thủy (Vinashin), Cục Đăng Kiểm Việt Nam (Vietnam Register - VR), Trường Đại học Hàng Hải (Vietnam Maritime University-Vimaru ) để thực hiện Chiến Lược Biển của Quốc Gia .

« 20/7 » trong ngày hạ thủy 20 tháng Bảy -con tàu 1000 tấn đầu tiên được đóng tại Nhà Máy Đóng Tàu Bạch Đằng,đặt tên ngày tổng tuyển cử thống nhất đất nước theo Hiệp Định Geneva,thể hiện ý chí thống nhất đất nước .(LxBxH =67,0x11x 5,51.Máy hơi nước 620 mã lực,giải bản năm


- 2 -

1978).Tàu được làm lễ đặt ky ngày 19/07/1964 và hạ thủy một năm sau vào ngày 14/07/1965,4 ngày sau cuộc ném bom leo thang của Mỹ xuống huyện Hải An ngoại thành.Buổi lễ khởi công trọng thể có sự hiện diện của Thủ Tướng Phạm Văn Đồng,Bộ Trưởng Phan Trọng Tuệ và 5 ngày sau,vào ngày 24 tháng Bảy ,Nhà Máy Đóng Tàu Hải Phòng được đặt tên la Nhà Máy Đóng Tàu Bạch Đằng mang tên con sông lịch sử ,thể hiện ý chí quyết chiến thắng trên biển cả của dân tộc.Từ chỗ chỉ đóng và sửa các tàu phà nhỏ đi sông,việc chế tạo con tàu máy hơi đi biển xa ”20 tháng Bảy”-còn nhiều hạn chế về tiến bộ công nghệ thời bấy giờ-cũng đã góp phần đặt nền móng đào tạo ,xây dựng đội ngũ đóng tàu và các ngành liên quan như thiết kế,đăng kiểm,bảo hiểm,vận tải….


3

ABB (tên trước đây là Asea Brown Boveri ) –một tập đoàn đa quốc gia,có trụ sở tại Zurich Thụy Sĩ,chủ yếu họat động trong lĩnh vực năng lượng và tự động hóa . ABB là một trong những tập đoàn lớn nhất thế giới,năm 2008 có 115 nghìn nhân viên hoạt động tại 110 nước. Azipod là tên thương mại đã đăng ký của chân vịt bầu xoay do tập đoàn ABB chế tạo .Chân vịt này được phát triển từ những hệ thống đẩy tàu tại xưởng Wartsila Phần Lan ABS (viết tắt American Bureau of Shipping; 美国船级社 ;Американское Бюро Судоходства) ,Tổ chức phân cấp (đăng kiểm) Mỹ có trụ sở tại Houston Texas .Được thành lập vào năm 1862,hiện nay ABS là một trong “ ba đại gia “ cùng với Lloyd’s Register và Det Norske Veritas .Ngoài trụ sở chính tại Mỹ,ABS còn có trụ sở vùng tại Luân Đôn,Doha và Singapore.Tại New York,trước đây ABS sử dụng văn phòng trên tầng thứ 91 Tháp Bắc của Trung Tâm Thương Mại Quốc Tế (World Trade Center North Tower) cho tới ngày 11/09/2001. Tất cả nhân viên đều chạy thoát khi tòa nhà sập đổ do bị khủng bố. Hiện nay,ABS chiếm tới trên 80% thị phần phân cấp các tàu dầu và giàn khoan . ABS cũng là người giám sát chiếc tàu Prestige vừa gây ô nhiễm ven bờ Tây Ban Nha

Tại Trụ Sở Chính của ABS tại Houston,ngày 14/05/2007 , Chủ Tịch ABS Christopher J Wiernicki và Cục Trưởng Cục Đăng Kiểm Việt Nam (VR) Nguyễn Văn Ban ký hiệp định hợp tác mới,nâng cao hơn nữa các hiệp định đã ký năm 1994,1999 Admiral Nakhimov (Адмирал Нахимов )- tàu chở khách của Công Ty Blasco (Vận Tải Biển Đen) Liên Xô ,LxBxTx v=174x21x9x15 nút,đóng năm 1925 tại Bremen Đức,hoán cải năm 1951-1954 tại Warnemunde .Chuyên chạy tuyến Bremen-Newyork cho tới năm 1938,sau đó thành tàu bệnh viện của phát xít Đức và bị trúng mìn.Sau đó chuyển sang cho Liên Xô như một vật bồi thường chiến tranh và từ năm 1957 chuyên chạy tuyến Odessa-Batumi,đôi khi đi cả sang Cuba.Ngày 31/08/1986 sau khi rời Novorossiyk trực chỉ Sochi,tàu đã va phải chiếc tàu chở xô Piotr Vasyev và chìm tại độ sâu 47 mét chỉ trong 8 phút,cách bờ 2 hải lý.Trong số 1234 hành khách và thuyền viên ,423 người đã chết .Vụ tai nạn thảm khốc này được coi là vụ “Soviet Titanic” mãi gần đây mới được công bố đầy đủ mà nguyên nhân là đã vi phạm nghiêm trọng Quy tắc tránh va Colreg cũng như nhiều yêu cầu về an toàn và quản lý tàu một cách tùy tiện (ví như tàu đã bị bắt chậm lại để kịp đón gia đình một viên tướng KGB đi nghỉ mát dùng canô cao tốc đuổi


4

theo ,rủi thay cả gia đình này cùng chết theo tàu !) Aegis –hệ thống đạn đạo (dẫn đường cho tên lửa –missile guidance) tích hợp được Hải Quân Mỹ sử dụng ,gồm hệ thống cho một tàu hay cả mạng lưới tàu .Hệ thống này cũng được Hải quân Nhật,Tây Ban Nha,Na Uy ,Hàn Quốc,cũng sử dụng .Tên Aegis viết tắt từ Advanced Electronic Guidance Information System Aframax – một lọai tàu dầu có trọng tải vào khỏang 80 cho tới 120 nghìn dwt.Tàu dầu aframax chủ yếu họat động trên các tuyến Biển Bắc,vùng Caribê,Viễn Đông và Địa Trung Hải.Thuật ngữ này xuất phát từ chữ afra –Average Freight Rate Assessment ,môt hệ thống tính giá cước tàu dầu trong Worldscale.Những nước ngoài OPEC thường yêu cầu dùng tàu dầu aframax vì cảng và kênh mà qua đó họ xuất khẩu dầu thường quá nhỏ nên không đón được các loại tàu VLCC và ULCC.Nước ta bắt đầu tự trang bị các tàu lọai aframax qua việc Công Ty PV Trans mua 5 chiếc aframax vào năm 2005 (con tàu đầu tiên mang tên Poseidon M) và Vinashin bắt đầu đóng aframax từ năm 2006 AFS 2001 xem chữ Công Ước Quốc Tế về Kiểm Tra các Hệ Chống Bám Bẩn có Hại cho Tàu AIS (Automative Identification System;自动识別系;Система автоматической идентификации судов viết tắt АИС )- hệ thống nhận dạng tự động,một thiết bị tự động trên tàu nhằm thường xuyên thông báo thông qua sóng VHF đặc điểm tàu bằng cách phát đi các thông tin về tên tàu,tốc độ ,hành trình…tới các tàu khác và tới trạm VTS ven bờ gần khu vực tàu.Trong sửa đổi áp dụng từ năm

2002,điều 19 chương V SOLAS yêu cầu áp dụng thiết bị này cho các con tàu chở khách,tàu trên 300 gt chạy tuyến quốc tế và các tàu trên 500 gt chạy tuyến không phải quốc tế. Sau sự kiện 11 tháng 09 năm 2001,nhiều vấn đề an ninh ra đời và AIS được IMO chú ý như một công cụ để kiểm sóat an ninh trên biển, cho tới ngày 1/07/ 2007 , tất cả các tàu có gt từ 300 trở lên đều bắt buộc trang bị AIS

Nguyên lý hoạt động của AIS Trên hình vẽ,chúng ta nhìn thấy một thiết bị AIS ,cụ thể là thiết bị của hãng Nauticast chế tạo , đặt trên một con tàu.Thiết bị được nuôi bằng nguồn điện 24 V một chiều ,có hai an ten riêng :anten VHF và anten GPS.Các dữ liệu hàng hải của tàu từ radar, la bàn điện,GPS,các thông tin từ hải đồ điện tử (ECDIS) được đưa vào máy .với những thông tin đó ,các con tàu thông báo cho nhau,thông báo cho trạm bờ (cụ thể là hệ VTS) biết những thông tin như sau : -MMSI-mã nhận dạng của tàu -vị trí tàu -SOG –(speed over ground) tốc độ so với đất của tàu -COG (course over ground) hành trình so với đất của tàu -ROT (round of turn ) bán kính quay vòng của tàu -Heading hướng mũi của tàu -Loại hàng tàu chuyên chở …. Việc liên lạc này thực hiện bằng sóng VHF ,thông qua một công nghệ


5

mới ,phát minh bởi nhà sáng chế Thụy Điển Hakan Lans vào những năm 80,có tên là SOTDMA ( Self-Organizing Time Division Multiple Access ) mới có thể đảm bảo tốc độ truyền cao ( tới 9600 bit/giây) như vậy .Nó cho phép một số lượng lớn cuộc truyền chia xẻ cùng một kênh đơn băng hẹp bằng cách đồng bộ hóa việc truyền dữ liệu theo một tiêu chuẩn thời gian chính xác. Theo SOTDMA cứ mỗi phút thời gian được chia thành 2250 khe thời gian (timeslot) tức là mỗi khe chiếm 26.67 ms .

Ngưyên lý SOTDMA Với một tốc độ truyền 9.6 kbps ,cuộc truyền cần 256 bits/time-slot, đủ để cho một báo cáo AIS . Tín hiệu định giờ chính xác của máy thu GPS giúp cho việc đồng bộ hóa các timeslot của các con tàu đang liên lạc bằng AIS ,cũng như đã cho dữ liệu vị trí của mỗi con tàu.Khi một con tàu bắt đầu “nói chuyện “ với con tàu khác,nó đã giành một khe thời gian trống để cho lần tiếp xúc sau đó ,tùy theo tình trạng của con tàu theo tiêu chuẩn đã quy định (ví như tàu chạy với tốc độ 23 nút.cứ hai giây cập nhật thông tin một lần thì phải “giành” một khe thời gian 75 khe kể từ lần tiếp xúc đầu tiên (2250/30=75) v..v…). Tầm họat động của hệ thống là trong tầm ngang VHF của mỗi con tàu mang thiết bị AIS ,với mỗi con tàu là trung tâm trong “mạng lưới” của mình .Kích thước của lưới sẽ được điều

chỉnh tùy theo mật độ tàu bè trong khu vực ,nếu lượng khe timeslot đã dùng hết thì hệ thống sẽ tự động bỏ các mục tiêu ở xa mà giành khe cho các mục tiêu có tầm gần Aivazovskij Ivan Konstantinovitr (Айвазовский Иван Константинович 1817-1900)

Девятый вал-Con Sóng thứ Chín , 1850 Sơn Dầu 221 x 332 cmBảo Tàng Quốc Gia Nga , St. Petersburg

họa sỹ bậc thầy về phong cảnh biển,viện sỹ Viện Hàn Lâm Mỹ Thuật Nga (từ 1847) cũng như nhiều Viện Mỹ Thuật châu Âu.Người đã giành cả đời cho hội họa biển với tuyên ngôn:”Biển là cuộc đời tôi”.Một trong những thành tựu của Aivazovskij là bức họa lớn “Con Sóng Thứ Chín” sáng tác năm 1850 ,mô tả số phận cay đắng của con người đắm tàu trước con sóng hung dữ cuối cùng dưới bầu trời sấm sét Aker Finnyards –công ty đóng tàu Phần Lan ,điều hành ba xưởng tại Helsinki,Turku và Rauma ,sử dụng 4.000 công nhân viên,một bộ phận của tập đoàn đóng tàu quốc tế Aker Yards . Aker Finnyards hiện nay là hậu duệ của hai công ty khác nhau 1/Wärtsilä có các nhà máy đóng tàu tại Helsinki và Turku từ những năm 1970


6

mà 90% sản phẩm xuất sang Liên Xô,bị phá sản năm 1989 2/Masa-Yard .Giữa những năm 90 ,Kvaerner mua lại Masa-Yards và thành lập Kvaerner Masa-Yards .Xưởng Rauma Shipyard cũng được Kvaerner mua lại và trở thành Aker Finnyards. Tháng 01/2005 , Kvaerner Masa-Yards và Aker Finnyards hợp nhất lại trở thành Aker Finnyards. Aker Finnyards và các xưởng tiền bối của nó đã đóng những tàu du lịch cruise sang trọng nhất thế giới (như Freedom of the Seas,Genesis) ,các tàu phá băng ,là công ty hạt nhân của hải quân Na Uy Albert Sarraut (1872-1962) luật sư ,hai lần Toàn Quyền Đông Dương (1911-1914;1916-1919),Bộ Trưởng Bộ Thuộc Địa (1920-24, 1932-33);Bộ Trưởng Bộ Hàng Hải,Bộ Hải Quân (1930-1931) .Có một số chính sách nới lỏng trong cai trị vốn rất hà khắc của thực dân Pháp,trong đó có việc phát triển hàng hải và đường thủy .Con tàu mang tên Albert Sarraut đóng tại Ba Son ,hạ thủy ngày 6/08/1921,với kích thước LxBxDxHxTxNxv=85x12x6000x5.9x7x1200CVx11nút.Con tàu 3.100 tấn này là con tàu đầu tiên được chế tạo và chạy thử ngày 23/03/1922 ,một con tàu trong chương trình của A.Sarraut nhằm xây dựng một đội tàu Đông Dương ngay tại bản xứ.Ngoài Bắc,tại xưởng S.A.C.R.I.C. (Les Societé des Ateliers maritime d’Haiphong) cũng đồng thời đóng các con tàu mang tên Van-Vollen Hoven và Fils-Doumer. .

Alekseev R.E. (Алексеев Р.Е. 1916-1980) tiến sỹ,kỹ sư đóng tàu Xô Viết,người chế tạo tàu cánh ngầm.Tại phòng thiết kế của nhà máy “Krasnoje Sormovo”,ông đã lần lượt thiết kế các tàu cánh ngầm đầu tiên là cho đường sông ,đó là các

tàu :Raketa,Meteor,Sputnik;sau đó là các tàu chạy biển: Kometa,Vikhr.Đó là những loại tàu đang được các công ty nước ta như Greenlines,PetroExpress… sử dụng trên các tuyến từ Sài Gòn đi Vũng Tàu,Cần Thơ,từ Hải Phòng đi Móng Cái.. hiện nay Alexander Kielland –giàn khoan tại mỏ Ekofisk Biển Bắc mang tên nhà văn nổi tiếng người Na Uy ,cách bờ Scotland khoảng 320 km ,và là sở hữu của Công Ty dầu mỏ Mỹ Phillips.Sau 40 tháng họat động,giàn thôi không làm nhiệm vụ khoan nữa mà chuyển sang làm khách sạn nơi trú ngụ cho nhân viên giàn Edda gần đó .Ngày 27/03/1980,trong khi hầu hết mọi người đang tụ tập xem phim thì một chân giàn bị gãy khiến giàn lật nhào. Trong số 212 người trên giàn ,123 người dã chết ,một vụ tai nạn khốc liệt nhất trong lịch sử khai thác dầu Na Uy. Báo cáo nghiên cứu hoàn thành một năm sau vụ tai nạn cho biết chân giàn gẫy vỉ chịu tác dụng mệt mỏi .Sau tai nạn này,môt lọat các biện pháp quản lý giàn khoan và an toàn cứu sinh trên biển được đặt ra Alexandr Grin (Алекса́ндр Грин ,tên khai sinh là Алекса́ндр Степа́нович Грине́вский,1880-1932) — nhà văn Nga gốc Ba Lan ,đại diện cho trường phái hiện thực lãng mạn .Sau khi tốt nghiệp trung học tại Odessa ,đã từng làm thủy thủ sau đó làm nhiều nghề kể cả đi đào vàng tại Ural,sau đi lính.Thiên truyện Cánh Buồm Đỏ Thắm (Алые паруса) chan hòa ánh mặt trời và thấm đượm tình người được Grin viết vào năm 1920 làm say đắm nhiều thế hệ người đọc .Con tàu mang tên nhà văn đã bị máy bay Mỹ bắn cháy tại Cảng Hải Phòng vào tháng 07/1968.Lúc này con tàu chở chất nổ mà nếu không kịp dập tắt thì một vụ nổ khủng khiếp sẽ xảy ra ,với


7

mức độ bằng hai quả bom nguyên tử mà Mỹ đã ném xuống Hiroshima năm 1945.Nhờ sự hy sinh dũng cảm của thuyền viên con tàu và công nhân cảng Hải Phòng,đám cháy đã được dập tắt .Đi theo con tàu vào lúc này có phóng viên hãng thông tấn Liên Xô (АПН ) tên là Boris Sumeev (Борис Шумеев ) Alpha (Альфа hay RSDN-20 )-hệ vô tuyến dẫn đường hàng hải của Nga tương tự như hệ Omega của phương Tây dùng sóng rất thấp VLF ,với ba trạm phát đặt tại Novosibirsk,Krasnodar và Komsomolsk-na-Amur ,phát sóng dài 3,6 giây trên các tần số 11,905 kHz, 12,649 kHz and 14,881 kHz.Từ hiệu số pha của tín hiệu nhận được ,xác định được vị trí của tàu . Amiăng (asbestos; 石棉 ;асбест)-một loại sợi trong mỏ thiên nhiên,có tính chống cháy .Được dùng trong hàng vạn chi tiết,thiết bị như guốc hãm,gioăng đệm chịu nhiệt,lò đỉện ,bàn là ,làm tấm lợp vật liệu xây dựng…Trong đóng tàu,trước đây,amiăng được dùng phổ biến trong các tấm ngăn cách ,lót các phòng ở.Do phát hiện thấy amiăng là nguồn gây ra nhiều bệnh cực kỳ nguy hiểm ,kể cả bệnh ung thư phổi,nên đã bị cấm sử dụng tại nhiều nước.Amiăng đã bị cấm sử dụng trong đóng mới tàu và Nghị Quyết MSC/Circ.1045 ngày 28/05/2002 của IMO hướng dẫn bảo quản và xử lý các vật liệu amiăng đã có trên tàu cũng như trong tái chế ,phá dỡ tàu cũ .Quyết định 133/2004/QĐ TTg ngày 20/7/2003 nghiêm cấm sử dụng và không cho phép nhập khẩu amiăng nâu và xanh vào nước ta Ngày 15/02/2006 ,Phong Trào Hòa Bình Xanh Green Peace đã kịp thời chặn lại mẫu hạm Clémenceau 27 nghìn tấn chất đầy amiăng,chì,thủy ngân…chuẩn bị rời

cảng Toulon Pháp đi Ấn Độ hay Bangladesh để phá dỡ và tiêu hủy với khẩu hiệu “ Asbestos Carrier Stay Out of India” –Mẫu hạm amiăng cút khỏi Ấn Độ! Amundsen Roald (1872-1928) nhà nghiên cứu và thám hiểm địa cực người Na Uy.Sau khi tốt nghiệp bác sỹ ,đã làm thủy thủ trên nhiều con tàu.Ông là người đầu tiên đã mở đường Tây Bắc vào Bắc Cực vào năm 1906 và là người đầu tiên tới đỉnh Nam Cực vào năm 1911.Ông đã mất tích trong khi đi tìm đoàn thám hiểm do Nobile cầm đầu Amyot d’Inville (1904-1943) -Thuyền trưởng viễn dương người Pháp ,từng điều khiển tàu của hãng MM (Đầu Ngựa) và tham gia chiến tranh Pháp-Đức

Thông báo hạm quét mìn (aviso draguer) của thực dân Pháp mang tên Amyot d’Inville với kích thước chủ yếu:LxBxTxDxNxvmax=78x8.78x2.38x738 tấnx4000CVx20nút .1 pháo 105mm,1 pháo 40mm.Tàu được đóng năm 1939 ,đưa vào sử dụng năm 1947.Tham chiến Việt Nam với mục đích càn quét vùng ven biển,triệt hạ giao thông sông biển.Ngày 27/09/1950, ngoài khơi Thanh Hóa, điệp viên tình báo Nguyễn Thị Lợi đã dũng cảm lên tàu,hy sinh cùng với một gói thuốc nổ.Vụ nổ lớn giết chết sĩ quan chỉ huy tàu Aubin,làm hư hỏng nặng mạn phải của tàu khiến con tàu phải quay trở về Sài Gòn sửa chữa tạm thời trước khi sang Nhật vào ụ tàu của hãng Uraga và nằm


8

tại đó cho tới năm 1952 .Đây là chiến công lớn của tổ tình báo Việt Nam do Kim Sơn chỉ huy..Sau hiệp định Geneva,tàu quay về tham chiến tại Algérie,rồi trở về Pháp làm tàu thực tập cho học sinh hải quân. Xem thêm :Văn Phan (nhà văn ;Tổng biên tập kiêm Giám đốc Nhà xuất bản Công an nhân dân) Tiếng nổ trên chiến hạm Amyot D'Inville (XB CAND,1995). Andrea Doria (1466-1560) Đô đốc thành Gênes nước Ý,được đặt tên cho rất nhiều con tàu của nước này.Nhưng người ta thường nói tới Andrea Doria như tên con tàu khách đâm va với tàu chở hàng Thụy Điển Stockholm vào ngày 25/07/1956 ngoài khơi Nantucket Massachusetts khi tàu đang chuẩn bị vào cảng New York Hoa Kỳ.46 người chết,1660 hành khách và thuyền viên được cứu thoát.Tai nạn khủng khiếp này đã thúc đẩy việc bổ sung nhiều điều khoản của Solas và Quy Tắc Tránh Va Colreg.Andrea Doria cũng là một trong những con tàu cuối cùng chấm dứt kỷ nguyên đi lại giữa châu Âu và Hoa Kỳ bằng tàu thuyền mà thay bằng phi cơ ngày càng phát triển. Anilam –công ty hàng đầu của Mỹ trong lĩnh vực các thiết bị gia công kim loại điều khiển số .Bắt đầu từ cuối những năm 1960 và tới năm 1976 đưa ra MDI-200 ,thiết bị điều khiển số đầu tiên.Có chí nhánh tại Anh,Đức,Ý,Đài Loan và Trung Quốc.Nhiều máy CNC tại nước ta trong đó có các xưởng đóng tàu,do Viện Máy và Dụng Cụ Công Nghiệp ( IMI) cung cấp với bộ phận chỉ huy là do Anilam chế tạo Anson,George (1697-1762),đô đốc,nhà lý thuyết hải quân người Anh.Do có những đóng góp to lớn vào việc phát triển lý thuyết chiến tranh trên biển vào

thập kỷ 50-60 thế kỷ 18,Anson được tôn vinh là “người cha của hạm đội Anh” Ansul –một doanh nghiệp chuyên về chống cháy của Hoa Kỳ ,thành lập từ năm 1912.Từ năm 1990 ,thành một bộ phận của Tâp Đoàn Tyco. anten thuỷ âm (sonar antenna; 声纳天

线; антенна гидролокатора ) - thiết bị được dùng để bức xạ và nhận âm thanh trong môi trường nước và đồng thời bằng các mạng điện điều khiển các đặc tính của thiết bị ,ứng với một không gian đã định, đảm bảo được tính chọn lựa của bức xạ và nhận. Các thành phần cấu tạo chính của anten thuỷ âm gồm có : các cái biến điện –âm nhằm đổi điện năng thành âm thanh; các tấm phản hồi âm thanh đảm bảo cho việc định hướng phát xạ và thu nhận,mạng điện nối thiết bị biến đổi với mạch tạo và điều khiển tính định hướng,các kết cấu mang đỡ và bộ phận cách ly an ten khỏi chịu ảnh hưởng của rung và ồn của thiết bị. APL (tên gọi trước đây American President Lines) –hãng vận chuyển container của Mỹ ,đứng hàng thứ sáu toàn cầu .Cũng là chủ sở hữu của hãng NOL (Neptune Orient Lines) có trụ sở tại Singapore.Trong các năm 50,sở hữu một số con tàu mang tên các tổng thống Wilson,Roosevelt…Đi đầu vể áp dụng công nghệ mới,IT,e-commerce (thương mại điện tử).Sau khi đặt đại lý tại Việt Nam,đã rút ngắn thời gian vận chuyển Sài Gòn-Seatlle chỉ còn 7 ngày Archimede (khoảng 287-212 trước CN) nhà bác học cổ Hy Lạp,sống và làm việc tại Syracuse.Đã đề ra phương pháp tính diện tích ,thể tích của nhiều hình thể, trước khi có các phép tính tích phân.Xác định trọng tâm của các hình thể,đặt cơ sở cho thủy tĩnh học.Phát minh định luật


9

Archimede nổi tiếng ,đặt cơ sở cho các khái niệm lượng chiếm nước của tàu,tính ổn định,tâm nổi…Đã đưa ra công thức toán của đòn bẩy,phát minh ra dụng cụ tạo sức nâng,là nguyên thủy của chân vịt và chong chóng hiện đại,thiết kế dụng cụ đo góc bầu trời(tổ tiên của kính sextant sau này ),chế tạo quả cầu sao giúp ta mô hình tọa độ các thiên thể ,các tuần trăng,hiện tượng nhật thực,nguyệt thực.Trong cuộc chiến tranh giữa La Mã-Carthage lần thứ hai (218-201 trước CN) nhằm giành vị trí thống trị Địa Trung Hải,ông đã tham gia tích cực , ứng dụng các phát minh nhằm bảo vệ thành phố.Bị lính La Mã giết. Argo con thuyền theo thần thoại cổ Hy Lạp đã chở đoàn thám hiểm của Jason đi tìm bộ lông cừu vàng tại Colchide.Đã có nhiều tác giả viết thơ ca ca ngợi chuyến đi này,nhưng nổi bật là những vần thơ của đại thi hào Homer.Năm 1984,nhà nghiên cứu-thám hiểm người Anh T.Severin đã đóng một con thuyền và thử lặp lại chuyến đi của Argo ,theo chỉ dẫn của các vần thơ thần thoại Arizona – tàu chiến Mỹ (BB-39) mang tên tiểu bang thứ 48 của Hoa Kỳ đã bị Nhật ném bom chìm trong trận Trân Châu Cảng vào sáng 7/12/1941 kéo theo 1.177 sĩ quan và thuyền viên tử trận .LxBxTxD xv=185,3x32,3x8,8x31.400 tấnx 21nút .Xác tàu không được vớt lên mà trở thành đài kỷ niệm với một công trình xây phía trên bắt ngang qua ,bên trong có phòng cầu nguyện với danh sách những người hy sinh tạc trên một bức tường đá hoa cương .Từ trên đài có thể nhìn xuống thấy một trong các tháp pháo của tàu ẩn mình dưới sâu.Đi qua đây,hải quân tất cả các nước đều làm thủ tục viếng chào.Tới năm 2006,65 năm đã trôi qua nhưng từ xác tàu hàng ngày vẫn rỉ ra

khoảng một lít dầu.Những thuyền viên sống sót cho rằng chỉ tới khi người sống sót cuối cùng qua đời thì dầu mới ngừng rỉ ra.Một số cựu binh sống sót đề nghị sau khí mất sẽ được hỏa táng và bình tro được đặt trong tàu ,một ngôi lăng mộ chiến tranh,bên cạnh các đồng đội đã hy sinh Arpa (viết tắt Automatic Radar Plotting Aid) –thiết bị tự động đồ giải radar ,tức là máy vi tính xử lý dữ liệu rađa,có thể tính hành trình,tốc độ của các đối tượng và CPA tức là điểm tiệm cận gần nhất (closest point of approach) ,tức là biết được nguy cơ đâm va .Như vậy,đó là thiết bị hiệu quả để tránh va trên biển ,giảm nhẹ công việc đồ giải bằng tay của người quan sát rađa .giúp họ lựa chọn và tiếp nhận một cách tự động,nhanh chóng và đầy đủ các thông tin thích hợp của nhiều mục tiêu cùng một lúc ,thay vì phải đồ giải bằng tay từng mục tiêu để tự mình quyết định hành động tránh va.Theo quy định của IMO,các tàu có gt trên 10.000 phải trang bị Arpa Yêu cầu cần thiết trang bị Arpa được đặt ra sau vụ tai nạn đâm va của tàu chở khách Andrea Doria do sưong mù và chìm ngoài bờ đông Hoa Kỳ.Con tàu đầu tiên trang bị Arpa có giá trị thương mại là tàu Taimyr với thiết bị do Norcontrol nay là một bộ phận của Kongsberg Maritime chế tạo.Do công nghiệp vi điện tử ngày càng phát triển,hiện nay cả những con tàu nhỏ bé cũng trang bị rađa có chức năng Arpa ASROC (Anti-Submarine ROCket ; 反潜艇火箭 ;противолодочная ракета-торпеда)-hệ thống hỏa tiễn chống ngầm tấn công tức thời,trong mọi điều kiện thời tiết do Hải Quân Mỹ phát triển và được lắp đặt trên 200 tàu mặt nước,chủ yếu là tàu tuần dương và khu trục.Một


10

tàu mặt nước ,một máy bay tuần tra,một trực thăng săn ngầm dùng sonar phát hiện thấy tàu ngầm đối phương sẽ thông báo cho tàu tấn công phóng một hỏa tiền ASROC theo một quỹ đạo xạ đạo không dẫn (unguided ballistic trajectory) về phía mục tiêu ,hỏa tiễn này mang một ngư lôi dẫn đường âm học (acoustic homing) hay một bom hạt nhân độ sâu NDB (Nuclear Depth Bomb) .Tại một vị trí định trước trên quỹ đạo của hỏa tiễn ,bộ phận tải có ích (payload) sẽ tách ra khỏi hỏa tiễn và phóng ra một cái dù để giảm tốc độ của ngư lôi hay NDB cho phép hạ thấp dần ,vào nước với một tốc độ thấp nhất và tiếng ồn dễ phát hiện thấp nhất (minimum detectable noise).Việc vào nước sẽ kích hoạt ngư lôi ,ngư lôi sẽ được dẫn đường tới mục tiêu bằng chính hệ sonar của nó và phát nổ.Khi hỏa tiễn mang vũ khí hạt nhân tức bom NDB ,bom này sẽ chìm nhanh tới độ sâu đã định và nổ .Một hỏa tiễn ASROC có thể mang một đầu đạn hạt nhân 10 kiloton W44 (loại W44 này đã ngừng sử dụng từ năm 1989).Hệ ASROC đầu tiên (RUR-5), sử dụng ống phóng Hộp Diêm "Matchbox" MK-112 , là loại được phát triển vào những năm 1950 và lắp đặt vào những năm 1960.Hệ này ngừng sử dụng vào những năm 1990 và được thay thế bằng RUM-139 Vertical phóng thẳng đứng

ASROC Hỏa tiễn VLA là một vũ khí chống ngầm ,đẩy bằng rocket,ba tầng,dùng trên

các tàu tuần dương lớp Ticonderoga ,tàu khu trục lớp Arleigh Burke và lớp Spruance trang bị với Hệ Phóng Thẳng Đứng VLS (Vertical Launching System ) Mk41 và hệ điều khiển bắn Mk 116.Hỏa tiễn VLA được áp dụng từ năm 1993 ,là vũ khí cơ bản của các tàu tuần dương và khu trục có trang bị hệ chiến đấu Aegis ,với ngư lôi là loại Mk 46 Atlas Đại Dương ( UN Atlas of the Oceans) – công cụ tra cứu vô cùng công phu do Liên Hiệp Quốc chủ trì ,trên cơ sở sử dụng internet www.oceansatlas.com ,có thể phục vụ từ em nhỏ học sinh tới các nhà hoạch định chính sách của mọi quốc gia trên thế giới .Atlas được ra mắt nhân ngày Môi Trường Thế Giới (World Environment Day ) ngày 05/06/2002 tại cuộc họp của UNESCO tại Paris Atlas Elektronik GmbH- công ty điện tử hàng hải và phục vụ hải quân,có trụ sở tại Bremen Đức .Từ tháng 12/2005,công ty này được ThyssenKrupp mua lại Autoship -công ty phần mềm về kỹ thuật đóng tàu và hàng hải nổi tiếng,có trụ sở tại Vancouver (Canada),được thành lập từ năm 1980.Với các sản phẩm Autoship,Autoyacht,Autohydro,Autopower,Autostructure (trước đây là Autobuild),Autoplate,AutoNC,Autoload(tính tải trọng và ổn định tàu đang sử dụng),phục vụ cho việc thiết kế chế tạo và khai thác các con tàu nhỏ và trung bình,Autoship được sử dụng tại hơn 6000 đơn vị thuộc 50 nước trên thế giới.Ở nước ta,Autoship là một trong những phần mềm thiết kế tàu đầu tiên được áp dụng và giảng dạy tại các đại học và cơ sở sản xuất


11

Avondale (tên đầy đủ Avondale Industries, Inc.)-một trong những tổ chức đóng tàu lớn nhất Hoa Kỳ chuyên thiết kế và đóng,hoán cải tàu quân sự (chiếm hơn 80% sản lượng) và một ít tàu dân sự (vì dụ đóng tàu dầu 125 nghìn dwt) . Thành lập năm 1938 ,trụ sở tại bờ Tây sông Mississippi tại Avondale bang Louisiana,cách trung tâm New Orleans khoảng 15 miles,với 229 acres đất sở hữu bởi công ty,174 công trình với diện tích khoảng 2 triệu square feet ,khoảng 41 acres đất thuê thêm và ụ khô dài 900 feet .Đây là nơi đầu tiên ở Mỹ áp dụng thành công công nghệ đóng tàu module ,outfit hiện đại ,học từ IHI Nhật Bản từ năm 1979.Nhà máy có thể đóng tất cả các loại tàu chiến,trừ tàu ngầm hạt

nhân và siêu mẫu hạm (những loại này đóng tại Newport News) Ánh sáng đặc trưng (characteristic light; 典型光;характеристический свет) –mô tả đã mã hóa trên các hải đồ ,là các ký hiệu hải đồ của hải đăng hay tiêu hàng hải cho biết ánh sáng hay âm thanh sẽ được nhận biết như thế nào .Ví dụ trên hải đồ có ghi ký hiêu Gp Oc(3).10s 15m 10M có nghĩa là ánh sáng phát ra kiểu lúc sáng lúc tắt nhưng thời gian tắt và sáng bằng nhau (occulting nhóm 3 ),thời gian là 10 giây,độ cao của đèn là 15 mét,tầm xa là 10 hải lý.Trong bảng kèm theo là các loại phát sáng.

áo phao - tên gọi hiện nay dùng chung cho cả dụng cụ nổi (buoyancy aids; 浮力

工具; Поддерживающий жилет ) và áo cứu sinh(lifejacket; 救生衣 ; Спасательный жилет) .Dụng cụ nổi là thiết bị giúp cho người còn tỉnh táo có thể nổi trên mặt nước ,nhưng không đảm bảo quay mặt người lên khỏi mặt nước vì sức nổi của dụng cụ có hạn (thường chỉ bằng một nửa yêu cầu ) và phân bố không hợp lý trong khí áo cứu sinh phải giúp cho người dù bất tỉnh cũng quay được mặt và nhất là hai lỗ mũi lên khỏi mặt nước và áo phải có lực

nổi tối thiểu là 150N.Một ví dụ đau thương về dụng cụ nổi là trong vụ đắm ca nô Hải Phòng –Quảng Ninh năm 1965,nhiều bà đi lễ đền Trần đã chết trong tư thế mình quấn đủ “áo phao cục gạch” (áo gồm nhiều miếng bần quấn quanh lưng) ,nổi lập lờ với khuôn mặt úp xuống nước ! Vế mặt vật liệu,áo phao được chia làm ba loại : -bằng foam hoặc các vật độn nhẹ (bần …) -khí và foam-vừa có foam vừa có khoang chứa không khí - chỉ dùng không khí làm phồng lên bằng cách giật tay chai hơi CO 2,thổi miệng hay tự động


12

Về sức nổi,áo phao được phân chia thành bốn loại như sau theo tiêu chuẩn của Cộng Đồng châu Âu : -loại 1 – 50 Newton hay 11 lbs (10N=1kg=2.2 lbs) theo tiêu chuẩn EN 393 .đó là dụng cụ nổi chỉ thích hợp cho những người có khả năng bơi lội khá .Chỉ trang bị cho những người tỉnh táo,có thể tự cứu lấy mình -loại 2-100N hay 22 lbs –theo tiêu chuẩn EN 395 là dụng cụ nổi thích hợp cho người biết bơi,đảm bảo an toàn khi gặp tai nạn trong những vùng nước tĩnh.Không đảm bảo quay mặt một người bất tỉnh với đầy đủ quần áo kín nước ra khỏi mặt nước -loại 3-150N hay 33lbs –áo cứu sinh theo tiêu chuẫn EN 396 là dụng cụ thích hợp cho cả người biết bơi lẫn không biết bơi ,có thẻ dùng trong những trưởng hợp khắc nghiệt ,nhưng nó không đảm bảo có thể lật mặt một người bất tỉnh mặc đầy đủ quần áo kín nước quay mặt tức khắc khỏi mặt nước trong vòng 5 giây -loại 4-275N hay 62,1 lbs áo cứu sinh theo tiêu chuẩn EN 399 thích hợp cho người biết bơi lẫn không biết bơi hoạt động xa bờ trong tình trạng hiểm nghèo.Cũng như các thiết bị cứu sinh khác,các áo phao phải tuân thủ theo các tiêu chuần :-tiêu chuẩn quốc gia như TCVN (tiêu chuẩn Việt Nam).BSI(British Standards Institute-tiêu chuẩn Anh),USCG (United States Coast Guard-tiêu chuẩn Cục Phòng Vệ Duyên Hải);DOT (Department of Transport-Bộ Giao Thông các nước )-tiêu chuẩn châu Âu EN với dấu đóng CE-Công Ước Quốc Tế SOLAS.

Áo phao Secumar trước khi thổi phồng

Sau khi được thổi phồng

Trong ảnh là một loại áo phao do hãng Secumar Đức sản xuất trang bị cho tàu Phong Lan của Công Ty PTSC Marine.Áo thuộc loại có sức nổi 275 N đạt tiêu chuẩn EN 399 và có đai an toàn để giữ cho người làm việc khỏi rơi xuống nước ,đai này đạt tiêu chuẫn EN 1095.Áo được thổi phồng bằng chai có chứa 53 gam CO 2 và có van nước (hydromative) để khi rơi xuống nước không cần giật tay,van cũng tự kích hoạt để mở chai CO 2 ,thổi phồng áo phao Áp kế ( barometer ;气压表;Баро́метр) –dụng cụ để đo áp suất khí quyền .Áp kế thường dùng trên tàu là loại cơ khí (aneroid ),có đường kính 150mm và 200 mm .Trên tàu ,thường dùng để dự báo thời tiết ,ngoài các thiết bị báo thời tiết hiện đại khác vì như ta biết ,áp suất khí quyển cao là trời đẹp , khí áp thấp là trời xấu .Áp kế tự ghi (barograph; 气压自动

记录仪;барограф /самопишущий барометр) có loại ghi trong 24 giờ và loại tự ghi trong 7 ngày.

Áp kế lò xo


13

Áp kế tự ghi

áp lực thủy tĩnh ( hydrostatic pressure; 静水压力 ; гидростатический напор)- áp lực ở điểm bất kỳ của chất lỏng yên tĩnh. Ap lực này bằng tổng số của áp lực trên mặt thoáng (khí quyển) và áp lực của cột chất lỏng nằm ở trên điểm đang xét. Ap lực thủy tĩnh ở mọi phương đều bằng nhau ( định luật Pascal). Ap lực thủy tĩnh của nước cũng là lực thủy tĩnh (lực nổi, lực nâng tàu) Ăn mòn điện hóa (electrochemical corrosion; 电化学腐

蚀;электрохимическая коррозия)- việc ăn mòn có liên quan với một dòng điện chạy qua .Nếu dòng tạo ra bởi chính hệ thống đó thì việc ăn mòn được gọi là ăn mòn pin (Galvanic Corrosion).Còn nếu ăn mòn gây ra bởi một dòng điện áp đặt tới thì việc ăn mòn được gọi là ăn mòn điện ly (Electrolytic Corrosion). Ăn mòn mép (edge corrosion; 边缘腐

蚀; кромочная коррозия)-ăn mòn cục bộ tại các mép tự do của các thanh nẹp (stifeners ),mã,lỗ người chui (manholes)… Ăn mòn Xói mòn (Erosion& Corrosion; 侵蚀&腐蚀; эрозия & коррозия )-là tác dụng đồng thời cả ăn mòn (corrosion) lẫn xói mòn (erosion) do có mặt một dòng chảy chất ăn mòn,dẫn tới thúc đẩy nhanh việc tổn hao vật liệu .Ăn

mòn kiêm xói mòn có đặc điểm là xuất hiện những rãnh,những sóng …thường có tính theo một hướng nào đó và bề mặt sáng không có những sản phẩm của sự ăn mòn Ẩm kế ( hygrometer, 濕度計 , влагомер)-thiết bị đo độ ẩm của tàu.Ẩm kế gồm nhiều loại : 1/Ẩm kề khô và ướt (wet &dry bulb hygrometer) gồm hai nhiệt kế giống hệt nhau . Bầu của một nhiệt kế luôn luôn ẩm vì bọc bởi một tấm ướt nên lạnh hơn do nước bốc hơi ,nhiệt độ thấp hơn nhiệt kế kia luôn luôn khô .So sánh nhiệt độ giữa hai nhiệt kế,dùng bảng tra độ ẩm ta xác định được độ ẩm tương đối .Trên tàu ,ẩm kế dùng vào nhiều việc ví như xác định độ ẩm của hàng hóa (gạo…) Dùng bảng để tính độ ẩm tương đối hay điểm sương (dew point) 2/Ẩm kế tóc (Hair Hygrometer)

Ầm kế khô và ướt


14

Âm kế tóc Ấn Độ Dương (Indian Ocean;印度洋; Инди́йский океа́н) -Đại dương lớn thứ ba, với diện tích 73.427.000 km vuông, kéo dài từ Nam Á cho tới Antarctica và từ Đông Phi đến Đông Nam châu Uc. Chiều rộng chỗ đường xích đạo 4.000 dặm (6,400 km). Nó chứa khoảng 20 % tổng diện tích đại dương thế giới.An độ dương nối với Thái Bình Dương bởi các dòng chảy xuyên qua các quần đảo Malay và giữa Châu Uc và Châu Nam cực; và với Đại tây Dương qua việc mở rộng giữa Châu Phi và Nam Cực và bởi kênh đào Suez. Các nhánh chính là Biển A rập (với Hắc hải, vịnh Aden, và vịnh Persian), Vịnh Bengal, và Biển Andaman.Thềm lục địa của An độ dương hẹp. Madagascar và Sri Lanka là những đảo lớn nhất của Đại dương. Ấn phẩm hàng hải ( nautical publication ; 航海出版品 ; навигационная публикация)-một tập hợp các sách báo,tài liệu,sổ tay …cần thiết cho người đi biển mà con tàu phải trang bị theo yêu cầu của SOLAS,chương V


15

Ba Đình-tàu 1000 dwt của Cty Hamaco (Vận Tải Hà Nội) ,trên hành trình từ Singapore trở về Hải Phòng với sợi bông và hóa chất chất đầy hầm hàng và boong tàu ,đã bốc cháy tại vùng biển Vũng Tàu tháng 05/1988,gây tổn thất tới 4 triệu USD.Tàu đã vi phạm Luật chở hàng nguy hiểm trong việc bố trí sắp xếp hàng hóa .Trước đó,tàu Sông Chanh bị cháy tại Đà Nẵng làm thiệt hại về tàu và hàng hóa khoảng 3 triệu USD,tàu Sông Hương bị chìm tại biển Nhật Bàn (08/1987) với tổn thất thân tàu 750 nghìn USD,về trách nhiệm chủ tàu 950 nghìn USD. Ba Lạt –cửa nhánh sông Hồng đổ ra Vịnh Bắc Bộ ,thuộc tỉnh Nam Định.Trên đảo nhỏ cửa sông có ngọn hải đăng trên tháp bê tông tám cạnh cao 34 mét ,bốn chớp trắng,kiểu 3+1 cứ mỗi 20 giây .Đèn Ba Lạt cách đèn Hòn Dấu khoảng 55 km Ba Son (Arsenal de Saigon;Hải Quân Công Xưởng )- nhà máy đóng và sửa chữa tàu tại Sài Gòn,cạnh Thảo Cầm Viên Quận 1,có truyền thống lâu đời nhất Việt Nam,cái nôi của nền công nghiệp nói chung và công nghiệp đóng sửa chữa tàu nói riêng .Chính thức xây dựng ngày 28/4/1863 trên một phần khu đất trước đây là Xưởng Chu Sư thời Nguyễn,theo dự án của kỹ sư Antoine.Từ năm 2008,Xưởng có kế hoạch di dời ra khỏi thành phố Có ba cách giải thích về nguồn gốc tên xưởng Ba Son:

-đọc trệch từ tiếng Pháp bassin (có nghĩa là ụ sửa tàu) - đọc trệch từ tiếng Pháp poissons (có nghĩa là cá ,vì trong xưởng xưa kia có ụ người ta thường tới câu cá) -có một người tên Son ,thứ ba trong gia đình,làm cai thầu chuyên mộ thợ cho xưởng,được gọi là ông Ba Son. Chiếc ụ nhỏ đầu tiên (ụ Antoine) được xây dựng năm 1863 ,ngày nay dùng để chữa tàu 1000 tấn ,Chiếc ụ chìm lớn được xây dựng từ 1884 và khánh thánh ngày 05/12/1888 với chiều dài 156 mét,rộng 21 (sau mở rộng thành 25 ) mét ,sâu hơn 10 mét do kỹ sư Paviller nghiên cứu thiết kế và chỉ đạo thi công. Tên những người con ưu tú của Ba Son đặt cho các đường phố thành phố Hồ Chí Minh:Tôn Đức Thắng ,Ngô Văn Năm,Trần Đình Xu (quận 1);Lý Chính Thắng (quận 3);Đoàn Văn Bơ (quận 4);Nguyễn Thị Nhỏ (quận 5,11);Nguyễn Đình Chính (Phú Nhuận);Nguyễn Văn Nghi,Nguyễn Bảo,Nguyễn Văn Lượng (Gò Vấp) Những người đứng đầu Ba Son từ tháng 09/1945:Ngô Văn Năm,Collins de Verdiere (1946-1951) ,Guely (1951-1956) ,Lê Quang Mỹ (1956-1957),Trần Văn Chơn (1957-1959);Nguyễn Dần (1959-1960);Lâm Ngươn Tánh (1960-1963),Đào Ngọc Bích,Nguyễn Văn Lịch (1972-1975);Đinh Gia Cấp (chỉ huy tiếp quản 05/1975);Nguyễn Thanh Ba (1975-1988);Ngô Long Minh (1988-1995);Lâm Quang Thước (1995- );Nguyễn Viết Dũng ;Trần Mạnh Hải Bà Triệu /Triệu Thị Trinh/Triệu Trinh Nương/Triệu Ẩu (225-248)-nữ AH dân tộc,lãnh tụ khởi nghĩa chống nhà Ngô Trung Hoa .Quê quận Cửu Chân (nay là huyện Triệu Sơn,Thanh Hóa).Bà là em của Triệu Quốc Đạt,người miền núi Quán Yên,giỏi võ nghệ,nuôi chí lớn đánh đuổi quân Ngô .19 tuổi cùng anh


16

tập hợp nghĩa sĩ trên đỉnh núi Nưa (Triệu Sơn Thanh Hóa) phát động khỏi nghĩa.Năm 248 thất bại trong cuộc tiến công của 8000 quân Ngô do tướng Lục Dận chỉ huy .Tự vẫn trên đỉnh núi Tùng (nay thuộc xã Phú Lộc,Hậu Lộc Thanh Hóa),tại đây còn lăng mộ và đền thờ Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh,đạp bằng sóng dữ,chém cá kình ở Biển Đông,đánh đuổi quân Ngô,cởi ách nô lệ….. Bá Đa Lộc (Pigneau de Béhaine 1741-1799) –giám mục Pháp,người giúp Nguyễn Ánh đánh Tây Sơn và đặt nền móng cho thời kỳ Việt Nam phụ thuộc Pháp.1777 làm quen và giúp Nguyễn Ánh tại Hà Tiên khi Ánh trốn Tây Sơn tại đây và từ đó quan hệ khăng khít với Ánh .1784 Bá Đa Lộc đi cầu cứu nước Pháp và ngày 28/11/1787 ký với Pháp hiệp định Versaille gồm nhiều khoản có lợi cho Pháp .Khi triều đình Pháp còn do dự trong việc thực hiện hiệp ước trên,1788 Bá Đa Lộc đã bỏ tiền riêng cùng tiền của Nguyễn Ánh mua vũ khí,tàu chiến và thuê thủy thủ giúp Ánh đánh Tây Sơn,các công nghệ đóng và sử dụng tàu Tây Phương theo đó được du nhập vào nước ta.Chết bệnh sau khi chiếm được Quy Nhơn Bạch Đằng-đoạn cuối sông Đá Bạch ,tỉnh Quảng Ninh,đổ ra Vịnh Bắc Bộ tại cửa Nam Triệu,dài 20 km,rộng gần 2000 mét (lúc nước triều lên),sâu 6-10 mét.Tàu thuyền ra vào dễ dàng.Tại đây có nhà máy đóng tàu Phà Rửng và Nam Triệu.Trong lịch sử chống ngoại xâm,trên sông Bạch Đằng đã diễn ra nhiều trận thủy chiến Bạch Đằng (Nhà Máy Đóng Tàu)-

Toàn cảnh nhà máy nhìn từ vệ tinh

Sơ đồ phối cảnh nhà máy

Nhà máy đóng tàu hàng đầu Việt Nam,nay thuộc Tổng Công Ty Đóng Tàu Bạch Đằng ,Tập Đoàn Vinashin. Bạch Long Vĩ (tên Pháp cũ Nightingale Island)- huyện đảo ở phía đông nam cách trung tâm thành phố Hải Phòng 133 km, cách đảo Hải Nam (Trung Hoa) 130 km. Toạ độ 20 09'30''B, 107 42'30''Đ. Chiều dài đảo theo hướng đông bắc - tây nam: 3 km, chiều rộng theo hướng tây bắc - đông nam: 1,5 km. Diện tích (chỉ tính phần đất liền): 4,5 km2.Cả khu vực rộng 550 ha gồm 250 ha mặt đất và 300 ha mặt biển thuộc khu bảo tồn sinh vật quý hiếm Do nằm trên đường giao thông trên biển nên đảo Bạch Long Vĩ thường là nơi qua lại, neo đậu tàu thuyền của các luồng ngư dân khác nhau.Vị trí chiến lược quan trọng trên biển.Năm 1805 Quận He,Quận Hẻo cho xây thành đắp lũy ,từ 1920,dân Quảng Yên ra lập nghiệp,1937 Bảo Đại cho quân đội ra lập chính quyền trên đảo.Trong kháng chiến chống Pháp,Trung Quốc giữ đảo theo hiệp định giải giáp quân Nhật.Năm 1959,Trung


17

Quốc trả lại cho Việt Nam.Trong kháng chiến chống Mỹ,đã bắn rơi 23 máy bay Mỹ,là đơn vị anh hùng (1973) Vùng biển Bạch Long Vĩ có 395 loài, 229 giống thuộc 105 họ hải sản, trong đó có 61 loài có giá trị kinh tế, có nguồn lợi thuỷ sản quý hiếm như bào ngư, cá song và cá má, rong chế agar là rong câu, san hô...(theo Nguyễn Chu Hồi ,Nguyễn Huy Yết –Viện Nghiên Cứu Biển Hải Phòng ) Vùng thềm lục địa có thể có dầu khí. Định hướng phát triển kinh tế chủ yếu là ngư nghiệp (có đủ điều kiện để trở thành một trung tâm hậu cần nghề cá của vịnh Bắc Bộ), khai thác, nuôi trồng các loại thuỷ hải sản, có thể làm dịch vụ khai thác dầu khí.Ngọn hải đăng trên đảo trên một tháp màu xám cao khoảng 80 mét so với mặt biển. Bạch Thái Bưởi (1874-1932)

Bạch Thái Bưởi (1874-1932)

“Ông vua đường thủy” ,khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng,một trong hàng “tứ đại gia” giàu có nhất nước vào những năm đầu của thế kỷ XX (nhất Sĩ, nhì Phương, tam Xường, tứ Bưởi),một doanh nhân kiệt xuất của đất Việt.Sinh trong một gia đình nông dân nghèo,cha mất sớm, họ Đỗ người An Phúc Hà Đông ,được nhà giàu họ Bạch nuôi cho ăn học và đổi họ.Năm 21 tuổi,được Phủ Thống sứ Bắc kỳ chọn làm người giới thiệu sản phẩm gian hàng tại hội chợ Bordeaux (Pháp) năm 1895. Qua chuyến đi này, được mở rộng tầm mắt, hiểu biết về kỹ thuật văn minh phương Tây cũng như nghệ thuật

kinh doanh làm giàu.Khi về nước, xin thôi việc và bắt tay xây dựng cơ nghiệp riêng.Kinh doanh thầu tà vẹt đường sắt,dịch vụ cầm đồ, thầu thuế chợ ở Vinh (1906-1913), Nam Định (1906-1909), Thanh Hóa (1907-1909), mở “Công ty in và Xuất bản Bạch Thái Bưởi” (sau là Đông Kinh ấn quán), xuất bản tờ “Khai hóa nhật báo” nhằm cổ động phong trào thực nghiệp ở nước ta. .Từ năm 1909,lao vào kinh doanh vận tải đường thủy bắt đầu bằng việc thuê và đặt lại tên cho ba tàu Phi Phụng,Phi Long,Khóai Tử Long của A.R.Marty (thường gọi là Tây Điếc,chủ hãng Marty d’Abbadie) chạy tuyến Nam Định-Bến Thủy và Nam Định-Hà Nội. Vào nghề sông nước,phải đương đầu với các đối thủ người Pháp, Hoa có thế lực mạnh, lại giàu kinh nghiệm hơn nhiều lần. Đặc biệt là việc ông cạnh tranh quyết liệt với người Hoa. Giới Hoa thương lúc đầu rất ngạc nhiên khi thấy một người Việt dám lao vào vùng “cấm địa” của họ. Về sau, họ mới lo sợ, kết hợp với nhau để loại trừ ông. Cuộc tranh đua rất căng thẳng: ông hạ một giá, họ hạ hai giá; ông đãi khách uống trà, họ thết khách thêm bánh ngọt. Giá tàu từ Nam Định lên Hà Nội: trước là 40 xu, nay còn 5 xu… So với các thương gia người Hoa, tình thế của ông thật nguy ngập, mướn ba chiếc tàu, mỗi tháng trả 2.000 đồng, mà mỗi chuyến chỉ thu được 20 đồng. Chính lúc cực kỳ nguy ngập đó, Bạch Thái Bưởi đã sử dụng thế mạnh tinh thần: "Vật chất khó đương đầu thì dùng đòn tâm lý". Ông vận động, kêu gọi mọi người ủng hộ công cuộc kinh doanh của người Việt, “ta về ta tắm ao ta”. Ông tung ra những đoàn diễn thuyết trên các bến tàu, nêu rõ những thiệt thòi của người Việt, cổ vũ tinh thần đồng bang. Bạch Thái Bưởi còn treo một cái ống trên tàu, để ai thấy việc làm của ông là đáng khuyến khích, bỏ tiền vào, giúp

docview1.tlvnimg.comdocview1.tlvnimg.com/tailieu/2011/20110913/artemis06/pg0001_4697.pdf · NHÓM...

Documents

Transcript of docview1.tlvnimg.comdocview1.tlvnimg.com/tailieu/2011/20110913/artemis06/pg0001_4697.pdf · NHÓM...