V erbeteren van de Kwaliteit van reflectie van studenten
17
Kariene Mittendorff 23 november 2011 Congres ‘Wiens verhaal telt?’ VERBETEREN VAN DE KWALITEIT VAN REFLECTIE VAN STUDENTEN
description
V erbeteren van de Kwaliteit van reflectie van studenten. Kariene Mittendorff 23 november 2011 Congres ‘Wiens verhaal telt?’. Zin en Onzin van reflectie. ‘Er is sprake van reflectiemoeheid’ ( Luken , 2010) - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of V erbeteren van de Kwaliteit van reflectie van studenten
Kariene Mittendorff23 november 2011Congres ‘Wiens verhaal telt?’
VERBETEREN VAN DE KWALITEIT VAN REFLECTIE VAN STUDENTEN
‘Er is sprake van reflectiemoeheid’ (Luken, 2010)
‘Studenten hebben een hekel hebben aan reflecteren en voeren het slechts uit omdat het moet’ (Zijlstra & Meijers, 2006)
‘Reflectie kan leiden tot negatieve gevolgen als piekeren en depressie’ (Luken, 2010)
‘Veel studenten leggen bij reflecteren niet de verbinding met zichzelf en reflectie wordt ervaren als een verplicht nummer. Er sprake is van ‘reflectiemoeheid’ (Kinkhorst, 2010)
‘Kunnen studenten al wel reflecteren op die leeftijd?’ (Luken, 2010)
ZIN EN ONZIN VAN REFLECTIE
‘Wat is reflectie precies?’
‘Wanneer is reflectie effectief? (of wanneer vinden we het
effectief?)
‘Hoe kunnen we kwalitatief goede reflectie meten?’
‘Hoe kunnen we een dergelijk reflectieproces stimuleren?’
‘Welke leeromgevingen zijn van belang?’
DE WERKELIJKE VRAAG IS…
Voor reflectie binnen (studie)loopbaanbegeleiding kijken we (ook!) naar het persoonlijke niveau…
(Hattie & Timperley, 2007)
ONDERWERP VAN REFLECTIE
PROCES VAN LOOPBAANREFLECTIE
Inzicht
Verwerking
Verwerking
Betekenisvolle ervaring
Actiepunten voor toekomst, leerdoelen
(Den Boer, Mittendorff, Stukker & Van Loon, 2011)
STIMULERENDE LEEROMGEVING
Praktijkgerichtheid
Hoe meer echte praktijkervaring er in een opleiding kan worden opgedaan, hoe meer mogelijkheden voor het opdoen van betekenisvolle ervaringen in de context van de beroepspraktijk.
Vraaggerichtheid Hoe meer vraaggericht een opleiding is, des te meer mogelijkheid om eigen leervragen of actiepunten voor de toekomst in te vullen. Dit betekent niet dat een curriculum volledig flexibel ingevuld moet kunnen worden, maar bijv. dat studenten de mogelijkheid hebben om keuzes te maken in bijv. projectonderwerpen, vakken en stages.
Loopbaandialoog Voor het verwerken van betekenisvolle ervaringen is een proces nodig van begeleiding (externe naast interne dialoog). Het gaat daarbij om het verwerken van betekenisvolle ervaringen tot bepaalde inzichten, maar ook om vanuit die inzichten tot acties en verbeterpunten te komen is het van belang dat de inzichten worden verwerkt.
Organisatie (curriculum, instrumenten) Van belang voor een goed reflectieproces is ook dat reflectie goed is gedefinieerd, objecten en doelen zijn vastgelegd, duidelijk is wat welk instrument/ activiteit beoogd en dat er structuur is in de SLB t.a.v. reflectieprocessen van studenten.
(Kuijpers & Meijers, Mittendorff, Kinkhorst)
Onderzoek uitgevoerd binnen 5 HBO opleidingen van Saxion
Onderzocht:
Hoe de SLB programma’s in elkaar zitten (praktijkgerichtheid, vraaggerichtheid, loopbaandialoog, organisatie reflectie)
Hoe de studenten reflecteren (eigen beleving en m.b.v. instrumenten: op papier)
RESULTATEN ONDERZOEK HBO
Inzicht
Verwerking
Verwerking
Betekenisvolle ervaring
Actiepunten voor toekomst, leerdoelen
(Den Boer, Mittendorff, Stukker & Van Loon, 2011)
Leeromgeving - Praktijkgerichtheid - Vraaggerichtheid - Loopbaandialoog - Organisatie (curriculum,
instrumenten) (Kuijpers & Meijers, Mittendorff, Kinkhorst)
1. Wat vaak wordt gemist:
a) Ingaan op echte betekenisvolle ervaringen (uit de praktijk)b) Interne ÉN externe dialoog gebruiken voor verwerkingsprocesc) Het reflectieproces ‘netjes’ afmaken met toepasselijke doelen
of actiepunten
2. Geen enkele opleiding baseert het reflectieproces precies op alle vier belangrijke elementen (beginnen met betekenisvolle ervaring, verwerking, inzicht opdoen, dat verwerken tot acties) en voert dat gestructureerd uit
RESULTATEN ONDERZOEK HBO
Inzicht
Verwerking
Verwerking
Betekenisvolle ervaring
Actiepunten voor toekomst, leerdoelen
(Den Boer, Mittendorff, Stukker & Van Loon, 2011)
3. De opleidingen waar het meeste met die vier elementen (in logische volgorde) wordt gedaan, vertonen ook de meeste kenmerken van:
a) praktijkgerichtheidb) vraaggerichtheidc) loopbaandialoog (verwerking door externe dialoog)d) organisatie reflectie (goede doelstellingen, goede
instrumenten voor verwerking door interne dialoog)
RESULTATEN ONDERZOEK HBO
RESULTATEN ONDERZOEK MBO
Auteur
Voorbeeld om te laten zien dat er wel aan bepaalde elementen kan worden voldaan (in deze video bijv. actiepunten netjes formuleren) maar dat het dan niet gebaseerd is op betekenisvolle ervaringen. Deze leerling heeft leerdoelen geformuleerd maar er wordt helemaal niet over gesproken of deze wel zinvol zijn... En er wordt ook helemaal niet ingegaan op de persoon, alleen maar op dat formuleren van leerdoelen.Dus niet alleen het aanstippen van die elementen is van belang, het gaat om het hele proces als geheel.
1. Bespreek met je buurvrouw/ buurman jouw eigen ‘SLB-praktijk’
2. Kijk op welke punten jouw SLB-praktijk (of jouw opleiding) waarschijnlijk positief of negatief zal scoren als het gaat om het reflectieproces van studenten
OPDRACHT
REFLECTIEPROCES VAN STUDENTEN
Inzicht
Verwerking
Verwerking
Betekenisvolle ervaring
Actiepunten voor toekomst, leerdoelen
(Den Boer, Mittendorff, Stukker & Van Loon, 2011)
3. Bedenk voor elk punt uit de leeromgeving in hoeverre deze een extra stimulans zou kunnen gebruiken, en welke verbeteringen mogelijk zouden zijn.
OPDRACHT
LEEROMGEVING
Praktijkgerichtheid
Hoe meer echte praktijkervaring er in een opleiding kan worden opgedaan, hoe meer mogelijkheden voor het opdoen van betekenisvolle ervaringen in de context van de beroepspraktijk.
Vraaggerichtheid Hoe meer vraaggericht een opleiding is, des te meer mogelijkheid om eigen leervragen of actiepunten voor de toekomst in te vullen. Dit betekent niet dat een curriculum volledig flexibel ingevuld moet kunnen worden, maar bijv. dat studenten de mogelijkheid hebben om keuzes te maken in bijv. projectonderwerpen, vakken en stages.
Loopbaandialoog Voor het verwerken van betekenisvolle ervaringen is een proces nodig van begeleiding (externe naast interne dialoog). Het gaat daarbij om het verwerken van betekenisvolle ervaringen tot bepaalde inzichten (door als SLB’er vragen te stellen aan de student, samen terug te kijken), en om vanuit die inzichten tot acties en verbeterpunten te komen.
Organisatie (curriculum, instrumenten) Van belang voor een goed reflectieproces is ook dat reflectie goed is gedefinieerd, objecten en doelen zijn vastgelegd, duidelijk is wat welk instrument/ activiteit beoogd en dat er structuur is in de SLB t.a.v. reflectieprocessen van studenten.
(Kuijpers & Meijers, Mittendorff, Kinkhorst)
4. Welke creatieve ideeën of suggesties kunnen we met elkaar delen ?
Workshop Peter den Boer vanmiddag:
Welk docentgedrag is bevorderlijk voor reflectie, tijdens reflectiegesprekken met leerlingen?
OPDRACHT
Voor vragen, publicaties of informatie:
of
www.mittendorffonderwijsadvies.nl
