Uruchamianie programów w systemie Linux, potoki...

Instytut K onstrukcji Budowlanych Informatyka StosowanaZakład Komputerowego Wspomagania Projektowania Semestr 1.

7 październik 2008 Uruchomienie, monitorowanie procesu, potoki, aliasy S l a j d 1

Uruchamianie programów w systemie Linux, potoki, strumienie, procesy, alias



Plan zajęć

1. Programy i ich uruchamianie w systemie Linux, strumienie, potoki.

2. Procesy :

• monitorowanie procesów, • procesy pierwszo- i drugoplanowe,• komunikacja z procesami, wysyłanie sygnałów.

3. Aliasy

4. Zmienne środowiskowe



Plik – program, uruchomienie programu

[student@lcme14 student]$ ls -l /pub/programy wyświetlenie zawartości katalogu /pub/programy

-rw-r--r-- 1 kubzdela people 1450 paz 11 12:04 opis-rwxr-xr-x 1 kubzdela people 1450 paz 11 12:02 prog1-rwxr-xr-x 1 kubzdela people 1450 paz 11 12:03 prog2-rwxr-xr-x 1 kubzdela people 1450 paz 11 12:03 prog3-rwxr-xr-x 1 kubzdela people 1450 paz 11 12:04 prog4

Program do wykonania

Rozwijanie nazw przez system

mailto:student@lcme14



Plik – program, uruchomienie programu

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog1 uruchomienie programu prog1(oblicza wartość liczby π)

3,14159

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog2 uruchomienie programu prog2 (oblicza kwadrat podanej liczby)

podaj x=416.0

lub[student@lcme14 student]$ cd /pub/programy[student@lcme14 programy]$ ./prog2[student@lcme14 programy]$ cd








Przetwarzanie danych, wejście – wyjście, strumienie

Strumień - ciąg bajtów, który może być przesyłany miedzy aplikacjami (poleceniami), przesyłany do pliku lub na terminal, pobierany z pliku lub terminala, itd.



[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog1 > ~/liczba_pi wykonanie programu prog1, przekierowanie strumienia wyjściowego -

wynik zapisany do pliku liczba_pi

[student@lcme14 student]$ more ~/liczba_pi wyświetlenie zawartości pliku liczba_pi

3.14159

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog2 < ~/liczba_pi wykonanie programu prog2, przekierowanie strumienia wejściowego - dane wejściowe (liczba której ma zostać obliczony kwadrat) zostają

pobrane z pliku liczba_pipodaj x=9.86959







[student@lcme14 student]$ cd[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog1 >> liczba_pi

wykonanie programu prog1, wynik dopisany do pliku liczba_pi

[student@lcme14 student]$ more liczba_pi wyświetlenie zawartości pliku liczba_pi

3.141593.14159








[student@lcme14 student]$ echo system linuxsystem linux

[student@lcme14 student]$ echo system linux > ~/napis[student@lcme14 student]$ more ~/napis

system linux[student@lcme14 student]$ echo jest the best >> ~/napis

dopisanie tekstu do plikusystem linuxjest the best

[student@lcme14 student]$ cat napis liczba_pi > dubelpołączenie dwóch plików, zapisanie zawartości do nowego pliku








Przykład:[student@lcme14 student]$ polecenie1 | polecenie2

lub[student@lcme14 student]$ polecenie1 > plik[student@lcme14 student]$ polecenie2 < plik

Potoki

przetwarzanie potokowe bezpośrednie przekazywanie wyników z jednego działającego programu jako danych wejściowych do kolejnego programu





7 październik 2008 Uruchomienie, monitorowanie procesu, potoki, aliasy S l a j d 1 0

[student@lcme14 student]$ cd /pub/programy[student@lcme14 programy]$./prog1 | ./prog2

wykonanie programu prog1, wynik - wartość π przekazana jako dana wejściowa dla programu prog2

podaj x=9.86959

Potoki





następny ekran

[Enter] następny wiersz

zakończenie pracy

poprzedni ekran

Poleceniamore, less = stronicowanie tekstu na ekranie

[d] pół ekranu do przodu

polecenie less : strona do przodu strona do tyłu

[student@lcme14 student]$ ls /dev[student@lcme14 student]$ ls /dev | more[student@lcme14 student]$ ls /dev | less

wyświetlenie zawartości katalogu /dev z użyciem stronicowania

[student@lcme14 student]$ cat /pub/programy/opis | more[student@lcme14 student]$ more /pub/programy/opis

wyświetlenie zawartości pliku opis z użyciem stronicowania








Proces = każdy uruchomiony egzemplarz danego programu

Stany procesu: działający, czekający na udostępnienie przez system operacyjny zasobów, przeznaczony do zniszczenia, Zatrzymany przez użytkownika.

Dziedziczenie procesów:

Proces potomnyProces macierzysty

Proces potomnyProces potomny

Proces



● PID: identyfikator (unikalny, przypisany przez jądro systemu numer) procesu● TTY: nazwa pliku oznaczającego nasz terminal● TIME: zliczony czas pracy procesora zużyty przez proces● CMD: polecenie

powłoka – proces który czyta zlecenie systemu operacyjnego z terminala, powłoka tworzy inny proces

Polecenie report process status = ps = monitorowanie procesu

[student@lcme14 student]$ ps(brak parametrów = lista procesów uruchomionych na aktualnej

konsoli) PID TTY TIME CMD16009 pts/15 0:00 ps15993 pts/15 0:00 bash




[student@lcme14 student]$ ps -f opcja -f : (full list) pełna lista informacyjna

USER PID PPID C STIME TTY TIME CMDstudent 17634 15993 0 13:58:09 pts/15 0:00 ps student 15993 15987 0 13:35:35 pts/15 0:00 bash

– USER: nazwa użytkownika – właściciela procesu,

– PPID: identyfikator procesu macierzystego,


Każdy proces ma swojego właściciela(proces ps został zainicjowany jako proces potomny

procesu macierzystego bash)

Proces macierzysty




[student@lcme14 student]$ ps -l opcja -l : (long list) długa lista informacyjna

F S UID PID PPID C PRI NI ADDR SZ WCHAN STIME TTY TIME CMD 8 O student 23682 23663 0 50 20 ? 142 15:55:21 pts/4 0:00 ps -lf 8 S student 23663 23657 0 50 20 ? 325 ? 15:55:07 pts/4 0:00 -bash

S: status procesu

O – uruchomiony, S - uśpiony, R – proces w kolejce do wykonania, T – proces zatrzymany, Z – proces przerwany, podczas gdy proces macierzysty jest

wykonywany






[student@lcme14 student]$ lognamenazwa zalogowanego użytkownika

student[student@lcme14 student]$ ps -u student

opcja -u użytkownik: (user) wszystkie procesy wskazanego użytkownika PID TTY TIME CMD 1916 pts/2 0:00 ps 1196 pts/2 0:00 bash

[student@lcme14 student]$ ps -u root[student@lcme14 student]$ ps -u root | more

nie każdy proces jest związany z terminalemPID TTY TIME CMD 0 ? 0:01 sched 1 ? 0:07 init

... 4984 ? 0:00 sshd







[student@lcme14 student]$ kill [nr sygnału] [PID – ident. procesu][student@lcme14 student]$ kill -l

opcja -l : wyświetla listę (pełną) możliwych do wysłania sygnałów

wybrane sygnały :● 2 przerwanie wykonania procesu

● 9 unicestwienie (bezwarunkowe) procesu

● 15 (domyślne) zakończenie procesu, tzw. Miękkie

● 19 zatrzymanie wykonania procesu (możliwe wznowienie procesu za pomocą fg, bg)

Polecenie kill = komunikacja z procesem,

przesłanie standardowego sygnału do procesu

Przykład:[student@lcme14 student]$ kill 23456[student@lcme14 student]$ kill -9 23456







1.Zainicjuj proces w aktywnym terminalu:

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3program wystartowal

...2.Zatrzymaj proces kombinacją klawiszy [Ctrl]+[z]

3.Wyświetl informacje o bieżących procesach poleceniem ps4.Zakończ proces zainicjowany przez program prog3 poleceniem kill5.Ponownie wyświetl informacje o bieżących procesach poleceniem ps6.Jeśli proces prog3 nie został usunięty, powtórz próbę usunięcia procesu prog3

poleceniem kill -97.Wyświetl informacje o bieżących procesach poleceniem ps

Ćwiczenie 1komunikacja z procesami




[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3 zainicjowanie procesu

program wystartował...

zatrzymanie procesu (wysłanie sygnału nr 9)Stopped [student@lcme14 student]$ ps

lista procesów uruchomionych na aktualnej konsoli PID TTY TIME COMMAND 4992 ttyp2 0:01 prog3[student@lcme14 student]$ kill 4992

wysłanie sygnału (nr 15) zakończenia procesu [student@lcme14 student]$ ps

proces zainicjowany przez prog3 nie został zakończony 4992 ttyp2 0:01 prog3[student@lcme14 student]$ kill -9 4992

wysłanie sygnału (nr 9) zakończenia procesu[1] Killed /pub/programy/prog3

Ćwiczenie 1 - cdkomunikacja z procesami








Zadanie pierwszoplanowe– powłoka otrzymując polecenie od użytkownika uruchamia je, czeka na jego

zakończenie– zadanie jest uruchomione jako tzw. „pierwszoplanowe”– terminal jest zablokowany do momentu zakończenia zadania

Zadania w tle– zadanie uruchomione jako drugoplanowe, nie blokuje okna terminalu– zadanie jest realizowane po wylogowaniu się użytkownika– możliwość uruchamiania z jednego terminala wielu zadań w tle

Składnia (uruchomienie polecenia w tle):$ polecenie &

Procesy, zadania pierwszoplanowe, zadania w tle



Poleceniejobs = monitorowanie zadań (zatrzymanych, pracujących w tle)

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3 &zainicjowanie procesu w tle

[1] 5074[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3

zainicjowanie procesu na pierwszym planie program wystartował

zatrzymanie procesuStopped [student@lcme14 student]$ jobs

wyświetlenie informacji o procesach zatrzymanych i pracujących w tle[1] + Running /pub/programy/prog3 &[2] + Stopped /pub/programy/prog3

[student@lcme14 student]$ jobs -l[1] + 5074 Running /pub/programy/prog3 &[2] + 5090 Stopped /pub/programy/prog3 [student@lcme14 student]$ psPID TTY TIME COMMAND 5074 ttyp2 0:01 prog3 5090 ttyp2 0:01 prog3[student@lcme14 student]$ kill -9 5074 5090

PID









fgbg

brak opcji = uruchomienie ostatnio zatrzymanego zadaniafg %nr_zadaniabg %nr_zadania

wznowienie zadania o podanym numerze (zwracanym poleceniem jobs)

Polecenia fg [nr zadania]

foreground = wznowienie zatrzymanego zadania na pierwszym planiebg [nr zadania]

background = wznowienie zatrzymanego zadania w tle



[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3 &[1] 5074[student@lcme14 student]$ jobs[1] + Running /pub/programy/prog3 &[student@lcme14 student]$ fg %1

wznowienie (przeniesienie) zadania [1] jako zadania pierwszoplanowego

zatrzymanie zadania pierwszoplanowegoStopped [student@lcme14 student]$ ps PID TTY TIME COMMAND 4992 ttyp2 0:01 prog3[student@lcme14 student]$ bg

wznowienie ostatnio zatrzymanego zadania jako zadania w tle [1] /pub/programy/prog3&

Polecenia fg [nr zadania] bg [nr zadania]








[student@lcme14 student]$ jobs -l[1] + 4992 Running /pub/programy/prog3 &

[student@lcme14 student]$ kill -9 4992[1] - Killed /pub/programy/prog3 &

Polecenia fg [nr zadania] bg [nr zadania]





1. Zainicjuj proces pierwszoplanowy (plikiem /pub/programy/prog3) w aktywnym terminalu.

2.Zatrzymaj wykonywanie procesu kombinacją klawiszy [Ctrl]+[z].

3.Wyświetl informacje o zatrzymanych zadaniach

4.Aktywuj w tle zatrzymany proces

Ćwiczenie 2 zadania pierwszoplanowe, zadania w tle, monitorowanie zadań



1. Zainicjuj proces pierwszoplanowy (plikiem /pub/programy/prog3) w aktywnym terminalu.

2.Zatrzymaj wykonywanie procesu kombinacją klawiszy [Ctrl]+[z].

3.Wyświetl informacje o zatrzymanych zadaniach

4.Aktywuj w tle zatrzymany proces

Ćwiczenie 2 zadania pierwszoplanowe, zadania w tle, monitorowanie zadań

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3 program wystartował...

[student@lcme14 student]$ jobs[1] + Stopped /pub/programy/prog3

[student@lcme14 student]$ bg[1] /pub/programy/prog3&






1.Uruchom w tle nowe zadanie (plik /pub/programy/prog3)

2.Wyświetl informacje o aktualnie uruchomionych procesach wyświetlając PID dla każdego zadania

3.Zakończ działanie procesów zainicjowanych plikiem /pub/programy/prog34.Wyświetl informacje o aktualnie uruchomionych procesach wyświetlając PID dla każdego zadania

Ćwiczenie 2 - cd zadania pierwszoplanowe, zadania w tle, monitorowanie zadań



1.Uruchom w tle nowe zadanie (plik /pub/programy/prog3)

2.Wyświetl informacje o aktualnie uruchomionych procesach wyświetlając PID dla każdego zadania

3.Zakończ działanie procesów zainicjowanych plikiem /pub/programy/prog34.Wyświetl informacje o aktualnie uruchomionych procesach wyświetlając PID dla każdego zadania

Ćwiczenie 2 - cd zadania pierwszoplanowe, zadania w tle, monitorowanie zadań

[student@lcme14 student]$ /pub/programy/prog3 &[2] 5074

[student@lcme14 student]$ psPID TTY TIME COMMAND 5054 ttyp2 0:52 /pub/programy/prog3 5074 ttyp2 0:00 /pub/programy/prog3

[student@lcme14 student]$ kill -9 5054 5074[student@lcme14 student]$ ps







Automatyzacja rutynowych czynności Zastąpienie „długiego” zapisu polecenia, lub ciągu poleceń krótszym ciągiem

znaków tzw. aliasem Alias może być wykonywany przez tego użytkownika, który go zdefiniował Aliasy są aktywne tylko do zakończenia sesji

Usunięcie aliasu - Polecenie unalias

Polecenia alias, unalias



[student@lcme14 student]$ aliasbrak parametrów = wyświetlenie wszystkich zdefiniowanych aliasów

[student@lcme14 student]$ alias p1=”/pub/programy/prog1”zdefiniowanie nowego aliasu

[student@lcme14 student]$ p1uruchomienie programu /pub/programy/prog1 przy użyciu

zdefiniowanego aliasu[student@lcme14 student]$ unalias p1

usunięcie aliasu[student@lcme14 student]$ p1









[student@lcme14 student]$ alias p2=”cd;clear;/pub/programy/prog1”zdefiniowanie aliasu wykonującego 3 polecenia:

przejście do katalogu „domowego”, wyczyszczenie ekranu, uruchomienie programu prog1

[student@lcme14 student]$ cd /[student@lcme14 /]$ p2...[student@lcme14 student]$








● Zdefiniuj alias dir który wyświetla zawartość katalogu pokazując pliki ukryte, oraz pełne informacje o prawach dostępu do plików, stronicując wydruk;

● Zdefiniuj alias hs, pokazujący ostatnio wykonywane 3 polecenia (wykorzystaj polecenie history)

● Zdefiniuj alias jm, którego rezultatem będzie wyświetlenie informacji o zalogowanym użytkowniku, nazwie serwera, oraz dzisiejszej dacie

● Sprawdź działanie zdefiniowanych aliasów

Ćwiczenie 3 aliasy



[student@lcme14 student]$ alias dir=”ls -al | more”alias który wyświetla zawartość katalogu pokazując pliki

ukryte, oraz pełne informacje o prawach dostępu do plików, stronicując wydruk

[student@lcme14 student]$ alias hs=”history 3”alias pokazujący ostatnio wykonywane 3 polecenia

[student@lcme14 student]$ alias jm=”logname;hostname;date”alias który wyświetla informacje o zalogowanym użytkowniku,

nazwie serwera, oraz dzisiejszą datę

Ćwiczenie 3 - cd aliasy






● Skrypt = plik tekstowy, którego treścią są polecenia przeznaczone do wykonania przez powłokę

● .bashrc = skrypt wykonywany w momencie zalogowania się użytkownika do systemu, może zawierać definicje aliasów, podstawienia wartości pod zmienne środowiskowe, etc.

plik .bashrc

[student@lcme14 student]$ more .bashrc


Uruchamianie programów w systemie Linux, potoki...

Documents

Transcript of Uruchamianie programów w systemie Linux, potoki...