ULUSLARARASI BİLDİRİ KİTABI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR...

7- 11 Kasm/November 2018 Trkiye

ULUSLARARASI STRATEJK ARATIRMALAR KONGRES ISRC 2018

BLDR KTABIPROCEEDING BOOK

ISR

C 2

018

ULU

SLA

RA

RA

SI S

TR

AT

EJK

AR

AT

IRM

ALA

R K

ON

GR

ES

BLD

R

KT

ABI

EDTRLER: Do. Dr. Volkan YURDADO r. yesi Dr. Erkan ATALMIDr. Ferdi FTAr. Gr. Ayhan YATBAZ

IV. ULUSLARARASI STRATEJK ARATIRMALAR KONGRES 7-11 Kasm 2018, Antalya.

IV. INTERNATIONAL STRATEGIC RESEARCH CONGRESS 7-11 November 2018, Antalya.

VI. ULUSLARARASI STRATEJIK ARASTIRMALAR KONGRESI ISRC 2018:

BLDR KTABI/PROCEEDING BOOK 7-11 Kasm 2018 Antalya/TRKYE (EDITRLER:Do.Dr. Volkan YURDADO, Dr. retim yesi Erkan ATALMI, Dr.

Ferdi FT, Ar. Gr. Ayhan YATBAZ)

Turkuaz Kongre Organizasyonu Fuarclk Yaynclk Eitim Turizm ve Ticaret Limited irketi

[email protected] [email protected]

ULUSLARARASI STRATEJIK ARASTIRMALAR KONGRESI

(ISRC) 2018 BLDR KTABI/ PROCEEDING BOOK

7-11 Kasm 2018 Antalya, TRKYE

1 Bask/ First Edition Aralk 2018

ISBN- 978-605-81633-3-1 TURKUAZ KONGRE YAYINLARI

Kongre zet ve Tam Metin Kitap Dizisi:3

Bu kitapta yer alan bildirilerde kullanlan kaynaklarn, grlerin, bulgularn, sonularn, tablo, ekil, resim ve her trl ieriin sorumluluu yazar veya yazarlarna ait olup ulusal ve uluslararas telif haklarna konu olabilecek mali ve hukuki sorumluluu yazarlara aittir. Editrler ve yaynevi yaynlanan blmlerin ierii ile ilgili herhangi bir sorumluluk kabul etmemektedir.

Kapak Tasarm: Handan GLER PLK

mailto:[email protected]:[email protected]://turkuazkongreyayincilik.com/



Kongre Onursal Bakanlar Prof. Dr. Agron BAJRAKTARI (University of Applied Science in Ferizaj/KOSOVA, Rektr)

Prof. Dr. Fadl HOCA (Uluslararas Vizyon niversitesi/Makedonya, Rektr)

Prof. Dr. Kemal ELEB (Manisa Celal Bayar niversitesi, Rektr)

Prof. Dr. Niyazi CAN (Kahramanmara St mam niversitesi, Rektr)

Kongre Bakan Prof. Dr. Ali Rza GKBUNAR ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Kongre Dzenleme Kurulu Prof. Dr. Ali Rza GKBUNAR (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Prof. Dr. Anarkul URDALETOVA ( Krgzistan-Trkiye Manas University )

Prof. Dr. Ramazan ARMAAN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. r. yesi Alparslan UUR ( Krkkale niversitesi )

Do.Dr. Deniz ZNGN (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Do. Dr. Glcemal JORAYEVA (Hoca Ahmet Yesevi niversitesi, KAZAKSTAN)

Do.Dr. Florina Oana VIRLANUTA (Dunarea de Jos din Galati University Romania)

Do.Dr. Hamza KAHRMAN (Aydn Adnan Menderes niversitesi)

Do.Dr. zzet YKSEK (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Do. Dr. Silivus STANCIU ( University Dunarea de Jos din Galati- Romania )

Do. Dr. Volkan YURDADO (ukurova niversitesi)

Dr. r. yesi Emre KO ( Hitit niversitesi )

Dr. r. yesi Erkan Hasan ATALMI ( Kahramanmara St mam niversitesi )

Dr. r. yesi smail BAARAN ( Manisa Celal Bayar niversitesi)

Koordinatrleri Koordinatrleri/Bilimsel Sekretarya Do.Dr. Volkan YURDADO (ukurova niversitesi)


Dr. r. yesi Erkan Hasan ATALMI ( Kahramanmara St mam niversitesi )

Dr. Ferdi FTOLU (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Ar. Gr. Ayhan YATBAZ (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Ar. Gr. Tue DANACI (Manisa Celal Bayar niversitesi)

Hakem ve Bilim Kurulu Prof. Dr. Alzbeta KUCHARCIKOVA (Matej Bel University in Bansk Bystrica, Slovakia) Prof. Dr. Ahmet ESEN ( Dokuz Eyll niversitesi )

Prof. Dr. Ahmet ZALP ( Hitit niversitesi )

Prof. Dr. Ali Rza GKBUNAR ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Anarkul URDALETOVA ( Krgzistan-Trkiye Manas University )



Prof. Dr. CHEN SHENG (South China Normal University, Guangzhou, China) Prof. Dr. Dan SCARPETE ( University Dunarea de Jos of din Galati- Romania )

Prof. Dr. Emin V ( University of New Brunswick-Canada )

Prof. Dr. H. Mustafa PAKSOY ( Kilis 7 Aralk niversitesi )

Prof. Dr. Hakan AY ( Dokuz Eyll niversitesi )

Prof. Dr. Hakk ODABA ( Yldrm Beyazt niversitesi )

Prof. Dr. Halit YANIKKAYA ( Gebze Yksek Teknoloji niversitesi )

Prof. Dr. sa POLU ( Bilecik eyh Edebali niversitesi )

Prof. Dr. Iulian Gabriel BIRSAN ( Dunarea de Jos din Galati University )

Prof. Dr. Ma ZAOMING ( South China Normal University, N )

Prof. Dr. Mansur NURETTN (Uluslararas Vizyon niversitesi/Makedonya)

Prof. Dr. Mari Madela ABRUDAN ( Oradea UNiversity, Romania )

Prof. Dr. Mehmet TOSUNER ( Dokuz Eyll niversitesi )

Prof. Dr. Murat TA ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Mohd Saleh JAAFAR ( Universiti Putra Malaysia )

Prof. Dr. Mustafa MYNAT ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Nail YILDIRIM (Kahramanmara St mam niversitesi )

Prof. Dr. Nicolae DIACONU ( Dunarea de jos din Galati University )

Prof. Dr. zgr ATIKKA ( Marmara niversitesi )

Prof. Dr. Ramazan ARMAAN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Ramazan GKBUNAR ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Saadettin PAKSOY ( Kilis 7 Aralk niversitesi )

Prof. Dr. Srr AM ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Silvius STANCIU ( University Dunarea de Jos din Galati- Romania )

Prof. Dr. Syrgak KYDYRALEV (American University of Central Asia/Krgzistan)

Prof. Dr. Teodor HADA ( 1 Decembrie 1918 Alba Iulia University )

Prof. Dr. Turan GNDZ ( (Manisa Celal Bayar niversitesi )

Prof. Dr. Veysel YILMAZ ( Osmangazi niversitesi )

Prof. Dr. Weng ZHOU (South China Business College - CHINA )

Prof. Dr. Zeynep ARIKAN ( Dokuz Eyll niversitesi) Do. Dr. Adem BABACAN (Sivas niversitesi)

Do. Dr. Alparslan UUR ( Krkkale niversitesi )

Do. Dr. Ali Fuat GKE ( Kilis 7 Aralk niversitesi )

Do. Dr. Ahmet TEKN ( Osman Gazi niversitesi )

Do. Dr. Bahar YALIN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Burcu GEDZ ORAL ( Manisa Celal Bayar niversitesi)

Do. Dr. Cuma ERCAN ( Kilis 7 Aralk niversitesi )

Do. Dr. Deniz AYTA ( Hitit niversitesi) )

Do. Dr. Deniz ZNGN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Fatih DUMAN ( Hitit niversitesi)

Do. Dr. Florina Oana VIRLANUTA (Dunarea de Jos din Galati UniversityRomania)

Do. Dr. Glay BEDR ( Kahramanamara St mam niversitesi )

Do. Dr. Habib AKDOAN ( Hitit niversitesi)

Do. Dr. Hakan ARSLAN ( Dzce niversitesi )

Do. Dr. Hakk FT ( ukurova niversitesi )

Do. Dr. Hamdi Alper GNGR ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Hamza KAHRMAN ( Adnan Menderes niversitesi )



Do. Dr. Haim AKA ( ukurova niversitesi )

Do. Dr. Hilmi NSAL ( Gazi niversitesi )

Do. Dr. brahim ETN ( Akdeniz niversitesi )

Do. Dr. zzet YKSEK ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Jumali Kazimovich SHABANOV ( Tashkent State Insttute of Oriental Studies )

Do. Dr. Ludmila MANEA ( Dunarea de jos din Galati University )

Do. Dr. Mehmet AKSARAYLI ( Dokuz Eyll niversitesi )

Do. Dr. Murat AKYZ ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Mustafa KIRLI ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Necati FT ( Bilecik eyh Edebali niversitesi )

Do. Dr. Pnar GZEL ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Do. Dr. Sabiha Kl ( Hitit niversitesi )

Do. Dr. aban ESEN ( Bartn niversitesi )

Do. Dr. Wawryzniec CZUBAC ( Poznan University of Life Sciences )

Do. Dr. Ylmaz YEL (Gazi niversitesi)

Dr. r. yesi Akif KSE (Kahramanmara St mam niversitesi)

Dr. r. yesi A. Ozan ONA ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Ali NAL( Hitit niversitesi)

Dr. r. yesi Aynur NCEKIRIK ( Manisa Celal Bayar niversitesi )


Dr. r. yesi Erkan ATALMI ( Kahramanmara St mam niversitesi )

Dr. r. yesi Esma MIHLAYANLAR ( Trakya niversitesi )

Dr. r. yesi Esra BLMEZ CERC ( Afyon Kocatepe niversitesi )

Dr. r. yesi Ferhat ARSLAN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Fuat GKE ( Kilis 7 Aralk niversitesi )

Dr. r. yesi Glenaz SELUK ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Hrriyet BLGE ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Kemal BOSTAN ( Krkkale niversitesi )

Dr. r. yesi Mete Kaan NAMAL ( Akdeniz niversitesi )

Dr. r. yesi Mustafa ARI ( Bilecik eyh Edebali niversitesi )

Dr. r. yesi Mustafa KOANCI ( Akdeniz niversitesi )

Dr. r. yesi Mustafa TAYTAK ( Uak niversitesi )

Dr. r. yesi Neslihan KO ( Hitit niversitesi )

Dr. r. yesi Nihat ALTUNTEPE (Sleyman Demirel niversitesi)

Dr. r. yesi Ramazan ARSLAN ( Bartn niversitesi)

Dr. r. yesi Rdvan KESKN ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Sevin SOYOCAK ZALP ( Hitit niversitesi )

Dr. r. yesi Uur EK ( Mehmet Akif niversitesi )

Dr. r. yesi Zeynep ONA ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi skender DEMRBLEK ( Marmara niversitesi )

Dr. Handan GLER PLK ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. Hakan BAY ( Dokuz Eyll niversitesi)

Sanat ve Sergi Dzenleme Kurulu Prof. Dr. Hakan ARSLAN ( Dzce niversitesi )

Do. Dr. zzet YKSEK ( Manisa Celal Bayar niversitesi )

Dr. r. yesi Esma MIHLAYANLAR ( Trakya niversitesi )



Destekleyen niversiteler ve Kurumlar

https://www.google.com/imgres?imgurl=https://ubs.cbu.edu.tr/images/uni-logo2.png&imgrefurl=https://ubs.cbu.edu.tr/&docid=bXgyvWSh55Dd9M&tbnid=BKXjUazU60GhYM:&vet=10ahUKEwjVjvGw9rveAhWBqIsKHccDB48QMwhmKB4wHg..i&w=187&h=200&bih=931&biw=1920&q=manisa celal bayar %C3%BCniversitesi&ved=0ahUKEwjVjvGw9rveAhWBqIsKHccDB48QMwhmKB4wHg&iact=mrc&uact=8https://www.google.com/imgres?imgurl=https://www.vlissingen.nl/fileadmin/_processed_/9/d/csm_Logo_HZ_57a1a39cc0.jpg&imgrefurl=https://www.vlissingen.nl/english/welcome/studying-in-vlissingen/studying-in-vlissingen/hz-university-of-applied-science.html&docid=rjP6-_ttwV9v-M&tbnid=OCJ_jYdFpoVnbM:&vet=10ahUKEwjrkvr187veAhVik4sKHV2kCskQMwiGASg9MD0..i&w=734&h=300&bih=931&biw=1920&q=University of Applied Science &ved=0ahUKEwjrkvr187veAhVik4sKHV2kCskQMwiGASg9MD0&iact=mrc&uact=8

IV. ULUSLARARASI STRATEJK ARATIRMALAR KONGRES

IV. INTERNATIONAL STRATEGIC RESEARCH CONGRESS

7 11 Kasm/November 2018, Antalya/Trkiye

I

NDEKLER NDEKLER ..................................................................................................................................................................I BLDR NO 18: MEVDUAT ve KATILIM BANKALARININ FNANSAL PERFORMANSLARININ KARILATIRILMASI: TRKYE RNE .................................................................................................................. 1

Do.Dr. Pnar PEHLVAN ................................................................................................................................................................................... 1

BLDR NO 31: GRENLERN SOSYAL SERMAYE BRKMLERNN BEER SERMAYELERN DEERE DNTREBLME NOKTASINDAK ROLNE YNELK ALAN ARATIRMASI ........................................... 15

Dr. r. Gr. Emel ABA ENBAYRAM ........................................................................................................................................................... 15

BLDR NO 38: 1999 DEPREMLER SONRASI DZCE LNN YENDEN YAPILANMA SRELERNN incelenmesi .................................................................................................................................................................... 29

Emrah Ylmaz; Hakan Arslan .............................................................................................................................................................................. 29

BLDR NO 40: KOB FNANSMANINDA FARKLI BR ALTERNATF: KRED GARANT FONU ..................... 35 Do.Dr. Pnar Pehlivan ......................................................................................................................................................................................... 35

BLDR NO 42: KAMU SALIK ALIANLARININ GELR SEVYESNE GRE RGTSEL BALILIK ANALZ ........................................................................................................................................................................ 42

Murat AK ............................................................................................................................................................................................................... 42

BLDR NO 44: GOOGLE ALIVER-FYAT KARILATIRMA SSTEMNN REKABET HUKUKU BAKIMINDAN DEERLENDRLMES ..................................................................................................................... 50

Prof. Dr. Tekin Memi ........................................................................................................................................................................................... 50

BLDR NO 52: SALIK SEKTRNDEK KBR DAVRANIININ ETKLERNE LKN BR DEERLENDRME ....................................................................................................................................................... 62

r. Gr. Dr. erife Alev UYSAL ....................................................................................................................................................................... 62

BLDR NO 53: ERKEK EGEMEN FUTBOL KULP YNETMNDE KADIN YNETCLER: LKSEL ROL GREV ROL ET DAVRANII ............................................................................................................................ 66

Yeliz Eratl irin; Fatma Pervin Bilir; zge Aydn; Tayfun irin ..................................................................................................................... 66

BLDR NO 55: DVZ KURU OYNAKLIININ TRKYENN THALAT AKIMLARI ZERNE ETKS ....... 75 Dr. r. yesi Ouz Tmtrk ............................................................................................................................................................................ 75

bildiri no 59: YNETM DANIMANLII VE FRMALARIN YNETM DANIMANLIINA KARI TUTUMLARININ NCELENMES: BARTIN L RNE ......................................................................................... 85

Do. Dr. aban ESEN Bahar IIK ...................................................................................................................................................................... 85

BLDR NO 63: HZMETTE YERELLK LKES VE TRKYE ................................................................................ 103 Prof. Dr. Namk Kemal ZTRK; Eren TOZAK ............................................................................................................................................ 103

BLDR NO 64: KUVVETLER ARASI LKLERE GRE HKMET SSTEMLER VE TRKYE AISINDAN DEERLENDRLMES .............................................................................................................................................. 109

Prof. Dr. Namk Kemal ZTRK; Eren TOZAK ............................................................................................................................................ 109

BLDR NO 65: IX. DNEM DYARBAKIR MLLETVEKL NAZIM NEN VE MECLSTEK FAALYETLER ...................................................................................................................................................................................... 117

Dr. r. yesi Cengiz AVKILI; Y. Lisans rencisi Meral MAV .......................................................................................................... 117

BLDR NO 69: Osmanl SON DNEMNDE BR TCAR DAYANIMA RNE: KASTAMONU MLL TCARET ANONM RKET ..................................................................................................................................... 128

Dr. r. yesi Ramazan ARSLAN ................................................................................................................................................................... 128

BLDR NO 72: AN ANALYSIS OF THE CONCEPT OF USER SATISFACTION IN DISTANCE EDUCATION SYSTEMS FROM THE TECHNOLOGY ACCEPTANCE MODEL PERSPECTIVE ................................................. 139

Burak BIRGREN; Adnan AKTEPE; Rahmi BAK........................................................................................................................................ 139

BLDR NO 75: ORAN ANALZ YNTEM LE KIT RNLER SEKTRNN KISA VADEL KREDBLTE ANALZ ............................................................................................................................................. 145

Dr. r. yesi nal GLHAN; r. Gr. ule KIZILTUN BEDR ........................................................................................................ 145

BLDR NO 78: BR PLANLAMA ARACI OLARAK FAALYET TABANLI BTELEME .................................. 156 Do. Dr. Mustafa KIRLI; r. Gr. Dr. Tekmez KULU; r. Gr. Faruk ZBAY .................................................................................... 156

BLDR NO 79: TRKYE EKONOMS ORTA GELR TUZAINDAN IKMAK N NELER YAPMALI..... 163 Do.Dr. Erdem HEPAKTAN; Dr. r. yesi Hakan Arac; r.Gr.Uur BLGEN ................................................................................ 163

BLDR NO 80: 1980 SONRASI TRKYE EKONOMSNDEK GELMELERN TARIM SEKTR AISINDAN DEERLENDRLMES .............................................................................................................................................. 171




II

Prof. Dr. Osman Murat Kotrk ........................................................................................................................................................................ 171

BLDR NO 81: TRKYEDE FT RGTLENMES VE KOOPERATFLER BANKASI MODEL ............... 177 Prof. Dr. Osman Murat Kotrk ........................................................................................................................................................................ 177

BLDR NO 83: SYASET BLM VE KAMU YNETM RENCLERNDE BRNC SINIF LE DRDNC SINIF ARASI DNEMDE EVRE ALGISI DEM: BARTIN NVERSTES RNE ................................... 184

Dr. r. yesi Mesut KAYAER; Dr. r. yesi Salih FT .................................................................................................................... 184

BLDR NO 84: SRDRLEBLR KENTSEL DNM KAVRAMI ZERNE BR ANALZ ...................... 209 Do. Dr. zzet Yksek .......................................................................................................................................................................................... 209

BLDR NO 85: TRKYEDE KOMPOZT NAAT MALZEMES SEKTRNDE EVRESEL SRDRLEBLRLK ............................................................................................................................................... 215

r.Gr.Dr. Emrah YILMAZ; Do.Dr. Hakan ARSLAN .............................................................................................................................. 215

BLDR NO 86: TRKYE VE DNYADA NC SEKTR OLARAK KOOPERATFLERN YER VE NEM ...................................................................................................................................................................................... 219

Prof. Dr. Osman Murat Kotrk ........................................................................................................................................................................ 219

BLDR NO 89: THE EFFECTS OF STRATEGIES IMPLEMENTED BY PTT KARGO ON ITS PERCEIVED BRAND IMAGE ......................................................................................................................................................................... 223

Prof. Dr. Hakan ELK; Res. Asst. Rdvan KOCAMAN................................................................................................................................ 223

BLDR NO 90: THE EFFECTS OF BANKING SERVICES PROVIDED BY PTT ON CORPORATE IMAGE DIMENSIONS .............................................................................................................................................................. 233

Prof. Dr. Hakan ELK; Res. Asst. Rdvan KOCAMAN ................................................................................................................................ 233

BLDR NO 93: BR MALYETLEME MODEL OLARAK KAYNAK TKETM MUHASEBES ......................... 246 Do. Dr. Mustafa KIRLI; r. Gr. Dr. Tekmez KULU; r. Gr. Faruk ZBAY .................................................................................... 246

BLDR NO 94: TEDARK ZNCR PERFORMANS LMNDE KRTERLERN NCELKLENDRLMES251 Sima NART; Senem NART; Yavuz Tansoy YILDIRIM ................................................................................................................................. 251

BLDR NO 95: DJTALLEME SRECNDE ORGANZASYONLARIN YEN ARAYII: YETENEK 4.0 ......... 255 Senem NART; Yavuz Tansoy YILDIRIM ......................................................................................................................................................... 255

BLDR NO 100: STRATEGIC CONTROLLING IN HIGHER EDUCATION: ERCIYES UNIVERSITY CASE ..... 260 Mustafa Koer; Ebru Aykan; Ahmet Cokun; Gl Karaku ............................................................................................................................. 260

BLDR NO 101: TRKYEDE UYGULANAN MALYE POLTKALARININ EKONOMK ANALZ: 2006-2016 DNEM ...................................................................................................................................................................... 267

Dr. r. yesi Uur iek; r. Gr. Mustafa Alpin Glen ...................................................................................................................... 267

BLDR NO 105: AVRUPA'YA SON DNEM G VE TARTIMALARI ............................................................. 275 Eren TOZAK; Do. Dr. Muhittin TATAROLU ........................................................................................................................................... 275

BLDR NO 107: TEACHING MATHEMATICS IN SCHOOL: WHO, WHAT AND HOW: THE CASE OF THE KYRGYZ REPUBLIC ................................................................................................................................................... 280

Anarkul Urdaletova; Syrgak Kydyraliev; Kanaiym Kydyralieva ..................................................................................................................... 280

BLDR NO 108: MAGIC SQUARES AND PRINCIPLES OF THEIR CONSTRUCTON ...................................... 287 Syrgak Kydyraliev; Anarkul Urdaletova; Kanaiym Kydyralieva ..................................................................................................................... 287

BLDR NO 109: OKUL YNETCLERNN PROGRAM OKURYAZARLIK DURUMLARINA LKN RETMEN GRLER ZERNE NTEL BR ALIMA .................................................................................. 294

Dr. r. yesi Veda YAR YILDIRIM; Dr. r. yesi Fevzi DURSUN ..................................................................................................... 294

BLDR NO 114: BELEDYE ALIANLARININ MUTLULUKLARI: MANSA BYKEHR BELEDIYESI RNE ....................................................................................................................................................................... 306

Hriyet BLGE ..................................................................................................................................................................................................... 306

BLDR NO 117: BAIMSIZ DENETMDE ROTASYON UYGULAMASININ DENET BAIMSIZLII VE DENETM KALTES ZERNE ETKS: YEMNL MAL MAVRLER ZERNE BR ARATIRMA ............ 316

Do. Dr. Cuma ERCAN; Do. Dr. Glsn SEVEROLU ......................................................................................................................... 316

BLDR NO 118: TRK VERG YARGISINDA SON GELMELER: STNAF MAHKEMELERNE GE ....... 324 Prof. Dr. Ramazan Armaan; Nagihan Erdal ................................................................................................................................................... 324

BLDR NO 123: SOSYAL BASKI VE HAKEMLIK YETKINLII: TRKIYE SPER LIG FUTBOL HAKEMLERI RNEI ....................................................................................................................................................................... 328

Yeliz Eratl irin ; Tayfun irin; zge Aydn.................................................................................................................................................... 328

BLDR NO 125: KARILIKSIZ EKLER AISINDAN BANKALARIN SORUMLULUKLARI ........................... 336 Ayhan YATBAZ; Ali Rza GKBUNAR ......................................................................................................................................................... 336




III

BLDR NO 126: AHP TABANLI VZA YNTEM KULLANARAK BANKA ETKNLK DEERLENDRMES 340 Dr. r. yesi Adem BABACAN ..................................................................................................................................................................... 340

BLDR NO 127: AHP VE TOPSS YNTEM KULLANARAK BLGSAYAR SEM ........................................ 346 Dr. gr. yesi Adem BABACAN ..................................................................................................................................................................... 346

BLDR NO 130: RETMENLERN KARILIKLI MUTLULUKLARININ YAAM DOYUMLARI LE LKS ...................................................................................................................................................................................... 352

retmen Gzde ner zaslan; Dr. Erkan Hasan Atalm .......................................................................................................................... 352

BLDR NO 132: GELMEKTE OLAN LKELER PERSPEKTFNDE ELEKTRONK TCARET UYGULAMALARINDA KARILAILAN PROBLEMLER ...................................................................................... 359

Rahmi BAK ......................................................................................................................................................................................................... 359

BLDR NO 134: TARIMSAL LOJSTK, NEM, AVANTAJLARI: EKRDEKSZ ZM RNE ................ 367 Umut Burak GEYK ........................................................................................................................................................................................ 367

BLDR NO 137: KRED TEMERRT SWAPLARI (CDS) LE BAZI MAKRO EKONOMK VE FNANSAL DEKENLERN LKS ........................................................................................................................................ 373

Umut Burak GEYK ........................................................................................................................................................................................ 373

BLDR NO 138: YEN BLG RETM: DNCE KURULULARI ................................................................... 380 Mehmet Mnip Babur ......................................................................................................................................................................................... 380

BLDR NO 144: TRK VERG HUKUKU AISINDAN VERG UYUMAZLIKLARININ ZMNE YNELK YARGI YOLU DIINDAK ALTERNATF ZM ARAYILARI ......................................................................... 391

Ramazan ARMAAN; Aye ARMAAN; Abdullah KAPLAN ................................................................................................................... 391

BLDR NO 148: BR SYANIN MAL ANATOMS: PATRONA HALL AYAKLANMASI ................................ 400 Prof.Dr. Ali Rza GKBUNAR ......................................................................................................................................................................... 400

Do.Dr. Alparslan UUR .................................................................................................................................................................................. 400

BLDR NO 150: GEMTEN GNMZE SEMT PAZARLARININ DNM ZERNE BR NCELEME ...................................................................................................................................................................................... 405

Do. Dr. zzet YKSEK ..................................................................................................................................................................................... 405

BLDR NO 152: BST METAL ANA SANAY LETMELERNN FNANSAL YAPILARININ BELRLENMES ...................................................................................................................................................................................... 412

Dr. r. yesi Tayfun Deniz Kuu .................................................................................................................................................................. 412

BLDR NO 155: NVERSTE HASTANESNDEK TIBB SEKRETERLERN EMPATK BECERLERNN DEERLENDRLMES .............................................................................................................................................. 417

Dr. Aynur TORAMAN ...................................................................................................................................................................................... 417

BLDR NO 160: KRED DERECELENDRME NOT AIKLAMALARININ GELMEKTE OLAN LKELERE AT CDSLER ZERNDEK ETKLER ............................................................................................................................ 422

Umut Burak GEYK ........................................................................................................................................................................................ 422

BLDR NO 162: ULUSAL KALKINMA PLANLARINDA KENTSEL ALTYAPIYA LKN POLTKALARIN KARILATIRMALI BR ANALZ ........................................................................................................................... 433

Rasim AKPINAR; Ahmet UAR; smail BAARAN ..................................................................................................................................... 433

BLDR NO 163: 5355 SAYILI MAHALL DARE BRLKLER KANUNU KAPSAMINDA JEOTERMAL KAYNAKLI BELEDYELER: AFYONKARAHSAR RNE ................................................................................. 443

smail BAARAN; Ahmet UAR; Rasim AKPINAR; Aye EFE ................................................................................................................... 443

BLDR NO 164: KONUT FYATLARINDA BALON OLUUMUNUN BELRLENMES: TRKYE RNE .. 453 Prof. Dr. Taha Bahadr SARA ......................................................................................................................................................................... 453

BLDR NO 165: OECD LKELERNDE YALANAN NFUSUN EMEKLLK SSTEMNE ETKS ................ 457 Ergn METN Bahadr Bilge AYCAN .............................................................................................................................................................. 457

BLDR NO 167: SINIF RETMENLERNN RETM YETERLLK ALGILARI ............................................ 467 Murat Ekin; Glay Bedir .................................................................................................................................................................................... 467

BLDR NO 168: OKUL NCES ETM PROGRAMINDAK KARAKTER ETMNNE YNELK KAZANIMLARIN NCELENMES ............................................................................................................................ 474

Muhammed atalba; Glay Bedir..................................................................................................................................................................... 474

BLDR NO 169: TRK VERG HUKUKUNDA VERG HBARI VE HBAR KRAMYES .................................. 481 Ara. Gr. Dr. Hakan BAY ................................................................................................................................................................................. 481

BLDR NO 170: VERGLENDRMEDE KANUNLK LKESNN TRK VERG HUKUKUNDAK YER VE NEM ......................................................................................................................................................................... 489




IV

Ara. Gr. Dr. Hakan BAY ................................................................................................................................................................................. 489

BLDR NO 172: TRK VERG SSTEMNDE CRETLLERN VERGLENDRLMES ...................................... 497 Prof. Dr. Zeynep ARIKAN ................................................................................................................................................................................ 497

BLDR NO 174: TRKYEDE BAST USULDE VERGLENDRME ..................................................................... 511 Prof. Dr. Zeynep ARIKAN ................................................................................................................................................................................. 511

BLDR NO 178: SOSYAL BELEDYECLK UYGULAMALARI: MANSA BYKEHR BELEDYES RNE ...................................................................................................................................................................................... 518

smail BAARAN; Ahmet UAR; Rasim AKPINAR; Trkan AKBALIK ................................................................................................... 518

BLDR NO 182: YAAM BOYU RENME LE LKLENDRLEN KAVRAMLARI EREN TEZLERN NCELENMES ............................................................................................................................................................ 528

Glenaz SELUK; Yunus Emre KELE; Gamze GEDK ............................................................................................................................... 528

BLDR NO 184: BR MATEMATK RETMEN ADAYININ MATEMATKSEL MODELLEME ETKNL UYGULMASINA LKN DENEYMLER ............................................................................................................... 537

Aysun Nket EL; Esra BUKOVA GZEL................................................................................................................................................... 537

BILDIRI NO 185: KONKORDATO VE FNANSAL RAPORLARA ETKS ............................................................. 540 zgr ATIKKA; Atilla UYANIK; Ayhan YATBAZ .................................................................................................................................. 540

BLDR NO 186: 1980'DEN GNMZE TRKYE'DE ENERJ TKETM LE EKONOMK BYME ARASINDAK LK .................................................................................................................................................. 547

Emine Trkan AYVAZ GVEN; Deniz ZNGN ....................................................................................................................................... 547

BLDR NO 190: II. DNYA SAVAINDA HTKRLA MCADELEDE ALINAN BR NLEM: SRGN ve YER KAPATMA CEZASI .......................................................................................................................................... 557

Prof. Ali Rza GKBUNAR; Do. Dr. Hamza KAHRMAN ..................................................................................................................... 557

BLDR NO 199: NSAN HAKLARI BALAMINDA KNC VE NC KUAK HAKLAR ......................... 564 Dr. r. yesi mmglsm Kl; mer Korkmaz....................................................................................................................................... 564

BLDR NO 201: ORTAOKUL MATEMATIK OGRETMENI ADAYLARI KAVRAMSAL ANLAMAYI NASIL ELE ALIYORLAR? .............................................................................................................................................................. 575

Aytu ZALTUN ELK; Aysun Nket EL; Esra BUKOVA GZEL .................................................................................................... 575

BLDR NO 202: MATEMATK RETMEN ADAYLARININ GELTRDKLER PERMSTASYON ETKNLNN KAVRAMSAL ANLAMA AISINDAN NCELENMES ............................................................. 580

Aysun Nket EL; Esra BUKOVA GZEL................................................................................................................................................... 580

BLDR NO 203: RYA TABRNMES GELENENE DAR BR ESER ZERNE ............................................ 584 Dr. r. yesi Bilal ELBR ............................................................................................................................................................................... 584

BLDR NO 204: EDDD BN ADIN HKAYESNE DAR .................................................................................. 588 Dr. r. yesi Bilal ELBR ............................................................................................................................................................................... 588

BLDR NO 205: PEDATRDE KANITA DAYALI UYGULAMALAR................................................................... 593 Nebiye Gl; Do. Dr. Sevda Arslan ................................................................................................................................................................... 593

BILDIRI NO 207: YENDOANIN CLT BAKIMI .................................................................................................... 597 Emine zpelit; Do.Dr. Sevda Arslan ............................................................................................................................................................... 597

BLDR NO 208: TRKYE VE KAZAKSTANDA OMBUDSMANLIK ................................................................ 602 mmglsm Kl; Fethi Kl.......................................................................................................................................................................... 602

BLDR NO 209: KURUMSAL YNETMN ENTELEKTEL SERMAYE BALAMINDA ETKNL............. 613 Gkhan Berk zbek; Taner zbek; Uur Bilgen ............................................................................................................................................... 613

BLDR NO 210: REEL EFEKTF DVZ KURUNUN SEKTREL ETKLER ....................................................... 619 Taner zbek; Gkhan Berk zbek; Bahadr Bilge Aycan ................................................................................................................................. 619

BLDR NO 211: BR SATIN ALMA TR OLARAK DORUDAN TEMN USUL.......................................... 627 Dr. r. yesi aban Ertekin ............................................................................................................................................................................ 627

BILDIRI NO 212: EKONOMDE KADIN STHDAMI ............................................................................................. 633 Esra Gven; Uur Bilgen ; Bahadr Bilge Aycan .............................................................................................................................................. 633

BLDR NO 213: KURUMSAL HAYATTA LETM BECERLER: GRDES BELEDYES ALIANLARI ZERNE BR UYGULAMA ...................................................................................................................................... 642

Dr. r. yesi. Ahmet ZTRK; r. Gr. Dr. Esra GVEN ; r. Gr. Uur BLGEN ...................................................................... 642

BLDR NO 214: 2001-2008-2018 DNEMLERNN EKONOMK OLAYLARININ KARILATIRILMASI ....... 651 Hakan Arac; Uur Bilgen; Bahadr Aycan ....................................................................................................................................................... 651




V

BLDR NO 215: ADVANCED TECHNOLOGY AND SOCIAL IMPACTS CONCERNING THE INTERNATIONAL ECONOMIC SYSTEM ................................................................................................................ 656

Hakk FT ....................................................................................................................................................................................................... 656

BLDR NO 217: MESLEK STRES VE YAAM DOYUMU ILIKISINDE PSIKOLOJIK GLENDIRMENIN ARACILIK ROL ZERNE BR ALAN ARATIRMASI ........................................................................................ 661

Gamze Ebru FT; Alper GRER ................................................................................................................................................................. 661

BLDR NO 219: EKONOMK ANLAMDA AVRUPACILIK, AVRASYACILIK, TRK BRL VE TURANCILIK KAVRAMLARININ GELM VE GELECEK UFUKLARI ...................................................................................... 678

Prof. Dr. Kutluk Kaan SMER ....................................................................................................................................................................... 678

BLDR NO 223: YEN STRATEJ BYK VER ...................................................................................................... 689 Prof. Dr. Kutluk Kaan SMER ....................................................................................................................................................................... 689

BLDR NO 225: TRK DNYASININ EKONOMK GELM VE TRK DEVLETLER VE HALKLARI ARASINDA TCAR PERSPEKTFLER ...................................................................................................................... 700

Prof. Dr. Kutluk Kaan SMER ....................................................................................................................................................................... 700

BLDR NO 228: FEN BLMLER RETMEN ADAYLARININ RETM YNTEM VE TEKNKLERNE LKN GRLERNN NCELENMES ............................................................................................................... 714

zlem Gke Tekin; Glay Bedir ........................................................................................................................................................................ 714

BLDR NO 230: FRMALARIN FNANSAL KALDIRA DERECELERNN HESAPLANMASI VE BORSA STANBULDA BR UYGULAMA ............................................................................................................................. 722

Dr. r. yesi Tayfun Deniz Kuu .................................................................................................................................................................. 722

BLDR NO 231: TRKYEDEK KATILIM BANKALARININ LKDTE SORUNLARI VE BU SORUNLARI AMAK N KULLANDIKLARI YNTEMLER ..................................................................................................... 727

Ayhan YATBAZ .................................................................................................................................................................................................. 727

BLDR NO 232: 18Q DELESYON SENDROMLU NADR BR OLGU ................................................................... 731 Dilek GN BLG; F. Srr AM .................................................................................................................................................................... 731

BLDR NO 233: NADR BR HASTALIK TANISI: EPSTEIN SENDROMU .......................................................... 739 Aydeniz AYDIN GM, Srr AM............................................................................................................................................................. 739

BLDR NO 234: KROMOZOM ANOMALLER VE TRZOM .............................................................................. 747 Aydeniz AYDIN GM, F. Srr AM ........................................................................................................................................................ 747

BLDR NO 235: INTERTISYEL AKCIER HASTALIINDA SFTPC MUTASYONU.......................................... 754 Dilek GN BLG, F. Srr AM .................................................................................................................................................................... 754

BLDR NO 236: HOKPPDA T704M MUTASYONU VE YEN BR KLNK ANTTE .......................................... 759 Dilek GN BLG, Aydeniz AYDIN GM, H. Betl GERK ELEB, Esra OLAK, F. Srr AM .............................................. 759

BLDR NO 237: AMBIGUUS GENITALE LE BAVURAN BIR OLGUDA MOSAIC TURNER SENDROMU .. 765 Aydeniz AYDIN GM, Esra OLAK, Dilek GN BLG, F. Srr AM ........................................................................................... 765

BLDR NO 238: GATA-1 LKL XE BALI STOPEN HASTALIINDA YEN BR MUTASYON ............... 770 Dilek GN BLG, Aydeniz AYDIN GM, H. Betl GERK ELEB, Esra OLAK, F. Srr AM .............................................. 770

BLDR NO 239: YENDOAN SARILIKLARINDA FOTOTERAP ...................................................................... 776 zge SEVER; Do.Dr.Sevda ARSLAN ............................................................................................................................................................ 776

BLDR NO 240: TRKYEDE VERG AFLARININ DEERLENDRLMES: VERG DENETM ELEMANLARI LE BR ALAN ARATIRMASI .................................................................................................................................. 780

hsan Cemil DEMR; Pnar Bengi KAYA ......................................................................................................................................................... 780

BLDR NO 241: WAYS TO REDUCE TAX EVASION BEHAVIORS: EMPIRICAL FINDINGS ........................... 787 hsan Cemil DEMIR ............................................................................................................................................................................................ 787

BLDR NO 243: TRKYEDE ULUSLARARASI BRL LE YAPILAN YAYINLARIN PROFL ................ 794 Ramazan GKBUNAR, A. Ayben ELK, Enis YAKUT, Ebru SRC ................................................................................................. 794

BLDR NO 244: CORPORATE DYNAMICS OF TURKEY'S ECONOMIC BLOCKS AND FACILITIES COMPLIANCE WITH TERMS OF GLOBALIZATION ............................................................................................ 802

Hakk FT ....................................................................................................................................................................................................... 802

BLDR NO 245: NAAT SEKTRNDE SRDRLEBLRLK VE BNALARIN YENDEN LEVLENDRLMES................................................................................................................................................. 808

eref TOPLU; Do. Dr. Hakan ARSLAN ......................................................................................................................................................... 808

NVERSTELERDE MARKALAMA VE LOGO LKS: NVERSTE LOGOLARININ GSTERGEBLMSEL ANALZ ...................................................................................................................................................................... 821




VI

Do. Dr. Burcu KSZ; Ar. Gr. Dr. Handan GLER PLK .............................................................................................................. 821

SOSYAL SORUMLULUK REKLAMLARINDA KAHRAMANLIK MGES: GSTERGEBLMSEL ANALZ .... 836 Ar. Gr. Dr. Handan GLER PLK ........................................................................................................................................................... 836

ZKAYNAK KARLILIININ DUPONT ANALZ LE LM ........................................................................ 842 Dr. r. yesi Tayfun Deniz Kuu .................................................................................................................................................................. 842




1

BLDR NO 18: MEVDUAT VE KATILIM BANKALARININ FNANSAL PERFORMANSLARININ KARILATIRILMASI: TRKYE RNE

Do.Dr. Pnar PEHLVAN1

zet

slami bankaclk, slami finans, faizsiz bankaclk ya da bizdeki adyla katlm bankacl olarak adlandrlan bu sistem, kr ve/veya zarara katlma esasna gre almakta ve risk paylamn ngrmektedir. zellikle son otuz ylda finansal sistemde giderek nemli bir yer edinen katlm bankacl, faizden uzak durma eklindeki dini hassasiyetler nedeniyle, geleneksel bankalara yatrlmayan fonlarn faizsiz yntemlerle toplanmas ve bu fonlarn fon ihtiyac olanlara yine faizsiz yntemlerle kullandrlmas amacyla oluturulmu kurumlardr. Katlm bankalarnn en nemli zellii; baz insanlarn faizden saknmas nedeniyle atl duran ve mali sisteme girmeyen fonlar ekonomik hayata kazandrm olmalardr. Mevduat bankalar ile katlm bankalarnn ekonomide yerine getirdikleri fonksiyonlar ok farkl olmasa da, tasarruflar toplamak ve yatrma ynlendirmek grevini farkl yntemlerle yerine getirmektedirler. slam dini asndan faizin haram klnmas nedeniyle kr ve zarara katlma esasna gre faaliyet gsteren katlm bankalar, tasarruflarn kullandrmalar karlnda faiz almak istemeyen tasarruf sahiplerinin sermaye birikimini, etkin bir ekilde ekonomiye kazandrmaktr.

Bu alma; tm ynleriyle katlm bankacln ele almay, katlm bankalarnn ekonomiye salad katklar, Trkiyedeki mevcut durumunu ve gelecee ynelik beklentileri ortaya koymay ve mevduat bankalar ile katlm bankalarnn performanslarnn karlatrlmasn amalamaktadr. Bu amala almada, katlm bankaclnn tanm, nemi, dnyada ve lkemizde ortaya k ve geliimi ile alma ilkeleri aklanmtr. Katlm bankalarnn finansal performansnn mevduat bankalar ile karlatrlmas amacyla youn olarak kullanlan genel kabul grm oranlardan yararlanlmtr. Yaplan analizlerde katlm bankaclnn bankaclk sektr ierisinde giderek artan bir paya sahip olduu ortaya konulmutur.

Anahtar Kelimeler : Katlm Bankacl, Bankaclk Sektr, Mevduat Bankacl

Jel Kodlar : G21, G29.

THE COMPARISON OF FINANCIAL PERFOMANCES OF PARTICIPATION BANKS AND DEPOSIT BANKS: TURKEY SAMPLE

Abstract

The participation banking, so called Islamic banking", "Islamic finance" or "interest-free banking" works in principle of joining both the profit and loss and sharing the risk. Participation banking has quickly become a growing and developing part of financial sector and the banking system for the past thirty years. Participation banks are considered to be an alternative way to implicate the idle funds not being included in the banking system especially due to the susceptibility of interest and in attracting foreign resources with the similar nature to the country. Notwithstanding, participation banks do not have very important differences from deposit banks functionally, they fulfill their duty of collecting savings and lead to the investments in different methods. The participation banks carrying on business in terms of the profit and loss participation basis, meet both the economic and social function in the society.

The aim of this study is to analyse the participation banks on the basis of operating principles, their contribution to the economy, the current situation in Turkey and future expectations; and to compare the participation banks and the deposit banks.

In the study, the definition of participation banking, its importance, its emergence in the world and our country, its development and working principles are explained. In order to compare the financial

1 Manisa Celal Bayar niversitesi Demirci Meslek Yksekokulu, 05324811412, [email protected],

[email protected]

mailto:[email protected]:[email protected]




2

performance of the participation banks with the deposit banks, generally accepted rates are used. The result of this study has revealed that participation banking is of growing importance and share in the banking sector.

Key Words: Participation Banking, Banking Sector, Deposit Banking.

JEL kodu: G21, G29.

1. Giri

Finansal piyasalarda daha hzl, daha kolay ve daha fazla miktarda ihtiya sahibine fon ulatrlabilmesi iin sz konusu piyasada ilem gren finansal aralarn ok ve eitli olmas nem tamaktadr. Bir lkede ilem gren finansal aralarn belli tr ve say ile fazla olmas, her trl talebi karlayacak lde yeterli finansal ara eidinin varl, o lkede finansal gelimiliin gstergelerinden biridir. Katlm bankalar, sz konusu finansal ara eitliliine nemli derecede katk salayan finans kurululardr.

Temel yaps itibariyle katlm bankacln, parasal ilemlerle mal ve hizmet hareketlerinin birbirine sk skya baland, her para hareketinin mutlaka bir mal veya hizmete karlk geldii; gelirin ise, kr ve zarar ortakl esasna gre blld bir sistem olarak tanmlamak mmkndr.

Trkiyede 1983 ylndan itibaren zel finans kurumu adyla faaliyet gsteren katlm bankalar, 2005 ylndan itibaren 5411 sayl Bankaclk Kanunu kapsamna alnarak katlm bankas ad altnda almaya devam etmitir. Katlm bankalar, farkl nedenlerle ekonomiye kazandrlamayan fonlarn faizsiz bankaclk ilkeleri erevesinde ekonomiye kazandrlmas, faizden kanan uluslararas fonlarn ekilmesinde araclk edilmesi ve geleneksel bankaclk hizmetlerin sunulmas noktasnda mevduat bankalarnn yan sra yeni bir seenek olmu ve bankaclk sektrnn eitlenmesine de katk salamtr.

Bu dorultuda almann amac; Trkiyede ve dnyada katlm bankaclnn geliimi, alma prensipleri ve dier bankalardan farkllklarn ortaya koyarak, katlm bankalar ile mevduat bankalarnn finansal performanslarnn karlatrlmasdr. Bu amala; 2006-2016 dnemi iin eitli finansal oranlar yardmyla mevduat bankalar ve katlm bankalarnn mali yaplar karlatrlmaktadr.

Bu amala almann ilk blmnde katlm bankaclnn tanmna, geliimine, fon toplama ve fon kullandrma yntemlerine, alma ilkelerine ve katlm bankalarnn swot analizine yer verilmitir. kinci blmde benzer almalara ynelik literatr taramas ele alnm, nc blmde yntem ve kullanlan oranlar belirtilerek almann kapsam aklanm, son blmde bulgular deerlendirilerek sonu ve nerilere yer verilmitir.

2. Katlm Bankacl

Katlm bankalar slam dinine gre yasak olan faiz uygulamasnn bulunmad, faizsiz esasa gre bankaclk faaliyeti yapan kurululardr. Katlm bankacln en belirgin fonksiyonu gerek faiz hassasiyeti bulunan tasarruf sahiplerinin tasarruflarn, gerekse sistemin dnda atl bulunan fonlar ekonomiye kazandrmaktr. Katlm bankalar, kr-zarar ve risk paylam esasnn hakim olduu bir bankaclk trdr.

Faiz, katlm bankalarnn esas ald slam dininin yasaklarndan biridir. nk slami inana gre faiz, karl olmayan bir kazantr. nsanlardaki erdem duygularn kreltir, toplumsal yardmlamay nler, insanlar ticaret, ziraat ve zanaat gibi temek ekonomik faaliyetlerden uzaklatrr, snfsal atmay arttrr ve devletleri mali ynden zayflatp da baml hale getirir (zsoy, 1994;39). Faizi Kuran ve Snnette ifade eden riba; Arapada art, arclk, gelime gibi anlamlara gelmektedir. Ekonomideki tm ilem ve szlemeler, faiz unsuru olmadan gerekletirilmelidir (Iqbal,2006;3). slamiyet kesin ve keskin bir dille faizi yasaklarken, ticareti serbest brakmtr. Ticaret, hem helal klnm, hem de tevik edilmitir (Aktepe, 2012;22-23).

Bahsedilen bu olumsuzluklarn giderilmesi noktasnda en nemli etken katlm bankas, slami banka, kr-zarar ortakl bankas ya da faizsiz banka olarak isimlendirilen kurumlardr. Katlm bankacl, slami hukuk sistemine paralel olarak dzenlenmi, alma ilkelerini bata Kuran ve Snnet olmak zere slami kaynaklara dayandran bir finans alt sistemidir. slami bankalar, faizsiz




3

almas ve risk paylam getirmesi sebebiyle geleneksel bankalardan ayrlr (Parlakkaya ve rk, 2011;398).

zetle; katlm bankalar; alternatif finansman yntemi hizmetleri sunan, finansal sektrde faaliyette bulunan, reel ekonomiyi finanse eden ve bankaclk hizmetleri sunan kurululardr. Bu kurumlar; bankaclk hizmetleri yapmann yan sra, tasarruf sahiplerinden cari hesap ve kar/zarar ortakl hesaplar yoluyla topladklar fonlar, faizsiz finansman prensiplerine gre, reel sektre aktararak, oluan kar veya zarar, tasarruf sahipleriyle paylamaktadrlar (Tun, 2000: 13).

Geleneksel bankaclkta, oran nceden belirlenmi faiz karlnda mudilerden toplanan mevduatlar, bankann belirledii faiz oran zerinden, fon ihtiyac olanlara kredi seklinde kullandrlmaktadr. Katlm bankaclnn, geleneksel bankaclktan ayran en nemli husus, faiz yerine katlm pay salamasdr. Katlmclarn faaliyet sonularna katlmasn ngren bu sistem, faizsiz bankaclk olarak da bilinmektedir (zcan ve Hazrolu,2000: 9).

Katlm bankalarnn klasik bankalardan ilevsel olarak pek fazla fark yoktur. Ancak tasarruflar toplamak ve bu tasarruflar yatrma aktarmak ilevini farkl modellerle yerine getirirler. (Yanpar, 2014;125).

Katlm bankalar yolu ile Krfez sermayesinin yurda ekilmesi amac balangta n planda tutulmusa da, daha sonra faize scak bakmayan kesimin elindeki atl fonlarn ekonomiye kazandrlmas amacnn n plana kt grlmektedir (nal, 2000: 16).

Dnya finans piyasalarndaki geliimine paralel bir ekilde katlm bankalarnn Trkiyedeki nemi gn getike artmaktadr. Bu durum, katlm bankalarnn rnlerine olan talebin, katlm bankalarnn mteri saysnn ve katlm bankalarnn bankaclk sektr iindeki paynn gn getike arttn gstermektedir.

Ksaca ifade etmek gerekirse; modern katlm bankacl, ortaya kt birka on yl ncesinden gnmze kadar geleneksel finansal sistem ierisinde kendisine baarl bir ekilde yer edinmitir (Lee ve Ullah,2007;244).

2.1. Dnyada ve Trkiyede Katlm Bankacnn Geliimi

1969 ylndaki slam Konferansna katlan lkeler arasnda slam Kalknma Bankas ve slam Bankalar Birlii kurulduktan sonra faizsiz bankaclkla ilgili gelimeler grlmeye balamtr. Ancak yine de 1963-1966 yllar arasnda Msrn bir kasabasnda Ahmet en-Neccar tarafndan kurulan faizsiz banka modeli, bu alandaki ilk deneme olarak kabul edilebilir (TKBB, 2012; 83). Ardndan 1971 ylnda Msrda devlet desteiyle kurulan Nasr Sosyal Bankas ilk faizsiz ticari banka rneidir. 1974 ylnda Ciddede kurulup 1975 ylnda faaliyete geen ve halen faaliyetini srdren slam Kalknma Bankasnn ardndan kurulmaya balayan slami bankalarn says tm dnyada giderek artmaktadr.

slami bankaclk konusunda Malezya nde gelen lkelerdendir. Klasik bankaclkla birlikte gelien faizsiz bankaclk 2012 ylnda sektrn %20sine ulamtr. randa da bankaclk sektr slami finans kurallarna gre yaplandrlmtr. Toplam slami finans varlklarnn yaklak %40nn randa olduu ileri srlmektedir. Dnyada en byk on slami bankadan yedisi randadr (Serpam, 2013;9). Bugn dnya zerinde 100den fazla faizsiz sistemde alan banka bulunmaktadr. Bu bankalarn bulunduu lkelere rnek olarak svire, Lksemburg, Danimarka, Filipinler, Amerika Birleik Devletleri, Malezya, Hong Kong, Bahreyn, Sudan, Kuveyt, ngiltere, Kazakistan, Pakistan, Rusya, Banglade, Katar, Suudi Arabistan, Birleik Arap Emirlikleri, Endonezya gibi lkeler saylabilir. Bununla beraber Afganistan, Irak, Suriye, Yemen ve Libya gibi Mslman olup da faizsiz bankaya sahip olmayan lkeler de bulunmaktadr (Parlakkaya ve rk,2011;10; TKBB,2012; 85-86).

Trkiyenin katlm bankacl olarak ifade edilen bankaclk modeliyle tanmas, kapal ekonomiden da ak serbest bir piyasa ekonomisine geiin yaand 1980li yllarda, uluslararas piyasalara uyum salama srecinde gereklemitir (zcan ve Hazrolu, 2000;9). lkemizde slami prensipler referans alnarak bankaclk faaliyetlerinin yaplmasna 16.12.1983 tarih, 83/7506 sayl Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile zel finans kurumu ad altnda izin verilmitir. Bu yeni anlayn esas amac, ekonomiye katlamayan mali deerleri yastk altndan kararak ekonomiye aktarmaktr.




4

1985 ylnda da faizsiz anlay ierisinde bankaclk faaliyeti gerekletiren iki zel finans kurumu kurulmutur (Aras ve ztrk, 2011, 169-170). Trkiyede 1985 ylnda kurulan Albaraka Trk Finans Kurumu A.. ve Faisal Finans Kurumu A.. slami esaslara gre kurulmu ilk kurumlardr. Ardndan 1989 ylnda Kuveyt Trk Evkaf Finans Kurumu A.., 1991 ylnda Anadolu Finans Kurumu A.., 1995 ylnda hlas Finans Kurumu A.. ve 1996 ylnda da Asya Finans Kurumu A.. kurulmutur.2 (zsoy, 2011; 22-23).

zel finans kurumlar 1999 ylnda 4389 sayl Bankalar Kanunu kapsamna alnm ve 01.11.2005 tarihinde yrrle giren 5411 sayl Bankaclk Kanunu ile ismi katlm bankas olarak deitirilmitir. Gnmzde faaliyet gsteren katlm bankalarndaki hesaplar Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TMSF) gvencesi altna alnm ve 2005 ylndaki dzenlemeden sonra hzl bir ekilde bymeye balamlardr. (TKBB, 2012; 88; Serpam, 2013; 7).

Trkiyede 2016 yl itibariyle 5 katlm bankas faaliyet gstermektedir. Bunlar; Albaraka Trk, Kuveyt Trk, Trkiye Finans, Ziraat Katlm ve Vakf Katlm bankalardr. lkemizdeki katlm bankalar ile ilgili genel bilgiler yledir:

-Trkiye Finans Katlm Bankas A..: 1984 ylnda kurulmutur. Banka sermayesinin %60 2008 ylnda Suudi Arabistann en byk bankas olan The National Commercial Bank tarafndan satn alnmtr.

-Albaraka Trk Katlm Bankas A..: 1985 ylnda kurulmutur. Banka sermayesinin %66s yabanc ortaklara (ounluu Orta dou merkezli Albaraka Bankaclk grubuna), %9,20si dier ortaklara ait olup, yaklak % 25i halka aktr.

-Kuveyt Trk Katlm Bankas A..: 1989 ylnda kurulmutur. Banka sermayesinin %62,24 Kuwait Finance House KSCye, %18,72si Vakflar Genel Mdrlne, %9u slam Kalknma Bankasna, %9u Kuveyt Sosyal Gvenlik Kamu Kuruluuna, %1,04 de dier ortaklara aittir.

-Ziraat Katlm Bankas A..: 2015 ylnda kurulmutur. Tamam T.C. Hazinesi tarafndan denmi 675.000.000 TL sermayesi ile BDDKnn 10.10.2014 tarih ve 6046 sayl izniyle kurulmu, 12.05.2015 tarih, 6302 sayl karar ile faaliyet izni almtr.

-Vakf Katlm Bankas A..: 2016 ylnda kurulmutur. Tamam T.C. Babakanlk Vakflar Genel Mdrl, II.Bayezid Vakf, I.Mahmut Vakf, II.Mahmut Vakf ve Murat Paa Vakf tarafndan denmi 805.000.000 TL sermayesi ile BDDKnn 27.02.2015 tarihli kurulu izniyle 25.06.2015 tarihinde kurulmu, 17.02.2016 tarihinde faaliyet izni almtr. (www.tkbb.org.tr, www.tmsf.org.tr Eriim tarihi: 17.12.2016)

2.2. Katlm Bankalarnn alma lkeleri

Katlm bankalar, ilke olarak faizi yasaklayan slam Hukukuna dayanr. slam dini faizsiz kazanc helal, faizli kazanc haram klmtr. Katlm bankalarnn varlk nedeni ve altn kural faizsizlik prensibidir. Faizsizlik prensibinin zn de;

1-Fon toplarken kr ve zarara katlma esasna gre fon kabul etmek ve mteriye sabit bir getiri taahht etmemek,

2-Fon kullandrrken nakit kredi vermeyip, mterinin ihtiya duyduu mal satcdan pein alp, kendisine vadeli satmak veya i sahibiyle proje baznda ortaklk

oluturmaktr (Albaraka, 2015;9).

Katlm bankalarnn alma ilkelerini yle zetlemek mmkndr:

-Mutlak risk vardr. Bu nedenle toplanan fonlar, ticari bir alanda ya da verimli bir teebbste kullanlmaldr.

-Fonlarn nemli bir ksm, sosyal verimlilii olan teebbsleri finanse eder.

2 hlas Finans 2001 krizi srasnda iflas etmi ve kapatlmtr.

http://www.tkbb.org.tr/http://www.tmsf.org.tr/




5

-Finansal risk, sermayeyi dn veren kiiye aittir. Risk, sermayeyi ileten ynetici ya da acenteye ait deildir.

-Faiz yasaklanmtr. slama gre, ticaret helal, faiz haramdr.

-Sermayenin getirisi olan krn hangi oranda bllecei nceden belirlidir, ancak tutarlar belirsizdir.

2.3. Katlm Bankalarnn Fon Toplama ve Kullandrma Yntemleri

lkemizde katlm bankalar, cari ve katlm hesab ad altnda fon toplayabilmekte ve katlm hesab sahipleri bankann ilemlerinden doacak kr ve zarara ortak olabilmektedir. Fon kullandrmada ise; kr/zarar ortakl yntemi, retim destei salama ve finansal kiralama olmak zere balca yntem kullanlmaktadr (zsoy, 2011;120). Fon toplama amacyla katlm bankalar birka yntemden faydalanrlar. Bunlar zel cari hesaplar, yatrm hesaplar ve sukuk gibi yntemlerdir.

i)Cari hesaplar: Geleneksel bankaclk uygulamasna benzemekte olup basit bir emanet hesabdr. Ancak hesap sahibine faiz ya da benzeri bir kr pay demesi sz konusu deildir (Atlas, 2008;19-23). zel cari hesaplardan, otomatik deme talimat verme, kredi kart deme, ek senet deme, kredi kart deme, fatura, aidat, vergi, har gibi eitli deme ilemleri ve EFT ve havale gibi para transfer ilemleri yaplabilmektedir (Da, 2011;22).

ii)Yatrm Hesaplar: Yatrm hesab, mevduat bankalarndaki vadeli mevduatn karldr. Bu hesaplar bir yatrm ortakl hesab eklindedir. Katlm bankalarna yatrlan fonlarn bu kurumlarca kullandrlmasnn sonucunda oluacak kr ve zarara katlma hakk veren, karlnda hesap sahibine nceden belirlenmi herhangi bir getiri denmeyen ve hatta anaparann aynen geri denmesini de garanti etmeyen hesap trdr. Bu szlemeler genellikle belirli bir oranda kr paylamn ieren mudaraba (kr ortakl) szlemeleridir. Bu hesaplarn getiri oranlarnn bykl yatrmn byklne baldr ve kr oran projenin bitiminde belli olmaktadr. Bu yzden bankalar tarafndan aklanan kr pay oranlar bir nceki ayn gstergeleridir. Proje sonunda getirinin oran net olarak belli olmadndan proje ok kazanrsa getirisi byk olacaktr (Baykara, 2012;32).

Katlm bankalar mterisine fon kullandrrken dorudan nakit bir deme yapmamaktadr. deme, kredi mterisinin iletme iin ihtiya duyduu mal satan firmaya fatura karlnda yaplmaktadr. deme yapldktan sonra zerine kr pay eklenerek mteri borlandrlr ve bu alacak mteriden taksitler halinde tahsil edilir. Bu dorultuda katlm bankalar; kurumsal finansman destei, kr/zarar ortakl, finansal kiralama (leasing) ve mal karl vesaikin finansman gibi fon kullandrma yntemlerinden yararlanrlar. (zsoy, 2011).

Katlm bankalarnn fon kullandrma yntemlerinin bazlar yledir:

i)Mudaraba: Bir tarafn emek, bilgi ve tecrbe, dier tarafn (faizsiz banka) ise sermayesini ortaya koyarak yrttkleri bir faaliyet trdr (Akg, 1992;143). Tasarruf sahibine belirli projelere yatrm yapma imkan sunan ve hisse senedi kararak finansman salayan bir yntemdir. Bu yntemde bir taraf proje iin gerekli sermayeyi salarken dier taraf proje ynetiminden sorumludur. Sermaye sahibinin kesin bir kr talebinin sz konusu olmad nceden belirlenen oranlarda kr paylam yaplan hesaplardr.

ii)Murabaha: Katlm bankasnn mterisi iin bir rn satcdan alarak, zerine bir kr pay (komisyon) eklemek suretiyle mterisine satmas eklinde uygulanan bir yntemdir.

iii)Muaraka: Kr ve zarar paylamna dayanan bu hesap trnde mudarabadan farkl olarak hem yatrmc, hem de giriimci projeye ortak bir sermaye salamakta, her iki taraf kra ve zarara ortak olmaktadr. Kr paylam nceden sabit getiri belirlenmeden, tespit edilen oranlarda yaplrken, zarar paylam sermaye orannda yaplmaktadr.

iv)cara: Banka mterisi iin bir varlk satn almakta, zerine kr pay koyarak mterisine kiralamaktadr. Kiralanan varlkla ilgili risk ve sorumluluk bankann zerinde kalmaktadr. Murabahadan fark ise, bankann mterisine mal satmak yerine kiralamasdr (Parklakkaya ve rk, 2011; 398-399).




6

2.4. Katlm Bankalarnn SWOT Analizi

Katlm bankaclnn gl ve zayf ynleri ile frsatlar ve tehditleri ieren Swot analizi, Deloitte tarafndan 2014 ylnda yaplmtr. Aada bahsi geen analize yer verilmitir. (Deloitte,2014;13)

Tablo 1. Katlm Bankaclnn SWOT Analizi

Gl Ynler Zayf Ynler Son yllarda gl aktif, kredi ve mevduat art

Kredi kart alannda yetersiz pazar pay

Faizsiz rn ve hizmetler iin mteri talebinin artmas

nternet ve mobil bankaclkta artan fakat hala geleneksel bankalarn gerisinde olan ynelim

Orta lekli bankalarla karlatrldnda yksek zkaynak ve aktif krll salanmas

Geleneksel bankalara gre dk likidite oran ve rn farkll olmamas

Orta dou ve Kuzey Afrika blgesinde gl muhabir banka ana sahip olunmas

Faizsiz rnlerin yol at kstlamalar sebebiyle geleneksel bankalar ile tm rnlerde rekabet edilememesi

Kymetli maden rnlerinde faizsiz kazan ile farkllk yaratabilme olana

Geleneksel bankalara kyasla daha dk corafi eriim

Tehditler Frsatlar Kuzey Afrika ve slam lkeleriyle artan d ticaret

lek ekonomisi avantaj ile lider konumdaki bankalarn artan gc

KOBler iin artan siyasi destek Kresel ekonomide yaanan sorunlar Kaytl ekonomiyi arttrmak amacyla strateji ve vergi dzenlemelerinde ilerleme

Kredi bymesine etki eden munzam karlk oranlarnda art

Gen ve geni nfus Dk dzeyde yerel tasarruf oran Bankaclk sistemi konusunda artan mteri farkndal

Yatrmclarn katlm bankacl konusundaki bilgi eksiklii

Bankaclk hizmetlerinde farkllk yaratarak faizsiz geliri artrma potansiyeli

Doygunlua ulalmam ve yeterince pazarlanamam rn ve hizmetler

Kaynak: Yazar tarafndan derlenmitir.

Katlm bankacl iin yaplan swot analizinin yan sra katlm bankalarnn pazar paylarn bytebilmeleri ve tm finansal sektr ile rekabet edebilecek dzeye gelebilmeleri iin bir takm neriler de getirilmitir.

Bu nerileri yle sralamak mmkndr:

rn ve hizmet eitliliinin arttrlmas,

Fonlama olanaklarnn arttrlmas,

Daha geni kitlelere ulamn salanmas,

Sosyal medyann etkin kullanlmas,

Mteri analitii altyapsnn gelitirilmesi,

Eitim kaynaklarnn gelitirilmesi,

Alg ve tantm faaliyetlerinin glendirilmesi.

3. Literatr

Trkiyede katlm bankacln farkl alardan ele alan pek ok alma bulunmaktadr. Bu almalarn bir ksmnda katlm bankalarnn tm bankaclk sektr ile birlikte verimlilikleri analiz edilmi, bir ksmnda da mevduat bankalar ile karlatrmal analizler yaplmtr.




7

4. Yntem

almada 2006-2016 yllar arasn kapsayan 11 yl iin Trkiye ekonomisinde faaliyet gsteren mevduat, katlm, kalknma ve yatrm bankalarnn finansal performanslar karlatrlmaktadr. Bu balamda bankalara ilikin genel kabul grm aada belirtilen oranlar kullanlarak deerlendirmeler ve yorumlar yaplmaktadr.

almada kullanlan genel kabul grm bankaclk oranlar aadaki tabloda zetlenmitir.

Tablo 2. Analizde Kullanlan Oranlar

zkaynak Karll Net Kr / zkaynaklar

Aktif Karll Net Kr / Toplam Aktifler

Personele likin Gstergeler I-Net Kr / Personel Says

II-Toplam Aktifler / Personel Says

III-Toplam Mevduat (Toplanan Fonlar) / Personel Says

IV-Toplam Kredi (Kullandrlan Fonlar) / Personel Says

ubeye likin Gstergeler I-Net Kr / ube Says

II-Toplam Aktifler / ube Says

III-Toplam Mevduat (Toplanan Fonlar) / ube Says

IV-Toplam Kredi (Kullandrlan Fonlar) / ube Says

Sermaye Yeterlilii Sermaye Yeterlilik Rasyosu

alma iin gerekli veriler; katlm bankalar iin Trkiye Katlm Bankalar Birliinin (TKBB); mevduat bankalar ile kalknma ve yatrm bankalar iin Trkiye Bankalar Birliinin (TBB) web sayfasndan derlenmitir. Analizde yllk toplam veriler dikkate alnmtr.

almada bankalar; sermaye yaplar ve ilevleri asndan gruplara ayrlm ve banka gruplar baznda deerlendirmeler yaplmtr. Bu kapsamda bankalar; mevduat bankalar, kalknma ve yatrm bankalar ile katlm bankalar eklinde gruplandrlm, ayrca mevduat bankalar da; kamusal sermayeli mevduat bankalar, zel (yerli) sermayeli mevduat bankalar ve yabanc sermayeli mevduat bankalar olarak alt gruba ayrlmtr. lgili dnemde, sektr iindeki paynn snrl olmas ve yeniden yaplandrma srecinde bulunmas nedeniyle Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu Bnyesindeki 1 banka (Birleik Fon Bankas) analiz dnda braklmtr.

5.Bulgular

almada ncelikle Trk bankaclk sektrnde 2006-2016 yllar arasnda faaliyet gsteren banka saylar ortaya konumutur. Tablo 3 banka saylarn gstermektedir.

Tablo 3.Trk Bankaclk Sektrnde Faaliyet Gsteren Banka Saylar

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Mevduat Bankalar 33 33 32 32 32 31 32 32 34 34 34

-Kamusal Sermayeli 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

-zel Sermayeli 14 11 11 11 11 11 12 11 11 9 9

-Yabanc Sermayeli 15 18 17 17 17 16 16 17 19 21 21

Kalknma ve Yatrm Bankalar

13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13

Katlm Bankalar 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5

Toplam 50 50 49 49 49 48 49 49 51 51 52

Kaynak: http://www.tbb.org.tr,http://www.tkbb.org.tr (Eriim Tarihi: 03.01.2018)

Yukardaki tablodan grlecei zere; 2006 ylndan itibaren banka saylarnda ok nemli bir deiiklik yaanmamtr. Bankaclk sektrnn yeniden yaplandrlmasnn ardndan zellikle 2002 ylndan sonra banka birlemeleri nedeniyle banka saysnda azalmalar yaanmakla birlikte, analiz dneminde fazla bir deiiklik olmamtr. Katlm bankalar dahil toplam banka says 2006 ylnda 50 iken, 2011 ylnda 48e dm, 2016 ylnda ise 52ye kmtr.

http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/




8

Analiz dneminde Trk bankaclk sektrnde faaliyet gsteren bankalarn mevcut durumlarnn daha iyi anlalabilmesi amacyla finansal verilerine zet olarak yer verilmitir. Bu amala ncelikle mevduat, kalknma ve yatrm bankalarnn ilgili dneme ilikin finansal verileri deerlendirilmitir.

Tablo 4. Mevduat, Kalknma ve Yatrm Bankalarnn zet Finansal Verileri 2006-2016

(Bin TL)

Yl Aktif Toplam

zkaynaklar Mevduat Kredi Net Kr ube Say

Personel Says

2006 483.555.380 57.947.640 311.534.441 217.988.616 10.589.720 6.849 143.143

2007 560.297.647 71.805.420 351.065.985 280.435.241 14.225.930 7.618 158.534

2008 705.036.387 80.890.690 447.656.996 366.885.126 12.693.615 8.790 171.598

2009 797.725.859 104.506.333 501.290.870 381.000.807 19.422.805 9.027 172.402

2010 961.085.023 127.162.226 608.414.466 508.859.247 21.358.239 9.465 178.503

2011 1.159.889.071 138.452.253 698.920.273 664.287.503 19.004.935 9.834 181.418

2012 1.297.336.349 174.563.417 770.016.322 768.937.628 22.569.381 10.234 186.098

2013 1.635.370.077 184.892.217 943.312.812 1.015.524.202 23.613.342 11.021 197.465

2014 1.888.308.478 222.331.543 1.057.637.524 1.209.686.009 24.466.169 11.223 200.886

2015 2.235.994.714 251.613.646 1.250.697.536 1.458.516.466 25.644.295 11.193 201.204

2016 2.595.347.984 288.788.998 1.462.843.620 1.716.622.954 36.423.822 10.781 196.699

Kaynak: http://www.tbb.org.tr,http://www.tkbb.org.tr (Eriim Tarihi:13.01.2018)

Mevduat, kalknma ve yatrm bankalarnn toplam verilerini ieren Tablo 4e bakldnda tm finansal byklklerin artma eiliminde olduu grlmektedir. Bankalarn net krnda 2011 ylnda gzlenen d dikkati ekmektedir, ancak 2012den itibaren tekrar arta gemitir. Yine son dnemlerde bankalarn hzl bir biimde ube kapatmalarna paralel olarak 2016 ylsonunda ube ve personel saylarnda da d grlmektedir. Ancak bu daralma dier rakamlara yansmamtr.

Katlm bankalarnn ilgili dneme ilikin finansal verileri Tablo 5te verilmektedir.

Tablo 5. Katlm Bankalarnn zet Finansal Verileri 2006-2016 (Bin TL)

Yllar Aktif Toplam

zkaynaklar Toplanan Fonlar

Kullandrlan Fonlar

Net Kar ube Says

Personel Says

2006 13.729.720 1.146.778 11.237.324 9.895.494 391.041 356 6.528

2007 19.435.082 2.321.670 14.943.071 14.520.520 527.382 421 8.473

2008 25.769.427 3.091.465 19.209.851 19.733.858 647.490 530 11.032

2009 33.628.038 4.419.564 26.841.970 24.911.209 705.428 560 11.802

2010 43.338.697 5.457.083 33.827.540 32.084.643 759.518 607 12.694

2011 56.076.929 6.193.314 39.869.282 41.103.435 803.589 685 13.857

2012 59.159.695 7.376.805 49.151.455 49.979.828 915.956 828 15.356

2013 96.021.671 8.832.644 63.203.012 66.373.380 1.051.633 964 16.747

2014 104.229.203 9.673.036 66.787.545 68.165.276 143.839 989 18.144

2015 112.368.240 9.527.691 71.902.563 73.113.584 996.638 880 13.617

2016 132.776.850 11.495.710 84.792.436 84.359.135 1.105.507 959 14.465

Kaynak: http://www.tbb.org.tr,http://www.tkbb.org.tr (Eriim Tarihi: 13.01.2018)

Tablo 5teki veriler deerlendirildiinde ilgili dnemde katlm bankalarnn aktif toplamnda, zkaynaklarnda, topladklar fonlarda ve kullandrlan fonlarda nemli lde artlar olduu gze arpmaktadr. Benzer ekilde ube ve personel says da artma eilimi gstermitir (2015 yl dnda). Ancak 2014 ylnda net kr tutarnda ciddi bir azal olduu da gze arpmaktadr. Banka Asyann 2014 ylnda nemli lde zarar etmi olmasnn bu azala neden olduu sylenebilir.

Trk bankaclk sektrnde faaliyet gsteren banka trlerinin performanslarnn karlatrlmasnda kullanlan finansal oranlar her bir banka grubu iin ayr ayr hesaplanm ve ulalan sonular karlatrmal olarak aada analiz edilmitir.

http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/




9

5.1-zkaynak Krll (Net Kr / zkaynaklar): Trk bankaclk sektrnn zkaynak verimlilikleri Tablo 6ya gre deerlendirildiinde, bu rasyonun genel olarak dalgal bir seyir izledii gze arpmaktadr. Mevduat bankalarnn 2006 ylnda %20,9 olan zkaynak krll 2016 ylnda %14,0a derken, katlm bankalarnn %34,1den 2016 ylnda %9,6ya dmtr. Kresel krizin etkisiyle 2010 ve 2011 yllarnda dme eilimi gsteren oran, sonrasnda da dalgal bir seyir izlemitir. Son ylda zkaynak krll en yksek olan banka grubu %16,1 ile kamusal sermayeli bankalar en dk olan banka grubu ise kalknma ve yatrm bankalardr. Son ylda mevduat bankalarnn zkaynak karll %14,0 iken katlm bankalarnnki %9,6 olmutur. zellikle 2014 ylnda katlm bankalarnn zkaynak karllklarnn olduka dk dzeyde olduu tabloda dikkati eken bir baka husustur.

Tablo 6. zkaynak Krll (Net Kr/zkaynaklar)

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Mevduat Bankalar 20,9 23,4 17,4 22,3 19,7 15,3 15,4 13,9 12,5 11,1 14,0

-Kamusal Sermayeli 26,6 28,5 22,9 31,3 26,0 17,7 18,5 17,7 15,3 14,7 16,1

-zel Sermayeli 16,3 22,5 16,9 21,0 19,4 15,0 14,9 14,2 12,4 9,0 13,5

-Yabanc Sermayeli 28,0 18,6 11,4 14,3 11,4 12,4 12,0 6,3 8,0 11,0 12,3


10,7 10,5 9,4 8,5 6,3 5,9 6,6 6,3 7,7 7,9 8,8

Katlm Bankalar 34,1 22,7 20,9 15,9 13,9 13,0 12,4 11,9 1,50 10,4 9,6

Kaynak: http://www.tbb.org.tr, http://www.tkbb.org.tr,(Eriim Tarihi:12.01.2018)

5.2-Aktif Krll (Net Kr / Toplam Aktifler): Birim aktif bana elde edilen net kr gsteren aktif krllk oran Tablo 7de verilmektedir.

Tablo 7. Aktif Krll (Net Kr/Toplam Aktif)

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Mevduat Bankalar 2,40 2,66 1,93 2,54 2,41 1,77 1,82 1,60 1,36 1,21 1,49

-Kamusal Sermayeli 2,78 2,94 2,10 2,79 2,51 1,68 1,87 1,79 1,53 1,52 1,60

-zel Sermayeli 1,85 2,56 1,95 2,55 2,57 1,87 1,87 1,74 1,42 1,02 1,49

-Yabanc Sermayeli 3,65 2,36 1,46 1,95 1,61 1,58 1,52 0,72 0,82 1,19 1,37


5,23 5,05 4,41 3,95 2,90 2,38 2,26 1,86 1,99 1,84 1,76

Katlm Bankalar 2,85 2,71 2,51 2,10 1,75 1,43 1,55 1,10 0,14 0,89 0,83


Bankaclk sektrnde aktif verimlilii zkaynak verimliliine benzer ekilde dalgal bir seyir izlemitir. Genel olarak bakldnda, 2007 ylsonuna kadar art, ancak yine finansal kresel piyasalarda yaanan gelimeler dorultusunda d ve dalgalanmalar grlmektedir. Son ylda mevduat bankalar grubu iinde kamusal sermayeli bankalar en yksek aktif krllna sahipken, tm banka gruplar iinde kalknma ve yatrm bankalar %1,76 ile en yksek, katlm bankalar ise % 0,83 ile en dk aktif karllna sahip banka grubu olmutur. zkaynak karllna paralel olarak aktif krll da katlm bankalarnda 2014 ylnda olduka dk dzeyde gereklemitir.

5.3-Net Kr / Personel Says: Trk bankaclk sektrnn personel bana kar gsteren net kr/personel says oran, sektr ve banka gruplar baznda Tablo 8de sunulmutur.

Tablo 8. Net Kr / Personel Says-Bin TL

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Mevduat Bankalar 71 87 71 110 119 103 119 117 117 122 178

-Kamusal Sermayeli 95 110 90 143 146 107 130 141 143 162 206

-zel Sermayeli 62 95 79 121 140 117 135 142 132 122 183

-Yabanc Sermayeli 61 46 34 52 46 63 65 35 51 85 147


162 162 175 185 157 179 218 217 279 327 412

Katlm Bankalar 60 62 59 60 60 58 60 63 8 73 76

Kaynak: http://www.tbb.org.tr, http://www.tkbb.org.tr,(Eriim Tarihi: 13.01.2018)

http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/




10

Bankaclk sektrnde personel bana net kr byklnn, dier rasyolar gibi dalgal bir seyir izledii, ancak incelenen dnemin bandan sonuna kadar deiimin artma ynnde olduu gze arpmaktadr. Katlm bankalarnda ise bu orann 2013 ylna kadar nemli bir deime kaydetmedii ancak 2014 ylnda ciddi bir d olduu grlmektedir. Personel bana elde edilen kr, son ylda mevduat bankalarnda 178 bin TL, kalknma ve yatrm bankalarnda 412 bin TL iken, katlm bankalarnda ise ancak 76 bin TL olmutur.

5.4-Toplam Aktifler / Personel Says: Personel bana aktif bykln gsteren toplam aktifler/personel says, banka gruplar baznda Tablo 9daki gibidir.

Tablo 9.Toplam Aktifler / Personel Says-Bin TL

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Mevduat Bankalar

3.379 3.534 4.101 4.613 5.372 6.333 6.869 8.143 9.233 10.873 12.817

-Kamusal Sermayeli

3.655 3.984 4.793 5.573 6.310 6.787 7.283 8.867 10.049 11.570 13.923

-zel Sermayeli

3.444 3.907 4.499 5.023 5.937 6.953 7.665 8.904 9.914 11.380 13.133

-Yabanc Sermayeli

2.818 2.297 2.583 2.709 3.227 4.270 4.496 5.665 6.683 9.611 11.362


3.355 3.547 4.349 5.061 5.759 8.590 10.758 13.365 15.305 19.865 26.748

Katlm Bankalar

2.103 2.294 2.336 2.849 3.414 4.047 3.853 5.734 5.745 8.252 9.179


Tm bankaclk sektrne bakldnda, bu orann yllar itibariyle genel olarak art kaydettii gzlenmektedir. Yabanc sermayeli bankalarda ve katlm bankalarnda bir sre dalgaland grlmekle birlikte, personel bana aktif bykl 2016 ylnda en yksek kalknma ve yatrm bankalarnda, en dk katlm bankalarnda gereklemitir.

5.5-Toplam Mevduat (Toplanan Fonlar) / Personel Says: Personel bana mevduat (katlm bankalar iin toplanan fonlar) bykl Tablo 10da gsterilmektedir.

Tablo 10. Toplam Mevduat (Toplanan Fonlar) / Personel Says-Bin TL

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Mevduat Bankalar

2.258 2.330 2.726 3.036 3.550 3.958 4.250 4.907 5.414 6.386 7.644

-Kamusal Sermayeli

2.847 3.117 3.722 4.172 4.833 4.782 5.160 5.949 6.244 7.190 8.633

-zel Sermayeli 2.235 2.363 2.823 3.096 3.683 4.104 4.414 5.127 5.640 6.615 7.817

-Yabanc Sermayeli

1.451 1.402 1.485 1.648 1.865 2.515 2.678 3.185 3.786 5.377 6.502


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Katlm Bankalar

1.721 1.764 1.741 2.274 2.665 2.877 3.200 3.774 3.681 5.280 5.862


Personel bana mevduat (toplanan fonlar) bykl inceleme dnemi boyunca hemen hemen tm banka gruplar baznda art gstermitir. Son yl itibariyle mevduat bankalar iinde en ok kamusal sermayeli bankalarn, en az yabanc sermayeli bankalarn personel bana mevduat toplad grlmektedir. Mevduat bankalarnda personel bana 7 milyon 644 bin TL mevduat toplanmken, katlm bankalarnda 5 milyon 862 bin TL fon toplanmtr.

http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/http://www.tbb.org.tr/http://www.tkbb.org.tr/




11

5.6-Toplam Kredi (Kullandrlan Fonlar) / Personel Says: Personel verimlilii gstergelerinin drdncs toplam krediler/personel says Tablo 11de verilmitir.

Tablo 11. Toplam Krediler (Kullandrlan Fonlar) / Personel Says-Bin TL

Bankalar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Mevduat Bankalar

1.502 1.756 2.116 2.182 2.830 3.606 4.048 5.012 5.867 7.035 8.399

-Kamusal Sermayeli

1.200 1.539 2.012 2.313 3.104 3.682 3.983 5.189 6.236 7.513 9.355

-zel Sermayeli 1.632 2.037 2.434 2.389 3.131 4.026 4.610 5.633 6.407 7.420 8.597

-Yabanc Sermayeli

1.610 1.438 1.596 1.620 1.938 2.517 2.846 3.506 4.232 6.135 7.248


2.162 2.147 2.840 3.085 3.528 5.694 7.227 9.948 11.494

15.061 20.479

Katlm Bankalar

1.516 1.714 1.789 2.111 2.528 2.966 3.255 3.963 3.757 5.369 5.832


Toplam kredilerin personel saysna oran deerlendirildiinde, bu gstergenin artan bir seyir izledii grlmektedir. 2016 ylnda mevduat bankalarnda 8 milyon 399 bin TL, kalknma ve yatrm bankalarnda 20 milyon 479 TL ve katlm bankalarnda 5 milyon 832 bin TL personel bana fon kullandrlmtr. Bu orann en yksek kalknma ve yatrm bankalarn en dk katlm bankalarnda olduu dikkati ekmektedir.

5.7-Net Kr / ube Says: ub

ULUSLARARASI BİLDİRİ KİTABI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR...

Documents

Transcript of ULUSLARARASI BİLDİRİ KİTABI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR...