Uit Overtuiging

Provincie Groningen

Verkiezingsprogramma

Provinciale Staten 2011-2015

http://www.ngw.nl/g/images/gronin

Verkiezingsprogramma Provinciale Staten Groningen 2011-2015

2

Inhoudsopgave

Inleiding .......................................................................................................................................... 3

Overheid en middenbestuur .................................................................................................... 4

Jeugdzorg ....................................................................................................................................... 6

Sociaal beleid ................................................................................................................................ 8

Zorg en welzijn……………………………………………………………………………………………………….

Kunst en cultuur ......................................................................................................................... 10

Sport............................................................................................................................................... 11

Landelijk gebied, landbouw en natuurbescherming ...................................................... 12

Waterbeheer ................................................................................................................................ 14

Veiligheid ...................................................................................................................................... 15

Milieu, duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid ...................................................... 16

Energie .......................................................................................................................................... 17

Economie, kenniseconomie en onderwijs ......................................................................... 19

Toerisme ....................................................................................................................................... 21

Verkeer en vervoer (infrastructuur en mobiliteit) ......................................................... 22

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ........................................................................ 23

Europa ........................................................................................................................................... 25

Financiën ....................................................................................................................................... 27


3

Inleiding

De ChristenUnie bedrijft politiek bij een open Bijbel en wij als leden daarvan en

volksvertegenwoordigers willen onze politieke keuzes maken als navolgers van Jezus Christus. Dat leidt tot een politiek van dienstbaarheid aan de samenleving,

verdediging van onze geestelijke en politieke vrijheden, opkomen voor het gezin,

voor kwetsbaren, eerbied voor het leven en een keus voor duurzaamheid. De

ChristenUnie laat zich inspireren door de Bijbel om inzicht en richting te verkrijgen voor de vraagstukken van overheid en samenleving van vandaag.

Daarbij laten we het niet bij woorden alleen. In de afgelopen jaren heeft de ChristenUnie laten zien vanuit christelijk-sociale uitgangspunten

verantwoordelijkheid te kunnen dragen voor het bestuur van de provincie

Groningen, door een actieve en betrokken Statenfractie en ook door deelname aan het college van Gedeputeerde Staten. De ChristenUnie wil zich ook de

komende periode inzetten voor het bestuur van de provincie.

De ChristenUnie ziet de overheid als dienares van God. Zij zorgt binnen haar

mogelijkheden voor goede randvoorwaarden voor een samenleving, waarin

mensen tot hun recht komen en in vrede met elkaar leven. De ChristenUnie wil zich daarbij dienstbaar opstellen als een stabiele en betrokken christelijk-sociale

partij met een boodschap die hoop geeft en waarop mensen kunnen vertrouwen.

Die boodschap houdt in dat wij in de politiek gelovig gehoorzaam willen zijn aan God en aan wat Hij met de samenleving voor heeft. Het gaat om het dienen van

God en het liefhebben van mensen.

Wij geloven dat in de dienst aan God en de dienst aan de naaste iets opbloeit van het goede leven. De mens staat niet op zichzelf en kan niet alles zelf

bepalen. Het is juist andersom: mensen komen pas tot bloei wanneer zij zich

verantwoordelijk voelen, zorg dragen voor elkaar en respectvol met elkaar omgaan. Vanuit het besef dat mensen in de samenleving aan elkaar gegeven

zijn, mogen we samen werken aan een gezond en bloeiend leefklimaat.

De ChristenUnie wil dat de provincie betrokken is bij de samenleving. Daarom

verwachten wij van het provinciale bestuur dat zij slagvaardig, transparant, open

en klantgericht opereert en haar partners (bevolking, besturen, kennisinstellingen, bedrijfsleven etc.) in een heel vroeg stadium betrekt bij

besluitvormingsprocessen.

De gevolgen van de economische recessie gaan ook de provincie niet voorbij. De

ChristenUnie loopt niet weg voor zijn verantwoordelijkheid om ook in moeilijke

tijden mee te besturen. Ook niet als er pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden.

Wij zullen dat steeds met een warm hart voor mens en samenleving doen, omdat het onze overtuiging is dat omzien naar elkaar de basis moet zijn voor ons

handelen. Wij gaan voor een dienstbare overheid, die betrokken is op de

leefomgeving en voor een bloeiende samenleving waarin iedereen kan meedoen!

De ChristenUnie heeft een warm christelijk-sociaal hart voor de provincie

Groningen!


4

Overheid en middenbestuur

De samenleving wordt niet primair gevormd door overheid of door

overheidsbestuurders, maar door de burgers zelf. Zij nemen

verantwoordelijkheden, gaan verplichtingen aan en maken de samenleving

leefbaar in hun onderlinge relaties. Een vrije samenleving in een democratische

rechtsstaat kan alleen bloeien als voldoende mensen er vertrouwen in hebben en

hun gedrag richten naar de kernwaarden waar het in de rechtsstaat om draait.

Het in stand houden van de rechtsstaat vergt inspanningen van overheid en

burger.

De ChristenUnie is niet tegen marktwerking, maar wel tegen scheefgroei. De

ChristenUnie is terughoudend in het toestaan van marktwerking in sectoren waar

publieke belangen in het geding zijn. Om kapitaal, techniek en ondernemerschap

dienstbaar te doen zijn aan de samenleving en aan de schepping horen

werknemers, milieu, consumenten en onderwijs voldoende invloed te hebben. In

die context laat de overheid de markt zijn werk doen, maar voorkomt dat we in

een samenleving komen waarin het recht van de sterkste geldt. De ChristenUnie

streeft zo naar sterke sociale verbanden, waarbij de markteconomie faciliterend

is.

Burgers kunnen een beroep doen op de overheid als hun veiligheid of

bestaanszekerheid in het geding is. De overheid doet wat de burger zelf niet tot

stand kan brengen, terwijl het toch noodzakelijk is voor het goed functioneren

van de samenleving. De ChristenUnie kiest dus voor een beperkte overheid, die

zich opstelt als bondgenoot van burgers. Een overheid die mensen in

moeilijkheden op weg helpt. Daarna komt pas de rol van de overheid als

beslisser en afdwinger.

De overheid heeft een aantal basistaken. De ChristenUnie vindt het allereerst

belangrijk dat de overheid het recht handhaaft. Verder moet ze opkomen voor

kwetsbaarheid, zowel van mens als natuur. Dit gaat niet zover dat de overheid

verplicht is tot het afdekken van alle risico’s in het leven van haar burgers. Tot

slot geeft de overheid kaders en geeft richting aan ontwikkeling. Omdat de

overheid besluiten kan afdwingen worden er hoge eisen gesteld aan

overheidshandelen. De ChristenUnie staat voor een overheid die betrouwbaar,

transparant en herkenbaar is. Als goed rentmeester gaat de overheid sober en

doelmatig met de publieke middelen om. Wij gaan voor een benaderbare

overheid, zowel met nieuwe communicatiemiddelen als in persoonlijk contact aan

de balie. De overheid neemt de burger serieus. Burgers hebben echter niet alleen

rechten, ook plichten. Naast het afnemen van diensten door burgers, vraagt de

overheid burgers en bedrijfsleven zich ook over een en ander uit te spreken

(interactief beleid).


5

De provincie vormt het middenbestuur van Nederland. De provincie zorgt ervoor

dat regio en gemeenten steeds de samenwerking opzoeken en elkaar niet

beconcurreren (*). Concurrentie om bedrijventerreinen of woningen werkt

contraproductief, zeker in krimpgebieden. Provincies moeten via het

instrumentarium van de ruimtelijke ordening de regionale afweging maken.

Anders wordt er gebouwd voor de leegstand of treden verrommeling en

aantasting van het landschap op. Verkeer en vervoer, landschap, recreatie en

natuur hebben een bovengemeentelijke functie en zijn taakgebieden op

provinciale schaal.

(*) In geval van gebleken tekortschietende bestuurskracht van de afzonderlijke

gemeenten ter behartiging van regionale belangen stimuleert het

provinciebestuur de betreffende gemeenten tot samenwerking. Als er

desondanks onvoldoende bereidheid is tot samenwerking en er sprake is van

aantoonbare schade voor de regio, dient het provinciebestuur zijn rol (binnen de

kaders van weten regelgeving) dringender uit te voeren.

Het Rijk heeft de afgelopen jaren veel taken aan de provincie toevertrouwd op

het gebied van verkeer en vervoer en landschap en natuur. Dat is de juiste

schaal voor deze onderwerpen. Bij deze extra taken hoort ook een juiste

financieringssystematiek vanuit het Rijk

Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), een samenwerkings-

verband tussen de provincies Groningen, Drenthe en Friesland is ingesteld voor

zaken die de drie provincies gezamenlijk aangaan. Intensivering van de

samenwerking zal zich moeten richten op concrete zaken, dus op zaken die voor

de provincies gezamenlijk van belang zijn en waar samenwerking van

meerwaarde is. Dat kan zich voordoen bij indiening van gezamenlijke noordelijke

projecten, samen optrekken in Brussel en Den Haag etc. De besluitvorming zal

nadrukkelijk democratische gelegitimeerd dienen te worden. Incidenteel kan een

gezamenlijke vergadering worden gehouden, echter niet ter vervanging van de

reguliere Provinciale Statenvergaderingen.

De twaalf provincies werken samen in het IPO, het interprovinciaal overleg. Het

IPO heeft ten doel om vooral bij het Rijk en de gemeenten, maar ook bij andere

bestuursorganen op te komen voor de belangen van de provincies. Activiteiten

van het IPO mogen niet leiden tot aantasting van de bevoegdheden van de

afzonderlijke provincies.

Kortom, de provincie is…

o regisserend regionaal bestuur, heeft een ontwikkeltaak voor verkeer en

vervoer, landschap, recreatie en natuur; kerntaak: ruimtelijk economisch

domein en regionale/streekcultuur


6

o naast de uitvoering ook financieel decentraliseren van Brede Doel

Uitkering (BDU) verkeer en vervoer en andere specifieke

geldstromen

o regionale uitvoeringsdiensten van het Rijk zoals Dienst Landelijk

Gebied (DLG) en Rijkswaterstaat naar provincies

Aandachtspunten

o De provincie heeft een voldoende robuust eigen belastinggebied

o Een samenvoeging van de noordelijke provincies is niet aan de orde; de

ChristenUnie is wel voor samenwerking met de provincies Drenthe en

Friesland

o Het samenbundelen van gemeentelijke taken leidt op gemeentelijk terrein

tot verregaande samenwerking; intensieve samenwerking tussen

buurgemeenten dient bij gebleken noodzaak door de provincie krachtig

gestimuleerd te worden. Een gemotiveerd initiatief van de provincie tot een

gemeentelijke herindeling wordt niet bij voorbaat door de ChristenUnie als

uitgesloten verklaard.

o Gemeenten en provincies hebben een goed instrument om hun eigen

functioneren onder de loep te nemen: de bestuurskrachtmeting; dit zou bij

elk bestuursorgaan om de 6 jaar ingezet moeten worden

o Waterschappen leggen zich toe op uitvoering en beheer

o In het Europa van de regio’s zijn provincies onmisbaar: versterking van de

samenwerking tussen provincies (bijvoorbeeld thematische samenwerking

of op het niveau van landsdelen) is nodig om een stevige positie in Europa

te kunnen innemen.

Jeugdzorg

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. De ChristenUnie kan dit volmondig

beamen.

De zorg voor onze jeugd is allereerst een verantwoordelijkheid van de ouders.

Hiervoor is een veilig en gezond opgroeiklimaat nodig. Soms redden de ouders

het niet alleen, dan is er professionele hulp nodig. Die extra zorg moet zo veel

mogelijk geboden worden door een toegankelijke en effectieve

jeugdhulpverlening en tijdig, dichtbij en kortdurend zijn.


7

De ChristenUnie wil vooral dat de zorg voor de kinderen zo goed mogelijk

geregeld wordt. Dit is het uitgangspunt dat gehanteerd wordt om de komende

jaren tot een goede verdeling tussen gemeenten en provincies te komen. De

structuur is daarbij ondergeschikt aan het doel, maar nu al is wel duidelijk dat

veel ambulante zorg eenvoudiger (voor de kinderen beter) door de gemeenten

kan worden aangestuurd. De combinatie van complexe en zware hulp vraagt een

gemeenteoverstijgende coördinatie van zorgaanbieding. Op basis van een

definiëring door het verantwoordelijke ministerie zal duidelijk zijn wat onder

preventieve, lichte, zware en complexe hulpverlening wordt verstaan en welk

bestuursorgaan hiervoor verantwoordelijk is.

Zo lang Jeugdzorg nog onder de verantwoordelijkheid van onze provincie valt,

vraagt dit van de provincie om een visionaire, inhoudelijke regie en niet alleen

het stroomlijnen van processen. Vooral de beleidsterreinen onderwijs, veiligheid

en volksgezondheid en zorg zullen onderling en samen met de lokale overheden

afgestemd moeten worden om de zorg voor onze jongeren tot een succes te

laten zijn.

Aandachtspunten

o Het waarborgen van keuzevrijheid voor cliënten ten aanzien van een

zorgaanbieder is belangrijk, op deze manier krijgt de cliënt de zorg die bij

hem of haar past, ook als deze door een specialistische zorgaanbieder

wordt geleverd. Bij het vaststellen van kaders voor de zorginkoop moet dit

altijd in het oog worden gehouden.

o Bij het inkopen van zorg dienen voldoende plaatsen bij de landelijk

werkende instellingen ingekocht te worden.

o De ChristenUnie vindt het van groot belang dat preventie en vroegtijdige

signalering in het beleid worden opgenomen, zodat lichte problematiek

niet uitgroeit tot complexe (bevordering sterke eerstelijnszorg)

o Wat de ChristenUnie betreft worden heldere afspraken over de

mogelijkheden en de wijze van het (democratisch) controleren van het

jeugdbeleid gemaakt

o Er wordt onderscheid gemaakt tussen preventie en lichte hulpverlening en

tussen zware en complexe hulp (zware hulp is niet altijd complex)

o Over een goede systematiek van financiering, inclusief controleerbare

‘resultaatmetingen’ worden duidelijke afspraken gemaakt


8

Sociaal beleid

De ChristenUnie vindt dat de samenleving gebaat is bij aandacht voor het

publieke, voor het gezamenlijke, voor wat ons bindt. Wij willen vanuit de bijbelse

opdracht graag meewerken aan een samenleving waarin we ‘omzien naar elkaar’.

De ChristenUnie is van mening dat er in een ‘samenleving met samenhang’

geïnvesteerd moet worden. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) biedt

naar onze mening mogelijkheden om met elkaar te werken aan de ‘sociale

cohesie’ die voor de samenleving zo noodzakelijk is. De gemeenten zijn op dit

gebied in veel gevallen het eerste aanspreekpunt. De provincie heeft een

signalerende, agenderende en stimulerende taak en kan gemeenten bij elkaar

brengen om expertise uit te wisselen. Als de provincie inzet op sociaal beleid, zal

dit beleid gekoppeld moeten worden aan verantwoordelijkheden en doelen van

lagere overheden. Hiermee wordt complementair beleid gerealiseerd ten goede

van de samenleving als geheel. De provincie heeft daarom slechts een taak op

het gebied van signaleren, agenderen, ondersteunen, flankeren en monitoren.

De rol van de provincie Groningen in sociaal beleid moet blijven: samenbinden,

regisseren en kennis delen in de taken waar de provincie het verschil kan maken.

De benaming 'sociaal beleid' omvat meer dan alleen beleid. Het begrip 'zorg'

doet meer recht aan een christelijk-sociale visie op zwakkeren. Daarom spreken

we als ChristenUnie liever over ‘zorg' (en welzijn) dan over (de afstandelijke

term) 'sociaal beleid'.

Aandachtspunten

o Duidelijk moet zijn met welk doel, hoe lang en welk soort ‘flankerend’

provinciaal beleid wordt opgestart en gemeentelijk beleid wordt

ondersteund

Zorg en Welzijn

ChristenUnie Groningen komt op voor de zwakke groepen in de samenleving.

De ChristenUnie heeft naast aandacht voor jeugd nadrukkelijk aandacht voor

gehandicapten, ouderen, vrijwilligers en mantelzorgers (sociale cohesie),

asielzoekers, allochtonen en 'armen'. De provincie draagt zorg voor een platform

waar kennis en expertise gedeeld worden (over bijvoorbeeld de Wmo), bewaakt

de zorgkwaliteit en stimuleert gemeenteoverstijgende projecten zoals de

voedselbank.


9

In de provincie Groningen zijn verschillende zorgvraagstukken. Drie daarvan zijn:

toegenomen werkloosheid en armoede, bewaken zorgkwaliteit en -aanbod in

krimpgebieden en de stijgende zorgvraag door toenemende vergrijzing.

Bij het formuleren van programmapunten op het gebied van zorg houden we

rekening met de beperkte taak en financiële middelen die de provincie heeft op

dit beleidsgebied en uiteraard met onze eigen visie op de rol van de overheid.

Aandachtspunten

Gehandicapten

o De provincie ziet erop toe dat er voldoende mogelijkheden zijn van

opleiding, arbeid, ontspanning en goede woonomstandigheden voor

(verstandelijk) gehandicapten.

o De provincie bevordert, zo veel mogelijk in samenwerking met gemeenten

en gehandicaptenorganisaties, provinciaal overleg over

(arbeids)participatie van arbeidsgehandicapten en andere speciale

personengroepen.

Ouderen

o De ChristenUnie maakt zich sterk voor extra aandacht voor de huisvesting

van en zorgverlening aan ouderen. Waar mogelijk moet de provincie

projecten ondersteunen en stimuleren waardoor ouderen langer

zelfstandig kunnen blijven wonen; te denken valt aan aanpasbaar bouwen

als norm, multifunctionele zorgcentra en een netwerk van

ouderensteunpunten.

o Initiatieven vanuit onze samenleving om te komen tot het oprichten van

(identiteitsgebonden) hospices worden door de ChristenUnie van harte

ondersteund.

o Gelet op de toenemende vergrijzing ontwikkelt de provincie in goede

afstemming met de gemeenten een toekomstgericht integraal

ouderenbeleid.

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en Wmo

o Ondersteuning van vrijwilligersorganisaties en deskundigheidsbevordering

van vrijwilligers verdienen aandacht van de provincie. Projecten voor

vrijwilligers kunnen aanspraak maken op een financiële bijdrage van de

provincie.

o De mantelzorger moet een plek krijgen waar begrip is voor zijn/haar

omstandigheden in de werksituatie. Speciale aandacht moet er zijn voor

de jonge mantelzorger (met een zieke ouder). Projecten om alle


10

problemen van deze jongeren in kaart te brengen en oplossingen te

zoeken ondersteunen wij.

o De ChristenUnie vindt dat de provincie moet beschikken over expertise om

ondersteuning te bieden aan gemeenten die vragen hebben over de

uitvoering van de Wmo (niet om verantwoordelijkheden over te nemen).

Participatie

o Het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting, bijvoorbeeld door het

ondersteunen van zelfhulporganisaties

o De provincie blijft toezicht houden op gemeenten voor wat betreft hun

taakstelling inzake de huisvesting van asielzoekers

o Het steunen van projecten gericht op het volwaardig deelnemen van

asielzoekers aan de samenleving, met extra aandacht voor jeugdige

asielzoekers (ex-ama’s)

o Het steunen van arbeidsbemiddelings- en scholingsprojecten die gericht

zijn op langdurig werklozen

o Het steunen van projecten gericht op het creëren van werkervaring- en

stageplaatsen

Armoede

o Armoedebeleid moet onderdeel blijven van de sociale agenda

o In het kader van armoedebestrijding krijgen initiatieven van bijvoorbeeld

Stichting Leergeld en Voedselbanken (zo lang die nodig zijn) provinciale

ondersteuning

Overige aandachtspunten

o Identiteitsgebonden hulpverleningsorganisaties moeten dezelfde

faciliteiten houden / krijgen als andere organisaties

Kunst en cultuur

Kunst en cultuur zijn vensters van onze beschaving. Kunst en cultuur

weerspiegelen onze waarden en normen, onze identiteit als mens, als dorp, stad,

provincie of land. Het omvat onder meer beeldende kunst, literatuur,

podiumkunst, muziek, monumenten, architectuur en landschapsinrichting. Juist

kunst en cultuur zijn niet waardenvrij. Artistieke kwaliteiten zijn een gave van de

Schepper en mogen tot Zijn eer worden ontplooid. Kunsten kunnen het leven en


11

de samenleving verrijken. De provinciale overheid heeft als kerntaak het behoud

van het culturele erfgoed. Daarnaast kan de provincie een bijdrage aan het

culturele klimaat in haar provincie leveren door gemeentegrenzenoverstijgende

culturele activiteiten financieel of anderszins te ondersteunen. Onze provincie

heeft een rijke cultuurhistorie waar we zuinig op moeten zijn. Immers: kennis

van onze geschiedenis geeft zicht op de toekomst.

Kunst en cultuur verdienen een grote uitingsvrijheid, maar de ChristenUnie is

van mening dat als kunst oproept tot discriminatie, geweld, godslastering of

onzedelijkheid, dit mensen uit elkaar drijft en niet met publieke middelen

bekostigd mag worden.

Aandachtspunten

o Participatie van brede lagen in de samenleving is een belangrijk

aandachtspunt bij subsidieverstrekking

o Kunst en cultuur in de openbare ruimte worden gestimuleerd; ze moeten

verrassen en het debat erover in de samenleving op gang brengen

o Groninger kunst en cultuur worden in het bijzonder gestimuleerd

o Kunst en cultuur moeten voor iedereen toegankelijk en bereikbaar zijn

(ook in financiële zin)

o Projectsubsidies zullen altijd het karakter van stimulering van kunst en

cultuur moeten hebben

o Culturele instellingen zullen hun basis (financieel, organisatorisch,

levensvatbaarheid) op orde moeten hebben, voordat er provinciale

subsidies gegeven worden; een gedegen verantwoording van ontvangen

middelen is een voorwaarde voor een blijvende subsidierelatie

Sport

Sport is een praktische manier om respectvol met elkaar te leren omgaan. Sport

geeft een mooie manier om de van God gegeven talenten te ontwikkelen en de

volksgezondheid te bevorderen. De provincie kan een stimulerende en

faciliterende rol op het terrein van de (breedte)sport en gehandicaptensport

hebben. Deze rol komt tot uitdrukking in het samenbrengen van gemeentelijk

beleid. Hierbij gaat het bijv. om het afstemmen van accommodaties en het

stellen van prioriteiten bij subsidiëring van sportactiviteiten. Voor het faciliteren

van de profsport ziet de ChristenUnie geen bijdrage weggelegd voor de

provinciale overheid. De ChristenUnie wil geen provinciegeld inzetten bij het


12

(financieel of anderszins) deelnemen aan grootschalige sportevenementen die

qua uitstraling het niveau van de provincie overstijgen. Dit is hooguit een taak

van de rijksoverheid.

Aandachtspunten

o De provincie stimuleert lokale overheden om zich (gezamenlijk) actief in te

zetten voor gehandicaptensport

o De provincie ontwikkelt goede recreatieve buitensportvoorzieningen, zoals

ruiterpaden en kanoroutes met faciliteiten en voorzieningen voor de

gebruikers

Landelijk gebied, landbouw en natuurbescherming

Voor het platteland is de land- en tuinbouw de belangrijkste economische motor

en sociale drager. Daarnaast speelt het landelijk gebied een essentiële rol als

recreatiegebied en als leefgebied. Gevarieerde natuurgebieden en aantrekkelijke

landschappen zijn belangrijk voor de recreatie en om iets te herkennen van de

manier waarop God de wereld heeft geschapen. Daarom vindt de ChristenUnie

het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de inrichting van het landelijk

gebied. De identiteit van een gebied en de bijbehorende biodiversiteit zijn voor

de ChristenUnie leidend bij het maken van afwegingen.

De provincie speelt een grote en actieve regisseursrol in het landelijk gebied. Het

Rijk en de provincies maken werk van de integrale aanpak van het landelijk

gebied. Het beleid rond natuur en landschap is gericht op de verbetering van de

leefomgeving van mensen, planten en dieren. De instandhouding van de

biodiversiteit is een verplichting, die we in internationaal verband zijn aangegaan

en waaraan we ook op provinciaal en lokaal niveau een steentje moeten

bijdragen.

Landbouw blijft in de provincie Groningen een economische factor van betekenis.

De sector heeft bovendien steeds meer oog voor het belang van duurzaamheid

en is ook bereid een bijdrage te leveren aan een kwalitatief goed beheer van het

buitengebied. De provincie zet in op verdieping en verbreding van de landbouw.

Om de agrarische sector als (sociaal-economische) drager en hoeder van het

landelijk gebied te steunen, investeert de provincie in een economisch en

ecologisch duurzame land- en tuinbouw.

Nevenactiviteiten van agrariërs worden door de provincie gestimuleerd. Wij

geven prioriteit aan zorglandbouw, plattelandstoerisme, groene diensten,

streekproducten en innovatieve projecten. In nauw overleg met de rijksoverheid

moet de betaling van groene en blauwe diensten snel worden geregeld. De


13

provincie draagt bij aan landschapsfondsen, waaruit de eigenaren worden

betaald die het onderhoud en de verfraaiing van het landschapsbeheer

oppakken. De provincie stimuleert het particulier en agrarisch natuurbeheer,

door er een redelijke vergoeding tegenover te stellen. De kwaliteit van het

beheer moet daarbij voorop staan.

Inzet van de provincie is om het beleid voor natuurontwikkeling te realiseren op

basis van draagvlak. Dat begint met een goede communicatie met de

betrokkenen, veelal agrariërs.

In situaties waarin men niet tot overeenstemming komt moet duidelijkheid

geboden worden. Herbegrenzen moet dan tot de mogelijkheden behoren.

Aandachtspunten

o Wees zuinig op goede landbouwgrond

o De provincie legt keuzemogelijkheden en alternatieven voor om te komen

tot een balans tussen landbouw en natuur(ontwikkeling).

o Stedelingen en agrariërs hebben vanuit verschillende achtergronden een

gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het landelijk gebied.

o De provincie nodigt de stad Groningen en de stedelijke gebieden uit

financieel bij te dragen aan het in stand houden van het landelijk gebied

ten behoeve van de recreatie van stedelingen.

o De provincie zorgt voor een goede ontsluiting van het landelijk gebied door

het bevorderen en aanleggen van een netwerk van kerkenpaden,

fietspaden etc.

o De provincie onderzoekt de komende periode welke bijdrage het landelijk

gebied kan leveren aan de energievoorziening (biovergisting,

windmolenparken etc.).

o De ruimtelijke kwaliteit van het platteland moet goed in het oog worden

gehouden; verrommeling van het platteland wordt tegengegaan.

o Bij het plaatsen van nieuwe en / of vervanging van verouderde

hoogspanningsmasten zal gekozen moeten worden voor een type dat zo weinig mogelijk inbreuk maakt op het landschap.

o Duisternis is een te waarderen en te beschermen kwaliteit in onze

provincie. De ChristenUnie vindt het dan ook goed om hieraan extra aandacht te besteden. In de agrarische sector valt hier ook heel wat winst

te behalen. Maatregelen om lichtemissie in het buitengebied te beperken

zullen moeten worden genomen in overleg met de sector.


14

o Overwogen zal moeten worden beperkingen te stellen aan uitbreiding van

megastallen voor de intensieve veehouderij.

Waterbeheer

Leven met water is vanzelfsprekend. Veilig en duurzaam leven met water vraagt

voortdurende aandacht en veel extra geld. Wij willen een veilig en bewoonbaar

land hebben, met dijken die voldoen aan de normen en een goede

waterzuivering. Goed rentmeesterschap en verantwoordelijkheid nemen voor

elkaar en voor toekomstige generaties betekent ook op verantwoorde wijze

omgaan met het water. Wij streven naar gezonde en veerkrachtige

watersystemen en naar een duurzaam gebruik ervan.

Klimaatverandering en bodemdaling zetten de waterhuishouding onder grote

druk. Klimaatverandering merken we o.a. aan een versnelde stijging van de

zeespiegel, heviger regenbuien, meer neerslag in de winter en meer verdamping

in de zomer. Dit heeft gevolgen voor veiligheid, geeft wateroverlast, maar

eveneens watertekort, verdroging. Ook zijn er gevolgen voor de waterkwaliteit.

In 2015 moet het watersysteem volgens de Kaderrichtlijn Water op orde zijn en

daarna op orde worden gehouden, rekening houdend met de veranderende

omstandigheden. Duurzaam en doelmatig waterbeheer betekent dat eventuele

knelpunten niet worden afgewenteld op volgende generaties, op andere

milieucompartimenten of op andere regio's. De waterschappen zullen hierin een

belangrijke rol moeten spelen.

De ChristenUnie streeft naar een natuurlijk beheer van water, dat minder

afhankelijk is van technische maatregelen. Daarom is het nodig dat water een

uiterst belangrijk gegeven is voor ruimtelijke ontwikkelingen (een 'ordenend

principe') en dat het een grote rol krijgt in de integrale beleidsontwikkeling. In

laaggelegen gebieden moet extra ruimte worden gemaakt voor wateropvang,

terwijl er bij voorkeur in hooggelegen gebieden gebouwd zou moeten worden.

Het automatisme van 'peil volgt functie' wordt vervangen door het streven naar

grote peilvakken, waarin het uitgangspunt 'functie volgt peil' geldt.

Aandachtspunten

o Het waterbeheer zo effectief en efficiënt mogelijk organiseren en hierbij de

omvang en rol van de waterschappen tegen het licht houden

o Provincies hebben de regie in het ruimtelijk gebied en laten de taken van

het waterbeheer over aan de waterschappen


15

o De dijken en keringen worden aangepast aan de wettelijke normen,

waarbij geanticipeerd wordt op de gevolgen van klimaatverandering

o De Kaderrichtlijn Water (KRW) wordt volgens de voorschriften en afspraken

geïmplementeerd

o Bijzondere aandacht wordt besteed aan een nieuw gemaal Lauwersoog

(o.a. capaciteit, kosten en kostenverdeling)

Veiligheid

De ChristenUnie wil zich inzetten voor de bloei van de samenleving. Niemand

leeft daarin voor zichzelf, maar iedereen is op elkaar aangewezen. Gezinnen,

ondernemers, verenigingen, bedrijven, kerken en vrijwilligersorganisaties.

Samen willen we leven in verbondenheid, verantwoordelijkheid en

betrokkenheid. Geweld, onveiligheid, discriminatie, criminaliteit, onleefbaarheid

en verpaupering moeten krachtig worden bestreden. De ChristenUnie wil een

bondgenoot zijn van alle burgers en is tegen een gedoogcultuur, omdat het voor

iedereen van belang is dat er duidelijke regels bestaan en dat die ook

gehandhaafd worden. Burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties

zullen zich samen eveneens verantwoordelijk moeten weten voor de bevordering

van de veiligheid. Een leefbare samenleving vraagt om een sterk normbesef: bij

overheid, bedrijfsleven en bij burgers.

Onverdraagzaamheden en geweld, overlast en onveilige buurten manifesteren

zich in de huidige samenleving steeds duidelijker. Ook de provinciale

volksvertegenwoordiging moet zich dit aantrekken en kan een coördinerende en

zo nodig leidinggevende rol vervullen in het zoeken naar antwoorden op de

fundamentele vragen over de oorzaken en mogelijke oplossingen. De

samenleving wordt daarbij nadrukkelijk betrokken.

Om inzicht te geven in de externe veiligheid van de leefomgeving worden digitale

risicokaarten op de provinciale website ter beschikking gesteld. Hiermee kan

iedereen de risico’s uit de onmiddellijke leefomgeving controleren. Deze

risicokaarten worden actueel gehouden.

Aandachtspunten

o Persoonlijke veiligheid en zich voldoende veilig voelen

o Provinciale en gemeentelijke rampenplannen worden minimaal 1 x per jaar

getoetst op actualiteit en doeltreffendheid; de plannen dienen meer en

meer op elkaar te worden afgestemd


16

o Het provinciebestuur maakt een plan waarin en waarmee de paraatheid en

geoefendheid jaarlijks aantoonbaar worden getoetst

o Het voor de burger beschikbaar blijven van de actuele digitale risicokaart

via voorlichtingsmateriaal en op de provinciale website

Milieu, duurzaamheid, leefbaarheid en gezondheid

Er is een samenhang tussen crises op financieel vlak, op het gebied van voedsel,

klimaat en natuurlijke hulpbronnen. Die samenhang is dat de westerse wereld te

kampen heeft met een fundamentele waardencrisis. In het christelijk-sociale

denken staan verantwoordelijk beheer van de schepping en onderlinge

solidariteit centraal. De mens leeft niet voor zichzelf. Economische groei is geen

doel op zich, maar een middel.

De handhaving van verleende milieuvergunningen verdient een hoge prioriteit.

Bij een geloofwaardig provinciaal bestuur past geen gedogen. Lik-op-stukbeleid

draagt bij aan het naleven van de regelgeving.

Aandachtspunten

o Doorgaan met voorbeeldfunctie provincie, zoals: provinciale gebouwen

energiezuinig maken, wagenpark op aardgas als overgang naar groen gas,

respectievelijk elektrisch.

o De provincie ondersteunt zo mogelijk lokale klimaatinitiatieven zoals het

plaatsen van windmolens in windmolenparken (op geschikte locaties die

worden aangewezen in het POP) of het benutten van aardwarmte.

o De provincie bevordert energiebesparing voor zover mogelijk en in overleg

met het bedrijfsleven en het midden- en kleinbedrijf.

o In de komende periode moeten controle-instrumenten voor Provinciale

Staten worden gerealiseerd over de wijze waarop milieubeleid wordt

vormgegeven en uitgevoerd.

o In het milieubeleidsplan (als onderdeel van het provinciaal omgevingsplan)

moet de rol van de provincie duidelijk worden vastgelegd op terreinen van

gezondheid en milieu (stapeling geluid, fijnstof, geur, veiligheid) en

landbouw en milieu.

o Integrale afweging milieubeleid met andere beleidsterreinen maken,

waaronder ruimtelijke ordening, economie, verkeer en vervoer.


17

o Gebleken is dat de Regiovisie Groningen-Assen 2030 nog steeds een goed

instrument is om het grote aantal bestaande plannen gezamenlijk uit te

voeren. Wel is het van groot belang dat er een voortdurende communicatie is met alle betrokkenen om zodoende ook voldoende

draagvlak te houden voor de ontwikkeling in de komende jaren.

Energie

Nederland heeft nieuwe energie nodig. Onze huidige (fossiele) energiebronnen

zullen steeds minder goed kunnen voorzien in de stijgende wereldvraag naar

betaalbare energie. Dit leidt tot prijsstijgingen, recessies, armoede, sociale

onrust en geopolitieke spanningen. Daarnaast draagt onze huidige energiemix bij

aan een versterkte klimaatverandering met grote ecologische en economische

schade. Onderzoek toont aan dat omvangrijke energiebesparing rendabel is en

een versnelde omschakeling naar volledig hernieuwbare energie technisch

mogelijk is. De uitdaging is om de juiste maatschappelijke en economische

voorwaarden voor deze omslag te creëren die veel van ons land zal vergen, maar

ook belangrijke opbrengsten biedt door ontkoppeling van de olieprijs, verbetering

van onze internationale concurrentiepositie, nieuwe innovatieve werkgelegenheid

en een gezonder leefmilieu. De ChristenUnie wil de bio-energie sterk bevorderen.

De afvang en opslag van CO2 in onze provincie ziet de ChristenUnie als het

leveren van een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Dat is

voor ons een van de belangrijkste redenen om de afvang en opslag van CO2 in

onze provincie te ondersteunen. In dit traject vindt de ChristenUnie het heel

belangrijk dat er veel aandacht wordt besteed aan de maatschappelijke

acceptatie van de opslag van CO2 onder de grond. De informatievoorziening naar

de inwoners moet goed en adequaat verlopen. Hierin kan de provincie een rol

spelen.

Opslag van CO2 kan ondergronds plaatsvinden met inachtneming van strenge

veiligheidsnormen en breed lokaal draagvlak. En er overtuigend bewijs is dat het

transport en de opslag van CO2 ten minste even veilig is als het transport en de

opslag van aardgas.

Aandachtspunten

o De provincie formuleert als prioriteit een volledig hernieuwbare

energievoorziening in 2050 door:

een jaarlijkse energiebesparing van 2% tot 2015, daarna 3%

besparing

een jaarlijkse groei in hernieuwbare energie van 20% in 2020


18

o De ChristenUnie ondersteunt een Provinciaal Energie Investeringsfonds om

de financiering van energiebesparende maatregelen en investeringen in

opwekking van hernieuwbare energie laagdrempelig te maken.

o De door het Rijk aangekondigde nieuwe 380kv verbinding dient zo snel

mogelijk te worden aangelegd om zodoende voldoende capaciteit te bieden

voor de afvoer van stroom en daarmee de ontwikkeling van de Eemshaven.

o De infrastructuur dient op een zodanige wijze te worden geïmplementeerd

in het landschap dat dit zo weinig mogelijk visuele verontreiniging met zich

meebrengt.

o De provincie investeert zo snel mogelijk in een slimme energie-

infrastructuur, waarmee het variabele hernieuwbare energieaanbod en de

vraag goed op elkaar afgestemd kunnen worden.

o De opwekking van duurzame bio-energie wordt in samenwerking met de

land- en tuinbouworganisaties (LTO) bevorderd.

o Vanwege het strategisch belang voor heel Nederland ondersteunt de

provincie het project biomethanol in Delfzijl daadwerkelijk op allerlei wijze.

o De provincie geeft waar mogelijk voorschriften om de bestaande

woningvoorraad duurzaam en energiezuinig te maken; zo mogelijk in 2015

moeten nieuwe woningen (vrijwel) klimaatneutraal gebouwd worden.

o De ChristenUnie vindt het van belang dat de provincie in zijn milieubeleid

een visie heeft of ontwikkelt voor wat betreft duurzame energie en

milieubewust produceren, waarbij rekening wordt gehouden met de

volgende uitgangs- en aandachtspunten:

geen kerncentrales zo lang geen duurzame en betrouwbare oplossing

gevonden is voor de problemen van veiligheid en afval

duurzame biomassa en biogas als meestook bij energiecentrales

inzetten op duurzame energie zoals wind- en zonne-energie,

biomassa en energie uit water(getijden), aardwarmte en warmte-

koudeopslag

stimuleren van mogelijkheden voor repowering en participatie bij het

opwekken van windenergie

ambities formuleren voor algenproductie onder meer in relatie tot

duurzame energieproductie en nieuwe grondstoffen

beperking geluidsoverlast


19

uitstralende verlichting kassen en stallencomplexen tegengaan

(isolatie)

onnodige verlichting tegengaan

provinciale wegen duurzamer en spaarzamer verlichten als

verkeersveiligheid en sociale veiligheid dit toelaten

Economie, kenniseconomie en onderwijs

Nederland begint uit een stevige recessie op te krabbelen. Hoe de economische

ontwikkelingen in de komende jaren zullen zijn, valt nu nog onmogelijk te

voorspellen. Naast bedreigingen, zoals afnemende bedrijvigheid en toenemende

werkloosheid biedt deze situatie ook kansen om tot een duurzamere economie te

komen.

Het christelijk-sociale denken gaat uit van een bredere verantwoordelijkheid. De

mens leeft niet voor zichzelf. Economische groei is geen doel op zich, maar een

middel. Een middel tot het in de volle breedte ontwikkelen van de samenleving.

Economie staat in dienst van gerechtigheid, solidariteit, duurzaamheid en

menselijk welzijn, waarbij economische prestaties evenwichtiger en met een

breder welvaartsbegrip dan het BNP (Bruto Nationaal Product) uitgedrukt moeten

worden.

Mede door de toegenomen scholingsgraad van de beroepsbevolking en de

stijging van de kosten van arbeid wordt de Groningse economie steeds meer een

kenniseconomie. Forse investeringen zijn nodig om koploper te blijven op het

gebied van innovaties (blijven vernieuwen!) en industrie. Hogeschool en

universiteit van Groningen delen hun voortrekkersrol hierin met bedrijfsleven en

industrie. Tussen deze partijen dient meer interactie (bijv. uitwisseling van

informatie) te komen.

De omslag naar kenniseconomie leidt tot een verschuiving van industriële

bedrijvigheid naar dienstverlening. Dat heeft zijn weerslag op locaties en

inrichting van bedrijventerreinen. Op veel bedrijventerreinen heeft

parkmanagement zijn intrede gedaan, vooral met het doel de veiligheid te

vergroten. De detailhandel is grootschaliger geworden. Vaak zijn (oude)

bedrijventerreinen niet meer effectief en efficiënt ingericht. In de loop van de

jaren is verrommeling ontstaan. Herstructurering kan een beter grondgebruik en

daarmee een betere bedrijfsvoering voor de ondernemers opleveren. Bij de

aanleg van bedrijventerreinen is de regio het uitgangspunt, dus niet meer elke

gemeente zijn eigen (uitbreiding) bedrijventerrein. De provincie heeft hier een

belangrijke regierol.


20

Ondernemingen creëren toegevoegde waarde, werkgelegenheid en daarmee

inkomen. Zij vormen de motor van de economie. Het spectrum van

ondernemingen loopt van mondiaal opererende multinationals tot de kleine

zelfstandige ‘op de hoek’. Dit vraagt specifiek beleid dat rekening houdt met de

diversiteit aan ondernemers en ondernemingsvormen.

Ondernemers stellen hoge eisen aan het vestigingsklimaat. Een belangrijk

element daarin is de fysieke en digitale bereikbaarheid van de locatie.

Infrastructuur zonder files en de beschikbaarheid van een breedband

internetaansluiting zijn belangrijke trekkers van bedrijven geworden. Net als de

beschikbaarheid van een goed gekwalificeerde beroepsbevolking.

Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is de motor van onze economie. Zes op de

tien werknemers is daar werkzaam. Daarmee vormt het de basis van het

ondernemerschap in Nederland. De regelingen op het gebied van MKB worden

toegankelijker en eenvoudiger, waarbij succesvol ondernemen door provinciale

invloeden niet geremd maar beloond wordt.

Economische ontwikkeling is geen grootheid op zich: immers zij heeft gevolgen

voor het ruimtegebruik, voor de infrastructuur, woningbouw en voor zaken als

mens en milieu (rentmeesterschap). Economie moet daarom altijd in samenhang

met andere beleidsvelden beoordeeld worden.

De ChristenUnie bevordert dat vestiging van industrie en dienstverlening

plaatsvindt binnen randvoorwaarden die een goede ontwikkeling mogelijk maken

en die tevens recht doet aan de belangen van milieu, natuur en landschap.

Scholing en werk biedt mensen de mogelijkheid om hun talenten te ontplooien.

Het biedt zingeving en draagt bij aan de opbouw van een samenleving. Vanuit

het christelijk-sociaal perspectief streeft de ChristenUnie naar een samenleving

waarin iedereen kan meedoen; het liefst via betaald werk en zorgtaken, anders

via vrijwilligerswerk of maatschappelijke participatie.

Werkeloosheid onder bepaalde groepen blijft een aandachtspunt. Vooral de

jonge, de allochtone en de langdurig werklozen verdienen bijzondere aandacht,

onder meer door middel van gebruikmaking van provinciale fondsen. De taken

van de provincie op sociaal-economisch gebied behelzen slechts het scheppen

van voorwaarden voor een optimale ontwikkeling op het gebied van

werkgelegenheid, arbeidsmarkt en bedrijfsleven. De provincie moet daarbij

initiërend, stimulerend en coördinerend optreden.


21

Aandachtspunten

o Het bevorderen van kansen voor duurzame economie door innovaties te

stimuleren

o Kennisuitwisseling en inzetten op samenwerking tussen onderwijs,

overheden, ondernemers en onderzoeksinstituten; braindrain zo veel en zo

goed mogelijk voorkomen

o Het provinciale beleid is niet uitsluitend gefocust op hogeropgeleiden,

maar geeft ook ruim aandacht aan lageropgeleiden (vakonderwijs)

o De provincie beziet (herziet zo nodig) zijn regelgeving voor het

bedrijfsleven en gaat na of vergunningen en aanvragen vereenvoudigd

kunnen worden door het bedrijfsleven medeverantwoordelijk te maken

voor het nakomen van de aanvraag i.p.v. voor het nakomen van de

vergunning (toetsen op hoofdlijnen, controle en bijstelling waar nodig

achteraf) en schrapt eventuele tegenstrijdige regels

o De provincie bevordert met voortvarendheid de ontwikkeling van de

Eemshaven als mainport van Noord-Nederland

Toerisme

Toerisme is een niet onbelangrijke economische pijler, ook voor het platteland.

De provincie stimuleert (de infrastructuur van) het agrotoerisme, ook om burgers

het belang van een goed ontwikkeld platteland te laten ervaren. Toeristische

activiteiten mogen geen bedreiging voor de conditie van bijzonder cultureel en

natuurlijk erfgoed vormen (duurzaam toerisme). De aanleg van een goed

netwerk van vaarroutes (o.a. kanoroutes), fiets,- wandel- en klompenpaden met

een goede bewegwijzering draagt zeker bij aan de aantrekkelijkheid van het

landelijk gebied. Informatievoorziening voor de toerist is van groot belang. Het

internet is daarbij een belangrijk medium. Hierin dient te worden geïnvesteerd,

zowel door Marketing Groningen als door ondernemingen binnen de toeristische

sector.

Aandachtspunten

o Toerismepromotie is in de eerste plaats een zaak van het bedrijfsleven

o Toeristische infrastructuur is een provinciale taak; met andere overheden

(gemeenten en waterschappen) wordt samenwerking gezocht


22

o De provincie zorgt (mede) voor een goede toeristische infrastructuur voor

wandelaars, fietsers en vaarders en voor de toegankelijkheid van (nieuwe)

natuurgebieden

o De provincie bevordert de vaarrecreatie; daar waar mogelijk wordt in de

infrastructuur rekening gehouden met vaarrecreatie (ook staande

mastroutes)

o Het eigen karakter van onze provincie moet gewaarborgd blijven. Het uitbouwen van onze toeristisch sterke punten verdient de nodige aandacht

o De door de UNESCO tot werelderfgoed uitgeroepen Waddenzee geeft de

provincie in principe toeristische allure van formaat. De provincie moet deze kans optimaal benutten door mede uitwerking te (blijven) geven aan

de toeristische ontwikkeling ervan

Verkeer en vervoer (infrastructuur en mobiliteit)

De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid (o.a.

verkeersveiligheid), milieu (bescherming van Gods schepping: mensen, dieren,

groen) en leefbaarheid (lawaai, CO2, hoeveelheid groen etc.).

De overheid heeft ten aanzien van het openbaar vervoer nog steeds een

groeidoelstelling; bereikbaarheid van kleine kernen zal steeds aandacht nodig

hebben.

Het scheiden van verkeersstromen (bijvoorbeeld auto’s en fietsen) vindt steeds

meer ingang.

Het verder invulling geven aan de Fietsroutes plus is erg belangrijk.

De baanverlenging van Groningen airport Eelde zal een economische impuls voor

de regio betekenen, de komende Statenperiode zal dit moeten worden

gerealiseerd.

De bereikbaarheid van de stad Groningen als economische motor van het

Noorden is van groot belang; we zullen alles op alles moeten zetten om de

aanpassing van de Zuidelijke Ringweg en het Julianaplein zo snel mogelijk

gerealiseerd te krijgen.

Aandachtspunten

o De provincie stimuleert (voor zover de werksoort dit toelaat) binnen de

eigen organisatie Het Nieuwe Werken (plaatsen tijdonafhankelijk

werken), waardoor een (weliswaar) kleine bijdrage wordt geleverd aan de


23

afname van het woonwerkverkeer en dientengevolge de druk op de wegen

(voorbeeldfunctie)

o De RegioTram zal - indien financieel haalbaar- in de nieuwe Statenperiode

gerealiseerd moeten worden; er moet wel een garantie liggen op de uitrol

in de regio na 2020

o Behalve de verkeersveiligheid is ook de sociale veiligheid op en langs

provinciale wegen van groot belang voor de gebruikers (gescheiden

fietspaden; fietstunnels); verkeersveiligheid voorop

o Landelijk gebied: daar waar mogelijk passeerstroken landbouwverkeer

(cofinanciering met gemeenten)

o Het ruimtelijk beleid sluit integraal aan op het infrastructurele beleid

afstemming met gemeenten

afstemming wonen en werken met wegen en openbaar vervoer

(aandacht voor bereikbaarheid kernen)

de opwaardering van het Van Starkenborgkanaal moet voortvarend

ter hand worden genomen

aanpassing zeesluizen Delfzijl

verdubbeling spoortraject Groningen-Leeuwarden

realisatie Zuidelijke Ringweg

realisatie rondweg Leek

snelle wegverbinding Delfzijl-Groningen

verdubbeling N33, traject Zuidbroek-Appingedam/Delfzijl

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

Het zwaartepunt van het ruimtelijk beleid ligt bij de provincies. De provincie

moet die rol op een zelfbewuste en sterk regisserende manier invullen. De

provincie zorgt ervoor dat regio en gemeenten steeds de samenwerking

opzoeken en elkaar niet beconcurreren. Er wordt samengewerkt aan integrale

gebiedsvisies en woonvisies.

Open landschappen moeten (ook aan de randen) open gehouden blijven. Steeds

wat afsnoepen kan via provinciaal beleid worden voorkomen. Verrommeling en


24

versnippering moeten worden tegengegaan. Bedrijfsterreinen, agrarische

bebouwing en andere gebouwen moeten zoveel mogelijk met kwalitatieve

streekeigen beplanting landschappelijk worden ingepast.

In delen van Groningen is de komende jaren geen sprake van bevolkingsgroei, maar van bevolkingskrimp, met name in de regio Eemsmond, De Marne en Oost-

Groningen. Dit heeft erg grote gevolgen voor de leefbaarheid: voorzieningen

komen onder druk te staan, de bedrijvigheid loopt gevaar. Als er niets wordt ondernomen komen er in deze gebieden meer dan 8000 woningen leeg te staan

met verpaupering als gevolg.

Deze problematiek is dermate urgent en omvangrijk dat gezamenlijke aanpak van gemeenten, Rijk, maatschappelijke organisaties, woningcorporaties en

provincie noodzakelijk is.

Gezamenlijk zullen we het hoofd moeten bieden aan deze ingrijpende demografische ontwikkelingen. Met minder inwoners zal de kwaliteit van leven,

wonen en werken op peil moeten blijven, ook als er minder inwoners zijn. Dit

vraagt grote financiële inspanningen, waarbij niet alleen gemeenten, provincies en woningcorporaties een verantwoordelijkheid hebben, maar ook het Rijk die

heeft. Evenals het Rijk jarenlang grote steden financieel heeft ondersteund, ziet

de ChristenUnie nu een belangrijke rol weggelegd voor het Rijk om de oplossing

van de krimpproblematiek te financieren. Daarnaast zullen bestaande financiële middelen en subsidies van alle partners omgebogen moeten worden ten behoeve

van de krimpproblematiek.

Kleinschalige uitbreidingen van kleinere kernen in de provincie moeten in het

kader van de vitaliteit en de leefbaarheid gerealiseerd kunnen worden. Bij de

opstelling van plannen daartoe wordt extra rekening gehouden met de

landschappelijke inpassing van deze nieuwbouw. Eerst benutten van

mogelijkheden van inbreiding (bijvoorbeeld door herinrichting van een

industriegebied of binnen de bestaande kernen) en vervolgens pas uitbreiden.

Aandachtspunten krimpproblematiek

alleen gemeenten die samenwerken in regionale woon- en

leefbaarheidsplannen krijgen maximale steun van de provincie bij het

bestrijden van krimpproblematiek

de provincie zorgt voor goede afstemming tussen het interbestuurlijk

actieplan, het provinciaal actieplan en de regionale woon- en leefbaarheidsplannen

de provinciale reserve Leefbaarheid krimpgebieden wordt ingezet voor leefbaarheid en bestrijding van leegstand

stel een transitiefonds in voor de sloop, sanering en verbetering van koopwoningen


25

buig bestaande financiële stromen als ISV (investeringsbudget

stedelijke vernieuwing), PLG (programma landelijk gebied) en

Waddenfonds om door deze uitsluitend in te zetten voor krimpgebieden

bestrijding van leegstand krijgt afzonderlijke aandacht in de aanpak van krimp

er wordt gezocht naar mogelijkheden om bij de bouw van nieuwe

woningen sloop elders in de provincie te financieren

woningcorporaties voegen geen woningen toe aan de

woningvoorraad in of nabij krimpgebieden

instellingen voor onderwijs, zorg en gezondheid zoeken naar

verregaande vormen van samenwerking, die erop gericht zijn om het voorzieningenniveau in krimpgebieden te handhaven en houden bij

het toepassen van opheffingsnormen daarmee rekening

OV-dienstregelingen spelen in op en houden rekening met de

gevolgen van krimp

Aandachtspunten algemeen

o Regionale afstemming kantoren- en bedrijvenlocaties aan de hand van een

behoeftenonderzoek (aanpak overcapaciteit)

o De ombouw van oude, leegstaande kantoren in woonkernen tot woningen

wordt onderzocht en gestimuleerd

o Bedrijventerreinen met leegstaande kantoren worden door middel van

sloop en herinrichting geherstructureerd

o Kleinschalige uitbreiding van kleine kernen is toegestaan volgens bepaalde

toetsingsregels, zoals leefbaarheid en de mate van aanslag op het

landschap; inbreidingsmogelijkheden worden benut

o De bouw van starterswoningen wordt gestimuleerd

o In gebieden waar sprake is van bevolkingsdaling (krimp) wordt de kwaliteit

van de woonomgeving gestimuleerd; dit geldt ook voor de voorzieningen

Europa

De Europese samenwerking van de afgelopen zestig jaar bracht vrede, stabiliteit

en welvaart. De gezamenlijke aanpak van grensoverschrijdende problemen stelt

de lidstaten beter in staat hun verantwoordelijkheid waar te maken. De


26

economische crisis heeft de meerwaarde en noodzaak van Europese

samenwerking weer aangetoond.

De ChristenUnie wil dat Nederland een van de meest duurzame en innovatieve

economieën van Europa wordt. Dat vergt o.a. aanhoudende inzet voor een

gunstig vestigings- en investeringsklimaat, positionering van Nederland als

internationaal logistiek centrum en investeren in onderwijs en duurzame

innovatie. De provincies kunnen hieraan een belangrijke bijdrage leveren. De

ruimtelijk-economische infrastructuur en het regionale ondernemingsklimaat

behoren tot de kerntaken van de provincie.

De ChristenUnie erkent het belang van Europa en de Europese fondsen voor het

regionale beleid. In Nederland is met behulp van Europese fondsen een

belangrijke impuls gegeven aan bijvoorbeeld plattelandsontwikkeling. Ook in de

provincie Groningen is met behulp van deze fondsen veel van de grond gekomen,

denk hierbij aan Blauwestad, healthy ageing, de aanleg van fietspaden en

provinciale wegen. Zolang de Europese fondsen beschikbaar zijn, bieden zij de

provincies een stimulans voortvarend invulling te geven aan vraagstukken op het

gebied van energie en klimaat, demografische ontwikkelingen en

arbeidsmarktparticipatie.

Decentrale overheden en regio's (al dan niet grensoverschrijdend) zijn steeds

meer van belang voor Europa. Enerzijds om de kloof tussen Europa en de burger

te verkleinen omdat lokale en provinciale overheden dichter bij de burger staan,

anderzijds voor het toetsen van de kwaliteit en praktische uitvoerbaarheid van

regelgeving uit Brussel.

Steeds meer regelgeving uit Brussel werkt rechtstreeks door naar provincies en

heeft gevolgen voor de uitvoering van het provinciale beleid. Voor provincies is

het daarom belangrijk invloed uit te oefenen op de totstandkoming van Europese

regelgeving, zowel in Brussel zelf als in Den Haag, waar de Europese richtlijnen

omgezet worden in nationale wetgeving als bijvoorbeeld de

Natuurbeschermingswet en de Waterwet.

De ChristenUnie zet zich in voor sterke regio's. Regio's die op een bepaald terrein

excelleren kunnen zo ook een (meer)waarde bieden voor andere regio's binnen

Europa. Noord-Nederland is hier op een goede manier mee bezig.

Aandachtspunten

o Noord-Nederland zal zich binnen Europa sterk moeten profileren op

thema's als energie en vergrijzing.

o Provincies en gemeenten moeten, naast de rijksoverheid, meer invloed

kunnen uitoefenen bij de totstandkoming van Europese regelgeving, zowel

richting Brussel als richting Den Haag.


27

o Onderzoek de mogelijkheden die er zijn voor de provincies om een rol te

spelen bij het verkleinen van de afstand tussen Europa en de burger.

Financiën

De provinciale inkomsten en uitgaven staan – mede door de economische crisis -

onder grote druk. De komende jaren wordt vanuit het Provinciefonds minder

bijgedragen aan de provinciale begroting. Gelijktijdig is er op landelijk niveau

een beweging gaande om de opcenten op de motorrijtuigenbelasting te laten

vervallen en dit te vervangen door een ander systeem. Als de provincie deze

inkomsten niet meer heeft, wordt één van de belangrijke en autonome

(financiële) pijlers ontnomen. De ChristenUnie vindt dat de provincie moet

blijven beschikken over een eigen robuust belastinggebied omdat dit een

voorwaarde is voor het goed functioneren van een democratisch gekozen

bestuur.

De ChristenUnie vindt dat het provinciebestuur zich erg terughoudend moet

opstellen waar het gaat om het verhogen van de lastendruk voor de inwoners.

Efficiëntieverbetering moet een voortdurend proces zijn, onder andere om de

lastendruk binnen de perken te houden. Maar ook het aangaan van een

kerntakendiscussie maakt hiervan onderdeel uit. Om een sluitende begroting te

verkrijgen zal het provinciebestuur inzichtelijk moeten maken op welke wijze

volgens onderstaande trap gewerkt is:

Welke besparing door efficiencyverbetering mogelijk is.

Welke taken tot de kerntaken van de provincie behoren en welke niet

(of niet meer).

Welke voornemens uitgesteld of geschrapt kunnen worden en wat de

consequenties daarvan zijn.

Welke taken afgestoten kunnen worden en wat daarvan de

consequenties voor de inwoners zijn.

Welke taken / tarieven kostendekkend zijn of kostendekkend

gemaakt kunnen worden.

Op welke wijze de lasten voor de burgers zo laag mogelijk gehouden

kunnen worden.

De opcenten op de motorrijtuigenbelasting mogen geen sluitpost van de

begroting vormen waarmee naar believen tekorten kunnen worden gedekt. De

jaarlijkse aanpassing van de opcenten en andere tarieven moet plaatsvinden op

basis van heldere beslisregels. De ChristenUnie wil bij aanvang van de nieuwe

Staten- en collegeperiode de manier van omgang met de motorrijtuigenbelasting

in beleidsuitgangspunten vaststellen. De (meerjaren)begroting zal jaarlijks

sluitend moeten zijn. De begroting dient materieel in evenwicht te zijn, zowel bij


28

de structurele gelden als bij de ‘eenmalige’ gelden. Helderheid moet gegeven zijn

over het ‘meerjarenperspectief’, waarbij gemaakte keuzes in beginsel als

taakstellend moeten worden beschouwd. Structurele lasten moeten met

‘structurele middelen’ worden gefinancierd. De ChristenUnie geeft veel aandacht

aan de langetermijnaspecten van de begroting, zoals goede planning van

onderhoudbudgetten en degelijke investeringsramingen. In beleidsnota’s moet

helder worden vastgelegd wat de bedoeling is van provinciale financiële

ondersteuning en welke effecten van de subsidie verwacht worden.

Aandachtspunten

o Een sluitende (meerjaren)begroting die materieel in evenwicht is

o Het sluitend maken van de begroting volgens vastgestelde normen

o Een erg terughoudend beleid ten aanzien van lastenverhoging

o Bij nieuw beleid eerst ruimte zoeken in oud beleid, voordat structureel

extra middelen beschikbaar worden gesteld

o Een inzichtelijke begroting (informatiewaarde en leesbaarheid) voor burger

en Provinciale Staten

o Het benoemen van heldere en na te rekenen (kern)doelen in de begroting

o Het vooraf vaststellen van te verwachten effecten bij subsidieverstrekking

o Het driejaarlijks herijken van structurele subsidies op nut en noodzaak voor

de samenleving

o In het geval er teveel is begroot of dat er om een andere reden geld op

een post overblijft, gaat dat geld terug naar de algemene middelen; bij

behandeling van de eerstvolgende begroting komt dit geld weer

beschikbaar en kan het zijn plaats krijgen in een integrale afweging

Uit Overtuiging

Documents

Transcript of Uit Overtuiging