Uri ng Pagsulat

14
2010-01-05 PAGBASA AT PAGSULAT BAUTISTA, JOHN LORENZO Maraming uri ang pagsulat. Mauuri ito ayon sa iba’t ibang pangangailangan ng mga tao sa lipunan. Ang isang manunulat ay maaring magbigay-impormasyon ukol sa isang paksa o isyu. Maari rin naman siyang tumalakay sa kasaysayan ng isang bagay, pangyayari at pook o kaya’y magsulat ng isang simpleng akdang nagbibigay-aliw sa mga mambabasa. Ang mga ito ang itinuturing na may batayan at mahahalagang dahilan kung bakit nagsusulat ang isang tao. Ito ay maaaring maging kritikal na sanaysay, lab report, eksperimento, konseptong papel, term paper o pamanahong papel, thesis o disertasyon. Itinuturing din itong isang intelektwal na pagsulat dahil layunin nitong pataasin ang antas at kalidad ng kaalaman ng mga estudyante sa paaralan. MGA URI NG PAGSULAT AKADEMIK Isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon sa mga kognitiv at sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa at manunulat. Nagsasaad ito ng mga impormasyong maaaring makatulong sa pagbibigay- solusyon sa isang komplikadong suliranin. TEKNIKAL

Transcript of Uri ng Pagsulat

Page 1: Uri ng Pagsulat

2010-01-05 P A G B A S A A T P A G S U L A T BAUTISTA, JOHN LORENZO

Maraming uri ang pagsulat. Mauuri ito ayon sa iba’t ibang pangangailangan ng mga tao sa lipunan. Ang

isang manunulat ay maaring magbigay-impormasyon ukol sa isang paksa o isyu. Maari rin naman siyang

tumalakay sa kasaysayan ng isang bagay, pangyayari at pook o kaya’y magsulat ng isang simpleng akdang

nagbibigay-aliw sa mga mambabasa. Ang mga ito ang itinuturing na may batayan at mahahalagang dahilan

kung bakit nagsusulat ang isang tao.

I t o ay m a a a r i n g m a g i n g k r i t i k a l n a s a n ays ay, l a b r e p o r t , e k s p e r i me n t o , k o n s e p t o n g p a p e l , t e r m p a p e r o p am a n a h o n g p a p e l , t h e s i s o d i s e r t a s y o n .

I t i n u t u r i n g d i n i t o n g i s a n g i n t e l e k t wa l n a p a g s u l a t d a h i l l ay u n i n n i t o n g p a t a a s i n a n g a n t a s a t k a l i d a d n g k a a l am a n n g mg a e s t u d y a n t e s a p a a r a l a n .

MGA URI NG PAGSULAT

AKADEMIK

I s a n g e s p e s y a l i s a d o n g u r i n g p a g s u l a t n a t u mu t u g o n s a mg a k o g n i t i v a t s i k o l o h i k a l n a p a n g a n g a i l a n g a n n g mg a m am b a b a s a a t m a n u n u l a t .

N a g s a s a a d i t o n g mg a i m p o r m a s y o n g m a a a r i n g m a k a t u l o n g s a p a g b i b i g ay-s o l u s y o n s a i s a n g k o m p l i k a d o n g s u l i r a n i n .

TEKNIKAL

Page 2: Uri ng Pagsulat

Pam p am am a h ay a g a n g u r i n g i t o n g p a g s u l a t n a k a d a l a s a n g g i n a g a wa n g mg a m am am a h ay a g o j o u r n a l i s t .

S a k l a w n i t o a n g p a g s u l a t n g b a l i t a , e d i t o r y a l , k o l u m , l a t h a l a i n a t i b a p a n g a k d a n g m a b a b a s a s a mg a p a h ay a g a n a t m a g a z i n .

JOURNALISTIC

N a g l a l ay o n g m a g r e k o me n d a n g i b a p a n g s a n g g u n i a n o s o u r c e h i n g g i l s a i s a n g p a k s a .M a d a l a s , b i n u b u o d n g i s a n g m a n u n u l a t a n g i d e y a n g i b a n g m a n u n u l a t a t t i n u t u k o y a n g p i n a g h a n g u a n n i y o n n a m a a a r i n g s a p a r a a n g p a r e n t e t i k a l , f o o t n o t e s o e n d n o t e s .

REPERENSYAL

Page 3: Uri ng Pagsulat

M a s i n i n g n a u r i n g p a g s u l a t s a l a r a n g a n n g p a n i t i k a n o l i t e r a t u r a .A n g f o k u s ay a n g i m a h i n a s y o n n g m a n u n u l a t .L ay u n i n n i t o n g p a g a n a h i n a n g i m a h i n a s y o n n g m a n u n u l a t a t p u k a w i n a n g d am d am i n n g mg a m am b a b a s a .M i h a h a n ay s a u r i n g i t o a n g p a g s u l a t n g t u l a , n o b e l a , m a i k l i n g k a t h a , d u l a a t s a n ays ay.

MALIKHAIN

I t o ay n a k a t u o n s a i s a n g t i y a k n a p r o f e s y o n .S a k l a w n i t o a n g mg a s u mu s u n o d : 1. p o l i c e r e p o r t – p u l i s 2 . i n v e s t i g a t i v e r e p o r t – i m b e s t i g a d o r 3. l e g a l f o r m s , b r i e f s a t p l e a d i n g s – a b o g a d o 4. p a t i e n t ’s j o u r n a l – d o k t o r a t n u r s e

PROPESYONAL

Page 4: Uri ng Pagsulat

Akademik (Disertasyon: Bagahi mula sa “Global Warming sa Pananaw ng mga Estudyante sa Unang Taon ng Kursong Bachelor of Science in Accountancy”)

!"#"$"%"&'

()*+,"$+$&"%&!"*+-+,"$&.+%/

0"$+1)*"

!!!!!!!!!!!!"#!$#%#&'$'(#)*!+#,#,#)%-)!)#.-)!)#!)#/0--1#!)#!#)/!.2+,23#.'3#!4!#)/!#).#%!)/!

,#/1#1#/4!)/!$&-+#!%#!1'4)/!+')546!7#&#(4!%#!5#.-)/!.2+,23#.'3#!)/!+')54!)-.4)/!

+/#!)#$#3##)/!.#4)!#(!$#,#)%-)0,#)%-)/!+#%!+#-)-.!#)/!.2+,23#.'3#!)/!+')54!)/#(4)6!

8-)5-!+#)!)#,#,#)%-)!)/!-1#!,234!9-)5-!+#-,#/$#$#-&#!%#!-&#)!)#!+#(!+#%#+#!-.4)/!

2,2$.4!9-)5-!&#)/!%#!.#4!$')5-!%#!$#,#&-/-3#)!#.!%#!&#9#.!)/!)-&#&#)/!%#!1'4)/!+')546

!!!!!!!!!!!!:)/!,#)#)#&-$%-$!)#!-.4!#(!)#/&#&#(4)/!+#&#+#)!#)/!,#)#)#;!)/!-&#)/!$#1#.##)!

'$4&!%#!'%#,-)/!</&41#&!;#3+-)/=6!7#&#$-!#)/!,#,2&!)/!$#1#.##)!%#!'%#,-)/!-.4!#.!+#%!

5#,#.!)#!%-&#!#)/!+#/1-/#(!#.!+#/,#9#(#/!)/!$#)-&#)/!+/#!,#)#)#;!%#!'%#,-)/!-.46!"#!

,#)#)#&-$%-$!)#!-.4!+#&#&#+#)*!+#%#%#/'.#)!#.!+#.'.'/')#)!#)/!$#.#)')/#)!)/!-&#)!'$4&!

%#!,341&2+#)/!-.4!&#&4!)#!#)/!+/#!+#)#)#&-$%-$6

!!!!!!!!!!!! >-.4 !+#&#&#+#)!#)/!+/#!5#9-&#) !#. !,4%-1&2)/!+/#!2,2$.4 !)-.4 ! %# !+')54!%#!

,#)#94)!)/#(4)!#.!/#)')5-)!%#!9-)#9#3#,6!?#-%!)/!+/#!+#)#)#&-$%-$!)#!+#-%-;#&#.!#)/!

+/#!5#.4%!)#!$#)-&#)/!)#$#&#,!#.!$-)#&#1#%#)!)/!,#)#)#&-$%-$!)#[email protected](!,#3#!+#)!

&#+#)/!$#9-.!%#!+'+').-)/!,#3##)/!-.4A(!+#$#.'&4)/!%-&#!%#!').-0').-)/!,#/%'/,4!%#!

B&41#&!C#3+-)/6!@%#!,#A(!)#-%!5-)!)-&#)/!+#1#%#!)/!+/#!! %'%')45!)#!92)23#%(4)!)/!

$#1#.##)!#)/!,#)#)&-$%-$!)#!-.46!D,#)/!%#!/#(4)!#(!+#/$#-52(#!+#)!&#)/!%-&#!$')/!#)4!

#)/!)#)/(#(3-!%#!,#&-/-5!#.!$')/!,##)4!)-&#!').-!').-)/!,#/.'&')/!.'&')/#)!)#!%'/,'-)!

#)/!,341&2+#)/!$-)#$#9#3#,!)/!-)#)/!$#&-$#%#)6!

E

Page 5: Uri ng Pagsulat

Akademik (Disertasyon: Bahagi mula sa “Kahalagahan ng Panitikan sa Kursong Bachelor of Science in Nursing o Narsing sa Pang Araw-araw na Pakikisalamuha sa mga Pasyente”)

!"#"$"%"&'

("$)*+,"

!-./0/1-2&20&(-03--1-.

& & & & & & & & & & &!"#$%&"'()&"$&*$'+&"#$,-' $"#$%&#+,.&/$0&#'"#$%&+&.&*+&*$0&"$'/1$1$%&/,.&2$3&-& $+&$&)'"4$

%'"&#5&&-&.&"$ &"#$ 3&"'()&"$ ,%&"#$ &("#$ 0&%&#/&"/1$ &"#$ /,"&*$ "&$ )&6,.,#&"$ "#$ 7&8&/$ )&5

+&*+&*&"2$9&6'/$&"#$7&8&/$"'.&.&0&"$"#$'+&"#$)&+&*+&*&"$&*$("&/&8&#$"&$)&/6&"#$'+'%$.&0&"#$1$

/,"&*$"&$"&"#*&-' $'/1$&*$"&#/,/,-1$+&$&("$"#$)&'+'%&"#$0&*$0&.&.'0$"& $:&0:&0'"2$;'/1$"&("$"&5

7&7&"&&#$&"#$:&0:&0'"$1$&"#$%,"/1$:<$7'+/& $1$&"#$#,+/1"#$'%&6&*&#$"#$'+&"#$0&",",.&/2$=,0&5

/&.&)&*$ '/1$+& $.&6&/$"#$&+%</1$"#$&("#$7,6&*4$/,.&:$"#$0#& $%&"#*&*&-' $+&$&("#$)&%&.'#'-&"4$+&$%,.'5

()&4$+&$7,6&*57,6&*4$ +& $%&"#*&*&-'4$ +& $%&.'#':$&/$"&#7'7'#&*$ :''"$+& $7&8&/$:&0:&0'"$"#$0#&$/&5

1"#$"&+&+&"#)1/$ :'/14$ /,.&:$ 6&.'07&8&$"#$ :&0:&0'"#$%&#)&+,).&04$ %&#)&%11/4$ %&#5'7'#4$ %&#5

0&0&6&.4$%&#)&/&)1/$&/$'7& $%&2$>& $&)'"#$%&.&#&*$%'"&#5&&-&.&"$"&("$&"#$3&"'()&"$,%&"#$0&/,/,5

"&"$"&("$&"#$/&0&"#$.&":&+$+&$&("#$%&0,0,6&*$:&6'. $+& $%&"'()&"$("&/&.&)&*$&"#$7&8&/$*,#/1$

"#$7,6&*$ "#$'+&"#$/&14$1-:'"&-*1$0&"$1$0&*)&*&$+&$7,6&*2$!/$:'/1$-'"$+& $0#&$'/1$/&*1$"&/,/,/12$

>&"&$+&$%&0&0&#'/&"$"'/1$"&+&#1/$)1$&"#$0#&$/&"1"#$01$)&6'/$%&%&&"12$

$ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $!*1"$)&*$ $?&-'7<.$@&#&A14$B<6'+/-&:1"#$@&-+4$"&$0&6&.&#& $&"#$%&#5&&-&. $"#$%&"'()&"#$

C'.'%'"1$ +&$ %-1%<+*1"$ "&("$ 7'.&"#$ '+&"#$ "&-+2$ ;&6'. $+&$ %&)')'%&#$ )10,"')&+*1"$ +&$0#& $/&1"#$

0&)&)&+&.&0,6& $+& $%&"#5&-&85&-&8$ "& $%&#/&/&-&7&61$+&$D+%'/&.2$!/$ 0&#'"#$+& $0#&$%&+*<"/<4$

#&*& $"#$0#& $/&#&.1#4$0&+ $6'#'/$"'.&"#$0&''"(":'6&"$&"#$+&.'/&"#$/&#&.1#$)&*+& $+&$8')&"#$E"#.<+ $"&$

8')&$"#$0,":12$

$$$$$$$$$$$$!*1"$+& $)&+&*+&*&"4$&"#$@FG>=4$9,-+1"#$@&-+'"#$&/$0&#'"#$+&$.&-&"#&"$"#$E7&"#$),-+1$&*$

7'6&+& $+&$%&#+&+&.'/& $"#$/&#&.1#4$6'":' $:&6'. $+&$/&#&.1#$&"#$)&"'.&"#$8')&$),"#$6'":'4$6'"&+&$"& $'/1$

"#$0#&$#,-1$+&$.&-&"#&"$"#$%&#+&+&.'/&$&/$%&)')'%&#$)10,"')&+*1"$+&$'7&"#$/&12$

$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$H'":' $.&"#$+& $0#& $%&+&.'/&$"&#&#&0'/$"#$0#& $0&#5&&-&.$&"#$)&&.&0&"$+& $.&-&"#&"$"#$%&"'(5

)&"$0&#'"#$+& $%&#+,.&/4$#&*&$"#$0#&$%&7.')&+*1"$"#$,"'7<-+':&:2$@&'%&%&&71/$"#$0#&$<+/,:*&"/<$

&"#$)&"'.&"#$0&.&8&)$"&$)&'+'%&"$&/$"&'7&7&6&#'$+&$0#&$)&%8&$0&#5&&-&.$"#$@FG>=2

$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$!*1"$+& $%1%,.&+*1"$"#$9,-+1"#$@&-+'"#$+& $@FG>=4$7,0&7& $'/1$"#$0&.&)'$),0%&-&$+& $:&("#$

%1%,.&+*1"2$;&6'.$'/1$+&$%&#/&&+$"#$0#&$"&)&%&#/&%1+$"#$),-+1"#$@&-+'"#$"#$8&.&"#$/-&7&612

$ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $9,"#$%&#7&7&/&*&"$&"#$0#& $"&+&7'"#$,.&/$&/$%&6&*&#$&*$0&+&+&7'$7'.&"#$)1").,+*1"$"&$

7&8&/$/&1"$&*$%&/,.1*$"& $7,0&7&7& $&"#$7'.&"#$"#$0#& $0&#5&&-&.$"& $),0,),6&$"#$),-+1"#$@,-+5

'"#$+&$@FG>=

Page 6: Uri ng Pagsulat

Teknikal (Bahagi mula sa “Kaalaman tungkol sa Angina”)

Angina

Ang Angina ay pananakit sa dibdib o pressure na dulot ng kaunting

pagdaloy ng dugo sa puso. Maaari ring maramdaman ang sakit sa iyong

mga kamay, panga, o ibabang bahagi ng likod. Ang sakit ay isang

palatandaan na hindi nakakakuha ng sapat na hangin ang inyong puso.

Ito ay tanda na kailangan ninyo ng paggamot upang mapigilan ang atake

sa puso.

Maaaring maganap anumang oras ang Angina pero mas karaniwan sa:

• Trabaho, ehersisyo o gawain

• Pagkain ng marami

• Paninigarilyo o paggamit ng tabako

• Masyadong mainit o malamig na temperatura

• Mga emosyon o lubhang nakakapagod na mga pangyayari

Mga Palatandaan ng Angina

Maaaring pareho ng atake sa puso ang tanda ng angina.

! Sakit o pressure, o paninikip o pagbigat ng dibdib, mga braso, panga,

balikat o leeg

! Pagpapawis

! Kakapusan ng hininga

! Pagkahilo at pagsusuka

! Sakit sa puson

! Pakiramdam na pagod na pagod, nahihilo o pagkahimatay

! May ilang taong walang senyales

Madalas na giginhawa ang Angina kung ihihinto mo ang iyong

ginagawa at magpapahinga. Kung sinabi sa iyo ng doktor mo na

mayroon kang angina, maaaring bigyan ka ng gamot na iinumin kapag

nararamdaman mo ang sakit. Ang tawag sa gamot ay nitroglycerin.

Angina. Tagalog.

1

Page 7: Uri ng Pagsulat

Teknikal (Bahagi mula sa “Kaalaman tungkol sa Stroke”)

Atake sa Utak

Ang stroke o atake sa utak ay nangyayari kapag ang daloy ng dugo

papunta sa utak ay nabawasan o natigil. Ang daloy ng dugo ay maaaring

barahan ng isang namuong dugo, plak (plaque) o isang butas sa daluyan

ng dugo. Kung minsan ang daloy ng dugo papunta sa utak ay

nababarahan nang sandali lamang.

Kung may tanda ka ng atake sa utak, pero hindi agad mawala ang mga

tanda sa ilang minuto hanggang oras ito ay tinatawag na TIA o transient

ischemic attack o “mini stroke”. Ito ay matibay na babala na may

problema at maaaring mangyari ang atake sa utak sa hinaharap.

Kapag ang daloy ng dugo papunta sa utak ay nabarahan at nagdulot ng

permanenteng pinsala, tinatawag itong atake sa utak (stroke). Maaaring

gawin ang mga pagsusuri upang matuklasan ang uri, kinaroroonan at

dahilan ng pagkabara ng daloy ng dugo sa utak.

Mga Palatandaan

Ang mga epekto ng atake sa utak ay depende sa kinaroroonan at laki ng

pinsala sa utak. Ang mga palatandaan ay biglaan at maaaring kabilang

ang:

! Pamamanhid, pangingilig o panghihina sa mukha, braso o binti,

madalas sa isang panig lamang ng katawan

! Pagkalito o kahirapang umintindi

! Mga problema sa pagsasalita

! Mga problema sa paningin sa isa o dalawang mata

! Pagkahilo o kahirapan sa pagbalanse, koordinasyon o paglalakad

! Biglaang masidhing pagsakit ng ulo nang walang dahilan

Stroke. Tagalog.

1

Page 8: Uri ng Pagsulat

Reperensyal (Bahagi (Sandigan ng Pagaaral) mula sa thesis na “Epekto ng On the Job Training sa mga Mag-aaral ng International Studies sa Unibersidad ni Lualhati”)

!"#$%&"#'#&'("&)""*"+

!"#$%"&'#(")"'$#&'#*$(+,#&"#-!"#$%"$&'"#$()*+)',-$./)$0)1)2$3)4$5'627689),$":$

;::)7%61)$<)1)9"8=)2%>$&$#.,)&#/0"$+#123345#667889:33;5#&"<"%""0#&"#-?88')2%67),/68$

6, $ %/) $ %'*+6%6"2*9 $=)%/"+ $": $ 9)*'262@ $*2 $*'%A $ 7'*:%A $"' $ %'*+)B $? $#"C9+DE) $8'*7%6%6"2)'$

*'%679),$/6=,)9:D$%"$*$=*,%)'D7'*:%,=*2A$*2+$62$')%C'2$:"'$*$1)'4$="+),%$#*@)$F*2+$62$%/) $

G6++9)$?@),$E)+D*2+DE"*'+H$/)$#"'I)+$*9"2@,6+)$%/)$=*,%)'BBB $2"#$%/)')J,$*$E)%%)'$

1"7*EC9*'4 $ :"' $ 7"21)',*%6"2 $ E)%#))2 $ 962) $ 9)*+)', $ *2+ $ %/)6' $ *88')2%67),B $K"% $ %/*%$

62%)99)7%C*9$+6,7C,,6"2,$*E"C%$9)*+)',/68,$=*%%)',$*$:6@B$L/*%$=*%%)',$6,$,))62@$6%$+"2)$

*2+$/*162@$%/) $"88"'%C26%4$ %"$*,I$MC),%6"2,BBB $*2$*88')2%67)A$%/)2A$6,$*$ 9)*'2)'$":$*$

7'*:%A$E"C2+$%"$,)'1)A$*2+$)2%6%9)+$%"$62,%'C7%6"2$:'"=$/6,$"'$/)'$)=89"4)'$:"'$*$,8)76:6)+$

%6=)B>$=($'#%"($)$&5#"&'#-?88')2%67),/68>$,#"&'#>+"0$%?@&"*#&"#,&9>)A9B,(#>+"$&$&'5#"?#"&'#

C"%$&%$&"&'#6"'>@>@+,#&'#$%"&'#"C,#,#0"*@('@+,#%"#<"&?"&'#C"'9""+"*#,#"*"*"?7#/&'#

*")"># &'# &"*"*"C"&# &'# $%"&'# 0"*@('@+,# "? #C"$6"6"%"# &$?"# %"# <"&?"&'# C"'9""+"*#

@6"&'#$>,#&"C"&#"&'#C"<"6"'>@+,#%"#)$&")"+"67

/?,&# &"C"&# %"# $%"&'# (")"'$# &'# *$(+,# &"# -N')*%62@ $ * $&""+ $ (6:)- $ ?889462@$

?'6,%"%9)J,$L6,+"=$%"$O62+$G)*262@$*2+$!*8862),,>$&$# ."CA%#DEF,,*A#123345#672G4;5#

&"<"%""0# &"# -777# *,$*$'),C9%A $ %4867*9 $"2D%/)DP"E$%'*6262@$+"),$2"%$+)1)9"8$ %/)$#/"9)$

8)',"2Q$62,%)*+A$6%$7/*22)9,$%/)$62+616+C*9$%"$=))%$%/)$')MC6')=)2%,$":$*$,8)76:67$%*,IB>$

=($'# %"($)$&5 #&"# %"# $%"&'# >?6$H"* #&"# ,&9>)A9B,(#>+"$&$&'5 #)$&0$# &"6"6"*"',# "&'# (@,&'#

6"'<">",#&'# $%"&'# >",5 #("'<@%#"?# #'$&"'"("?"&# *"C"&'#"&'# $>,#@6"&'#C"'"C6"&"&#

"&'#"&@C"&'#'"I"$&#&"#$">"%#%"#<"&$?"7

J"<"%""0# %"# -R77C8*%6"2*9 $RC%9""I$ !*2+E""IA $ STTUDSTTV $ ;+6%6"2>$ &'# K!#

LA6"+>CA&> # ,M #N"(,+A$ WG*24 $ 7"==C26%4 $ 7"99)@), $ :"'= $ 8*'%2)',/68, $ #6%/ $ 9"7*9$

EC,62),,),$ %/*% $*99"# $,%C+)2%, $ %" $@*62 $ P"ED,8)76:67 $ %'*6262@B>$ =($'# %"($)$&5 #C"? #C'"#

6"C"&>"%"&#">#@&$(A+%$0"0#&"#>@C@>@*,&'#,#<"%,%?,#&'#C'"#*,<"*#&"#&A',%?,#">#C'"#

<,C6"&?"##@6"&'#C"'<"+,,&#&'#,&9>)A9B,(#>+"$&$&'#"&'#C'"#C"'9""+"*7

/&'# *")"># &'# &"<"%""0# &"# $C6,+C"%?,&# "? #C"'$'$&'# %"&0$'"&# &"C$&# @6"&'#

C"&"*$<%$<#"> #C"6"'9"+"*"&#"&'#A6A<>,#&'# -"2D%/)DP"E$%'*6262@>$%"#C'"#C"'9""+"*#&'#

=&>A+&">$,&"*#!>@0$A%#%"#K&$(A+%$0"0#&$#N@"*)">$7

Page 9: Uri ng Pagsulat

Reperensyal (Bahagi (Sandigan ng Pagaaral) mula sa thesis na “Global Warming sa Pananaw ng mga Estudyante sa Unang Taon ng Kursong Bachelor of Science in Accountancy”)

!"#$%"&'("')"$*+","-

!!!!!!!!!!!!"#!$#%&##'#(!)*!"+,$-,)!".-),*/,'!0122345!(67#(#8#9!)#!1:;!8*(<=)%!+=),(#/#!)%!

>#'8=)!#)%!)#?#?#(#!9#!8#(#).,!)%!>#(*>#9#):!@<=)!)#7#)!>#<!A=-)!B=(/',)!0C33D45!)#!

#)%!9#)%>#+#6-#)!/*)!(#)%!#)%!9*<#)%!7#<!>#%#%?#)!>6)%!8#>*+!)#%%*)%!7#(#(#!#)%!

9*+?#9<=)!#+!*+=!#<!*9#)%!7#(#>*)%!$#)%#)*8!)#!)#>##78#)%!7#)%<#'*:!"*)#8*!'*)!)*<#)%!

9# ! $#%+#+#$=9 ! )% ! 9*%(=)% ! *+= ! #< ! 7#'#'#)#9#) ! )% ! 76)/= ! #)% ! +,7$,'#+6'#)% ! -*)/*!

$#)#'#'#)#9#)!9#!(==8!)%!*(#)%!7*(<=)%!+#=):

."/"&"%$'012,3/34"-'

!!!!!!!!!!!!"#!$#)#)#(*>9*>!)#!*+=!)#$*(*!)%!7%#!7#)#)#(*>9*>!#)%!7=+*E#+*=)!F#.+='!#+!#)%!

-<%*,),!F#.+=':!"*)#9#8*!)*!B,'G8,'%!012HD45!)#!>#*(#)%#)!9#!*9#)%!='%#)*9#9<=)!+6(#/!)%!

$#7#<#)#)!#<!/#$#+!7#<!7=+*E#+='9!=!9#+*9F*,'9:!I%#!9#(*>!)#!%#<#!)%!$#%+#+#%67$#<!9#!

*9#)%!%#?#*)5!$#'+*9*$#9<=)!=!#)%!$#%>#>#'==)!)%!*9#)%!+#=!)#!/#$#+!#<!%*)#%#7$#)#)!

)*<#5!#+!#)%!$#%$#$#+6(=<!)%!*9#)%!9*+?#9<=)5!#)%!9#(*>!)#!)#%9#9#8*)%!-#8#)%!$#+6(=<!

)#!(67#(#(#!#)%!9*+?#9<=)!#<!7#9!7#(#>*)%!',9$=)9*8*(*/#/!#)%!/#$#+!%#7$#)#)!#+!9#!

$#%>#>'==) ! )% !7%# ! %#)*+=)% ! 9#(*> ! #< !7#>#$#%8*8*%#< ! )% !7=+*8= ! 9# ! *9#)% ! +#= ! )#!

7#%$6'9*%,!9#!$#%%#?#!)%!*9#)%!8#%#<:!

!!!!!!!!!!!! @)% !-<%*,),! F#.+='9 !)#7#)5 !#<=) !>#< !B,'G8,'% ! 012HD45 !#< !)#9# !$#)(#8#9 !)#!

)#+6'#(,9# ! )% ! *9#)% ! +#= ! $,'= ! )#>#>#+6(=)% ! /*): ! J#$#$#(=8 ! /*+= ! #)% ! 96$,'8*9<=) ! =!

#)%$#%K>#>#'==)!)%!*9#)%!+#=!)%!',9$=)9*8*(*/#/5 !7%#!8#+#9!)#!*$*)#9696)=/!)%!7%#!

)#>#>#+##95!7%#!$=9*+*8=)%!$#)#)#?!#+!>=)/*9<=)!)%!86-#<!)%!*9#)%!+#=5!',(#9<=)!9#!

*8#)%!+#=!#+!$#>*>*9#(#76-#!9#!7%#!*+=:!

13

Page 10: Uri ng Pagsulat

Malikhain (Tula: “Mga Hayop sa Pilipinas”

MGA HAYOP SA PILIPINAS

Labing-apat na hayop, nagtumaas, nagtumayog,Nagharing uri sa pedestal at bantayog,

Niyukuran, tiningala, sinamba't sinunod,Yaman, kapangyarihan ang sa kanila’y bumusog.

Masang alipin ‘di na alam kung saan susuling,Pumurol na ang tabak, natunaw sa libing.Ang ganti sa hagupit ng hayop na kapiling

Mga piping hiyaw, mga luhang haling!

Tangả ang sisira sa kalawang na bakal,Yuyurakan ka kahit na luhuran,

Timawang hayop sa gutom ay basal,Walang pagkilala kay Bathala at dasal!

Sa hukom ng Hari doon ang higanti,Pagsibol ng araw sa dilim ng gabi,

Mga hayop na busog at mga nakangisi,Sa apoy ng impiyerno, hahantong sa huli!

Page 11: Uri ng Pagsulat

Malikhain (Sanaysay: “Palaso, Payaso”

PALASO, PAYASO

Minsan pang nilingon ang bahaghari. Hungkag. Walang kulay. Walang buhay.

Inipon ang bawat pighati sa hangin. Dinaluhong ng mga higanteng pilit wawasakin ang iyong tanggulan na buong buhay na pinanday ng bawat nakaraan, ng bawat pagtalikod sa isang masayang kinabukasan, ng alon, ng huni ng kuliglig sa gabing malaon ng tinakasan ng antok.

Pinilit na ikubli ang bawat patak ng ulan. Pinilit sanggahan ng marurupok na palad ang pagkalumbay na bakit hindi nga ba malunod ng isang batyang tubig alat na ninakaw sa pusod ng dagat. At itong pusong kahit noong una pa man ay tinakot na ng dagundong ng kulog ay ano’t hindi natinag. Isinabog ang pag-ibig mula sa kalangitan, umulan ng sanlaksang mga puso at palasong tatarak sa iyong kaibuturan ngunit bakit tila hindi tinablan. Minsan bakit hindi kayang malirip ang pagsintang sayo lamang inialay. Noon. Kahapon. Ngayon…

Marahil nga’y isa ka lamang panandaliang ngiti na saglit na pumawi sa dilim ng dapit-hapon sa kanyang buhay. Marahil hindi siya dapat narahuyo sa iyong mapang-akit na kagandahan. Marahil hindi ikaw ang itinakda. Marahil mas mainam na hindi ka na lamang nasumpungan sa gitna ng kanyang pagkawala sa lantay na sementadong gubat na lalapa sa kanyang kinabukasan. Marahil hindi ikaw iyon…

Ilang ulit mang paging-dapatin ng langit ay hindi na maibabalik. Ang pait na inani ay habangbuhay na nga bang kakambal ng pagkakataong lumigaya sa piling ng isang nakatakdang dumating sa hinaharap. Ngunit paano nga ba ang maghintay sa isang parating galing sa hinaharap kung ang hinaharap ay naglaho na. Sapagkat ikaw ang bukas. Sapagkat ikaw ang sa dako pa roon. Sapagkat ikaw ang lantay na bahagharing tulay sa pagdaloy ng mga ngiting kelan pa nga ba muling masisilayan.

Page 12: Uri ng Pagsulat

Journalistic (Bahagi mula sa isang pahinang Editoryal ng isang dyaryong tagalog )

Page 13: Uri ng Pagsulat

Journalistic (Bahagi mula sa isang pahina ng isang dyaryong tagalog )

Page 14: Uri ng Pagsulat

Bautista, John Lorenzo Tirados

BSCompterScience31Para sa Pagbasa at Pagsulat (2011)

For Filipino Reading and Writing (2011)

바우티스타 러렌조