UYGULAMALARI: DUYGULARI TANIMA VEmebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182183/dosyalar... ·...

M a n i s a R e h b e r l i k v e A r a ş t ı r m a M e r k e z i

2016

SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTELERİNİ TEMEL

ALAN KAPSAMLI GELİŞİMSEL OKUL

PSİKOLOJİK DANIŞMANLIĞI MODEL

UYGULAMALARI: DUYGULARI TANIMA VE

İFADE ETME SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTESİ İLKOKUL

Gülcan ŞİMŞEK

Prof. Dr. Ragıp ÖZYÜREK

Esin TÜRKOĞLU

MANİSA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

1

SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTELERİNİ TEMEL ALAN KAPSAMLI GELİŞİMSEL

OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANLIĞI MODEL UYGULAMALARI:

DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTESİ-İLKOKUL

Gülcan ŞİMŞEK


Esin TÜRKOĞLU

Manisa Rehberlik Araştırma Merkezi/Manisa - 2016

2


OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANLIĞI MODEL UYGULAMALARI:

DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTESİ-İLKOKUL

Psikolojik Danışman Gülcan ŞİMŞEK

Sabri Balcı İlkokulu


Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı

Psikolojik Danışman Esin TÜRKOĞLU

Manisa Rehberlik Araştırma Merkezi

3

İÇİNDEKİLER Sayfa

ÖNSÖZ .................................................................................................................................................... 4

SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTELERİNİ TEMEL ALAN KAPSAMLI GELİŞİMSEL MODEL

UYGULAMALARI: ............................................................................................................................... 7

DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTESİ ..................................... 7

DUYGULARI TANIMA ÜNİTESİ 1. SINIF REHBERLİĞİ OTURUMU ....................................... 7

DUYGULARI TANIMA ÜNİTESİ 2. SINIF REHBERLİĞİ OTURUMU ..................................... 12






EK-4 DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME ÜNİTESİ İLE İLGİLİ PROGRAM

DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI (Özyürek ve ark., 2013). ..................................................... 32

KAYNAKÇA ........................................................................................................................................ 38

4

ÖNSÖZ

Bu kitapta ilkokul 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileri için geliştirilen Duyguları Tanıma ve

İfade Etme ile ilgili bir sınıf rehberliği ünitesinin tanıtımı yapılmıştır. Yapılan bu çalışmaların

uygulamaları 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Manisa İli’ndeki bir ilkokulda yürütülmüştür.

Ancak ortaokul ve liseli öğrenciler için de bu ünitedeki etkinliklerden ve etkinliklerin

sırasından yararlanılabilir. Ünite kapsamında bulunan herhangi bir etkinlikteki bilgi ya da

yeterliğe sahip olan sınıflar için etkinlikler daha hızlı biçimde uygulanabilir. Okul psikolojik

danışmanları bu ünite ve etkinliklerden yararlanarak, kendi okullarında benzer bir ünite

geliştirebilir ve uygulayabilirler.

Uygulamalar, sınıf rehberliği ünitelerini temel alan kapsamlı gelişimsel okul psikolojik

danışmanlığı programı modeli esas alınarak yapılmıştır. Bu model, Amerikan Okul Psikolojik

Danışmanlığı Derneği (American School Counseling Association; ASCA) tarafından

geliştirilen ASCA Ulusal Modele (ASCA, 2003, 2009, 2012) uygun biçimde

geliştirilmektedir. Manisa RAM desteği ile organize edilen çalışmaların ardından yayımlanan

bu e-kitabın benzerleri daha önceki yıllarda, İzmir Bayraklı RAM (Özyürek, Sanal,

Çelikkıran, Dincel ve Gölcük, 2013) ile İzmir Bornova RAM (Özyürek, Tüfeközdemir

Sarıoğlu, Özgeday, Kayalar, Karabulut Kutgöz, Bostancı, ve Üstüner, 2013; Özyürek, 2014;

Özyürek, Tüfeközdemir Sarıoğlu, Özgeday, Akçay, Bostancı ve Üstüner, 2014) internet

sitesinde yayımlanmış ve Aydın Hacı Kadriye Aslan RAM’da da benzeri uygulamalar

yapılmıştır. Bu e-kitaplarda yayımlanan üniteler birçok farklı okulda uygulanmıştır. Ayrıca,

yine Manisa RAM desteği ile kariyer farkındalığı geliştirme ile ilgili bir başka ünite daha

yayımlanmıştır (Özyürek, Çalışkan ve Türkoğlu, 2015).

Bu çalışmanın gerçekleşmesinde Manisa İli Milli Eğitim Müdürlüğü, Şehzadeler İlçe

Milli Eğitim Müdürlüğü, Taytanlı İlhan İlkokulu İdarecileri ve Öğretmenleri önemli katkılar

sağlamıştır. Katkılarından dolayı kendilerine teşekkür ederiz.

©Tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

5

1.Oturum

ETKİNLİK ADI: Parmak Şıklatma Etkinliği, En Sevdiklerim Etkinliği ve Kuralları

Belirleyelim Etkinliği (Akgün ve Araz, 2010, s.39-42; Erkan, 2006, s. 4-5, 48-50, 166-168;

Özyürek, Tüfeközdemir Sarıoğlu, Özgeday, Kayalar, Karabulut Kutgöz, Bostancı ve Üstüner,

2013).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin rehber öğretmene ısınmalarına yardımcı olma ve sınıf

kurallarını belirleme.

2.Oturum

ETKİNLİK ADI: Temel Duygularımız Etkinliği ve Duygu Sözcüğü Yazma Yarışması

Etkinliği (Akgün ve Araz, 2010, s.39-42; Erkan, 2006, s. 48-50, 166-168).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin temel duyguları tanımaları ve duygu sözcüğü

dağarcıklarını artırmalarına yardımcı olma.

3.Oturum

ETKİNLİK ADI: Duygu Tabağı Etkinliği (Erkan, 2006, s. 4-5).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin sınıf ortamında duygularını ifade etmelerini

destekleme, aynı anda birden fazla duygu hissedebileceklerini fark etmelerine yardımcı olma.

4.Oturum

ETKİNLİK ADI: “Kim mutlu? Kim üzgün?” Etkinliği (Erkan, 2006).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin yüz ifadelerinden duyguları anlayabilme becerilerini

artırmalarına yardımcı olmak

5.Oturum

ETKİNLİK ADI: Duygu, Düşünce ve Davranış Sandalyesi Etkinliği (Erkan, 2006, s. 32-34;

Kuzucu, 2006, s. 20; Özyürek ve ark., 2013).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin düşünceler değişince duyguların da değişebileceğini

öğrenmelerine yardımcı olma.

6.Oturum

ETKİNLİK ADI: Duygu Zarı Etkinliği (Erkan, 2006, s. 19-20).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin temel duygularla ilgili konuşmalarını sağlayarak,

duygularını ifade etmelerine yardımcı olma.

6

7.Oturum

ETKİNLİK ADI: Sessiz Sinema, “Sen de mi Geleceksin?” ve Duygu Tombalası Etkinlikleri

(Özyürek ve ark., 2013; Schilling, 2009).

ETKİNLİĞİN AMACI: Öğrencilerin duyguları kendilerinin canlandırmalarına yardımcı

olma.

7


MODEL UYGULAMALARI:

DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME SINIF REHBERLİĞİ ÜNİTESİ

DUYGULARI TANIMA ÜNİTESİ 1. SINIF REHBERLİĞİ OTURUMU

Parmak Şıklatma Etkinliği, En Sevdiklerim Etkinliği ve Kuralları Belirleyelim Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin rehber öğretmene ısınmalarına yardımcı olma ve sınıf kurallarını

belirleme.

Etkinliğin Uygulanabileceği Sınıf Düzeyleri: İkinci sınıf ve sonrası.

Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: Özyürek ve ark. (2013).

Uygulama Süresi: Bir ders saati.

Uygulama Yöntemi: Grup ya da sınıf rehberliği.

Materyal: Kurallar Posteri (Ek:1) Parmak boya, Boya, Tahta Kalemi, Tahta, İsim Kartları.

EK:1

KURALLARIMIZ

Derse zamanında gelirim.

Derste söz alarak konuşurum.

8

Arkadaşlarımı ve öğretmenimi dinlerim.

Arkadaşlarımla iyi geçinirim.

Arkadaşlarıma saygı ve sevgi gösteririm.

9

Düşündüklerimi özgürce söyleyebilirim.

Derste dikkat dağıtacak davranışlardan

kaçınırım.

Süreç:

Öğrencilere; rehberlik servisi tanıtıldı. Dönem boyunca yapılacak etkinlikler anlatıldı.

Öğrencilerin isimlerinin yazılı olduğu isim kartları dağıtıldı.

Isınma çalışması olarak “Parmak Şıklatma” (Özyürek ve ark., 2013) etkinliği uygulandı.

Parmak Şıklatma etkinliği için sınıfta boş alana daire şeklinde sıralandılar. Öğrenciler; "bir-

iki" denildiğinde iki avucunu sayma temposuyla dizlerine vurdular. Grup uyumu yakalana

kadar birkaç kez hareket yinelendi. "Üç-dört" denildiğinde sayma temposuyla alkış yapıldı.

Grup uyumu yakalana kadar hareket birkaç yinelendi. "Bir-iki-üç-dört" denildiğinde önce iki

kez dizlerine, iki kez de ellerini birbirine (sayma temposuna uyarak ) vurdular. Sınıf uyumu

sağlanana kadar devam ettirildi. Daha sonra parmak şıklatma teker teker yaptırıldı. “Beş-altı"

denildiğinde iki kez parmaklarını şıklattılar. Grup uyumu yakalana kadar sürdürüldü. Son

aşamada sayma-yapma devinimleri birleştirildi. "bir-iki-üç dört-beş-altı " diye sayarak,

sırasıyla iki kez dizlerine, iki kez ellerine ve iki kez de parmaklarını şıklatıldı.

Grup ritmi yakalan kadar baştan itibaren bütün hareketler tekrarlandı. Daha sonra hareketler

yavaşlayarak tekrar edildi. Son olarak hızlı bir şekilde yapılarak, etkinlik sonlandırıldı.

“En Sevdiklerim” etkinliği uygulandı. Öğrencilere kâğıt dağıtıldı. En sevdikleri ve

yapmaktan hoşlandıkları üç şeyi yazmaları ve üç dakika sürelerinin olduğu söylendi.

10

Daha sonrasında sınıfta serbest bir şekilde dolaşmaları ve arkadaşlarıyla yazdıklarını

paylaşmaları ve arkadaşlarının yazdıklarını dinlemeleri istendi. Daha sonrasında

sınıfça paylaşımlar alındı. Öğrenciler, ortak sevdikleri şeylerin olduğunu söylediler.

Etkinlik sonlandırıldı.

Son olarak “Kuralları Belirleme” Etkinliğine geçildi. Öğrencilere;

Sınıf kuralları niçin gereklidir?

Kurallar olmasa nasıl olurdu?

soruları soruldu. Paylaşımları alındı ve teşekkür edildi. Yapılacak çalışmada etkileşim halinde

olunacağı sınıf kurallarının belirlemenin önemli olduğu anlatıldı. Daha sonra öğrencilere

“Sınıf kuralları neler olmalı?” diye soruldu. Gelen cevaplar tahtaya yazıldı. Bazı kuralları

eleyerek, sınıf kuralları oluşturuldu. Öğrencilere teşekkür edildi.

Son olarak öğrencilere dersin nasıl olduğunu soruldu. Paylaşımlar alındı. Teşekkür

edilerek etkinlik sonlandırıldı.

Etkinliği Uygulayanların Yorum ve Önerileri

Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman: Öğrenciler parmak şıklatma etkinliğini çok

sevdiler. Tekrar ve uyum esnasında çok eğlendiler. Grup uyumunu çok rahat sağladılar.

En sevdiklerim etkinliğinde öğrencilerin birbirleriyle ortak hoşlandıkları etkinliklerin

olduğunu fark ettiklerini gözlemledim. Kalabalık sınıflarda bu etkinliğe ayrılan zaman uzadı.

Etkinlik yapılırken öğrenciler yazıların güzel olup olmadıklarını sordular. Bu durumda

öğrencilere yazı güzelliğinin önemli olmadığını açıkladım. Böylelikle yazma sırasındaki

silmeler azaldı.

Kuralları oluşturmak öğrencilerin hoşuna gitti. Bütün öğrencilerden kuralları oluşturmak

amacıyla söz hakkı verildi. Bazı öğrenciler okul kuralları ile sınıf kuralarını karıştırdı.

12


Temel Duygularımız Etkinliği ve Duygu Sözcüğü Yazma Yarışması Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin temel duyguları tanımaları ve duygu sözcüğü dağarcıklarını artırmalarına

yardımcı olma.


Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: Akgün ve Araz (2010, s.39-42) ve Erkan (2006, 48-50,

166-168).



Materyal: Kurallar Posteri (Ek-1)Parmak Boya, Tahta Kalemi, Tahta, Duygu İfadeleri Olan

Çocuk Fotoğrafları, Yüz İfadeleri, Karikatürize Çizimler, Kâğıt-Kalem, Duygu Günlüğü

Formu.

EK-1: Duygu Günlüğü

GÜNLER NE OLDU? NE HİSSETTİM?

PAZARTESİ

SALI

ÇARŞAMBA

PERŞEMBE

13

CUMA

CUMARTESİ

PAZAR

Süreç:

Kurallar posteri sınıfa getirildi. Öğrenciler kuralların altına parmak bastılar. Kurallar

kabul edildi.

Duyguları tanıma ünitesinde yapılacak çalışmalar anlatıldı.

Tahtaya temel duyguları örnek cümlelerle açıklayarak yazıldı. Daha sonrasında

öğrenciler kendileri cümleler kurdular. İnternetten edinilen temel duygu ifadeleri

tahtaya asıldı. Duygular tahmin edilmeye çalışıldı. Diğer karikatürlerle tahmin etme

sürdürüldü.

Öğrencilere örnek durumlar söyleneceği ve bu durum karşısında ne hissedecekleri

soruldu. Örnek durumlar:

Sıra arkadaşınız size bir hediye verdi.

Yolda giderken bir köpek size havladı

Sınıfa öğretmeniniz yerine bir palyaço girdi.

Bir arkadaşınız sizi itip düşürdü.

Burnunu karıştıran bir adam gördünüz.

Hasta oldunuz ve okula gelemediniz.

Bir sınavdan düşük not aldın

Annen sana söz verdiği yemeği pişirmedi.

Çok istediğin bir oyuncağa hiç sahip olamayacağını öğrendin.

En iyi arkadaşının bir başka şehre taşınacağını öğrendin.

Arkadaşların oyun oynarken, seni oyuna almadılar.

Arkadaşının anlamadığı bir konuyu ona sen anlattın ve öğrettin.

14

Arkadaşına söz verdiğin halde, onun sırrını tutamadın ve başka bir arkadaşına

söyledin.

Arkadaşını ittin, düşürdün ve dizi acıdı.

Derse geç geldiğin için öğretmenin derse almadı

Ödev yaparken kardeşin oyun oynamak istedi.

Durumlar okunduktan sonra öğrencilerin neler hissettikleri alındı. Parmak kaldırılan

öğrencilere söz hakkı verildi. Bütün duygular kabul edildi.

Öğrenciler beşer kişilik gruplara ayrıldı. Her gruba kağıt dağıtıldı. Duygu yazma

yarışması oynanacağı ve üç dakika zamanlarının olduğu söylendi. En fazla duygu

yazan grup alkışlandı.

Öğrencilere Ek-1 (Özyürek ve ark., 2013) dağıtıldı. Duygu Günlüğü ödevlerinin

olacağını bir hafta boyunca her gün bir durum ve bu durum karşısında hissedilen

duyguları yazmaları istendi.

Etkinliği Uygulayanların Yorum Ve Önerileri

Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman: Kurallar posterini astıktan sonra kabul

ettiğimi söyledim ve ben de parmak bastım. Öğrencilerin kuralları kabul etmek ve parmak

basmaları onları heyecanlandırdı.

Duygu resimlerinde öğrenciler farklı duygular söylemelerine tepki gösterdiler. Öğrencilerin

söyledikleri duyguların farklı olabileceğini söyledikten sonra duygularını daha rahat ifade

ettiler. Duygu resimleri ilgilerini çekti, zaman zaman öğrencileri güldürdü.

Duygu yazma yarışmasında 3-18 arasında duygu yazdılar. Birbirleriyle rekabet ettiler.

Yarışmayı ciddiye alarak tamamladılar. “Ağlamak, gülmek” duygu ifadesi olarak genellikle

bütün sınıflarda yazıldı. Bunların duygu olmadığını anlattım. Duygu yazarken grup

dayanışması oluştu.

16


Duygu Tabağı Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin sınıf ortamında duygularını ifade etmelerini destekleme, aynı anda birden

fazla duygu hissedebileceklerini fark etmelerine yardımcı olma.


Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: Erkan (2006, s. 4-5).


Uygulama Formatı: Grup ya da sınıf rehberliği.

Materyal: Ek-3 Öğrenci sayısı kadar boş yüz ifadesi (erkek-kız), boya kalemleri. Duygu

resimleri bulmak amacıyla internet ortamındaki bir arama motorunda “duygu ifadeleri ile

ilgili görseller” ya da “temel duygu ifadelerini gösteren yüz ifadeleri” ifadesi vb. yazılarak

birçok duygu ifadesi resmi ya da yüz ifadelerinin örnek resimleri bulunabilir.

Ek-3: Kız-Erkek Boş Yüz İfadesi

Süreç:

17

Öğrencilere nasıl oldukları soruldu. Paylaşımlar alındı. Geçen hafta neler yapıldığı

soruldu. Duyguları öğrendiklerini söylediler. Hangi duyguları öğrendikleri soruldu.

Gelen cevaplar tahtaya yazıldı. Sınıfta asılı duygu listesinde hangi duyguları

öğrendikleri soruldu. Öğrencilerin verdiği cevaplar tahtaya yazıldı ve sayıldı. Gelecek

haftaya kadar duyguları tanımaya devam edileceği ve duygu sayısını arttırılması

söylendi. Öğrencilerin söyledikleri duygular hakkında tebrik edildi.

Öğrenciler tahtanın önüne alındı. Müzik açılacağı ve müzik durdurduğunda herkesin

durup bir duygu ifadesi yapılacağı söylendi. On dakika boyunca oyun tekrar edildi.

Öğrencilere dört tane boş yüz ifadesi (kız-erkek) (Ek-3) dağıtıldı. Öğrencilere dört boş

yüz ifadesine mutlu-üzgün-kızgın-şaşkın yüz ifadesi çizmeleri söylendi. Öğrenciler

tahtanın önüne birbirlerini görebilecekleri şekilde sıralandı. Okunacak durumlarda

hangi duyguyu hissedeceklerse, o yüz ifadesini kaldırmaları söylendi. Durumlar:

Bayram tatilinde şehir dışında yaşayan aile büyüklerinizi ziyarete gideceksiniz.

Çok çalıştınız dersten beş aldınız.

Derste sıra arkadaşlarınızla konuştunuz ve diğer arkadaşlarınız sizi uyardı.

Öğretmeniniz ev ödevinizi yapmadığınız için size kızmış.

Kardeşiniz hastalanmış.

Eve gittiğinizde anneniz size televizyonun bozulduğunu söyledi.

Babanız sizi pazar günü hayvanat bahçesine götüreceğini söyledi.

Arkadaşınız teneffüste ayağınıza bastı.

Oyun oynarken size top gelmedi.

Ders çalışırken evinize misafir geldi.

Öğrenciler yerlerine alındı. Paylaşım soruları soruldu:

Değişik durumlarda arkadaşınızla aynı tabağı kaldırdınız mı? Niçin?

- Evet, duygularımız farklı olabilir.

Değişik durumlarda arkadaşınızla aynı tabağı kaldırdınız mı? Niçin?

- Evet, duygular farklıdır.

Aynı durum karşısında başkalarından farklı duygular yaşamanız normal midir?

- Evet, normaldir.

Aynı durum karşısında başkalarının da bizden farklı duygular yaşamasını nasıl

karşılamamız gerekir?

- Saygı ve hoşgörüyle karşılamamız gerekir.

18

Öğrencilerin fikirleri alınarak teşekkür edildi.


Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman: Yeni öğrendikleri duyguların tahtaya

yazmam öğrencileri mutlu etti. Tahtaya yazılan duyguları saydık ve kendilerini alkışladılar.

Tebrik etmem hoşlarına gitti. Öğrencilerin alkışlanması motivasyonu arttırıyor. Derse katılım

konusunda daha da istekli oldular.

Müzikle eğlendiler. Müzikten dolayı öğrenciler duygu ifadelerine dikkat etmediler. Müzikle

beraber eğlendiler. Şaşkın ve kızgın ifadeleri yapmaya çalıştılar sonra tekrar gülmeye

başladılar.

Öğrenciler yüz ifadelerini çizerken müzik açtım. Eğlenerek yüzleri çizdiler. Etkinlik sırasında

farklı duyguları kaldırmaları, geçen haftaki açıklamadan dolayı öğrencileri şaşırtmadı. Bir

öğrenci “Öğretmenim, mesela ben eve gittiğimde, televizyonun bozulmasına sevinirim, çünkü

televizyon olmazsa ödevimi yaparım.” ve “Öğretmenim bana ‘Aferin!’ der mutlu olurum. Ama

başka bir arkadaşım televizyonun bozulmasına kızar, çünkü o gün çok izlemek istediği bir

çizgi film olabilir.” dedi.

“Farklı duyguların olması normal, hepimiz farklıyız, duygular çeşitlidir…” gibi ifadeler

kullandılar. “Duygulara saygılı olmamız gerektiğini, arkadaşımız farklı hissediyor diye ona

kızamayız...” dediler.

20


“Kim Mutlu? Kim Üzgün?” Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin yüz ifadelerinden duyguları anlayabilme becerilerini artırmalarına

yardımcı olma.


Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: Erkan (2006) ve Özyürek, Sanal, Çelikkıran, Dincel ve

Gölcük, (2013).



Materyal: Gazete, dergiler, bant, makas.

Süreç:

Öğrencilere geçen haftaki gibi öğrendikleri farklı duyguların neler olduğu soruldu.

Gelen cevaplar tahtaya yazıldı. Paylaşım sorular:

Bu duyguların anlamı ne?

Sizce bu duyguların ne zamanlar kullanıyoruz?

Bu duyguları daha önce hissettiniz mi?

Paylaşımlar alındı. Öğrenciler, duyguların bazılarını sadece isimlerini bildiklerini, ne anlama

geldiğini bilmediklerini söylediler. Bilmedikleri duyguların anlamlarını gelecek haftaya kadar

araştırmalarını ve tekrar konuşulacağı söylendi. Öğrencilerin, araştırmaları, paylaşımları,

öğrendikleri duygu sayılarındaki artış için övgü verildi. Etkinlik sonlandırıldı.

Tahta dörde bölündü (Mutlu-Üzgün-Şaşkın-Kızgın). Öğrencilere tahtada yazılı olan

duygular okunarak bu duyguları yaşayan insanların yüz ifadelerinin nasıl olacağını,

bütün öğrencilerle birlikte yapıldı. Daha sonra sınıf beşerli gruplara ayrıldı. Her gruba,

gazete veya dergi, makas dağıtıldı. Grupların gazete veya dergideki yüzleri kesmeleri

ve tahtadaki duygu ifadelerin altına asmaları istendi.


Okul rehber öğretmeni, psikolojik danışman: Bütün öğrencilerin katılım sağlandı.

Öğrencilerin grupla çalışmalarına yardımcı bir etkinlik olduğunu düşünüyorum. Eğlenceli bir

etkinlik. Makasla çalışırken dikkatli olunması gerekiyor. Öğrencilerin bazıları kestikleri resmi

asmaya gelirken, heyecandan dolayı makasla tahtaya geldiler, öğrencilere zarar gelebilir.

22


Duygu, Düşünce ve Davranış Sandalyesi Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin düşünceler değişince, duyguların da değişebileceğini öğrenmelerine

yardımcı olma.

Duygu, düşünce ve davranışların farklı olduğunu, düşüncelerimizin duygu ve davranışlarımızı

etkilediğini öğrenmelerine yardımcı olma.


Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: “Düşünce ve Duygu” Erkan (2006; s. 32-34), Kuzucu

(2006, s. 20) ve Özyürek ve ark. (2013).



Materyal: Her öğrenci için bir adet Form-1 (Erkan, 2006), “Farklı Düşünceler = Farklı

Duygular ve Davranışlar” resmi (Özyürek ve ark., 2013) ve üç tabure ve bu taburelerin üstüne

asılmak üzere “Düşünce,”“Duygu,” ve“Davranış” yazıları.

Form-1:

1. a. Bisikletinize binip sokağa çıktınız. Bu sırada bir başka çocuk size, “Hey bisikletimi

çalma, getir onu geriye” diye bağırdı.

Duygu:…………………………………………………………………………………...

b. Sonra durdunuz ve çocuğa bisikletin size ait olduğunu söylediniz. Çocuk bisiklete yakından

baktı ve “Özür dilerim benim bisikletim sandım ama değilmiş. Onu iki senedir

harçlıklarımdan biriktirdiğim parayla almıştım.” dedi.

Duygu:…………………………………………………………………………………..

Not: Psikolojik danışmanlar çalıştıkları okulların özelliklerine uygun olacak bir şekilde benzer

birkaç örnek daha hazırlayabilirler.

Süreç:

Geçen hafta yapılanlar tekrar edildi. Duyguların anlamlarını araştırmalarını

söylenmişti. Öğrenciler duyguların anlamlarını araştırdıklarını, kâğıda yazdıkları ve

cümle kurduklarını söylediler. Öğrencilerin paylaşımları alındı. Tebrik edildi.

Yazılanlar panoya asıldı.

Öğrencilerle selamlaştıktan sonra Form-1 dağıtıldı. Nasıl doldurulacağı anlatıldı.

23

Sonra her bir madde için gönüllü öğrencilerle neler hissettiklerini paylaşıldı.

Daha sonra aşağıdaki paylaşım sorularını kullanıldı (Erkan, 2006).

-Duygularınız durumdan duruma değişti mi?

-Herkes aynı durumda aynı duyguları mı hissetti? Bazı arkadaşlarınızın farklı duygular

yaşamasının sebebi ne olabilir?

-Önce bir duygu yaşadınız, daha sonra duyguyu yaratan olayla ilgili yeni bilgiler

edindiğinizde bu duygunuz değişti. Duygularımızı neler değiştirir?

Paylaşım sorularından sonra “Farklı Düşünceler = Farklı Duygular ve Davranışlar

Resmi” (Özyürek ve ark., 2013) gösterildi ve resim üzerine konuşuldu. Birinci ve

ikinci çocuğun ne düşündükleri soruldu. Daha sonra çocukların düşüncelerine göre

neler hissedecekleri soruldu. Sonra hissettikleri duyguya göre nasıl davranacaklarını

soruldu.

Düşünce, duygu ve davranışın birbirini nasıl etkilediğini kısaca anlatıldı ve düşünceler

değiştiğinde duyguların da nasıl değişeceğini vurgulandı.

1. ÇOCUK Düşünce Duygu Davranış

2. ÇOCUK Düşünce Duygu Davranış

Farklı Düşünceler = Farklı Duygular ve

Davranışlar

24

Şekil-1 Farklı düşüncelerin farklı duygu ve davranışlara neden olabileceğini öğrencilere

somut biçimde gösteren bir resim.

Daha sonra, “Düşünce, Duygu ve Davranış Sandalyesi” etkinliğini

(Hazırlayan/Geliştiren: Aday Psikolojik Danışman A. Nükhet EREN; Özyürek ve ark.,

2013) yapıldı. Üç tabure yan yana koyuldu ve üzerlerine sırayla “Düşünce–Duygu–

Davranış” yazıldı.

Öğrencilerden zihinlerinde yaşadıkları bir olayı hatırlamaları istendi. Gönüllü

öğrenciler tahtaya kaldırıldı. Kısaca olayı anlattılar ve arkasından düşünce taburesine

oturması ve ne düşündüğünü söylemesi istenildi. Sonra Duygu taburesine oturmasını

ve duygusunu söylemesi istenildi. Sonra Davranış sandalyesine oturması ve ne

yaptığını anlatması istenildi.

Düşünceler değiştiğinde duyguların da değişeceği vurgulanarak etkinlik sonlandırıldı.

25


Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman: Öğrenciler duyguların anlamlarını

bulmuşlar ve cümle kurdular. Duygular konusunda öğrencilerin ilgileri arttı.

Form-1’deki cümleleri okuduktan sonra daha iyi anladılar duyguların değiştiklerini. “Farklı

Düşünceler = Farklı Duygular ve Davranışlar Resmi” (Özyürek ve ark., 2013) gösterdiğimde,

resmi hakkında konuşmaya istekliydiler. Ne düşünmüştür, nasıl davranmıştır, ne hissetmiştir

gibi sorular sorarak öğrencileri diğer etkinliğe hazırladım. Duyguların, düşüncelerin,

davranışların farklı olmasının doğal olduğunu söylediler.

Duygu, Düşünce ve Davranış Sandalyesi Etkinliğini iki hafta yaptık. İlk haftada zaman

yetmedi. Öğrencilerin hepsi istekli oldukları için ve etkinliğin kalıcı olması için tekrarladık.

Sandalyelere oturmak öğrencilerin dikkatini çekti. Anlatmak için isteklilerdi. Fakat ne

olacağını tam anlamadıklarını söylediler. Öğrencilere ben de bir örnek canlandırma yaptım.

Öğrencilere düşünceyi ve duyguyu karıştırdılar. “Aklından ne geçmişti, nasıl hissetmiştin?”

gibi sorular sorarak yardımcı oldum.

Ders sırasında gürültü yapan bir sınıfta, “Kalbim kırıldı.”, dedim. Öğrencilerin hepsi Pepe’nin

“Kalbim kırıldı.” şarkısını söylediler. Daha sonra bu şarkıdaki Pepe’nin duygu, düşünce ve

davranışlarının nasıl olduğuna dair canlandırma yaptık. Daha sonra girdiğim diğer sınıflarda

da bu şarkı üzerinden canlandırma yaptık. Öğrenciler çok beğendiler.

26

Etkinliğin iki hafta yapılması gerektiğini düşünüyorum. Böylelikle daha kalıcı oldu -

öğrencilerin hepsi canlandırma yaptılar. Sınıfta sessiz kalan öğrenciler için yararlı bir etkinlik.

Böylelikle tahtaya geldiler ve kendilerini ifade etme şansları oldu. Geçen etkinliklere

katılmakta sıkıntı yaşayan öğrenciler, derse katılmak konusunda kendileri istekliydiler. Her

öğrenci canlandırmasını tamamladıktan sonra alkışladık.

27


Duygu Zarı Etkinliği

Amaç: Öğrencilerin temel duygularla ilgili konuşmalarını sağlayarak, duygularını ifade

etmelerine yardımcı olma.

Etkinliğin Uygulanabileceği Sınıf Düzeyleri: Birinci sınıf ve sonrası.

Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: “Duygu Zarı” Erkan (2006, s. 19-20).


Uygulama Yöntemi: Grup ya da sınıf rehberliği

Materyal: 3x3x3 boyutlarında kartondan yapılmış zar.

Süreç

Tahtaya birden altıya kadar rakamlar yazıldı. Her rakamın altına ifade ettiği duygu

yazıldı. Her çocuktan sırayla zarı atması, kendisine gelen zarın yüzündeki duyguyla

ilgili yaşadığı bir olayı anlatması istenildi.

Herkes sırasını tamamladıktan sonra öğrencilerin “Duygularını İfade Etme” ünitesinde

yapılan etkinliklerle ilgili yaşantılarıyla ilgili sırayla zar atması istenildi. Öğrenciler

gelen duyguyla ilgili sınıfta etkinlikler boyunca yaşadıkları olayı anlatmaları istenildi.

Öğrencilere etkinliklere katılımlarından dolayı teşekkür edildi.


Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman: Öğrenciler zarı görünce şaşırdılar. Merak

içinde olduklarından hepsi tahtaya gelmek istediler.

İkinci kez zar attığımız bir öğrenci “Öğretmenim, benim ismimi söylemeniz ve benimle

konuşmanız beni çok mutlu ediyordu. Ama şimdi derslerimiz bitiyor. İsmimi söylemeyeceğiniz

için çok üzülüyorum.” dedi. Diğer bir öğrenci “Öğretmenim ben daha okuyamıyorum, ama

tahtaya sessiz sinema için geldiğimde, bana yardım ettiniz ve ben de katıldım. Çok mutlu

oldum.” dedi. İkici kez zar atılması öğrencilerin ders hakkında neler hissettikleri ve

düşündüklerini öğrenmek amacıyla iyi oldu. Süreci öğrencilerle değerlendirmiş oldum.

29


Sessiz Sinema, “Sen de mi Geleceksin?” ve Duygu Tombalası Etkinlikleri

Amaç: Öğrencilerin duyguları kendilerinin canlandırmalarına yardımcı olma.


Yararlanılan Etkinlik Kaynağı: Özyürek ve ark. (2013) ve Schilling (2009).


Uygulama Yöntemi: Grup ya da sınıf rehberliği

Materyal: Duygu tombalası etkinliği için yaklaşık 20-30 tane duygu ifadelerinin yazılı

olduğu, ikiye katlanmış küçük kâğıtlar ve bu kâğıtların içine konduğu bir torba ya da kutu

bulunabilir. Tahta kalemi.

Süreç:

Öğrencilere bugüne kadar derslerde neler yapıldığı, neler öğrendikleri soruldu.

Paylaşımlar alındı.

Tahtaya temel duygular olarak mutluluk, üzüntü, korku, kızgınlık, şaşkınlık, utanç,

heyecan, küçümseme yazıldı. Bu duyguları “sessiz sinema” (Schilling, 2009) şeklinde

gönüllü öğrenciler canlandırdılar ve sınıf bilmeye çalıştı. Daha sonra hep beraber

duyguların canlandırılması yapıldı.

İkinci etkinlik olarak, “Sende mi geleceksin?” etkinliği (Özyürek ve ark., 2013)

uygulandı. Bunun için tahtaya aşağıdaki cümleleri yazdım:

“Sende mi geleceksin?”

“Bunu neden yaptın?”

“Öğretmen mi olacaksın?”

“Hiç gitmedin mi?”

“Ne zaman geliyorsun?”

“Okul tatil edilmiş!”

“Yazılıdan kaç aldın?”

“Öğretmen rapor almış.”

Öğrencilerden tahtaya yazılan cümleleri; ses tonu, jest ve mimiklerini kullanarak,

yukarıda yazılan temel duygulardan biriyle canlandırmaları istenildi. Gönüllü

öğrencilerin istedikleri cümle ve duygu ifadesini kullanmasına izin verilerek etkinlik

uygulandı.

30

Son olarak “Duygu Tombalası” etkinliğine geçildi. Bu amaçla, küçük kâğıtların

üzerlerine çeşitli duygu isimleri yazıldı (25 adet). Bu kâğıtlar küçük bir kutuya

koyuldu. Öğrencilere bir dakika süreleri olduğunu söylendi. Bir dakika içerisinde sınıf

arkadaşlarına en çok duyguyu jest ve mimikleriyle anlatan öğrencilerin oyunu

kazanacağını açıklandı. Gönüllü öğrenciler tahtaya kalkarak kutudan bir kâğıt çektiler.

Bir dakika içerisinde arkadaşlarına çektikleri duyguları anlattılar.

Anlatılamayan duygular, öğrencilere söylenmeden, tekrar ayrıldı. Kutuya kondu.

Etkinlik anlatılamayan duygularla tekrar edildi. Tekrar canlandırma yapıldı.

Birinci olan öğrenci alkışlandı.


Okul Rehber Öğretmeni, Psikolojik Danışman:

“Sen de mi geleceksin?” etkinliğinde, örnek cümleler üzerinde ben de etkinliğe katıldım ve

öğrenciler, hangi duygu olduğunu tahmin ettiler. Etkinliğin anlaşılması açısından iyi oldu.

Öğrenciler istekliydi. Fakat duyguların bazılarını canlandırmakta sıkıntı yaşadılar.

Neler öğrendikleri sordum. Sınıfta yapılan etkinlikleri söylediler. “Duyguları öğrendik, farklı

duygular olması doğaldır, hoşgörülü olmalıyız, duygu değişince davranışımız değişir,

duygularımızı yüzümüzden anlayabiliriz, arkadaşımın neleri sevdiklerini öğrendik, tahtaya

daha rahat geldim…” gibi cevaplar geldi.

Duygu tombalasını tekrar tekrar oynamak istediler. Bunun üzerine anlatılamayan duyguları

tekrar anlatmalarını istedim. Böylelikle anlaşılmayan duygular anlaşıldı.

32

EK-4 DUYGULARI TANIMA VE İFADE ETME ÜNİTESİ İLE İLGİLİ PROGRAM

DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI (Özyürek ve ark., 2013).

ADI:

SOYADI:

PROGRAM DEĞERLENDİRME ANKETİ

Sevgili Öğrenciler,

Bu anket dönemin başından itibaren yaptığımız çalışmaları değerlendirmek için

hazırlanmıştır. Lütfen soruları dikkatlice okuyunuz ve size uygun olan seçeneği çarpı

işareti (X) ile belirleyiniz.

Katıldığınız İçin Teşekkür Ederim

Yaptığımız bu grup çalışması sonucunda;

1.Duygularımı tanıdım.

Evet (36 ) Kısmen (1 ) Hayır (1 )

2. Kendimi tanıtma ve arkadaşlarımı daha yakından tanıma fırsatı buldum.

Evet (32 ) Kısmen ( 4) Hayır ( 2)

3. Duygularımızın farklı olduğunu gördüm.

Evet (35 ) Kısmen (2 ) Hayır ( 1)

4. Herkesin duygularının farklı olması normaldir.

Evet (38 ) Kısmen ( ) Hayır ( )

5. Farklı duygularımın neler olduğunu ve hangi duygularımı ifade etmekte zorlandığımı

gördüm.

Evet (25 ) Kısmen ( 7) Hayır (6 )

6. Yüz ifademle duygularımı gösteriyorum.

Evet ( 37) Kısmen ( ) Hayır (1 )

7. Kendime ait duygu, düşünce ve davranışlarımın sorumluluğunu alıyorum.

Evet (35 ) Kısmen ( 2) Hayır ( 1)

33

8. Duygumu, düşüncemi ve davranışımı ayırabiliyorum

Evet ( 26) Kısmen (8 ) Hayır (4 )

9. Düşüncem değişince, duygum değişiyor.

Evet ( 37) Kısmen ( 1) Hayır ( )

10. Farklı duygulara saygı gösteriyorum.

Evet ( 36) Kısmen ( 2) Hayır ( )

Hazırlayan: Psikolojik Danışman Gülcan ŞİMŞEK

34

ADI:

SOYADI:


Sevgili Arkadaşlar,


hazırlanmıştır. Lütfen program hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.

Katıldığınız İçin Teşekkür Ederim.

1. “Duygularımızı Tanıma ve İfade Etme” ünitesi kapsamında uygulanan sınıf

rehberlik etkinlikleri hakkında ne düşünüyorsunuz?

Çocukların duygularını tanıma ve anlamasına yardımcı oldu.

Öğrencilerimiz için gerekliydi. Duygularını bilmeyen ve ifade edemeyen öğrenciler

için etkili ve eğlenceli bir çalışma.

Sınıfım için faydalı olduğunu düşünüyorum. Gerek dersten sonraki anlatımlarından

gerek diğer derslerde öğrenci cevaplarından, öğretmenimizin dersini heyecanla

beklemelerinden ve ders sonrasındaki tutum ve davranışlarından bunu anladım.

Öğrenci dönütleri gayet olumlu.

Yapılan bu çalışmalar ile öğrencilerin sözel ve sözle olmayan yollarla ifade edilen

duygularını tanımalarına ve bu duygularla uygun tepkilerle ifade edebilmeleri

konusunda farkındalık yarattığını düşünüyorum.

Çok olumlu buluyorum. Öğrencilerin rehberlik dersi kavramını daha iyi anladıklarını

düşünüyorum.

Amacına ulaştığını düşünüyorum. Öğrencilerin çoğunluğunun farkındalıkları arttı.

Duygu ve düşünceleri genellikle önemsemeyen öğrenciler oldukları için faydalı

olduğunu düşünüyorum.

2. Sınıf Rehberliği Kapsamında yapılan çalışmalar için eleştirileriniz nelerdir?

Öğrenciler derslerde kendilerini daha rahat hissettikleri için, yani daha serbest

davranmaya alıştıkları için özenli ve disiplinli davranmaları gereken alanlarda sıkıntı

yaşanabiliyor.

Öğrenciler bu dersin eğlenceli olduğunu söylediler. Öğrenciler mutlu oldu, duyguların

farkına vardılar fakat süre azdı.

35

Herhangi bir eleştirim öğretmenimiz, öğrencilerim ve dersin içeriğinden yana yok.

Bence gayet olumlu olmuştur.

Okulumuz ve öğrencilerimizin durumu itibariyle rehberlik çalışmalarının bu yılla

sınırlı kalmamasını, önümüzdeki yıllarda da devam etmesinin uygun olacağını

düşünüyorum.

Daha fazla etkinlik olabilirdi.

3. Sınıf Rehberliği Kapsamında yapılan çalışmalar için önerileriniz nelerdir?

Rehberlik çalışmaların uzman ellerden gelecek uygulanabilir etkinliklerle daha renkli

ve verimli olacağını düşünüyorum.

Süre daha da uzatılmalı.

Okulu bulunduğu muhit ve öğrencilerin sokak kültürü ile birlikte getirdikleri,

konuşamama, duygularını anlatamama, olaylar karşısında doğru duygusal tepkiyi

verememe ve bunu sınıf ve arkadaşlık ortamına aktarma problemleri var. Bu

çalışmaların sene başından düzenli bir şekilde yapılmasını öneririm. Hatta motive

amaçlı dönem sonlarında, öğrencilere tamamlama belgesi de verilebilir.

Rehberlik çalışmalarında sosyal yaşam kuralları, nezaket ve görgü kuralları, arkadaşlık

ilişkileri ve öfke kontrolü gibi konularında işlenmesinin faydalı olacağını

düşünüyorum.

Çalışmaların devamlı ve bol etkinliklerle öğrencilerin kendilerini tanımalarının

sağlanması ve olumlu, doğru davranışların kazandırılmasına yönelik çalışmaların

yapılması.


36

ADI:

SOYADI:


Sevgili Veliler,


hazırlanmıştır. Lütfen düşüncelerinizi paylaşınız.

Katıldığınız İçin Teşekkür Ederim.

1. Velisi olduğunuz öğrencinin sınıfında yapılan rehberlik etkinliklerinden memnun

musunuz?

Evet (28 ) Kısmen ( 1 ) Hayır ( )

2. Yapılan etkinliklerden sonra çocuğunuzda olumlu değişim gözlediniz mi?

Evet ( 17 ) Kısmen ( 11 ) Hayır ( 1 )

3. Yürütülen rehberlik çalışmalarıyla ilgili görüşleriniz nelerdir?

Çok iyi.

Gelecek yıl devam etmeli.

Her şeyi öğreniyorlar.

Yaş grubuna faydalı ve önemli.

Okulla ilgili anılarını uzun zamandır ilk kez anlatıyor. Benim de yüz ifadem böyle.

Değişik biçimlerde kendini ifade ediyor. Olumlu bir değişme oluyor. Mutluyum.

Olumlu değişimler gözlemledim, mutluyum.

Daha iyi vakit geçiyorum, anlaşabiliyoruz.

Yaptığınız çalışmalardan memnunum.

Kendini daha iyi ifade ediyor. Duygularını bizimle paylaşıyor. Rehberlik saatinde

mutlu oluyor. Rehberlik derslerini ve öğretmenini çok seviyor. Ben de memnunum.

Çocukların gelişiminde ve hayata atılırken daha rahat davranıp hareket etmelerine

faydası oluyor.

Rehberlik derslerinden beri davranışlarında değişme oldu, devamını istiyorum.

İlk oğlumun dersine girdiğinizde o kadar çok seviniyordu ki anlatamam. Eve

geldiğinde hep sizden bahsediyor. Bu durumda benim hoşuma gidiyor. Gerçekten de

37

oğlumda çok büyük değişiklikler gördüm. Hatta derslerine daha çok çalışmaya

başladı. Sizin derse gireceğiniz günü iple çekiyor. Hep bana der, “Anne Gülcan

öğretmen derse girdiğinde daha iyi anlıyorum.” Bu değişimleri size borçluyum.


38

KAYNAKÇA

Akgün, S. ve Araz, A. (2010). Anlaşmazlıklarımızı çözebiliriz. Çatışma çözme eğitimi

programı. Ankara: Nobel.

American School Counselor Association. (2003). The ASCA national model: A framework for

school counseling programs. Alexandria, VA: Yazar.

American School Counselor Association. (2009). “The ASCA national model.” [Online]

Retrieved on 25-November-2009, at URL: http://www.ascanationalmodel.org.

American School Counselor Association. (2012). The ASCA national model: A framework for

school counseling programs, Third Edition. Alexandria, VA: Yazar.

Erkan, S. (2006). Örnek Grup Rehberliği Etkinlikleri (8. baskı). Ankara: Pegem A Akademi.

Kuzucu, Y. (2007). Duyguları fark etme ve ifade etme psiko-eğitim programı. Ed. B.

Yeşilyaprak. Ankara: Nobel.

Özyürek, R. (2014). Sınıf Rehberliği Ünitelerini Temel Alan Okul Psikolojik Danışmanlığı

Programı Modeli e-kitabı. İzmir: Bornova Rehberlik Araştırma Merkezi,

http://bornovaram.meb.k12.tr.

Özyürek, R. Sanal, S. D. Çelikkıran, İ. Dincel, A. ve Gölcük, N. (2013). İzmir ili Bayraklı

ilçesi okullarda psikolojik danışma ve rehberlik programı uygulamaları e-kitabı. İzmir:

Bayraklı Rehberlik Araştırma Merkezi, http://bayrakliram.meb.k12.tr.

Özyürek, R., Tüfeközdemir Sarıoğlu, F., Özgeday, N., Kayalar, A., Karabulut Kutgöz, S.,

Bostancı, H. ve Üstüner, V. (2013). İzmir ili Bornova ilçesi okullarda psikolojik danışma

ve rehberlik programı uygulamaları temel önleme e-kitabı. İzmir: Bornova Rehberlik

Araştırma Merkezi.

Özyürek, R., Çalışkan, S. ve Türkoğlu, E. (2015). Sınıf Rehberliği Ünitelerini Temel Alan

Okul Psikolojik Danışmanlığı Programı Modeli Uygulamaları: Kariyer Farkındalığı

Geliştirmeye Yönelik Bir Sınıf Rehberliği Ünitesi-Anadolu Lisesi e-kitabı. Manisa: Manisa

Şehzadeler Manisa Rehberlik Araştırma Merkezi,

http://manisaram.meb.k12.tr/tema/icerikler/kariyer-farkindaligi-gelistirme-e-

kitabi_2056391.html.

Schilling, D. (2009). Psikolojik Danışmanlara, Öğretmenlere ve Anne-Babalara Yönelik

İlköğretim (I. Basamak) Öğrencilerinde Duygusal Zeka Beceri Eğitimi Uygulamaya

Yönelik Pratik Bir Model ve 50 Aktivite“. Ankara: Maya Akademi. Çev.: T. Fikret

Karahan, B. Murat Yalçın, Müge Yılmaz ve Mehmet E. Sarıdoğan.

UYGULAMALARI: DUYGULARI TANIMA VEmebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182183/dosyalar... ·...

Documents

Transcript of UYGULAMALARI: DUYGULARI TANIMA VEmebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/45/01/182183/dosyalar... ·...