Juridische aspecten van e-commerce

2

3

Juridisch kader

Algemeen verbintenissenrecht Wet Marktpraktijken en consumentenbescherming Wet elektronische handel (informatie en doorzichtigheid) Wet elektronische handel (reclame) en Spam-KB Privacywet (persoonsgegevens)

4

Algemeen verbintenissenrecht

Geldigheid Toestemming• Volwaardig• Rechtsgevolgen beogend• Geuit• Ten aanzien van de tegenpartij

Handelingsbekwaamheid Voorwerp (duidelijke productomschrijving) Oorzaak

5

Algemeen verbintenissenrecht

Consensualisme (akkoord van de partijen over zaak en prijs) Plaats en tijd totstandkoming (real time communicatie)• Plaats en tijdstip waarop de aanbieder de aanvaarding vernam of kon

vernemen• Het contract is de wil van de partijen (artikel 1134 B.W.) =

herroepingsrecht Bindende kracht

6

Contractsvrijheid

! Openbare orde en goede zeden ! Dwingend recht

Algemene consumentenbescherming

Voorlichting consument Onrechtmatige bedingen Opleggen algemene voorwaarden

7

Wet Marktpraktijken

Toepassingsgebied: overeenkomsten op afstand In verhouding verkoper –consument (B2C) Systematiek en regelmaat vereist Geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid partijen (bij sluiten overeenkomst)

8

Wet Marktpraktijken

Verkoop Van goederen of diensten Via een verkoopssysteem van de verkoper (! eBay, Kapaza,…) Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid Door middel van communicatietechnieken op afstand

9

Algemene informatieplicht

Identiteit onderneming en het geografisch adres Belangrijkste kenmerken goed of dienst Prijs Leveringskosten Wijze van betaling, levering, uitvoering Herroepingsrecht (ook indien niet van toepassing) Procedure van terugneming of teruggave met vermelding van de daaraan

verbonden kosten Kosten van de techniek voor communicatie op afstand (bv. 0900, sms) Geldigheidsduur aanbod of prijs Minimumduur overeenkomst

10

INFO

11

Specifieke informatieplichtWat? Bevestiging van de bestelling

Hoe? Schriftelijke/duurzame drager (website?)

Inhoud? Identiteit, prijs, leveringskost, wijze van betaling, levering, uitvoering overeenkomst, herroepingsrecht,

minimumduur OVK, omschrijving goed/dienst, adres, dienst na verkoop, waarborg, opzegging

Wanneer? Uiterlijk bij de levering (goederen)/ vóór de uitvoering (diensten)

Sanctie? Verlenging bedenktermijn tot geen betaling meer kunnen eisen

12

13

Herroepingsrecht

Recht van de consument om de overeenkomst te beëindigen zonder betaling van boete of opgave van motief

Binnen de 14 kalenderdagen• Voor goederen: vanaf de dag na de levering• Voor diensten: vanaf de dag na afsluiten overeenkomst

14

Herroepingsrecht

Voor opeenvolgende leveringen begint de herroepingstermijn te lopen de dag na de eerste levering

Termijn minimaal 14 kalenderdagen

! Bij sanctiemechanisme : te rekenen “vanaf de dag van”

15

Herroepingsbeding

De consument heeft het recht aan de verkoper mee te delen dat hij afziet van de aankoop, zonder betaling van een boete en zonder

opgave van motief binnen 14 kalenderdagen vanaf de dag die volgt op de levering van het product of het sluiten van de

dienstenovereenkomst

16

Uitzonderingen op herroepingsrecht

Levering van diensten waarvan uitvoering begonnen is voor het einde van de

herroepingstermijn (consultatie online databank)

Goederen op maat van de klant of die door hun aard niet kunnen worden

teruggezonden, snel kunnen bederven of verouderen

Dagbladen, tijdschriften, magazines

Weddenschappen en loterijen

Audio- video-opnamen en softwaredownloads

Home caddy/Collivery

Diensten logies, vervoer, restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding

17

Uitzondering op herroepingsrecht

In de uitzonderingsgevallen gevallen dient de onderneming overeenkomst volgende clausule te vermelden:

De consument beschikt niet over het recht om van de aankoop af te zien

18

Sancties

Sancties informatieplicht

Bij uitoefening herroepingsrecht: kosten terugzenden niet bij koperVerlening herroepingstermijn tot 3 maanden i.p.v. 14 kalenderdagen

Sancties bij niet vermelden herroepingsrecht

Er is herroepingsrecht afgedwongen aankoop!

Er is geen herroepingsrecht toch 3 maanden (betwist RL)

19

Voorschot en betaling door de consument

Principe:

Handelaar kan een voorschot of integrale betaling eisen voor het verstrijken van de herroepingstermijn

20

Uitvoering van de overeenkomst

Bestelling uitvoeren binnen de 30 dagen Geen uitvoering binnen 30 dagen

klant heeft mogelijkheid overeenkomst te ontbinden

Uitzondering onderneming heeft goed al verzonden of heeft al aanvang genomen met het verstrekken van de

dienst

21

Verzending en terugzending van de producten

Risico bij verkoper

Belang van algemene voorwaarden!

Terugzending vragen per koerier of aangetekende zending?

22

Bewijslast

Bestaan van voorafgaande info verkoper Eerbiediging termijnen verkoper Instemming consument verkoper

23

Rechtskeuze

Principieel mogelijk Recht van lidstaat buiten EU nietig• Indien de overeenkomst een nauwe band vertoont met grondgebied

EU-lidstaat

24

Verbod op default opties

= geen vooraf aangevinkte opties (bijkomende producten of diensten)

Voorbeeld:

de verkoper kan bij het boeken van een reis door een consument nietvooraf aanvinken dat de consument een bijkomende verzekering sluit en op diemanier de consument die de verzekering niet wenst, te verplichten om de dienstweg te vinken

25

Wet Marktpraktijken (consumentenbescherming)

=integraal van toepassing

- soldenwetgeving/sperperiode (betwist)- prijsaanduiding- uitverkoop

- aankondigingen van prijsverminderingen (betwist) - …

26

Wet elektronische handel

Algemene informatieplicht

Naam of handelsnaam Elektronisch postadres BTW-nummer / ondernemingsnummer Toezichthoudende autoriteit (indien van toepassing) Onderschreven gedragscodes (eventueel)

27

Wet elektronische handel

Voor gereglementeerde beroepen

Beroepsvereniging of organisatie Beroepstitel Beroepsregels of deontologische code• wijze van toegang tot deze regels (bv. url)

28

Wet elektronische handel

Prijsaanduiding

Duidelijk en ondubbelzinnig Vermelden of taks en leveringskosten zijn inbegrepen Wet marktpraktijken

29

Wet elektronische handel

Specifieke regels bij afsluiten contract

Vóór plaatsen van order door de consument

Beschikbare talen Technische stappen contractsluiting Manier om invoerfouten te corrigeren Archiveren overeenkomst Algemene verkoopsvoorwaarden

30

31

Reclame en Spam

= communicatie bestemd voor direct of indirect promoten van: Goederen en diensten Imago van een organisatie onderneming of persoon

Die een commerciële, industriële of ambachtelijke activiteit of gereglementeerd beroep uitoefent.

32

Voorwaarden reclame

Reclame is duidelijk en onmiddellijk als zodanig herkenbaar of in het bericht wordt letterlijke vermeld dar het om “reclame” gaat

Duidelijke identificatie verzender Verkoopbevorderende aanbiedingen zijn duidelijk als zodanig

herkenbaar en de voorwaarden om er gebruik van te maken zijn transparant en makkelijk te vervullen.

33

Voorwaarden reclame

Reclame per elektronische postWat?E-mail – chat –skype – sms – voicemail

Beschemingsregeling? Voorafgaande toestemming ontvanger (opt-in) Verplichte mogelijkheid uitschrijving (opt-out)

34

Opt - in

Toestemming is:

Voorafgaand Vrij Specifiek Geïnformeerd

35

Soft opt - in

Uitzonderingen op voorafgaande toestemming

1)Klanten

Contactgegevens verkregen in het kader van een verkoop Gegevens worden uitsluitend gebruikt voor producten die men zelf levert

(gelijkaardige producten) Mogelijkheid voor klanten om zich kosteloos te verzetten tegen het gebruik

van hun gegevens

36

Soft opt – in

Uitzonderingen op voorafgaande toestemming

2) Rechtspersonen (bv. NV, BVBA, Comm.VA)

Informatie moet voor rechtspersoon bedoeld zijn Verstuurd naar algemeen adres (bv. info@, sales@, bedrijf@,...)

37

Opt – out

= Mogelijkheid tot uitschrijven Kosteloos Zonder opgave van reden Verplichting dienstverlener• Ontvangstbewijs opt-out doorsturen• Maatregelen nemen om de wil van betrokken persoon na te leven• Mailinglijsten updaten

38

Bewijslast Reclame

Dienstverlener moet bewijzen dat de reclame via elektronische post door de ontvanger werd gevraagd

39

40

Privacy

PrivacyclausuleBest practices apart vermelden Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking Waarvoor ze worden gebruiktGebruik voor direct marketing en procedure verzet (checkbox)Doorgave aan derden en procedure verzet (checkbox) Procedure voor aanpassing van de gegevens

41

Risico fraude met betaalkaarten

Bij handelaar!

- Chargeback door kredietkaartmaatschappij (vb. 60d)

Tips1. Installeer een anti-fraudemodule op uw website!2. Maak gebruik van 3D secure oplossingen 3. Ondertekende leveringsbon 4. Wacht met het verzenden van duurdere goederen tot 48 uren

nadat u betaling hebt ontvangen de5. Onderzoek voorafgaand aan de verzending elke transacties die

afwijkt van de “gemiddelde aankoop”

42

http://www.unizo.be/e-commercelabel

43

UNIZO E-commercelabel

Vertrouwen in e-commerce versterken Zowel in B2C als in B2B relaties Duidelijke omschrijving van rechten en plichten van partijen Garanties bieden inzake transparantie van informatie, respect voor

de verwerking van persoonsgegevens

44

Criteria voor het bekomen van een e-commercelabel

Op basis van een auditprocedure (checklist) Positief rapport toekenning label

of Negatief rapport ondernemer krijgt 1 maand de tijd om de nodige

aanpassingen (opgenomen in rapport) door te voeren.- Indien geregulariseerd positief rapport- Indien niet geregulariseerd def. negatief rapport

Om het label alsnog te verkrijgen moet de hele procedure worden heropgestart

45

Checklist websitesInformatie op de siteNaam/handelsnaamTelefoonnummerE-mailadres (niet enkel contactformulier)OndernemingsnummerBTW-nummerProductbeschrijvingenVermeldingen van prijzenInformatie over de leveringskostBetalingsmethodes (+ evt. uitleg over de derde parijen)Herroepingsrecht (ook vermelden indien niet van toepassing)Procedure van terugnemingGeldigheidsduur aanbod

Enkel indien van toepassingMinimumduur overeenkomst indien duurzame of periodieke leveringToezichthoudende autoriteitGereglementeerd beroep (verwijzingen)Onderschreven gedragscodes

46

Checklist websites

Informatie bij het afsluiten van het contract

Beschrijving bestelprocedure. Voorzien in een manier om invoerfouten te corrigeren. Verwijzen naar contractuele bepalingen en algemene

voorwaarden.

47

Checklist websites

Informatie achteraf

Een volledig ontvangstbewijs Identiteit verkoper Omschrijving van de bestelde producten/diensten Prijs en leveringskost Wijze van betaling Contactgegevens dienst na verkoop

48

Checklist websites

PRIVACY

Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking Waarvoor ze worden gebruikt Gebruik voor direct marketing en procedure verzet Doorgave aan derden en procedure verzet Procedure voor aanpassing van de gegevens

49

50

Voorstel Privacyclausule

[Company] hecht belang aan uw privacy. Hoewel de meeste informatie op deze site beschikbaar is zonder dat er persoonlijke gegevens moeten worden verstrekt, is het mogelijk dat de gebruiker om persoonlijke informatie wordt gevraagd. Deze informatie zal enkel worden gebruikt in het kader van […bvb. klantenbeheer/direct marketing]. De gebruiker kan zich kosteloos en op verzoek, steeds verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens voor direct marketing. Daartoe zal hij zich richten tot [company/adres/e-mailadres]. Uw persoonsgegevens worden niet doorgegeven aan derden. De gebruiker beschikt over een wettelijk recht op inzage en eventuele correctie van zijn persoonsgegevens. Mits bewijs van identiteit (kopie identiteitskaart) kunt U via schriftelijke, gedateerde en ondertekende aanvraag aan [company/adres/e-mailadres], gratis de schriftelijke mededeling bekomen van uw persoonsgegevens. Indien nodig kunt U ook vragen de gegevens te corrigeren die onjuist, niet volledig of niet pertinent zouden zijn.

51

Checklist websites

Bijkomende informatie (voor rechtspersonen)!! zowel op website als op elk ander (elektronisch) stuk dat uitgaat van de vennootschap Nauwkeurige opgave van de maatschappelijke zetel De rechtsvorm (voluit of afgekort) Het ondernemingsnummer (desgevallend voorafgegaan door de notie BTW (BE) Het woord RPR of rechtspersonenregister Bevoegde rechtbank

Voorbeeld rechtspersonen:NV NAAM VennootschapStraat nummer postcode stadBTW BE 0123.456.789RPR Zetel bevoegde rechtbank

52

The audience was listeningAntoon Schockaert

Antoon Schockaert

Unizo Studiedienst