TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ · –Personelin iş sağlığı ve...
Transcript of TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ · –Personelin iş sağlığı ve...
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Turizm Sektöründe İSG Alanında İyi
Uygulamalar
Naci ATASEVEN A Sınıfı İGU
Yaşam Zinciri OSGB
Turizm sektöründeki pozitif ivmeli büyüme, işletme sayısında her sene ciddi bir artışı beraberinde getirmektedir. Artan istihdamla birlikte çok fazla kişiyi etkilemesi, hastalıkların bazen ölümlere neden olması, bu nedenle ekonomik kayıplara yol açması ve önlenebilir olması bakımından turizm alanında iş sağlığı ve güvenliği en çok dikkate alınması gereken konulardan birisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI
YILLAR % DEĞİŞİM ORANI
AYLAR 2017 2018 2019 2018/2017 2019/2018
OCAK 1 055 474 1 461 570 1 539 496 38.48 5.33
ŞUBAT 1 159 833 1 527 070 1 670 238 31.66 9.38
MART 1 587 007 2 139 766 34.83
NİSAN 2 070 322 2 655 561 28.27
MAYIS 2 889 873 3 678 440 27.29
HAZİRAN 3 486 940 4 505 594 29.21
TEMMUZ 5 075 961 5 671 801 11.74
AĞUSTOS 4 658 463 5 383 332 15.56
EYLÜL 4 076 630 4 792 818 17.57
EKİM 2 992 947 3 755 467 25.48
KASIM 1 652 795 1 966 277 18.97
ARALIK 1 703 789 1 950 705 14.49
TOPLAM 32 410 034 39 488 401 21.84
2 AYLIK
TOPLAM 2 215 307 2 988 640 3 209 734 34.91 7.40
2019 yılı Şubat ayında Ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısında geçen yılın
aynı ayına göre %9,38 artış kaydedilmiştir.
Türkiye’nin turizm alanındaki mevcut konumu ve hedefleri göz önüne alındığında bu sektöre özel iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının, artırılması, özel ve kamu kuruluşlarının bu konuya gerekli önemi vermesi gerekmektedir. Her ne kadar hizmet sektöründe yaşanan iş kazaları ve meslek hastalıkları sanayi sektöründen az gibi görünse de turizm sektörü bu konuda özel bir alandır.
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
2017 SGK İŞ KAZASI TURİZM SEKTÖRÜ ANALİZİ
2017 TURİZM SEKTÖRÜ ANALİZİ ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI ANALİZLERİ
12
1 0
2 2
0 0 0
14
1
0
2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1-Oteller vb. konaklama yerleri 2-Tatil ve diğer kısa süreli konaklama yerleri
3-Kamp alanları. motorlu karavan ve karavan tipi treyler park
hizmetleri
9-Diğer konaklama yerleri
ERKEK
KADIN
TOPLAM
Turizmin bir çok alt dalı mevcuttur. Havalimanları, müzeler, antik kentler, sanat galerileri, kültür merkezleri, seyehat acentaları ve oteller gibi. Özellikle oteller her ne kadar sadece hizmet sektörü gibi görünse de aslında içlerinde tüm meslek dallarını aynı çatı altında toplayan bacasız bir sanayidir.
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
HİZMET BİRİMLERİ
• F&B
• KAT HİZMETLERİ
• SPA
• SU SPORLARI
• ANİMASYON
• ÖN BÜRO
• MİSAFİR İLİŞKİLERİ
TEKNİK BİRİMLER
• TEKNİK SERVİS – MARANGOZHANE, BOYAHANE, MAKİNE
DAİRELERİ VB.
• MUTFAK
• STEWARD
• BAHÇE
İDARİ BİRİMLERİ
• İDARİ OFİSLER
• GÜVENLİK
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Otel çalışanlarının bölümlerine göre yüzdesel dağılımı
RİSK ANALİZİ
Risk analizleri oluşturulurken işveren/işveren vekilleri,
departman yetkilileri, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi,
çalışan temsilcileri ve destek elemanlarından bir ekip
oluşturulmalıdır. Risk analizleri herkesin katılımıyla ve tüm
departmanlar tek tek incelenerek oluşturulmalıdır.
Risk analizleri uzun soluklu bir çalışma olmalıdır.
RİSK ANALİZİ
Oteller de genellikle uyguladığımız risk analizi metodu
L TİPİ MATRİS FINE KINNEY YÖNTEMİ
RİSK ANALİZİ
L TİPİ MATRİS YÖNTEMİ
RİSK ANALİZİ
FINE KINNEY YÖNTEMİ
Frekans değeri hesaplanırken 5 yıl geriye dönük kayıtlar sorgulanarak bulunmalıdır.
KURUL TOPLANTILARI
Oteller az tehlikeli gruba girdiğinden kurul toplantıları üç ayda bir yapılmaktadır. Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırk sekiz saat önce kurul üyelerine bildirilir. İşveren tarafından, kurulun üyelerine ve yedeklerine iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verilmesi sağlanmalıdır. Kurul üyelerine aşağıdaki konuları kapsayan eğitim verilir; a) Kurulun görev ve yetkileri, b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar, c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, ç) İş hijyeninin temel ilkeleri, d) İletişim teknikleri, e) Acil durum önlemleri, f) Meslek hastalıkları, g) İşyerlerine ait özel riskler, ğ) Risk değerlendirmesi.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ
İş Güvenliği Eğitimleri olmadan kesinlikle personeller çalıştırılmamalıdır. İş Güvenliği Eğitimleri oryantasyon sürecine dahil edilmesi daha sağlıklı olacaktır.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ
İşletmeler de yaşanan en büyük sıkıntılardan biri ise iş sağlığı eğitimlerinin eksik olmasıdır. İş sağlığı eğitimleri işyeri hekimleri tarafından tüm çalışanlara verilmelidir.
İŞE BAŞLAMA EĞİTİMLERİ
24 MAYIS 2018 TARİHİNDE YAYINLANAN 30430 SAYILI ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK GEREĞİNCE;
(2) İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, işe başlama eğitimi almasını sağlar. Bu eğitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimleri, temel eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak nitelikte olmalı ve uygulamalı olarak verilmelidir. İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenir. Bu eğitimlerde geçen süreler temel eğitim sürelerinden sayılmaz.”
İŞ KAZASI SONRASI İSG EĞİTİMİ
İş kazası geçiren personellere iş kazası sonrası iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri tekrarlanmalı ve kazaya yönelik bilgilendirme verilmelidir.
Kazaların kök neden analizleri de mutlaka yapılmalıdır.
İBYS SİSTEMİNE EĞİTİMLERİN GİRİLMESİ
Kimlik No
Sicil No
Adı
Soyad
Cinsiyet
Doğum
Tarihi
Doğum Yeri
Kan Grub
u
Medeni
Durumu
Çocuk
Sayısı
Eğitim Durum
u
Memur/İşçi
(Beyaz Yaka/Mavi Yaka)
İşe Giriş
Tarihi
Departman
Görev
ISCO-08
(SGK) Görev Kodu
Adres
Cep Telefo
nu
E-Post
a
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ
İSG alanında işyerlerinden elde edilecek veriler ve mevcut veriler ışığında bütünleşik bir bakış açısı ile önleyici strateji geliştirilmesine hizmet edecek olan Bilgi Yönetim Sistemi ile birlikte sektörel ve bölgesel farklılıklar içerisinde alınması gereken önlemlerin önceliklendirilmesine büyük katkı sağlayacaktır.
Söz konusu sistem aracılığı ile 6331 sayılı Kanunun 27 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "Bakanlık, bu Kanuna göre yapılacak iş ve işlemlere
ait her türlü belge veya bilgiyi, elektronik ve benzeri ortamlar üzerinden isteyebilir, arşivleyebilir, bu ortamlar üzerinden onay, yetki, bilgi ve belge verebilir." hükmüne dayanarak sektöre ve bölgeye özgü veri toplama süreci başlatılacaktır.
MESLEKİ YETERLİLİK BELGELERİ
Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışan personelin mesleki yeterlilik sertifikası olmadan kesinlikle çalışma yapılmaması gerekmektedir. Personel seçimlerinde mutlaka bu husus göze alınmalıdır.
Ayrıca turizm de üç vardiya olduğunda personel istihdam ederken bu konuda göz önünde bulundurulmalıdır.
RAMAK KALA KUTUSU
Ramak kala olay; iş yerinde meydana gelen, çalışan, iş yeri ya da ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaydır. Günlük hayatta “Az kalsın” veya “Kıl payı” diye anlatmaya başladığımız olaylar olarak da tanımlayabiliriz.
SAHA TAKİP RAPORLARI
TAŞERON FİRMALAR
Turizm sektöründe, asıl işin haricinde yapılan diğer işlerde iş sağlığı ve güvenliği için gerekli evrakların teminin de sıkıntılar yaşanabilmektedir. Unutulmamalıdır ki asil işverenler alt işverenlerden sorumludur.
Taşeronlardan istenmesi gereken belgeler aşağıdaki gibidir. Belgeler de eksiklik olan personeller çalıştırılmamalıdır.
– SGK belgeleri,
– Personelin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri,
– İş makinesi ile çalışılacaksa ehliyetleri,
– İş makinesinin periyodik muayeneleri,
– İş güvenliği ve iş yeri hekimi sözleşmeleri,
– Risk analizleri,
– Acil durum eylem planları,
– Mesleki yeterlilik gerektiren işlemlerde mesleki yeterlilik belgeleri kontrol edilir.
– Yüksekte çalışma gerektiren işlerde yüksekte çalışma eğitimleri
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM ZİMMET FORMU
Tüm çalışanlara gerekli kişisel koruyucu donanımlar kişisel koruyucu donanım zimmet formu ile verilmelidir.
OTEL İŞLETMELERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN TEHLİKE VE RİSKLER
•Gürültü * Titreşim
•Aydınlatma * Toz
•Termal Konfor
FİZİKSEL
FAKTÖRLER
•Kimyasallarla Çalışma
•Kimyasalların Depolanması
•Depolama Matrisleri KİMYASAL FAKTÖRLER
•Bulaşıcı Hastalıklar
•Legionella
•Tetanoz BİYOLOJİK FAKTÖRLER
•Ofis mobilyaları
•Güvenli yük kaldırma ve taşıma
•İşe uygun çalışan seçme
ERGONOMİK
FAKTÖRLER
•Makineler Kesici Alet ve Ekipmanlar
•Yüksekte Çalışma
•Elektrikle Çalışma MEKANİK FAKTÖRLER
•Stres
PSİKOSOSYAL FAKTÖRLER
•Yangın algılama ve söndürme sistemleri
•Tatbikatlar ACİL DURUMLAR
FİZİKSEL FAKTÖRLER
Otellerde ortam ölçümleri yapılmalıdır (gürültü, aydınlatma, termal konfor, titreşim ve toz).
Ortam ölçümlerinde çıkan uygunsuzluklara göre gerekli önlemler alınmalı, düzenlemeler yapılmalıdır. Ardından ölçümler yenilenmelidir.
FİZİKSEL FAKTÖRLER
GÜRÜLTÜ 1. Tehlike kaynağına Yönelik Koruma Uygulamaları Gürültülü ekipman ise değişimine gidilmelidir. 2.Ortama Yönelik Koruma Uygulamaları Gürültülü alan tecrit edilmeli ya da organizasyonel düzenlemeler yapılmalıdır. . 3. Kişiye Yönelik Koruma Uygulamaları
FİZİKSEL FAKTÖRLER
AYDINLATMA TERMAL KONFOR
Çamaşırhane, mutfak, makine daireleri vb.
Çamaşırhane, makine dairesi, personel soyunma odaları vb.
FİZİKSEL FAKTÖRLER
TİTREŞİM
1. Çalışma saatlerinde
güncellemeler yapılabilir.
2. Kişisel koruyucu donanımlar kullanılabilir.
FİZİKSEL FAKTÖRLER
TOZ LOKAL HAVALANDIRMA KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM
YATAY TESTERE
KİMYASALLARLA ÇALIŞMA
HAVUZ MAKİNE DAİRELERİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
KİMYASALLARLA ÇALIŞMA
HAVUZ MAKİNE DAİRELERİ
Otomatik dozajlama sistemlerinde asit ve klor boruları ayrı ayrı plastik hatlar içerisinden geçirilerek birbirine karışma riski tamamen ortadan kaldırılmalıdır.
KİMYASALLARLA ÇALIŞMA
MAZOT TANKLARI
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
Mazot tanklarının altına taşma havuzu ve tanklara topraklama hattı çekilmelidir.
KİMYASALLARLA ÇALIŞMA
LNG GAZ HATLARI
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
KİMYASALLARLA ÇALIŞMA
GÖZ DUŞU – GÖZ SOLÜSYONLARI
Havuz makine daireleri, çamaşırhaneler gibi kimyasal kullanılan yerlerde göz duşları, göz solüsyonları kullanılmalıdır.
BİYOLOJİK FAKTÖRLER
KAT GÖREVLİLERİ (BULAŞICI HASTALIKLAR)
TEKNİK SERVİS
HAYVANAT BAHÇELERİ
BAHÇE
MUTFAK
SPA
LEGIONELLA
BİYOLOJİK FAKTÖRLER
Otellerdeki Biyolojik Faktörler
Tehlike ve Riskler Olası Zararlı Etkiler İSG Önlemleri İş ve Görevler
Mikroorganizmalar tarafından enfekte olma riski, Kesilmiş
hayvanların kanının bulaşması, Temizlik sırasında
bulunan iğnelerin batması
Dermatit ve alerjik reaksiyonlar gibi cilt
hastalıkları, Solunum sistemi hastalıkları
Eldiven kullanımı, Ellerin dezenfekte edilmesi, Böcek, haşere ve küf mantarları ile mücadele edilmesi, Temizlik sırasında bulunan iğne vb. malzemelere ellenmemesi
Yemek pişirme, Ekipman, makine temizliği, Banyo, oda
temizliği
Su, nemli ve ıslak çalışma Dermatit ve alerjik reaksiyonlar gibi cilt
hastalıkları
Uygun eldiven kullanımı ve cildin korunması, Eldivenlerin
kuru elle giyilmesi, Suyla temastan kaçınılması
Yerlerin ve mutfak gereçlerinin temizlenmesi,
Banyo, oda temizliği, Bulaşık yıkama, Çamaşır yıkama,
Yiyecek kesme ve hazırlama
Yiyecek, pestisit ve koruyucu maddelerle temas edilmesi
Dermatit ve alerjik reaksiyonlar gibi cilt
hastalıkları, Solunum sistemi hastalıkları
Uygun eldiven kullanımı ve cildin korunması, Eldivenlerin kuru elle giyilmesi, Solunum
koruyucu ekipman kullanılması
Yiyecek kesme ve hazırlama
Doğal kauçuk lateks eldiven kullanılması
Latex alerjisi oluşması Düşük proteinli pudrasız lateks ya da lateks olmayan
eldivenlerin kullanılması
Yerlerin ve mutfak gereçlerinin temizlenmesi,
Banyo, oda temizliği, Bulaşık yıkama, Çamaşır yıkama,
Yiyecek kesme ve hazırlama
BİYOLOJİK FAKTÖRLER
Otellerdeki Biyolojik Faktörler
Tehlike ve Riskler Olası Zararlı Etkiler İSG Önlemleri İş ve Görevler
Haşere ve küf mantarı istilasI Dermatit ve alerjik reaksiyonlar gibi cilt
hastalıkları, Solunum sistemi hastalıkları
Düzenli temizlik, dezenfeksiyon ve haşere
mücadelesi, Havalandırma ve aspirasyon, Organik atıkların
kapalı konteynerlerde depolanması, Soğuk atık depoları oluşturulması
Temizlik
Virüs, bakteri ve küf mantarları gibi klima kaynaklı
kirlilikler
Solunum sistemi hastalıkları İklimlendirme sistemlerinin ve aspiratörlerin düzenli
bakım ve temizliği, Düzenli filtre temizliği ve değişimi
Temizlik
Böcek ısırıkları Tel sineklik ve haşere tuzakları kullanımı
Temizlik, Servis
ERGONOMİK FAKTÖRLER
ERGONOMİK FAKTÖRLER
MEKANİK FAKTÖRLER
MAKİNE KORUYUCULAR – AÇILI TESTERE
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
MEKANİK FAKTÖRLER
MAKİNE KORUYUCULAR – YATAR TESTERE
MEKANİK FAKTÖRLER
KIYMA MAKİNESİ
Makine koruyucusu
Kullanma talimatı
Acil durdurma butonu
Kullanılan tokmaklar makine koruyucularına
uygun olmalı
MEKANİK FAKTÖRLER
MAKİNE KORUYUCULAR – SALAM DİLİMLEME MAKİNESİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
MEKANİK FAKTÖRLER
MAKİNE KORUYUCULAR – HAMUR KARMA MAKİNESİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
MEKANİK FAKTÖRLER
ACİL STOP BUTONLARI VE SWITCH SİSTEMLERİ KURUTMA MAKİNELERİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
YÜKSEKTE ÇALIŞMA EĞİTİMLERİ
Yüksekte çalışma eğitimleri olmayan personelin kesinlikle yüksekte çalışması yasaktır. Yüksekte çalışma eğitimleri yetkili kişilerce verilmeli ve bu eğitimler uygulamalı olmalıdır.
MEKANİK FAKTÖRLER
ELEKTRİKLE ÇALIŞMA
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
MEKANİK FAKTÖRLER
ELEKTRİKLE ÇALIŞMA
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
MEKANİK FAKTÖRLER
ELEKTRİKLE ÇALIŞMA
Elektrik panolarında mutlaka 30 mA’lik kaçak akım rölesi olmalıdır. 300 mA’lik kaçak akım röleleri makineleri korur. İş güvenliğinde önemli olan 30 mA’lik kaçak akım röleleridir. Kaçak akım röleleri mutlaka olmalı ve kesinlikle köprüleme yapılmamalıdır.
MEKANİK FAKTÖRLER
KAYMAZ BANTLAR
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
PSİKOSOSYAL FAKTÖRLER
ACİL DURUMLAR
MAKİNE DAİRELERİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
ACİL DURUMLAR
HAVUZ MAKİNE DAİRELERİ
Havuz makine dairesinde çalışanların fenalaşmasına yönelik acil butonlar konulmalıdır.
ACİL DURUMLAR
DAVLUMBAZ OCAKLAR – OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
ACİL DURUMLAR
YANGIN SÖNDÜRME TÜPLERİ
ÖNCEKİ HALİ SONRAKİ HALİ
ACİL DURUMLAR
YANGIN ALGILAMA VE SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
ACİL DURUMLAR
ACİL DURUM DUMAN ATMA TAVANI
TAHLİYE TATBİKATLARI
Otellerde minimumda yılda 1 defa olmak üzere haberli ve habersiz tahliye tatbikatları gerçekleştirilmelidir. Tatbikat aralıkları sıklaştırıldıkça farkındalık artacaktır.
PERİYODİK KONTROLLER
Otellerde periyodik kontroller mevzuatta geçen süre periyotlarında tekrarlanarak yapılmalıdır. Basınçlı Kaplar Asansör Kaldırma Araçları Topraklama ve Elektrik İç Tesisat Raporu Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı Yangın Söndürme ve Algılama Cihazları Havalandırma ve Klima Tesisatı
SONUÇ VE ÖNERİLERİMİZ
Çalışan tüm personele ; Etkin eğitimler verilmelidir. İşyerlerinde temizliğin ön planda tutulup, havalandırma sistemi, filtreler, gider boruları ve kanallarının yağlardan ve pisliklerden arındırılması gerekmektedir. Sağlık eğitimleri işyeri hekimlerince etkin bir şekilde verilmelidir. İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimleri koordineli bir şekilde çalışmalıdır. Çalışanların kullanacağı uygun, ergonomik kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalıdır. Lojmanlarında iş sağlığı ve güvenliği kapsamında unutulmaması ve değerlendirilmesi gereklidir.
KAZASIZ GÜNLER DİLEĞİYLE
YAŞAM ZİNCİRİ
HAYATTA KALMA HALKALARININ OLUŞTURDUĞU ZİNCİR