UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS LATINĬTAS Leitura de Textos em Língua Latina José Amarante.
Transcript of UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS LATINĬTAS Leitura de Textos em Língua Latina José Amarante.
UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS
LATINĬTASLeitura de Textos em Língua Latina
José Amarante
• Continuaremos estudando as Fabulae de Higino.
• Você irá verter para o português o texto Deianira.
• No final desta unidade três, analisaremos o texto Deianira (Higino, Fabulae, XXXVI), que trata da morte de Hércules e de sua imortalidade.
• Para a leitura do texto que se segue, você já deverá saber o significado das seguintes palavras e das palavras do quadro que se segue:
coepit | se | qui
• Anote como as seguintes palavras aparecem dicionarizadas e registre os seus significados
DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO
autem (conj. pospositiva) mas, por outro lado; ora; também, além disso; e (muitas vezes a sua função é de simples ligação, podendo deixar de traduzir-se)
Centauri Centaurus, -i Centauro
captiuam captiua, -ae prisioneira
cum (prep.) (conj.)
com (prep. de abl.)quando (com indic.); embora, já que, como (com subj.)
dederat do, das, dare, dedi dar
dixerat dico, -is, -ĕre, dixi dizer
donauit dono, -as, -are, -aui dar, presentear
esse sum, es, esse, fui ser, estar, existir
et (conj.) e
DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO
famulum famulus, -i escravo
filia filia, -ae filha
filius filius, -ii filho
flumen flumen, -inis (n) rio
Herculis/Herculi/Hercules
Hercules, -is (m) Hércules
iam (adv.) já
in (prep.) em (com ablativo); para, até (com acusativo)
interfecit interficio, -is, -ĕre, -feci matar, assassinar
DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO
uestem uestis, -is (f) vestimenta
uidit uideo, -es, -ere, uidi ver, perceber
uirginem uirgo, -inis (f) donzela, virgem
ut (adv.)(conj.)
(adv.) como; (conj.) com indicativo: quando, desde que, logo que (sentido temporal), como, assim como, da maneira que (comparativo), como (sentido explicativo); com subjuntivo: que (integrante), para que, a fim de que (final), que, de tal maneira que (consecutiva), ainda que, dado que (concessiva)
uxor uxor, -oris (f) esposa
Deianira
(Higino, Fabulae,
XXXVI)
Hércules queimando-se na pira na presença de seu amigo Filoctetes (Ivan Akimovich Akimov, 1782)
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit.
Leitura prévia: foco na pronúncia
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem. Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.
Leitura prévia: foco na pronúncia
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret.
Quando Dejanira, filha de Eneu e esposa de Hércules, viu Íole, uma virgem prisioneira de notável beleza, ser levada,
uideo, -es, -ere, uidi: ver, perceber
Deianira, -ae: Dejanira Iole, -es: Íole esse aductam: ser levada
cum: (conj.) quando (com indic.)
filia,-ae: filha Oeneus, -i: Eneu
uxor, -is: esposa Hercules, -is: Hércules
uirgo, -inis: (f) donzela captiuus, -a, -um: prisioneira
forma, -ae: beleza eximius, -a, -um: notável
uerita est: receou, temeu
ne: (conj.) que (depois de verbos de receio
priuo, -as, -are, -aui: tirar, privar
coniungium, -ii: esposo
que a tirasse do esposo.
Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
E assim, lembrada da recomendação de Nesso,
fero, fers, ferre, tuli: levar
enviou um escravo por nome Licas para que levasse a Hércules a vestimenta molhada com o sangue do Centauro.
memor: (adj. 3ª decl.) lembrada praeceptum, -i: (n) advertência, recomendação
Nessus, -i: Nesso
qui: (relat.) para, para que (valor final, com subj.) uestis, -is: (f) vestimenta tinctus, -a, -um: molhado
sanguis, -inis: (m) sangue Centaurus, -i: Centauro
itaque: (adv.) e assim
mitto,-is, ĕre, misi: enviar, mandar
famulus, -i: escravo
nomen, -inis : nomeLichas, -ae: Licas, escravo de Hércules
Hercules, -is: Hércules
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit.
Desde então, uma pequena quantidade (do sangue), que tinha caído na terra e o sol o atingiu, começou a estar em fogo.
coepit: começou
ardeo, -es, ere, arsi: arder, estar em fogo
paulum, -i: uma pequena quantidade
inde: (adv.) de lá, daí, desse lugar (sentido local); desde então (sentido temporal); por isso (sentido causal)
decĭdo, -is, -ĕre, -cidi: cair (pelo contexto, gotejar)
quod: (pron. rel.) que (refere-se a paulum)
in: em (com abl.)
terra, -ae: terra
attingo, -is, - ĕre, -tĭgi: atingir
sol, -is: (m) sol
id: (pron. demonst.) o
Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit [...].
Quando Dejanira percebeu isto, compreendeu ser de modo diferente do que Nesso tinha dito,
uideo, -es, -ere, uidi: percebercum: (conj.) quando (com indic.)Deianira, -ae: Dejanira quod: (acus.) isto
intellĕgo, -is, -ĕre, -lexi: compreender sum, es, esse, fui: ser
alĭter: (adv.) de modo diferente ac: (= atque) e, e até. (depois de advs. ou adjs. que exprimem uma ideia de semelhança ou dissemelhança, como aliter, tem função comparativa: como, do que, que)dico, -is, -ĕre, dixi: dizer
Nessus, -i: Nesso
mitto,-is, ĕre, misi: enviar, mandar qui: (relat.) para, para que (valor final, com subj.)
reuoco, -as, -are, -aui: fazer retroceder
eum: aquele
do, das, dare, dedi: daruestis, -is: (f) vestimenta
cui: (pron.; dat.) a quem
e enviou [alguém] para que fizesse retroceder aquele a quem tinha dado a vestimenta.
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit;
Hércules já tinha posto a vestimenta,
induo, -is –ěre, -dŭi: vestir, revestir, cobrir, por
Hercules, -is: Hércules
uestis, -is: (f) vestimenta
iam: (adv.) já
coepit: começouflagro, -as, -are, -aui: arder, estar em chamas
-que: = et (e)statim: sem demora
e sem demora começou a arder em chamas (começou a abrasar-se).
Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat.
uma chama maior nascia
exeo, -is, -ire, -iui: sair, nascer
flamma, -ae: (f) chamamaior: (nom. 3ª decl.) maior
coniicio, -is, ĕre, -ieci: lançar, atirar
filius, -ii: filho
Iupiter, Iouis: (m) Júpiter
se: (acus.) se in: (com acus.) até, para, aflumen, -inis: (n) rio
Embora o filho de Júpiter tivesse se lançado a um rio,
cum: (conj.) embora (sentido concessivo, com verbo no subjuntivo)
cum: (conj.) logo que, já que (sentido causal, com verbo no subjuntivo)
exstinguo, -is, -ĕre, -stinxi: extinguir, acalmar, apagarardor, -oris: (m) calor ardente, fogo
ut: para que (com subj.)
para que acalmasse o calor ardente,
Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.
as vísceras acompanhavam.
sequor, -ĕris, sequi, secutus sum: (dep.) seguir, acompanhar, ceder
uiscus, -ĕris: (n) víscera (uiscera: as vísceras)
uolo, uis, uelle, uolui: querer
demo, -is, -ĕre, dempsi: arrancar
uestis, -is: (f) vestimenta
autem: (conj. posp.) mas, por outro lado; ora; também, além disso; e
cum: (conj.) logo que, já que (sentido causal, com verbo no subjuntivo)
Além disso, logo que ele quisesse/queria arrancar a vestimenta,
OPÇÃO TRADUTÓRIA: Além disso, ao querer arrancar a vestimenta, as vísceras acompanhavam, cediam (iam saindo junto com a própria vestimenta)
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est.
Então Hércules lançou ao mar Licas, movido circulamente,
iaculatus est: lançou
Hercules, -is: Hércules
Lichas, -ae: Licas
rotatus, -a, -um: movido circularmente (concorda com Licham)
in: (com acus.) até, paramare, -is: (n) mar
tunc: (adv.) então
affĕro, -fers, -ferre, attŭli: trazer
uestis, -is: (f) vestimenta
qui: (pron. rel.) que, o qual
o qual tinha trazido a vestimenta.
Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.
No lugar em que Licas caiu,
cado, -is, -ĕre, cecĭdi: cairLichas, -ae: Licaslocus, -i: lugar quo: (pron. rel.) no qual
nata est: nasceu (nascor, -ĕris, nasci, natus sum: (dep.) nascer)
petra, -ae: (f) rochedo
um rochedo nasceu,
appello, -as, -are, -aui: chamarquae: (pron. rel. fem.) a qual Lichas, -ae: Licas
o qual é chamado Licas.
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem.
Então Filoctetes, filho de Peante, construiu, no monte do Eta, uma pira a Hercules,
construo, -is, -ĕre, -struxi: construirPhiloctetes, -ae: Filoctetes
pyra,-ae: (f) fogueira fúnebre
filius, -ii: filhoPoeas, antis: (m) Peante
mons, -ntis: (f) monteOetaeus, -a, -um: do Eta
Hercules, -is: HérculesTunc: (adv.) então
ascendo, -is, -ĕre, ascendi: alcançarqui: (pron. rel.) que, o qual immortalĭtas, -atis: (f) imortalidade
que alcançou a imortalidade.
Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.
Por causa do serviço prestado, Hércules presenteou seu arco e suas flechas a Filoctetes.
dono, -as, -are, -aui: presentearHercules, -is: Hércules
arcus, -us: arco
Philoctetes, -ae: Filoctetes
sagitta, -ae: flecha
ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de beneficium, -ii: favor, serviço prestado,
benefício
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.
Por outro lado, em consequência da ação de Hércules, Dejanira se matou.
interficio, -is, - ĕre, feci: matarDeianira, -ae: Dejanira ipsa: (pron.; nom.) ela própria
se: (pron.; acus.) se
ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de
ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de
Hercules, -is: Hércules
autem: (conj. pospositiva) por outro lado, também, além disso
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.
Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit.
Releitura: foco na estrutura e nos sentidos
Deianira (Fabulae, XXXVI)
Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.
Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.
Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem. Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.
Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.
Releitura: foco na estrutura e nos sentidos
1 Quae erat Deianira?2 Quid Deianira uerebatur cum uidit Iolen esse aductam?3 Quid Herculi misit Deianira?4 Quid fecit Herculis ut ardorem extingueret?5 Quid fiebat uestem demere cum uellet Hercules?6 Quid Philoctetes construxit?7 Quid Philocteti Hercules donauit?8 Quare Deianira ipsa se interfecit?9 Verte fabulam lusitane.
VOCABULÁRIO:uerebatur: temiafiebat: acontecia
• Procure memorizar as seguintes palavras que ocorreram nos textos desta unidade. Lembre-se de que, em levantamentos estatísticos, elas estão entre as mais ocorrentes nos textos latinos.
et uirgorogatus est aut eaflumen uelleipso illacum anteeius uiditmoriens itaqueuim ferretsuum misitid quoddixit sol
ne aliter
eo intellexituestem iamseruauit -queeum exibat
sequebantur
esse
montem simare coniunxcecidit iuberetappellatur credensbeneficium petiissetinterfecit utfilius abrogatur parentesse interficerein coepituoluit suosfidem ad
ille formaesciret quihaberent nominededit inde
terra tunccoepit attuleratac locodederat nata eststatim obflamma ipsaautem maior