ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ …library.cu.edu.tr/tezler/6886.pdf · ring) which is...

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Tuğba KELEŞ

MONO VE DİKROMOFOR GRUP İÇEREN REAKTİF BOYARMADDE VE GEÇİŞ METAL KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ

KİMYA ANABİLİM DALI

ADANA, 2008

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

MONO VE DİKROMOFOR GRUP İÇEREN REAKTİF

BOYARMADDE VE GEÇİŞ METAL KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ

Tuğba KELEŞ



Bu tez 14/08/2008 Tarihinde Aşağıdaki Juri Üyeleri Tarafından Oybirliği/ Oyçokluğu İle Kabul Edilmiştir.

İmza................................... İmza...................................... İmza..................................... Yrd.DoçDr.Emel YILDIZ Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ Prof.Dr. Burhan ARIKAN DANIŞMAN ÜYE ÜYE

Bu tez Enstitümüz Kimya Anabilim Dalında hazırlanmıştır.

Kod No: Prof.Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: FEF2007YL32 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir.

I

ÖZ


MONO VE DİKROMOFOR GRUP İÇEREN REAKTİF BOYARMADDE VE GEÇİŞ METAL KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ


Danışman : Yrd.Doç Dr. Emel YILDIZ

Yıl : 2008, Sayfa : 67

Jüri : Prof. Dr. Osman SERİNDAĞ

Prof. Dr. Burhan ARIKAN

Yrd.Doç.Dr. Emel YILDIZ

1-amino,4-bromo,2-metil antrakinon bileşiği ile siyanürük klorür (s-triazin

halkası) köprüsü kullanılarak anilin-2-sülfonik asit, 1-amino,2,4-naftalindisülfonik

asit, anilin p-vinilsülfonik asit ile kenetleme reaksiyonları gerçekleştirildi. Bu ligand

karakterli reaktif boyarmaddelere inorganik özellik kazandırmak amacıyla, Co(II) ve

Fe(III) iyonlarıyla ile oluşturulan metal kompleksleri sentezlendi. Yapıları UV-

görünür, FT-IR, 1H-NMR, AAS teknikleri ile aydınlatıldı ve bu boyarmaddelerin

antibakteriyel etkisi incelendi.

.

Anahtar Sözcükler: Antrakinon, triazin, primer amin metal kompleks, antibakteriyel

II

ABSTRACT

MSc THESIS

REACTIVE DYE CONTANING MONO AND DICHROMOPHORE GROUP AND SYNTHESIS THEIR TRANSITION METAL COMPLEXES

DEPARTMENT OF CHEMISTRY

INSTITUE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES

UNIVERSITY OF ÇUKUROVA

Adviser : Assit. Prof. Dr. Emel YILDIZ

Year : 2008, Pages : 67

Jury : Assit. Prof. Dr. Emel YILDIZ

Prof. Dr. Burhan ARIKAN

Prof. Dr. Osman SERİNDAĞ

1-amino,4-bromo,2-methyl anthraquinone and cyanuric chloride (s-triazine

ring) which is a bridge reacted with aniline-2-sulfonic acid, 1-amino,2,4-

naphtalinedisulfonic acid, aniline p-vinylsulfonic acid as coupling reaction. These

reactive dyes which have ligand character to give inorganic properties were

synthesized metal complexes with Co(II) and Fe(III) ions. Synthesized ligands and

metal complexes were characterized UV-Visible, FT-IR, 1H NMR techniques, and

investigated antibacterial properties of the dyes

Keywords: Anthraquinone, triazine, anthraquinone and triazine metal complex

III

TEŞEKKÜR

Yüksek lisans eğitimim boyunca yardımlarını esirgemeyen ve beni yönlendiren

danışman sayın hocam Yrd. Doç. Dr. Emel YILDIZ’a ve sayın hocam Prof. Dr.

Osman SERİNDAĞ’a, sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Deneysel çalışmalarım

boyunca desteğini gördüğüm hocam Dr. Mustafa KELEŞ’ e, Arş. Gör. Cahit

DEMETGÜL’ e, Tuğba ÇETİNKOL, Bahar KARADENİZ ve diğer laboratuar

arkadaşlarıma teşekkür ederim. Ayrıca maddi desteklerinden dolayı TUBİTAK ve

Ç.Ü Bilimsel Araştırmalar Projeleri Birimine teşekkür ederim.

Yüksek lisans çalışmalarım süresince beni motive eden, yardımlarını benden

esirgemeyen aileme ve arkadaşım Belkız AKKUŞ ‘a sonsuz şükranlarımı sunarım.

IV

İÇİNDEKİLER SAYFA NO

ÖZ…………………………………………………………………………………….. I

ABSTRACT……………………………………………………………………........... II

TEŞEKKÜR…………………………………………………………………………… III

İÇİNDEKİLER DİZİNİ…………………………………………………………......... IV

ÇİZELGELER DİZİNİ……………………………………………………………….. VI

ŞEKİLLER DİZİNİ…………………………………………………………………… VII

EKLER DİZİNİ………………………………………………………………………... IX

SİMGE VE KISALTMALAR………………………………………………………… X

1.GİRİŞ……………………………………………………………………………….... 1

1.1. Reaktif Boyarmaddeler ……………..……………………………................. 2

1.2. Antrakinon Boyarmaddeleri………………………………………………… 4

1.2.1. Antrakinoid Boyarmaddeler……………………………………… 5

1.2.2. İyonik Yapıdaki Karbonil Boyarmaddeler……………………….. 6

1.2.3. Antrakinon-nitro boyarmaddeler..................................................... 7

1.2.4. Kompleks Oluşturan Karbonil Boyarmaddeleri………………….. 7

1.3. Kenetlenme Reaksiyonlarında Kullanılan Aromatik Primer Aminler…......... 8

1.3.1. Anilin ve sübstitüe anilin bileşikleri……………………………... 8

1.3.2. Naftilamin ve Naftilamin –sülfon asidleri………………………... 9

1.3.3. Diaminler……………………………………………………......... 9

1.4. s-Triazinler…………………………………………………………………... 10

1.4.1. s-Triazin Elde Edilişi……………………………………………... 10

1.4.2. Triazinil Türevleri………………………………………………... 12

1.5. Metal Kompleks Boyarmaddelerin Genel Özellikleri…………………......... 14

1.5.1. 1:1 ‘lik Metal-Kompleks Boyarmaddeler……………………....... 15

1.5.2. 1:2 ‘lik Metal Kompleks Boyarmaddeler………………………… 16

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR………………………………………………………….. 18

3. MATERYAL VE METOD……………………………………………………......... 25

3.1. Materyal……………………………………………………………............... 25

V

3.1.1. Kullanılan Kimyasallar…………………………………………….

3.1.2. Kullanılan Cihaz ve Malzemeler…………………………………...

25

26

3.2. Metod…………………………………….………………………………….. 26

3.2.1. 1-Amino-4-(amin anilinsülfonik asit)-3-metilAntrakinon Sentezi(1) 26

3.2.2. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amin benzosülfonilik asit))-3-

metil Antrakinon Sentezi(1a)……………………………………..

27

3.2.3.1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2-(vinilsülfon)-s-triazin)-3-

metil Antrakinon ( 1b) Sentezi………………………………......

30

3.2.4. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2-(5-Amin naftalen–3-sülfonilik

asit)-s- (triazin)-3-metil Antrakinon Sentezi( 1c) ………………..

32

3.3. Metal Kompleks Sentezleri ............................................................................ 34

3.3.1. 1a –Fe Kompleks Sentezi.................................................................. 35

3.3.2. 1a-Co Kompleks Sentezi ................................................................... 35

3.3.3. 1b-Fe Kompleks Sentezi.................................................................... 36

3.3.4. 1b-Co Kompleks Sentezi.................................................................... 37

3.3.5. 1c-Co Kompleks Sentez……………………………………………. 38

3.4. Antibakteriyel Aktivitenin Belirlenmesi 39

4. BULGULAR VE TARTIŞMA……………………………………………............... 41

4.1. FT-Infrared Spektrumlarının Değerlendirilmesi……………………………. 41

4.1.1.(1) Maddesine Ait FT-IR spektrumun Değerlendirilmesi…………… 41 4.1.2. 1a, 1b,1c Maddelerine Ait FT-IR spektrumlarının Değerlendirilmesi 42 4.2. UV Spektrumlarının Değerlendirilmesi............................................................ 43

4.3. 1H-NMR Spektrumlarının Değerlendirilmesi……………………………….. 45

4.4. Ligandların Anti-bakteriyel Özelliklerinin Değerlendirilmesi………………. 46

5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER………………………………….………………........ 49

KAYNAKLAR…………………………………………………………………………. 51

ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………………. 53

VI

ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA NO

Çizelge 1.1. Fonksiyonel grupların antrakinonun absorbsiyon bandına

etkisi..............................................................................................

4

Çizelge 4.1. 1, 1a, 1b ve 1c’ nin FT-IR Spektrumları (cm-1).................................. 43

Çizelge 4.2. 1, 1a, 1b ve 1c’ nin UV Spektrumları ( nm ) ...................................... 45

Çizelge 4.3. 1, 1a, 1b, 1c Maddelerinin 1H-NMR Spektrum Değerleri………. 46

Çizelge 4.4. Ligandların anti-bakteriyel aktiviteleri (zon çapları)…………….

47

Çizelge 4.5. Ligandların anti-bakteriyel aktiviteleri (zon çapları)…………….

48

VII

ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA NO

Şekil 1.1. Antrakinon reaktif boyarmaddenin yapısı.............................................. 1

Şekil 1.2. Reaktif boyar maddelerin kimyasal yapısı.............................................. 3

Şekil 1.3. Antrakinonun yapısı................................................................................ 4

Şekil 1.4. Açilaminoantrakinon (C.I.Vat Yellow).................................................... 5

Şekil 1.5. Triazinilaminoatrakinonlar (C.I.Vat Orange 18)...................................... 5

Şekil 1.6. Antrimidle (C.I.Vat Red 48)..................................................................... 6

Şekil 1.7. İyonik yapıdaki antrakinon boyarmaddenin yapısı.................................. 6

Şekil 1.8. Antrakinon-nitro boyarmaddenin yapısı……………….......................... 7

Şekil 1.9. Alizarin- Al(III) metal kompleks............................................................. 8

Şekil 1.10 Anilin ve sübstitüe anilin bileşikleri........................................................ 8

Şekil 1.11 Naftilamin ve Naftilamin –sülfon asidleri.............................................. 9

Şekil 1.12 Diaminler................................................................................................. 9

Şekil 1.13 s-Triazin yapısı ………………………………………………………… 11

Şekil 1.14 Üre ve triazinin başlangıç maddesi siyanürik asit.................................... 11

Şekil 1.15 Üreden siyanürik asit oluşumu ……………………................................ 11

Şekil 1.16 Siyanürik asit eldesi…………………………………………………….. 12

Şekil 1.17 SA ‘ten siyanürik klorür oluşum reaksiyonu............................................ 12

Şekil 1.18 Siyano klorürden SS oluşma reaksiyonu ……………………………… 12

Şekil 1.19 Diklorotriazinil boyarmaddesi …………………………………………. 13

Şekil 1.20 Monoklorotriazinil boyarmaddesi............................................................ 13

Şekil 1.21 Metal kompleks oluşum reaksiyonu........................................................ 15

Şekil 1.22 Organometalik kompleks.......................................................................... 15

Şekil 1.23 Metal kompleks boyar madde yapısı…………………………………… 16

Şekil 1.24 1:2 metal kompleks boyarmadde yapısı................................................... 16

Şekil 2.1. Kloro-asetil içeren antrakinon boyarmadde............................................. 18

Şekil 2.2. Reaktif blue sentezi.................................................................................. 18

Şekil 2.3. Amino-antrakinon türevlerinin Pd komplekslerinin sentezi……………. 19

Şekil 2.4. Dikrowneter içeren antrakinon boyarmadde sentezi................................ 20

VIII

Şekil 2.5. N,N dietil bütil amin içeren antrakinon boyarmadde............................... 20

Şekil 2.6. Azo grup içeren ligand ve metal kompleks sentezi.................................. 21

Şekil 2.7. 1,3,4-oksodiazin içeren heterosiklik bileşikler………………………… 22

Şekil 2.8. Ftalosiyanin antrakinon boyarmadde sentezi…………………………... 22

Şekil 2.9. Kloro-antrakinon izomerlerinin sentezi………………………………… 23

Şekil 2.10 Azure A ve toludin blue O boyarmaddeleri…………………………….. 23

Şekil 3.1. 1-Amin-4-(amin-anilinsülfonik asit)-3-metil Antrakinon Sentezi (1)…. 27

Şekil 3.2. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amin benzsülfonilik asit)s-triazin)-3-metil

Antrakinon Sentezi……………………………………………………...

28

Şekil 3.3. 1a’nın sentezi…………………………………………………………… 29

Şekil 3.4. 2-amino-4,6-kloro-s-Triazin Sentezi (2a)……………………………… 30

Şekil 3.5. Yöntem 2 ile 1a’nin sentezi…………………………………………….. 30

Şekil 3.6. Yöntem 1 ile 1b’in Sentezi…………………………………………....... 31

Şekil 3.7. 2b’nin Sentezi………………………………………………………....... 32

Şekil 3.8. Yöntem 2 ile 1b’nin Sentezi……………………………………............. 32

Şekil 3.9. Yöntem 1 ile 1c’nin sentezi…………………………………………….. 33

Şekil 3.10 2c’nin Sentezi…………………………………………………………... 34

Şekil 3.12 1a-Fe kompleks…………………………………………………………. 35

Şekil 3.13 1a-Co sentezi…………………………………………………………… 36

Şekil 3.14 1b-Fe Kompleks………………………………………………………... 37

Şekil 3.15 1b-Co Kompleks……………………………………………………....... 38

Şekil 3.16 1c-Co Sentezi…………………………………………………………… 39

Şekil 2.11 1-Amino-4 anilin-2 sülfoantrakinon türevleri………………………….. 24

Şekil 3.11 Yöntem 2 ile 1c’nin sentezi……………………………………...……... 34

IX

EKLER DİZİNİ SAYFA NO

Ek. 1.1. (1) bileşiğine ait FT-IR Spektrumu ……………….................................... 54

Ek. 1.2. 1a bileşiğine ait FT-IR Spektrumu ……………………………………… 55

Ek. 1.3. 1b bileşiğine ait FT-IR Spektrumu ……………………………………… 56

Ek. 1.4. 1c bileşiğine ait FT-IR Spektrumu ……………………………………..... 57

Ek. 1.5. 1a-Co Kompleks bileşiğine ait FT-IR Spektrumu……………………...... 58

Ek. 1.6. 1a-Fe Kompleks bileşiğine ait FT-IR Spektrumu ………………………... 59

Ek. 1.7. 1b-Fe Kompleks bileşiğine ait FT-IR Spektrumu………………………... 60

Ek. 1.8. 1c-Co Kompleks bileşiğine ait FT-IR Spektrumu …………….................. 61

Ek. 2.1. 1 bileşiğine ait UV Spektrumu…………………………………………… 62

Ek. 2.2. 1a bileşiğine ait UV Spektrumu……………………………………….... 63

Ek. 2.3. 1b bileşiğine ait UV Spektrumu………………………………………......

64

Ek. 2.4. 1c-Co bileşiğine ait UV Spektrumu………………..................................... 65

Ek. 2.5. 1b-Fe bileşiğine ait NMR Spektrumu……………………………………. 66

Ek. 3.1. 1 bileşiğine ait NMR Spektrumu………………………………………… 67

X

SİMGELER VE KISALTMALAR

MRSA : Meticiline resistance staphyllococcus aureus

ATCC : American Type Culture Collection

OD : Optik Denstiy

UV : Ultraviyole Visible

DCM : Diklorometan

DMSO : Dimetilsülfoksit

DMSO-d6 : Dötero-dimetilsülfoksit

FT-IR : Fourier Dönüşümlü Infrared Spektroskopisi 1H-NMR : Proton nükleer magnetik rezonans spektroskopisi

g : Gram

L : Litre

mL : Mililitre

µg : Mikro gram

°C : Santigrat derece

δ : Kimyasal kayma

ppm : Milyonda bir birim

MK : Mol Kütlesi

1. GİRİŞ Tuğba KELEŞ

1

1.GİRİŞ

Tarihte ilk çağlardan beri boyarmaddeler insanoğlunun yaşamında yer almıştır.

Önceleri doğadan birçok boya ve boyarmadde elde edilmiştir. Genellikle boya olarak

adlandırdığımız anorganik, tekstilde kullanılan boyarmaddeler ise organik yapıdadır.

Günümüzde kullanılan boyarmaddelerin büyük çoğunluğu sentetiktir.

Boyarmaddelerin çok çeşitli türleri mevcuttur, bu türlerin en önemlilerinden bir

tanesi de reaktif boyarmaddelerdir. (Başer ve İnanıcı 1990).

Reaktif boyarmaddeler 1935 yılından sonra sentetik boya olarak önemli

gelişmeler göstermiştir. İlk reaktif boya 1956 yılında ICI tarafından rapor edilen

Procion M boyalarıdır. Bu türler, kovalent bağ ile poliamid, polyester, pamuk elyafa

bağlanır. Son zamanlarda karbonil grup içeren reaktif boyarmaddelerin ve bunların

metal komplekslerinin antimikrobiyal, antiviral özellik göstermesi insan sağlığı

açısından olumsuz etki göstermemesi, kötü kokmaması, mantarları öldürmesi,

etkisini 50 yıkama sonunda bile % 99.9 oranında koruyabilmesi nedeniyle bu

bileşiklerin sentez çalışmalarına ilgi artmıştır

Karbonil grubu içeren reaktif boyarmaddelerin çoğu bromoaminoantrakinon ve

türevleridir.

O

O

NH2

N

HR

X

SO3H

X=SO3H ,H

R=reaktif grup

Şekil 1.1. Antrakinon reaktif boyarmaddenin yapısı


2

1.1. Reaktif Boyarmaddeler

Reaktif boyarmaddeler uygun koşullar altında lif ile kimyasal reaksiyona

girerek, kovalent bağ oluşturma özelliğine sahip tek boyarmadde sınıfıdır.

Karakteristikleri küçük ve basit molekül yapılarına sahip olmalarıdır. Molekül

ağırlıkları genellikle 69-221 g/mol dür. Küçük tanecik özelliği life hızlı bir şekilde

nüfuz etmelerini sağlar. Çok parlak renklere sahip reaktif boyar maddeler basit

yapılarının sonucu olarak spektrumlarında çok dar ve yüksek pikler gösterirler. En

çok mavi, kırmızı, turuncu ve sarı renklerin eldesi için kullanılırlar.

Reaktif boyarmaddeler suda kolay çözünürler. Selülozun -OH, poliamidin -

NH2 protein esaslı liflerin –NH2, -SH (merkaptan) grupları ile kovalent bağlar

oluşturarak liflere bağlanırlar.

Reaktif boyarmaddeler önce selüloz esaslı lifler için geliştirilmişlerdir. Ancak

şimdi yaygın olmasa da yün, ipek, orlon, akrilik ve karışımları içinde

kullanılmaktadır. Daha az olarak reaktif boyarmaddeler naylon ipek ve asetatlarda

kullanılabilir. Naylon ve yün için asit reaktif gruplar kullanılır. Boyarmadde grubu

olarak azo grubu içeren reaktif boyarmaddeler aşındırma baskılarda uygundur.

Özellikle pamuk baskısında yüksek ışık ve yaş haslıklarına sahip parlak renkler elde

edilir.

Reaktif boyarmaddelerin ışık, yaş ve ter haslıkları yüksektir. Boya-lif bağları

çok düşük ve yüksek pH’ larda hidrolize uğradığı için asit ve alkali haslıkları orta

seviyededir. Özellikle reaktifliği diklor ve triklorprimidin boyarmaddeleri hidrolize

çok eğimlidirler. Klor haslıkları düşük olduğu için klor içermeyen ağartma maddeleri

kullanılarak bu dezavantaj indirgenmeye çalışılmaktadır.

Kovalent bağın oluşumu alkali ortamda olur ve bazen tersinir olabilir.

Buharlamada boyarmaddenin fiksajına yardım eder. Kovalent bağın kuvveti, metal

koordinasyon bağlarından kuvvetlidir. Elektrostatik bağlar, hidrojen köprüleri, Van

der walls kuvvetleriyle oluşan bağlar çok daha kuvvetlidir. Bunun sonucu olarak

reaktif boyarmaddeler çok iyi yıkama sürtme ve ışık haslıkları verir. (Başer ve

İnanıcı 1990)


3

Reaktif boyarmaddelerin kimyasal yapısı

Şekil 1.2. Reaktif boyar maddelerin kimyasal yapısı

S: Suda çözünebilen çözünürlük sağlayıcı grup (genellikle -SO3Na, SO3 )

C: Moleküle renk veren grup

B: Köprü bağları –NH- ,-CO-, -SO2- gibi gruplar

R: Reaktif grup

Reaktif boyar maddeler genel olarak reaktif grubun kimyasal yapısına göre

veya bu grubun kimyasal reaktivitesinin derecesine göre sınıflandırılırlar. En yaygın

olarak kullanılan reaktif boyarmadde grupları azalan aktiviteye göre şu şekilde

sıralanır;

1. Diklortriazin

2. Diflorkloroprimidin

3. Vinilsülfon

4. Monoklortriazin

5. Kloroprimidin

6. Akrilolamino

7. Monoflortriazin

Kromofor gruplarına göre sınıflandırılacak olursa

1-Azo grubuna sahip reaktif boyarmaddeler

2-Antrakinon grubuna sahip reaktif boyarmaddeler

3-Ftalosiyanin grubuna sahip reaktif boyarmaddeler

S C B R


4

4-Metal-kompleks azo grubuna sahip reaktif boyarmaddeler

Bir boyarmadde yukarıdaki gruplardan yalnızca birine sahip olabileceği gibi birden

fazla reaktif gruba da sahip olabilir. Bu tip boyarmaddeleri bifonksiyonel reaktif

boyalar denir. Bu tip boyarmaddelerin boyama verimleri monofonksiyonel yapılarla

kıyaslandığında daha iyi oldukları bilinmektedir.

1.2. Antrakinon Boyarmaddeleri

Karbonil boyarmaddelerin temel yapısına sahip antrokinon hafif sarı renklidir.

Absorbsiyon bandı, (λ max:327 nm) uzak UV den görünür alana doğru uzar. Çok

basit elektron donör grupların antrokinon bileşiğine bağlanması ile absorbsiyon

görünür alana kayar. Elektron donör gruplarının kuvveti OH<NH2<NR2<NHAr

şeklinde değişirken absorbsiyon da uzun dalga boyuna kayar.

Çizelge 1.1.Fonksiyonel grupların antrakinonun absorbsiyon bandına etkisi

O

O

Şekil 1.3 Antrakinonun yapısı

Substitüent

λmax(nm)

1-hidroksi 1-amino 1-metilamino 1-hidroksi,4-amino 1,4-diamino 1,5-diamino 1,4,5,8 tetraamino 1,4-diamino

405 465 508 520 550 480 610 620


5

Bu basit sübstitüe bileşikler ya doğrudan doğruya boyarmadde olarak veya polisiklik

karbonil bileşiklerinin sentezinde başlangıç maddesi olarak kullanılırlar. (K.

Vetkataraman,1971).

Sübstitüentlerin yerleri yalnız absorbsiyon bandına değil diğer özeliklere de etki eder.

Örneğin, karbonil grubu ile sübstitüent arasında H-bağı oluşumundan dolayı,

absorbsiyon boyarmaddelerinde süblimasyona dayanıklılık, substrata karşı affinite,

ışık haslığı küpe boyar maddelerinde ise küpeleme özellikleri belirlenir. Antrakinon

türevlerinin β-yerinde hidroksil ve amino içererek H- bağı oluşturanları, α-yerinde

sübstitüsyon yapanlardan daha dayanıklıdır; güç süblimleşirler. Diğer taraftan

molekül içi H-bağları karbonil grubunun asitliğini azaltır. Bu genellikle yıkama ve

ışık haslıkları bakımından bir avantajdır.

1.2.1 Antrakinoid Boyarmaddeler

a) Açilaminoantrakinonlar: Antrakinoid boyarmaddelerin en basit olanıdır.

Örnek olarak Indanthren Yellow GK (C.I. Vat Yellow 3) ü verilebilir.

O

O

NHOCH

COHNH

Şekil 1.4. Açilaminoantrakinon (C.I.Vat Yellow)

b) Triazinilaminoatrakinonlar: Reaktif klor ataomu içeren bu boyarmaddeye

örnek olarak, Cibanon Orange 6R’dir (C.I.Vat Orange 18 ).

O

O

NH

N N

N

Cl

O

ONH

Şekil 1.5. Triazinilaminoatrakinonlar (C.I.Vat Orange 18)


6

c) Antrimidle: Bu sınıfa örnek olarak Indanthren Orange 7 RK (C.I.Vat Red 48)

boyarmaddesi gösterilebilir.

O

O

O

O

O

O

NH

NH

Şekil 1.6. Antrimidle (C.I.Vat Red 48)

1.2.2. İyonik Yapıdaki Karbonil Boyarmaddeleri

İyonik yapıdaki karbonil boyarmaddeleri başlıca antrakinoid yapıdadır ve bir

veya daha fazla suda çözündürücü iyonik grup taşırlar. Bunlardan anyonik

olanlarının hemen hemen hepsinde sülfonik asid, katyonik olanlarında da kuaterner

amonyum grubu bulunur. Anyonik karbonil boyarmaddelerinin ana bileşiği α-yerinde

amino-, sübstitüe amino veya hidroksil grubu içeren antrakinon sülfonik asitlerdir.

Protein elyafın boyanmasında asid boyarmadde olarak kullanılırlar.

O

O NH C4H9

NaO3S

NH C4H9

NaO3S

Şekil 1.7. İyonik yapıdaki antrakinon boyarmaddenin yapısı


7

1.2.3 Antrakinon-nitro boyarmaddeler

Bu tür boyarmaddeler çok zor çözünen bileşiklerdir. Genellikle pigment karaktere

sahiptir. 3-nitro-4-klorobenzoikasid amidi ile 1-amino antrakinondan sentezlenirler.

Örneğin Formül V.22 deki boyarmadde, PVC nin sarıya boyanmasında kullanılır.

O

O

NH

O2N

CONH NHCOCH3

Şekil 1.8. Antrakinon-nitro boyarmaddenin yapısı

1.2.4. Kompleks Oluşturan Karbonil Boyarmaddeleri

Mordan boyarmaddeleri de denilen bu sınıfın pratik bir önemi yoktur. Bunlar

kimyasal olarak o-yerlerinde iki hidroksil grup taşıyan polihidroksiantrakinon

türevleridir. Metal kompleksleri pigment olarak polipropilenin boyanmasında

kullanılır. Kompleks oluşturmak için gerekli metal katyonları Ni ,Co ,Cr , Al bunlar

ya boyama sırasında veya daha sonra elyafa uygulanırlar .Bu sınıf boyarmaddelerin

en önemlileri, doğal boyarmaddeler (kök boyaları) dır. Bunların ana renk verici

maddesi alizarindir. Farklı mordanlarla kullanılır Al+3 ile kırmızı, Fe+2 ile koyu mor

Fe+3 ile kahverengi-siyah, Sn+2 ile kırmızı-mor, Sn+4 ile mor, Cr+3 ile kahverengi-mor

tonlar meydana getirir. (Özcan 1984)


8

O

OO-

Al

O

O O-

HO H2O

Şekil 1.9. Alizarin- Al(III) kompleks

1.3. Kenetleme Reaksiyonlarında Kullanılan Aromatik Primer Aminler

Aromatik halkada amin ve daimin substitüentleri ile birliktediğer sübstitüentleri de

içeren bileşikler kenetleleme bileşeni olarak kullanılırlar. Kenetleme

reaksiyonlarında kullanılan aromatik primer aminleri yapılarına göre

sınıflandırılırlar. (Başer ve İnanıcı 1990)

1.3.1. Anilin ve sübstitüe anilin bileşikleri:

Kenetleme işlemi için ve molekülde CH3-, Cl-, NO2, -OCH3, OC2H5, C6H5O-, -OH

ve –SO3H gibi sübstitüentleri taşıyan anilin türevleri kullanılmaktadır.

NH2

CH3

NH2

CH3

NH2

NH2

NH2

NH2

SO3H

HO3S

o-ve m-toluidin diaminobenzen m-fenilen diamin disülfonik asid

Şekil 1.10. Anilin ve sübstitüe anilin bileşikleri


9

1.3.2. Naftilamin ve Naftilamin –sülfon asidleri

NH2

SO3H

NH2NH2

SO3H

SO3H

Naftion asidi Laurent asidi Peri asidi

NH2

OH

SO3H

Böniger asidi

NH2SO3H

HO3S SO3H

Koch asidi

NH2

SO3H

HO3S

Amino G Asidi Şekil 1.11. Naftilamin ve Naftilamin –sülfon asidleri

1.3.3. Diaminler İki amin sübstitüenti arasında kalan molekülün yapısına göre farklı bileşikler söz

konusu olabilir. Bir diaminin formülünü H2N-A-NH2 şeklinde gösterirsek, -A’nın

yapısına göre değişik bileşikler kullanılabilir.-A-, fenilen, naftilen veya bunların

sübstitüe türevleri olabilir.

H2N NH2

Fenilen diamin

NH2

NH2

1-,5-naftilen diamin

Şekil 1.12. Diaminler


10

1.4. s-Triazinler

Doğal bileşikler ve ilaçların çoğu heterosiklik halkalar içerir, bunun için organik ve

inorganik kimya alanında yapılan bilimsel çalışmaların önemli bir bölümü

heterosiklik bileşiklerle ilgili olanlar teşkil eder. Heterosiklik bileşiklerde oksijen (O)

,azot (N) ve kükürt (S) gibi hetero atomlardan biri veya birkaçı halkadaki karbonla

(C) ile yer değiştirmiş olarak bulunur. s-Triazinler de bu gruba dahildir (Fessenden

1990). Bu halka sistemi sentetik rezinlerin, ilaçların ve boya kompleksleri gibi birçok

maddenin yapısında bulunduğu için endüstriyel öneme sahiptir. Yapısındaki klor

atomlarının kontrollü şartlarda kolay sübstitüye olması, özellikle son yıllarda

araştırmacıları triazin konusunda çalışma yapmaya yöneltmiştir .(Kirk-Othmer 1965)

Triazin temelli oligomerler optik, elektrik ve optoelektronik özellikleri ile

malzeme bilminde farklı uygulamlarda kullanılmaktadırlar.

Azobenzen triazinler ise fotoaktiftirler ve optik değişim ya da kaydedilmiş görüntü

yaratmaya uygundurlar.

Ziraat de 2,4-dioksohekzahidro-1,3,5-triazin bitkiler çin anti virüs maddesi

olarak kullanılmaktadır.

Triazin türevlerinin kullanıldığı en önemli dallardan biri de kanser tedavisidir. Birçok

triazin türevi farmakolojik öneme sahiptirler. Çeşitli araştırmalar bu bileşiklerin

kardiotonik, neuroleptik, nootropik, antihistaminerjik, anti-HIV, antiviral ve

antikanser maddeleri olarak önemli potansiyellere sahip olduklarını göstermiştir.

Triazinin bir diğer sıkça kullanıldığı alan tekstildir. Bu alanda hem kırışıklığı

öneleyici madde hem de reaktif boyarmadde olarak farklı kullanımlara sahip triazin

türevleri vardır.

Triazin bileşiğinin yapısındaki klorların sıcaklıkla değişen farklı reaktiviteleri,

uygun koşullarda farklı gruplara sübtitüe olabilmeleri nedeni ile ilgileri üzerine

toplamıştır.

1.4.1. s-Triazin Elde Edilişi

s-Triazinler, bir benzen halkasındaki üç karbonla N atomunun yer değiştirmesi

sonucu oluşan molekülün adlandırılmasıyla ortaya çıkmıştır.


11

N N

N Cl

Cl

Cl

Şekil 1.13. s-Triazin yapısı

s-Triazinlere, aromatik halka numaralandırılması göz önüne alındığında 1,3,5-triazin

de denir. Çok sık karşımıza çıkan siyanürik klorür olarak adlandırılmasının sebebi

ise, maddenin siyanürik asitten(SA) yola çıkılarak elde edilmesidir.

N N

N OH

OH

HO

Şekil 1.14. Üre ve triazinin başlangıç maddesi siyanürik asit

Başlangıç materyali gibi bütün üre içeren ürünlerin ticari olarak elde edilme

yönteminde temel basamak 200-300 oC ‘de ürenin birkaç saat ısıtılmasından

meydana gelir (Şekil 1.15).

H2NCOH2NH2

200-300 oCSA + 3NH2

Şekil 1.15. Üreden siyanürik asit oluşumu

Siyanürik asit’in ticari önem arz eden başka bir elde ediliş yolu ise Melaminin ‘in

% 10-20 ‘lik H2SO4 veya HCl çözeltisinde birkaç saat geri soğutucu altında

kaynatılmasıyla elde edilir (Şekil 1.16).


12

N N

N NH2

NH2

H2N

H20

H+

CA

Şekil 1.16. Siyanürik asit eldesi

Siyanürik klorür eldesinde iki farklı yöntemden bahsedebiliriz; birincisi SA ‘in

fosfor pentaklorür ile reaksiyonu sonucu SA, siyanürik klorüre’e (SS) dönüşür. (Şekil

1.17.).

C3H3N3O3 + 3PCl5 C3H3NCl3 + 3POCl3 + 3HCl

Şekil 1.17. SA ‘ten siyanürik klorür oluşum reaksiyonu

İkinci yöntem, siyanürik klorür, siyanoklorür’ün polimerizasyon formundan

hazırlanır ki siyanoklorür, hidrojen siyanidin Cl atomuyla kolaylıkla bu forma döner

(Şekil 1.17.)

Şekil 1.18. Siyano klorürden SS oluşma reaksiyonu

1.4.2. Triazinil Türevleri

Poliazo boyarmaddelerinde bir tür kromofor grup ve bununla komşu konjuge

zincirler bulunur. Bir boyarmadde için bu mümkünse de moleküle iki veya daha fazla

kromofor grubun sokulması halinde elde edilecek renklerde olumsuz sonuçlar

görülür; renkte donuklaşma ve grileşme gibi. Bu nedenle moleküle birden fazla

kromofor grubun sokulması halinde bu grupların elektronik olarak birbirinden izole

edilmesi gerekir. Bu işlem, bir renk verici grup olarak triazinil grubunun kullanılması

ile yapılır. Siyanürik klorürde boyarmaddenin amino grubu ile reaksiyona girebilecek

HCN +Cl2 ClCN+ HCl

3ClCN Siyanürik klorür


14

Diklorotriazinil boyarmaddeleri, amino sübstitüe boyarmaddelerin siyanürik klorürle

sulu ortamda kondensasyonu ile elde edilirler. Siyanürik klorürler suda

çözünmediğinden ince süspansiyonu halinde kullanılmalıdır. Bu süspansiyon,

siyanürik klorürün su ile karışabilen aseton gibi bir çözücüdeki çözeltisini yavaşca su

buz karışımına karıştırarak veya bir yüzey aktif madde içeren su ve buz karışımına

siyanürik klorürü karıştırarak elde edilir. Süspansiyon ile boyarmadde yavaşca 0-5 0C

de karıştırılır. Sulu NaOH veya Na2CO3 ilavesi ile pH =6 da tutulacak şekilde yapılır.

Kondenzasyonun tamamlandığı pH değerinde keskin bir yükselme ile anlaşılır. Ürün

tuz ilavesi ile izole edilir.

Eğer monoklorotriazinil boyarmaddesi vermek üzere kondensasyonun devam etmesi

istenirse, ara ürün izole edilmez. Uygun reaktif eklenir ve karışım yavaşça

reaksiyonun başlayacağı pH’a düşene kadar ısıtılır. Sıcaklık bu noktada tutulur. pH=6

olacak şekilde alkali ilavesine reaksiyon tamamlanıncaya kadar devam edilir. Ürün

daha sonra yine tuz ilavesiyle izole edilir.

1.5. Metal Kompleks Boyarmaddelerin Genel Özellikleri

Uzun yıllardır inorganik antimikrobiyal maddelerin insan sağlığı açısından olumsuz

etki göstermemesi, kötü kokmaması, mantarları öldürmesi, etkisini 50 yıkama

sonunda bile %99.9 oranında koruyabilmesi nedeniyle metal kompleks

boyarmaddelerin sentez çalışmaları artmıştır. (Wainwright M., 2007)

1912 yılında Bohn salisilik asit artığı içeren azo boyarmaddelerinin suda

çözünebilen krom komplekslerinin yapılmasının mümkün olduğunu keşfettikten

sonra, bu yönde pek çok ilerleme kaydedildi.1915 yılında İsviçre de CIBA, Almanya

da BASF firmaları sülfolanmin o.o'-dihidroksi azo boyarmaddelerini asidik ortamda

krom(III) tuzlarıyla muamele ederek bunların krom komplekslerini elde etti, ve Ciba

firması Neolan BASF firması da Palatinecht adı altında piyasaya çıkardı. Hazır

kompleksler sayesinde hem boyama işlemi basitleşmiş hem de kromlama esnasında

yünün kromat iyonları tarafından tahrip olması önlenmiş olur.

Bu boyarmaddeler iki grupta incelenir (Özcan,1984)


15

1) Asidik ortamda boyanan 1:1 ‘lik metal-kompleks boyarmaddeler

2) Nötral ortamda boyanan 1:2 ‘lik metal-kompleks boyarmaddeler

Metal-kompleks boyarmaddelerde boyarmadde molekülü ile metal iyon arasında

koordine kovalent bağları vardır. Bu bağların oluşması için azot, oksijen gibi dış

orbitallerinde ortaklanmış elektron çifti içeren atomlar bu elektron çiftini diğer

atomlarda ortaklaşa kullanırlar.

A. + B. A:B C: D C:D+(a) (b)

Şekil 1.21. Metal kompleks oluşum reaksiyonu

Birçok organometalik komplekslerde dolayısıyla metal kompleks boyarmaddelerde

bu tip bağlar söz konusudur.

Metal atomunun bir boyarmadde molekülüne sıkıca bağlanabilmesi için en az iki bağ

gerekir.

O

O

OH

OH

O

O

O

O-

Cr/3

Şekil 1.22. Organometalik kompleks

1.5.1. 1:1 ‘lik Metal-Kompleks Boyarmaddeler

Suda çözünebilen bileşikler olan bu boyarmaddelerde bir Cr(III) iyonuna

karşılık bir boyarmadde molekülü bulunduğundan bunlara 1:1 lik metal-kompleks

boyarmaddeler dendiği gibi, sülfürik asitli banyoda pH=2 civarında yüne

uygulandıkları için asidik ortamda boyayan premetalize boyarmaddelerde denir

(Özcan, 1984)


16

N=N

O-Cr-O

Cl-

3H2O

Şekil 1.23. Metal kompleks boyar madde yapısı

1:1’ lik metal kompleks boyarmaddeler kolay egalize olmaları ve haslıklarının

yüksek olması nedeniyle kumaş boyamada tercih edilirler. Orta ve açık renk

şiddetindeki elbiselik ve üniformalık kumaş boyanması, battaniye boyanması, gemi,

otel, tiyatro ve vagon halılarının boyanmasında kullanılır.

1.5.2. 1:2 ‘lik Metal Kompleks Boyarmaddeler

Suda çözünebilen bu tip boyarmaddelerin yapılarına 2,2’-hidroksi azo benzenin krom

ile oluşturduğu kompleks örnek olarak verilebilir.

N=N

O-Cr-O

N=N

O O

Na

Şekil 1.24. 1:2 metal kompleks boyarmadde yapısı

Bu komplekslerin çoğu krom kompleksleri olup çok az sayıda kobalt kompleksi de

vardır.


17

1:2 ‘lik metal-kompleks boyarmaddeler boya üretiminin her basamağında yüne

uygulanabilir. Genellikle orta ve açık renk şiddetleri için elverişlidir. Çeşitli tipte yün

karışımlarının boyanmasında düzgün boyama sağlanır. Molekül ağırlığı büyük

olduğundan yaş haslığı artar ve molekülün çözünürlüğü azalır. Sülfon grupları

çözünürlüğü arttırırken boyamanın pH =5.5-7 civarında yapılması elyafa karşı

affiniteyi azaltır. Düşük pH’ larda kompleks dayanıklı değildir ve parçalanır.

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Tuğba KELEŞ

18

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR

Grabchev ve Tz. Philipova (1997); Kloroasetil grup taşıyan ve suda çözülebilen

çeşitli reaktif antrokinon boyalarını sentezlemişler ve bu boyaların absorpsiyon

spektrumları ile floresans karakterlerini araştırmışlardır.

O

O

NHCOCH2Cl

SO3H

A Şekil 2.1.Kloro-asetil içeren antrakinon boyarmadde

Natalija Koprivanac ve ark. (1999); Antrokinonun reaktif boyası olan reakrif blue

sentezini İki farklı yöntem kullanarak gerçekleştirmişlerdir. Sentezlenen bileşiği

belirleyebilmek için TLC kullanmışlardır ve kullandıkları 12 farklı yürütücü

karışımından en uygununun, kloroform:izopropanol:amonyum hidroksit (2:4:1)

olduğunu belirlemişlerdir.

Şekil 2.2. Reaktif blue sentezi

Toshiyuki Moriuchi ve ark. (2000); Ligand olarak 1,8-dikloroantrakinondan

başlayarak 1-kloro-8-[2-(2-pridil)etilamino]-9,10-antrakinon, 1-(2-feniletilamino)-8-

[2-(2-pridil)etilamino]-9,10-antrakinon, 1,5-Bis[2-(2-pridil)etilamino]-9,10-


19

antrakinonu ve bu ligandların Pd(II) komplekslerini sentezlemiş, sentezlenen bu

bileşikleri FT-IR, UV, X-ray spektometre, 1H ve 13C NMR kullanarak karakterize

etmişlerdir. Yapılan karakterizasyon işlemleri sonucunda elde edilen

komplekslerdeki bağlanmanın antrakinon üzerindeki karbonilden ve amin üzerinden

olduğu saptanmıştır.

Şekil 2.3. Amino-antrakinon türevlerinin Pd komplekslerinin sentezi

Irina P. Beletskaya ve ark. (2001); 1,8-dikloroantrasen ve 1,8-dikloroantra-9,10-

kinonu Pd katalizörlüğünde trioksodiaminle tepkimesi ile dikrovneter bileşiklerini

sentezlemişler ve 1H ve 13C NMR ile yapıları aydınlatmışlardır.


20

Şekil 2.4. Dikrowneter içeren antrakinon boyarmadde sentezi

Minghua Ma ve ark. (2003); Antrakinon türevleri ile N,N dietil bütil amin; N,N

dietil silamin ve N,N dimetil desilaminin reaksiyonları sonucu çeşitli antrokinon

boyaları sentezlemişler ve yapılarını aydınlatmışlardır. Ayrıca bu boyaların anti-

bakteriyel özelliklerini incelemişlerdir.

C

C

O

O R3

HN C CH2 N

CH3

CH3

CH2

O

CH3Cln+

Şekil 2.5. N,N dietil bütil amin içeren antrakinon boyarmadde

Harold S. Freeman ve ark. (2005); İki yeni azo boya sentezi, karakterizasyonu ve

bu boyaların 1:2 demir komplekslerini çalışmışlardır. Demir kompleks azo boyaların

daha iyi renk kalitesi ve ışık haslığı sergilediğini belirlemişlerdir.


21

1-fenil-3-metil-5-pirazolan türevi azo boyalarının sentezi

5 –fenil-3-siyanoformazon türevi azo boyalarının sentezi

Şekil 2.6. Azo grup içeren metal kompleks sentezi

Singha ve ark., (2005); Acacia catechu, Kerria lacca, Quercus infectoria, Rubia

cordifolia ve Rumex maritimus’un doğal toz boyalarının Escherichia coli, Bacillus

subtilis, Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris ve Pseudomonas aeruginosa

üzerine antimikrobiyal etkisini incelemişlerdir. En fazla zon çapına Quercus

infectoria ile ulaşabildiklerini belirtmişlerdir.


22

H.A. Shindy ve ark. (2005); 1,3,4-oksodiazin içeren yeni heterosiklik bileşikler

hazırlamışlar ve yeni fotoduyarlı siyanin boyaları sentezlemek için kullanmışlardır.

Bu siyanin boyalarının absorbsiyon özelliklerini araştırmışlar ve bazı bakteriyel

türlere karşı anti-bakteriyel özelliklerini incelemişlerdir.

N+

Et

R N

O

N

X

Et

O

O

O

NN Et

X

R

N+

Et

I

I

N

O

N

X

Et

O

O

O

NN Et

XA

N

Et

A

N

EtI

I

Şekil 2.7. 1,3,4-oksodiazin içeren heterosiklik bileşikler

Yi Ru Peng ve ark. (2006); Bazı ftalosiyanin antrakinon türlerini ve bunların

Al(III), Co(II) komplekslerini sentezlemişler, ligandların yapılarını 1H, 13C NMR,

FT-IR, kütle spektrometre ayrıca bunlara ek olarak floresans spektrumu ile

aydınlatmışlardır.

Şekil 2.8. Ftalosiyanin antrakinon boyarmadde sentezi


23

Ashok Kumar Mishra ve Arkadaşları (2006); 3-amino karbazol ile çeşitli kloro-

antrakinon izomerlerinin Pd/BINAP katalizörü Buchwald tipi kenetlenme reaksiyonu

ile değişik antrakinon boyarmaddeler ve polimerler sentezlemişler, bu bileşiklerin

yapılarını IR, UV spektrometreleri,1H, 13C NMR kullanarak aydınlatmışlardır.

Şekil 2.9. Kloro-antrakinon izomerlerinin sentezi

Mark Wainwright (2007); Azure A ve toludin blue O boyalarını ve türevlerini

sentezlemiştir. Metillenmiş fenotiazinyum tuzları kromoforlarını içeren bu boya

türevlerinin Gram – pozitif ve Gram – negatif organizmalarına karşı fotobakteriyel

aktivitelerini incelemişlerdir

N

S+

Me2N NH2

Me

Toludin Blue O

Şekil 2.10. Azure A ve toludin blue O boyarmaddeleri

N

S+H2N NH2

Azure A


24

Younis Baqi ve ark. (2008); 1-Amino-4 anilin-2 sülfoantrakinon türevlerini iki

farklı metod kullanarak sentezlemişler, sentezledikleri bileşiklerin yapılarını kütle

spektrometresi ve NMR ile aydınlatmışlardır. Sentezledikleri bu bileşiklerin anti-

tümör özelliklerini incelemişlerdir. Bu maddelerin ektonükleozid trifosfat

difosfohidrolaz (E-NTPDases) enzimini türevlerini inhibe ettiği görülmüştür.

Şekil 2.11. 1-Amino-4 anilin-2 sülfoantrakinon türevleri

3.MATERYAL ve METOD Tuğba KELEŞ

25

3.MATERYAL VE METOD

3.1. Materyal

3.1.1. Kullanılan Kimyasallar

• 1-Amin-4- brom-2-metil antrakinn % 99 saflıkta Aldrich’den temin edildi

• 2,5-diaminbenzsülfonilik asit % 98 saflıkta Fluka’dan temin edildi.

• Ortanilik asit % 97 saflıkta Fluka’dan temin edildi

• 5-Amin-2 naftelen –sülfonik asit % 95 saflıkta Aldrich’den temin edildi.

• Siyanürik klorür % 99 saflıkta Aldrich ‘den temin edildi.

• Kobalt(II) klorür hekzahidrat metal kompleks sentezi için %98 saflıkta

Fluka’dan temin edildi.

• Demir(III) klorür metal kmpleks sentezi için %97 saflıkta Fluka’dan temin

edildi.

• Tri-(dibenzilaseton)-dipaladyum(0) katalizör olarak kullanılmak üzere % 98

saflıkta Aldrich’den temin edildi.

• Sezyum karbonat brm çıkarma işleminde katalizör olarak kullanılmak üzere

% 99.9 saflıkta Aldrich’den temin edildi.

• Diklorometan liganların sentezinde çözücü olarak kullanılmak üzere Carlo

Erba ‘dan temin edildi.

• Aseton çözücü larak kullanılmak üzere Carlo Erba ‘dan temin edildi.

• DMS; çözücü olarak kullanılmak üzere Carlo Erba ‘dan temin edildi.

• Tluen liganların sentezinde çözücü olarak kullanılmak üzere Carlo Erba ‘dan

temin edildi.

• Metanol metal kompleks sentezinde kullanılmak üzere Carlo Erba ‘dan temin

edildi.

• Etanl metal kompleks sentezinde,saflaştırma yıkama işlemlerinde kullanılmak

üzere Carl Erba ‘dan temin edildi.

• BINAP brom çıkarma sentezinde kullanılmak üzere Aldrich’den temin edildi.


26

• Dietil-eter metal kompleksleri çöktürme işlemlerinde kullanılmak üzere Carlo

Erba ‘dan temin edildi.

• Potasyum bromür FTIR analiz için kullanılmıştır.

• Na2CO3(k) triazinle yapılan amin kenetlenmesinde pH ayarlamak için

kullanılmıştır.

3.1.2. Kullanılan Cihaz ve Malzemeler

• pH metre; pH 211 HANNA Instruments

• E.N.cihazı; Gallenkap sset 09149

• FTIR; Mattsn 1000 mdeli

• UV Spektrometre; Perkin Elmer lampda 25

• Evaporatör BUCHI R-210

• Isıtıcı- karıştırıcı VELP

• Atomik absorpsiyon cihazı Perkin Elmer Analist-400

• Ultrasnik banyo SELECTA

• Elektronik terazi

• Etüv

• Diferansiyel termal analiz cihazı; Perkin Elmer

• Glovebox

• 1H, Orta Doğu Teknik Üniv. tarafından alınmıştır

3.2. Metod 3.2.1. 1-Amino-4-(amin-anilinsülfonik asit)-3-metil Antrakinon Sentezi (1)

1-Amino-4-bromo-2-metil antrakinon (2,8 mml, 0,8852 g) 2,5 diamino benzen

sülfonilik asit (2,8 mml, 0,5288g) ile Pd2(dbap)3 (23,8 mg, BINAP (48,0 mg),

Cs2CO3 (1,490g) 30 mL toluen içinde çözüldü ve 100 oC’de 72 saat manyetik

karıştırıcı ile karıştırıldı. Üzerine 10 mL saf su eklendi ve DCM ile ekstrakte edildi.

MgSO4 (susuz) üzerinden geçirilerek süzüldü. Çözücü çökelek elde edilinceye kadar

vakumda uzaklaştırıldı. 0.553 g kahverengi –siyah renkli ürün % 48 verimle elde


27

edildi. Elde edilen ürünün DCM, DMSO, asetonda çözünüp, etanol, metanol gibi

çözücülerde kısmen çözündüğü görülmüştür. Yapısı UV-vis, IR, 1H, ile

aydınlatılmıştır.

NOT: Kullanılan ara kimyasal (BINAP) tartımları azot atmosferinde (glovebox)

gerçekleştirilmiştir.

Teorik MK: 424.45 g/mol

E.N: 237–238 oC

IR (KBr peleti, cm-1) : 1666.96 cm-1 ( C=O ) , 3413-3265 cm-1 (Ar-N-H ikili piki) ,

1140-1050 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu)

UV-vis (DMS-nm) : 210 nm (aromatik band), 260 nm (aromatik band), 316nm,

486 nm ( kinon ). 1H NMR (ppm): 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-

7.7 (m, 2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H)

NH2

SO3H

O

O

NH2

CH3

Br

O

O

NH2

CH3

HN

+Pd2(dba)3 BINAP

Toluene, Cs2CO3

100 0CH2N

SO3H

NH2

Şekil 3.1 1-Amino-4-(amin-anilinsülfonik asit)-3-metil Antrakinon Sentezi (1) 3.2.2. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amin benzosülfonilik asit)s-triazin)-3-metil

Antrakinon ( 1a) Sentezi 1a, 1b, 1c’nin sentezinde iki farklı yöntem uygulanmış olup yapılan çalışmalar

sonucunda birinci yöntemde elde edilen verimin ikinci yöntemden daha yüksek

olduğu görülmüştür.


28

Yöntem 1

Bir önceki basamakta elde edilen 1 mmol (0.44 g) 1 maddesi asetonda çözüldü, 0-5 oC sıcaklığındaki su-buz karışımında karıştırıldı ve üzerine 5 g buz ilave edildi.

Siyanürik klorür (1 mmol 0.185 g) 10 mL asetonda çözüldü ve karışımın üzerine

eklendi. 2N sodyum karbonat ile pH 6,7’ ye ayarlandı ve 5 saat boyunca sıcaklık 0–5 oC sabit tutularak karıştırıldı. Reaksiyonun TLC (ince tabaka kromatografisi) ile

2:4:1 oranında kloroform: izopropanol: amonyum hidroksit karışımı ile kontrol

edildi. Reaksiyonun tamamlandığı pH’nın keskin bir şekilde artmasıyla anlaşılmıştır.

N

N

N

Cl

C l

O

O

NH2

CH3

HN

O

O

NH2

CH3

HN

+N N

N Cl

Cl

Cl0-5 0C

pH=6.7

NH

SO3HSO 3H

NH2

Şekil 3.2 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amino benzosülfonilik asit)s-triazin)-3-metil

Antrakinon Sentezi

Elde edilen ürün izole edilmeden çözeltinin sıcaklığı 50-60 oC arasına getirildi, bu

çözeltinin içerisine 0.8 mmol (0.138 g) 2-amin-benzosülfonilik asit eklendi.

Çözeltinin pH’ sı 2N’lik Na2CO3 ile 6.7’ ye ayarlanarak 4 saat boyunca sıcaklık ve

pH’ın belirtilen değerler arasında kalması sağlandı. Su eklenerek çöktürülen vişne-

bordo renkli ürün % 65 verimle 0.47 g elde edildi.


29

pH=6.7

N N

N Cl

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

NH2

SO3H

+

N N

N NH

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

SO3H

SO3H

40-50 0C

SO3HSO3H

HN

Şekil 3.3. 1a’nın Sentezi Teorik MK: 744.26 g/mol E.N: 239.5–241.6 oC

IR (KBr peleti, cm-1): 1696 cm-1 ( C=O) , 3411-3265 cm-1 (Ar-N-H ikili piki) , 1121-

1050 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 1772 (C-Cl), 700-800 triazin, 1500-

1400 (C-N) , 1553 (C=N)

UV-vis (DMS-nm) : 208 nm (aromatik band), 267 nm (aromatik band) ,318 nm,

486 nm ( kinon ) ,233.94 (s-triazin) 1H NMR (ppm) : 11.75 (s,1H, N-H), 2.31 (s, 3H, -CH3), 5.5 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7

(m, 2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H)

Yöntem 2

2-amino-(benzosülfonilik asit)-4,6-kloro-s-Triazin Sentezi

2-Amin benzen sülfonilik asit 2 mmol ,(0,3434g) 10 mL saf su ile süspansiyon haline

getirildi. 0–5 oC sıcaklığındaki su-buz karışımında karıştırıldı ve üzerine 10 g buz

ilave edildi. Siyanürik klorür 2 mmol, (0,3638 g) 10 mL asetonda çözüldü ve

süspansiyon karışımın üstüne eklenir. 2N Na2CO3 ile pH 6,7 ye ayarlandı ve 3 saat

boyunca sıcaklık 0-5 oC sabit tutularak 0.5265 g beyaz bileşik % 82 verimle elde

edildi. Reaksiyonun tamamlandığı pH’ daki keskin artışla anlaşıldı.

FT-IR: 3400-3200cm–1 asimetrik NH2 primer amin pikinin kaybolduğu ve sekonder

amin pikinin oluştuğu gözlenmiştir.


30

NH2

N

N

N

Cl

Cl

ClSO3H

N

N

N

Cl

ClHN

SO3H

+pH=6,7

5-7 0C

Şekil 3.4. 2a’nın Sentezi 1 (1 mmol 0.42 g) maddesi asetonda çözüldü sıcaklığı 40-50 oC gelinceye kadar su

banyosunda ısıtıldı. Bu çözeltinin üzerine 1 mol ( 0,321 g) asetonda çözülmüş 2a

yavaş yavaş eklendi, 2N Na2CO3 ile çözeltinin pH’ sı 6.7 ‘ye ayarlandı ve 4 saat

karıştırıldı. Reaksiyon süresi boyunca sıcaklık ve pH’ın belirtilen değerler arasında

kalması sağlandı. Su eklenerek çöktürülen vişne-bordo renkli ürün % 45 verimle 0.35

g elde edildi.

pH=6.7

O

O

NH2

CH3

HN

+

N N

N NH

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

SO3H

40-50 0C

N N

N NH

Cl

Cl

SO3H

SO3H

NH2

SO3H

Şekil 3.5. Yöntem 2 ile 1a’nın Sentezi 3.2.3. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2-( vinil sülfonilik asit)-s-triazin)-3-metil

Antrakinon ( 1b) Sentezi 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2-amino benzosülfonilik asit)s-triazin)-3-metil antrakinon

bileşiği yöntem 1 ‘de anlatıldığı gibi sentezlendi. Ortamdan izole edilmeden (1b)’nin

sentezi için sıcaklık 50-60 oC arasına getirildi, bu çözeltinin içerisine 0.8 mmol

(0.225 g) vinil sülfon eklendi. Çözeltin pH’ sı 2N’lik Na2CO3 ile 6.7’ye ayarlanarak

4 saat boyunca sıcaklık ve pH’nın belirtilen değerler arasında kalması sağlandı. Su

eklenerek çöktürülen vişne-bordo renkli ürün % 58 verimle 0.47 g elde edildi.


31

Teorik MK: 889.96 g/mol

E.N: 242.5–245 oC

IR (KBr peleti ,cm-1): .1724.64 cm-1 ( C=O ) , 3431-3205 cm-1 (Ar-N-H ikili piki),

1129-1037 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 700-800 triazin ,1500-1400 (C-

N) 1555.4 (C=N)

UV-vis (DMS-nm) : 208 nm (aromatik band), 267 nm (aromatik band), 314.67 nm

(kinon),486 nm ( kinon) ,246.44 nm (s-triazin) 1H NMR: 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7 (m,

2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7-7.1 (m,1H,C-H)

pH=6.7

N N

N Cl

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

+

N N

N NH

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

SO2CH2CH2OSO3H

SO3H

40-50 0C

SO3HSO3H

HN

NH2

HO3SOH2CH2CO2S

Şekil 3.6 Yöntem 1 ile 1b’nin Sentezi Yöntem 2 2-Amino vinilsülfonilik asid--4,6-kloro s-Triazin Eldesi (2b)

2 mml, 0,5626 g vinil sülfon 10 mL saf su ile süspansiyon haline getirildi. 0–5 oC

sıcaklığındaki su-buz karışımında karıştırıldı ve üzerine 10g buz ilave edildi.

Siyanürik klorür 2 mml,(0,3638 g) 10 mL asetonda çözüldü ve süspansiyon karışımın

üstüne eklendi. 2N Na2CO3 ile pH 6,7 ye ayarlanır ve 3 saat boyunca sıcaklık 0-5 oC

sabit tutularak 0.7210 g beyaz bileşik % 84 verimle elde edildi. Reaksiyonun

tamamlandığı pH’ daki keskin artışla anlaşıldı.

FT-IR: 3400-3200cm–1 asimetrik NH2 primer amin pikinin kaybolduğu ve sekonder



32

pH=6,7

5-7 0CN

N

N

Cl

Cl

Cl

NH2

HO3SOH2CH2CO2S

N N

N

Cl

ClHN

SO2CH2CH2OSO3H+

Şekil 3.7 2b’nin Sentezi 2.Aşama 1 mmol (0.42 g) asetonda çözüldü ve sıcaklığı 40-50 oC gelinceye kadar su

banyosunda ısıtıldı. Bu çözeltinin üzerine 1 mmol ( 0,461 g) asetonda çözülmüş T2

yavaş yavaş eklendi, 2N Na2CO3 ile çözeltinin pH’ sı 6.7 ‘ye ayarlandı ve 4 saat

karıştırıldı. Reaksiyon süresi byunca sıcaklık ve pH’nın belirtilen değerler arasında

kalması sağlandı. Su eklenerek çöktürülen vişne-bordo renkli ürün % 45 verimle

0.365 g elde edildi.

pH=6.7

O

O

NH2

CH3

HN

+

N N

N NH

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

SO3H

40-50 0C

SO3H

NH2

SO3H

N N

N

Cl

ClHN

SO2CH2CH2OSO3H

Şekil 3.8. Yöntem 2 ile 1b’nin Sentezi 3.2.4. 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2-(5-Amino naftalen–3-sülfonilik asit)-s-

triazin)-3-metil Antrakinon ( 1c) Sentezi

Yöntem 1 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amino benzosülfonilik asit)s-triazin)-3-metil-antrakinon

bileşiği 1a’nın sentezinde anlatıldığı gibi sentezlendi, ortamdan izole edilmeden

1c’nin sentezi için sıcaklık 50-60 oC arasına getirildi, bu çözeltinin içerisine 0.8

mmol (0.178 g) 5-Amin naftalen–3-sülfonilik asit eklendi. Çözeltin pH’ sı 2N’lik

Na2CO3 ile 6.7’ye ayarlanarak 4 saat boyunca sıcaklık ve pH’ın belirtilen değerler

arasında kalması sağlandı. Su eklenerek çöktürülen vişne-bordo renkli ürün % 61

verimle 0.47 g elde edildi.

Teorik MK:831.36 g/mol


33

E.N: 244.5–247. oC

IR (KBr, cm-1): .1665.64 cm-1 ( C=O ) , 3431-3205 cm-1 (Ar-N-H ikili piki) , 1129-

1037 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 700-800 triazin, 1500-1400 (C-N)

1555.4 (C=N).

UV-vis (DMSO-nm) : 208 nm (aromatik band), 267 nm (aromatik band), 316.6 nm

(kinon) ,230-246 nm (s-triazin) 1H NMR: 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7 (m,

2H, Ar-H), 7.9-8 (m, 2H, Ar-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H), 6.9 (d, 1H, Ar-H), 6.5 (t, 1H,

Ar-H)

pH=6.7

N N

N Cl

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

+

O

O

NH2

CH3

HN

40-50 0C

NH2

SO3H

SO3H

N

NN

Cl

NH

SO3H

NH

SO3H

Şekil 3.9. Yöntem 1 ile (1c)’nin Sentezi Yöntem 2 2-Amino naftelensülfonilik asid-4,6 kloro s-triazin Eldesi

5-Amin naftalen–3-sülfnilik asit (2 mml, 0,4465g) 10 mL saf su ile süspansiyon

haline getirildi. 0–5 oC sıcaklığındaki su-buz karışımında karıştırılır ve üzerine 10g

buz ilave edildi. Siyanürik klorür 2 mL,(0,3638 g) 10 mL asetonda çözüldü ve

süspansiyon, karışımın üstüne eklendi. 2N Na2CO3 ile pH 6,7 ye ayarlandı ve 3 saat

boyunca sıcaklık 0-5 oC sabit tutularak 0.5412 g beyaz bileşik. Reaksiyon sonunda %

72 verim elde edildi. Reaksiyonun tamamlandığı pH’ daki keskin artışla anlaşıldı.


34

FT-IR: 3400-3200 cm–1 asimetrik NH2 primer amin pikinin kaybolduğu ve sekonder


pH=6,7

5-7 0CSO3H

NH2

N

N

N

Cl

Cl

Cl

NN

NCl

Cl

SO3H

HN

+

Şekil 3.10. 2c ‘nin Sentezi

1 mmol (0.42 g) 1-Amino-4-(amin-(4-kloro-2 amino benzosülfonilik asit)s-triazin)3-

metil antrakinon maddesi asetonda çözüldü sıcaklığı 40-50 OC gelinceye kadar su

banyosunda ısıtıldı. Bu çözeltinin üzerine 1 mmol ( 0,321 g) asetonda çözülmüş 2b

yavaş yavaş eklendi, 2N Na2CO3 ile çözeltinin pH’ sı 6.7 ‘ye ayarlanır ve 4 saat

karıştırıldı. Reaksiyon süresi boyunca sıcaklık ve pH’nın belirtilen değerler arasında

kalması sağlandı. Su eklenerek çöktürülen vişne-bordo renkli ürün % 42 verimle 0.33

g elde edildi.

pH=6.7

O

O

NH2

CH3

HN

+

N N

N

Cl

O

O

NH2

CH3

HN

NH

40-50 0C

SO3H

NH2

SO3H

SO3H

HN

NN

NCl

Cl

SO3H

HN

Şekil 3.11. Yöntem 2 ile (1c)’nin Sentezi 3.3. Metal Kompleks Sentezleri 3.3.1. 1a –Fe Kompleks Sentezi

0.5 mmol (0.37 g) 1a asetonda ısıtılarak çözüldü, 40oC’ye kadar ısıtılmış bu çözeltiye

metanol de çözülmüş 1mmol (0.162 g) Fe(III) klorür tuzu eklendi, 2N Na2CO3 ile pH


35

5-6 arasına getirildi. Çözelti 8 saat boyunca 40oC de geri soğutucu altında karıştırılır.

8 saat sonunda çözelti oda şartlarında birkaç saat daha karıştırıldı, ürün su ile

çöktürülerek alındı.

N N

N NH

Cl

O

O

NH

CH3

N

SO3H

SO3H

SO3H

HN

Fe

OH2 H2O

H2O

Fe

H2O

H2O

OH2

Cl4

OH2

OH2

Şekil 3.12. 1a-Fe kompleks Teorik MK:1052.26 g/mol

E.N: 300 0C <EN

IR (KBr, cm-1) : .1673 cm-1 ( C=O ) , 1143 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu),

700-800 triazin (C-N) 1590.4 (C=N), 3200 cm-1 (O-H)

UV-vis (DMSO-nm) : 210 nm (aromatik band), 267 nm (aromatik band), 294 nm

(kinon) ,230-244 nm (s-triazin), 509 nm (kinon)

AAS : Deneysel : % 11.3 demir Teorik : % 8.7 demir

3.3.2.1a-Co Kompleks Sentezi 0.5 mmol (0.37 g) 1a asetonda ısıtılarak çözüldü, 40oC’ye kadar ısıtılmış bu

çözeltiye metanolde çözülmüş 1 mmol (0.23 g) Co(II) klorür hekzahidrat tuzu

eklendi, 2N Na2CO3 ile pH 5-6 arasına getirildi. Çözelti 8 saat boyunca 40oC de geri

soğutucu altında karıştırıldı. 8 saat sonunda çözelti oda şartlarında birkaç saat daha

karıştırıldı ve ürün su ile çöktürülerek alındı.


36

N N

N NH

Cl

O

O

NH

CH3

N

SO3H

SO3H

SO3H

HN

Co

OH2 H2O

H2O

Co

H2O

H2O

OH2

Cl2

OH2

OH2

Şekil 3.13. (1a)-Co sentezi Teorik MK:1060.6 g/mol

E.N: 270-273 0C

IR (KBr, cm-1): .1722 cm-1 ( C=O ) , 1121-1037 cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil

grubu), 700-800 triazin (C-N) 1558.4 (C=N).

UV-vis (DMSO-nm) : 210 nm (aromatik band), 267 nm (aromatik band), 261 nm

(kinon), 230-244 nm (s-triazin), 512 nm (kinon)

AAS : Deneysel : % 12.3 kobalt Teorik : % 9.5 kobalt

3.3.3. 1b-Fe Kompleks Sentezi 0.5 mmol (0.44 g) 1b asetonda ısıtılarak çözüldü, 40oC’ye kadar ısıtılmış bu

çözeltiye metanol de çözülmüş 1 mmol (0.162 g) Fe(III) klorür tuzu eklendi, 2N

Na2CO3 ile pH 5-6 arasına getirildi. Çözelti 8 saat boyunca 40oC de geri soğutucu

altında karıştırıldı. 8 saat sonunda çözelti oda şartlarında birkaç saat daha karıştırıldı,

ürün su ile çöktürülerek alındı.

MK:1285.26 g/ml

E.N: 250-253 oC

IR (KBr, cm-1): 1723.44 cm-1 ( C=O ) , 3447 cm-1 (Ar-N-H sekonder amin), -1144

cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 758 cm-1 triazin ,1500-1400 (C-N) 1558.9

(C=N), 3200 cm-1 (O-H)


37

UV-vis (DMS-nm): 210 nm (aromatik band), 294 nm (kinon), 230-244 nm (s-triazin)

AAS : Deneysel : % 11 demir Teorik : % 9.3 demir

N N

N NH

Cl

O

O

NH

CH3

N

SO2CH2CH2OSO3H

SO3H

SO3H

HN

FeOH2

OH2H2O

H2O

Fe

H2O

OH2H2O

H2O

Cl4

Şekil.3.14. 1b-Fe Kompleks 3.3.4. 1b-Co Kompleks Sentezi

0.5 mmol (0.44 g) 1b asetonda ısıtılarak çözüldü, 40oC’ye kadar ısıtılmış bu



soğutucu altında karıştırıldı. 8 saat sonunda çözelti oda şartlarında birkaç saat daha

karıştırıldı, ürün su ile çöktürülerek alındı.

MK:1178.4 g/mL

E.N: 275-283 0C

IR (KBr, cm-1) : .1666.64 cm-1 ( C=O ) , 3413 cm-1 (Ar-N-H sekonder amin) , 1122

cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 700-800 triazin, 1400-1500 cm-1 (C-N)

1555 cm-1 (C=N).

UV-vis (DMSO-nm) : 210 nm (aromatik band), 255.7 nm (aromatik band), 314 nm

(kinon) ,230-246 nm (s-triazin)



38

N N

N NH

Cl

O

O

NH

CH3

N

SO2CH2CH2OSO3H

SO3H

SO3H

HN

CoOH2

OH2H2O

H2O

Co

OH2H2O

H2O

Cl2

H2O

Şekil.3.15. (1b)-Co Kompleks

1c (0.5 mmol, 0.41 g) asetonda ısıtılarak çözüldü. 40oC’ye kadar ısıtılmış bu



soğutucu altında karıştırılır.8 saat sonunda çözelti oda şartlarında birkaç saat daha

karıştırıldı, ürün su ile çöktürülerek alındı.

Teorik MK:1163.4 g/mol

E.N: 262-265 oC

IR (KBr, cm-1) : .1665.64 cm-1 ( C=O ) , 3417 cm-1 (Ar-N-H sekonder amin) , 1129

cm-1 (asimetrik simetrik sülfonil grubu), 700-800 triazin, 1500-1400 cm-1 (C-N)

1553 cm-1 (C=N), 3200 cm-1 (O-H)

UV-vis (DMSO-nm) : 210 nm (aromatik band), 255.7 nm (aromatik band), 314 nm

(kinon), 230-246 nm (s-triazin)


3.3.5. 1c-Co Kompleks Sentezi


39

O

O

NH

CH3

N

N

NN

Cl

NH

SO3H

NH

SO3H

Co

Co

OH2

OH2H2O

H2O

H2O

H2OOH2

H2O

Cl4

Şekil 3.17. 1c-Co Sentezi 3.4. Antibakteriyel Aktivitenin Belirlenmesi Sentezlenen bileşiklerin anti-bakteriyel aktivitesinin belirlenmesi iki aşamalı olarak

gerçekleştirildi. (Singha ve ark., 2005).

Birinci aşamada anti-bakteriyel aktivite, standart disk difüzyon yöntemine göre

belirlendi (Bauer ve ark., 1996). Bu amaçla ATCC ve DSM kültür

koleksiyonlarından Gram pozitif ve Gram negatif bakteri suşları temin edildi. Anti-

bakteriyel aktivite testlerinde kullanılan bakteriler Luria Bertani broth üretildi ve 24

saat 37°C’de inkübe edildi. Üreyen bakteri suşlarına ait kültürler steril fizyolojik su

ile uygun sulandırmalar gerçekleştirilerek turbiditeleri 0.5 MacFarland’s baryum

sülfat standart solüsyonuna göre (1.5 x 108 CFU/ml) ayarlandı ve Mueller-Hinton

besiyerine yayıldı. Sentezlenen bileşiklerin farklı konsantrasyonları filtre ile steril

edilerek standart boş antibiyotik disklerine emdirildi ve bu diskler besiyeri üzerine

yerleştirildi. 24 saat 37°C’de inkübe edildikten sonra disklerin etrafındaki zon çapları

ölçülerek bakterilerin farklı gruplardan standart antibiyotik diskleri ile yapılan

antibiyogramlarından elde edilen zon çapları ile karşılaştırıldı.

İkinci aşamada sentezlenen bileşiklerin farklı konsantrasyonları boş antibiyotik

disklerine emdirilerek ve MIC (minimal inhibition concentrate) belirlendi. Standart

bakteri suşları ve emdirilmiş antibiyotik diskleri nutrient brothta 37°C’de 24 saat


40

üretildi. Kontrol olarak hiç bir şey emdirilmemiş antibiyotik diski kullanıldı.

İnkübasyon sonunda 660 nm’de OD belirlendi. Anti-bakteriyel aktivite aşağıdaki

formüle göre hesaplandı;

A = B – C / C x 100

A: bakteri yoğunluğundaki % azalma

B: kontrol besiyerindeki bakterilerin 660nm’deki absorbansı

C: sentezlenecek bileşik emdirilmiş diskin inoküle edildiği besiyerindeki bakterilerin

660nm’deki absorbansı

4.BULGULAR VE TARTIŞMA Tuğba KELEŞ

41

4. BULGULAR VE TARTIŞMA

Sentezlenen bileşiklerin karakterizasyonu FT-IR ve 1H-NMR, UV spektrumları

ve Atomik absorbsiyondan yararlanılarak yapılmıştır.

4.1. FT-Infrared Spektrumlarının Değerlendirilmesi

FT-IR spektrumunu incelediğimizde ligandın IR spektrumunda başlangıç

maddemiz olan 1-amino-4-bromo-3-metil-antrakinon’un IR spektrumundan farklı

olarak görülen S=O bağına ait 1030-1150 cm-1 deki pikler, ve s-triazin halkasından

gelen C=N ait 1530-1550 cm-1 deki pikler, 1090 cm-1 deki C-Cl pikleri yapıyı

doğrular niteliktedir.

s-Triazin halkasındaki aromatik yapıdaki C-H bağını gösteren 3063 cm-1 de pik

ile belirlenir. Halkaya üç tane Cl atomunun halkadan elektron çekerek bağlanması,

750 cm-1 trisubstitüe triazin pikini 791 cm-1’e kaydırır. Bu klorlardan birinin yerine

amin gruplarından bir tanesinin bağlanmasıyla NH2 grubunun bağlanması halkaya

elektron verdiği için 790 cm-1 deki pik 758 cm-1 e düşük frekansa kayar. C-Cl ’dan

kaynaklanan pik ise 1090 cm-1 ye yüksek frekansa kayar. 3260-3270 cm-1 arasında

görülen N-H arası gerilme titreşimini arttırarak 3205 cm-1 e, düşük frekansa kaydırır.

Bu veriler bize hedeflenen ligand yapılarının sentezlendiğine dair ipucu verir. Bu

ligandların metal kompleklerinin FT-IR spektrumu incelendiğinde ise 3400-3200

cm-1 arasındaki N-H primer amin asimetrik simetrik gerilme titreşimlerine ait pikin

kaybolduğu bunun yerine 3447 cm-1 sekonder amin pikine ait N-H gerilme

titreşimlerin olduğu görülmüştür. Bu spektrumdan yola çıkarak metale bağlanmanın

NH2 grubundan bir proton atılarak olduğunu söyleyebiliriz (Scheinmayn,1973).

4.1.1. (1) Bileşiğine Ait FT-IR spektrumun Değerlendirilmesi

Sentezin ilk basamağı olan 1 maddesinde başlangıç maddesinin FT-IR

spektrumundan farklı olarak amin bileşiklerindeki sülfo gruplarından gelen 1441

cm-1 deki S=O bağına ait piklerdir. Primer amine ait N-H gerilme piki 3413-3267

cm-1 de gözlenir.


42

Yeni oluşan sekonder amine ait N-H gerilme pikleri diğer primer amin piki ile

örtüştüğü için bu oluşum için FT-IR spektrumundan herhangi birşey

söylenemektedir. C=O bağına ait gerilme titreşim pikleri 1666 cm-1 görülmüştür.

3070-2890 cm-1 de kinon ve benzen halkasından gelen aromatik C-H pikleri

gözlenmiştir .(Mishra ,2006)

4.1.2. 1a, 1b ,1c Maddelerine Ait FT-IR spektrumlarının Değerlendirilmesi

(1), bileşiğinde triazin ve primer amin gruplarının bağlanmasıyla elde edilen

(1a), (1b), (1c) bileşiklerinin IR spektrumlarında görülen 1089 cm-1 deki triazinden

gelen C-Cl bağına ait piklerdir. Bu üç madde de triazine ait C=N pikleride 1530-

1570 cm-1 de görülmüştür.1280 cm-1 de aromatik yapıya bağlı azottan dolayı oluşan

C-N bağından kaynaklanan eğilme titreşim piki oluşur, bu da yapılardaki triazinin

varlığının bir göstergesidir. Aromatik C-H pikleri 1a, 1b ve 1c de sırasıyla; 3073

cm-1, 3063 cm-1, 3071 cm-1 olarak görülmüştür. 1121-1140 cm-1 deki asimetrik ikili

piklerin sülfonil grubuna ait S=O bağı olduğu düşünülmektedir.

Bu ligandların metal komplekslerinin IR-spektrumlarında bakıldığında 3200-

3400 cm-1 asimetrik simetrik primer amin N-H gerilme pikinin kaybolup sekonder

amin pikinin oluştuğu buradan da bağlanmanın –NH2 üzerinden olduğu

düşünülmektedir. 758 cm-1 ve bu civarda yeni oluşan piklerin metal azot bağına

(M-N) ait pikler olduğu düşünülmektedir.


43

Çizelge 4.1. 1, 1a, 1b ve 1c’nin FT-IR Spektrumları

4.2. U.V. Spektrumlarının Değerlendirilmesi

Antrakinon boyarmaddelerin absorbsiyon bandı, (λ max:327 nm) uzak UV den

görünür alana doğru uzar. Elektron donör grupların antrakinon bileşiğine

bağlanmasıyla absorbsiyon görünür alana kayar. Bu farktan yararlanarak sentezlenen

ligand ve bunların metal komplekslerini karakterize edilmeye çalışılmıştır.

FT-IR Spektrumları

Bileşik Adı N-H Ar-

CH C=N RNH2 Ar-Cl C=C C=O CH3 -S=O

1 3413 2922 - 3140 -- 1609 1666 1390 1141

1a 3411 2942 1553 3269 1107 1608 1665 1376 1121

1b 3430 2945 1570 3337 1090 1622 1663 1335 1142

1c 3410 3051 1553 3220 1040 1608 1665 1320 1129

1a-Fe 3417 3030 1551 - 1053 1590 1673 1399 1143

1b-Fe 3447 3042 1558 - 1053 1559 1723 1400 1144

1a-Co 3417 3104 1558 - 1068 1580 1722 1376 1121

1c-Co 3417 3029 1553 - 1050 1590 1665 1395 1129

1b-Co 3413 2978 1555 - 1050 1552 1716 1385 1122


44

Ligandlar ve metal kompleksler için genel çözücü olarak DMSO kullanılmıştır

Sentezlenen maddelere ait 4 farklı absorbsiyon bandı görülmüştür.

Çıkış maddemiz olan 1-amino-4–bromo-3-metil antrakinon bileşiğinin n→π*

geçişinden kaynaklanan absorbsiyon bandı (λ max:452 nm) dir, bu değer 1, 1a, 1b ve

1c de sırasıyla şöyle değişmiştir; 486 nm ,482 nm,486 nm ve 483 nm. Brom, amin

gruplarına göre daha elektronegatif bir gruptur,yani bromun çıkıp bu grup yerine bir

amin grubunun bağlanması halkaya elektron sağlayarak batokromik kaymaya sebep

olur. Çünkü bir oksokrom grubu olan amin π elektronlarıyla etkileşerek π* enerjisini

düşürür. (Yıldız, 1997)

Ligandların UV spektrometrede görülen 316 nm civarındaki absorbsiyon bandları

kinon halkasındaki n→π* geçişlerine karşılık geldiği düşünülmektedir. Bu

absorbsiyon bandı metal kompleklerde 294-312 nm civarında görülmektedir. Ligadın

metale bağlanması ile elektron yoğunluğu azalacağından n→π* geçişlerinde

hipsokromik kayma görülür. Görülen diğer bir absorbsiyon bandı 258-259 nm

civarında çıkan ve amin grubundaki n→π* geçişlerinden kaynaklanan absorbsiyon

bandlarıdır.

UV Spektrumunda s-triazin bileşiğine ait 229 nm ‘nin üzerindeki pikler n→π*

geçişlerinden kaynaklanır. Bunların altındaki pikler ise halka üzerindeki π→π*

geçişini gösterir. 2,4,6-trikloro-1,3,5-triazin bileşğinin en belirgin piki 238 nm ‘de

görülür. Triazine bağlı farklı fonksiyonel gruplar farklı kaymalara neden olurlar.

Siyanürik klorüre bir tane NH2 grubunun bağlanması ile 238 nm’deki pik şiddeti

azalarak 244 nm ‘ye kayar. Çünkü bir oksokrom grubu olan amino grubunun halka π

elektronlarıyla etkileşerek π* enerjisini düşürür. (Yıldız, 1995)

iki tane amin siyanürik klorüre bağlandığında 251 nm ‘de görülen pik n→π*

geçişinden kaynaklanır. Substitüentin halkaya elektron vermesi, batokromik

kaymayla sonuçlanır. (Hırt ve Salley,1953)

1a bileşiğinde disübstitüe triazin bileşiğine ait absorbsiyon bandı 267 nm

görülmüştür, 1b bileşiğinde 244 nm ‘de, 1c bileşiğinde ise 251 nm de görülmüştür.

Bu batokromik kayma bağlanmanın olduğuna dair ipucu vermektedir.


45

Çizelge 4.2. 1, 1a, 1b ve 1c’nin UV Spektrumları Bileşik Adı Dalga Boyu

(nm) Dalga Boyu

(nm) Triazin n→π*

Triaizin π →π*

Çözücü

1 486 316 --- --- DMSO

1a 482 317 267 210 DMSO

1b 486 316 244 208 DMSO

1c 483 316 251 217 DMSO

1b-Fe komp. 512 294 248-251 210 DMSO

1a-Fe komp 509 273 253 212 DMSO

1a-Co komp 485 316 258 210 DMSO

1c-Co komp. 559 312 244-256 207 DMSO

1b-Co komp. 489 316 243 209 DMSO

4.3. 1H-NMR Spektrumlarının Değerlendirilmesi

1, 1a, 1b, 1c ligandlarının FT-NMR spektrumları DMSO-d6 çözücüsü kullanılarak

25oC de alınmıştır. Verilen proton sayıları hesaplanan integrasyon değerleriyle

uyumludur.

(1), bileşiğin 1H-NMR spektrumunda görülen δ=12.45 ppm deki singlet ve tek bir

protona ait olan pikin sekonder amin deki (N-H) hidrojenine ait olduğu

düşünülmektedir. Bu pik çıkış maddemizdeki bromun ayrılıp yerine 2,5 diamino

benzosülfonilik asitin bağlandığının bir kanıtıdır. δ= 2.33 pmm de görülen 3 protona

ait singlet pikin (-CH3) grubundaki hidrojenlere , δ=5.55 pmm deki pikin ise –NH2

grubundaki 2 protona, δ=7.6-7.7 ppm deki multiple piklerin kinon halkasındaki 2

protona , δ=7.9-8 ppm deki multiple piklerin kinon halkasındaki karbonile daha

yakın olan karbonlar üzerindeki protonlara ait olduğu düşünülmektedir. Kinon

halkası üzerindeki metil grubunun bağlı olduğu karbona komşu olan karbon

üzerindeki protona ait pik ise δ=7.1-7.2 arasında görülmektedir. Kimyasal kayma


46

değerinin kinon halkası üzerindeki diğer protonlara göre daha yüksek alana

kaymasının sebebi metil grubunun elektron sağlayıcı bir grup olması ve bu

elektronların perdeleme etkisi yapmasındandır. δ=6.6 da görülen pikin ise bromun

yerine bağlanan grup olan 2,5 diamino-benzosülfonilik asit deki benzen halkası

üzerindeki protonlara ait olduğu düşünülmektedir. (Bagi Y. ve Weyler S.).

1a, 1b, 1c, maddelerinin 1H-NMR spektrumları 1 no’lu maddenin 1H-NMR

spektrumuyla benzerlik göstermektedir. Triazin halkasında proton olmadığı için 1H-

NMR spektrumunda bu grubun varlığını kanıtlayabilecek piklerde yoktur. Bu

maddelere ait 1H-NMR spektrum değerleri çizelge 4.3. de verilmiştir.

Çizelge 4.3. 1, 1a, 1b, 1c Maddelerinin 1H-NMR Spektrum Değerleri

Bileşik Adı 1H-NMR (δ,ppm) 25 oC,

(1) 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7

(m, 2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H),

(1a) 11.75 (s,1H, N-H), 2.31 (s, 3H, -CH3), 5.5 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7 (m,

2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H)

(1b) 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7

(m, 2H, C-H), 7.9-8 (m, 2H, C-H), 7-7.1 (m,1H,C-H),

(1c) 12.45 (s,1H, N-H), 2.33 (s, 3H, -CH3), 5.5-5.6 (,s, 2H, -NH2), 7.6-7.7

(m, 2H, Ar-H), 7.9-8 (m, 2H, Ar-H), 7.1-7.2 (m,1H,C-H), 6.9 (d, 1H, Ar-

H), 6.5 (t, 1H, Ar-H)

4.4. Ligandların Anti-bakteriyel Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Sentezlenen ligandların anti-bakteriyel aktiviteleri biyoloji bölümünde standart disk

difüzyon yöntemi uygulanak belirlenmiştir. Sentezlenen bu bileşiklerin farklı

konsantrasyonları filtre ile steril edilerek standart boş antibiyotik disklerine

emdirilmiştir. Bu diskler besiyeri üzerine yerleştirilmiş, 24 saat 37°C’de inkübe

edildikten sonra disklerin etrafındaki zon çapları ölçülerek bakterilerin farklı

gruplardan standart antibiyotik diskleri ile yapılan antibiyogramlarından elde edilen


47

zon çapları ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen değerlerden ligandların bazı bakteriler

üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Uygun derişim olarak 10-4 M belirlenmiştir.

Bu derişimde meydana gelen zon çapları ve standart antibiyotik diskleri ile yapılan

antibiyogramlarından elde edilen zon çapları çizelge 4.4. ve çizelge 4.5. ile

gösterilmiştir. Çözücü olarak kullanılan asetonun zon çapı 9 olarak belirlenmiştir. Bu

değerin üzerinde meydana gelen zon çapları ligandların bazı bakterilere karşı etkinlik

gösterdiğinin kanıtıdır.

1 ligandının MRSA 02 ve MRSA 87 bakterileri üzerinde, (1a) ‘nın Corynebacterium

diphtheriae, MRSA 02 ve MRSA 87 dışındaki diğer bakteri türleri üzerinde, 1b ‘nin

Corynebacterium diphtheriae, Stertococcus epidermidis B-4268, MRSA 02 ve

MRSA 87 bakteri türleri üzerinde, (1c)’nin Escherichia coli K-12, Stertococcus

epidermidis B-4268 bakteri türleri üzerinde etkinlik gösterdiği görülmüştür.

Standart antibiyotik olarak 30 µg Ampiciline kullanılmıştır. Çizelge 4.4. Ligandların anti-bakteriyel aktiviteleri (zon çapları) Bileşik adı

Corynebacterium diphtheriae

Escherichia

coli K-12

Bacillus subtilis B-354

Escherichia coli B-4269

Stertococcus epidermidis

B-4268 1 8 9 9 8 9

1a 9 10 11 11 10

1b 10 9 9 9 11

1c 8 10 8 9 11

Aseton 9 9 9 9 9

Standart Antibiyotik

18 22 24 19 21


48

Çizelge 4.5. Ligandların anti-bakteriyel aktiviteleri (zon çapları) Bileşik ADI MRSA

02 MRSA

03 MRSA

09 MRSA

38 MRSA

87

1 10 8 0 9 10

1a 9 10 12 10 9

1b 10 9 9 9 11

1c 8 0 8 9 9

Aseton 9 9 9 9 9

Standart Antibiyotik

0 0 0 0 0

5. SONUÇ VE ÖNERİLER Tuğba KELEŞ

49

5. SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu çalışma kapsamında siyanürük klorür (s-triazin halkası) köprüsü kullanılarak

anilin-2-sülfonik asit, 1-amino,2,4-naftalindisülfonik asit, anilin p-vinilsülfonik asit

ile 1-amino,4-bromo,2-metil antrakinon bileşiğine kenetleme reaksiyonları

gerçekleştirildi. Bu ligand karakterli reaktif boyarmaddelere inorganik özellik

kazandırmak amacıyla, Co(II) ve Fe(III) iyonları ile metal kompleksleri sentezlendi.

Sentezlenen maddelerin yapıları UV-görünür, FT-IR, 1H NMR, AAS teknikleri ile

aydınlatıldı.

Sentezin ilk basamağı olan 1-Amino-4-(amin-anilinsülfonik asit)-3-metil

Antrakinon (1) maddesi % 48 verimle elde edilmiştir. IR spektrumunda görülen 1141

cm-1 de ki pikin S=O grubuna ait olduğu düşünülmektedir. UV spektrumunda 486

nm deki absorbsiyon bandı ve 1H NMR da 12.45 ppm de görülen pik çıkış

maddemizdeki bromun ayrılıp yerine 2,5 diamino benzosülfonilik asitin

bağlandığının bir göstergesidir.

1a maddesinin FT-IR spektrumunda 1553 cm-1 de görülen pikin s-triaizn

halkasındaki C=N bağına, 1107 cm-1 deki pikin C-Cl bağına, UV spektrumunda 210

nm deki absorbasiyon bandının da triazinin π →π* geçişlerine, 267 nm deki

absorbsiyon bandınında triazinin n→π* geçişlerine ait olduğu ve bu sonuçlardan da

triazinin yapıya katıldığı düşünülmektedir.

1b maddesinin FT-IR spektrumunda 1570 cm-1 de görülen pikin s-triaizn



absorbsiyon bandının da triazinin n→π* geçişlerine ait olduğu ve bu sonuçlardan da


1c maddesinin FT-IR spektrumunda 1553 cm-1 de görülen pikin s-triaizn



absorbsiyon bandınında triazinin n→π* geçişlerine ait olduğu ve bu sonuçlardan da


5. SONUÇ VE ÖNERİLER Tuğba KELEŞ

50

1, 1a, 1b, 1c, maddelerinin anti-bakteriyel aktiviteleri standart disk difüzyon

yöntemi uygulanarak belirlenmiştir. Sonuç olarak (1) bileşiğinin MRSA 02 ve

MRSA 87 bakterileri üzerinde 1a ‘nın Corynebacterium diphtheriae, MRSA 02 ve

MRSA 87 dışındaki diğer bakteri türleri üzerinde, 1b‘ nin Corynebacterium

diphtheriae, Stertococcus epidermidis B-4268, MRSA 02 ve MRSA 87 bakteri türleri

üzerinde, 1c’nin Escherichia coli K-12, Stertococcus epidermidis B-4268 bakteri

türleri üzerinde etkinlik gösterdiği görülmüştür.

Sentezlenen bu boyarmaddeler ve metal komplekslerinin tekstil, farmakoloji gibi

uygulama alanlarında kullanılabileceği düşünülmektedir.

51

KAYNAKLAR

ASHOK, K., MISHRA, J., JACOB, K. MULLEN, 2006. Synthesis of

aminocarbazolee anthraquinone fused dyes and polymers, Dyes and Pigments

xx : 1-10.

BAŞER İ., İNANICI M., 1990. Boyarmadde Kimyası, Marmara Üniversitesi

Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, syf 264-265.

BAUER A.W., KIRBY W.M. M., SHERRIS J.C., TURCK M., 1996. Antibiotic

susceptibility testing by a standardized single disk method, American Journal

of Clinical Pathology 45: 493-496.

BOZOK, N., 2005. Vinilsülfon ve Flor Grubu İçeren Reaktif Boyarmadde Sentezi ve

Metal Kompleksleri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.

ERDİK, E., 1998. Organik Kimyada Spektroskopik Yöntemler, Gazi Kitabevi,

2.Baskı, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, 82-385.

GRABCHEV, T. Z., PHILIPOVA, 1997. Dyes and Pigments 39: 380-386.

HIRT, R.C., SALLEY, D.J., 1953. U.V. Absorbtion Spectra of Derivatives of

Symmetric Triazine 1.Amino Triazines, Journal of American Chemical

Physics, 21, 7, 2971-2973.

IRINA, P., BELETSKAYA, ALEXEI, D., AVERIN, 2001. Synthesis of diazacrown

ethers based on anthracene and anthraquinone by Pd-catalyzed amination

reactions, Tetrahedron Letters 42: 4987–4989

KOPINAVAC, N., ANA L., SANJA P., 1999. Clenear production processes in the

synthesis of blue anthraquinone, Dyes and Pigments 44: 33-40

LIU, J., GANG, S., 2007. The synthesis of novel cationic anthraquinone dyes with

high potent antimicrobial activity, Dyes and Pigments 77: 380-386

MALGORZATA, S., EL-SHAFEI A., HAROLD S., FREEMAN, 2007. Design,

synthesis, and characterization of new iron-complexed azo dyes, Dyes and

Pigments 72: 8-15

MARON, D.M., AMES B.N., 1983. Revised method for Salmonella mutagenicity

test. Mutat. Res. 113, 173-215.

52

MENEGOLA, E., BROCCIA, ML., GIAVINI., 2001. Atlas of rat Fetal skeleton

double stained for bone ana cartilage, Teratology 64: 125-133.

BOZOK, N., YILDIZ, E., 2005. Vinilsülfon Grubu İçeren Reaktif Boyarmaddelerin

Tekstilde Kullanımlarının İncelenmesi, XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası

ANP128.

BOZOK, N., YILDIZ, 2005. Vinilsülfon Ve Flor Grubu İçeren Reaktif Boyarmadde

Sentezi ve Metal Kompleksleri, XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası;

ANP129.

KIRK AND OTHMER, 1969. Encylopedia of Chemical Technology; Volume 7, pg

630-640.

ÖZCAN, Y., 1984 Tekstil Elyaf Boyama Tekniği, İstanbul Üniversitesi Yayınları,

İstanbul, S.3176, p.597.

TOSHIYUKI M., TAKUO W., 2001. Quinone Oxygen-Coordinated Palladium(II)

Complexes with Anthraquinone Ligands Bearing N-Heterocyclic Coordination

Sites, Eur. J. Inorg. Chem. 277-287.

YILDIZ.(ERDEN), E., BOZTEPE, H., 1997. Bazi Asimetrik s-Triazin Türevlerinin

Sentezi, Kimya 97 XI. Kimya Kongresi, Van Üniversitesi S.176, Van.

YI RU P., KUI Z.C., JIA B. W., 2007. Synthesis and photophysical properties of

metal anthraquinone phthalocyanine, Chinese Chemical Letters 18: 509–512.

YOUNIS B., STEFANIE W., & JAMSHED I., HERBERT Z., CHRISTA E. M.,

2008. Structure-activity relationships of anthraquinone derivatives derived

from bromaminic acid as inhibitors of ectonucleoside triphosphate

diphosphohydrolases (E-NTPDases) , Purinergic Signalling 48 : 1130-9103.

WAINWRIGHT M., 2005. Phenothiazinium photosensitisers: V. Photobactericidal

activities of chromophore-methylated phenothiazinium salts, Dyes and

Pigments 73: 7-12

53

ÖZGEÇMİŞ

1984 yılında Seyhan / ADANA’ da doğdu. İlköğrenimini Şükran Çobanoğlu

İlkokulunda, orta öğrenimini Tepebağ İmam Hatip Lisesinde, lise öğrenimini ise

Adana 19 Mayıs Lisesinde tamamladı. 2001 yılında Çukurova Üniversitesi Kimya

Bölümünde lisans eğitimine başladı ve 2006 yılında mezun oldu. Aynı yıl Çukurova

Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalında Yüksek Lisans

eğitimine başladı. Yabancı Dili İngilizcedir.

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ …library.cu.edu.tr/tezler/6886.pdf · ring) which is...

Documents

Transcript of ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ …library.cu.edu.tr/tezler/6886.pdf · ring) which is...