8/18/2019 ururuıg

1/5

Mezopotamya Kenti karakteristikleri•Çoğunlukla ortogonal – ızgara – dama tahtası - grid plan görülür.

•Plan kesin bir ortogonal yapıyı yansıtmadığında bile yollar düzenlidir

•Yol kademelenmesi ar

•!entler surlarla "erili

•#ölgeleme $zona% & zoning' ar

•!entler kral ya da tanrı adına kuruluyor

•(ini e siyasi etki önemli

•)igurat e tapınaklar merkezde

İnsanlık tarihini değiştiren iki önemli devrim•*. derim – tarım devrimi + ,eolitik – yeni ta "ağı $&ilalı ta "ağı' /0 1.222-3222•> kent devrimi + yazının bulunması /0 3222-4522 $6ordon 7hilde'•8. derim – sanayi devrimi + /9 *:52;den sonra

•Yerleşik hayatı ortaya çıkaran nedenler:$tarım derimi ile yerleik hayata ge"i'

 –Pratik nedenler – dini < mistik gereksinimler < ölüm e doğa olayları karısında korku –$6öbeklitepe – =anlıur>a '

 –#esin kaynağına hakim olmak –(oğal koullardan en az etkilenmek –#elirsizlikleri ortadan kaldırmak

 –?illeme @@

•Yerleşik hayata geçmek neye yol açtı? –!armaık bir toplumsal yapı $insler arası ilikiler e yönetiiler'

 –Aiaret

 –Bktisadi artı değer

 –9anatsal üretim –9oyun deamı – bebek bakımı

 –#esinlerin toplanmasında e ilenmesinde i bölümüsız bir toplum

•Erettiğini tüketiyor e bölüüm ar

•Bbölümü görülüyor

•İlk kentler "Kentsel devrim – 6ordon 7hilde'•9ını>lar ortaya "ıkmaya balıyor $kölelik e yöneten sını>'

•/adenlerin ilenmesi –bronz $tun"' "ağı •Çömlek üretimi

•Erün >azlası •/esleklerin ortaya "ıkıı 

İlk kentlerin ayırı$ı özellikleri:*.Frtık ürüne bağlı uzmanlama e zanaatkar sını>ı

8.Frtık ürüne el koyan hükümdar e artık ürünü denetleyen yönetii sını>ı

4.!ralC rahipC yönetiilerC zanaatkarlarC "i>t"ilerden oluan sını>sal tabakalama

3.6öree artan nü>us yoğunluğu

5.YazıC takim e matematik

D.Fnıtsal yapı e sanat ürünlerinin ortaya "ıkması

:.!entler arası tiaret –G kralın ihtiya"ları

1.9anat eserlerinin yapılması 

Mısır Kenti Karakteristikleri•Hrtogonal düzen görülür

•9araylarC tapınaklarC ilikler e üst düzey kiilerin yerleim yerlerine göre bölgeleme $zona%& zoning' görülüyor.

•/ezarlar önem taır – dini etki $piramitlerC hipo%elerC mastabalar'

•9urlarla "erelenmi $hanedanlık dönemindeki barı ortamıC bir dönem surları gereksizkılmı'

•!entin hakim noktasında tapınakC obelisk $dikilita' ya da piramit bulunur

%İ&İ& Yerleşme karakteristikleri:•Yerlemeler oal ya da yuarlaktır.

•(aha öneki dönemlerdeki yerleme bi"imini deam ettirmilerdir.

•Yerlemeler arazi yapısına uygundur.

•9urlarC arazi yapısına uygun olarak ehrin tüm organizasyonunu belirler.

•9imetri yok

•Fnıtsal tapınaklar e saraylar yapılmı

•(eprem riskine karı özel bir ahap-kil tuğla tekniği kullanılmı

•!entler tepelik alanlarda – saunma a ma"lı kurulmu

•Yollarda hiyerari ar

•Aahıl depolama alanları e göletler oluturulmu

•9ıradan mahalleler e altyapıya ilikin eriler yeterli değil.

8/18/2019 ururuıg

2/5

'önemler &arih ön$esi dönem "MezolitikM( )*+***,M( -***#eolitik -***,.***/

İlkçağ "antik dönem/"M( 01** , M2 034 5oma imp+ Yıkılışı/

6rta çağ"034 5oma imp+ Yıkılışı , ).10 İst+ 7ethi ya da).38 9merikanın ;sız toplum – i bölümü ar.!abile reisi ar.

Köle$i toplC tüarlar e"i>t"iler $köylüler' yönetilenler.

Modern topl

8/18/2019 ururuıg

3/5

•#ütün kamusal yapılarC bu ızgara yapı i"inde konumlanır.

•!entler surlarla "erilidir.

İlk çağ Y

8/18/2019 ururuıg

4/5

8/18/2019 ururuıg

5/5

•Aeknik gelimeler

•7oğra>i kei>ler

•Seodal düzenin ortadan kalkması $her ülkede >arklı'

•Seodal sistemin "ökmesiyle krallıkların $monari' ortaya "ıkması•Yeni Çağ;da genel dinamiklerI

 –(enizilik e oğra>ya alanındaki gelimeler

 –Fmerika e Xzak Fsya;nınC Frupalılar tara>ından ele ge"irilmesi

 –FrupalılarınC sömürgelerinden büyük bir zenginlik elde etmeleri.

K#& Y9GD2D•JönesansC Fydınlanma düünesi e #arok kente de etki ediyorI

•!entsel estetik önem kazanıyor

•Perspekti> kentsel mekanda da önem kazanıyor.

•6eometrik yaklaım yeni dönemde hakim oluyor.

•#arok etkisi ile dikdörtgen ya da yuarlak bi"imlerde meydanlar yapılıyor.

•6ezinti alanlarıC parklarC bah"eler

•/onari gelitiği i"in yeni düzen kente de yansıyor.•#ularC #arok kentin simgesi e temel unsurlarından biridir

•Aekerlekli ara"ların hareketi büyük rol oynuyor.

•/ekanın geometrik ekiller ile planlanması zamanın ruhu kadar 

 tra>ik e taımaılığın gereklerinden kaynaklanıyor.

•Lenüz *5. yy.da at arabaları e yük arabaları kent i"inde

 daha >azla kullanılmaya balanıyor.

•Hrta"ağ kenti bu harekete uygun değildi.

•Fskeri hareket@ FlbertiC ana addelerle tali yolları ayırıyor e ana addelere

viae militares $askeri adde' adını eriyor

•Jesmi ge"itte azami düzen e gü" görüntüsü i"in askerlerin a"ık bir meydan ya da dümdüz bir bularda yürümesi gerekir.

•6eni bularlar üzerinde giden arabaların yaygınlaması ile yayalar i"in kaldırımlar yapılmaya balandı.

•6ü"lünün resmi ge"idi@ $/um>ord'

•*5RD;da 9ir ohn Larrington sulu helayı $Z7' ke>etti@ Ue önemli bir sıhhi

geliime neden oldu. Fnak bu bulu hızlı yayılmadı. $*1. yy.da'

•*D. yy.dan sonra su boruları döenmeye balandı.

İdeal kent tasarımları ve !topyalar•Hrta"ağın ardından Jönesans[ın getirdiği yenilik ortamıC kentlere de

 yeni bir bakı a"ısını getirmitir.

•(eğien toplum yapısıC mekanı da etkilemitir.

•!entlerin sorunları ileriye dönük düüne $izyon' "er"eesinde ele

 alınmaya balanmıtır.

•#u dönemde ütopyalar e ideal kent tasarımları ortaya "ıkmıtır.

•Bdeal kent tasarımlarının ortak noktası saunmaya dayalıC

 >iziksel olarak tasarlanmı olmalarıdır.

•Etopyalar ise daha "ok ideal toplumu e ideal yönetim bi"imini tanımlayarak bunların bulunaağı ortam olarak yerlemelerin özelliklerinden bahsetmilerdir.

Yeniçağ neye yol açtı?•Lümanizma – Jönesans – Je>orm

•Fydınlama düünesi e

•/odernizmin temelini oluturur.

•*5-*1. yy.lar arasında yaanan gelimeler sanatınC bilimin

 e aratırmanın önemini ortaya koyarkenC

•#ir yandan da toplumsal e ekonomik düzenin değimesine neden oldu.

•Seodal toplum yapısı –derebeylik- "özülürkenC merkantilist dönem sonrası yeni bir iktisadi düzen ortaya "ıktı.