UNIVERSITETI I GJAKOVËS”FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKSISË

PROGRAMI: INFERMIERI E PËRGJITHSHME

PUNIM DIPLOME

TEMA: PLANIFIKIMI I FAMILJES - KONTRACEPSIONI

Kandidatja:Synavere Martinaj Mentori:Prof.Ass.Dr.Hajrullah Latifi

Gjakovë,Korrik,2020

2

Punimi i temës së diplomës: “Planifikimi i familjes-Kontracepsioni” i kandidatës,Synavere

Martinaj, u punua në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit “Fehmi Agani” Gjakovë.

Mentor i punimit: Prof.Ass.Dr.Hajrullah Latifi

Punimi përmban: 4 kapituj,

28 faqe,

5 figura.

3

Deklaratë Studentore

Unë, Synavere Martinaj,deklaroj nën përgjegjësinë time se punimi është i shkruar nga unë, nuk

është prezantuar asnjëherë më parë, para ndonjë komisioni ose institucioni tjetër që nuk mban

vulën e universitetit dhe degës përkatëse ku është përcaktuar të prezantohet punimi në fjalë.

4

Falënderimet

Punimi i temës së diplomës kërkon mund dhe përkushtim të madh i cili nuk mund të realizohej

pa përkrahjen e njerëzve më të dashur, prandaj ju jam mirënjohese dhe i falenderoj pafund të

gjithë ata që më kanë mbështetur jo vetëm tani,por për gjatë gjithë rrugëtimit tim studentor.

Falënderoj stafin e profesorëve për ndihmën profesionale dhe këshillat e dhëna.

Dhe krejt në fund,por jo të fundit një falënderim shumë i sinqertë i dedikohet familjes sime,të

cilët më mbështeten gjatë kohës së studimeve me dashurinë e tyre, durimin dhe kurajon si dhe

duke më dhënë forcë për të përfunduar me sukses këtë punim.

5

PËRMBAJTJA

Deklaratë Studentore……………………………………………………………………………………….3

Falënderimet ……………………………………………………………………………………………….4

ABSTRAKTI……………………………………………………………………………………………….7

1.0 HYRJE………………………………………………………………………………………………….8

Qëllimi……………………………………………………………………………………………………...9

Metodologjia………………………………………………………………………………………………10

1.1 Kur duhet të mendojmë të përdorim një metodë të planifikimit familjar……………………………111.2 Kontracepsioni nënkupton parandalimin e shtatzënisë……………………………………..……….121.3 Spiralja Intrauterine………………………………………………………………………………….13

2.0 Infeksionet……………………………………………………...…………………………….…….14-15

3.0 Shkaktarët e Infeksioneve Seksualisht të Transmetueshme……………………………...………..16-173.1 Paraqitja e Kontracepsionit urgjent………………………………………………………………….183.2 Anët negative të kontraceptivëve urgjent…………………………………………...……………….193.3 Metodat

natyrore…………………………………………………………………...…………..……..20

4.0 Kontracepsioni i përhershëm…………………………………………………………...…….……….214.1 Sterilizimi femëror…………………………………………………………………………..….……22

Diskutim……………………………………………………………………………………..………….…23

Rekomandime……………………………………………………………………………………………..23

Përfundim………………………………………………………………………………………..….…….24

Rezyme……………………………………………………………………………………………………25

Summary………………………………………………………………………………………….....……26

Literatura………………………………………………………………………………………………….27

CV e Kandidates………………………………………………………………………………………….28

6

Lista e shkurtesave :

IST-Infeksionet Seksualisht të Transmetueshme

IUD-Pajisjet Intrauterine

IUS-Intrauterine System

Lista e figurave :

Fig.1.Planifikimi i familjes

Fig.2.Spiralja Intrauterine

Fig.3.Kontraceptivët

Fig.4.Infeksionet seksualisht të transmetueshme

Fig.5.Sterilizimi mashkullor

7

ABSTRAKTI

Kontracepsioni nënkupton pengimin e frytnimit dhe është në funksion të planifikimit

tëpasardhësve(familjes) dhe ruajtjes së shëndetit të femrës,sepse me të evitohet abortuesi,d.m.th

ndërprerja e shtatëzanisë së padëshiruar.

Metodat e kontracepsionit i aplikon mashkulli,femra apo të dy.

Meshkujt duhet të përdorin prezervativë,ndërpresin ejakulacionin,ndërsa si masë afatgjate është

lidhja e spermiduktit.

Kontracepsioni te femrat kryhet duke përdorur mjete kimike që mbysin spermatozoidet të cilat

vendosen në uterus,p.sh spirale,pastaj diafragma vaginale e cila vendoset në grykën e

mitrës,duke penguar kështu depërtimin e spermatozoidëve në të.Në favor të kontracepsionit

shkojnë edhe marrëdhëniet intime gjatë kohës kur gruaja është e pa aftë për frytnim,e kjo është

dita e 17 pas menstruacionit deri te menstruacioni i ardhshëm(Metoda e Knaus-Oginit).Kjo

metodë nuk është e preferueshme për shkak të dallimeve individuale të ciklit menstrual dhe

kohës së ovulimit(krijimi dhe pjekja e qelizës vezë).

8

1. HYRJE

Planifikimi familjar është e drejtë e çifteve dhe individëve për të vendosur lirshëm dhe me

përgjegjësi numrin,distancën dhe kohën e fëmijëve,duke pasur informaciondhe mënyra për të

realizuar atë.

Aftësia e një gruaje për të planifikuar shtatzënitë e saj ka një ndikim të drejtpërdrejtë në shëndet

dhe mirëqenie, si dhe në mbarëvajtjen e çdo shtatzënie.

Planifikimi familjar përcaktohet si tërësia e mjeteve dhe teknikave që lejon:

•Të mënjanojë shtatzënitë e padëshiruara dhe abortin e pasigurt;

• Të lindin fëmijë kur të dëshirojnë;

• Të rregullojë intervalet midis dy lindjeve;

• Të planifikojë lindjet në momentin më të mirë në raport me moshën e nënës,duke mënjanuar

shtatzënitë para moshës 20 vjeçare dhe pasmoshës 35-vjeçare;

• Të parandalojë IST-të dhe HIV/AIDS-in;

• Të parandalojë vdekjet amtare dhe foshnjore.

Fig.1.

Qëllimi

Save the Children:Planifikimi familjarhttps://albania.savethechildren.net/sites/albania.savethechildren.net/

9

Ky punim është realizuar me qëllim të zgjerimit të njohurive lidhur me kontracepsionin dhe

planifikimin e familjes,duke përfshirë mënyrat e përdorimit si dhe infeksionet që mund të

shkaktojnë.

Metodologjia

10

Për realizimin e këtij punimi është përdorur metoda e rishikimit të literaturës,krahas kësaj kam

përgatitur edhe informacione mbi planifikimin familjar dhe kontracepsionin të marrura nga libra

mjekësorë dhe burime nga interneti.

Kur duhet të mendojmëtë përdorim një metodëtë planifikimit familjar:

11

- Për shtatzëninë e parë

Vajzat e reja duhet ta shtyjnë shtatzëninë e parë derisa ato të kenë mbushur moshën 18 vjeç.Për

të shtyrë shtatzëninë e parë, të rinjtë duhet të përdorin një metodë kontraceptive efektive të

zgjedhur prej tyre, ose të praktikojnë abstinencën (moskryerjen e marrëdhënieve

intime).Kontracepsioni i Urgjencës nuk duhet përdorur si metodë e rregulltë e Planifikimit

Familjar.

- Pas një aborti të dëshiruar apo spontan!

Edhe pse më shumë hulumtime janë të nevojshme, disa studime tregojnë se pas një aborti, çiftet

duhet vazhdimisht të përdorin një metodë efektive të Planifikimit Familjar, me zgjedhjen e tyre,

për të paktën 3 muaj përpara se të provojnë për një shtatzëni të dytë.

- Pas një lindjeje!

Çiftet duhet të përdorin një metodë efektive të Planifikimit Familjar të zgjedhur prej tyre, në

mënyrë të vazhdueshme, për një periudhë të paktën dy vjet para se të përpiqen sërish për një

shtatzëni të dytë.

Save the Children:Planifikimi familjar

https://albania.savethechildren.net/sites/albania.savethechildren.net/

12

Kontracepsioni nënkupton parandalimin e shtatzënisë

Ekziston një numër metodash të ndryshme dhe është e rëndësishme të zgjidhet ajo që i plotëson

më së miri nevojat dhe rrethanat.

Kontracepsioni duhet të përfshijë informacion të saktë në lidhje me:

∙Efektivitetin në parandalimin e shtatëzanisë,

∙Qështje shëndetësore të cilat mund të kufizojnë disa zgjidhje,

∙Lehtësinë e përdorimit,

∙Efektet anësore përfshirë ndryshimet në periudhat e zakonshme,

∙Përfitime përveç kontracepsionit,

∙Kostoja dhe disponueshmëria,

∙Kthyeshmëri,

∙Mbrojtje ndaj infeksioneve seksualisht të transmetueshme (IST).Metodat më efektive të

kthyeshme janë kontraceptivët e kthyeshëm të veprueshëm gjatë (LARC),

∙Pajisjet intrauterine (IUDs) dhe implantet kontraceptive.

IUD dhe implantet:

∙Janë të përshtatshme për femrat e çdo moshe;∙Përdoren nga shumica e femrave, edhe nëse kanë ndonjë çështje të rëndësishme shëndetësore;

∙Hiqen me lehtësi në çdo kohë nga një profesionist i trajnuar shëndetësor dhe janë menjëherë të

kthyeshëm në heqje;

∙Përfshijnë një procedurë futjeje dhe heqjeje nga një mjek ose infermier,nuk sigurojnë mbrojtjendaj IST-ve;

IUD-të përfshijnë një pajisje që lëshon hormonin ose pajisjet e bakrit.

https://www.fpnsw.org.au/health-information/individuals/contraception/contraception-choices

13

Spiralja intrauterine (IUP)

Spiralja intrauterine (Intrauterinpessar,IUP) është emërtuar kështu ngase produktet fillestare kanë

qenë në formë spiraleje.Spiralet e sotme kanë një gjatësi prej 3-4 cm, formë të shkronjës T dhe

janë të mbështjellura me një tel prej bakri. Model më i përdorur sot është i ashtuquajturi

multiload- dhe T pesari i bakrit.Në pjesën e poshtme spiralja ka një pe i cili shërben për të

mënjanuar spiralen pasi vendost në mitër nga mjeku-gjinekolog dhe atë në kohën e

menstruacionit kur qafa e mitrës në këtë kohëështë pak e hapur dhe kjo lehtëson proceduren e

vënjes së saj. Pas menstruacionit të ardhshëm me ultrazë kontrollohet pozita korekte (in situ) e

spirales në mitër. Në përgjithësi spiralja mund të qendrojë (dhe të fuksionoj) pa problem 3-5 vjet.

Pearl indexi është 0,3-3.

Mirena ështëspirale hormonale e quajtur edhe intrauterinsystem, (IUS), është poashtu spirale në

formë të shkronjës T e cila për dallim nga spiralja klasike liron në mitër sasi të vogla të hormonit

levonorgestrel. Vendosja e mirenës është si ajo e spirales dhe ka efekt mbrojtës ndaj mbetjes

shtatëzënë deri 5 vjet.Pacientët me faktorët e rrezikut si tendenca për trombozë ose ato që

konsumojnë duhan duhet të jenë nën mbikqyrje dhe eventualisht ti shmangen përdorimit të

kontracepcionit hormonal edhe pse aplikimi i Mirenës paraqet një rrezik ekstrem të vogël,Pearl

indexi 0,2.

Fig.2.

https://www.fpnsw.org.au/health-information/individuals/contraception/contraception-choices

2.

14

Infeksionet

Një nga problemet që femrat hasin më shpesh janë sëmundjet apo infeksionet seksualisht të

transmetueshme.Zakonisht për fajin e partnerit,gjithashtunga pakujdesia ndodh që dhimbjet apo

pasojat të jenë mjaft alarmante, prandaj duhet bërë kujdes.

Prezervativët mbrojnë nga infeksionet seksualisht të transmetueshme (IST) si dhe shtatzënia e

paqëllimshme.

Disa ngakontraceptivët që përdorin hormone për të parandaluar shtatzëninë përfshijnë pilulën

dhe injeksionin Depo Provera.

Ekzistojnë dy tipe pilulash:

∙Pilula kontraceptive oral e kombinuar,

∙Pilula kontraceptive e vetme progestogjenit.

Pilula është më shumë se 99% efektive në parandalimin e shtatëzanisë nëse merret në mënyrë

korrekte. Megjithatë në përdorimin tipik është rreth 92% efektiv.

Injeksioni Depo Provera është një lloj tjetër i kontracepsionit hormonal.Ky injeksion merret një

në çdo tre muaj. Nëse merret në kohë, Depo Provera është më shumë se 99% efektive, por

zakonisht është 97% efektiv.

https://sot.com.al/shendeti/8-simptomat-e-semundjeve-seksualisht-te-transmetueshme-qe-sduhet-

ti-injorojme-kurre/

Dallojmë disa simptoma të dukshme të infeksioneve:

15

∙Urinimi i dhimbshëm,

∙Organi gjenital kruhet vazhdimisht,

∙Plagë ,

∙Skuqje te ashpëra ose puqrra të kuqe,

∙Ndryshim nëpërmjet metodave.

Fig.3.

https://sot.com.al/shendeti/8-simptomat-e-semundjeve-seksualisht-te-transmetueshme-qe-sduhet-

ti-injorojme-kurre/

3.

16

Shkaktarët e Infeksioneve Seksualisht të Transmetueshme

Infeksionet seksualisht të transmetueshme(IST), në pjesën më të madhe të rasteve shkaktohen

nga baktere,viruse apo parazitë që transmetohen nëpërmjet marrëdhënieve të pa mbrojtura, por

gjithashtu këto lloj infeksionesh mund të shkaktohen edhe nga kontakti lëkurë-lëkurë i organeve

gjenitale.Infeksionet që transmetohen seksualisht(IST) janë të zakonshme, dhe testimi i tyre

është një nga mënyrat më të mira në mbrojtje të shëndetit. Ka disa lloje testimesh, të cilat

përshtaten në vartësi të moshës, sjelljeve intime si dhe faktorëve të tjerë të rriskut për IST-në.

Rruga intime, nuk është e vetmja rrugë transmetimi, pasi ato, për një sërë shkaktarësh,

transmetohen dhe nëpërmjet gjakut; si HI,HVB Sifiliz, etj.

Disa nga bakteriet që shkaktojnë (IST) janë gonokoku, clamidia, treponema shkaktari i sifilizit

etj, ndërsa nga viruset përmendim virusin e hepatit B, HI,HPV etj. Nga parazitët që shkaktojnë

IST përmendim trikomonen dhe morrin pubik.

Ndër vite, janë realizuar disa programe testimi për IST dhe për arsye të ndryshme, këto

infeksione janë të nën diagnostikuara apo të nën raportuara, duke krijuar kështu edhe një ide jo

reale mbi to.Por,gjithsesi sipas statistikave ekzistuese rezulton një trend në rritje për IST, kjo

bazuar në disa studime që janë bërë në grupe me risk të lartë, si psh. te personat e prekur nga

HIV_AIDS,te meshkujt që kanë marrëdhënie me meshkuj(MSM), përdoruesit e drogës, etj.

IST-të në shumicën e rasteve nuk shoqërohen me shenja dhe simptoma, prandaj individët

shpeshherë nuk e dinë që janë të prekur nga këto infeksione dhe për pasojë janë edhe raste të pa

trajtuara (pamjekuara). Një rast me IST i panjohur dhe i pamjekuar është një rast me risk

potencial për transmetimin e infeksionit te partneri si dhe një arsye për shfaqjen e sëmundjeve të

individit që shërben si burim.

Prof.Dr.Arben Pilaca

https://www.hygeia.al/al/hygeia/artikuj-mjekesor/250-fare-duhet-te-dime-mbi-infeksionet-

seksualisht-te-transmetueshme

Testimi që duhet bërë për IST

17

Kryerja apo jo e testimit apo shpeshtësia e kryerjes së tij varen nga mosha, sjelljet

seksuale(marrëdhënie të pa mbrojtura, shumë partnerë, etj) apo persona me risk të lartë si;

përdoruesit e drogave, alkoolit, diagnostikimi me një nga IST-të etj.Të gjithë këta faktorë duhen

vlerësuar si kusht për kryerjen e këtij testimi.

Nëse përgjigja e testimit rezulton pozitive,duhetkonsultuar menjëherë me një mjek specialist, i

cili mund të ketë nevojë edhe për ekzaminime të mëtejshme me qëllim që të vendosë në vijim

mbi trajtimin që duhet ndjekur. Moment i dytë i rëndësishëm është edhe informimi i partnerit

intim. Në këto raste,udhëzohettestimi dhe ekzaminimi i partnerit për të parë nëse është prekur

apo jo nga IST.

Fig.4.

Prof.Dr.Arben Pilaca

https://www.hygeia.al/al/hygeia/artikuj-mjekesor/250-fare-duhet-te-dime-mbi-infeksionet-

seksualisht-te-transmetueshme/

Paraqitja e Kontracepsionit urgjent

18

Kontracepsioni urgjent paraqet përdorimin e tabletave (të quajtura “një ditë pas”) me qëllim që të

parandalohet shtatzania e padëshiruar për shkak të mardhënieve intime të pambrojtura. Tabletat i

përmbajnë të njëjtat hormone që janë edhe tek anti-bebe pilulat që përdoren për kontracepcion të

rregullt.

Në varshmëri nga ajo se në cilën fazë nga cikli menstrual përdoren, atoe parandalojnë

shtatzëninë në mënyra të ndryshme:

Hormonet nga tabletat mund të parandalojnë ose ta zgjasin ovulimin ( lëshimin e qelizës vezë),

ndërsa shtatzania nuk mundet të fillojë nëse nuk ka qelizë vezë të papjekur.

Hormonet mund të shkaktojnë edhe ngjizjen e sekretit cervikal. Sekreti i trashur cervikal ndalon

spermatozoidet të arijnë deri te qeliza vezë.

Gjithashtu, hormonet mund edhe ta dobësojnë mbështjellësin e mitrës, që qeliza vezë të mos

fekondohet e të zhvillohet.

Është e nevojshme të përmendet se këto tableta nuk shkaktojnë abort. Kjo do të thotë nëse një

femër është shtatëzënë, përdorimi i tabletave “një ditë pas” nuk do të shkaktojë ndalimin e

shtatëzanisë.

https://www.femrasot.com/2017/04/25/kontraceptivet/

19

Anët negative të kontraceptivëve urgjent

Te shumica e femrave, pas përdorimit të tabletave për kontracepcion urgjent paraqiten efekte

anësore: mundim, dhimbje e barkut, lodhje, kokëdhimbje, ndjeshmëri e gjinjëve, mbajtja e

lëngjeve dhe marramendje.

Përveq kësaj, paraqiten edhe ndryshime në ciklin menstrual. Një pjesë e madhe e femrave fitojnë

menstruacione javën e njejtë kur i kanë përdorur tabletat, por te disa paraqitet edhe vonesë e

ciklit.

Me ndihmën e këtyre tabletave mund të parandalohet shtatzania e padëshiruar, por jo edhe

transmetimi eventual i sëmundjeve seksualisht të transmetueshme. Për këtë shkak,mënyra më e

mirë është përdorimi i masave efektive të provuara për mbrojtje si prezervativët.

Metodat natyrore

20

Ka metoda të ndryshme natyrore,që të dallohen ditët e fekondimit. Shumica e këtyre metodave

nuk është shumë e besueshme. Vetëm metoda simptotermale vlen si e sigurtë. Në rast të kësaj

metode duhet të bëhet matja e temperaturës së trupit çdo mëngjes.Duhet të vëzhgohet, se si

ndryshon mukoza në vaginë.Duhet mbajtur shënime për të gjitha çdo ditë. Nga ndryshimi i

temperaturës së trupit dhe mukozës vaginale, mund të lexohen ditët e fekondimit. Për këtë

metodë duhet të ketë nevojë për informacione të tjera dhe një udhëzim të saktë. Ka edhe

kompjuterë dhe aplikacione cikli që llogaritin ditët e fekondimit,por,ato vetëm nuk janë të

sigurta.

Koitus Interruptus: Burri tërheq organin gjenital direkt para orgazmës. Por,paraorgazmës

rrjedh shpesh nga organi gjenital lëng sperme. Ky lëng përmban qeliza sperme. Prandaj kjo

metodë nuk është e sigurtë.

Të ushqyerit me gji i foshnjës:Femra mund të ketë kontracepsion me të ushqyerin me gji vetëm

në gjashtë muajt e parë.Ushqyerja e foshnjës me gji bëhet gjashtë herë brenda 24 orëve. Për këtë

duhet ushqyer me gji të paktën për 80 minuta në ditë. Lejohet t’i jepet foshnjës vetëm qumështin

e nënës. Të ushqyerit me gji mund të japë kontracepsion vetëm për aq kohë sa nuk ka pasur cikël

mujor pas lindjes.

Heqja dorë nga marrëdhëniet intime:Por,është e natyrshme që njerëzit kanë marrëdhënie.

Metodat natyrale duhet të përdorën shumë saktë.Mund të mbetesh shtatzënë, nëse bën një gabim

të vogël gjatë kësaj. Nëse tani nuk dëshirohet një fëmijë, është më mirë, të përdoret një metodë

tjetër.

https://www.zanzu.de/sq/planifikimi-familjar-dhe-shtatzenia/kontracepsioni/metodat-e-

kontracepsionit/

4.

Kontracepsioni i përhershëm: Sterilizimi

https://www.femrasot.com/2017/04/25/kontraceptivet/

https://www.zanzu.de/sq/planifikimi-familjar-dhe-shtatzenia/kontracepsioni/metodat-e-kontracepsionit/

21

Një mjeke/mjek kryen një operacion tek burri apo gruaja. Ndërpriten kanalet e spermës tek burri

ose tubat falopiane tek gruaja. Lëngu i burrit gjatë marrëdhënieve intime nuk përmban më

spermatozoide. Vezët e gruas nuk mund të arrijnë më mitrën. Burri pas kësaj nuk mund të bëjë

më fëmijë. Gruaja pas kësaj nuk mund të lindë më fëmijë.

Sterilizimi është një metodë kontraceptive përfundimtare dhe shumë e sigurtë. Prandaj,vendimi

për këtë duhet të mendohet shumë mirë. Sterilizimi është i drejtë, vetëm nëse nuk dëshiron për të

pasur (më) fëmijë.

Një ndërprerja e shtatzënisë nuk është një metodë kontracepsioni.

Fig.5.

Sterilizimi femëror

Sterilizimi u këshillohet vetëm femrave të cilat nuk duan të bëjnë më fëmijë dhe të cilat pranojnë

t’i japin fund pjellshmërisë së tyre.

22

Tek femra, sterilizimi bëhet në përgjithësi duke i lidhur apo duke i vënë unazat përreth tubave.

Në këtë mënyrë mund të vendosen mikro-implante (implante shumë të vogla) në brendësi të tyre.

Në këtë mënyrë parandalohet takimi i vezores me spermatozoidet, pra fekondimi (mbarsja).

Operacioni i lidhjes së tubave apo vënies së unazave përreth tubave bëhet me narkozë të plotë.

Vendosja e mikro-implantit mund të bëhet me narkozë lokale.

Jeta seksuale e femrës mbetet e njëjtë: tajimet hormonale dhe menstruacionet vazhdojnë sikur

edhe më parë deri në kohën e menopauzës.

Sterilizimi i femrës është një operacion pas të cilit femra me shumë vështirësi mund të kthehet në

gjendjen e mëparshme prandaj duhet të paramendohet si një zgjidhje përfundimtare.

Sikur edhe për të gjitha metodat e tjera kontraceptive, këshillohet përdorimi i prezervativit në të

njëjtën kohë për t’u mbrojtur nga infeksionet të cilat mbarten me marrëdhënie seksuale, si dhe

nga virusi i sidës.

https://www.sex-i.ch/sq/shmangia-e-shtatzenise/sterilizimi-tek-femra-dhe-mashkulli/

Diskutim

Duke u nisur nga rishikimi i literaturës kemi arritur në konkluzion se:

23

Planifikimi familjar u jep të drejtën çifteve dhe individëve për të vendosur lirshëm dhe me

përgjegjësi numrin,distancën dhe kohën e fëmijëve,duke pasur informacion dhe mënyrat për ta

realizuar këtë.

Sot planifikimi familjar shikohet si një e drejtë e njeriut.Njerëzit kanë mundësi të zgjedhin

metodat e shumta të planifikimit familjar siç janë:kontraceptivët orale,DIU

prezervativët,sterilizimi mashkullor dhe femëror.

Rekomandime

- Rekomandohet përdorimi i prezervativëve për meshkuj dhe femra,qëmundëson një mbrojtje të

dyfishtë dhe atë si nga shtatzënia, ashtu edhe nga sëmundjet që përcillen gjatë marrëdhënieve

intime, përfshirë këtu edhe HIV.

- Kontraceptivët si dhe DIU me bakër u rekomandohen femrave deri në 5 ditë pas marrdhënies

sëpambrojtur.

- Brenda të njejtit cikël menstrual, kontracepsioni mund të përdoret më tepër se njëherë.

- Femra mund të fillojë përdorimin e kontraceptivëve në çdo kohë përderisa është e sigurtë se ajo

nuk është shtatzënë. Nëse kanë kaluar më tepër se 5 ditë nga fillimi i ciklit menstrual, ajo duhet

të abstenojë ose të përdorë mbrojtje shtesë kontraceptive, për 7 ditët e ardhshme.

Përfundim

24

Nga përfundimi i kësaj teme kuptuam rolin e kontraceptivëve gjatë planifikimit të familjes.Gjatë

përdorimit të të cilëve mund mund të shfaqen efekte të padëshirueshme si mundime,ndjenja e

shtrëngimeve në kraharor,humbje ose rritje të masës trupore,ndryshim i disponimit etj.

Dukeiu lejuar femrave lirinë të kontrollojnë numrin dhe hapësirën e lindjeve të tyre, planifikimi i

familjes ndihmon femrat të ruajnë shëndetin dhe pjellorinë e tyre dhe gjithashtu kontribuojnë në

përmirësimin e cilësisë së përgjithshme të jetës së tyre.

Rezyme

25

Hyrje:Planifikimi familjar ju jep të drejtën çifteve dhe individëve që të vendosin lirshëm dhe

me përgjegjësi numrin, distancën dhe kohën e fëmijëve të tyre,duke pasur informacionin dhe

mënyrat për të realizuar atë.

Qëllimi:Ky punim është realizuar me qëllim të zgjerimit të njohurive lidhur me

kontracepsionin dhe planifikimin e familjes.

Metodologjia:Për realizimin e këtij punimi është përdorur metoda e rishikimit të

literaturës,krahas kësaj kam përgatitur edhe informacione mbi planifikimin familjar dhe

kontracepsionin të marrura nga libra mjekësorë dhe burime nga interneti.

Përfundim:Nga përfundimi i kësaj teme kuptuam rolin e kontraceptivëve gjatë planifikimit të

familjes.Gjatë përdorimit të të cilëve mund mund të shfaqen efekte të padëshirueshme si

mundime,ndjenja e shtrëngimeve në kraharor,humbje ose rritje të masës trupore,ndryshim i

disponimit etj.

Summary

26

Introduction:Family planning gives couples and individuals the right to freely and

responsibly decide the number, distance and time of their children, having the information and

ways to accomplish it.

Purpose:This paper was conducted in order to expand the knowledge related to contraception

and family planning.

Methodology:For the realization of this paper, the method of literature review was used, in

addition, I also prepared information on family planning and contraception taken from medical

books and internet resources.

Conclusion:From the conclusion of this topic we understood the role of contraceptives in

family planning. During the use of which may appear undesirable effects such as pain, feeling of

tightness in the chest, loss or increase in body mass, mood swings, etc.

Literatura

27

OBSH:Contraception,2014 : https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/112319/WHO

Prof.Dr.Dragomir Mlladenoviq”Gjinekologjia dhe Obstetrika”

https://www.femrasot.com/2017/04/25/kontraceptivet/

Herbert.S :Socialnorms, contraception and family planning,2015:

https://assets.publishing.service.gov.uk/media/

OBSH,2020:Family planning/contraception methods:https://www.who.int/news-room/fact-

sheets/detail/family-planning-contraception/

Planifikimi Familjar,2011 :

https://www.fphandbook.org/sites/default/files/fphandbookalbanian.pdf/

Prof.Dr.Arben Pilaca:Ҫfarë duhet të dimë mbi Infeksionet Seksualisht të

Transmetueshme:https://www.hygeia.al/al/hygeia/artikuj-mjekesor/250-fare-duhet-te-dime-mbi-

infeksionet-seksualisht-te-transmetueshme/

Sexual Health info,2013 : https://www.sex-i.ch/sq/shmangia-e-shtatzenise/sterilizimi-tek-femra-

dhe-mashkulli/

Save the Children:Planifikimi Familjar :

https://albania.savethechildren.net/sites/albania.savethechildren.net/files/library/Fletepalosje%20

planifikimi%20familjar.pdf

https://www.zanzu.de/sq/planifikimi-familjar-dhe-shtatzenia/kontracepsioni/metodat-e-

kontracepsionit/

https://sot.com.al/shendeti/8-simptomat-e-semundjeve-seksualisht-te-transmetueshme-qe-sduhet-

ti-injorojme-kurre/

CV e Kandidates

28

Emri dhe Mbiemri Synavere Martinaj

Ditëlindja 09/09/1997

Gjinia Femër

Nr.tel 044121411

Adresa Dushanovë,Prizren

E-mail 160306032@uni-gjk.org

Shkolla e Mesme e Lartë Shkolla e Mesme e Mjeksisë

“Luciano Motroni”,Prizren

Universiteti Universiteti i Gjakovës

Programi Infermieri

Statusi I rregullt

Nr.ID 160306032