Uitdagingen bij scrum implementatie. Een overzicht van reeds

uitgevoerde casestudies.

Herm van Veen

Strategisch Organiseren, Master BCO

Vrije Universiteit Amsterdam

Faculteit sociale wetenschappen

Afdeling organisatie wetenschappen

Uitdagingen, resultaten en relevante factoren in scrum implementatie casestudies Herm van Veen

1

Inleiding

Steeds meer IT bedrijven overwegen de overstap van een planmatige software

ontwikkelmethode naar een meer flexibele methode (Misra S. C., 2012; Salo & Abrahamsen, 2008).

Flexibele ontwikkelmethodes verschillen onder anderen van traditionele ontwikkelmethodes in de

manier waarop zij met veranderingen omgaan en de manier waarop teams samenwerken (Nerur,

Mahapatra, & Mangalara, 2005; Misra, Kumar, & Kumar, 2009). Nerur et al. (2005) geven een

overzicht van de verschillen, samengevat in figuur 1:

Figuur 1. Verschillen tussen flexibele en planmatige software ontwikkelmethodes naar Nerur et al., 2005

Boehm (2002) stelt dat er voor beide soorten methodes situaties zijn waarin zij het beste tot

uiting komen. Flexibele methoden zijn geschikt voor projecten waar de uitkomst onduidelijk is, er

snel ingespeeld moet kunnen worden op tussentijdse veranderingen en klanten in staat zijn

waardevolle input te leveren. Volgens Boehm (2002) hebben steeds meer IT projecten deze

karakteristieken. De markt vraagt om korte levertijden en de eisen aan software veranderen

voortdurend, ook tijdens het ontwikkelproces (Rising & Janoff, 2000; Long & Starr, 2008; Scotland

Planmatig (traditioneel) Flexibel (Agile)

Fundamentele

aannames

Systemen zijn goed te specificeren,

voorspelbaar en de bouw er van moet

zorgvuldig gepland worden

Systemen kunnen opgebouwd worden

door kleine teams vanuit principes van

continu testen, feedback verzamelen en

verbeteren

Controle Proces georinteerd Mens georinteerd

Managementstijl Hirarchisch en vanuit controle Leiderschap en samenwerking

Kennis management Expliciet Impliciet

Rollen Gespecialiseerd individueel werk Zelforganiserende teams met

aanmoediging van taakwisseling

Communicatie Formeel Informeel

Klantenrol Belangrijk Cruciaal

Project cycli Geleid door taken of activiteiten Geleid door productfuncties

Ontwikkel model Levenscyclus (Waterfall/Spiral) Evolutionair-lever model

Gewenste organisatie

structuur

Mechanisch (bureaucratisch met veel

formalisatie)

Organisch (flexibel en participatief)

Technologie Geen restricties Object georinteerde technologie

Uitdagingen, resultaten en relevante factoren in scrum implementatie casestudies Herm van Veen

2

& Boutin, 2008). Met planmatige methodes lukt het organisaties niet hier op in te spelen (Nerur,

Mahapatra, & Mangalara, 2005). Het is daarom voor veel organisaties noodzaak meer flexibele

methodes te implementeren.

En van de meest gebruikte flexibele software ontwikkelmethodes is scrum. Volgens een

survey van Versionone (2011) onder meer dan 6000 gebruikers van flexibele software methodes,

wordt scrum in 66% van de gevallen gebruikt. Casestudies laten zien dat zowel kleine, middelgrote

en grote organisatie als Yahoo, Microsoft, Intel en Nokia, gebruik maken van de scrum methode

(Marchenko & Abrahamson, 2008; Rising & Janoff, 2000; Fitzgerald, Hertnett, & Conboy, 2006;

Scotland & Boutin, 2008). De scrum methode werkt met drie rollen: de scrum master, het (zelf

organiserende) ontwikkelteam en de product eigenaar (Schwaber, 1995). Als de software

ontwikkeld wordt voor een klant, neemt de klant deel in het projectteam als producteigenaar. In het

ontwikkelteam nemen medewerkers met verschillende functies plaats (ontwerpers, ontwikkelaars,

testers, etc.). Het ontwikkelteam ontdekt gaandeweg hoe het product er uit komt te zien en wat daar

allemaal voor nodig is.

Een scrum project wordt opgedeeld in drie tot vier weken durende iteraties die sprints

worden genoemd. Voorafgaand aan elke sprint komen het ontwikkelteam en de product eigenaar bij

elkaar om te bespreken welke functies het product moet bevatten. Dan bepaald het ontwikkelteam

zelf wat zij in de komende sprint af kunnen krijgen. De voortgang van deze lijst met actiepunten

wordt voor iedereen zichtbaar bijgehouden op een sprint backlog en een burndown chart. Op deze

manier behoudt het ontwikkelteam het overzicht. Elke ochtend komt het ontwikkelteam 15 minuten

bij elkaar met de scrum master. Hier wordt de voortgang besproken en kunnen teamleden reageren

op problemen die anderen tegenkomen. Een sprint wordt afgesloten met een bijeenkomst waarin de

resultaten worden getoond aan de producteigenaar. Het ontwikkelteam presenteert een zo concreet

mogelijk product waar de product eigenaar op kan reageren. Daarna worden de wensen voor de

volgende sprint vast gesteld. Na de bijeenkomst met het ontwikkelteam, de producteigenaar en de

scrum master, komt het ontwikkelteam bij elkaar. Het ontwikkelteam evalueert het proces van de

sprint en stelt leer- en actiepunten voor de volgende sprint op. (Srinivasan & Lundqvist, 2009;

Rising & Janoff, 2000; Schwaber, 1995).

Cardozo et al. laten in een review van 28 casestudies naar scrum implementaties zien dat

(afdelingen van) organisaties betere resultaten kunnen behalen met het werken volgens de scrum

methode dan dat zij behaalden met planmatige methoden. Van de 28 casestudies meten veertien

studies een productiviteitsstijging, zes studies rapporteren een kwaliteitsstijging, vijf studies

noemen een stijging van de klant tevredenheid en eveneens vijf studies spreken van een stijging van

de team motivatie. In totaal beschrijft 75% van de door Cardozo et al. onderzochte rapporten een

verbetering. Dezelfde casestudies noemen echter ook allerlei uitdagingen die organisaties

Uitdagingen, resultaten en relevante factoren in scrum implementatie casestudies Herm van Veen

3

tegenkomen bij het implementeren van de scrum methode. Figuur 1 laat een aantal verschillen zien

tussen planmatige en flexibele ontwikkelmethoden en de overstap hiertussen blijkt in de praktijk

zowel voor medewerkers, managers als klanten niet altijd gemakkelijk (Srinivasan & Lundqvist,

2009; Marchenko & Abrahamson, 2008; Hosbond & Nielsen, 2008; Mann & Maurer, 2005; Moe,

Dingsyr, & Dyba, 2010).

Onderzoek van Boehm en Turner (2005) en onderzoek van Nerur et al. (2005) geeft een

overzicht van uitdagingen die organisaties tegen komen bij implementaties van flexibele software

ontwikkelmethodes, maar een overzicht van de uitdagingen die organisaties specifiek tegenkomen

bij scrum implementaties ontbreekt. Bovendien geven zowel Boehm en Turner als Nerur et al. niet

aan waar de uitdagingen die zij beschrijven vandaan komen en is in hun papers dus niet terug te

vinden wanneer deze uitdagingen voorkomen. Dit literatuur review stelt de vraag: welke

uitdagingen, resultaten en relevante factoren beschrijven casestudies naar scrum implementaties?

Een dergelijk overzicht helpt organisaties in te schatten welke uitdagingen zij kunnen verwachten

bij een scrum implementatie. Daarnaast biedt een overzicht van uitdagingen richtlijnen voor

toekomstig onderzoek naar scrum implementaties. Moe et al. (2010) laten zien dat er veel

onderzoek is gedaan naar scrum implementaties, maar dat een verklaring van deze uitdagingen met

wetenschappelijke theorien ontbreekt. Het belang hiervan is tweeledig: het scherpt

veranderkundige theorien aan en helpt organisaties niet alleen te begrijpen welke uitdagingen zij

kunnen verwachten, maar ook te begrijpen wat zij daar aan kunnen doen. Om de aanbevelingen van

Moe et al. (2010) op te volgen en uitdagingen bij scrum implementaties te verklaren, is het

allereerst belangrijk te weten welke uitdagingen er voorkomen en wanneer.

Theorie

Nerur et al. (2005) noemen vier categorien uitdagingen bij implementaties van flexibele

ontwikkelmethoden: management en organisatie, mensen, processen en technologie. De categorie

management en organisatie bevat uitdagingen op het gebied van organisatiecultuur, structuur,

beloningssystemen en management stijl. De categorie mensen bevat uitdagingen op het gebied van

competenties en klantrelaties. In de categorie proces staan veranderingen naar een mensgericht

proces, korte iteraties, het managen van grote projecten en het selecteren van de juiste flexibele

ontwikkelmethode. In de categorie technologie staan de geschiktheid van de huidige technologie

en het leren gebruiken hiervan.

Boehm en Turner (2005) noemen drie categorien uitdagingen bij implementaties van

flexibele ontwikkelmethoden: ontwikkel proces conflicten, business proces conflicten en mensen

conflicten. In de eerste categorie beschrijven zij uitdagingen die ontstaan door variatie in methodes

binnen de ontwikkeling van n product, het toepassen van een nieuwe ontwikkelmethode op een

Uitdagingen, resultaten en relevante factoren in scrum implementatie casestudies Herm van Veen

4

proces dat al jaren op eenzelfde manier plaatsvindt en het voldoen aan eisen die vanuit de

organisatie staan voorgeschreven. In de categorie Business proces conflicten vallen uitdagingen op

het gebied van medewe