VAN GEWESTEN NAAR EENHEIDSSTAAT (TOT 1848)

1.1 GROEIENDE VRIJHEIDDEEL 2 – ONTSTAAN DER REPUBLIEK

Geschiedenis van de democratische rechtsstaat in

Nederland

Strijd

De Hertog van Parma moest van Filips orde op zaken stellen.

Hij boekte grote successen, maar had in Maurits en Frederik Hendrik voorname tegenstanders (zie kaarten)

De afgescheiden provincies houden goeddeels stand, doordat

Filips II meer oorlogen aan de hand had De Gewesten goed gebruikmaakte van de natte

geografische omstandigheden (het water als wapen)

De Gewesten - zo nu en dan - ook steun ontvingen

Geen eenheid in de Nederlanden

Het verbond tussen de Gewesten – de Pacificatie – bleek een tijdelijke

In 1579 sloten drie Zuidelijke Gewesten de Unie van Atrecht en onderwierpen zich weer aan Filips II

De andere Zuidelijke Gewesten sloten zich bij het Noorden aan en vormde de Unie van Utrecht (1580)

Bij de Unie werd bepaalt dat de overheid geen onderdaan tot een geloof mocht gewetensvrijheid bleef een der hoekstenen van het bestuur,

ook na de Opstand!

De Unie van Utrecht, Atrecht (Arass) en enkele “losse” Gewesten

Hoe nu verder?

De Gewesten die de Unie van Utrecht vormden vroegen zich af hoe nu verder te gaan?

Willem wilde de Gewesten aan laten sluiten bij de hertog van Anjou, wat enkele ook deden, hetgeen uiteindelijk op niets uitliep.

In 1581 schrijft Willem het Plakkaat van Verlatinge; een unieke daad; men kon niet anders! Filips was gewoon een slecht vorst!

Willem kreeg echter geen tijd om zijn karwei af te maken, want in 1580 werd hij door Filips in de ban gedaan en in 1584 vermoord/geliquideerd

Plakkaat van

Verlatinge

Zoek de verschillen

en einde

Na het Twaalfjarige bestand (1609-1621) werd de Vrede van Munster (1648) getekend. Spanje erkende de Republiek Oorzaken

De Spaanse strijd in het Zuiden kwam steeds verder klem te zitten tussen Noordelijke Nederlanden en Franse troepen

Het Noorden (lees: Holland) wilde vrede, omdat de oorlog teveel kostte, waar de Holanders vooral voor moesten opdraaien.

Staatsinrichting van de Republiek

De Republiek werd door de Staten Genenaal bestuurd Deze besliste inzake

Buitenlandse politiek Defensie Centrale belastingen (!) Bestuur

Generaliteitslanden (zie volgende dia)

Vanuit Den Haag Ridderzaal

Generaliteitslanden

Opening Staten Generaal

Staatsinrichting van de Republiek

De Republiek en haar bestuur Gewesten

bepaalden Hadden vetorecht

Afgezanten (regenten voor de Gewesten) moesten ruggespraak houden

De Stadhouders Voerden het leger/de vloot

aan Konden een aantal

bestuurders benoemen in de steden

De grenzen van hun macht waren niet duidelijk; hetgeen zo nu en dan tot gelazer leidde

MauritsWillem II