222ººº BBB

MMMooorrrtttaaadddeeelllooo eee FFFiiillleeemmmóóónnn

Índice

O autor. Biografía

Bibliografía seleccionada

Mortadelo e Filemón

Noutras linguas

Os personaxes. Trazos descritivos

Contestamos

Une os puntos

Colorea

Ordena as viñetas

Onomatopeas

Completa con quen tes ó teu lado

Descrición

Unir características

Xogo. Os disfraces de Mortadelo

O meu Mortadelo

O meu Filemón

A miña Ofelia

Solucións das viñetas

O autor. Biografía.

Francisco Ibáñez Talavera

naceu en Barcelona o 15 de

Marzo de 1936 no seo dunha

familia humilde de clase

media baixa. O seu pai,

alacantino, traballaba

como contable para

diversas empresas de

Barcelona. A súa nai era andaluza. Ten 3 irmáns.

É un debuxante de banda deseñada, pertencente á segunda xeración

ou xeración do 57 da Escuela Bruguera, xunto a outros autores.

En outubro de 1947, con once anos, publicouse o seu primeiro

debuxo na revista Chicos.

Estudou Contabilidade, Banca e Peritaxe Mercantil. Traballou de

botóns para o Banco Español de Crédito e dende 1957 o seu

traballo é o de autor de banda deseñada, faceta na que creou

diferentes obras (entre series de tiras cómicas e debuxante de

historietas). De todas elas a máis salientábel e prolífica é a

de dous axentes peculiares: Mortadelo e Filemón.

Bibliografía. A obra de Ibáñez.

As principais creacións de banda deseñada deste autor son:

Serie Ano de

creación

Mortadelo y Filemón. Agencia de información.

La familia Trapisonda. Un grupito que es la monda.

13, Rue del Percebe.

El botones Sacarino.

Rompetechos.

Pepe Gotera y Otilio. Chapuzas a domicilio.

1958

1958

1961

1963

1964

1966

Mortadelo e Filemón.

A primeira aparición destes personaxes tivo lugar na revista

Pulgarcito o 20 de xaneiro de 1958, co título “Mortadelo y

Filemón, agencia de información”. O pareado debeuse a que se

adoitaba acompañar dunha rima o título da serie.

Antes de chamárense como os coñecemos, o autor pensou noutros

tres nomes, os cales foron:

"Mr. Cloro y Mr. Yesca, agencia detectivesca"

"Ocarino y Pernales, agentes especiales" e

"Lentejo y Fideíno, detectives finos".

Os nomes definitivos decidiunos a Editorial Bruguera e parece

que fan referencia á mortadela (Mortadelo) e a un filete

(Filemón).

Nas súas orixes, Mortadelo e Filemón, os protagonistas da serie,

eran unha parodia do doutor Watson e Sherlock Holmes.

Traballan na T.I.A. (Técnicos de Investigación Aeroterráquea)

xunto co Superintendente Vicente, a secretaria Ofelia e o

profesor Bacterio -científico da organización-. Asemade

acostuman aparecer outros membros da TIA como Bestiajez (axente

secreto) ou Irma (outra secretaria).

Doutro lado están malos como: Bruteztrausen, o “Doctor Bacílez”,

“Doctor Bíchez”, “Ten-go-pis”, “Ku-kal-acha”, “El Esmirriau” ou

“El rana” que traballan para axencias inimigas como a

A.B.U.E.L.A. (Axentes Bélicos Ultramarinos Especialistas en Líos

Aberrantes) ou a F.E.A. (Federación de Espías Asociados),

entroutras. incluso hai inimigos extraterrestres como X-W-Z-96

"Profesor Von Iatum” da U.P.C.C. (Unión de Planetas Camorristas

e Catalépticos).

A linguaxe está inzada de palabras e expresións propias do intre

da creación da serie (década dos 50 e 60 do século pasado),

aparecendo termos e expresións xa non usadas ou case non usadas

en castelán como “colodrillo", "beodo", "corcho", "sapristi",

"mofa y befa", "merluzo", "trolebús", "futesas", etc. propias da

linguaxe daqueles anos.

Outra característica é que os protagonistas trátanse de vostede,

aínda sendo moi amigos.

Noutros países, noutras linguas.

A serie foi traducida a diferentes idiomas e os nomes dos

personaxes cambian dun a outro. Así temos:

Mort & Phil, en inglés.

Paling en Ko, en holandés.

Mortadelo e Salaminho en portugués (Brasil)

Salamão e Mortadela en portugués (Portugal)

Flink och Fummel en sueco

Flip & Flop en dinamarqués

Mortadel et Filémon en francés (tamén Futt et Fil)

Mortadella e Filemone en italiano (tamén Mortadello e

Polpetta)

AntipiΞ kai ΣymφΩniΞ (lese: Andirix ke Simfonix) en grego

Älli ja Tälli en finlandés

Clever & Smart en noruego, checo e alemán

Zriki Svargla & Sule Globus en serbio

Mortadel·lo i Filemó en catalán

Mortadelo e Filemón en galego

Mortadelc pa File en esloveno

Dörtgöz ve Dazlak en turco

En galego só se publicou un título: “O estrelato”, no ano 2002.

Une cada título co idioma no que se publicou.

catalán holandés inglés alemán esloveno

francés grego galego finlandés italiano

turco portugués sueco serbio dinamarqués

Os personaxes. Trazos descritivos.

Mortadelo

É o protagonista e alma da parella de axentes

secretos. Fraco, alto, calvo, imaxinativo e despistado.

Viste de negro cunha longa levita, pantalón e zapatos;

e camisa branca. Agás cando se transforma. Adoita

meterse en sarillos. Sempre está pelexando co seu

xefe ou gastándolle bromas. Malia iso, a maioría das

veces é el quen remata ideando algunha estratexia

disparatada para resolver os casos que lles encarga o

“Súper”.

Filemón

Teoricamente é o cerebro da parella. É xefe e

compañeiro de Mortadelo. Calvo, rabudo, despistado

e astuto. Viste zapatos marróns, pantalón vermello e

camisa branca con gravata de lazo negra. Case todo o

fan xuntos e enténdense ben. A maioría das veces ten

que cargar cas culpas polas meteduras de zoco de

Mortadelo e é entón cando se enfada. Aínda é todo,

son amigos inseparables.

O Súper

É o xefe de Mortadelo e Filemón. Encárgalles todo

tipo de misións. Cando se enfada ten mal xenio e

dálles as misións máis difíciles e arriscadas.

É alto, calvo, bigotudo, mandón e rosmón. Viste traxe

azul, camisa branca con gravata negra e zapatos

marróns.

Bacterio

É o científico tolo da “T.I.A.”. Calvo, barbudo, atolado

e medios despistado. Viste traxe verde, camisa branca

e zapatos marróns. Tamén bata branca. Pasa o tempo

inventando e facendo experimentos e cacharros para

que os axentes poidan resolver máis doadamente as

misións. Nembargantes, sempre comete algún

“pequeno” pero fatídico erro.

Ofelia

É a secretaria do “Súper”. É unha loira algo gordiña e

un pouco rabuda. Lista, guapa e feliz. Leva un vestido

vermello e botas negras. Sempre se enfada con

Mortadelo e Filemón polas bromas que lle fan. A

pesar diso, está namorada de Mortadelo e é moi

coqueta e moi presumida.

Contestamos

Como se chama o autor de Mortadelo e Filemón?

En que ano naceu?

O 15 de marzo deste ano, cantos anos cumpre?

Cal foi o seu primeiro traballo?

En que ano se publicou por primeira vez Mortadelo e Filemón?

En que ano estamos? Canto pasou dende o comezo da serie?

Cal era o título completo da serie?

Escribe o nome de tres series creadas polo autor de Mortadelo

e Filemón?

Que significa T.I.A.?

Rodea o nome que non se corresponde cun dos malos:

Bruteztrausen Bestiajez Ku-kal-acha Doctor Bíchez

Escribe o nome dunha organización inimiga e o significado das

súas siglas.

Cal é o título da única historieta publicada en galego?

Escribe os seus nomes en inglés e en italiano

Une os puntos e descubre de que vai disfrazado Mortadelo.

Colorea os disfraces e escribe o nome de cada un deles.

Frases Feitas

En tódalas historietas de Mortadelo e Filemón abundan as frases

feitas e expresións curiosas. Algunhas delas pódelas ver de

seguido nesta actividade na que terás que unir cada unha co seu

significado. Están postas en castelán, posto que en galego só

hai un título, e ademáis porque algunhas cambian dunha lingua a

outra.

“Meter la pata” meter o zoco reñir “Tener mala uva” trabucarse “De aúpa” ter mal carácter “Andar a la greña” el más importante “Tener malas pulgas” enorme “Ser el alma de algo” ter mal carácter

Agora propóñoche algo máis arriscado. Vas ter que botar man do

diccionario para coñecer o significado destoutras frases feitas.

Poderías dicir que significa?:

o Ser uña e carne?

o Ser todo corazón o tener un corazón de oro?

o Ser todo oídos?

o Ser la mano derecha de alguien?

o Ser mano de santo?

o Ser unha alma de Deus?

Fnqmac txpgau

Escribe cada onomatopea no bocadillo que lle corresponde.

É a alma desta parella de axentes. Ten unha tremenda capacida-

de para ________________ e tamén para _______________

__________________ . Sempre está pelexando con

______________ ou __________________________. Malia

todo, a maioría das veces é el quen remata ideando ________

___________ para resolver os casos que lles encarga o Súper.

Teoricamente é ___________ da parella. É o xe-

fe e compañeiro de Mortadelo. Case todo o fan

xuntos e enténdense ben. A maioría das veces ten

que cargar ______________ polas meteduras de

zoco de Mortadelo e entón _______________

_______. Aínda así, son amigos inseparables.

É a ______________ do Super.

É unha loira algo gordiña e un

pouco rabuda. Sempre se enfurru-

ña con Mortadelo e Filemón polas

________________________.

A pesares diso non perde a súa

___________ (é moi presumida).

É o ____________ tolo da "T.I.A". Pasa

o tempo ____________ e __________

______________ experimentos para

uqe os axentes poidan resolver máis

doadamente as misión. Pero sempre

comete algún “pequeno” erro.

_________________________ adoitan

ser os encargados de probar os seus

experimentos e xa están algo fartos del.

Ó igual que Mortadelo e Filemón se axudan para resolver as

misións que lles encarga o Súper, ti vas precisar da axuda do

teu compañeiro ou da túa compañeira, que ten a folla contraria,

para completar os datos que faltan na túa.

Folla 1

É a alma desta parella de axentes. Ten unha ___________

_____________ para disfrazarse e tamén para meterse

en sarillos. Sempre _________ ________________ con

Filemón ou gastándolle bromas. Malia todo, a maioría das

veces _________________ remata ideando alguna estra-

texia para resolver os casos que lles encarga __________.

Teoricamente é o cerebro da parella. É o _______

e ______________ de Mortadelo. Case todo o

fan ____________ e ____________________.

A maioría das veces ten que cargar cas culpas das

meteduras de zoco de Mortadelo e entón enfurrú-

ñase. Aínda así, son amigos _________________. É a ______________ do Súper.

É unha loira algo ____________

e un pouco ____________.

Sempre se enfurruña con Morta-

delo e Filemón polas bromas que

lle fan. A pesares diso non perde

a súa coquetería (é moi _______

__________).

É o científico _______ da "T.I.A". Pasa o

tempo inventando e facendo experimen-

tos para que os axentes poidan resolver

máis doadamente as misión. Pero sempre

comete algún ________________ erro.

Mortadelo e Filemón adoitan ser os encar-

gados de probar os seus ____________

e xa están algo ___________________.

Ó igual que Mortadelo e Filemón se axudan para resolver as

misións que lles encarga o Súper, ti vas precisar da axuda do

teu compañeiro ou da túa compañeira, que ten a folla contraria,

para completar os datos que faltan na túa.

Folla 2

alto – calvo – rosmón – bigote – azul – mandón – branca

camisa – traxe – zapatos – gravata – negra – enfada - marróns

É o xefe de Mortadelo e Filemón. É un home _______________, con

pouco pelo –é _______________-. Ten un

_____________ moi grande.

Viste sempre cun ________________ de cor

_____________, debaixo leva unha ____________

de cor _____________ anoada cunha ___________

_______________ e calza uns __________________

____________________.

Sempre está bastante ledo menos cando se _______________________

cos axentes e vólvese un ________________.

Como é o xefe, é moi ___________________.

loira – cabelo rizado – cara redonda – sorrinte – guapa

presumida –vestido vermello – botas negras – aros – secretaria

Une Trazos Personaxe Fai

Calvo inventa

Alto

secretaria

Gorda

Gafas disfrázase

Barbudo

manda

Gravata de lazo

Loira investiga

Rosmón

confúndese

Bata

Gravata bromea

Presumida

persigue

bigotudo

Xogo: os disfraces de Mortadelo

Créanse dous grupos de igual número de participantes, ós que se lles

dá unha folla cun vocabulario e unhas preguntas clave. Poden usala a

modo de exemplo e usar calquera palabra ou pregunta que se lles

ocorra.

De seguido escóllese un membro dun grupo e dáselle un debuxo de

Mortadelo disfrazado. (Ou ben, suxírese un disfrace).

O grupo 1 fará unha pregunta ó alumno seleccionado, usando o

vocabulario e as

preguntas clave da folla.

Despois o grupo 2 realizará a súa pregunta.

Cada disfrace vale 25 puntos e por cada pregunta efectuada

descóntanse 5 puntos.

Unha vez adiviñado o disfrace, sae un alumno do grupo contrario para

que responda ás preguntas.

Gañará a equipa que máis puntos consiga.

VOCABULARIO Prendas de vestir: casco, mocasíns, gorra, mandil, bombachos, sombreiro, quimono, botas, camisa, mono, chaleco, gravata de lazo, pantalón, saia, camiseta, blusa, zapatos de tacón, chaquetiña, boina, capa, chaqueta, turbante, cinto, bata, gravata, zapatillas de deporte, bufanda, luvas. Utensilios e outros obxectos: mazo, chave inglesa, moa, ladrillo, pipa, desaparafusador, coitelo, cemento, espátula, pistola, tixola, extintor, trapo,…

PREGUNTAS CLAVE ¿Leva casco? ¿Usa sombreiro? ¿Leva pantalón longo / curto? ¿Leva zapatos? ¿Utiliza un extintor? ¿Usa desaparafusador? ¿Utiliza ladrillos? Etc.