DÖKÜMHANELERDEİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve TÜDÖKSAD işbirliğiyle 2015 yılında başlatılan “Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi” tamamlandı.

TÜRKDÖKÜM

AKADEMİ DÖKÜM GÜNLERİ’NE İLGİ DEVAM EDİYOR

RÖPORTAJ

İÇİMİZDEN BİRİ:METİN BAŞARAN

RÖPORTAJ

EZBER DIŞI:NİYAZİ AKDAŞ

SAYI 37 EKİM-KASIM-ARALIK 2015 TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ YAYIN ORGANIDIR TUDOKSAD.ORG.TR

Teşekkürler Türkiye.

Silis Kumu

Krom

Mangan Yapı

Filtre Shell Kumu

BAŞKANDAN M. Uğur KOCAOĞLUTÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı

Değerli Türkdöküm okurları,

Yılda dört kez buluştuğumuz bu dergimizde üç aylık bir zaman kesitinde ne kadar çok değişime şahit oldu-

ğumuzu da beraberce izliyoruz. 2015 yılının bu son sayısında yılın bir değerlendirmesini sizlerle paylaşmak

istiyorum. Bu yılı Türkiye ekonomisi çerçevesinde dengede kapattığımızı izliyorum. Üst üste iki genel se-

çimin yarattığı durgunluk, yılın ikinci yarısında şiddetini arttırmaya başlayan sosyal çalkantılar, sınır komşu-

larımızdaki huzursuzluklar, Rusya ile başlayan kriz atmosferi ve hepimizin bildiği birçok dış faktör ile 2015

yılında üretim gücümüzü ve çok zorluklar ile elde ettiğimiz pazarlarımızı korumayı başardık.

Konjonktürel göstergeler düşen petrol, maden ve demir çelik fiyatlarının önümüzdeki 2 yılın küresel olarak

durgunluğu işaret ediyor. Buna rağmen sektörümüzün geniş spektrumu üretim seviyelerimizi koruyabilme-

mize destek olacaktır. Neredeyse tüm üyelerimizin Avrupa’da müşterileri ve iş ortakları var, son aylarda bu

paydaşlarımızın tedarik güvenliği endişelerini cevaplamak durumunda olduk. Önümüzdeki yılların da sürdü-

rülebilir büyümemize engel çıkarmamasını bekliyorum.

Bizler yılın bu son günlerinde ne kadar üretim yapıp yılı nasıl kapattığımızı sorgularken, Dernek envanteri-

mizdeki bine yakın işletmenin büyüklüklerini güncellerken, AFS 2014 yılı dünya döküm üretim miktarlarını

açıkladı. Türkiye 2014 yılında dünya 10. döküm üreticisi olarak yerini belirledi. Avrupa’da ise Almanya ve

İtalya’nın ardından 3. sırada yerimizi aldık. Bu konudaki detaylı değerlendirmeyi ileriki sayfalarımızda bula-

caksınız. Yılın ikinci yarısında da Akademi faaliyetlerimize devam ettik. Konuların zenginleştiğini, katılımın

giderek arttığını izliyoruz. Tüm üye firmalarımızın bu fırsatı değerlendirerek teknik personellerinin TÜDÖK-

SAD Akademi çalışmalarına katılmalarını ve bu yapıyı sahiplenmelerini bekliyorum. Akademi faaliyetlerine

sponsor olarak destek veren firmalarımıza da buradan tekrar teşekkür ederim. 2016 yılı için planlanan eğitim

takvimimiz ve diğer etkinliklerimiz ile çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam edecek.

2008 yılından beri düzenlediğimiz Uluslararası Döküm Kongresi, bundan sonra TÜDÖKSAD Akademi fa-

aliyeti olarak her yıl organize edilecek. 2016 yılında Ankiros fuarına eş zamanlı olarak Turkcast holünde

sekizincisi yapılacak olan kongre için Yürütme Kurulu ve Danışma Kurulları faaliyetlerine başlanmış, bildiri

çağrısına çıkılmıştır. Kongremizin devam eden başarısı için dökümhaneler kadar tedarikçilerimizin de katkı-

sını bekliyorum. Birçok üyemizin dönem dönem yer aldığı ve hiç ara vermeden 15. defa TÜDÖKSAD olarak

katılımını gerçekleştirdiğimiz Hannover Fuarı’nda 2016 yılında tekrar Türk Dökümhaneleri

Grup Katılımını organize ediyoruz. Bizzat benim de dahil olduğum organizasyon çalış-

maları Genel Sekreterimizin yönetiminde sürdürülüyor. Döküm sektörünün Avrupa’da

ve Türkiye’de en hızlı gelişen dalı olan Yüksek Basınçlı Alüminyum Döküm alanında

Nürnberg’de 11’incisi düzenlenen EUROGUSS fuarında üyelerimizin yanında TÜDÖK-

SAD olarak bir info stant ile ilk defa katılım gerçekleştireceğiz.

2016 yılında birçok uluslararası sektörel etkinlik bizleri bekliyor, bunların bir kısmına

ortak katılım için dernek sekreterliğimiz, hazırladığı programları üyelerimize iletecek.

Kısaca özetlersem; 12-14 Ocak – Euroguss Fuarı; 11-17 Nisan – Bauma Fuarı; 16-19

Nisan – AFS Cast Expo – Fuar ve Kongre; 25-29 Nisan – Hannover Messe;

17-20 Mayıs – Expo China – Fuar ve Kongre; 22-25 Mayıs – WFC 72 – Dün-

ya Döküm Kongresi; 23-24 Eylül – International Foundry Forum – Kongre;

29 Eylül - 1 Ekim – Ankiros, Annofer, Turkcast – Fuar ve Kongresi bu yılın

önde gelen uluslararası etkinlikleri olacak. Bu etkinliklere katılacak tüm

meslektaşlarıma başarılı iş bağlantıları gerçekleştirmelerini diliyorum.

Yılın bu son sayısında hepimize, ailelerimiz ve sevdiklerimizle be-

raber sağlıklı mutlu ve başarılı bir yeni yıl diliyorum.

Sevgi ve saygılarımla.

G E L ECEĞİ

İŞ İN İZ İN

bi l i s im@bi l i s im .com. t r

w w w . b i l i s i m . c o m . t r

U ÇTAN UCA ERP ÇÖZÜMLE R İ

KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA

Demir, Çel ik ve Alüminyum baş ta o lmak üzere tüm döküm sektörüne yönel ik çözümler

Döküm operasyonunu tak ip eden ıs ı l iş lem, ta laş l ı imalat , kaynak g ib i d iğer tüm üret im süreçler in in yönet i lmes i

Sektörün kul land ı ğ ı ka l i te yönet im s is temler iy le tam uyum, belge yönet imi ve üst düzey iz lenebi l i r l ik

Alaş ım, yar ı-mamul , mamul mal iyet ler in in hesaplanmas ı

DiDipte kalan , kütük , döndü kul lan ım ı , derece tak ib i , fason iş lemler, or tak model yönet imi ve model ömrü g ib i sektöre özel b i rçok konuda çözümler

Sektöre özel i ler lemel i ekranlar la s tok g i r iş ç ık ı ş , vard iya kay ı t lar ın ın operatör düzey inde sahada gerçekleş t i r i lmes i

Üret im ve Lo j is t ik süreçler in in yönet i lmes i ve yürütülmesi iç in bütünleş i k mobi l saha yönet imi uygulamalar ı

Yaz ı l ım sektöründe 30 y ı l l ık geçmiş i y le Türk iye’n in önde gelen döküm fi rmalar ıyla çal ı şma deneyimi

16

Döküm sanayi Türkiye’de ilk kez bir alt sektörün iş sağlığı ve güvenliği kapsamında

mercek altına alındığı sektör oldu. İş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden

farkındalık kazandırmak için hayata geçirilen Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin

İyileştirilmesi Projesi olası tehlikelerin bertaraf edilmesi için çalışanlara ve

işverenlere rehberlik edecek.

Döküm Sanayinde Bir İlk

İÇİNDEKİLER ARALIK’15

12Dernekten HaberlerDöküm Günleri’ne İlgi Devam Ediyor

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’deydi

Uluslararası Döküm KongresiBildiri Süreci Belli Oldu

4. Dökümün FotoğraflarıYarışması ve Sergisi

TÜDÖKSAD ÜyeleriYılsonu Yemeği’nde Buluştu

ANALiZ 36Dünya Döküm Rakamları

42Üyelerden HaberlerAkmetal’in Tarihi Konuşuyor

Çelikel Alüminyuma Çevre Ödülü

LMA, Componenta’da 2. Kum Hazırlama Tesisini Devreye Aldı

Chiron Group Geleceği İnşa Ediyor

Eti Alüminyum Inductotherm Ocaklarını Devreye Aldı

Akdaş Döküm Tehlikeli Atık Geri Kazanım ve Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Lisansları Aldı

Hülya Gedik’eYaşam Boyu Başarı Ödülü

CENSUS

60Röportaj

58Metalurji Sektörü IFEX’te Buluşuyor

Fuar

90 Rakamlarla TÜDÖKSADRakamlarla TÜDÖKSAD Üyeleri

92 HammaddeTÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi

96 Üye ListesiTÜDÖKSAD Üye Listesi

TÜRKDÖKÜMTURKCAST DERGİSİ

İMTİYAZ SAHİBİ:

Türkiye Döküm Sanayicileri

Derneği adına

Yönetim Kurulu Üyesi

Mehmet Atik

SORUMLU

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ:

Kubilay Dal (Genel Sekreter)

YAYIN KURULU:

Umur Denizci - Mehmet Atik -

Uğur Demirci - Prof. Dr. E. Sabri

Kayalı - M. Erhan İşkol

YÖNETİM YERİ:

Ortaklar Cd. Bahçeler Sk.

18 Plaza No: 18 Kat: 4 Mecidiyeköy

- İstanbul Tel: 0212 267 13 98

Faks: 0212 213 06 31

www.tudoksad.org.tr

YAYINA HAZIRLAYAN:

Tematik Medya Yayıncılık ve

Ajans Hiz. Ltd. Şti.

www.tematik.com.tr

BASKI:

Apa Uniprint Basım Sanayi ve Tic. A.Ş.

Ömerli Mah. Hadımköy - İstanbul

Cad No:159 Hadımköy

Arnavutköy 34555 İstanbul

Tel (0 212) 798 28 40

YAYIN TÜRÜ:

Yerel - Süreli /

TÜRKDÖKÜM - TURKCAST

dergisi 3 ayda bir yayınlanır.

Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir.

İ N D E X

Ankiros.............................................

Ark Metalurji.....................................

Aveks.................................................

Bes Mühendislik .............................

Bilişim Ltd...........................................

BVA Mühendislik ............................

Chiron ..............................................

Çeliktaş ...............................................

Euroguss..........................................

Evren ...................................................

Expert..........................................

Ferro Trade...

Foseco .............................................

Heraeus .....................

Inductotherm...................................

İstaç...................................................

LMA...................................................

LMG...................................................

Magma..............................................

Marmara Metal ..............

Rösler-Kromaş .................................

Örs Makina .....................................

Siltaş ....................................................

S&B Endüstriyel..............................

Tosçelik .........................

Zenmet .............................................

89

53

35

15

6

17

27

5

87

11

53-71

Arka Kapak İçi Karşısı

59

Arka Kapak İçi

45

10

88

51

21

Arka Kapak

7

46

3

69

Ön Kapak İçi

57

66 MakaleMevzuatın Dökümü

Alüminyum Dökümde Hidrojen ve Çekinti Porozitesi Oluşumu ve Etkileşimi

Temiz Çelik Döküm Parçalar İçin Yeni Nesil Seramik Köpük Filtreler:STELEX ZR ULTRA

80Türkiye döküm sanayisinde gerek mühendisliği

gerekse doçentlik kariyeriyle önemli projelere

imza atan ve araştırmacı kişiliğiyle 1974 yılından

bu yana soyadı gibi büyük işler başaran

Metin Başaran, Türkdöküm’ün İçimizden Biri

köşesine konuk oldu.

Metin Başaran

İçİmİzden Bİrİ

ezBer dIŞI28Akdaş Döküm Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Akdaş, bugün Türkiye’de döküm sektörünün duayenleri arasında yer alıyor. Üstelik enerji ve eğitim alanında yaptığı yeniliklerle farklı alanlarda da başarılara imza atıyor. Akdaş, Türkdöküm’ün Ezberdışı Köşesi’nin konuğu oldu.

Babalarından devraldıkları dökümcülük mesleğini, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürmeyi

başaran ve Ayhan Metal’i bugün dünyaya ihracat yapan bir marka haline getiren Aynur Ayhan ve

Ayşin Uluganer kardeşlerin başarı yolculuğunu Aynur Ayhan’dan dinledik.

www.istac.com.tr

12 ı ARALIK 2015

TÜDÖKSAD Akademi çatısı altında bu yıl

başlayan “Döküm Günleri”nin dokuzuncusu

27 Ekim 2015 tarihinde İstanbul Gayrettepe

Sürmeli Hotel’de düzenlendi.

TÜDÖKSAD Akademi eğitim danışmanı Metalur-

ji Yüksek Mühendisi Seyfi Değirmenci moderatör-

lüğünde ve Ford Otosan A.Ş. firmasından STA Mü-

hendisi Cihan Cantaş’ın katkılarıyla gerçekleştirilen

“ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Standardı Döküm-

Döküm Günleri’ne İlgi Devam Ediyor

cülerden Ne Bekliyor?” başlıklı seminer üyelerden

yoğun ilgi gördü.

TÜDÖKSAD’a üye 20 dökümhaneden gelen

toplam 51 katılımcı ile gerçekleşen etkinlikte Cihan

Cantaş Ford Otosan’ın kalite standartları, döküm

parça tedariğinde ISO/TS 16949 ekinde bulunan

Ford Özel beklentilerinin içeriği ile bu konudaki

tecrübelerinden örnekleri katılımcılar ile paylaştı.

Bu sayede üye dökümhaneler Ford özelinde OEM

firmalarına parça üretimi yaparken dikkat edilecek

noktaları karşı tarafın gözünden dinleme fırsatı ya-

kaladı.

Seminerde Seyfi Değirmenci ise ISO/TS 16949

beklentilerini yorumlayarak katılımcılara bu konu-

da kendilerini nasıl geliştirebileceklerini ve hangi

noktalara azami dikkat gösterilmesi gerektiğini

paylaştı. Ayrıca aktif soru-cevap bölümü ile bera-

ber katılımcılar Seyfi Değirmenci’nin bilgilerinden

yararlanma fırsatı buldu.

10’uncu Döküm Günleri etkinliği ise 17 Kasım’da

İstanbul Pendik The Green Park Hotel’de DISA &

Wheelabrator ile Meta-Mak sponsorluğunda dü-

zenlendi. “DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözüm-

ler Semineri” başlıklı etkinlikte DISA firmasından

yetkililer katılımcılara kalıplama, maça ve yüzey

temizleme teknolojilerindeki son ilerlemelerden

ve yeni makinaların özelliklerinden bilgiler verdi.

Seminerin kullanıcı deneyimleri kısmında ise DISA

kullanıcısı olan TÜDÖKSAD üyelerinden Compo-

nenta, Denizciler Döküm ve Payza Döküm’den ka-

tılan temsilciler ise DISA tecrübelerini katılımcılara

TÜDÖKSAD Akademi Döküm Günleri yılın son çeyreğinde de hız kesmedi. Üç farklı Döküm Günleri etkinliğinde; ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Standardı Dökümcülerden Ne Bekliyor?, DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözümler Semineri ve Kum Hazırlama, Kum Testleri ve Vaka Çalışması başlıklarıyla gerçekleşti.

AKADEMİ

13 ı ARALIK 2015

aktardılar. Yoğun ilgi gören seminere 27 üye firma-

dan 100 kişinin üzerinde katılım gerçekleşti.

Eğitim sonrasında ise yine DISA ve MetaMak spon-

sorluğunda TÜDÖKSAD’ın geleneksel Yıl Sonu Et-

kinliği gerçekleştirildi. DISA Group Yönetim Kurulu

Başkanı ve CEO’su Peter Holm Larsen ve Meta-

Mak Genel Satış Müdürü Erol Turgut’un gerçekleş-

tirdiği sunumlardan sonra yemeğe geçildi. Döküm

sektörü paydaşları etkinlikte tekrar bir araya gelme

fırsatı yakalayarak zevkli bir akşam geçirdiler.

Üyelerden gelen fabrika ziyareti talepleri doğ-

rultusunda 11’inci Döküm Günleri etkinliği ise Kırk-

lareli-Lüleburgaz Trakya Döküm fabrikasında “Kum

Hazırlama, Kum Testleri ve Vaka Çalışması” başlığı

ile düzenlendi. Etkinlikte; Ortadoğu Mineral firma-

sından Mert Meriç kum hazırlamada dikkat edi-

lecek noktalardan bahsederek hataların döküm

parçalara yansımasını irdeledi. Trakya Döküm ise

6-Sigma yöntemi ile çözüme kavuşturduğu bir kum

hatasının sunumunu gerçekleştirerek katılımcılarla

tecrübelerini paylaştı. Etkinliğin devamında Sey-

fi Değirmenci ise laboratuvarda yapılan kum test

yöntemlerini irdeleyip alınacak önlemler üzerinde

katılımcılar ile bilgilerini paylaştı. Katılımcılar ile bir-

likte öğle yemeği sonrasında Trakya Döküm fab-

rikası gezilerek aktif soru-cevap kısmına geçildi.

Yoğun ilgi gören seminer, katılımcılar için oldukça

faydalı geçti.

DÖKÜM GÜnLERİ 2016 yıLınDA DA

DEvAM EDECEK

TÜDÖKSAD Akademi adı altında 2016 yılı için plan-

lanan ilk üç Döküm Günleri etkinliğinin konuları da

belli oldu; “Dökümcülükte Support Kullanımının Te-

orisi ve Pratiği”; “Kum Kaynaklı Döküm Hataları ve

Alınabilecek Önlemler” ; “Alüminyum Dökümde

Enerji Verimliliği” duyuruları tüm TÜDÖKSAD üye-

lerine zamanında yapılacak.

14 ı ARALIK 2015

DERNEKTEN

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Üyeleri, sektörel gelişmeleri ve eğilimleri paylaşmak üzere 16 Ekim tarihinde İzmir’de dernek üyeleri ve sektör mensuplarıyla bir araya geldi.

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’deydi

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’de

üye ve sektör mensuplarını ziyaret etti.

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu tarafından

gerçekleştirilen organizasyonda önce fabrika zi-

yaretleri yapıldı, ardından akşam yemeğine ge-

çildi. Bir araya gelen Yönetim Kurulu Üyeleri ve

davetliler sektörel gelişmeleri ve eğilimleri pay-

laştı.

Yemek masasında herkesin söz alarak değer-

lendirmelerini aktardığı akşam yemeğinde,

TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Koca-

oğlu da İzmir’deki izlenimlerini ve görüşlerini ye-

meğe katılanlarla paylaştı. Akşam yemeği orga-

nizasyonunu üstlenen Dirinler Döküm’e

misafirperverliğinden dolayı teşekkür eden Ko-

caoğlu, toplantıya katılan herkese teşekkürlerini

sundu ve bu tür organizasyonlara devam edile-

ceği bilgisini verdi.

15 ı ARALIK 2015

16 ı ARALIK 2015

TÜDÖKSAD Akademi çatısı altında yapılacak olan Uluslararası Döküm Kongresi’nin sekizincisi 29 Eylül - 1 Ekim 2016 tarihlerinde, Ankiros / Annofer / Turkcast 2016 fuarları ile eşzamanlı olarak İstanbul’da gerçekleştiriliyor.

Uluslararası Döküm KongresiBildiri Süreci Belli Oldu

Döküm sektörü ile ilgili akademik, teknolo-

jik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara iliş-

kin bilgi ve deneyimlerin katılımcılara aktarılmasını

ve ortak konuların karşılıklı olarak paylaşılmasını

hedefleyen Uluslararası Döküm Kongresi‘nin ana

konusu ve bildiri sunma zamanları belli oldu.

“Türk Döküm Sektöründe Sürdürülebilir Büyü-

me” ana temasıyla gerçekleşecek olan Kongre’ye

bildiri sunmak isteyenler 29 Nisan 2016 tarihine

kadar bidiri özetlerini congress@tudoksad.org.tr

e-posta adresine form doldurarak gönderebile-

cekler. Formu da yine akademi@tudoksad.org.

tr e-posta adresine yazarak temin edebilecekleri

gibi akademi.tudoksad.org.tr web sayfasından da

alabilecekler. Bildiri özetlerinin ulaştırılmasından

sonra Kongre Yürütme Kurulu tarafından değer-

lendirmeye alınacak bildirilerin kabulü 27 Mayıs

2016 tarihinde bildiri sahiplerine bildirilecek ve

kabul edilen bildirilerin 1 Temmuz 2016 tarihinde

teslim edilmesi gerekiyor.

KONGRE

17 ı ARALIK 2015

• Verimlilik, Maliyet ve Enerji

• Mühendislik ve Kalite

• Dökümhane Prosesleri ve Online Proses Kontrol

• Döküm Malzemelerindeki Gelişmeler

• Basınçlı Döküm Prosesleri

• Yönetim ve Pazarlama

• Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği

• İnsan Kaynakları ve Mühendislerin Eğitimi

• Döküm Sektörünün Geleceği ve Rekabet Gücü

• Döküm Sektöründe Yazılım

Seçilen bildiriler 25 dakikalık sunumlar şek-

linde kongre oturumlarında sunulacak. Bildiri

özeti çalışmanın ana hatlarını kısaca yansıtmalı

ve 1 A4 sayfasını aşmayacak şekilde olmalıdır.

Ayrıca bildiri başlığı, yazarlar ve tüm iletişim

bilgileri belirtilmelidir.

Bildiri İngilizce veya Türkçe olabilir. Bildiriyi

sunacak olan yazarın ve bildiri yazım dilinin be-

lirtilmesi önemle rica olunur. Sunum sırasında

simultane tercüme desteği sağlanacaktır.

Uluslararası Döküm Kongresi Yürütme Kurulu, tüm meslektaşlarını bu platform aracılığıyla bilgi ve tecrübelerini paylaş-

maya davet ediyor. Konuya ilişkin desteklerinden dolayı tüm meslektaşlarına şimdiden teşekkür ediyor.

Tunçağ Cihangir ŞEN

@ congress@tudoksad.org.tr

akademi.tudoksad.org.tr

Bildiriler8. Uluslararası Döküm Kongresi Konuları

Bildiri özetlerinin iletilmesi::::

Bildiri kabul cevaplarıBildiri metinlerinin teslimi

29 Nisan 201627 Mayıs 2016

1 Temmuz 201629 Eylül - 1 Ekim 2016 8. Uluslararası Döküm Kongresi

Önemli Tarihler Kongre İletişim

T. +90 216 658 80 05F. +90 216 658 80 06

Hassas Yüzey İşlemlerPrecision Surface Treatment

info@bva.com.tr www.bva.com.tr

En yüksek enerji transferi ve dayanıklılık Yuvarlak yapısı

sayesinde optik görünüm, performans ve

fiziksel özellikler bakımından en üst kalite

1920’den beri

Amerika ve Almanya’da üretim

En düşük işlem maliyeti

Paslanmaz Çelik Bilya & Grit

The World Standard for Quality

18 ı ARALIK 2015

İki yılda bir Uluslararası Döküm Kongresi ile birlikte yapılan Dökümün Fotoğrafları Yarışması ve Sergisi 2016 yılında Ankiros/Annofer/Turkcast fuarlarıyla eş zamanlı olarak 29 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında TÜYAP sergi salonlarında yapılıyor.

4. Dökümün Fotoğrafları Yarışması ve Sergisi

Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü ana te-

ması ile yapılacak 4. Dökümün Fotoğrafları Yarış-

ması ve Sergisi’ne önceki yıllarda olduğu gibi ilginin

yüksek olması bekleniyor. TÜDÖKSAD’ın Uluslara-

rası Döküm Kongresi ve Ankiros/Annofer/Turkcast

fuarlarıyla eş zamanlı sürdürdüğü yarışma ve sergi

Türk Döküm Sanayinin ve Dökümcülerin tanıtımına

katkı sağlamak ve dökümcülüğün emeğine ve öne-

mine vurgu yapmak amacıyla yapılıyor.

4. Dökümün Fotoğrafları Sergi açılışı, dereceye

giren eserlere ödüllerinin takdimi ile 29 Eylül 2016

Perşembe günü saat 13.00’te Tüyap Fuar ve Kongre

Merkezi (İstanbul) Sergi Alanı’nda gerçekleştirilecek.

Sergi, fuar ve kongreye katılan ziyaretçilere açık ola-

cak. Serginin ulusal medyada yayınlanması için tanı-

tım çalışmaları ise TÜDÖKSAD tarafından yapılacak.

2016 yılında “Türk Döküm Sanayinin Eski ve

Yeni Yüzü” konusuyla yapılacak olan yarışma, seçi-

ci kurul üyeleri, TÜDÖKSAD yönetici ve çalışanları

ile birinci derece yakınları dışında döküm sektörü

ile ilgilenen ve fotoğraf çeken tüm amatör ve pro-

fesyonel fotoğrafçıların katılımına açık olacak.

Fotoğrafların Özellikleri

• Fotoğraflar döküm işi yapılan ortamlarda çekilmiş

olmalı.

• Her katılımcı en fazla 10 fotoğraf ile yarışmaya ka-

tılabiliyor.

• Fotoğraflar, dijital ortamda ve jpg formatında

renkli ve/veya siyah beyaz olarak teslim edilmeli.

Fotoğrafların çözünürlüğü 300 dpi, 12 sıkıştırma

kalitesinde, kısa kenarı en az 2848 piksel olarak

DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI

19 ı ARALIK 2015

teslim edilmeli. Fotoğrafların uzun kenarı için ise

sınırlama bulunmuyor.

• Fotoğraflarda temel müdahalelerin (kontrast,

keskinlik, tonlama, kırpma gibi) dışında başkalaş-

tırmaya gidilmemeli, orijinal kadrajda yer almayan

unsurlar eklenmemeli.

Ödüller

Yarışmada birinci 2000 TL, ikinci 1000 TL ve üçün-

cü ise 500 TL ile ödüllendirilecek. Sergileme alan

eserlerine ise 50 TL ödül verilecek. Sergilenecek

fotoğraf sayısı en fazla 80 adet olarak belirlendi.

Seçici Kurul

Yaylalı Günay - Seçici Kurul Başkanı

Kubilay Dal – TÜDÖKSAD Genel Sekreteri

Selim Bonfil - Fotoğrafçı / Ruba Pres Genel Müdürü

Teoman Altınok - Entil Endüstri Genel Müdürü

Haluk Güldür - Heraeus Electronite Genel Müdürü

Yarışma Sonuçlarının Duyurusu

Yarışma sonuçları basın yoluyla ve

www.tudoksad.org.tr adreslerinden duyurulacak.

Dereceye giren katılımcılara ödülleri düzenlenecek

tören ve sergide takdim edilecek.

Katılım

• Yarışmaya katılım ücretsizdir.

• Fotoğrafların isimlendirilmesi; Katılımcı rumuzu

(6 haneli) - fotoğrafın sıra numarası - fotoğrafın adı

şeklinde olacaktır (örneğin; 661155-01-dokumhane

calisanlari.jpg). Fotoğraflar, yukarıda belirtilen şe-

kilde isimlendirildikten sonra CD’ye (veya DVD’ye

veya taşınabilir belleğe) kaydedilecek, bu CD

(DVD/taşınabilir bellek) üzerine sadece rumuz (6

haneli) yazılacaktır.

• Aynı CD (DVD/taşınabilir bellek) içine fotoğrafçı-

nın vesikalık / portre bir fotoğrafı ( jpg formatında)

ile kısa bir özgeçmişi ve ekli başvuru formu doldu-

rularak eklenecektir.

• CD (DVD/taşınabilir bellek) korumalı bir zarf içine

konulacak ve aşağıda belirtilen sekretarya adresi-

ne gönderilecektir. Postada oluşabilecek hasarlar-

dan derneğimiz sorumlu tutulamayacaktır.

• Önceki yıllarda derece almış fotoğrafların katılımı

(yurtiçi ve yurtdışı sergilemeler hariç) kesinlikle ku-

ral ihlali olarak sayılacaktır ve katılımcı, yarışmaya

gönderdiği yapıtın tümüyle kendisine ait olduğunu,

gerekli izinlerin alındığını diğer hususlarla birlikte

kabul, beyan ve taahhüt eder.

• Ödül kazanan katılımcılardan bu beyan ve kabul-

leri dışında hareket ettiği anlaşılanların elde ettik-

leri ödül, unvan ve her türlü kazanımları geri alınır.

• Yarışmaya gönderdiği fotoğraf üzerinde, yapıt

kendisine ait olmadığı halde kendisininmiş gibi

göstermeye ve seçici kurulu yanıltmaya yönelik

her türlü müdahale ve değişikliği yapan, ödül almış

fotoğrafların katılımının kısıtlandığı bu yarışmada

böyle bir fotoğraf ile ya da bu fotoğrafın ana unsur

olarak kullanıldığı yapıtlarla katılımda bulununan ki-

şilerin TÜDÖKSAD yarışmalarına katılımı 1 (bir) yıl

kısıtlanır.

• Haklarında 1 (bir) yıl kısıtlama kararı verilmiş kişi-

ler ikinci defa kural ihlali şuçu işledikleri takdirde

TÜDÖKSAD yarışmalarından süresiz olarak men

edilirler.

• Haklarında yukarıda açıklanan gerekçelerle veril-

miş kısıtlılık kararı devam eden katılımcılar bu yarış-

maya katılamazlar.

2016 Dökümün Fotoğrafları Yarışması’nın ana temasını “Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü” oluşturuyor.

20 ı ARALIK 2015

Değerlendirme ve Sergi

• Gelen fotoğraflar, seçici kurul tarafından değer-

lendirildikten sonra ödül alan ve sergilemeye de-

ğer bulunan fotoğraflar TÜDÖKSAD tarafından

bastırılıp, sergi ve kitap için hazırlanacaktır. Katılım-

cılardan bu hususta herhangi bir bedel talep edil-

meyecektir.

• Gönderilen CD, DVD ve taşınabilir bellekler iade

edilmeyecektir.

• Sergilenen ve ödül alan fotoğraflar için bir sergi

kitabı hazırlanıp bu eserlerin sahiplerine ücretsiz

olarak 5 adet gönderilecektir.

• Yarışmada ödül ve sergileme alan fotoğrafların

yayın, telif, kullanım ve sergileme hakkı eser sahip-

leriyle birlikte TÜDÖKSAD’a ait olacaktır. Bu eser-

ler TÜDÖKSAD’ın arşivinde saklanacaktır. Ödül

ve sergileme alan eserler TÜDÖKSAD tarafından

kitap, sektör tanıtım broşürü, TürkDöküm Dergisi,

TÜDÖKSAD web sayfası, TÜDÖKSAD tarafından

organize edilecek kongrelerde ve benzeri bası-

lı yayınlarda fotoğrafçı adı belirtilmek koşuluyla

bedelsiz olarak kullanılabilecektir. Katılımcılar bu

şekilde kullanılan fotoğrafları için verilen ödülden

başka herhangi bir telif hakkı ya da maddi manevi

talep ileri sürmeyeceklerini gayrikabili rücu kabul,

beyan ve taahhüt ederler.

• Yarışmaya katılan yarışmacılar, belirtilen tüm hu-

susları kabul etmiş sayılacaklardır.

Tunçağ Cihangir ŞEN Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD

Ortaklar Cad. Bahçeler Sk. No:18 K: 4TR-34394, Mecidiyeköy, İstanbul

0212 267 13 98 0212 213 06 31@ congress@tudoksad.org.tr

5 Ağustos 2016 Cuma Saat 17.00:Son Başvuru Tarihi

: 19 Ağustos 2016Seçici Kurul Toplanma Tarihi

: 23 Ağustos 2016Sonuçların Açıklanma Tarihi

:Sergi Açılışı ve Ödül Töreni 29 Eylül 2016

Önemli Tarihler Yarışma Sekreteryası

DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI

21 ı ARALIK 2015

MAGMA döküm üretimi, uygulamaları ve geliştirme projelerinde karşılaşılabilecek tüm sorunlara cevap verebilen lider bir mühendislik firmasıdır. Bu sebeple, döküm proseslerinin simülasyonu için güçlü araçlar kullanmaktayız. Ortaklar ve distribütörlerin oluşturduğu global ağımız sayesinde özellikle döküm endüstrisi, otomotiv endüstrisi ve makine mühendisliğinde çözümler sunulmaktadır. Dünya genelinde 200'den fazla çalışanla birlikte inovatif ve hızla büyüyen bir firma olarak bu başarının temeli, müşterilerimize uygulamalara özel modern teknolojik simüla-syon yazılımı sunabilme kabiliyetine dayanmaktadır.

Satış, mühendislik ve servis alanlarındaki aktivitelerimizi güçlendirmek amacıyla İstanbul ofisimize,

Mühendis, Müşteri Destek/Yazılım Satış içinLisans/Yüksek Lisans/Yüksek mühendis

arıyoruz. Dökümhane veya metalurji mühendisi olarak demir dışı döküm uygulamalarına özel kompleks döküm proseslerine çözümler bulmak merakınızı çekecektir. Müşterilerimizle birlikte zorlu görevleri sanal teknolojiler kullanarak çözmek sizi heyecanlandıracaktır. Fikirlerinizin ve yazılımlarımızın kullanıcılarıyla olan tecrübelerinizin somut çözümlere dönüşmesini hedefleyeceksiniz.

MAGMA'daki başlıca çalışma alanınız yoğun müşteri desteği olacaktır: yazılımımızın müşteri tarafından uygulamaya konulması ve kullanılmasından başlayarak, dökümlerin ve döküm proseslerinin mühendislik hizmetleri kapsamında yer alan MAGMASOFT® ile optimizasyonu ve tasarımına kadar teknik ve içerik desteği. Ek olarak, kullanıcılarımız için MAGMAacademy'de düşük ağırlıklı metallerin kokil kalıp uygulamaları odaklı profesyonel eğitim gerçekleştireceksiniz.

Özellikle MAGMASOFT® ile yoğun eğitim sürecine ek olarak MAGMA'daki daha ileri eğitimler, servis projelerinde yapılacak çalışmaların yanında Almanya'daki merkeze birkaç hafta süren ziyareti de kapsamaktadır. Sizler, Türkiye ve Orta Doğu bölgesindeki döküm endüstrisinde müşterilerimizin ilk irtibat kuracağı kişiler olacaksınız. Dahası müşterilerimize spesifik sorunlardaki teknik yeterlilikle-ri konusunda destek olacaksınız.

Dökümhane/Metalurji mühendisi olabilir veya mühendis olarak döküm teknolojisi ve metalurjiye ilgi duyuyor olabilirsiniz. Demir dışı uygulamalarda (basınçlı döküm/kokil kalıba döküm) bir dökümhane pratiğine sahipsiniz ve hayata geçiri-len somut çözüm uygulamalarından keyif alıyorsunuz. Takım oyunu size yabancı bir terim değil ve insanlarla iletişimin yanında çalışma arkadaşları ve müşterilerle yapılan ayrıntılı teknik tartışmalar sizi bekliyor. İleri İngilizce bilgisi ile birlikte, sorumluluk ve seyahat etme heyecanınızı yanınızda getirin.

Genç, açık fikirli ve adanmış bir takımla birlikte huzurlu bir çalışma ortamı sizi bekliyor. Bizler çalışanlarımızın gelişimine çok önem vermekteyiz ve size hemen sorumluluk vermeye hazırız. Bu pozisyonla ilgileniyor musunuz? Eğer öyleyse sizi tanımak isteriz.

Başvurularınızı sabırsızlıkla aşağıdaki adrese bekliyoruz:

MAGMA Bilişim ve Teknoloji Hizmetleri Ltd.Şti.Adres : Kuzguncuk Mah. Paşalimanı Cad. Boğaziçi Apt. No:112/B D:1 ÜSKÜDAR/İSTANBUL g.yildiz-sen@magmasoft.com.tr

22 ı ARALIK 2015

Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim

Kurulu Başkanı Uğur Kocaoğlu, yemek öncesi

katılımcılara kısa bir konuşma yaptı. DISA Group

Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Peter Holm

Larsen ve Meta-Mak Genel Satış Müdürü Erol

Turgut’un gerçekleştirdiği sunumlardan sonra

yemeğe geçildi. Yoğun katılımın olduğu yemekli

toplantıda döküm sektörünün tüm paydaşları bir

araya geldi.

Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim

Kurulu Başkanı Uğur Kocaoğlu, açılış konuşmasın-

da yemekli toplantıya ve öncesinde gerçekleşen

TÜDÖKSAD Akademi 10. Döküm Günleri DISA

TÜDÖKSAD 2015 geleneksek yılsonu top-

lantısı ve yemeği 17 Kasım 2015 tarihinde

İstanbul Pendik The Green Park Hotel’de

DISA & Wheelabrator ile Meta-Mak sponsorlu-

ğunda düzenlendi. Üyelerin beklenenden de

fazla ilgi gösterdiği toplantı öncesi gün boyu sü-

ren “DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözümler”

başlıklı seminerde kalıplama, maça ve yüzey te-

mizleme teknolojilerindeki son gelişmeler ve yeni

makinelerin özellikleri hakkında sunumlar yapıldı.

Gün boyu süren eğitim sonrasında kokteyl ve ak-

şam yemeğinde buluşan sektör mensupları hoş-

ça vakit geçirdi.

TÜDÖKSAD’ın 2015 yılsonu toplantısı İstanbul’da yapıldı. Geleneksel yılsonu yemeği bu yıl TÜDÖKSAD Akademi Döküm Günleri ile aynı gün gerçekleştirildi.

TÜDÖKSAD Üyeleri Yılsonu Yemeği’nde Buluştu

DERNEKTEN

23 ı ARALIK 2015

& Wheelabrator Teknolojik Çözümler eğitimine

olan yüksek katılımdan dolayı memnuniyetini be-

lirterek herkese teşekkür etti. TÜDÖKSAD olarak

eğitim çalışmalarına önem verdiklerini söyleyen

Uğur Kocaoğlu, bu önemin sektörde de karşılık

bulmasının ve tüm eğitimlerin verimli geçmesinin

kendilerini mutlu ettiğini belirtti. Eğitim çalışmala-

rının 2016 yılında da hız kesmeden devam edece-

ğini belirten Uğur Kocaoğlu, eğitimlere ve yeme-

ğe katılan tüm paydaşlara teşekkür etti.

10. Döküm Günleri DISA & Wheelabrator Tek-

nolojik Çözümler seminerini TÜDÖKSAD ile bir-

likte organize eden DISA Group Yönetim Kurulu

Başkanı ve CEO’su Peter Holm Larsen ise yemek

öncesi yaptığı konuşmada, tüm katılımcılara te-

şekkür ederek, yaptıkları eğitimin başarılı geçti-

ğini, katılımın yoğun olmasının kendilerini mutlu

ettiğini ve DISA kullanıcıların bilgilerine katkı sağ-

layabildikleri takdirde bunun kendileri için çok

değerli olduğunu söyledi. DISA ve Wheelabrator

olarak davetten dolayı TÜDÖKSAD’a ayrıca te-

şekkürlerini sunan Peter Holm Larsen, “Türkiye

önemli bir Pazar, Türk döküm sektörü Avrupa’da

önemli mesafeler kat ediyor ve döküm üretiminde

üçüncü sırada, bu sıralamanın da yakın zamanda

değişecek ve inanıyor ki Türkiye Almanya’dan

sonra ikinci sıraya yerleşecek.” DISA’nın sadece

Türkiye değil tüm dünyada önemli bir pazar payı-

na sahip olduğunu ve teknolojini sürekli geliştiği-

ni ve dökümhanelere sundukları üretim hatlarının

tüm dünyada kullanıldığını söyleyen Peter Holm

Larsen, döküm sektörünün gelişimiyle birlikte

kendilerinin de sürekli bir değişim ve gelişim

kaydettiklerini önceden sadece dikey kalıplama

hatları varken şimdi sistemlerinin çeşitlendiğini

ve tüm dünyada döküm sektörüne hizmet veren

global bir firma olduklarını söyledi. Konuşması-

nın sonunda TÜDÖKSAD’a tekrar teşekkür eden

Peter Holm Larsen Yönetim Kurulu Başkanı Uğur

Kocaoğlu’na plaket verdi.

Meta-Mak Genel Satış Müdürü Erol Turgut da

yaptığı sunumda, Meta-Mak olarak 1973 yılından

beri hizmet verdiklerini daha çok döküm sektö-

ründe tanındıklarını ancak bunun yanında demir-

çelik, demir dışı ve tahribatsız muayene birimleri-

nin olduğunu ve bu alanlara da hizmet

sunduklarını belirtti. tüm güçleriyle döküm sektö-

rünün gelişimi için sürekli yenilik yaptıklarını ve

bu hizmetlerinin daha da derinleşerek devam

edeceğini söyledi. Erol Turgut, tüm katılımcılara

ve TÜDÖKSAD yönetimine organizasyon için te-

şekkür etti.

24 ı ARALIK 2015

Döküm sanayi Türkiye’de ilk kez bir alt sektörün iş sağlığı ve güvenliği kapsamında mercek altına alındığı sektör oldu. İş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden farkındalık kazandırmak için hayata geçirilen Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirilmesi Projesi olası tehlikelerin bertaraf edilmesi için çalışanlara ve işverenlere rehberlik edecek.

Döküm Sanayinde Bir İlk

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş

Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü,

Politika ve Strateji Daire Başkanlığı tara-

fından Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği işbir-

liğiyle 2015 yılında başlatılan “Dökümhanelerde

İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi” tamamlandı.

Sektörel İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberinin ha-

zırlanması ve dökümhanelerde iş sağlığı ve gü-

venliği koşullarının iyileştirilip, geliştirilerek, ça-

lışanların İSG profesyonellerinin ve işverenlerin

bilgi düzeylerinin arttırılması hedefiyle başlayan

proje kapsamında İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğü çalışmalarını TÜDÖKSAD katkılarıyla

tamamlayarak önemli bir rehber hazırladı. Bu ilk

çalışma temel proses farklılıkları nedeniyle önce-

likle demir ve çelik döküm sanayi çerçevesinde

yürütüldü.

Dökümcülük, bazı standartlaşmış işlemlerin

gerçekleştirilmesi esnasında tehlikeye açık bir

işkolu olarak kabul ediliyor. Türkiye’de iş kazala-

rının azalması ve meslek hastalıklarının önlenme-

si için son yıllarda topyekün bir güvenlik kültürü

oluşturma gayreti içinde olan Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı, toplumu ve işyerlerini sağlık

ANALİZ

25 ı ARALIK 2015

ve güvenlik konularında duyarlılaştırma çalışma-

ları kapsamında dökümcülük sektörünü de unut-

madı. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü

ile döküm sektörünün temsilcisi Türkiye Döküm

Sanayicileri Derneği tarafından hayata geçirilen

Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyi-

leştirilmesi Projesi, sektördeki mevcut durumu,

sorunları ve iyileştirilmesi gerekli noktaları ma-

saya yatırdı. Daha önce İş Teftiş Kurulu Başkan-

lığı tarafından sektördeki meslek hastalıklarının

tespiti için bir çalışma yapılmış olsa da, bu proje

dökümcülük sektöründe iş sağlığı ve güvenliği

kültürünün geliştirilmesi, farkındalığın ortaya çı-

karılması, en önemlisi de sektöre ve dökümha-

nelere özel rehberin oluşturulması anlamında bir

ilk olma özelliğini taşıyor.

14-15 Kasım tarihlerinde Bolu Abant’ta gerçekleş-

tirilen kapanış toplantısı ile sektör temsilcilerine, iş

sağlığı ve güvenliği profesyonellerine,işverenlere,

çalışanlara ve tüm paydaşlara ilan edilen sektör

rehberi, önümüzdeki günlerde Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı’nın internet sitesinde de yayın-

lanmış olacak.

Başucu kitabı niteliğinde

İzmir, Ankara ve Kocaeli illerindeki 13 farklı dö-

kümhanenin çalışma koşulları incelenerek yürü-

tülen proje ile dökümhanelerin her birimi için ayrı

ayrı tehlike ve risk analiz envanterleri çıkarıldı.

Envanter sonuçları ise rehbere işlenerek, döküm-

hane sektöründe çalışanların ihtiyaç duyduğu ve

her an bilgisinden faydalanabileceği bir başucu

kitabı haline getirildi. Proje koordinatörü birimin-

de İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Melis Özmen,

proje hakkında şu değerlendirmelerde bulun-

du: “Döküm sektöründe zaman zaman önemli

iş kazalarının yaşandığı bir gerçek. Bu proje ile

sektörde daha önceden yaşanmış ve yaşanması

olası her iş kazasını bilimsel ve istatistiki veriler

ışığı altında kapsamlıca ele aldık. Proje sonunda

geliştirdiğimiz rehber ise, döküm sektöründeki

her çalışan için hayati bilgiler içeriyor. Zira bu

rehberde görev yaptıkları birimle ilgili olası risk

ve tehlike durumları, daha da önemlisi bu risk ve

tehlikelerden korunmak için dikkat ve özen gös-

terilmesi gereken her süreç, neden-sonuç ilişkisi

içinde detaylıca yer alıyor. Altı çizilmesi gereken

önemli diğer bir nokta ise, bu proje ile Türkiye’de

hiç gidilmemiş bir sektöre ulaştık. Üstelik sadece

sektör bazında değil, alt sektör bazında da bir

ilk oldu. Zira iş sağlığı ve güvenliği kapsamında-

ki projeler daha önceleri metal, maden, inşaat

gibi ana sektörler üzerinden değerlendiriliyordu.

Ancak bu proje metalin bir alt sektörüne, yani

dökümcülüğe inmiş oldu. Üstelik dökümhaneye

özel verilerle.”

Olası her ihtimal düşünüldü

Döküm sektöründe çalışanların ve işverenlerin

başvuru kaynağı olacak bu rehber; ocak kullanı-

mından elektrik yönetimine, sıcak çalışmalardan

hurda depolama hazırlamaya, atık sahası idaresin-

den bakım/onarım işlemlerine, sosyal alanların kul-

lanımından acil durum eylemlerine kadar her aşa-

mada karşılaşılması olası risk ve tehlike faktörlerini

muhtemel kombinasyonlar halinde ele alıyor. Ayrı-

ca patlama, yangın, uzuv kesilmesi/kaybı, ezilme,

zehirlenme, felç, bulaşıcı hastalık ve bilinç kaybı

MELİS ÖZMEN Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıİş Sağlığı Güvenliği Uzmanı

PROJE İLE SEKTÖRDE DAHA ÖnCEDEn yAŞAnMıŞ vE yAŞAnMASı OLASı HER İŞ KAZASı BİLİMSEL vE İSTATİSTİKİ vERİLER ıŞıĞı ALTınDA KAPSAMLıCA ELE ALınıyOR. PROJE SOnUnDA GELİŞTİRİLEn REHBER İSE, DÖKÜM SEKTÖRÜnDEKİ HER ÇALıŞAn İÇİn HAyATİ BİLGİLER İÇERİyOR.

26 ı ARALIK 2015

vb. geri dönüşü olmayabilen ölümcül vakalara han-

gi birimler bazında azami hassasiyet gösterilmesi

ya da nasıl müdahale edilmesi gerektiği gibi hayat

kurtaran konularda bilgi dağarcığı sunuyor.

KOBİ’ler öncelikli

Proje ile elde edilen sonuçlar her ölçekte işlet-

meye hitap etmekle birlikte, küçük ve orta ölçek-

li şirketlerin öncelikte tutulduğu verileri içeriyor.

Özmen, bunun sebebini şu şekilde açıklıyor:

“Risk ve tehlike elbette her işletme için bir potan-

siyel. Ancak büyük ve kurumsallaşmış işletmeler,

bu büyümeyi zaten iş sağlığı ve güvenliği konu-

sunda temin etmekle yükümlü olduğu belge ve

lisansları alarak gerçekleştiriyor. Dolayısıyla bu

alana yatırım yapıyor, personeline eğitim sunum-

ları veriyor ve pratikteki uygulamaları takip edi-

yor. Tabii aynı zamanda resmi olarak da denet-

leniyor, teftiş ediliyor. Dolayısıyla böyle bir proje

ve elde ettiği sonuçlar daha ziyade küçük ve orta

ölçekli işletmeler için önemli hale geliyor.”

Meslek hastalıkları yeterince önemsenmiyor

Hemen her sektörde olduğu gibi döküm sektö-

ründe de doğrudan iş kazası olmayan ancak ge-

rekli önlemler alınmadığında insan sağlığını teh-

dit eden gizli bir risk daha var ki, o da meslek

hastalığı. Özellikle de dökümhanelerdeki tozlu

ortamlar uzun zamanla akciğer ve solunum sis-

temi rahatsızlarına yol açabiliyor. Dolayısıyla iş

sağlığı ve güvenliği kapsamında her işletmenin

bu konuya önemle eğilmesi gerekiyor. Öte yan-

dan Türkiye’de bu gibi risk faktörleri çoğunlukla

farkında olan bilinçli işletmeler dışında göz ardı

ediliyor. Proje rehberinin bu yönden de dikkat

ve farkındalık geliştireceğinin altını çizen Öz-

men, “Türkiye’de döküm sektöründeki meslek

hastalıkları üzerine eğilen araştırma ve eğitim

çalışmaları yok denecek kadar az. Bu sebeple,

resmi kayıtlara geçen veri havuzu da oldukça

sınırlı. Bu açığı dikkate alarak projemizde mes-

lek hastalıkları ve korunma yollarına dair bilgiler

verdik” diyor.

Projede İzmir, Ankara ve

Kocaeli’deki 13 farklı

dökümhanenin çalışma koşulları

incelendi.

13

ANALİZ

28 ı ARALIK 2015

EZBER DIŞI

29 ı ARALIK 2015

Dökümcülüğe nasıl başladınız? Sizi bu alanda iler-

lemeye iten güç neydi?

Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Metalurji ve

Malzeme Bilimi Mühendisliği’nden 1970 yılında me-

zun oldum. Mesleki kariyerimi dökümcülük üzerine

inşa etme kararını da okuduğum bölüme yakınlığı

dolayısıyla o yıllarda aldığımı söyleyebilirim. Ancak

bu kararı asıl uyandıran, üniversite son sınıftayken

mesleki eğitim stajımı yaptığım Türkiye’nin önde ge-

len kuruluşları oldu. İlk staj dönemimi Ereğli Demir-

Çelik Fabrikası’nda yaptım. O dönemlerde “İleride

böyle bir tesise sahip olabilir miyim” diye düşündü-

ğüm çok olmuştur. Ancak fabrikanın sahip olduğu

büyüklük beni bu düşünceden çoğu kez vazgeçirdi.

İkinci dönem stajımda ise büyük olmak artık beni

korkutmamaya başladı. İkinci stajımı TürkTraktör

Fabrikası’nın dökümhanesinde yaptım ve kendime

aynı soruyu sorduğumda artık “Ben bu işi başara-

bilirim” diyebiliyordum. İşte beni bu günlere kadar

getiren, o dönemlerde edindiğim kararlılık ve ken-

dine güvendi.

Üniversiteden mezun olduktan sonra eğitimimi

ABD’de devam ettirmek üzere yola koyulacağım

gün, üniversiteyi ziyaret ederek bölüm kapısı önü-

ne geldim ve içimden bir dökümhane diledim. Ve

nihayet, benim için ABD serüveni başladı. Kaliforni-

ya Üniversitesi’nde bir süre öğretim asistanı olarak

çalıştıktan sonra yine aynı üniversitenin araştırma

bölümünde iki yıl araştırma başmühendisi olarak gö-

rev yaptım. ABD’de yaklaşık dört yıl kaldıktan sonra

Türkiye’ye dönerek, gelecek hedeflerime kaldığım

yerden devam ettim.

Türkiye’ye döndüğünüzde nereden başladınız?

Sizi nasıl bir kariyer yolculuğu bekliyordu?

ABD’den döner dönmez iş aramaya koyuldum.

Tabii ki asıl yapmak istediğim iş, kendi dökümha-

nemi kurmak ve işletmekti. Ancak maddi anlamda

yolun henüz çok başındaydım. Dolayısıyla önce-

likli olarak ekonomik özgürlüğümü elime almalı ve

belirli bir birikim yapmalıydım. İlk işim, Kayseri’deki

Çinko Kurşun Metal Sanayi (ÇİNKUR) A.Ş.’de Ezme

Döküm Baş Mühendisliği oldu. Orada bir yıl ka-

dar çalıştıktan sonra askere gittim. Dönüşünde ise

ÇİNKUR’dan ayrılarak Ankara’daki Ergenekon Çelik

Döküm Fabrikası’nda İmalât Müdürü olarak göreve

başladım. Tabii fabrika maddi anlamda zor bir süreç

yaşıyordu. Ancak şirketi 6 ayda kâr dağıtacak duru-

ma getirdik ve fabrikanın Genel Müdür Vekili oldum.

O yıllarda Silvan Sanayi A.Ş.’nin 1957 model eski

bir döküm ocağının satılığa çıktığı haberini aldım. Ve

“işte aradığım fırsat” dedim. Zira kendi dökümha

Akdaş Döküm Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Akdaş, bugün Türkiye’de döküm sektörünün duayenleri arasında yer alıyor. Üstelik enerji ve eğitim alanında yaptığı yeniliklerle farklı alanlarda da başarılara imza atıyor. “Kendisine sürekli olarak hedefler koyan ve bu hedeflere ulaşmak için çaba sarf eden herkes başarıya ulaşır” diyen Akdaş, Türkdöküm’ün Ezberdışı Köşesi’nin konuğu oldu ve hem dökümcülük sektörünü, hem Türkiye’nin çeşitli illerinde hayata geçirdikleri çöpten elektrik üretme projelerini, hem de eğitime verdiği desteği Türkdöküm okurları için anlattı.

Ezber Dışı: Niyazi Akdaş

30 ı ARALIK 2015

nemi kurmak için iyi bir başlangıç olabilirdi. Nite-

kim de öyle oldu. Ocağı satın alarak bir tesis kur-

maya karar verdim ve Ergenekon Çelik Döküm’den

istifa ederek ayrıldım. 1982 yılının Şubat ayında

Ankara’da 600 metrekarelik harabe bir alan kirala-

yarak, burayı bir dökümhaneye çevirmek için kolları

sıvadım ve aynı yılın Temmuz ayında çalışır duruma

getirdim. Bu arada, Türkiye’de dökümhane kuran ilk

metalürji mühendisiyim. Özetle; 1982 yılında duvar-

ları olmayan 600 metrekarelik sundurma bir alanda,

üstelik maddi olarak sıfırın altında çıktığım bu yola

bugün 60 bin metrekare kapalı üretim tesisi ve tek-

noloji altyapısıyla Türkiye’de en büyük çelik döküm-

hanesi, Avrupa’da ise ilk 5’e giren Akdaş Döküm

Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak devam ediyorum.

Peki 600 metrekarelik bir sundurmayı Avrupa’nın

sayılı tesislerinden biri haline getirmeyi nasıl ba-

şardınız? Bu başarının altında yatan sır nedir?

Bu aslında bir sır değil. Sevdiği ve bildiği işi yapan,

kararlı ve kendine güveni tam olan, kendisine sü-

rekli olarak hedefler koyan ve bu hedeflere ulaş-

mak için çaba sarfeden herkes benzer başarılara

ulaşabilir. Burada aslolan, ortaya koyduğunuz hede-

fin büyüklüğüdür. Yani hedefiniz kadar büyürsünüz.

Dolayısıyla ne kadar büyüyeceğinize karar verecek

olan yine sizsinizdir. Ancak illaki bir sır belirtmek

gerekse, bana göre bu sır dürüst iş ahlâkına sahip

olmak. Müşterilerinize dürüst, çalışanlarınıza adil

davrandığınız sürece birlikte büyür gidersiniz. Yeri

gelmişken örnek vermek gerekirse, bugüne kadar

yaşanan ekonomik krizler de dahil Akdaş Döküm

olarak ne bir çekimiz yazılmış, ne de bir senedimiz

ödenmemiş değildir. Tabii tüm bunların yanında bir

de şans faktörü var. Başarı elbette şansla gelmez

ancak bazen hayatınızda şanslı olduğunuzu düşün-

düğünüz dönüm noktalarından geçersiniz. Kimbilir,

belki de şansı günyüzüne çıkaran yine kendimiziz.

1998 yılı Akdaş Döküm için bir dönüm noktasıdır.

Zira yıllık 2 bin ton çelik döküm üreten bir dökümha-

ne iken, 1998 yılında yeni bir yapılanma sürecini baş-

latarak 2001 yılında 20 bin ton üretim yapar ve satar

hale geldik. Üstelik 2001’de yaşanan ekonomik kri-

ze rağmen. Şirketi büyütme kararını nasıl aldığımızı

şu şekilde özetleyeyim: Öncelikle, Akdaş Döküm üç

ortaklı bir şirket. Ortaklarımdan biri üniversite arka-

daşım, diğeri ise çocukluktan mahalle arkadaşım.

Ve her birimizin 1’er oğlu, 1’er de kızı var. Askerlik

görevini tamamlayan çocuklarımıza şu soruyu sor-

duk: “Bu işi devam ettirmek istiyor musunuz?” Aldı-

Başarı elbette şansla gelmezancak bazen ha-yatınızda şanslı olduğunuzu düşündüğünüzdönüm noktala-rından geçer-siniz.

EZBER DIŞI

31 ı ARALIK 2015

ğımız yanıtın “evet” olması, şirketi büyütme kararını

verdiğimiz gün oldu.

2000 yılında, Akdaş Döküm’ün Sincan Organize

Sanayi Bölgesi’nde bulunan bugünkü tesisini kur-

muş olduk. 2001 yılında ise krize rağmen tüm borç-

larını ödemiş yeni bir dökümhaneyle yıllık 20 bin ton

üretime start verdik. Üretim ve özellikle de ihracat

yönündeki satış hacmimizin genişlemesinde, Han-

nover/Almanya Fuarı’na katılmamızın büyük etkisi

oldu. Yani fuara katılarak şansı gün yüzüne çıkardık

diyebilirim. Bu fuar bizim için önemli ticari ilişkiler

geliştirdiğimiz ve yeni pazarlar elde ettiğimiz bir

fuar oldu. Hatta fuarda tanıştığımız bazı müşterile-

rimizle halen çalışmaktayız. Yaklaşık 15 yıldır onların

tedarikçisi olmaya devam ediyoruz. Tabii o günden

bugüne çok şey değişti. O yıllarda trendler ham dö-

küm üzerineyken, bugün katma değer halini aldı;

yani işlenmiş nihai ürün. Biz de sanayi altyapımızı ve

teknolojimizi sürekli olarak değişen trendlere göre

güncelledik, geliştirdik ve bugün Akdaş Döküm ola-

rak yıllık 17-18 bin ton işlenmiş döküm ürünleri üretir

ve satar hale geldik. Şu anda Avrupa ve ABD’de kriz

olmasına rağmen biz aynı tonajlarda ihracat yapma-

ya devam ediyoruz.

Öte yandan, 2000-2008 yılları arasında şirket

olarak 10 misli büyüme gerçekleştirdik. Şu anda

tesisimizde iki ayrı dökümhane, iki işleme fabrikası

ve bir kaynak atölyesi bulunuyor. Ayrıca taşeronu-

muzla birlikte kurduğumuz ilave bir işleme fabrika-

sına daha sahibiz. Dolayısıyla 3 ayrı alanda işleme

yapıyoruz. Akdaş Döküm bünyesinde 550 kişiye

istihdam sağlıyoruz. Ancak taşeron kadro da eklen-

diğinde bu sayı bini aşıyor.

Gençlik yıllarınızda bu denli büyüyebileceğinizi

hayâl ediyor muydunuz?

Tabiki hayır. Daha doğrusu, büyümek hedefimdi

ancak bu kadarı değildi. Dedim ya, ne kadar büyü-

yeceğinizi koyduğunuz hedeflerle siz belirlersiniz.

Ancak istikrarlı büyüme sizi hedeflerin de üstüne

çıkarabiliyor. Bugün geldiğimiz noktada, son tekno-

loji işleme tezgâhlarına, pota fırınlarına, indüksiyon

ocaklarına ve dünyanın sayılı dökümhanelerinde

bulunan vakum ocağına sahibiz. Bu da bizi donanım

ve kapasite itibariyle Avrupa’nın sayılı dökümhane-

lerinden biri yapıyor.

Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin (TÜDÖK-

SAD) uzun yıllar yönetim kadrosunda yer aldım ve

başkanlık görevini üstlendim. Şu anda da Avrupa

Dökümcüler Derneği’nin dönem başkanıyım. Dola-

yısıyla gerek yurtiçi gerekse yurtdışındaki döküm-

haneleri sürekli olarak ziyaret ediyor ve gözlemler

yapıyorum. Şunu çok net ifade edebilirim ki, Akdaş

Döküm gerek teknoloji ve donanım gerekse verim-

lilik ve ürün kalitesiyle Avrupa’daki tesislerin hemen

tamamını geride bırakıyor. Gençlik yıllarımda ise

döküm sektörü çok daha ilkeldi. Her şeyden önce,

ham satış vardı. Dolayısıyla bugünün teknolojisini

hayâl etmem ve bu denli büyüyebileceğime ihtimal

vermem mümkün bile değildi.

Üretiminizin yurtiçi ve ihracat dağılımı nasıl? Daha

çok hangi pazarlara ürün veriyorsunuz?

Öncelikle ham ürün değil katma değer ürettiğimiz

için pazar da buna göre şekilleniyor. Akdaş Döküm,

gerek üretim teknolojisi gerekse iş gücü anlamında

kaliteye yatırım yapan bir tesis. Aralarında doktora-

lı mühendislerin de bulunduğu 45 kişilik bir kalite

kontrol ekibiyle kaliteli son ürünler üretiyor. Tabii

ürünün hem işlenmiş hem de kaliteli olmasının ge-

tirdiği bir bedel, yani maliyet var. İşte bu maliyet, pi-

yasa rekabet fiyatlarının üzerinde kaldığından yurtiçi

pazarda hareket kabiliyeti oldukça azalıyor. Bunun

bir sonucu olarak da, satışlarımızın büyük bir bölümü

yurtdışı pazara konu oluyor. Şu anda üretimimizin

yüzde 85-90’ını ihraç ediyoruz. Ve ihraç adedimizi

her geçen yıl arttırıyoruz. Yurtiçi pazara verdiğimiz

yüzde 10-15’lik parti ise yine büyük oranda müşteri-

lerimiz tarafından işlenip yurtdışına ihraç ediliyor. İh-

racatı ise başta Avrupa olmak üzere, ABD ve Güney

Afrika’ya yapıyoruz.

Türkiye dökümcülük sektörünü nasıl değerlendiri-

yorsunuz? Yurtdışı dökümhane ziyaretleri ve

İSTİKRARLI BÜYÜME SİZİ HEDEFLERİN ÜSTÜNE ÇIKARABİLİYOR. BUGÜN GELDİĞİMİZ NOKTADA, SON TEKNOLOJİ İŞLEME TEZGÂHLARINA, POTA FIRINLARINA VE DÜNYANIN SAYILI DÖKÜMHANELERİNDE BULUNAN VAKUM OCAĞINA SAHİBİZ. BU DA BİZİ DONANIM VE KAPASİTE İTİBARİYLE AVRUPA’NIN SAYILI DÖKÜMHANELERİNDEN BİRİ YAPIYOR.

32 ı ARALIK 2015

gözlemlerinizin de ışığı altında, sizce güçlü ve za-

yıf yanlarımız neler?

Türkiye döküm sektöründe üretimin her geçen yıl

arttığı bir gerçek. Özellikle de demirdışı metal ve

alüminyum dökümde son yıllarda büyük bir sıçrama

yaptık. Türkiye şu anda dünya döküm üretiminde

Almanya ve Fransa’dan sonra üçüncü sırada ge-

liyor. Yani bu alanda Avrupa’nın en büyük üçüncü

ülkesiyiz. Daha özele indiğimizde ise çelik döküm-

de ikinci, alüminyum dökümde ise 5’inci sıradayız.

Önümüzdeki yıllarda üretim miktarı, kalite ve kat-

ma değer anlamında doğru hamleler yapabilirsek,

genel sıralamada ikincilik koltuğuna oturmamız da

olası. Türkiye’nin Hindistan ve Çin’den daha kaliteli

döküm üretimi yapıyor olması, bununla birlikte lojis-

tik anlamında Avrupa ülkelerine yakınlığı en güçlü

yanını oluşturuyor. İhracat olanaklarını iyi analiz

ederek, bu avantajları bir an önce fırsata çevirmek

gerekiyor. Bu kapsamda üzerinde önemle durması

gereken konu, katma değeri yüksek döküm ürün-

leri üretmenin yollarını araştırmak ve farklı alaşımla-

ra yönelmek. Örnek olarak, Türkiye’de paslanmaz

çelik üretimi hemen hemen yok gibi. Akdaş Döküm

olarak bu açığa yoğunlaşarak bir vakum ocağı sa-

tın aldık ve önümüzdeki günlerde paslanmaz çelik

üretimine başlamış olacağız. İşte sektörün bu gibi

yenlikleri acilen hayata geçirmesi gerek.

Türkiye’de kısa vadede yaşanacak en büyük

olumsuzluk, küçük ölçekli dökümhanelerin Avrupa

Birliği uyum süreci ile gelen yönetmelik ve politika-

lara ayak uyduramaması sebebiyle kapanması ola-

cak. Öyle ki, Türkiye’de 2013 yılında bin 40 döküm-

hane varken, bugün bu sayı 920 civarına gerilemiş

durumda. Buna karşın döküm üretiminde yüzde 20-

25’lik bir artış söz konusu. Bu da Türkiye’de döküm-

hane başına verimliliğin gün geçtikçe arttığını gös-

teriyor. Avrupa’daki kriz ortamı tam anlamıyla son

bulduğunda ise bu artışın çok daha yüksek oranlar-

da gerçekleşeceği öngörülebilir.

Enerjiyi verimli ve dönüşümlü şekilde kullanmaya

özen gösterdiğinizi, dökümcülük sektörüne getir-

diğiniz yeniliklerin yanı sıra bu yönde de ezberdı-

şı yatırımlar yaptığınızı biliyoruz. Döküm sektörü

dışındaki yatırımlarınızı konuşmak istiyoruz. Başta

Ankara olmak üzere sekiz şehir ve iki ilçede top-

lanmış çöplerin geri dönüşümünü gerçekleştiri-

yorsunuz. Bu yatırımlar nasıl ortaya çıktı?

Enerji, yaşamın devamlılığı için olmazsa olmaz bir

araç. Öyle ki; üretim, ulaşım, ısınma, soğutma, don-

durma ve aydınlatma gibi insanlığın vazgeçilmez ih-

tiyaçlarını karşılamak, enerjinin varlığı ile mümkün.

Dünyadaki enerji kaynakları ise sabit. Dolayısıyla

biz bu enerjiyi ne kadar tasarruflu kullanırsak, o ka-

dar uzun süre istifade etmiş olacağız. Öte yandan

Türkiye’de cari açığın da büyük bir bölümü enerji

kaynaklı. İşte tüm bu gerekçeler bizi, ülke ve insanlık

faydasına dönüşecek projeler üretme sağ duyusu-

na çağırdı. Üç şirket ortağı olarak, enerjiyi ne kadar

tasarruflu kullanabiliriz diye araştırmalar yapmaya

Yaklaşık 2 bin 500 noktadan

toplanan çöpler günlük 30 ton

kapasiteyle bertaraf ediliyor.

30ton

EZBER DIŞI

33 ı ARALIK 2015

başladık ve projeler geliştirdik. İlk geliştirdiğimiz

projenin 26 konuda tasarruf imkânı sağlayacağı ön-

görüldü. Bu tasarrufun parasal karşılığı ise 350-400

bin Euro gibi ciddi bir rakam.

Öncelikle çöpten enerji üretimi için Ankara’nın

çöplük ihalesini alan ancak icraate geçemeyen bir

İsviçre şirketini 2006 yılında satın aldık ve bu işi

bizzat sahiplendik. Entegre katı atık yönetimi kap-

samında, evsel atıkların bertarafı için Ankara Büyük

Şehir Belediyesi ile 49 yıllık bir sözleşme imzaladık.

Tabii bu sadece Ankara ile sınırlı kalmadı. Daha son-

ra yine entegre katı atık yönetimi kapsamında Ada-

na, Konya, Bursa, Antalya, Elazığ ve Aksaray çöp

ihalelerini aldık. Adana projesi 30 yıl, diğer illerse 10-

20 yıl arasında değişen sözleşme sürelerine sahip.

Sonuçta gömülü çöpün ihtiva ettiği gazdan elektrik

üretimi yapmaya başladık. Şu anda 8 il ve 2 ilçede

çöpten elektrik enerjisi üretmeye ve enterkonnekte

sistemde devlete satmaya devam ediyoruz. Devle-

tin ürettiğimiz bu dönüşümlü enerjiyi pahalı fiyattan

alarak projeye destek verdiğini de belirtmek gerek.

Bununla birlikte, tıbbi atıklar ve tehlikeli sanayi

atıklarını yakarak bertaraf etmek üzerine bir faaliyet

alanımız daha bulunuyor. Bunu da yine Ankara’da

100 bin ton kapasiteli ve tamamen bilgisayar kont-

rollü ayrı bir tesiste gerçekleştiriyoruz. Bu işlem es-

nasında açığa çıkan ısıdan da yine elektrik enerjisi

elde edip devlete satıyoruz. Bu projenin en önemli

faydası; önceden söz konusu atıklar toprağa gömü-

lüyordu ve yırtılan/patlayan çöpler toprağa bulaşa-

rak, daha da önemlisi içme sularına sızarak insan

ve çevre sağlığını tehdit ediyordu. Bugünse yaklaşık

2 bin 500 noktadan toplanan çöpler günlük 30 ton

kapasiteyle bertaraf ediliyor.

Yaptığımız bu işin bir de tarımsal üretim boyutun-

da faydası var. Ankara ve Adana’da bulunan kendi

seralarımızda perlit ortamında domates, salatalık,

patates, çilek ve orkide üretimleri yapıyoruz. Geçti-

ğimiz yıl piyasaya 45 ton sera domatesi sattık. Pro-

jenin sera üretimi ile olan bağlantısı ise, jeneratör-

lerden çıkan ısı ve karbondioksitin seralara transfer

ediliyor olması. Bilindiği üzere, sera yetiştiriciliğinde

verimlilik açısından ısı ve karbondioksitin önemi

büyüktür. İşte yürüttüğümüz bu projelerle aynı za-

manda sera üretimine birer girdi üretmiş oluyoruz.

Özetle, çöpü enerjiye, karbondioksiti oksijene çevi-

riyoruz.

Çöpün elektriğe dönüşümü nasıl gerçekleşiyor,

bunu biraz açar mısınız?

Öncelikle bu projede aslolan, hem tehlikeli atıkla-

rın, yani çöpün tehlikesini bertaraf etmek hem de

bu bertaraf etme esnasında elektrik enerjisini açı-

ğa çıkarmak. Süreç teknik olarak şu şekilde işliyor:

Gömülmüş olan çöpteki metan gazı, sondaj yoluyla

alınıyor ve kolektörlere gönderiliyor. Kolektörde filt-

relendikten sonra jeneratörlere iletilen gaz ise ora-

da elektriğe dönüşmüş oluyor. Tabii bu işin en son

kısmı. Öncesinde çöpü ayrıştırma aşaması var.

Tesisimize gelen çöplerden öncelikle plastik, kar-

ton gibi yeniden değerlendirilebilir maddeler ayrış-

tırılıyor. Bunlar genellikle toplam çöpün yüzde 5’lik

kısmını oluşturuyor. Geriye kalan yüzde 95’lik bö-

lümünse yüzde 45’i organik, yüzde 50’si inorganik,

yani yeniden değerlendirmeye uygun olmayan çöp-

lerden oluşuyor. Organik çöpü kuru fermantasyon

sistemiyle beton tanklar içinde karıştırıyoruz ve ka-

rıştırma esnasında içine eklediğimiz bakteriler saye-

sinde metan gazı ve gübre (kompost) olmak üzere

iki ürün açığa çıkarıyoruz. İşte açığa çıkan bu metan

gazını önce depolara, oradan da jeneratörlere sevk

ederek elektriğe dönüştürüyoruz. Kompostu da

yine bir takım işlemlerle son ürün haline getirerek,

ağaç gübreleme amaçlı alım yapan müşterilerimize

satıyoruz.

İnorganik çöpü ise parçalayarak ya çimento fab-

rikalarına yakıt olarak veriyoruz ya da yakma tesi-

simizdeki 1500 dereceleri bulan fırınlarda yakarak

önce gaz haline, sonra da buhar tribünleri vasıtasıy-

la elektrik enerjisine çeviriyoruz.

Peki toplamda ne kadarlık bir elektrik üretimi söz

konusu?

Elektrik enerjisine dönüştürdüğümüz çöp miktarı

günlük 11 bin 850 ton, yıllık ise 4 milyon 270 bin ton

dolaylarında. Ve bu çöpten Ankara’da 45,4 mega-

watt, Adana’da 15,6 megawatt, Konya’da 5,6 mega-

watt, Bursa’da 10,8 megawatt, Aksaray’da da 1,4

Projede aslolan, hem tehlikeli atıkların, yani çöpün tehlike-sini bertaraf etmek hem de bu bertaraf etme esna-sında elektrik enerjisini açığa çıkarmak.

34 ı ARALIK 2015

gawatt elektrik üretimi gerçekleşiyoruz. Antalya

ve Elazığ ise henüz yapım aşamasında. Antalya faali-

yete geçtiğinde 14 megawatt, Elazığ ise 3 megawatt

elektrik üretiyor olacak. Buna tıbbi atık tesisimizdeki

enerji üretimini de eklediğimizde, toplamda yaklaşık

120 megawattlık bir elektrik üretimi gerçekleştiriyor

olacağız.

Bu alandaki firmamız ITC olarak bu projeler saye-

sinde ortada çöp diye bir şey bırakmıyoruz. Tesisimi-

ze giren çöp hem elektrik enerjisine, hem gübreye,

hem de ısı ve karbondioksit olmak üzere birer sera

girdisine dönüşmüş oluyor. Çöpün sadece yüzde 5’i

kadar bir kül açığa çıkıyor ki, bunun dahi bir kullanım

alanı var; karayollarında dolgu malzemesi olarak de-

ğerlendiriliyor. Metan gazı küresel ısınmada karbon-

dioksitten 25 kat daha tehlikeli bir gaz. Dolayısıyla

metan gazını bertaraf ederek; ülkemize, dünyamıza,

kısacası insanlık adına faydalı bir hizmet gerçekleş-

tirdiğimize gönülden inanıyoruz.

Biraz da eğitimden bahsedelim. Eğitim çalışmaları

ile de yakından ilgileniyor, hatta çeşitli okul pro-

jelerinde bizzat yer alıyorsunuz. Bu alandaki faali-

yetlerinizden bahseder misiniz?

Eğitim adına hizmet vermek ve katkıda bulunmak,

en çok önemsediğim konulardan bir tanesi. Gerek

Akdaş Döküm bünyesinde gerekse şirketdışı okul

projeleri ile bugüne kadar çeşitli eğitim çalışmaları

düzenledik. Tüm bu projeleri hayata geçirirken bir

taraftan da şirket bünyesinde ekipler kurduk ve ev-

lere bilgilendirmeler yaptık. Yine aynı şekilde, okul-

larda eğitim çalışmaları düzenledik. Bu bilgilendirme

ve eğitim çalışmalarında üzerine önemle eğildiğimiz

konu ise, çöpleri kaynağında ayrıştırmanın gereklili-

ği ve faydaları idi. Hatta yaptığımız bu çalışmalar so-

nucu ilköğretim sosyal bilgiler dergilerinde “Mamak

çöplüğü cazibe haline geliyor” şeklinde yer aldık.

Öte yandan, daha önce Ankara Koleji’nin vakıf

başkanlığını yapmıştım. Mezun olduğum bu kuruma,

mezunlar derneğinden başlayarak, fahri olarak 35

yıldır hizmet etmeye devam ediyorum. Vakıf vekili

ve vakıf başkanı olduğum dönemlerde Ortadoğu

Teknik Üniversitesi’nden kiralanan İnceköy’deki 310

dönüm sahaya, arkadaşlarımla birlikte 132 bin met-

rekarelik Ankara Koleji Kampüsü’nü inşa ettik. Anao-

kulu, ilköğretim, ortaöğretim ve lise düzeyinde eği-

tim veren bu kampüs sadece Türkiye’nin değil,

Avrupa’nın da iftiharla karşıladığı bir kampüs oldu.

Zira IFS’den gelen eğitim uzmanları da, bu kampü-

sün dünyada eşine az rastlanır kampüslerden oldu-

ğunu ifade ettiler. Dönemin Çevre ve Şehircilik Ba-

kanı Erdoğan Bayraktar, benim bu projeyi

gerçekleştiren kişi olduğumu biliyordu. Ve bana bir

gün dedi ki: “Trabzona’da bir okul açar mısın?” İkinci

okul çalışması da bu talep üzerine şekillendi. TED

Vakfı çatısı altında Trabzon TED Koleji’ni kurduk. İki

yılı geride bırakan kolej şu anda 550, ancak her yıl

artan sayıda öğrenciyle eğitim/öğretime devam edi-

yor. Eğitime hizmet ettiğim ve her yaştan öğrenciyle

iç içe olduğum için bundan büyük bir mutluluk ve

gurur duyuyorum.

Anaokulu, ilköğ-retim, ortaöğre-tim ve lise dü-zeyinde eğitim veren Ankara Koleji Kam-püsü sadece Türkiye’nin de-ğil, Avrupa’nın da iftiharla karşıladığı bir kampüs oldu.

EZBER DIŞI

İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4 Yukarı Dudullu, Ümraniye, İstanbul, 34775T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61

Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6 S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, İstanbul, 34742T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90

E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,KocaeliT. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12

SEKTÖRDE20 YIL

w w w . a v e k s . c o m

GlobalPARTNERİNİZ.Uluslararası geniş ağımız, Stok gücümüz ve Kaliteli ürünlerimiz ile ...

35 ı ARALIK 2015

İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4 Yukarı Dudullu, Ümraniye, İstanbul, 34775T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61

Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6 S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, İstanbul, 34742T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90

E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,KocaeliT. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12

SEKTÖRDE20 YIL

w w w . a v e k s . c o m

GlobalPARTNERİNİZ.Uluslararası geniş ağımız, Stok gücümüz ve Kaliteli ürünlerimiz ile ...

36 ı ARALIK 2015

CENSUS

37 ı ARALIK 2015

Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Modern Cas-

ting Dünya Döküm Üretimi İstatistikleri’ne

göre 2014 yılında toplam üretim 103,6 milyon

tonun üzerine çıkarak 2013 yılına göre yakla-

şık olarak 2,38 milyon ton artış gösterdi. Yüz-

de 2,3 oranındaki bu artış 2013 yılında kayde-

dilen yüzde 3,4’lük oranın bir miktar gerisinde

kaldı.

2014 yılı araştırmasında 4 kıtadan toplam

37 ülkeden gelen veriler hesaba katıldı. 2012

ve 2013 yıllarında da verileri hesaplanan 34

ülkeden 23’ünde toplam üretimde artış görü-

lürken diğer 14 ülkenin verilerinde düşüşler

gözlendi.

Beklenildiği gibi en büyük değişimler, me-

tal döküm sanayileri gelişmekte olan ve nis-

peten küçük üretim kapasitesine sahip ül-

kelerde kaydedildi. Örneğin; en büyük artış

oranı yüzde 40,7 ile Bosna Hersek’te görülür-

ken, en farklı düşüş oranı ise yüzde 35,9 ile

Sırbistan’da kaydedildi. Dünya döküm üreti-

minde lider pozisyonda bulunan Çin, toplam-

da üretimini 1.7 milyon ton artırarak (yüzde

3,8) büyümesini sürdürdü. İkinci konumda-

ki ABD’de artış yüzde 1,8 dolaylarında iken

Hindistan’da yüzde 2,2 olarak belirlendi.

Üretim anlamında dünyanın orta seviyele-

rinde bulunan Ukrayna (yüzde 14,3), Türkiye

(yüzde 13,4) ve Tayvan (yüzde 14) büyüme

trendlerini devam ettirdiler. Büyük üretici ko-

numundaki Brezilya’da ise toplam üretimde

yüzde 10,9 oranında düşüş gözlenirken, 2013

yılında kaydedilen yüzde 7,4 oranındaki büyü-

me trendi tersine dönmüş oldu.

Listenin ilk 10 ülkesi dışındaki bir değişiklik

gözlenmezken; toplam üretimler Japonya’da

5.54 milyon ton, Almanya’da 5.25 milyon ton

ve Rusya’da ise 4.2 milyon ton olarak belir-

lendi. Brezilya’nın gerisinde kalan Kore’de

2.63 milyon ton, İtalya’da 2.02 milyon ton ve

Fransa’da ise üretim 1.73 milyon ton olarak

gerçekleşti.

Fransa’yı 1.65 milyon tonla Meksika izler-

ken, onu da 1.31 milyon tonla Tayvan, 1.14 mil-

yon tonla İspanya, 1.05 milyon tonla Polonya,

709 bin tonla da Kanada takip etti. Kanada’nın

ardından ise sırasıyla; 502 bin tonla İngiltere,

416 bin tonla Çek Cumhuriyeti, 380 bin tonla

Güney Afrika Cumhuriyeti, 317 bin tonla Avus-

turya, 261 bin tonla İsveç, 198 bin tonla Slo-

venya, 194 bin tonla Macaristan, 156 bin tonla

Portekiz ve 108 bin tonla da Romanya geldi.

AFS 49. Dünya Döküm Üretimi İstatistikleri yayınlandı. Dünya döküm pazarında 2014 yılı mütevazi artış trendi gösterdi. 2014 yılında döküm üretimi önceki yılın rakamlarına göre 2.38 milyon ton (yüzde 2,3) artış gösterdi.

Dünya Döküm Rakamları

38 ı ARALIK 2015

* 2013 data ** 2012 data

ÇAlışAN DöKÜmhANE SAYıSı

Ülke PikSfero+Temper

ÇelikBakırAlaşımları

Alu. mg Zamak Diğer Toplam

A.B.D. 3.562.261 3.320.678 1.275.203 1.275.203 1.555.741 139.979 298.673 59.575 10.470.939

Almanya 2.355.957 1.551.341 206.894 72.064 993.874 14.921 51.493 13 5.246.557

Avusturya 40.709 108.397 16.936 131.410 6.619 13.883 317.954

Belçika 34.300 6.700 35.500 742 77.242

Bosna Hersek

15.200 3.600 4.100 9.140 32.310

Brezilya 1.601.852 655.048 262.800 22.200 188.700 4.900 1.700 2.737.200

ÇekCumhuriyeti

175.001 58.507 75.101 6.510 90.005 11.050 32 416.206

Çin 20.800.000 13.000.000 5.500.000 750.000 5.850.000 300.000 46.200.000

Danimarka** 30.800 48.100 1.099 2.756 102 82.857

Finlandiya 17.198 33.113 12.952 3.953 2.854 250 70.320

Fransa 566.154 745.155 82.278 17.864 297.117 18.083 2.754 1.729.405

Güney Afrika 138.000 61.500 109.000 8.500 22.000 800 40.500 380.300

Hırvatistan 33.400 10.100 100 183 22.075 30 20 65.908

Hindistan 6.830.000 1.130.000 968.000 1.093.000 10.021.000

İngiltere 133.100 190.100 48.000 8.832 110.000 3.400 7.900 1.000 502.332

İspanya 334.700 589.000 82.400 10.176 116.374 8.426 665 1.141.741

İsveç 140.700 48.900 14.800 7.722 40.613 1.302 7.041 261.078

İsviçre 14.900 28.600 1.700 2.090 17.120 1.207 65.617

İtalya 702.900 389.900 71.200 65.855 730.338 63.691 697 2.024.851

Japonya* 2.135.794 1.728.251 181.679 76.611 1.382.015 27.293 6.394 5.538.037

Kanada 360.350 97.854 15.863 235.818 709.885

Kore 1.091.800 712.200 164.300 26.900 622.500 13.200 2.630.900

Macaristan 25.671 48.806 12.096 1.960 101.423 965 3.480 115 194.516

Meksika** 771.700 58.947 78.746 140.701 600.469 109 1.007 1.651.679

Norveç 11.765 25.919 2.384 6.562 46.630

Pakistan 160.000 14.500 35.000 11.000 12.000 232.500

Polonya 489.000 156.000 55.000 6.000 340.000 8.000 4.300 1.058.300

Portekiz 33.516 80.748 10.464 23.168 23.168 1.296 156.455

Romanya 25.065 5.536 14.218 7.180 50.925 5000 299 145 108.368

Rusya 2.982.000 756.000 462.000 4.200.000

Sırbistan 37.251 25.490 9.050 2.220 4.958 7.528 86.497

Slovakya** 2.700 18.200 4.100 46.000 C 71.000

Slovenya 80.496 40.341 32.188 754 37.244 441 6.889 198.353

Tayland* 72.400 58.300 29.800 26.100 105.400 24.400 316.400

Tayvan 618.209 237.038 83.122 40.128 340.724 1.319.221

Türkiye 650.000 610.000 140.000 19.000 300.000 31.000 1.750.000

Ukrayna 400.000 150.000 580.000 60.000 280.000 15.000 25.000 50.000 1.560.000

TOPlAm 47.461.966 25.933.665 11.049.705 1.680.630 16.230.137 192.637 599.374 493.404 103.641.518

2013 47.821.690 25.983.234 11.123.572 1.788.602 15.357.327 169.087 460.590 525.672 103.229.774

2012 46.076.817 26.442.695 11.299.044 1.743.817 14.051.924 226.673 587.947 486.764 100.915.681

2010 45.870.050 25.889.001 10.617.738 1.754.294 13.242.181 181.931 490.986 546.941 98.593.122

2009 43.258.296 23.451.711 10.215.376 1.652.401 10.879.515 196.685 528.978 1.193.449 91.673.839

2008 37.615.831 20.979.786 9.032.549 1.379.467 10.237.431 152.774 473.170 472.056 80.343.064

2007 42.958.542 25.346.221 10.538.385 1.808.580 10.932.434 268.675 664.136 916.997 93.449.270

2006 44.917.143 23.978.423 10.183.295 1.596.834 12.727.106 278.496 939.394 165.294 94.919.007

2005 42.539.286 23.218.895 9.938.806 1.672.068 12.282.534 357.892 941.461 151.330 92.515.626

DÜNYA DöKÜm ÜrETİm mİKTArlArıNıN mETAllErE vE ÜlKElErE GörE DAğılımı (TON)

40.797.5632005 28.824.814 9.002.724 1.511.270 11.651.525 239.227 936.661 195.848 85.159.732

CENSUS

39 ı ARALIK 2015

2014 yılında toplam üretilen dökümün değeri

yaklaşık olarak 1 milyar USD artış ile 198.7 mil-

yar USD olarak belirlendi. Ancak 18 milyar USD

değerindeki Hindistan üretim verisi de önceki

yıla eklendiğinde elde edilen rakam 2013 yılı

verilerine göre daha düşük olarak göze çarpı-

yor. Küresel piyasalarda artarak devam eden re-

sesyon durumu etkilerini burada da gösteriyor.

Çin toplam üretim değerinde 6.7 milyar USD ve

Brezilya’da 3.2 milyar USD oranında düşüşler

gözleniyor. Almanya, Fransa, İspanya ve Avru-

pa ülkelerinin çoğunda düşüşler belirgin olarak

karşımıza çıkıyor. Bu istatistikte artış görülen tek

ülke ise 899 milyon dolar artış kaydeden ABD.

DöKÜm SATışlArıNıN DEğErİ (1000 ABD $)

Ülke Pik Demir Sfero Temper Çelik Demirdışı Toplam

ABD 4.597.600 5.403.240 121.590 7.750.080 13.073.770 30.946.280

Almanya 5.410.522* - - - 4.544.771 9.955.293

Avusturya 508.482 - - - 994.000 1.502.482

Brezilya 3.392.723 1.665.132 - 1.353.683 1.979.169 8.390.707

Çin 23.900.000 13.600.000 640.000 9.500.000 35.284.000 82.924.000

Finlandiya 35.854 83.183 - 95.985 85.929 300.951

Fransa 3.043.260* - - - 2.868.000 5.911.260

İspanya 1.512.620 - - 429.300 808.000 2.749.920

İtalya 2.713.600* - - - 4.410.000 7.123.600

Japonya 3.824.000 4.197.000 177.000 1.166.000 10.002.000 19.366.000

Macaristan - - - - - 630.000

Norveç 63.200 89.800 - 32.700 57.600 243.300

Portekiz 54.784 128.169 - 53.061 258.274 494.288

Tayland 105.096 51.096 52.822 57.677 374.000 640.691

Türkiye 950.000 1.150.000 50.000 500.000 2.230.000 4.880.000

Ukrayna 960.000 336.000 99.000 1.653.000 2.384.500 5.432.500

TOPlAm 42.512.863 26.652.524 1.087.590 22.533.809 78.980.013 171.766.799

DÜNYADA ÜrETİlEN mETAl DöKÜmÜN KıYmETİ

40 ı ARALIK 2015

Genel anlamda bakıldığında dünyada metal

sektöründe faaliyet gösteren işletme sayıların-

da son 10 yıldır görülen büyüme eğilimi devam

ediyor. 2004 yılı sayıları ile karşılaştırıldığında

işletme sayısının 2014 yılında yaklaşık 13 bin ar-

tışla (yüzde 38,3) 47.145’e ulaştığı görülüyor.

Ancak, tesis sayısında görülen bu değişim-

ler büyük oranda geçtiğimiz son on yılda Çin’in

gösterdiği büyüme performansı ile ilişkilendiril-

meli. Eksponansiyel bir şekilde artan tesis sayısı

13 binden 2013 yılında 30 bine ulaşmıştı. Son-

rasında görülen düşük büyüme rakamları ne-

deniyle 26 bin tesisin bulunduğu Çin, sektörün

hala yüzde 55’lik payını elinde bulunduruyor.

Kuzey Amerika pazarında ise küçülme izlen-

mekte. World Census tarihinde ilk defa Amerika

Birleşik Devletleri’nde tesis sayısı yaklaşık ola-

rak 2 bin azalmış durumda. Avrupa bölgesinde

de düşüşler devam ediyor.

Başka bir bakış açısından yorumlanacak olur-

sa, ekonomik durgunluğun baş gösterdiği 2009

yılı verilerine göre ise döküm sektörü pozisyo-

nunu korumuş olarak görünmekte ve resesyon

sonrası istatistiklerin üzerinde seyretmektedir.

2009 yılına göre tesis sayısı ise yaklaşık olarak

1.104 artış gösterdi.

Verimlilik oranlarında görülen iyileşmeler; te-

sis sayılarındaki azalmaya rağmen tesis başına

üretimin artması ile karşımıza çıkıyor.

* 2013 sonuçları ** 2012 sonuçları *** 2010 sonuçları

Not: Toplam üretimin ülkelerin toplam değerinden farklı görünmesinin nedeni

sadece bir defa değer bildiren ülkelerin değerlendirme dışında tutulmasıdır.

ÇAlışAN DöKÜmhANE SAYıSı

Ülke Pik Çelik Demirdışı ToplamTon/tesis

ABD 634 355 989 1978 5.294

Almanya 254 341 595 8.818

Avusturya 420 757

Belçika 11 5 6 22 3.511

Bosna Hersek

6 4 6 16 2.019

Brezilya 516 194 630 1340 2.043

Çek Cum. 85 34 66 185 2.250

Çin 15.000 5.000 6.000 26.000 1.777

Danimarka* 8 7 15 5.524

Finlandiya 12 7 16 35 2.009

Fransa 88 36 298 422 4.098

Güney Afrika

47 46 77 170 2.237

Hırvatistan 27 5 27 59 1.117

Hindistan 4500 2.227

İngiltere 221 205 426 1.179

İspanya 46 30 52 128 8.920

İsveç 26 11 62 99 2.637

İsviçre 18 4 50 72 911

İtalya 149 25 913 1.087 1.863

Japonya 817 75 1.193 2.085 2.656

Kanada 42 30 111 183 3.879

Kore 528 146 242 916 2.872

Macaristan 26 14 88 128 1.520

Meksika 175 167 339 681 2.425

Norveç 6 3 7 16 2.914

Pakistan 1.460 40 100 1600 145

Polonya 180 36 230 446 2.373

Portekiz 30 7 31 68 2.301

Romanya 42 37 60 139 780

Rusya 1.200 3.500

Slovakya** 12 7 32 51 1.392

Slovenya 11 3 50 64 3.099

Tayland* 280 40 260 580 546

Türkiye 493 68 358 919 1.904

Ukrayna 270 280 290 840 1.857

TOPlAm 21.532 6.717 13.154 47.523 94.814

ÜlKElErİN TESİS SAYılArı vE GörÜlEN TrENDlEr

Not: Toplam üretimin ülkele-rin toplam değerinden farklı görünmesinin nedeni sadece bir defa değer bildiren ülke-lerin değerlendirme dışında tutulmasıdır.

CENSUS

41 ı ARALIK 2015

Toplam üretimdeki gözlenen artışlara rağmen

tesis sayılarındaki azalma bizlere tesis başına

düşen üretim miktarının arttığını göstermekte.

Beklenenden düşük performans gösteren iş-

letmeler kapanırken kurulu kapasiteleriyle ge-

len talepleri karşılayabilen işletmeler varlıklarını

sürdürüyor. Daha az tesis ile daha çok üretim

sanayinin verimlilik konusundaki çalışmalarının

önemini ortaya çıkarıyor.

Bu alanda lider konumda olan Almanya, tesis

başına 8.818 ton ile pozisyonunu korumaya de-

vam ediyor. İkinci sırada bulunan ABD ise tesis

başına 5.294 ton ile 2013 yılına göre 828 ton

düşüş gösterdi.

2014 yılında gözlenen en büyük artış ise te-

sis sayısı yüzde 15 oranında azalmasına rağmen

tesis başına üretimini 2013 yılına göre 294 ton

artırarak 1.777 tona çıkartan Çin’de kaydedildi.

Buna rağmen Çin’e ek olarak İtalya döküm sa-

nayi tesis başına üretimde en düşük performan-

sa sahipler.

Brezilya’da toplam üretimdeki yüzde 10,7’lik

düşüşe bağlı olarak tesis başına üretim mikta-

rında da 229 tonluk düşüş ile 2.043 tona geri-

ledi. İstatistiklere göre bu yıl sadece Brezilya ve

ABD’de düşüş gözlemlendi.

2014 yılında genel olarak dünya pazarının

genişlediği istatistiklerde görülmekte. Ancak

2014 rakamlarının 2013 ve 2009 yılı verileri ile

karşılaştırıldığında karşımıza daha önemli bilgi-

ler çıkıyor.

Rusya ve Asya ülkeleri yüzde 5’in altında bü-

yüme rakamları ile Çin, Hindistan ve Kore ile

beraber mütevazi büyüme trendlerini devam

ettiriyorlar. Kuzey Amerika’da ise, ABD’de gö-

rülen yüzde 1,8’lik ve Kanada’daki yüzde 0,7’lik

oranlar ile büyüme belirgin olarak devam edi-

yor. Buna rağmen Brezilya, gösterdiği düşüş ile

BRICS ülkeleri arasında üretimi azalan tek ülke

olarak göze çarpıyor.

Avrupa bölgesinde ise farklı trendler görülü-

yor. Batı Avrupa ülkelerindeki eğilimler tutarlı

olarak devam ederken, Doğu ve Güneydoğu

Avrupa ülkeleri daha kırılgan olarak göze çar-

pıyor. Hırvatistan, Sırbistan ve Slovenya zor

bir yıl geçirirken Ukrayna ve Türkiye ise bü-

yümenin en belirgin olarak görüldüğü ülkeler

olarak karşımıza çıkıyor. Kuzey Avrupa ülkeleri

Norveç, İsveç, Finlandiya ve Danimarka’da ise

toplam üretimde düşüşler belirlendi.

Ülkelerde görülen trendlerin yıllara göre de-

ğişimler göstermesine rağmen global olarak

bakıldığında dünya üretimi 2009 yılına göre

çok daha güçlü bir konuma ulaşmış durumda.

Resesyon sonrası 5 yıllık dönemde tüm ülke-

lerde bir artış görülmekte ve dünya üretiminin

yüzde 30 oranında büyümesinin kriz ve dalga-

lanmalı dönemlerden bile yüksek olduğu he-

saplanabiliyor.

TESİS BAşıNA ÜrETİm mİKTArlArı

DöKÜm SEKTörÜNÜNKÜrESEl EğİlİmlErİ

BATI AVRUPA ÜLKELERİNDEKİ EĞİLİMLER TUTARLI OLARAK DEVAM EDERKEN, DOĞU VE GÜNEYDOĞU AVRUPA ÜLKELERİ DAHA KIRILGAN OLARAK GÖZE ÇARPIYOR. HIRVATISTAN, SIRBISTAN VE SLOVENYA ZOR BİR YIL GEÇİRİRKEN UKRAYNA VE TÜRKİYE İSE BÜYÜMENİN EN BELİRGİN OLARAK GÖRÜLDÜĞÜ ÜLKELER OLARAK KARŞIMIZA ÇIKIYOR.

Tesis Başı Üretim Ortalaması(ton/tesis)

0 1.000

ÇİN; 1.777

2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 10.000

İTALYA; 1.863

TÜRKİYE; 1.904

BREZİLYA; 2.043

HİNDİSTAN; 2.227

JAPONYA; 2.656

KORE; 2.872

RUSYA; 3.500

ABD; 5.294

ALMANYA; 8.818

ÜYELERDEN

42 ı ARALIK 2015

Çelik döküm sektöründe birçok ilke imza atan AKmETAl, sektördeki deneyimini genç nesle aktarırken, kendisi henüz 3 yaşındayken kurulan firmanın şuan Yönetim Kurulu Başkanı olan Dr. Can Akbaşoğlu “52 yıllık tecrübe; 52 tane 1 yılın toplamı değil, her yılın üst üste katlanarak biriktirilmesiyle edinilmiş tecrübedir” diye tanımlıyor.

Akmetal’in Tarihi Konuşuyor

Akmetal, gençlere aktarılan tecrübeleri, tüm

gerçekliğiyle yaşanmışlık olarak yemekha-

neye giden yolda sergiliyor. ‘Açık Hava Mü-

zesi’ diyorlar bu alana, kendilerini ziyarete gelenle-

rin meraklı sorularına cevap olarak. Kim bilir eğer

şansız ellerde olsalardı bir hurda yığını olup çoktan

satılıp hurdalıktaki yerlerini alırlar, karşılığı olarak

da bir düzine mandal ve leğen alınırdı. Ama onlar

tüm ihtişamları ile Akmetal’de her gün değerlerine

değer katıyor. Keşke dilleri olsa da bir de onlardan

dinlesek anıları dedik ve kırmadılar bizi.

Döner Ocak başladı anlatmaya hikayesini. 1963

yılında Akmetal kurulurken varlık sebebim dediği

Kurucu Haluk Akbaşoğlu tarafından imal edilmiş.

Ağır ağır döner, yayılan alevle ısınan tavanı, aşa-

ğıya dönüp hurda ile temas edince hurdayı ısıtır-

mış. 4 saat sonunda 4 tonluk çeliği ergimiş halde

öndeki ağzından verirmiş kendisi bekleyen usta

ellerin hazırladığı kalıplara. Boşaltmayı anlatırken

bahsetmeden geçemiyor bu hurdayı yükleyen el-

lerden. Ocak tarafındaki 16000C ile reküperatör (ısı

eşanjörü) tarafındaki 4000C arasına girip 4 ton hur-

dayı el yabası ile yükleyen eller… Isı eşanjörünün

sıcağa dayanıklı borularının, uçak hurdalığından

kurucusunun kendi elleriyle sökerek getirdiği P47

Thunderbolt uçaklarının egzoz boruları olduğunu

söylerken dönmesini sağlayan dişli kutularının da

Cemse (GMC) kamyonlarının tamponlarındaki ken-

dini kurtarma vinçlerinden olduğunu söyleyip sözü

yerini alan Ark Ocağı’na bırakıyor.

1925 yılında Demag firması tarafından imal edil-

miş Ark Ocağı’nın, Türkiye’ye gelişi ve Akmetal ile

yollarının kesiştiği ise farklı bir hikaye; Şakir Zümre

tarafından uçak bombası dökmek için getirilmiş,

200kW gücünde 500kg kapasiteli imiş. Ocak ku-

rulduğu zaman 200kW’ı aynı anda çekmiş, bütün

Silahtarağa’nın elektriği sönmüş ve bu hadiseden

sonra da hiçbir zaman çalıştırılamamış. Haluk Akba-

şoğlu döner ocakla üretim yaptığı yıllarda ferrosilis

43 ı ARALIK 2015

(FeSi) ve ferromangan (FeMn) sıkıntısı çekerken bir

gece FeSi’i ve FeMn’ı bir yerlerde gördüğünü hatır-

lıyor fakat neresi olduğunu çıkaramıyormuş. Epey

bir süre düşündükten sonra tahta fıçılar içinde Şakir

Zümre’de gördüğünü hatırlamış ve gidip Şakir Bey

ile görüşüp satın almak istemiş. Şakir Zümre’nin

malzemelerin Ark Ocağı’na ait olduğunu, Ark

Ocağı’nı aldığı takdirde satabileceğini söylemesi

üzerine; Akbaşoğlu da maddi imkanı olmadığını

ama o zamanın parası ile 3 tane 5000 TL’lik senet

yapabileceğini söyleyince satın almış. Böylece Ark

Ocağı Akmetal’deki yerini alıyor ama sıra kurulma

ve çalıştırılma macerasına geliyor. Ark Ocağı’nın

nasıl kurulduğunu ve çalıştırıldığını görmek için

Akbaşoğlu bu defa Karabük Çelikhanesi’nin yolu-

nu tutuyor ve gördüklerini Akmetal’de uyguluyor.

10.000v yüksek gerilim ile çalıştığını söyleyen Ark

Ocağı için elektrik almak istendiğinde, Elektrik

İdaresi yüksek gerilim hattının Londra Asfaltı’nın

orta refüjünden geçtiğini, Londra Asfaltı’nı da dur-

duramayacakları için elektrik veremeyeceklerini

söylüyor. Bunun üzerine Akmetalli’ler o zaman

Cevizlibağ’da bulunan fabrikanın bahçesinden

24 metre boyunca gizli bir tünel kazarak Londra

Asfaltı’nın orta refüjünden yüzeye çıkıyorlar. Kablo

döşedikten sonra da Elektrik İdaresi’ne kablonun

hazır olduğunu, bağlantı yapmalarını söylemek için

gidiyorlar. Uzun bir uğraştan sonra elektriğine ka-

vuşan Ark Ocağı çalışmaya başlamış ve o günden

sonra hala yanı başında duran kumanda odası ile

yollarını hiç ayırmamış. O yıllarda kaynak bilinmedi-

ğinden gövdesinin de perçinli olduğunu söylerken,

elektrotlarının kalkmasını sağlayan düzeneğin vida

ve sonsuz dişli direksiyon benzeri teker ile çevrilir-

ken nasıl modern bir hale getirildiğinden de şöyle

bahsediyor; Haluk Akbaşoğlu, Halit Poyraz adında

bir usta ile iş birliği yaparak Al kampanalar döktü-

rüp, bakır tel sararak elektromıknatıs haline getirip,

üzerine ağırlık koyarak ne kadar kaldırabileceğimi

test edip sistemimi hidroelektriğe çevirdi. Günde 8

döküm verdiğini anlatırken hatırına babasının tali-

matları doğrultusunda henüz 8 yaşında ocağı kulla-

nan Can Akbaşoğlu geliyor, yüzündeki tebessümle

gözleri o günlere dalıp giderken şimdi bugünlere,

O YILLARDA HEM İMKÂNSIZLIKTAN HEM DE İSRAFIN KARAKTERLERİNDE YER ALMAMASI NEDENİYLE YALIN YÖNETİM’İ UYGULAYAN AKMETAL; BUGÜN TECRÜBELERİNİ, USTALARDAN ALINAN DERSLERİ GENÇ BEYİNLERLE HARMANLAYARAK BAŞARI DOLU GEÇMİŞİNE YENİ ÖYKÜLERLE DEVAM EDİYOR.

ÜYELERDEN

44 ı ARALIK 2015

geldikleri noktaya, kendisinin yerini alan 9 ton-

luk Ark Ocağı’nı kullanan, her gün önünden gelip

geçen bu ateş gibi nesle gururla bakıyor ve onların

bugünlerini daha da kıymetlendiriyor. Derken söze

kum mikseri katılıyor.

1973 yılında Baker Perkins firması tarafından

alınan reçineli kum mikseri, reçine kum maliyeti

yüksek olduğu için Akmetal’de kullanılmayacağı-

nı, kendisine ihtiyaç olmadığını ilk anda hissetmiş

ama alınış hikayesini öğrenince ne kadar büyük

bir iş yaptığını anlamış. Meğer firma referans ola-

rak Akmetal’e bir İngiliz dökümhanesi gezdireceği

söylemiş ve Akbaşoğlu sadece yabancı bir dö-

kümhane görmek için yaklaşık 27000 sterlin öde-

yerek mikseri satın almış.

Bunları duyan 8 silindirli denizaltı dizel moto-

runun kesilmiş iki silindiri de kendi alınış hikaye-

lerini şöyle dile getiriyor; 2.Dünya Savaşı’ndan

sonra İttifak Devletleri ve Rusya’nın Almanya’daki

makine ekipmanlarını alıp kendi ülkelerine götür-

düğünde Almanya’da yokluk meydana gelme-

siyle bu dizel makinelerden (harp hurdalarından)

kompresör yaptıkları için, 1949-1954 yılları arasın-

da Almanya’da üniversitede Makine Mühendisliği

okurken, Haluk Akbaşoğlu da bu düşünceyle hur-

dalıktan satın almış.

Karadeniz sahilinden Silahtarağa Santrali’ne

kömür taşıyan dekovilin vagonundan, sarsma

basma kalıp makinelerine; elektrik motorunun

kıymetli olduğu zamanlarda bir tane motor, deri

kayışla atölyenin tavanında boydan boya uzana

bir mili döndürürken, aşağıda çalışan tornalar da

kasnaklar yardımıyla deri kayışlarla tavandaki mil-

den hareket alarak çalışan torna tezgahına kadar

her biri hikayesini anlatmak için sabırsızlıkla bek-

lerken; Yalın Yönetim Sevdası’nın daha o yıllarda

iliklerine işlediğinin en güzel örneğini kum taşı-

mak için kullanılan marifetli kepçe veriyor. Motoru

merkezkaçlı kaplin ile tekerlekleri tahrik ederek,

motorun bağlı olduğu yuvarlak tabla kendi ek-

seninde döndüğünden hem direksiyon hem ileri

geri işlevini görüyor.

O yıllarda hem imkânsızlıktan hem de israfın

karakterlerinde yer almaması nedeniyle Yalın

Yönetim’i uygulayan Akmetal; bugün tecrübeleri-

ni, ustalardan alınan dersleri genç beyinlerle har-

manlayarak başarı dolu geçmişine yeni öykülerle

devam ediyor.

ÜYELERDEN

46 ı ARALIK 2015

Çelikel Alüminyum, yatırımları ve çevreci yaklaşımı sayesinde şehabettin Bilgusu Çevre ödülleri kapsamında ödüle layık görüldü.

Çelikel Alüminyum Döküm İmalat AŞ, Koca-

eli Sanayi Odası tarafından bu sene 21’in-

cisi düzenlenen Şahabettin Bilgisu Çevre

Ödülleri kapsamında, “Büyük Ölçekli Kuruluşlar,

Döküm Sektörü” kategorisinde birincilik ödülüne

layık görüldü. Kuruluş aşamasından beri yapmış ol-

duğu yatırımlar ve sürdürdüğü çevreci yaklaşımı ile

kazandığı bu ödül, 18 Eylül 2015 tarihinde Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı’nın katılımıyla gerçekleştirilen

bir törenle takdim edildi.

Marmara ve Ege bölgesini kapsayan bu organi-

zasyonda Çelikel Alüminyum, LEED Silver sertifika-

lı yeşil binası, gönüllük esaslı yapmış olduğu sera

gazı emisyon hesaplaması, uyguladığı atık azaltımı

ve enerji geri kazanım çalışmaları ve son teknoloji-

ye dayalı tasarruf sistemleri sayesinde ödüle layık

görüldü.

Çelikel Alüminyum’a Çevre Ödülü

yıllık deneyimle

ww

w.a

-jans

rekl

am.c

om

BOMAKSAN, üretim tesislerinde ortaya çıkan toz, duman ve yağ buharı gibi zararlı maddeleri kaynağından emerek filtre edip, Çevre Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu yönetmeliklere uygun olarak atmosfere deşarj eder.

Sistem, insan sağlığını koruması ve çevre dostu olmasının yanı sıra üretim verimliliği ve döküm kalitesini arttırması nedeni ile tercih edilmektedir.

www.orsmakina.com

tozsuz, dumansız bir hayat...

ÜYELERDEN

48 ı ARALIK 2015

Sistemde bulunan iki adet batch mikser için lo-

kal dozajlama dolapları tasarlayan LMA, ayrıca iki

mikserin, maça makinalarının çevrim sürelerine

uygun olarak makinaları besleyebilmeleri için,

kum dağıtım arabalarının hızı 20 m/dak’dan 70

m/ dak’ya çıkardı. Bu hızlı arabaların gideceği ara

platform da tasarlandı.

LMA YENİ TASARIMLARI İLE ANKİROS

2016 FUARINDA OLACAK

Yeni tasarlanan LMA Maça Makinaları, 12 -16 sa-

niye çevrim süreleri ile Ankiros 2016 – İstanbul

fuarında sergilenecek.

Componenta’da devreye alınan LMA ikinci

Kum hazırlama tesisi, birinci tesise kıyas

ile daha hafif maçalar üreten 6 adet ( ge-

nişleme ile 8 adet maça makinesine hizmet vere-

bilecek ) maça makinası için tasarlandı.

Maça makina sayısının artması ve buna paralel

kum karışımı ihtiyacının da artması ile çift mikserli

kum hazırlama tesisi LMA tarafından burada dü-

şünüldü ve ileri bir teknik ile gerek kum, gerekse

de kum karışımı dağıtım sistemi entegre edildi.

Her bir mikser için ayrı bir lokal dozajlama

dolabı da yine LMA tarafından sisteme entegre

edildi.

lmA, geçtiğimiz yıl Aralık ayında kurulum çalışmalarına başladığı ve 2015 yılında tamamladığı Birinci maça kumu hazırlama sistemi sonrasında, bu yıl Componenta’da İkinci Kum hazırlama sistemini de devreye aldı.

LMA, Componenta’da 2. Kum Hazırlama Tesisini Devreye Aldı

49 ı ARALIK 2015

hülya Gedik, Boğaziçi Üniversitesi mühendislik Kulübü’nden Yaşam Boyu Başarı ödülü aldı.

Hülya Gedik’eYaşam Boyu Başarı Ödülü

İş Dünyası ve Yöneticilik Konferansı kapsamın-

da Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Kulübü

tarafından bu yıl 5.’si Gedik Holding ve Gedik

Kaynak ana sponsorluğunda düzenlenen İş Dün-

yası Ödülleri, 21-22 Kasım tarihleri arasında Ga-

ranti Kültür Merkezinde gerçekleştirildi.

İş Dünyası’nın önemli isimlerini bir araya geti-

ren ödül gecesinde bu yıl Gedik Holding Yönetim

Kurulu Başkanı Hülya Gedik, Yaşam Boyu Başarı

Ödülü’nün sahibi oldu.

Ödüller “Management Study with Executives”

(MSE) iş dünyası, yöneticilik ve liderlik konferansı

kulüp üyeleri ve mezunları tarafından anketler so-

nucu belirlendi.

Aynı zamanda konferans kapsamında Boğazi-

çililerle bir araya gelen Hülya Gedik iş dünyasında

başarılı olmanın ipuçlarını gençlerle paylaştı. Hül-

ya Gedik, “bir ülkenin asıl zenginliği o ülkenin po-

tansiyel beyin gücüdür” diyerek, ülke olarak sıçra-

ma yapmakta Ar-Ge, Girişimcilik ve İnovasyonun

önemli olduğunu belirtti.

Etkinlik kapsamında, stant açan Gedik Holding,

Gedik Kaynak ve İstanbul Gedik Üniversitesi, fir-

ma, iştirakler ve Gedik Eğitim Vakfı bünyesinde

gerçekleştirilen Uluslararası Kaynak Mühendisliği

Eğitimleri konularında öğrencilere bilgiler verdi.

hülya Gedik, Yaşam Boyu Başarı ödülü’nü öğrenciler-den aldı.

ÜYELERDEN

50 ı ARALIK 2015

Chiron Group, metal işleme teknolojileri alanında dünya çapında önemli fuarlardan biri olan “EmO mılANO 2015”deki yerini aldı.

Chiron GroupGeleceği İnşa Ediyor

Metal işleme teknolojileri alanında dün-

yanın en önemli fuarı niteliğini taşıyan

EMO MILANO 2015 Fuarı 5–10 Ekim

2015 tarihleri arasında İtalya’nın Milano şehrin-

de düzenlendi. Yaklaşık 120 bin metrekarelik bir

alanda düzenlenen fuara katılan 1600’ü aşkın

firma, son yenilik ve gelişmelerini içeren ürünle-

rini ziyaretçilerin ilgisine sundu. Her sektörden

ziyaretçinin ağırlandığı EMO fuarında; makine ve

aksamları imalatı, gemicilik, savunma, uzay ve ha-

vacılık endüstrileri ile birlikte özellikle otomotiv ve

otomotiv yan sanayileri ve hassas işleme gerekti-

ren medikal, saat ve mücevherat sektörlerinin de

aralarında bulunduğu çok sayıda talaşlı-talaşsız

imalatının yer aldığı kapsamlı bir sunum ayrıcalığı

sağlandı.

Etkinlikte ilk kez 900 metrekarelik ortak bir

stant oluşturan Chiron Group, çeşitliliğin getirdiği

avantajları, müşteri ve ziyaretçilerine sergilediği

makine konseptleri, demo gösterileri ve uygula-

maları ile birlikte bizzat yerinde gösterme fırsatını

yakalamış oldu.

Tornalama ve frezeleme işlemleri ile robot oto-

masyonun tek elden sağlandığı verimliliği yüksek

Scherer-Chiron hücre uygulaması, 6 yüzey işle-

mede ileri hassasiyeti yakalayan FZ08MT Preci-

sion Plus İşleme Merkezi, hafif gövde ve ana iş-

parçalarına yönelik Mill serisine dinamizm getiren

“Yüksek Hız Paketi” ve yüksek performansı ile

seri üretimde düşük parça başı maliyetleri yakala-

yan 12 serisi 5 eksen İşleme Merkezi ziyaretçilerin

dikkatini çekerek ilgi gördü.

120 ülkeden 155 binin üzerinde ziyaretçiyi ağır-

layan ve bunların yaklaşık yüzde 51’nin yurtdışın-

dan gelen ziyaretçilerin oluşturduğu EMO MILA-

NO 2015 fuarı, metal işleme teknolojileri için tam

anlamıyla dünya çapında bir fuar olduğunu tekrar-

dan gösterdi.

ÜYELERDEN

52 ı ARALIK 2015

Eti Alüminyum, Seydişehir Alüminyum Tesisleri için ihtiyaç duyduğu indüksiyon ergitme ocakları için ınductotherm’i tercih etti.

Eti Alüminyum Inductotherm Ocaklarını Devreye Aldı

Türkiye’nin tek ve bölgenin en büyük bi-

rincil alüminyum tesislerinden biri olan

Eti Alüminyum, ihtiyacı olan indüksi-

yon ergitme ocakları için İnductotherm’i ter-

cih etti. Konya’nın Seydişehir ilçesinde kurulu

Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nde kullanıla-

cak ergitme ocakları, kapasite artışı nedeniyle

İnductotherm’e sipariş edilmişti. Mekanik testle-

ri yapıldıktan sonra Seydişehir Tesisleri’ne sevk

edilen indüksiyon ergitme ocakları Eylül 2015’te

üretim yapmaya başladı.

2000+350kw gücündeki Dual Power Güç Üni-

teli Melt Manager ve bilgisayar kontrol sistemli

çift potalı indüksiyon ergitme ocakları saatte 5

bin kg alüminyum ergitmek üzere tasarlandı. İn-

ductotherm Türkiye Gebze fabrikalarında dizayn

edilip, üretilen indüksiyon ergitme ocakları Türk

mühendis ve teknikerleri tarafından imal edildi.

Diğer taraftan Eti Alüminyum’un 2 set 750 kw

Dual Trak 1500 kg dökme demir kapasiteli İndük-

siyon Ergitme Ocakları ise devreye alınma çalış-

maları Eti Alüminyum tarafından devam ediyor.

ÜYELERDEN

54 ı ARALIK 2015

Türkiye’nin döküm sektöründe önde gelen firmalarından olan Akdaş Döküm, döküm sektöründe ilk kez tehlikeli atık geri kazanım ve tehlikesiz atık geri kazanım lisanslarını aldı.

Sektöründe Türkiye’nin lider firmaları ara-

sında olan, Avrupa’da ise ilk beş içerisinde

yer alan Akdaş Döküm, müşterilerine iki dö-

kümhane, iki işleme fabrikası ve bir kaynaklı kons-

trüksiyon atölyesiyle toplamda 70 bin m2’lik kapalı

alanda hizmet veriyor. Bünyesinde vakum ocağını

da barındıran Akdaş Döküm, 250 tonluk ergitim

ve 13 metre çapa kadar işleyebilme kapasitesi sa-

yesinde net ağırlığı 150 tona kadar olan işlenmiş

dökümler yapabiliyor. Toplamda 550’den fazla

alanında uzman çalışana sahip firma; bilgisayar

destekli döküm simülasyonu programıyla müşteri-

lerine en ideal, en ekonomik çözümleri sunarken;

Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) sistemi ile de

tüm süreçleri bütünleşik olarak tek platformda yö-

netiyor ve tam izlenebilirlik sağlıyor. Sürdürülebilir

üretim prensibi doğrultusunda; tüm süreçler, ulusal

ve uluslararası çevre yönetim standartlarına uygun

şekilde yönetiliyor.

AKDAŞ’DA ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ VE

GERİ DÖNÜŞÜM/ GERİ KAZANIM

Akdaş Döküm Tehlikeli Atık Geri Kazanım ve Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Lisansları Aldı

• Mevzuat gereklerini yerine getirmek, kaliteyi

ve verimliliği arttırmak, maliyetleri düşürmek, re-

kabet gücünü arttırmak, doğal kaynak kullanımını

azaltmak, sürekli iyileştirme ve sürdürülebilir üre-

tim için Çevre Yönetim Sistemleri oluşturuldu ve

uygulanıyor.

• Yürürlükteki yasal şartları ve diğer şartları ve

ÇEVRE YÖNETİMTS-EN-ISO 14001

ATIK YÖNETİM ÖNLEME

GERİ DÖNÜŞÜM- GERİ KAZANIM

KORUMA

ACİL DURUM ACİL DURUM

İŞ SAĞLIĞI VEGÜVENLİĞİ

TS-OHSAS 18001

ENERJİYÖNETİMİISO 50001

AKDAŞ HSE VE ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ

55 ı ARALIK 2015

şartların nasıl uygulanacağını belirleyecek şekilde

dokümante edildi.

• Prosese ve işletme şartlarına uygun çevre

amaçları ve hedefleri oluşturuldu. Amaçlar ve he-

defleri gerçekleştirmek için, program/programlar

oluşturuldu ve uygulamaları yapılıyor.

• Önemli etkiye sahip olabilen faaliyetlerinin

başlıca karakteristiklerini düzenli aralıklarla izle-

mek ve ölçmek için dokümantasyon oluşturuldu,

uygulanıyor ve sürekliliği sağlanıyor.

• Uygunlukla ilgili taahhüdüyle tutarlı olarak, yü-

rürlükte yasal şartlara olan uygunluğunu periyodik

olarak değerlendirmek amacıyla, dokümantasyon

oluşturuldu, uygulanıyor ve sürekliliği sağlanıyor.

• Muhtemel acil durumları ve kazaları ve onlara

nasıl müdahale edileceğini belirleyecek doküman-

tasyon oluşturuldu, uygulanıyor ve sürekliliği sağ-

lanıyor.

• Amaçlar ve hedefler tespit edilirken ve gözden

geçirilirken, yükümlü olunan yasal ve diğer şartlar

ve işletmenin önemli çevre boyutları dikkate alın-

dı. Ayrıca; teknolojik seçenekleri, malî, işletme ve

iş hayatının gereklilikleri ve ilgili tarafların görüşleri

göz önünde tutuldu.

• Tesislerde oluşan atıkları kaynağında ayrıştı-

rarak en aza indirgemeyi prensip haline getirmeyi

hedefledi. Atıkları kaynağında ayrıştırmak için çalı-

şanlar planlı eğitimlere ve saha içerisinde uygula-

malarla bilgilendirilerek/bilinçlendirilerek, atıkların

kaynağında ayrıştırılması amaçlanıyor.

• Atık minimizasyonu kapsamında; 82 ton/saat

kapasiteli mekanik reklamasyon ve 4,5 ton/ saat

termal reklamasyon sistemleri ile atık kum geri dö-

nüşümü sağlanıyor.

• Tezgahlarda kullanılan soğutma suları döküm

partikülleri, endüstriyel yağlar, kızak yağları ve her

türlü ortam şartlarından kirlenmesi durumunda;

⊲ Mevcut tezgah soğutma suyu ve ana tankın

içindeki soğutma suyu filtre ediliyor.

⊲ Su sertlikleri yağ oranları kontrol edildik-

ten sonra kullanılabilir olması durumunda yeniden

tezgah tanklarına basılıyor ve kullanılmaya devam

ediliyor.

⊲ Kullanabilir şartları uygun olmayan kesme

ve soğutma suyu harici bir tank içerisinde manyetik

filtre ve kağıt filtre yardımı ile tekrar temizleniyor.

Tank içerisine hava yardımı ile koku ve bakteri olu-

şumu engelleniyor. Geri dönüşüm verimliliği yakla-

şık yüzde 90.

NEDEN GERİ DÖNÜŞÜM/GERİ KAZANIM?

Geri Dönüşüm ve geri kazanım süreçleri sürdürü-

lebilirlik prensibinin, dolayısı ile sürdürülebilir üre-

timin gereği.

ATIKLARI KAYNAĞINDA AYRIŞTIRMAK İÇİN

ÇALIŞANLAR PLANLI EĞİTİMLER VE SAHA

İÇERİSİNDE UYGULAMALARLA BİLGİLENDİRİLEREK/

BİLİNÇLENDİRİLEREK, ATIKLARIN KAYNAĞINDA

AYRIŞTIRILMASI AMAÇLANIYOR.

ÜYELERDEN

56 ı ARALIK 2015

Doğal kaynaklar, dünya nüfusunun artması ve

tüketim alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle her

geçen gün azalıyor. Bu nedenle malzeme tüketi-

mini azaltmak, değerlendirilebilir nitelikli atıkları

geri dönüştürmek suretiyle doğal kaynakların ve-

rimli olarak kullanılması gerekiyor. Dünyanın sağ-

lamış olduğu doğal kaynakların verimli bir şekilde

kullanılması, gelecek nesillerin de kaynak sıkıntısı

çekmemesi için önem arz ediyor. Dünyadaki doğal

kaynaklar ne kadar tasarruflu kullanılırsa; gelecek

nesiller de o kadar az kaynak sıkıntısı çekecek ve

gelecek kuşaklar da doğal kaynaklardan yararlan-

ma olanağı bulacak.

Geri dönüşüm, malzeme üretiminde endüstriyel

işlem sayısını azaltmak suretiyle enerji tasarrufu

sağlıyor. Örneğin; metal içecek kutularının geri dö-

nüşümü işleminde bu metaller direkt olarak eritile-

rek yeni ürün haline dönüştürüldüğünden, bu me-

tallerin üretimi için kullanılan maden cevheri ve bu

cevherin saflaştırılma işlemlerine gerek olmadan

üretim gerçekleştirilebiliyor. Bu şekilde bir alümin-

yum kutunun geri dönüşümünden, ham maddeden

ürün elde etmeye göre yüzde 95 oranında enerji

tasarrufu sağlanabiliyor. Benzer şekilde katı atık-

larda ayrılan kağıdın yeniden işleme sokulması için

gerekli olan enerji, normal işlemler için gerekli ola-

nın yüzde 50’si kadar. Ayrıca yüzde 45 oranında su

tasarrufu sağlanıyor.

Geri dönüşüm uzun vadede verimli bir eko-

nomik yatırım. Ham maddenin azalması ve doğal

kaynakların hızla tükenmesi sonucunda ekonomik

problemler ortaya çıkabiliyor. Geri dönüşümün bu

noktada ekonomi üzerinde olumlu etkileri olabili-

yor. Enerji ve doğal kaynakların tüketiminin azal-

tılması ülke ekonomisi için de büyük önem arz

ediyor. Ayrıca dışarıya bağımlı olunan petrol gibi

ham maddelerin tüketiminin azalması sonucu para

yurtiçinde kalırken, ekonomi de daha iyiye gidiyor.

Geri dönüşüm sonucu oluşan sentetik elyaf gibi

ürünler de yurtdışına satılarak, ülkeye döviz girişi

sağlanıyor.

Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere gi-

den atık miktarında azalma sağlanarak, bu atıkla-

rın taşınması ve depolanması işlemleri için daha

az miktarda alan ve enerji kullanılmış oluyor. Evsel

atıkların yaklaşık yoğunluğu 0,6 kg/m3 iken, am-

balaj atıklarının yoğunluğunun yaklaşık 0,3 kg/m3

olduğu görülüyor. Evsel atıklar için bu azalma

ağırlık olarak fazla olmamakla birlikte, hacimsel

olarak bakıldığında oldukça önemli bir oran teşkil

ediyor. Yapılan toplama operasyonlarında evsel

atıklar yaklaşık yüzde 75-80 oranında sıkıştırılabi-

lirken, ambalaj atıklarında bu oranın yaklaşık yüz-

de 25 olduğu tespit edildi. Ambalaj atıklarının geri

kazanılması ile daha fazla evsel atık toplama araç-

larında toplanabiliyor, bu durumda toplama ve ta-

şıma maliyetlerini düşürüyor. Depolama sahaları-

na daha az gideceğinden, çok yüksek maliyetlerle

inşa edilen depolama alanları daha uzun sürelerle

kullanılabiliyor.

Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere giden atık miktarında azalma sağlanarak, bu atıkların taşınması ve depolanması işlemleri için daha az miktarda alan ve enerji kullanılmış oluyor.

58 ı ARALIK 2015

Uluslararası niteliğe sahip IFEX fuarıyla eş zamanlı olarak yapılan Hindistan Döküm Fuarı ve Hindistan Döküm Kongresi 29-31 Ocak 2016 tarihleri arasında yapılıyor.

Metalurji Sektörü IFEX’te Buluşuyor

12. Uluslararası Döküm Teknolojileri, Ekip-

manları ve Malzemeleri Fuarı ve 64. Hindis-

tan Döküm Kongresi ile eşzamanlı 7. Hin-

distan Döküm Fuarı bu canlı sektöre sunulan

yaratıcı teknolojilerin ve hizmetlerin durumunu

ortaya koyarak yeni iş fırsatları oluşturmak iste-

yen hem Hindistan hem de yurtdışı firmaları için

önemli bir platform niteliği taşıyor.

IFEX

Yıllar içinde Hint yarımadasının döküm sektörü

için en önemli platformu haline gelen IFEX fuarı

önceden belirlenmiş bir dönemde, Hindistan’ın

farklı bölgelerinde organize eden dönüşümlü

politikasıyla katılımcılarının ülkenin her yerin-

den potansiyel müşterilerine ulaşmasına yar-

dımcı oluyor.

Hindistan döküm FuarI

IFEX ile eşzamanlı organize edilen Hindistan

Döküm Fuarı’nda, en son ve yenilikçi döküm

teknolojilerini sergileyen katılımcılar, Hindistan

ve yurtdışından önemli müşterilerle tanışarak

olumlu sonuçlar elde ediyor. Önceki 6 fuarın

başarılı geçmesi sebebiyle 7.’si de yapılmış ola-

cak. Hindistan Döküm Fuarı, IFEX 2016 ve 64.

Hindistan Döküm Kongresi ile eşzamanlı ola-

rak yapılıyor. Dökümcülerin aynı fuar alanında

katılımcı olarak bulunması Hint ve uluslararası

tedarikçi firmalara hazır bir müşteri tabanı sağ-

layacak.

IFEX ile eşzamanlı organize edilen Hindistan Döküm Fuarı’nda katılımcılar, en son ve yenilikçi döküm teknolojilerini sergiliyor.

FUAR

59 ı ARALIK 2015

Sadece Foseco Yeter+ Ortaklık

+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet

+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler

+ Uzman Tavsiyesi

+ Güvenilirlik

+ Bilgide Öncülük

0262 677 1050

foseco.turkiye@foseco.com

www.foseco.com.tr

Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı kolaylaştırmaktadır.

Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren, fi kirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco, bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih edilen bir ortaktır.

Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.

RÖPORTAJ

60 ı ARALIK 2015

61 ı ARALIK 2015

Dökümcülük, sanayi sektörünün en zorlu alanla-

rından biri. Bir kadın olarak bu alanda ilerlemeye

nasıl karar verdiniz? Kendinizi nasıl baba mesleği-

nin içinde buldunuz?

Öncelikle, ikimiz de aslında ilkokul yıllarından bu

yana baba mesleğinin bir anlamda içindeyiz. Ba-

bam tornacılıktan geliyor, ancak daha sonra makine

imalatı yapmaya başlıyor. Hatta kendisi, Türkiye’de

metal enjeksiyon makinesini seri üretime geçiren

ilk isim. O yıllarda babamızla birlikte Beyazıt Mey-

danı’ndaki bitpazarına takım almak için birçok kez

gitmişizdir. Yani özetle, işin havasını daha o yıllarda

solumaya başladık. Bu konuda çekirdekten yetiş-

tiğimiz ve belki de farkında olmadan edindiğimiz

çıraklığın bugün ustalığa dönüştüğü söylenebilir.

Tabii küçük yaşlarda başlayan bu çıraklık, üniversite

çağına geldiğimizde bölüm tercihimizi de etkileye-

cekti; ikimiz de makine mühendisi olduk ve mezun

olur olmaz Ayhan Metal’i bir aile şirketi haline getir-

dik. Türkiye’de dökümcülüğe her ne kadar bir kadın

mesleği gözüyle bakılmasa da biz, kadınların da bu

işi lâyıkıyla yapabileceğine hatta kadın dokunuşuyla

daha fonksiyonel ve sıra dışı ürünler elde edilebile-

ceğine inandık. Elbette bu günlere gelirken oldukça

dalgalı sularda ilerledik, ciddi sınavlar verdik. Ancak

kriz anlarında dahi sektördeki duruşumuzu ve karar-

lılığımızı koruduk. Ayhan Metal olarak bugün geldi-

ğimiz noktanın, aynı zamanda tüm kadınlara emsâl

teşkil edeceğine, ilerde yönetim kadrolarında daha

çok kadının görev alacağına inanıyoruz.

Peki, dökümcülük ne zaman başladı? Ayhan Metal

bugün hangi alanlarda faaliyet gösteriyor, nasıl bir

ürün yelpazesine sahip?

Ayhan Metal, önceleri sadece döküm makineleri

üreten bir işletmeydi. Hatta sektörde yakın bir geç-

mişe kadar makine üreticisi olarak tanınıyorduk.

1991 yılında Alüminyum Pres Dökümhanesini kurduk

ve 2004 yılına kadar hem makine üretimi hem de

pres döküm alanında faaliyet gösterdik. Daha sonra

ise, yeni bir strateji geliştirerek sadece enjeksiyon

döküm alanında ilerlemeye karar verdik. Bu kararı

alırken de, rotamızı dünyadaki yeni trendlere çevir-

dik. Yani hedefimiz; dökümü katma değerle buluş-

turan nihai ürünler üretebilir hale gelmekti. Nitekim

disiplinli bir çalışma, yurtdışı sektör ziyaretleri ve

özverili ekibimizle bunu başardık ve yurtiçi talebi

karşılamanın yanı sıra, zamanla yurtdışında muhtelif

sektörlere ihracat yapar hale geldik.

Firma olarak; Ayhan Metal’in yanı sıra Aniva mar-

kasıyla başta mangal ve çift taraflı tava kategorisi

olmak üzere ateş, yani pişirme grubunda inovativ

Babalarından devraldıkları dökümcülük mesleğini, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürmeyi başaran ve Ayhan Metal’i bugün dünyaya ihracat yapan bir marka haline getiren Aynur Ayhan ve Ayşin Uluganer kardeşlerin başarı yolculuğunu Aynur Ayhan’dan dinledik.

İki Kız Kardeşin Başarı Hikâyesi

RÖPORTAJ

62 ı ARALIK 2015

ürünler üretiyoruz. Şu anda Aniva olarak Türkiye,

Avrupa ve ABD pazarına sunduğumuz 8 farklı ürü-

nün tasarım tesciline sahibiz. Bununla birlikte hem

markalaşma yolundaki yatırımlara, hem de üretim

alanı ve adet bazında büyümeye devam ediyoruz.

Ayhan Metal ilk kurulduğunda 600 metrekare olan

üretim alanını 6 bin metrekareye çıkardık. Çalışma-

ların paralelinde ise kapasite kullanım alanımız olan

10 bin metrekareye çıkmayı hedefliyoruz.

Yurtiçi ve yurtdışı pazarı değerlendirdiğinizde,

Aniva’nın hangi ürünleri aktif rol oynuyor? Aniva’yı

tercih edilme sebebi yapan özel ürünleriniz var mı?

Kullanım amacına özel geliştirdiğimiz ürün çeşitliliği

ve kalitesiyle gerek Tükiye gerekse dünyada sürekli

üzerine koyduğumuz bir pazar elde ettik. Ancak iki

ürünümüz var ki; tasarımı ve kalitesiyle beklentilerin

çok üzerine çıkmayı başardı. Hatta şu anda yıldız

ürünlerimiz diyebilirim. Söz konusu iki ürün de man-

gal kategorisinde ve özellikle ihracat yönünde ciddi

talepler alıyoruz. Yenilikçi ürünlere neden mangal

kategorisinde başladığımızı, talebin özellikle neden

ihracat yönünde geliştiğini ve bu ürünlerimizin ter-

cih sebebi olan özelliklerini size şu şekilde açıkla-

yayım: Öncelikle, uzun araştırmalarımız ve yurtdışı

ziyaretlerimiz sonucu, mangal kültürünün hemen

tüm dünyada ortak bir kültür olduğunu, ancak daha

da önemlisi pazarın; kaliteli malzemeden üretilmiş,

farklı kullanım amaçlarına cevap verebilen ve insan

sağlığına zararsız mangal ürünlerine ihtiyacı oldu-

ğunu gördük. Zira mangal sadece Türkiye’de yay-

gın olan bir kültür değil. Başta ABD, Kanada, Alman-

ya, gibi gelişmiş ülkeler olmak üzere global kültür

olarak hemen hemen her ülke de kendince hafta

sonlarının vazgeçilmezi grill partileridir. Eş, dost, ak-

raba özellikle ilkbahar ve yaz aylarında grille ağır-

lanır. Ülkelere göre değişen sadece ürün, pişirme

tekniği ve sunum şeklidir. Ancak Türkiye’de önemli

bir değişken daha var ki, o da talep gören mangal-

ların kalitesi. Zira mangal kültürü her ne kadar yay-

gın olsa da, bu yaygınlık döküm mangal tercihine

aynı oranda yansımıyor; büyük oranda ucuz ve kısa

ömürlü teneke mangallar tercih ediliyor. Buna bir

anlamda ‘kullan at’ mangallar da diyebiliriz. Çünkü

üretildiği malzeme çok kısa sürede paslanıyor ve

deforme oluyor, dolayısıyla kullanım özelliğini yiti-

riyor. Özetle, Türkiye’de kalite ikinci planda kalıyor.

Yurtdışı pazarda ise daha ziyade malzeme kalitesi

yüksek, gıda temasına uygun sağlıklı, dayanıklı ve

uzun ömürlü mangallar rağbet görüyor.

Yıldız ürünlerimizden olan Alüminyum Enjeksi-

yon Döküm gövdeli “Prtk Mangalı” masaya yatırdı-

ğımızda, bir mangalda bulunması gereken kalite ve

sağlık faktörleri daha net görülecektir. Öncelikle bu

ürünün tasarımı ve patenti tamamen Ayhan Metal’e

ait. Ayrıca üretildiği ilk yıl “Desing Turkey İyi Tasa-

rım Ödülü” almış bir ürün. Yurtiçi talebin yanı sıra,

özellikle dış pazarda başlıca üç özelliği sebebiyle

tercih ediliyor; gıda temasına uygun ızgara telle-

rinin olması, dayanıklı/uzun ömürlü alümiyumun

paslanmaya dirençli malzeme olması kalitesi ve

kullanımdaki pratikliği. Yani bir mangalda rastla-

nabilecek tüm olumsuzlukları ortadan kaldıran bir

tasarım geliştirdik. Şöyle ki, piyasada büyük oran-

da sacdan imâl edilmiş mangallar mevcut. Sac mal-

zeme paslanma ve deformasyona meyillidir, ancak

aliminyum malzemede böyle bir sıkıntı yok. Öte

yandan, bugün hırdavatçı, pazar ya da marketler-

den asgari 2,5-3,5 TL’ye satın alınan mangal teli-

ne biz sadece işçilik olarak bu maliyeti ayırıyoruz.

Mangal teli neden mi önemli? Bileşimindeki kan-

serojen maddeleri ve ağır metallerin üzerinde pi-

Ayhan Metal 6 bin metrekarelik

bir üretim alanına sahip.

6bin m2

63 ı ARALIK 2015

şen gıda ürünlerine temas ettiren niteliksiz ve ucuz

maliyetli teller, kansere davetiye çıkarıyor. Hele ki

bu ucuz teller ilk kez kullanıldığında tel üzerinde-

ki kaplama malzemesini, pişen ürüne bulaştırarak

telden adeta kazımış ve tükenmiş oluyor, sağlığa

verdiği zarar çok daha vahim oluyor Gerek pas-

lanmaz gerekse ağır metal içermeyen kaplamalı

ızgara tellerinin diğer bir avantajı da, kolay şekilde

temizlenebiliyor olması. Hemen herkes deneyim-

lemiştir; sac malzemeye yapışan yağ ve birikintiyi

gidermek oldukça zordur ancak pratik mangalda

kullandığımız tellerinde ızgara sonrası temizlemek

gayet kolay. Zaten bu yeni tasarım ürünü yakından

gören ve bizzat kullananlar, kalite farkını çok net

deneyimleyebiliyor.

Diğer yıldız ürünümüzse, balkon ve teras kullanı-

mına özel tasarladığımız “COSA BBQ”. Gövde, alü-

minyum döküm olmakla birlikte metal ve tahta ak-

samları kombine ettiğimiz bir ürün. COSA BBQ’nun

özel pişirme bölümünde pizza ve güveç de yapı-

labiliyor. Ayrıca ızgaraları çıkarılıp iç mekanlarda

kışın da kullanılabiliyor. COSA BBQ kışlık kullanım

için özel bir aparata sahip ve bu aparat içine sıvı

bio ethanol yakıt konularak kullanılıyor. Ürünün en

dikkat çekici ve tercih sebebi oluşturan özellikle-

rinden biri de, yazın mangal ve pişirme özelliklerini

kullanırken, kışın ev içinde istediğiniz yerde taşıya-

bileceğiniz dekoratif bir şömine olarak keyifli anlar

yaşayabiliyorsunuz. Klasik mangal bakış açısının

dışına çıkan görsel bir obje özelliğindedir. Ancak

kalite ve fark yaratarak üretmek, iç pazarda hitap

ettiğiniz kitleyi maalesef sınırlandırıyor. Diğer bir

ifadeyle, üretiminizi sadece ne aradığını bilen ve

yeniliklere açık tüketicilerle paylaşmak durumun-

da kalıyorsunuz. Dolayısıyla ayakta kalabilmek için,

kaliteli üründe hareket kâbiliyetinin çok daha geniş

olduğu yurtdışı pazarı da oyunun bir parçası haline

getirmeniz kaçınılmaz hale geliyor.

Sizce kalite ve farklılığı benimsemek Türkiye’de

neden sınırlı kalıyor?

Öncelikle, tüketicide kaliteyi tercih etme davranışı

oluşturan nedir? Buradan başlayalım. Tabi ki, eğitim

ve duyarlılık. Eğitim düzeyi arttıkça, araştırma ve sor-

gulama sınırları da genişliyor. Basit bir örnekle; kan-

serojen bileşiklerin ve sağlık üzerindeki etkilerinin

farkında olmayan bir tüketici için amaç sadece eti pi-

şirmektir. Ancak bu farkındalığa sahip biri için amaç

eti en sağlıklı şekilde pişirmek ve tüketmektir. Do-

layısıyla tercihler eğitimden ve bakış açısından baş-

lar. Türkiye’de önemli sorunlardan bir diğeri de, milli

ürünlere olan önyargı. Bir ürünü yüzde yüz yerli ta-

sarım ve patentte üretseniz dahi, altında muhakkak

bir kopya/çalıntı ve yetersizlik durumu aranıyor. Yani

genel bir özgüven eksikliğimiz var. Hâl böyle olunca

da, Türkiye’de tüketicileri milli başarılara inandırmak,

gerçekten kalite arz eden birçok işletme için olduk-

ça zor bir süreç haline geliyor. Oysa ki aynı ürün İtal-

yan ya da Alman tasarımı adı altında sunulduğunda

kayıtsız-şartsız kâbul görebiliyor. Üstelik çok daha

yüksek satış fiyatlarıyla. Yani ithal ürünlere genel bir

sempati söz konusu. Tabii burada sadece tüketicile-

ri irdelememek gerek. Hemen her sektörde kopya,

çalıntı ya da sahte üretimin var olması, işi ülkesel ve

toplumsal bazda ele almayı ve gerekli yaptırımları bir

an önce hayata geçirmeyi gerektiriyor. Ancak Ayhan

Metal ve Aniva olarak tüm bu olumsuzlukları aşaca-

ğımıza inanıyoruz ve ürettiğimiz ürünlerin arkasında

durmaya devam ediyoruz.

Pazarda ayakta kalabilmek için, kaliteli üründe hareket kâbiliyetinin çok daha geniş olduğu yurtdışı pazarı oyunun bir parçası ha-line getirmeniz kaçınılmaz.

manGaL tELi nEdEn mi önEmLi? BiLEŞimindEki kansErOJEn maddELEri VE aĞIr mEtaLLEri üZErindE PiŞEn GIda ürünLErinE tEmas EttirEn nitELiksiZ VE uCuZ maLiYEtLi tELLEr, kansErE daVEtiYE ÇIkarIYOr. HELE ki Bu tEL iLk kEZ kuLLanILIYOrsa, saĞLIĞa VErdiĞi Zarar ÇOk daHa VaHim OLuYOr.

RÖPORTAJ

64 ı ARALIK 2015

Türkiye’nin dökümcülükte geldiği noktayı nasıl

değerlendiriyorsunuz; sektördeki sorunlar ve ge-

lişmelerle ilgili gözlemleriniz nelerdir?

Türkiye’de önemli sorunlarından biri, sektörde kali-

fiye eleman bulmanın oldukça zor olması. Tecrübeli

personel bulmak bir yana, son yıllarda yeni mezun

gençler de çalışma ve sebat ederek tecrübe kazan-

mak yerine sürekli olarak firma ya da sektör değiştir-

me eğiliminde. Bu da, hem personele yapılan boşa

yatırım hem de sektörün yerinde sayması demek.

Üniversite mezunu olmayan gençler ise üretime

değil, daha ziyade kafe, otel, restoran gibi hizmet

sektöründe istihdama kayıyor. Ama bu kolay hayat

belli bir yaşa kadar, yani 30’lu yaşlara gelindiğinde

arkadan gelen gençler yerlerine geçince mesleksiz

olarak yıllar geçmiş oluyor. Tüm sektörlerde olduğu

gibi dökümcülük sektöründe sebat ederek hem ki-

şisel hem de kurumsal gelişim sağlayacak ciddi bir

iş gücüne ihtiyaç var.

Diğer önemli bir sorun, kendisini ayakta tutabi-

lecek desteği göremeyen yerli sermayenin giderek

sektörden çekilmesi. Bunun bir sonucu olarak da,

yerli üretim sanayi sürekli daralıyor ya da el değişti-

rerek yabancılaşıyor. Gelinen noktada küçük ya da

orta ölçekli işletmeler, tesis kurulumuna iş geliştirme

üretimi için yönlendireceği sermaye yatırımını top-

rağa ya da gayrimenkule yatırmış olmaları halinde

bugün finansal açıdan geldiği noktanın çok daha

ilerisinde oluyor. Özetle, devletin bu konuya acilen

el uzatması, üretim politikalarını geliştirici kobi dü-

zeyindeki üretici, girişimci ve işletmelere gerekli

destek ve teşviği sunması gerekiyor. Öte yandan

sektördeki firmalar kendi bünyesinde Ar-Ge faali-

yetlerini yürütmekte zorlanıyor. Çünkü Ar-Ge de-

mek, yine insan/maddi kaynak ve destek demek.

Kobiler piyasanın günlük sıkıntıları içinde üretim

yapıp kendisini ayakta tutma telaşı içine düşmüş

durumda. Dolayısıyla bu yönde de kobilerin Ar-Ge

alışkanlıklarının gelişmesi yönünde teşvik ve des-

teğe ihtiyaç var. Ancak teşvik ve destek konusunu

da biraz açmak gerek. Türkiye’de bir çalışmaya dev-

let eliyle teşvik/destek verileceği zaman genellikle

standart bir uygulama yapılıyor. Yani tüm illere aynı

oranda (Bölgesel yatırım teşvikleri hariç) uygulanı-

yor. Bir üretimin yüzde 50-60’ını gerçekleştiren bir

bölge ile yüzde 5-10’unu gerçekleştiren bölge aynı

desteğe (asgari ücrete) konu olmamalı. Ya da yaşam

ve ulaşım şartları pahalı olan bir il ile daha ekonomik

olan bir ile aynı teşvik/destek verilmemeli. Sektörle-

re göre ihtisaslaşmış şehir ve bölgelerimiz olmalı. Bu

gibi kriterlerin çok iyi irdelenmesi ve adaletli uygula-

maların temin edilmesi gerekiyor.

Tabii ki lokomotif ana sanayinin güçlü olması

önemli ancak yan sanayisini ezerek beslenmesi de

Türkiye’deki önemli açmazlardan. Yan sanayi başa-

rılı bir ürün ya da sistem geliştirdiğinde bunun karşı-

lığını yeterince alamıyor. Çünkü ana sanayi ya aşırı

ucuz ürün istiyor ya da yatırım yaparak bu pastayı

kendisi sahipleniyor. Oysa ki ana sanayinin yan sa-

nayiyi geliştirmesi, onu stratejik partneri olarak gör-

mesi gerekiyor. Aksi takdirde zincirleme olarak her

iki taraf da bundan zarar görmeye devam edecektir.

Aşılması gerekli diğer bir sorun, AB uyum çer-

çevesinde Türkiye’de çalışma ve denetimle ilgili

mezvzuatların yurtdışından tercüme edilerek haya-

ta geçmesi. Yani bu yabancı menşeili mevzuatların

Türkiye’nin o andaki yeterliğine, genlerine uyup-uy-

madığı dikkate alınmıyor. Bu da, özellikle kobi dü-

zeyindeki işletmelere ciddi sıkıntılar getiriyor. Her

hususa ceza kesen ezber mevzuatlarla değil, kobiyi

ve yerli sanayiyi geliştirecek kendi yönetmelik ve

tecrübeli kadrolara ihtiyaç var. Önemli sorunlardan

biri de iletişim ve koordinasyon. Birçok işletme, ku-

rum ya da üniversite çeşitli konularda önemli çalış-

malara imza atabiliyor ancak bu birimler arasında

etkin bir iletişimin olmaması sebebiyle her çalışma

tek bir halka olarak kalıyor. Zaman içinde hemen he-

men aynı çalışmaların yapılması nedeniyle, biribirini

tamamlayan halkalardan zincir başarılar elde edile-

mediğini görüyoruz.

Sektöre, yeni girişimcilere ve üniversite mezunla-

rına ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Sektörde temin edilmesi gereken öncelikli konu,

katma değeri yüksek ürün çeşitliliği ve ihracat.

Ayhan Metal Türkiye, Avrupa ve ABD pazarına sunduğu 8 farklı ürünün tasarım tesciline sahip.

8farklı ürün

65 ı ARALIK 2015

Dünyaya şu izlenimi verebilmeliyiz: Döküm mal-

zeme ne olursa olsun çelik döküm, enjeksiyon

döküm, hassas döküm ürünlerini Türkiye’den is-

tediğim özelliklerde satın alabilirim. Ancak sade-

ce ürün çeşitliliği ve ihracat olanakları geliştirmek

yeterli olmuyor. İhracat yapabilecek üretim adedi-

ne de ulaşmış ve talebi düzenli olarak karşılaya-

cak duruma gelmiş olmalısınız. Türkiye’de acilen

aşılması gereken öncelikli konulardan biri bu. Ör-

neğin; Almanya, Fransa, İtalya gibi gelişmiş Av-

rupa ülkelerinde talepler Türkiye’ye göre yüksek

olmakla birlikte Kuzey Avrupa ihracat için potan-

siyel ancak talep düşük. Bununla birlikte, ABD ve

Kanada’da Kuzey Avrupa’nın 3 katı adetler var. İşte

bu ülkelere ne kadar erken temas edebilir ve iyi

ilişkiler geliştirirsek dökümün geleceği de o kadar

parlak olur. Türkiye’de bugüne dek yaşanılan kriz-

lerden artık herkes kendine düşen dersleri çıkardı.

Ve artık herkes ezber/kitabi bilgileri bir kenara bı-

rakıp kendi hikayesini yazmaya başladı. Son yıllar-

da gerek üretim ve katma değer gerekse ihracat

anlamında başarılı işler çıkaran firmalar var. Ancak

halen ülke olarak yeterli düzeye ulaşmış değiliz.

Devlet eliyle açılmayı bekleyen kapılardan biri de

halen hammadde olarak yurt dışına bağımlı olma-

mız. Yani ne kadar fuar, pazarlama, uygun fiyat, ka-

liteli yaparsak yapalım ham madde temin edemez

isek sipariş tesliminde sorun yaşanırsa tüm çabalar

boşa gider. Tüm sektörler gibi buna benzer sorun-

lar çözüldüğünde Türkiye’nin döküm ürünlerinde

ihracatında söz sahibi olması hiç de zor değil.

İhracat yönünde ele alınması gerekli diğer bir

konu, bu pastanın herkese yetecek büyüklük-

te olduğu. Türkiye’de alüminyum döküm henüz

başlangıç aşamasında olmakla birlikte sektör, en-

jeksiyon döküm alanında engin bir ihracat okya-

nusunun olduğunu yeni yeni farketmeye başladı.

Özetle, kaliteli ve yeterli üretim yapabilen herke-

se bu kapıda ekmek var. Ancak sakin ve kararlı

olunmalı; hep birlikte kalkınabilecek yaklaşımlarla

hareket edilmeli, bilgi paylaşılmalı. Rekabet elbet-

te her zaman var olacak ancak bunu etik değerleri

koruyarak ve “Ben” zihniyetinden “Biz” zihniyeti-

ne geçerek yapmalıyız. Türkiye, yurtdışından ha-

cimli siparişler almaya başladı ve birçok işletme

bu siparişlere cevap verebilmek için bir yapılan-

ma içine girdi, üretim alanını ve teknolojisini buna

uyarlamaya başladı. Bu havuzu herkes değerlen-

direbilir.

Son olarak, Türkiye’deki kobiler bir an önce,

sektörel hangi fuarlara gideceklerini gözden ge-

çirip stratejilerini kurmalı. Biraz daha açacak olur-

sak, döküm sektörünün sadece yan sanayinin

buluştuğu fuarların yanı sıra mobilya, savunma,

enerji, raylı sistemler vb. sektörler ile bir araya

gelmesi; kargaşadan uzak bir şekilde, her iki tara-

fın birbirini net olarak anlayabilmesini ve uzman-

laşmasını sağlıyor. Yani bir anlamda, her iki taraf

da birbirinin hedef kitlesi olduğundan, fuarın iş

çıkarma potansiyeli artıyor.

Gençlere tavsiyem, şunu asla unutmasınlar: Bu

ülkede herkesin yapabileceği bir iş var. Sadece öz-

gün olsunlar, araştırsınlar, sorgulasınlar, kendi geli-

şim ve kariyerleri için çabalasınlar. Başarının hazırı

yok, hiçbir başarı bir anda gelmiyor ve başkaların-

dan beklenti içine girerek bir yere varılamıyor.

türkiYE’dE aLüminYum döküm HEnüZ BaŞLanGIÇ aŞamasInda. VE sEktör, EnJEksiYOn döküm aLanInda EnGin Bir iHraCat OkYanusunun OLduĞunu YEni YEni Fark EtmEYE BaŞLadI. öZEtLE, kaLitELi VE YEtErLi ürEtim YaPaBiLEn HErkEsE Bu kaPIda EkmEk Var.

66 ı ARALIK 2015

EvrEn GülDOğAnevren@promaya.com.tr

İşletmelerde mevzuat riskinin yönetimi giderek daha önemli bir hal almaya başladı. Hem genel risk yönetiminin bir dalı, hem de bir işletmenin kurumsal ve hukuksal yönetiminin bir parçası olan mevzuat riski yönetimi, aynı zamanda içerisinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını da barındırıyor.

Mevzuat Riskinin Yönetimi Açısından İş Sağlığı ve Güvenliği

Günümüzde işletmelerin karşı karşıya olduğu düzenlemelerin (ya da İngilizce kökenli adlandırmasıyla regülasyon-ların) kapsam ve karmaşıklığı giderek

artmakta. İşletmecilik ortamının iyileştirilmesi ama-cıyla düzenlemesizleştirme (deregülasyon) yönün-de adımlar da atılmakla beraber bunlar genellikle bürokratik süreçlerin azaltılması veya uygulanma-sının basitleştirilmesine yönelik. Gümrük, vergi ve tebligat işlemlerinin elektronik ortama aktarılma-sında olduğu gibi. Buna karşılık işletmelerin dü-zenlemelerden kaynaklanan sorumluluklarında ve yüklerinde bir azalma olduğundan bahsetmek mümkün değil.

Hal böyle olunca işletmelerde mevzuat riski-nin yönetimi, eskisine göre daha önemli bir işlev haline gelmiş durumda. Mevzuat riskinin yöneti-mi, bir yandan genel olarak risk yönetiminin bir dalı, diğer yandan ise genel olarak bir işletmenin kurumsal ve hukuksal yönetiminin bir parçasını oluşturuyor. Ölçekleri nedeniyle bu konulardan sorumlu birimler oluşturmayı ya da yöneticiler atamayı tercih etmeyen işletmeler açısından da durum farklı değil elbet.

Mevzuata uyum ve mevzuat riskinin yönetimi aynı madalyonun iki yüzünü oluşturuyor. Mevzu-ata uymak elbette ki mevzuattan kaynaklanan riskin azaltılması açısından birincil öneme haiz, ancak tek başına yeterli değil. Risk yönetimi ris-ki azaltmak kadar riskli olaylar gerçekleştiğinde ortaya çıkacak sonuçların yükünü paylaştırmaya yönelik bir işlev zira. Bu açıdan bakıldığında iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, mevzuat riskinin yönetimi açısından tipik bir alan oluşturuyor. Bir köşe yazısının elverdiği ölçüde, yani kısaca ba-kalım dilerseniz.

iŞVErEnLErin iŞ saĞLIĞI VEGüVEnLiĞi YükümLüLükLEriBilindiği üzere iş hukuku sosyal bir hukuk dalı olup işçi lehine düzenlemeler içermekte, işve-rene işçinin gönencine yönelik bazı yükümlü-lükler getirmekte. İşverenin işçiyi gözetme bor-cu da bunların arasında yer alıyor ve işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülük ve sorumlu-luklarının normatif kaynağını oluşturuyor.

MEVZUATIN DÖKÜMÜ

67 ı ARALIK 2015

Ülkemizde uluslararası ortalamalara göre yük-sek düzeyde iş kazası yaşanması ve kamuoyun-da konuyla ilgili duyarlılık gelişmesi üzerine kamu tarafından bu alanda daha ayrıntılı düzenleme yapılması gereksinimi duyulmuş bulunuyor. Bu çerçevede 4857 sayılı İş Kanununun “İş Sağlığı ve Güvenliği” başlıklı beşinci bölümü kaldırılarak 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kabul edilmiş ve 30/6/2012 tarihinde yayımlanmış bulu-nuyor. 6331 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanuna göre çok daha fazla işyerini kapsayan bir düzenleme ve 1/7/2016 itibariyle kapsadığı tüm işyerleri açı-sından yürürlüğe girmiş olacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinin ilk fıkrasına göre işverenlerin bu alandaki sorumlu-lukları uzun bir listeden oluşuyor: (a) mesleki risk-lerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapılması, (b) işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının iz-lenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların gideril-mesinin sağlanması, (c) risk değerlendirmesi yapıl-ması, (ç) çalışana görev verirken çalışanın sağlık ve

güvenlik yönünden işe uygunluğunun göz önüne alınması ve de (d) yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirlerin alınması.

Aynı maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ise ko-numuz açısından esas önemli olan hükümleri içe-riyor ve sırasıyla izleyen şekilde: “İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işve-renin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz”, “Çalı-şanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlü-lükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.”

Kanunun bu hükümlerini okuyanlar işverenlerin iş sağlığı ve güvenliğinden her zaman tamamen sorumlu olduğunu düşünebilir. Ancak durum öyle değil. Zira madde her şeyden önce yükümlülükleri düzenlemekte, hukuken farklı bir kavram olan so-rumlulukları değil. Ayrıca sorumluluğun tamamen işverende kalacağına ilişkin bir hüküm de içerme-mekte.

iŞ saĞLIĞI VE GüVEnLiĞikaYnakLI sOrumLuLukLarKonunun daha rahat anlaşılması için öncelikle iş-verenlerin iş sağlığı ve güvenliği kaynaklı sorum-luluklarına, yani iş sağlığı ve güvenliğine ve de mevzuatına uyumsuzluk (veya bu yönde iddialar) nedeniyle işverenlerin altına girebileceği sorum-

Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,

organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, konuları İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinin ilk fıkrasında yer alıyor.

68 ı ARALIK 2015

luluklara bakmak gerekiyor. Bahse konu sorumlu-luklar hukukun birçok dalını ilgilendirdiği gibi eşza-manlı olarak uygulanabilmeleri nedeniyle de önem taşıyor.

Birincisi, 6331 sayılı Kanun ve sair mevzuata aykırılıktan dolayı verilebilecek idari para cezaları ve işin durdurulması gibi diğer yaptırımlar. İkincisi, ölüm ve yaralanma olayları sonucunda gündeme gelen Türk Ceza Kanunu kapsamındaki soruştur-ma ve kovuşturmalar. Üçüncüsü, Sosyal Güvenlik Kurumunun 5510 sayılı Kanun kapsamında açtığı rücu davaları, yani işçiye yapmak zorunda olduğu ödemeyi -belirli koşullara tabi olarak- işverenden talep etmesi. Dördüncüsü, zarar görenlerin Türk Borçlar Kanununa göre açabileceği maddi ve ma-nevi tazminat davaları. Beşinci ve son sorumluluk kaynağı ise hizmet akitleri ve toplu iş sözleşmeleri gibi iş hukukundan kaynaklanabilecek borçlar.

Anlaşılacağı üzere işyerinde ölümlü kaza gibi istenmeyen durumlar olması halinde işverenlerin uzun yıllar farklı farklı mahkemelerde sürünmesi ve büyük yükler altına girmesi mümkün. Üste-lik bu 6331 sayılı Kanuna ve sair mevzuata tam olarak uyum gösterilse bile gerçekleşebilir. Zira mevzuata uyum iş sağlığı ve güvenliği riskini or-tadan kaldıran değil, hafifleten bir etken.

iŞVErEnLEr sOrumLuLukLarInInasIL HaFiFLEtir?Elbet ki sorumluluklarının dağıtılmasıyla. Bu iş-verenin sorumluluklarından kaçınması ya da bunların gereğini yerine getirmemesi anlamına gelmiyor. Mevzuat riskinin yönetimi kapsamında sorumlulukların paylaştırılması ve böylelikle iş-verenin kusurunun azaltılması için gerekli adım-ların atılmasını gerektiriyor.

Hemen belirtelim ki işverenin iş sağlığı ve güvenliğinden kaynaklanan sorumluluğu kusur sorumluluğu esasına dayalıdır. Bunun yegâne istisnası ise Türk Borçlar Kanununun 71’inci mad-desinde yer alan tehlike sorumluluğu düzenle-mesidir. Bunun haricinde kusursuz sorumluluk ya da özel hukuka özgü olmayan sorumluluk türleri işverenler için geçerli olmayıp işverenler ancak kusurları oranında sorumlu tutulabilir. Ni-tekim 6331 sayılı Kanunun yukarıda yer verdiği-miz 4’üncü madde hükümleri de -yaygın kanının aksine- bunun tersini belirtmemektedir.

İşverenlerin sorumlulukların paylaştırılmasına yönelik olarak atabileceği adımlar her işyerinin kendi özelliklerine göre saptanmalıdır. Ancak konuyla ilgili örnek babında birkaç öneri veril-mesi mümkündür.

Birincisi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işyerinin çalışanları tarafından verilebileceği gibi dışarıdan hizmet alımı yöntemiyle de temin edilebileceğini belirtmektedir. Günümüz işletmeciliğinde dış kay-

nak kullanımının kazandığı önem de dikkate alına-rak özellikle iş güvenliği hizmetinin işletme dışından alınması sorumlulukların paylaştırılması açısından daha isabetlidir. Ayrıca bu hizmetlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin ekinde yer alan (ancak Yönetmelikte atıfta bulunulmayan) tip sözleşmeler ya da karşı taraftan gelecek sözleş-meler yerine işverenin kendi hazırlatacağı ve hiz-met sunucusuna ek yükümlülükler getiren sözleş-meler aracılığıyla temin edilmesi yerinde olacaktır. İşveren ayrıca kendisine gerekli yazılı bildirimlerin yapılmasını ve onaylı defterin usulüne uygun şekil-de doldurulmasını temin etmelidir.

İkincisi, işverenler iş sağlığı ve güvenliği konu-sunda işveren vekillerini kullanmalıdır. İşveren ve-kili kavramı 4857 sayılı İş Kanununda işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yö-netiminde görev alan kimseler olarak tanımlanmış bulunup iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerine bunların yazılı görev tanımlarında yer verilmesi el-zemdir.

Üçüncüsü, işçilerin özlük dosyalarında iş sağlı-ğı ve güvenliği süreç ve tedbirlerine ilişkin gerekli belgeler bulunmalı, iş sağlığı ve güvenliği kuralları-na aykırı hareket eden işçilerin savunması alınarak kendilerine ihtar verilmeli, tekrar eden durumlarda iş akdinin feshi değerlendirilmelidir.

Bu ve benzeri önlemler işverenin sorumluluğu-nu ortadan kaldırmayacak, ancak kusurunun daha düşük değerlendirilmesini temin edecektir. İşvere-nin iş sağlığı ve güvenliği alanında kusursuz so-rumluluğu olmadığından da uygun bir mevzuatın riski yönetimi gerçekleştirilmiş olacaktır. Mevzuat riski yönetimi anlayışının işletmelerin tüm faaliyet alanlarına yansıtılması önemlidir.

İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine

uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi

ve uygunsuzlukların giderilmesinin sağlanması

da İşverenin genel yükümlülükleri

arasındadır.

MEVZUATIN DÖKÜMÜ

69 ı ARALIK 2015

MAKALE

70 ı ARALIK 2015

Alüminyum Dökümde Hidrojen ve Çekinti Porozitesi Oluşumu ve Etkileşimi

Otomotiv endüstrisi; artan çevresel baskılar ve

ülkelerin emisyonları azaltma hedeflerine bağlı

olarak taşıt kaynaklı emisyonları azaltma ile artan

yakıt fiyatlarına bağlı olarak araç kullanım maliyet-

lerindeki artış nedeniyle, yakıt kullanım miktarını

düşürme hedefleri koymuştur. Buna paralel ola-

rak; gerek yurtdışında gerekse ülkemizde alümin-

yum döküm sektörü büyümektedir.

Alüminyum döküm üretim prosesinde hurda

kayıplarının artmasına ve ürünün mekanik özellik-

lerinde azalmaya neden olan iki ana problem; hid-

rojen gazı ve çekinti boşukları veya poroziteleridir.

Hidrojen ve çekme boşlukları alüminyum içinde

ayrı ayrı oluşabildikleri gibi, birlikte aynı bölgede

bulunabilmektedir. (Bakınız resim 1)

resim 1. Hidrojen ve çekinti boşlukları

Bu boşlukların ayrı veya birlikte oluşumunu etkile-

yen altı parametreden bahsedebiliriz:

1. Soğuma hızı

2. Ortam basıncı

3. Tane boyutu

4. Ötektik silis modifikasyonu

5. Çözünmüş hidrojen miktarı

6. Çekirdek miktarı

Bu altı parametrenin oluşturduğu bir denge sis-

teminden söz etmek mümkün. Bu parametrelerin

miktarına bağlı olarak, hidrojen ve/veya çekinti ve/

veya iki hidrojen+çekinti oluşabilmektedir. Çoğu

zaman, boşluğa çekinti veya hidrojen gazı boşlu-

ğu olarak isimlendirmek bile mümkün olamamak-

tadır ve ikisinin bileşimi hidrojen-çekinti boşluğu

olarak adlandırmak daha doğru olacaktır.

Hidrojen gazı boşluğu oluşumu

1. Ortamdan sıvı alüminyumun nem / hidrojen

kapması:

Aşağıdaki reaksiyonlar gereğince; sıvı alüminyum

ortamdaki su buharı ile reaksiyona girerek, hid-

rojen gazı ve alüminyum oksit oluşturur. Hidrojen

gazı da atomik düzeyde çözünür:

2Al+3H2O→Al

2O

3+3H

2 [1]

H2→2H [2]

Alüminyumda hidrojen çözünürlülük grafiğine

göre; en fazla hidrojen çözünürlülükleri aşağıdaki

gibidir: (Bakınız resim 2)

• 750 0C de sıvı Al da, 1.3cc/100gr hidrojen

çözünür

• 700 0C de sıvı Al da, 0.9cc/100gr hidrojen

çözünür

• Katı Al da, 0.03cc/100gr hidrojen çözünür

2. Alüminyumun katılaşması ve hidrojen gazı boş-

luğunun oluşması:

Sıvı ve katı alüminyumdaki hidrojen çözünürlülü-

ğü arasındaki fark (0.7- 0.03 cc/100 gr) nedeniyle,

CAn DEMİr Componenta Dökümcülük

Kalite Sistemleri Çevre İSG Arge Müdürü

Otomotiv endüstrisinde yakıt kullanım miktarını düşürme hedefleri, alüminyum döküm sektöründe de çalışmalar yapılmasına yol açtı. Her geçen gün daha fazla büyüyen alüminyum döküm sektörü, özellikle hurda kayıplarının artmasına ve mekanik özelliklerde azalmaya neden olan iki ana problem üzerine odaklandı.

Hidrojen gazı porozitesi Çekinti porozitesi Hidrojen gazı + Çekinti porozitesi

71 ı ARALIK 2015

alüminyum katılaşırken hidrojen katılaşan bölge-

lerden sıvı faz bölgelerine doğru atılır. (Bakınız

resim 3)

Sıvı faz içinde artan hidrojen ile, aşağıdaki Sievert

kanununa göre bir basınç oluşturur:

Gaz basıncı= PG ≥/< PA + PM + Pσ [3]

Pσ = ([HL]/k)2 =Sıvı faz içindeki hidrojen gazı ba-

sıncı

PA = Atmosfer basıncı (Sabittir)

Pσ = 2σ/r = Yüzey gerilimin oluşturduğu basınç

PM = Statik metal basıncı (Bir döküm için sabittir)

k = Sıvı metal fazı için Sievert sabiti

HL = Sıvıdaki hidrojen miktarı

r = Porozite çapı

Sıvı metal içindeki gaz basıncı (PG) diğer ortam

basınçlarına eşit oluştuğunda, ilk gaz porozitesi

(Hidrojen molekülü) oluşur.

PG = PA + PM + Pσ [4]

2H → H2 [5]

Atomik düzeyde ilk oluşacak H molekülünün den-

ge haline gelmesi için, ilk oluşacak hidrojen poro-

zitesinin çapının çok küçük olması nedeniyle (Pσ =

2σ/r) gereken hidrojen basıncı (PG) çok yüksekdir.

(~30,000 atm) Bu zorluk, sıvı metal içinde mevcut

ilk katılaşma ortamları (empuriteler, refrakter, kalıp

duvarı, dendrit yüzeyleri, vs) ile aşılır.

İlk porozite oluşumu sonrası, porozitenin geliş-

mesi sıvı metal içinde hidrojenin yayılımına (difüz-

yon) bağlıdır.

Oluşan hidrojen porozitesi, çekinti ile ile etkileşimi

yok ise; görünüş itibariyle yuvarlak, yüzeyi düzgün

ve kesit üzerinde homojen olarak dağılmıştır.

Hidrojen gazı boşluğunu etkileyen parametreler:

1. Soğuma Hızı:

Hidrojenin yayılımı ve oluşan porozitelerin büyü-

mesi; katılaşma öncesi geçen süre ile doğru oran-

tılıdır. Soğuma süresi arttıkça, bu süre kısalacaktır.

Bu nedenle; soğuma hızı arttıkca, hidrojen poro-

ziteleri küçülecek ve daha homojen dağılacaktır.

2. Ortam Basıncı:

Formül [4] gereğince, ortam basıncı arttıkca ilk

çekirdeklenme için gerekli hidrojen basıncı arta-

cağı için, hidrojen porozitesi oluşumu gecikecek

ve katılaşma öncesi büyüme için zaman bulama-

yacaktır.

Alüminyum-da hidrojen çözünürlülüğü

SievertKanunu

Farklı ortam basıcı altında oluşan gaz boşlukları (Sol=80 mbar vakum altın-da, sağ=atmosfer

basıncı altında, yaklaşık 1000

mbar)

Çözünmüş hidrojenin katılaşan bölgelerden son katılaşan bölgeye atılması

rESİM 2

rESİM 4

rESİM 5

rESİM 3

H H

H

H H

H

P

P P

PG

M A

σ

MAKALE

72 ı ARALIK 2015

Bu nedenle; Ortam basıncı arttıkça, hidrojen

poroziteleri oluşamayacak veya küçülecektir.

3. Tane Boyutu:

Tane küçüklüğü iki nedenle oluşur:

1) Tane küçültme amacıyla sıvı metale ilave

edilen çekirdek sağlayıcı TiB türü katkılar ( ilk gaz

porozitesi oluşumu için katılaşma çekirdeklerini

sağlarlar).

2. Soğuma hızının yüksek olması.

Tane boyutu küçükse, daha küçük ve homojen

dağılımlı gaz porozitesi oluşacaktır.

4. Ötektik Silis Modifikasyonu:

Modifiye edicilerin (Na, Sr,) kullanımı ile Pσ (Sıvı/

porozite ara yüzeydeki yüzey gerilimi nedeniyle

oluşan basınç) daki azalma sonucu, gaz porozite-

si oluşumu (çekirdeklenme) kolaylaşır. Sıvı metale

ilave edilen Sr türü modifiye edici katkılar, sıvı me-

talin hidrojen kapma eğilimini arttırır. Ayrıca dolaylı

olarak sıvı metalde ilk katılaşma için katılaşma çe-

kirdeklerinin artışına neden olurlar.

Bu nedenlerle; Prosesde hidrojen giderme/

kapma kontrol altında değil ise; hidrojen porozite-

sinde artış olacaktır. Eğer bu katkılar sıvı metalde

çekirdek artışına neden oluyor ise, porozite sayısı

artacak, fakat boyut küçülecektir.

5. Çekirdek Miktarı:

Sıvı metalde bulunan kalıntı, oksit gibi madde-

ler ilk gaz porozitesi oluşumunu kolaylaştırırlar.

Bu nedenle; Çekirdek miktarı arttıkca, daha küçük

ve homojen dağılımlı gaz porozitesi oluşacaktır.

6. Çözünmüş Hidrojen Miktarı:

İlk porozite oluşumu için gerekli hidrojen basıncı

seviyesine katılaşmada daha erken ulaşılacak ve

hidrojen yayılımı daha hızlanacaktır. (Driving force

artacak) Bu nedenle; çözünmüş hidrojen miktarı

arttıkca, daha büyük ve homojen dağılmayan gaz

porozitesi oluşacaktır. (Bakınız resim.6)

Çekinti Boşluğu Oluşumu

Sıvı ve katı alüminyumun yoğunlukları arasındaki

fark nedeniyle, katılaşma esnasında yüzde 7 ci-

varında hacimsel küçülme oluşur. Dökümde katı-

laşan bölgeler, bu hacimsel küçülmeyi sıvı bölge-

lerden karşılarlar. Bu yeterli olmadığı durumlarda,

döküm parçası üzerinde veya iç kesitde çekinti

olarak adlandırılan boşluklar oluşur.

Döküm parçanın katılaşması esnasında; ilave

metal ihtiyacı rezerve metal (besleyici) veya yol-

luktan karşılanır. Uygun yolluk ve kalıp tasarımı ile

yönlü katılaşma sağlayarak katılaşma esnasındaki

sıvı metal transferi sağlanır.

İki tip çekinti oluşmaktadır:

1. Primer (Makro) Çekinti:

Parça tasarımı, kalıp ve yolluk tasarımı uygun ol-

madığı durumlarda ve buna bağlı olarak yüzde

7’lik hacimsel küçülmeyi karşılamak için yeterli sıvı

metal sağlanamadığı durumlarda oluşur. Yüzeyde

ve kesit içinde görülür. Makroçekinti Tipleri: (Bakı-

nız resim 7)

- İç kesit boşlukları

- Yüzey çöküntüleri

Makroçekintiyi önlemek için besleyiciler kullanılır.

2. Sekonder (Mikro) Çekinti:

Geniş katılaşma fazına sahip alaşımlarda; katılaş-

ma sırasında oluşan dendritler arasından sıvı me-

tal ihtiyacı karşılanır. Büyüyen dendrit kolları bu

sıvı metal geçişine imkan vermediği durumlarda

dendritler arası mikroboşluklar oluşur. (Bakınız

resim 8)

Çekinti boşluğu oluşumunu etkileyen parametreler:

1. Sıvı metal kompozisyonu

2. Çekirdek miktarı

3. Katılaşma hızı

4. Yönlü katılaşma tasarımı (Kalıp tasarımı, yol-

luk sisemi tasarımı, parça tasarımı

Hidrojen gazı ve çekinti boşlukları ilişkisi

Hidrojen gazı porozitesi ve çekinti porozitesi

geçmişte iki ayrı problem olarak ele alınmış ve

Farklı hidrojen miktarların-da hidrojen porozitesi oluşumu

rESİM 6

DI=1 DI=3 DI=8 DI=12

Cavity

Casting

PipePrimer (Makro)

çekinti boşluğu

rESİM 7

73 ı ARALIK 2015

ayrı tedbirler öngörülmüşken, günümüzde iki et-

ken beraber ele alınmaya ve ikisi arasındaki ilişki

irdelenmeye başlanmıştır.

Pratikdeki gözlemler: (Bakınız resim.10)

1. İki porozite birlikte görülebilmektedir.

2. Bazı poroziteleri hidrojen ve çekinti porozitesi

olarak ayırmak zordur.

3. Her iki porozite tipini etkileyen parametreler

benzerlik göstermektedir.

4. Pratikde, besleme zorluğu çekilen parça kesit-

lerinde, çekintiyi dağıtabilmek için bir miktar gazlı

döküm tercih edilmektedir.

5. Pratikde, akışkanlığı arttırmak için gazlı döküm-

ler tercih edilmektedir.

Sonuçlar:

1. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi oluşu-

mu esnasında etkileşim içindedir.

2. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi olu-

şumlarında benzer faktörlerin etkisi altındadır.

3. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi ayrı ayrı

oluşabildiği gibi, aynı kesitde aynı bölgede bera-

ber ve birlikte aynı poroziteyi (Çekinti-Hidrojen

Porozitesi) oluşturabilirler.

4. Bu ilişkinin sonucu olarak; hidrojen ve çekinti

porozitesi ile mücadele için yeni yöntemler geliş-

tirilmelidir

5. Hidrojen gazının çekinti porozitesi üzerindeki

olumlu etkisi ve bunun sonucu olarak; mekanik

özelliklerde iyileşme, dökümcüler için kullanılması

gereken bir araçtır.

Sekonder (Mikro) çekinti boşluğu

Mikro çekinti – Dendrit ilişkisi

Hidrojen ve çekinti bera-

ber oluşma durumları

rESİM 8

rESİM 9

rESİM 10

a) Dendrit kolları arasında mikroçekinti oluşabilir.

b) SDAS (İkincil Dendritik Kol Mesafesi) küçül-

dükce, daha eşit/homojen dağılımlı mikroçekinti

porozitesi oluşur.

c) Kısa birincil dendritik kol mikroçekintiyi önle-

meye yardımcı olur.

d) Alüminyum alaşımında dendritlerarası mikro-

çekinti.(x80)

(a)

(b)

(c) (d)

Döküm sanayimizin ilk yöneticilerinden TÜDÖKSAD 39 nolu

üyesi, Anadolu Döküm Sanayi A.Ş. Genel Müdürlerinden

Sayın Engin GÜNDÜZ 5 Aralık 2015 tarihinde vefat etmiştir.

Merhuma Allah’tan rahmet, ailesine, yakınlarına ve

camiamıza sabır ve başsağlığı diliyoruz.

Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu

vEFAT vE BAŞSAğlIğI

MAKALE

74 ı ARALIK 2015

Temiz Çelik Döküm Parçalar İçin Yeni Nesil Seramik Köpük Filtreler: STELEX ZR ULTRAZorluk derecesi yüksek ve aynı zamanda daha fazla filtreleme verimliliğine gereksinimi olan çelik döküm uygulamalarında, tutarlı performans sağlayan filtreleme sistemlerine ihtiyaç duyulduğu görülmekteydi. Bunun sonucunda STElEX ürün ailesini tamamlayan, özellikleri arttırılmış, zirkon bazlı seramik filtreler geliştirildi.

nick Child - Foseco International Limited

Evren Arıkan - Foseco Türkiye

GEÇmiŞÇelik döküm parçalar, geniş uygulama alanı olan

genellikle çok bileşenli ve karmaşık sistemlerin

yüksek teknoloji içeren elemanlarıdır. Bu döküm-

ler birçok endüstride kullanılmaktadır. Örneğin:

• Demiryolu araçları – motor ve fren gibi emni-

yet parçaları,

• Enerji – yüksek basınç pompa ve valfleri, nük-

leer reaktör parçaları gibi ağır işe dayanıklı emni-

yet kritik dökümler,

• Savunma Sanayi – askeri platform parçaları

ve askeri uçakların emniyet kritik bileşenleri için

yüksek özellikli dökümler.

Üretilen çelik dökümlerin karmaşıklığı ve sağ-

lamlığı hızla artmakta ve piyasanın talebinde bir

düşüş beklenmemektedir. Örneğin, otomotiv sek-

töründe çalışma sıcaklıkları gitgide artmakta olan

yüksek verimli motorların turbo besleme muha-

fazaları ve ekzoz manifoltlarında paslanmaz çelik

kullanılmaktadır.

Seramik köpük filtreler çelik döküm sektöründe

ilk olarak 1980’lerin sonlarında kullanıldı ve çelik

filtrasyon sistemleri ve uygulamaları ile ilgili tekno-

loji sürekli geliştirdi. Şimdi, seramik köpük filtreler

en ufak bir inklüzyonun bile hurdaya neden olabi-

leceği küçük parçalardan, 40 tonu aşan ağırlıktaki

döküm parçalara kadar uygulanmaktadır.

Filtreler, dökümcüler için çok sayıda fayda sağ-

lamak adına başlıca iki işlevi yerine getirir:

• Filtreleme

- Sıvı metal içerisindeki metalik olmayan inklüz-

yonları filtre ön yüzünde tutmak; küçük parçacıklar

daha sonra filtre yapısı içerisindeki çeşitli kimyasal

ve fiziksel mekanizmalar sayesinde tutulmaktadır.

Çeşitli araştırmalar filtrelerin yaklaşık yüzde 80 ve-

rimle inklüzyonu önlediğini göstermektedir.

• Akış Kontrolü

- Metal akışındaki enerjiyi azaltarak kalıp dolumu

esnasında türbülans oluşumunu en aza indirmek

Çelik dökümde filtrasyonun faydaları parça

sağlamlığının artması, daha az hurda, daha az dü-

zeltici işlem süresi ve maliyeti, döküm yüzeyi kali-

tesinin artması ve muayene işlemlerinin azaltılma-

sı olarak belgelenmiştir.

Modern Döküm dergisi “48. Dünya Döküm Ra-

kamları” çelik döküm global üretiminin 11 milyon

ton olduğunu göstermektedir. Pazar araştırmaları,

dünyada üretilen çelik döküm parçaların yüzde

8’den azının filtre edildiğini tahmin etmektedir. Bu

da 10 milyon tondan fazla dökümün filtrelenmedi-

ğini işaret etmektedir.

Foseco, çelik filtrasyon teknolojisinin yaygınlaş-

masının neden daha hızlı olmadığı ve daha yüksek

bir seviyeye ulaşmadığını anlamak için bir piyasa

araştırması yaptı. Döküm boyutu (bugünün şart-

larıyla bazı döküm parçalar filtrelemek için çok

büyük), döküm tipi (bazı döküm parçalarda kalite

beklentisi çok düşük olabiliyor), coğrafya (işgücü

maliyetlerinin düşük olduğu yerlerde taşlama-kay-

nak işçiliği tercih edilebiliyor) gibi birçok neden sa-

yılabilir. Birçok dökümhanenin filtrasyon teknoloji-

sini kullandığı biliniyor ancak yalnızca belirli oranda

parçada filtre uygulamaktalar; bunun nedeni, filtre

uygulamasının problem yaratma ve döküm prose-

sinde (özellikle kalıp dolumunda) süreksizliğe ne-

den olması endişesidir. Bunların yanında döküm

üreticileri tarafından yüksek verimli filtrelere talep

olduğu açık bir şekilde tespit edilmiştir.

75 ı ARALIK 2015

stELEX Zr uLtra’nın GelişimiZorlu uygulamalarda daha tutarlı bir performans

sağlanan, süzme verimliliği geliştirilmiş bir çelik

döküm filtreleme sistemine ihtiyaç doğmuştu.

Bunun sonucunda STELEX ürün yelpazesini ta-

mamlayacak, özellikleri geliştirilmiş zirkon esaslı

seramik köpük filtreler piyasaya sunulmuştur.

STELEX ZR ULTRA gelişmiş zirkon seramik tek-

nolojisine dayanır ve filtre çevresini saran seramik

bir çerçeve içermektedir. Bu kombinasyon filtre

ağırlığını düşürürken, sıvı çeliğin ilk darbe ve filtre-

den geçişi sırasında gereken mukavemeti sağla-

maktadır. Düşük ağırlık, filtre yapısı içerisinde gö-

zenek tıkanmasını azaltır ve ince gözenekli filtre

ile daha tutarlı performans sağlar. Buna ek olarak,

çerçeve ve seramiğin sağlamlığı sayesinde filtre

ufalanması minimuma indirilmiştir. Dolayısıyla dö-

küm parçada oluşabilecek filtre ile ilgili potansiyel

hatalar azaltılmıştır.

- STELEX ZR ULTRA 10 – İri gözenekli

- STELEX ZR ULTRA 15 – İnce gözenekli

STELEX ZR ULTRA 10 ile amaçlanan filtreye

temas eden metalin donmasını önlemek ve filtre

tıkanma öncesi metal akış hızı ve kapasite açısın-

dan tekrarlanabilir performans sağlayan bir filtre

olmasıdır . STELEX ZR ULTRA 15 ise yüksek özel-

likler içeren ve daha fazla sağlamlık gerektiren,

yüksek alaşımlı döküm uygulamaları için gelişmiş

filtrasyon verimliliği sağlamaktadır.

STElEX Zr UlTrA karakterizasyonu

Foseco filtre ürünlerini tanımlamak ve karşılaştır-

mak için çok çeşitli laboratuvar testleri uygulamak-

tadır. Buna ek olarak, testler ve değerlendirmeler

laboratuar test dökümhanesinde ergimiş çelik ile

gerçekleştirilir ve daha sonra gerçek dökümhane-

lerde denenir.

STELEX ZR ULTRA filtrelerin geliştirmesinde

kullanılan testlerin bazıları burada ayrıntılı olarak

açıklanmıştır.

Hava Akışı / Basınç Düşüşü

Testin Amacı

Test, bir filtreden belirli hızlarda hava geçerken

oluşan direnci ölçmek için kullanılır. Filtenin alt

ve üst bölgesindeki hava basıncı karşılaştırılarak

“Basınç Düşüşü” değeri elde edilir. Bu sonuçlar,

o filtrenin ergimiş metal akışına karşı göstereceği

direnci belirler.

Ortam basıncı ve iç basınç arasındaki fark ile

basınç düşüşünün belirlenmesi

Hava emiş oranı 300, 600, 900 ve 1200 m3/saat

Test Sonuçları

Test STELEX ZR 10ppi, STELEX ZR ULTRA 10 ve STE-

LEX ZR ULTRA 15 filtre performanslarını karşılaştır-

mak için yapılmıştır. Her tip filtreden elli adet değer-

lendirildi ve sonuçlar grafikteki gibi sunulmuştur.

STELEX ZR ULTRA Ürün Yelpazesi

Elektron miksokobun-da STELEX ZR ULTRA’nın sinterlenmiş yapısının görünüşü

Yeni filtreler iki farklı poro-zitede üretil-mektedir:

“Basınç Düşüş Tes-

tleri” ilkelerini gösteren diyagram

ŞEKİl 1

ŞEKİl 2

ŞEKİl 3

ŞEKİl 4

MAKALE

76 ı ARALIK 2015

STELEX ZR ULTRA 10 filtrelerin daha iyi filtreleme

sağlaması için daha ince gözenekli imal edilmesi-

ne rağmen test sonuçları STELEX ZR ULTRA 10 filt-

relerde standart STELEX ZR 10ppi filtrelere göre

yüzde 9 daha düşük basınç düşüşü olduğunu

göstermektedir. STELEX ZR ULTRA 15 filtrelerde

basınç düşüşü standart STELEX ZR 10ppi filtrelere

göre sadece az oranda yüksektir, bu da STELEX

ZR ULTRA 15 filtrelerin süzme verimliliğinin arttı-

rılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalarda kullanı-

labileceğini göstermektedir. Buna ek olarak, akış

oranı performansında ULTRA sonuç dağılımının

tutarlılığı ergimiş çeliği süzmede daha fazla güven

vermektedir.

Ufalanma

Testin amacı ve açıklaması

Seramik köpük filtreler kırılabilirlik derecesine

sahiptir. Bu, filtrenin şekliyle ve seramik yapısı

ile ilgilidir. Ufalanma genellikle filtreleri taşıma ve

nakliye sırasında filtreden kopmuş olan çok küçük

parçalardır. En kötü durumda küçük filtre parçaları

döküm parça içerisinde bulunabilir. Foseco tara-

fından kullanılan en yaygın ufalanabilirlik testi, bir

tam kutu filtreye titreşim uyguladıktan sonra etki-

sinin incelenmesidir.

Kullanıma hazır bir kutu filtre raftan alınarak aşağı-

da özetlenen teste tabi tutulur;

• Filtreler dikkatlice kutudan çıkarılır ve kopmuş

olan tüm filtre parçaları toplanır.

• Toplanan parçaların toplam ağırlığı kaydedilir

• Kutu tekrar paketlenip bantlanır.

• Kutu titreşimli tablaya bağlanarak sabitlenir

• Kutuya kontrollü (frekans ve genlik bakımın-

dan) bir şekilde titreşim uygulanır.

• Filtreler tekrar dikkatlice kutudan çıkarılır ve

kopan tüm parçalar toplanır.

• Titreşim ile kopan parçaların toplam ağırlığı

kaydedilir.

Test Sonuçları

4 kutu 75x75 STELEX filtre ile yapılan testlerin so-

nuçları tabloda özetlenmiştir.

Kutudaki filtre adeti

Ortalama filtre ağırlığı (gram)

Basınç düşüş testi sonuçları

ŞEKİl 5

ŞEKİl 6

ŞEKİl 7

ŞEKİl 8

Kutudaki filtre sayısı

Ortalama filtre

ağırlığıgram

Kutudaki toplam

filtre ağırlığıgram

Vibrasyon öncesi kutu

içindeki tanecik miktarıgram

Vibrasyon öncesi tanecik miktarı

%

Vibrasyon sonrası tanecik miktarıgram

Vibrasyon sonrası tanecik miktarı

%

STELEX ZR75x75x25/10ppi

117

117

135

135

105.5

105.5

84.5

84.5

12344

12344

11408

11408

5.3

4.1

1.5

1.3

0.043

0.033

0.013

0.011

4.0

3.9

0.8

0.9

0.032

0.032

0.007

0.008

STELEX ZRULTRA 1075x75mm

77 ı ARALIK 2015

Bir kutudaki filtre ağırlığı

Titreşim Öncesi Kutudaki Parçalar (gram)

Titreşim Öncesi Ufalanma

Titreşim Sonrası Kutudaki Parçalar (gram)

Titreşim Sonrası Ufalanma

Titreşim öncesi ve titreşim sonrası ufalanma

miktarında standart STELEX ZR‘ye kıyasla STELEX

ZR ULTRA 10‘da yüzde 70-80 oranında azalma ol-

duğunu göstermektedir.

Sıvı Metal “Priming” Testi

Testin amacı ve açıklaması

Filtrenin “priming” kabiliyeti (dökümün ilk ba-

şında ergimiş çeliğin filtrenin içerisinden don-

madan geçmesi) çok önemli bir özelliktir. Li-

küdüs sıcaklığına yakın sıcaklıklarda dökülen

alaşımlarda sorun yaşanabilir; karbon çeliği

ve düşük alaşımlı çelikler genellikle bu şekilde

dökülür.

Foseco çelik döküm filtrelerinin “priming” ka-

biliyetini ölçmek için Casting Technology Inter-

national ile birlikte geliştirdiği bir test yöntemi

kullanmaktadır.

Her deneyde aynı türden beş adet

100x100x25mm filtre test edilmektedir. Filtreler

birbirine denk kalıplara yatay pozisyonda dik

yolluk altına yerleştirilmektedir. Filtrenin hemen

çıkışındaki yatay yolluk kalıbın dışına kadar

uzanmaktadır ve kalıbın dışına çıkan sıvı çeliği

toplamak için bir hazne yerleştirilmektedir.

Düşük alaşımlı çelik (WCB ASTM 216 (C

%0,25, Si %0,5, Mn %1)) ergitilip KALTEK ile

astarlanmış devirmeli bir pota içerisine dökü-

lür (gerekli sıcaklık kontrolünü sağlamak için

KALTEK astar gereklidir). Belirli bir metal sı-

caklığında, yaklaşık 30kg ergimiş çelik kalıbın

havşasına dökülür ve filtrenin “priming” süresi

kaydedilir (priming süresi, metalin döküme baş-

lama anı ile kalıptan çıkış anı arasında geçen

süre olarak tanımlanır). Potadaki metal soğu-

maya devam ederken, belirli sıcaklıklarda diğer

filtrelerle test tekrarlanır.

Test Sonuçları

Tabloda STELEX ZR 10ppi ile STELEX ZR ULTRA

10 arasındaki “priming” sonuçlarının detayları kar-

şılaştırılmıştır.

Döküm Sıcaklık Aralığı °C

Sıcaklık °C

Başlangıç Süresi (Saniye)

Sonuçlar açıkça göstermektedir ki, geleneksel

Zirkon filtrelere göre STELEX ZR ULTRA 10 filtreler

çok daha düşük sıcaklıklarda metal akışını başlat-

maktadır.

Sıvı Metal Süzme Kapasitesi ve Debi

Testin amacı ve açıklaması

Filtrelerin tekrarlanabilir ve tutarlı sıvı metal süzme

kapasitesi ve debi sağlaması kalıpların gereken

süre içerisinde doldurulması için önemlidir.

Foseco filtrelerin sıvı çeliği süzme kapasitesi

ve debi değerlerini ölçülmek ve kayıt altına almak

için Castings Technology International ile birlikte

bir test tanımlamıştır.

“Priming Testi”de kullanılan kalıpların aynısı,

100x100x25mm filtre için daha büyük bir döküm

havşası ile kullanılmıştır. Havşanın üst noktasının

filtreden yüksekliği 50cm’dir. Yolluk sistemi filtrenin

en dar kesit olacağı şekilde tasarlanmıştır (metal

akış hızını sınırlayıcı faktör filtredir). Kalıp çıkışına bir

toplama haznesi yerleştirilmiştir; bu toplama hazne-

si endüstriyel standartlara göre ölçeklendirilmiştir.

600 kg düşük alaşımlı çelik (WCB ASTM 216 (C

%0,25, % Si, %0,5, Mn %1)) ergitilerek alttan akıt-

malı bir potaya aktarılır. Metal iyice deokside edi-

lir (%0,08 Al, %0,075 FeSiZr (%26Zr)) bu sayede

oluşan yüksek konsantrasyonlu metalik olmayan

inklüzyonlar filtrenin bloke olmasını sağlayacaktır.

Potadaki nozulun çapı 38mm‘dir ve döküm esna

Priming Testi

ŞEKİl 9

Döküm sıcaklık aralığı °C

STELEX ZR 10ppi

Sıcaklık °CBaşlangıç zamanı

SaniyeBaşlangıç zamanı

SaniyeSıcaklık °C

STELEX ZR ULTRA

1571 - 1580

1561-1570

1551-1560

1541-1550

1531-1540

1521-1530

1511-1520

1580

1570

1557

1547

1540

5

5

İptal edildi(kalıptan dolayı)

7

Yığılma yok

1551

1541

1537

1526

1517

5

7

5

10

16

MAKALE

78 ı ARALIK 2015

sında metalin akış kontrolü filtre tarafından sağ-

lanmaktadır.

Metal potadan 1600 - 1610°C’de dik yolluğu ta-

mamen dolu tutacak şekilde dökülür, bunun için

potadan akan metal gerektiğinde kısılmalıdır.

Filtreden geçen metal akış oranını ölçmek için

toplama haznesinin ağırlık değişimi bir bilgisayara

kaydedilir. Metal akış debisi 5 kg/sn‘nin altına düş-

tüğünde döküm durdurulur.

Test Sonuçları

Standart STELEX ZR 10ppi filtre ile STELEX ZR

ULTRA 10 filtre sonuçlarının karşılaştırması grafik-

te gösterilmiştir.

Ağırlık / kg

Zaman / saniye

Eğer, debinin önce 10 kg/sn’nin altına ve son-

ra da 5 kg/sn’nin altına düşmeden önce filtre-

den geçen metal miktarlarını karşılaştırırsak bu

tabloyu elde edebiliriz.

ŞEKİl 11

Filtre tipi Maksimum debiDebinin 10kg/s altına düşmesinden önce

Debinin 5kg/s altına düşmesinden önce

Filtreden geçen metal miktarı

218 kg

219 kg

274 kg

258 kg

14 kg/s

19 kg/s

STELEX ZR 10ppi

STELEX ZR ULTRA 10

ŞEKİl 10

79 ı ARALIK 2015

Filtre tipi

Filtrelerden geçen metalin ağırlığı

Maksimum Debi

Debi 10kg/sn’nin altına düşmeden önce

Debi 5kg/sn’nin altına düşmeden önce

Bu sonuçlar, iki filtre tipinin kapasitelerinin

karşılaştırılabilir olduğunu göstermektedir. Baş-

langıçta STELEX ZR ULTRA daha yüksek bir akış

hızına sahiptir, fakat ince gözeneklilik sayesinde

yüksek filtrasyon verimliliğine sahip olan bu filt-

re daha hızlı bir şekilde tıkanır.

Müşteri Değerlendirmesi

Avrupa‘lı büyük bir dökümhane STELEX ZR

ULTRA ürün performansını değerlendirip geri-

bildirim sağlayarak Foseco yardımcı olmuştur

ve artık yüksek miktarda ULTRA STELEX ZR 15

filtreleri kullanmaktadır.

Müşteri otomotiv sektörü için yüksek alaşımlı

çelik parçalar, özellikle egzoz manifoldu, turbo-

şarj gövdeleri ve her ikisinin kombinasyonunu

üretmektedir. Bu dökümler yüksek kalite stan-

dartlarında üretilmekte ve 1 mm’den küçük ink-

lüzyonlarda dahi sakat olarak ayrılmaktadır.

Dökümhanede 75x75x25mm 10ppi zirkon

köpük filtreler ile dökülen bir parçada cüruf ve

filtre parçaları kaynaklı sakat oranı yüzde 2 se-

viyelerindeydi. Bu dökümhane daha önce ince

gözenekli filtreleri kullanmaya çalışmış ancak

sıvı metalin dökümü ve akış ile ilgili problem-

ler nedeniyle uygun görülmemiştir. Daha son-

ra dökümhane 400 adet STELEX ZR ULTRA 15

denemiştir, değerlendirme sonuçları tabloda

gösterilmiştir.

Döküm Parça Bilgileri

Parça Tipi: Turboşarj Gövde

Alaşım: Paslanmaz Çelik

Brüt Ağırlık: 32 kg

Döküm Sıcaklığı: 1630 - 1640 °C

Hedeflenen Döküm Süresi: 3 - 4 saniye

Döküm Süresi / Saniye

Üretilen parça adedi

İşleme sonrası sakat oranı

Sonuç

Yapılan piyasa araştırmaları, çelik döküm uy-

gulamalarında daha sağlam parçalar ürete-

bilmek için, özellikle kalıp dolumunda tutarlı

performans sağlayacak, seramik köpük filtre

teknolojisinde geliştirme ihtiyacı saptamıştır.

Ayrıca, döküm prosesinde farklı zorluklara

neden olan 10ppi ürünlerden daha gelişmiş

filtreleme performansı sağlayacak seramik

köpük filtreler için bir talep olduğu görüldü.

Filtre çerçeveleme ve seramik teknolo-

jisinin kombinasyonu sayesinde, Foseco

STELEX ZR, PrO, KALPUR* ve HOLLOTEX*

gibi mevcut filtrasyon ürünlerini tamamlayan

STELEX ZR ULTRA 10 ve STELEX ZR ULTRA

15 filtreleri dökümhanelere sunmaktadır.

STElEX Zr UlTrA filtrelerin sağladığı fay-

dalar:

+ Akış kaynaklı potansiyel hataları azalt-

mak,

- Filtre içinden geçen metal miktarında ve

akış hızlarında tutarlılık,

- Sıvı metalin filtre ile ilk temasında soğu-

ma etkisinin azalması,

+ Döküm parça temizliğini arttırmak

- Sıvı çelikte daha ince gözenekli filtre kul-

lanmak (önceden bu mümkün değildi),

- Daha yüksek filtrasyon verimliliği ve daha

fazla türbülans kontrolü,

- Filtre etrafından metal sızma ihtimalinin

azalması,

- Filtrenin ufalanma miktarının azalmış ol-

ması sayesinde döküm parçaya filtre kırıntı-

larının sürüklenme olasılığının düşmesi.

ŞEKİl 12

10 ppi Filtre STELEX ZR ULTRA 15

2.8 - 3.1

63.000

2.1%

3.3. - 4.0

400

0.5%

Döküm zamanı / Sanıye

Üretilen parça sayısı

İşleme sonrası sakat oranı

İÇİMİZDEN BİRİ

80 ı ARALIK 2015

Türkiye döküm sanayisinde gerek mühendisliği gerekse doçentlik kariyeriyle önemli projelere imza atan ve araştırmacı kişiliğiyle 1974 yılından bu yana soyadı gibi büyük işler başaran Metin Başaran, Türkdöküm’ün İçimizden Biri köşesine konuk oldu. Başaran ile sektörün dünü, bugünü ve başarılı yarınlar için büyük resme nasıl bakılması gerektiği üzerine konuştuk.

İçimizden Biri:Metin Başaran

81 ı ARALIK 2015

Bugüne, yurtiçi ve yurtdışında ciddi uzmanlık

eğitimleri alarak ve araştırmacı kişiliğinizle bu

sağlam temel üzerine sürekli başarı inşa ederek

geldiğinizi biliyoruz. Kısa bir özgeçmişten baş-

layarak bu başarı hikâyenizi anlatır mısınız?

1941, Kahramanmaraş doğumluyum. Çocukluğum

Anadolu’da geçti. Babamın subay olması sebe-

biyle Kars, Kağızman, Edirne, Babaeski, Adapa-

zarı, Gaziantep gibi Anadolu topraklarının bir-

çok bölgesinde bulundum. Lise ikinci sınıfta ise

İstanbul’a geldim ve yurtdışı geçmişimi ayrı tutar-

sak, o gün bugündür İstanbul’dayım.

1964 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)

Makina Fakültesi’nden mezun oldum. Devamında

ise, Diyarbakır’da iki yıl süreli askerlik görevimi ye-

rine getirdim. 1969 yılında NATO bursuyla ABD’ye

giderek Massachusetts Institute of Technology

(MIT)’de Metallurgy dalında master, Materials Sci-

ence and Engineering dalında doktora eğitimimi

tamamladım. 1974 yılında ise Türkiye’ye dönerek,

yine İTÜ’de doktor asistan olarak akademik kari-

yerime başladım ve 1979’da doçent oldum. An-

cak, doçent olduğum yıl akademik kariyerime son

vererek ABD’ye gitme kararı aldım, orada yakla-

şık üç buçuk yıl çalıştıktan sonra 1982’de tekrar

Türkiye’ye dönerek çalışmalarıma sanayide kala-

rak devam ettim.

Peki, bu radikal kararı almanızda ne etkili oldu?

Doçentlik gibi ciddi bir akademik kariyere son

verme fikri nasıl gelişti, sizi ABD’de çalışmaya

iten sebep neydi?

Bu elbette kolay bir karar olmadı. Enine boyuna

uzun süre düşündüm, kendimce sorgulamalar

yaptım ve sonunda bunu yapmam gerektiği kana-

atine vardım. Özetle şu şekilde açıklayayım; ABD

üniversitelerinde ‘sanayide iş almayan profesöre

ekmek yoktur’ felsefesi vardır. Yani orada akade-

misyenler; üniversitenin de katkılarıyla sanayi ile

işbirliği geliştirir, ortak projelerle sürekli araştırma

yapar. İTÜ’de görev yaparken, yine benim gibi

akademisyen arkadaşlarıma bu fikri sundum; ‘Sa-

nayi ile ortak çalışmalar geliştirelim’ dedim. Zira

bilimsel çalışmaların sadece müfredatta ya da

yayın olarak raflarda kalmasına karşıydım. Bana

göre esas olan mevcut verilerin sürekli geliştiril-

mesi, ancak daha da önemlisi teorileri pratikte

de kullanarak insanlık faydasına dönüşen sonuç-

lar elde etmekti. Meslek hayatımdaki radikal ka-

rarları hep bu vizyonla aldım. Ancak genel kanı,

Türkiye’de böyle çalışmalara destek verecek ve

kaynak sağlayacak kurum bulmanın oldukça zor

olduğuydu. O yıllarda gerçekten de böyleydi.

Ben de, ABD’ye gidip orada bir takım araştırma-

larda yer almak istediğimi öncelikle görev yaptı-

ğım üniversiteye sundum ve izin istedim. Ancak,

yeşil ışık yanmayınca geriye kalan tek seçenek

görevimden istifa ederek gitmek oldu. Yani mas-

ter ve doktoradan sonraki ikinci ABD serüveni de

böylelikle başlamış oldu.

Tabii ABD’ye çalışmaya gitmeden önce, aka-

demik kariyerimin devam ettiği yıllarda da üniver-

site dışı önemli çalışmalarım oldu. Hatta mesleki

başarılarımın temelini bu çalışmalarla attım diye-

bilirim. 1977 yılında üniversitede asistan doktor

olarak görevime devam ederken, yeni araştırma

fikirlerimi ve projelerimi sunmam için bana o sıra-

lar Turgut Özal’a gitmemi önerdiler. Kendisi henüz

politikaya atılmamıştı. Devlet Planlama Teşkilatı

müsteşarlığından sonra ENKA Holding’in iştiraki

olan Elektrometal Fabrikası’nda Yönetim Kurulu

Başkanı olarak göreve başladığı yıllardı. Kendi-

sini yakinen tanımıyordum ancak O da İTÜ’den

mezun elektrik mühendisiydi ve mesleki anlam-

da önemli projelere imza attığı yıllardı. Bir gün

Turgut Özal’ı ziyaret ettim. O zamanlar çimento

değirmenleri için bilye yaparlardı. Özal bana dedi

ki: ‘Biz bu bilyeleri yapıyoruz ancak değirmende

dönerken çatlıyor ve kırılıyor. Bunun, çimentoyu

öğütme esnasında kırılmaması lazım. Isı akımlarını

inceleyerek buna bir çözüm bulabilir misin?’ Ben

de zaten ABD’de ‘elektroslag remelting (ESR/

silindirik koordinat)’ üzerine doktora yapmıştım.

Tabii silindirik koordinatta çalışmanın, küresel

koordinata göre oldukça zor olduğunu çok iyi bi-

liyordum ancak hiç tereddüt etmeden ‘Yaparım’

dedim. Bu arada Turgut Özal benden pa

Bana GörE Esas OLan mEVCut VEriLErin sürEkLi GELiŞtiriLmEsi, anCak daHa da önEmLisi tEOriLEri PratiktE dE kuLLanarak insanLIk FaYdasIna dönüŞEn sOnuÇLar ELdE EtmEkti. mEsLEk HaYatImdaki radikaL kararLarI HEP Bu ViZYOnLa aLdIm.

İÇİMİZDEN BİRİ

82 ı ARALIK 2015

halı olan ferro-krom alaşımı yerine çok ucuz

olan ferro-krom filizini ark ocağına atarak kromu

buradan metale aktarmamı istemişti. Bunlarla il-

gili doktora dersleri almıştım. Çok deneme yap-

tım. Hiç unutmam bazen gece 24’e kadar ocağın

başında benimle kalır olup-olmayacağını izlerdi.

ABD’den ikinci dönüşümde öğrendim ki ENKA

Elektrometal’de yapmak üzere Irak’tan yaklaşık

6.000 ton çimento bilyesi siparişi almıştı; Bunu

ihalede dünyaca ünlü bilye üreticisi Belçika’daki

Magoto firmasını saf dışı bırakarak almışlardı. An-

cak bir sorun vardı; bilyeler çimento öğütme sıra-

sında aşınıyordu. Teknik açıdan bir ton çimento

üretimi için bu aşınma oranının en çok 95 gram

olması istenir. Daha fazla olması hem iş verimlili-

ğini hem de ekonomikliği düşürür. Ancak ENKA

bunu çok daha ileri götürerek, benden bu oranı

35 grama indirmemi istedi. Yani arada uçurum

var. Öte yandan, aşınma oranını 35 grama indi-

rirken aynı zamanda çatlama ve kırılma olmama-

sını da başarmak gerekiyor. Tabii bu taleplerde

bulunurken, özgeçmişimi de az çok biliyorlardı.

ABD’de iken, benden bir haftalığına Türkiye’ye

gelmemi ve ‘bir araştırma laboratuvarı nasıl kuru-

lur, neler gereklidir?’ konusunda konferans ver-

memi istemişlerdi. Ben de gelip bu konferansı

vermiştim.

Aşınma oranını 35 grama düşürürüz ancak o

zaman çelik değil, krom satarsınız dedim. Çünkü

bilyelerin içerisindeki krom miktarı normalde yüz-

de 3-4’dür. Ve krom pahalı bir maddedir. ‘Krom

oranını yüzde 23-27 aralığına yükseltir, ısıl işlem-

leri de bu oranlara göre koordine eder, yaparız’

dedim. ‘Tamam’ dediler ve bu sorunu böylece

çözmüş olduk. Bu arada bilyelerin kullanım ön-

cesi ve sonrası durumlarını izlemek için Kuzey

Irak’tan Bağdat’ a kadar bir çok çimento fabrika-

sına gittim geldim.

Daha sonra, farklı bir alanda önemli bir so-

runun daha olduğunu belirttiler. ENKA İran’da

rakiplerinin elinden 600.000 adet elektrik hat-

larında kullanılan izolatör kepi siparişi almıştı

ama iki sorun vardı. Ürettikleri izolatör kepleri

soğuk hava şartlarında kırılgan oluyor ve aynı

zamanda paslanıyormuş. Buna acil bir çözüm

bulmamız gerekiyor dediler.

İzolatör kepi yapmadaki zorluk içindeki silisyu-

mu çok iyi ayarlamaktır. Ferritik-sfero döküm için-

deki silisyum (Si) miktarı fazlaysa yapımı kolaydır,

miktar azaldıkça zorlaşır. İzolatör keplerinde Si

miktarının yüzde 2’nin altında olması istenir. Aksi

halde soğuk havalarda kırılganlık meydana gelir.

Biz buna ‘soğuk kırılgan’ deriz. Tabii tek sorun

kırılganlık değil. Aynı zamanda keplerin paslan-

maması gerekir. Paslanmasın diye çinkoyla (gal-

vanizleme) kaplanır. Ancak yaptırılan kaplamalar

paslanıyordu. Sorunu çözmek için uğraşırken

Perşembe Pazarı bize yardımcı oldu. Perşembe

DERNEKTENİÇİMİZDEN BİRİ

İzolatör kepi yapmadaki zorluk içindeki silisyumu çok iyi ayarlamaktır. Ferritik-sfero döküm içindeki silisyum (Si) miktarı fazlaysa yapımı kolaydır, miktar azaldıkça zorlaşır.

83 ı ARALIK 2015

Pazarında galvaniz tedarikçilerine malzeme sa-

tan satıcılara sorunu anlattığımda ‘krom-oksit-

green’ denen bir maddenin galvaniz işlemi sı-

rasında, çinkoya batırılmış izolatör kepinin içine

atıldığı suya katmamı önerdiler. Bu sorunu çöz-

dü. Sonuçta hem kırılganlık, hem de paslanma

problemini çözmüş olduk. Bu vesileyle belirtmek

isterim. Sanayide çok Ar-Ge konusu var, aka-

demisyenler için de çok cazip bir yer. Sorunlar

bitmiyor, biri çözülüyor arkasından yenisi geliyor.

Bu da gelişme demektir.

ABD’deki çalışma hayatı nasıl geçti, bu süreçte

neler yaptınız? Tekrar Türkiye’ye döndüğünüz-

de sizi nasıl bir serüven bekliyordu?

ABD’de yaklaşık üç buçuk yıl sanayi araştırma

bölümlerinde, Ar-Ge çalışmalarında yer aldım.

Bu zaman zarfında güneş enerjisinde kullanılan

silisyum kristallerini üreten bir şirkette (Crystal

Systems Inc) ‘Araştırma Başmühendisi’, alümin-

yum-bakır sanayinde bulunan bir şirkette (Re-

vere Copper and Brass Inc.) ‘Proses Araştırma

Müdürü’ olarak çalıştım. 1982 yılında Türkiye’ye

dönüş yaptım. Az önce de belirttiğim üzere

Elektrometal’e girdim. Ancak anlattığım nedenler-

le oluşan büyük zarar kapanmasına neden oldu.

Zaten yeri de şehir içinde kalmıştı. Tekrar aka-

demisyenlik mi sanayi mi ikilemi yaşarken Ferro

Döküm’de boşalan genel müdür pozisyonuna

başvurdum ve üç ay deneme sürecinden son-

ra 15 yıl süreyle Ferro Döküm’ün Genel Müdürü

olarak ve emekli olmadan üç sene evvel aynı za-

manda ŞİŞECAM Metal Başkan Yardımcısı olarak

görev aldım. Bu arada devletin TÜBİTAK kana-

lıyla yönlendirdiği sanayideki Ar-Ge projelerinde

uzman olarak da yer aldım.

Göreve başladığım 1984 yılında Ferro

Döküm’ün kapasitesi 6.000 ton iken üretimi

2.000 tondu. Üretimi 5.500 tona çıkardıktan

sonra yaptığımız Dizamatik yatırımıyla kapasite ve

üretimi 10.000 tona ve daha sonra yeni bir bina ve

kalıplama hattı yatırımıyla kapasiteyi 30.000 tona

çıkararak ülkemizdeki büyük ve saygın döküm

şirketleri arasında yerimizi aldık. Bu arada Ar-

Ge’ye önem verdik. Aynı zamanda TÜBİTAK’tan

devlet destekli çeşitli projeler oluşturduk. Bu sa-

yede laboratuvarlarımızı da zenginleştirdik. Bir

projede sfero dökümünde küreselleşme ve ferrit

oranını kontrole yönelik ‘image analyser’ cihazı

aldık. Başka bir projede hassas döküm laboratu-

varı kurduk ve bu amaçla 150 kg’lık bir endüksi-

yon ocağı aldık. Bir başka proje cam kalıplarda

aşınmaya dayanıklılığı artırmaya yönelik olarak

kalıpları PVD ve CVD teknikleriyle kaplamaktı.

Ekim 1999’da emekli olduktan sonra danış-

manlık yaptım ve bu arada Işık Üniversitesinde

‘Management in Industry’, Okan Üniversitesinde

‘Mühendislik Ekonomisi’ dersini verdim. Bu ders-

lerde sanayideki bilgi ve deneyimlerimi öğrenci-

lere aktarma fırsatını buldum.

Mesleki ve akademik kariyerinizin ilk yıllarından

bu yana Türkiye’de neler değişti? Dökümcülük

sektörünün bugün geldiği noktayı nasıl değer-

lendiriyorsunuz?

Öncelikle döküm sanayinin kendine has özellik-

lerine değinmek isterim. Döküm sanayi, emek

yoğun, hem bilimsel hem de sanat tarafı olan,

rekabetin çok olduğu, bu sebeple katma değe-

rin fiyat baskısıyla düşürüldüğü, teknoloji ağırlıklı

makineler gerektiren ve iş kazalarının yoğun ol-

duğu bir sanayidir. 1970’li yıllarda sanayi şimdiki

düzeyde değildi. Ancak sanayileşmeye yönelik

bir istek vardı Örneğin 1980‘lerde döküm sana-

yi özelinde ülkemiz döküm üretimi 400 bin ton-

lardan bugün bir buçuk milyon tonlara gelmiştir.

Her sanayiyle beraber döküm sanayi de gelişmiş,

Avrupa’da dördüncü sıraya yükselmiş durumda.

Geçmişte hem sanayinin kendisi araştırma eğili-

minde değil, hem de üniversiteler

İzolatör keplerinde Si

miktarı yüzde 2’nin altında

olmazsa, soğuk havada

kırılganlık oluşur.2%

BüYüTEÇ

İÇİMİZDEN BİRİ

84 ı ARALIK 2015

den cazip teklifler gelmezdi. Devletin Ar-Ge’ye

verdiği destekle şu an durum değişti. Sanayinin

Ar-Ge’ye verdiği önem arttı. Ancak yeterli midir

diye sorarsanız kesinlikle hayır derim.

Burada katma değeri artırmak hususunu biraz

açmak gerek. Evet, Türkiye’de dökümcülük belir-

li bir noktaya geldi ancak gerek teknik, gerekse

işletmecilik açısından herkesin yaptığını yapmak,

katma değeri ve dolayısıyla kârlılığı düşük tutuyor.

Bu nedenle döküm sanayisinde, katma değeri

arttırıcı ürünlere gitmek lazım. Örneğin dökümü

sadece döküm parça olarak değil işlemeli parça

olarak satmak katma değeri artıracaktır. Bundan

da öte montaja hazır sistem üretip satabiliyor ol-

mak daha fazla katma değer getirecektir. Bugün

gelişmiş ülkelerde ürün geliştirmek ve satmak

kadar, sistem üretmek ve satmak da çok önem-

lidir. Keza günümüzde çok değişik proses ve uy-

gulama alanları bulunan bir döküm sahası hassas

dökümdür. Hassas dökümde ileri proses uygu-

lamalarını düşünmek katma değeri artıracaktır.

Uygulama itibariyle girmediği alan bulunmayan

hassas döküm tekniklerinin Türkiye’de yeterli dü-

zeyde olmadığını kabul edilmelidir. Özetle bun-

dan sonraki süreç, henüz yapılmamış olanı yapa-

rak üretimi yüksek katma değerlere dönüştürmek

olmalı. Bu bakımdan döküm sanayisinin yenilikçi

projeleri geliştirmeye ve Ar-Ge’ye önemi artırma-

ya, devletin de teşvik mevzuatlarını geliştirmesi-

ne ihtiyaç vardır.

Döküm sanayisi için gerek yeni girişimcilere,

gerekse hali hazırda faaliyet gösteren kuruluş-

lara ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Öncelikle katma değeri artırıcı çalışmalarda

bulunmanın önemine tekrar değinmek isterim.

Tabi bunlar nasıl gerçekleştirilecektir? Bu amaç-

la Ar-Ge çalışmalarından nasıl yararlanılacağına

ve şirketin çalışma yöntemleri nasıl geliştireceği

üzerinde kısaca durmak gerekir. Çalışma yön-

temlerinden kasıt yatırım hesaplamalarının doğ-

ruluğu ve maliyetlerin sürekli kontrol altında tu-

tuluyor ve iyileştiriliyor olmasıdır.

Önce Ar-Ge’nin başarı ve kuvvetinden haber-

dar olmak, maliyetinden kaçınmamak gerekir.

Ar-Ge’ye fabrikanın uygun temiz bir yerinde bir

mühendisle işe başlanabilir. Ancak şu bilinme-

lidir: Ar-Ge ekonomik olarak ele alınmadıkça

başarılı olamaz. Bunun için ne kadar para ayrı-

lacağına ve nasıl verim alınacağına, şirket eko-

nomisine ne katkı sağlayacağına bakılmalıdır.

Bu açıdan çözülecek problemin tarifi önemlidir,

aksi halde başarısız olunur, Ar-Ge’nin değeri

kaybolur. Yöneticiler problemin tarif edilip-edil-

mediğinin bilimsel geçerliliğini normal olarak

doğrulayamayabilir. Ancak yönetim problemin

çözüm tarzının sistematik olarak belirlenip-belir-

lenmediğini saptayabilir. Örneğin, problemin ta-

rifi için resmi basamaklar geçilmiş, kayıtlar tutul-

muş mudur? Problem sabiteleri ve değişkenleri

belirlenmiş midir? Yönetici bu sorulara cevap

arayarak tarife gerekli dikkatin verilip verilmedi-

ğini anlayabilir.

Ar-Ge projesinin denetimi de çok önemlidir.

Proje süresi en fazla iki yıl olmalıdır. Fazla süre-

cek bir proje kendi içinde bölünerek iki yıla isa-

bet edecek çalışması istenir. Maliyeti düşürmek

açısından ihtiyaç duyulacak olan pahalı cihaz-

larda yapılacak işler bu cihazlara sahip yerler-

den karşılanabilir. Proje için aylık iş programları

istenmelidir. Keza Ar-Ge’nin hazırlayacağı aylık,

üç aylık, yıllık faaliyet raporlarıyla yöneticiyi bul-

gularından haberdar etmelidir. Raporlar aynı za-

manda gelecek dönemde neler yapılacağını da

kapsamalı, Ar-Ge böylece yönetime bir taahhüt-

te bulunmuş olmalıdır.

Yatırımdan amaç şüphesiz ki karı artırmaktır.

Döküm sana-yisinin yeni-likçi projeleri geliştirmeye ve Ar-Ge’ye önemi arttırmaya, dev-letin de teşvik mevzuatlarını geliştirmesine ihtiyaç var.

85 ı ARALIK 2015

Şirketlerin işleyişinde rekabet şartları gereği za-

ten yatırım sürekli gündemde olur. Yatırıma nakit

üretimini artırmak şeklinde de bakabiliriz. Bu

bakımdan yatırımın karlılığı doğru bir hesapla

kontrol edilmelidir. Yatırımın ekonomikliği orta-

ya konmadan, alternatifler oluşturulup birbirle-

riyle mukayese edilmeden riske girilmemelidir.

Hesaplamalara ve karar oluşturmaya ışık tuta-

cak olan finansal raporların şu anki ve geçmiş

durumu bellidir. Bu bakımdan karar verirken bu

raporların iyi yorumlanması gerekir. Ancak bu

şüphesi ki yeterli değildir. Geleceği de doğru

tahmin etmek gerekir. Gelecek ise daima belir-

sizdir. Yatırımın ömrü, bu ömür içinde üretim ma-

liyeti, enflasyon, satış miktarı ve fiyatı ne olacak-

tır hep varsayımlara dayanacaktır. Hesaplama,

bu bilgi ve öngörülerin ışığında size geri ödeme

oranın ne olacağını gösterecektir. Hesaplama

yapılırken geri ödemenin doğru hesaplanması

açısından her türlü nakit giriş ve çıkışı mutlak su-

rette ortaya konmalıdır. Ancak Türkiye şartların-

da varsayımların doğruluk derecesini kestirmek

maalesef oldukça zordur ve bu açıdan en so-

nunda muhakkak risk analizi yapılmalı, takiben

nihai yatırım kararı oluşturulmalıdır.

Maliyetlerin sürekli iyileştirilmesi üzerinde sü-

rekli durulması gereken bir husustur. Maliyetleri

düşürmeye veya karlılığı artırmaya yönelik ola-

rak yönetim şekli üzerinde durulmalıdır. Bu kap-

samda toplam kalite, yalın üretim gibi yönetim

teknikleri üzerinde sürekli çalışılmalıdır. Bunlar-

daki gelişim iş süreçlerini sürekli iyileştirecektir.

Mümkün olduğunca sade organizasyona gidile-

rek hiyerarşik organizasyon kaçınılması bunda

etkin olacaktır. Yeni yatırım kararları için yapıla-

madık işleri belirleyip ona göre seçimde bulun-

mak, makinelerin reel etkinliğini sürekli artırmak

ve toplam fabrika verimliliğine ulaşmasında ıs-

rarcı olmak ve takiben gerekiyorsa yenilemeye

gidilir. Keza çalışanları nasıl motive etme yolarını

oluşturmak ve bu kapsamda iş zenginleştirme-

sine gitmek hep düşünülmesi gereken husus-

lardır. Unutmamak gerekir ki her şeyin başı in-

sandır. Üretim birimlerinde kayıpların önlenmesi

önemli bir husustur. Farkında olunmalıdır ki stok

en büyük maliyettir. Stok fazla bina, fazla maki-

ne, fazla işçi, fazla enerji demektir. Stok kapa-

site kullanımını düşüyorsun anlamına da gelir.

Bu açıdan tam zamanında üretim ve teslimat

açısından küçük miktarda üretime yönelik teknik

yapılanma önem kazanır. Esasında yalın üretim

ve toplam kalite bu açıdan önemlidir. Keza üre-

timde sıfır hataya yaklaşım bu sayede olacaktır.

Sıfır hataya yaklaşım kaliteli çalışmanın bir so-

nucu olacaktır, dolayısıyla yönetimin kaliteye bir

ekonomik mecburiyet olarak yaklaşım göster-

mesi ve uygulamada bulunması gerekir. Önemle

belirtmek gerekir ki tüm bunlar pazarlama faali-

yetlerini ve karlılığı artıracaktır. Şirket teknoloji-

lerini geliştirirken nasıl yeni uygulama alanları ve

mamul geliştirmede bulunulacağına ve maliyet

düşürmeye katkısının ne olacağına bakılmalıdır.

Son olarak iş hayatında yaşadığınız bir anınızı

anlatır mısınız?

Hatıralar çok şüphesiz. Bir tanesini kısaca anla-

tayım. Bunu da iş süreçlerini iyileştirmenin mali-

yetleri düşürmedeki önemiyle ilgili olarak seçe-

yim. Ferro Döküm’e yeni Genel Müdür olmuştum.

Yıl 1985’ti. Kapasitesi 6.000 ton gözüken şirke-

tin üretimi zar zor 2.000 tondu. Müşteri vardı

ama üretimde de sorun vardı. Bir sorun maça

üretiminden sonra kaynaklanıyordu. Maçalar raf

yokluğundan yerlere konuyor, nakil arabaları ek-

sik kalıyor, maçalar kırılıyor, bozuluyor, dökümde

sakat ve üretim zorluğu oluşuyordu. Diğer yan-

dan şirket zarar ettiği için Yönetim Kurulu Başka-

nı Kemal Sungun kapasiteye ulaşmadan kendisi-

ne bütçe dışı bir yatırım isteğiyle gelmemi

istemiyordu. Ama ben çaresiz birkaç raf ve nakil

arabası için onay istedim, verdi. Yetmedi yine is-

tedim, isteksiz de olsa yine onay verdi. Yetmedi

üçüncü kere eksikleri tamamlamak için yine aynı

istekle gittiğimde yüzüme bakarak; ‘sen şirketi

raf yaparak mı kara geçireceksin?’ dedi ama

yine de isteğime olur verdi.

maLiYEtLErin sürEkLi iYiLEŞtiriLmEsi üZErindE sürEkLi duruLmasI GErEkEn Bir Husustur. maLiYEtLEri düŞürmEYE VEYa karLILIĞI artIrmaYa YönELik OLarak YönEtim ŞEkLi üZErindE duruLmaLIdIr. Bu kaPsamda tOPLam kaLitE, YaLIn ürEtim GiBi YönEtim tEknikLEri üZErindE sürEkLi ÇaLIŞILmaLIdIr.

Teknik açıdan bir ton çimento

üretimi için aşınma oranının 95 gram olması

gerekir.

95g

86 ı ARALIK 2015

24. Kalite Kongresi, 2015 Türkiye Mükemmellik Ödüllerin’de Tezmaksan Makina Mükemmellikte 3 Yıldız Yetkinlik Belgesini Aldı.

Tezmaksan MakinaMükemmellikte Yetkinlik 3 Yıldız Belgesi Aldı

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜ-

SİAD) ile Türkiye Kalite Derneği (KalDer)

tarafından, 17-18 Kasım'da İstanbul Kongre

Merkezi'nde düzenlenen KalDer 24. Kalite Kong-

resi, 2015 Türkiye Mükemmellik Ödülleri sahiple-

rini buldu.

EFQM (European Foundation for Quality Ma-

nagement) ödül konseptinin 2. basamağı olan

“Mükemmellikte 3 Yıldız Yetkinlik” belgesini al-

maya hak kazanan Tezmaksan makina, 2005

yılından itibaren başlamış olan kurumsallaşma,

müşteri memnuniyeti, kaliteli ürünler, kaliteli hiz-

met ve devamlı gelişim konusunda kararlılığını

devam ettiren çalışmalarını bu ödül ile tescille-

miş oldu.

Ödülü Tezmaksan Makina adına Yönetim Kuru-

lu Başkanı Mustafa Aydoğdu aldı.

Toplam 27 firmanın da "Mükemmellilikte Karar-

lılık ve Mükemmellilikte Yetkinlik Belgesi" aldığı

ödül töreni, toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.

HABER

Fahri sponsorVDD Verband Deutscher Druckgießereien, Düsseldorf

CEMAFON (c / o VDMA), Frankfurt am Main

Yenilikçi teknoloji, verimli süreç yönetimi ve en yeni ürünler - Hepsi Avrupa’nın lider ihtisas fuarında !

euroguss.com

Biz basınçlı döküm konuşuyoruz

Uluslararası Basınçlı Döküm İhtisas Fuarı :Teknik, Süreç ve Ürünler

Nürnberg, Almanya

12 –14 Ocak 2016

Organizatör / DüzenleyenNürnbergMesse GmbHTel +49 (0) 9 11. 86 06-49 16visitorservice@nuernbergmesse.de

Sizi memnuniyetle bilgilendirelim !Feustel Fairs & TravelTel +90 212.2 45 96 00info@feustelfairs.com.tr

EG2016_210x297_TR_Tuerkdoekuem_neu_INO.indd 1 22.09.15 10:15

LMA SİZLERİ KONFERANSINDA GÖRMEKTEN MUTLULUK DUYAR.

Yer: LMA Konferans Salonu

KOSB Melek Aras Bulvarı Tuna Cad. No: 2 34956 Tepeören Tuzla/ İstanbul

*Sabiha Gökçen-şirketimiz arasında belirli saatlerde servis olacaktır.

4 Şubat 2016 Perşembe Konferans Programı: 9.00 – 10.00 – Ömer Albayrak’ın Açılış Konuşması 10.30 – 12.00 – ProserviceTech Firması Genel Müdürünün Sunusu 12.00 – 13.00 – Öğle Arası 13.00 – 14.30 – Wire Firması Teknik Müdürünün Sunusu 15.00 – 16.30 – Pourtech Firması Satış Müdürünün Sunusu

ProserviceTech -Proses kontrol sistemleri

-Boya Üniteleri ve Kurutma Fırınları

PourTech - Otomatik Döküm Sistemleri

Wire - Mg Tel Bobinleri

Katılım Sayısı Sınırlı olduğundan rezervasyon yaptırmanızı önemle rica ederiz.

Rezervasyon: info@lma.com.tr / 0 216 593 1361

90 ı ARALIK 2015

2014 yılında kamuya açık platformlarda yapılan araştırma ve değerlendirmelerde Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) üyeleri ve Türk Döküm Sanayi firmalarının değerlendirmelerini paylaşıyoruz.

Rakamlarla TÜDÖKSAD Üyeleri

İstanbul sanayİ Odası 1. ve 2. beşyüz büyük sanayİ kuruluş araştırması

130

158

196

345

371

395

489

705.484.870

594.816.780

495.953.118

299.074.682

286.716.768

267.107.062

217.939.266

606.465.041

571.718.843

497.892.858

243.987.499

249.772.941

234.164.426

182.302.194

135

141

170

387

376

405

518

145

158

171

429

523

393

624

Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş.

CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş.

Federal- Mogul Piston Segman Gömlek A.Ş.

Samsun Makina San. A.Ş.

Erkunt Traktör San. A.Ş.

Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş.

Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.

16,33

4,04

-0,39

22,58

14,79

14,07

19,55

2014 2013 2010

500 Büyük Kuruluş No Üretimden Satışlar Net TLKuruluşlar

2013/2014Değişim % (TL)

ısO - türkİye’nİn 500 büyük sanayİ kuruluşu - 2014

2014 2013

515

580

590

649

651

703

736

749

796

876

915

946

966

986

206.625.159

183.439.474

179.050.186

162.818.668

162.584.884

151.209.713

145.078.896

142.645.392

129.712.618

114.046.400

105.894.534

101.450.953

98.389.089

94.945.190

159.534.415

169.060.678

158.890.860

131.896.702

165.389.236

117.611.034

107.692.841

88.847.469

113.224.979

104.873.559

98.087.610

-

-

-

585

554

586

707

563

782

847

957

815

870

904

-

-

-

480

577

485

705

685

860

755

-

834

810

-

-

-

-

Cevher Döküm Sanayii A.Ş.

Erkunt Sanayi A.Ş.

Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş.

Yılmaz Redüktör San. Ve Tic. A.Ş.

Cevher Jant San. A.Ş.

Akım Metal San. ve Tic. A.Ş.

Çukurova İnşaat Makinaları San. ve Tic. A.Ş.

Alfa Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.

Çelikel Alüminyum Döküm İml. San. ve Tic. A.Ş.

Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.

Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş.

Kırpart Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş.

EKU Fren Kampana ve Döküm Sanayi A.Ş.

Çukurova Kimya Endüstrisi A.Ş.

29,52

8,51

12,69

23,44

-1,70

28,57

34,72

60,55

14,56

8,75

7,96

-

-

-

2014 2013 2010

İkinci 500 Büyük Kuruluş No Üretimden Satışlar Net TLKuruluşlar

2013/2014Değişim % (TL)

ısO - türkİye’nİn İkİnCİ 500 büyük sanayİ kuruluşu - 2014

2014 2013

RAKAMLARLA TÜDÖKSAD

91 ı ARALIK 2015

türkİye İhraCatçılar meClİsİ 1000

İhraCatçı araştırması

43

59

178

290

379

453

471

473

512

514

548

552

556

683

738

773

894

988

-

-

-

2014

47

49

201

286

446

418

515

479

585

431

662

494

694

942

522

777

-

-

697

936

-

2013

51

50

183

516

628

471

555

470

547

373

695

507

-

-

764

795

622

955

-

2012

114

74

199

740

908

777

733

255

754

430

-

802

858

204

-

-

709

-

2009

Componenta Dökümcülük. San. A.Ş.

Cms Jant Ve Makina San. A.Ş.

Cevher Döküm San. A.Ş.

Erkunt Sanayi A.Ş.

Samsun Makina Sanayi A.Ş.

Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.

Trakya Döküm-Erku Dış Tic. ve Pazarlama A.Ş.

Demisaş Döküm Emaye Mamul San. A.Ş.

Çelikel Alüm. Döküm İmalat San. Tic. A.Ş.

Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.

Hekimoğlu Döküm San. Nak. ve Tic. A.Ş.

Akdöküm-Akd Döküm Ticaret A.Ş.

Çukurova İnşaat Makinaları San. Tic. A.Ş.

Kırpart Otomotiv Parçaları San. Tic. A.Ş.

Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş.

Akım Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Süperpar Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Eds Enjeksıyon Dokum Sanayı ve Ticaret A.Ş.

Eku Fren Kampana ve Döküm San. A.Ş.

As Çelik Döküm İşleme San. ve Tic. Ltd. Şti.

Dirinler Döküm ve Yed. Par. San. Tic. A.Ş.

TOPLAMLAR

Kuruluşlar

229.636.264

223.481.335

80.045.016

61.279.809

42.840.070

45.644.285

38.561.716

40.735.941

34.949.631

44.450.246

31.540.132

39.938.735

30.026.267

22.073.227

38.291.100

26.564.833

-

-

29.879.415

22.283.752

-

1.082.221.775

2013 İhracatı ($)

251.150.281

210.952.776

93.741.953

62.820.103

51.946.862

43.678.133

42.211.053

42.075.832

39.460.938

39.322.270

37.469.672

37.282.170

36.936.600

31.376.394

29.241.699

27.945.546

24.603.921

22.444.156

-

-

-

1.124.660.360

2014 İhracatı ($)

9,37

-5,61

17,11

2,51

21,26

-4,31

9,46

3,29

12,91

-11,54

18,80

-6,65

23,01

42,15

-23,63

5,20

3,92

2013/2014 Değişim%

döküm sanayİ İhraCatçılar sıralaması - 2014 – 2006

FOrtune türkİye 500

200

237

265

376

454

470

481

490

Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş.

CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş.

Hema Endüstri A.Ş.

Aveks İç ve Dış Ticaret A.Ş.

CMS Jant Sanayi A.Ş.

Erkunt Traktör Sanayi A.Ş.

Marmara Metal Mamülleri Ticaret A.Ş.

Elba Basınçlı Döküm Sanayi A.Ş.

Firma

760.007.920

632.588.230

571.354.297

380.701.401

314.628.806

300.866.427

296.346.687

291.478.826

2014 Net Satış TLFORTUNE 500

2015

İSTANBUL SANAYİ ODASI’NIN (İSO) HAZIRLADIĞI TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK

SANAYİ KURULUŞLARI SIRALAMASINDA TÜDÖKSAD ÜYESİ 7 FİRMA DA YER ALDI.

92 ı ARALIK 2015

HAMMADDE

Hammadde fiyat endeksi tablosu, her ayın ilk haftası güncelleniyor. TÜDÖKSAD’ın resmi web sitesinde (www.tudoksad.org.tr) yayınlanıyor.

TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi

Hurda (1) Sfero Piki (2) Hematit Pik (3) Çelik Piki (4)

Ort.

502

651

830

931

895

881

889

918

863

835

840

836

750

810

814

855

815

804

835

808

784

823

838

836

880

883

886

905

841

940

932

900

915

905

895

895

900

900

880

810

790

889

820

720

750

798

837

831

788

735

728

715

675

Ort.

698

842

1.087

1.159

1.090

1.152

1.130

1.167

1.121

1.122

1.085

1.088

1.000

1.080

1.084

1.107

1.054

997

1.005

999

980

1.047

1.075

1.102

1.165

1.116

1.146

1.137

1.069

1.238

1.218

1.223

1.223

1.208

1.215

1.215

1.174

1.247

1.245

1.202

1.196

1.209

1.210

1.257

1.242

1.332

1.332

1.311

1.137

1.128

1.185

1.166

1.126

Ort.

656

834

1.072

1.141

1.082

1.058

1.035

1.057

1.048

1.056

997

993

966

956

929

1.027

938

913

966

936

992

1.026

1.056

1.068

1.065

1.071

1.094

1.130

1.021

1.227

1.196

1.190

1.185

1.170

1.144

1.144

1.200

1.265

1.263

1.208

1.203

1.200

1.189

1.222

1.242

1.265

1.266

1.267

1.051

1.083

1.113

1.097

1.052

Ort.

564

779

987

1.005

930

980

994

1.007

962

1.011

962

890

856

888

870

946

850

829

857

836

854

889

910

992

1.050

995

970

990

919

1.077

1.055

1.050

990

970

1.017

1.017

1.010

1.071

1.057

1.006

1.022

1.029

1.040

1.048

1.009

1.023

990

988

921

903

882

865

819

Max

639

708

865

944

940

950

960

970

920

930

900

900

800

890

890

916

890

860

890

860

810

900

909

950

999

980

980

995

919

1.040

1.000

972

990

990

960

960

950

950

900

840

850

950

850

780

800

860

900

896

810

775

800

785

732

Max

897

929

1.183

1.275

1.280

1.355

1.412

1.450

1.410

1.313

1.370

1.358

1.220

1.270

1.220

1.328

1.270

1.160

1.260

1.160

1.096

1.220

1.225

1.350

1.425

1.320

1.300

1.270

1.255

1.374

1.377

1.380

1.370

1.330

1.350

1.350

1.300

1.376

1.426

1.420

1.443

1.351

1.480

1.496

1.552

1.600

1.600

1.488

1.482

1.482

1.354

1.330

1.352

Max

992

878

1.132

1.230

1.220

1.177

1.165

1.160

1.130

1.130

1.095

1.080

1.004

998

980

1.114

970

960

1.028

976

1.025

1.073

1.090

1.100

1.164

1.095

1.114

1.190

1.065

1.300

1.250

1.250

1.215

1.210

1.187

1.187

1.250

1.316

1.300

1.230

1.294

1.249

1.317

1.372

1.345

1.340

1.340

1.342

1.132

1.197

1.149

1.135

1.076

Max

840

847

1.066

1.098

1.100

1.170

1.150

1.150

1.190

1.200

1.120

925

900

929

930

1.072

931

880

885

870

887

950

962

1.127

1.190

1.080

1.010

1.080

988

1.161

1.180

1.160

1.065

1.100

1.102

1.102

1.120

1.183

1.162

1.096

1.123

1.130

1.090

1.122

1.086

1.100

1.100

1.100

983

940

951

936

879

DÖNEM

2009

2010

2011

2012 / 01

2012 / 02

2012 / 03

2012 / 04

2012 / 05

2012 / 06

2012 / 07

2012 / 08

2012 / 09

2012 / 10

2012 / 11

2012 / 12

2012 ORT

2013 / 01

2013 / 02

2013 / 03

2013 / 04

2013 / 05

2013 / 06

2013 / 07

2013 / 08

2013 / 09

2013 / 10

2013 / 11

2013 / 12

2013 ORT

2014/01

2014/02

2014/03

2014/04

2014/05

2014/06

2014/07

2014/08

2014/09

2014/10

2014/11

2014/12

2014 ORT

2015/01

2015/02

2015/03

2015/04

2015/05

2015/06

2015/07

2015/08

2015/09

2015/10

2015/11

HURDA FİYATI (1)

Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye ge-

nelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli

veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının

maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş, ağırlıklı

aylık ortalaması

SFERO PİKİ (2)

İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin

güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dö-

kümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması

HEMATİT PİKİ (3)

İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel

fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-

talaması

ÇELİK PİKİ (4)

İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel

fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-

talaması

93 ı ARALIK 2015

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Ortalama

2010

219

221

255

319

306

289

279

300

311

277

296

325

283

2011

364

339

339

326

327

340

335

337

327

312

294

301

328

2012

319

309

322

320

319

301

289

298

293

275

286

290

302

2013

298

287

290

290

278

259

257

263

268

260

271

275

275

2014

280

267

255

264

264

260

261

261

266

251

236

235

258

2015

240

224

223

232

233

233

218

202

186

157

155

CAEF AvRUPA METALİK MALZEME FİYAT ENDEKSİ

EUROFER AvRUPA HURDA FİYATI ENDEKSİ (2001=100)

EUROFER AvRUPA HURDA ENDEKSİ (2001=100)

TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi

94 ı ARALIK 2015

İKİNCİ EL

Atik Metal'denİhtiyaç FazlasıKomple Tam Otomatik Kalıplama Hattı veOtomatik Döküm Makinası

İRTİBAT

ATİK METAL SAN.VE.TİC.A.Ş.

Adres: 10037 Sok. Nr:6 Atatürk Org.San.Blg. 35620 Çiğli-İzmir TR

Tel: 0232 328 35 10 Faks: 0232 328 35 15 Mobil: 0543 218 54 00

İlgili Kişi: Halit KUTLU

Mail: halitkutlu@atikmetal.com.tr

FuLL OTOMATİK KALıpLAMA HATTı

OTOMATİK DöKüM MAKİNASı

Durumu: Hali Hazırda Çalışır Durumda

Marka: HWS-(HEINRICH WAGNER SINTO SEIATSU)

Model: 2000 (2007 yılında S7 ve Mekanik Modernizasyonu Yapılmış)

Derece Ebadı: 800x600x(175+175) h

Derece Adedi: 180 Takım

Kapasite: 120 Kalıp/Saat

Durumu: Hali Hazırda Çalışır Durumda

Marka: KOINS

Model: 2011

Isıtma: Yok

Pota Kapasitesi: 1500 kg

ŞEHİRFİRMA ADI

TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI

ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş. AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. AKPINAR DÖKÜM MAK. SAN. A.Ş. ALFA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ. ALTAN MAKİNA İMALAT TİCARET LTD. ŞTİ. ALTUN DÖKÜM SAN. A.Ş.ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARDEMİR DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ARDÖKSAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJEK. KALIP SAN. TİC. AŞARSLAN MAKİNA DÖK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARTI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİAS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. A.ŞASLAR PRES DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş. AY DÖKÜM MAKİNA SAN. TIC. A.Ş.AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. BEYZA METAL PRES DÖK. KALIP SAN. TİC. LTD. ŞTİ.BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş. BMC SANAYİ TİCARET A.Ş.BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC. SAN. LTD. ŞTİ.CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.CER DÖKÜM MAKİNE VE SANAYİ A.Ş. COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMALAT SAN. TİC. A.Ş. ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.ÇUKUROVA İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.DENİZ DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.DMS DENİZLİ DÖKÜM MAK.SAN.TİC.A.ŞDİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DÖKERLER DÖK. VE PLASTİK POLİETİLEN SAN.İTH.İHR.VE TİC.LTD.ŞTİDÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİDUDUOĞLU ÇELİK DÖK SAN. TİC. A.Ş.DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TIC. A.Ş.EKİP METALURJİ DÖK.VE MAK.PARÇ.İMLT. SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK.SAN.İTH.İHR T.L. ŞTİEKU FREN VE DÖKÜM SAN. A.Ş.ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. AŞ ODÖKSAN OSMANELİ ŞBELİT METALURJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. EMİN YALDIZ METALURJİ MAK. GIDA OTOM. S.T.L. ŞTİ. ENTİL END. YAT. TICARET A.Ş.ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ERKON DÖKÜM İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. A.Ş. ERKUNT SANAYİ A.Ş.ERTUĞ METAL DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİFERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİGÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.HASTEKNİK MAK.MOD.DÖK.METAL.SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.İMPRO METAL MET.DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİİPB ÇELİK DÖKÜM METAL MAK. SAN. TİC. A.Ş.İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KAĞAN DÖKÜM MODEL SAN.TİS.LTD.ŞTİKALKANCI PRES DÖKÜM VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KARDÖKMAK - KARDEMİR DÖKÜM MAK. A.Ş.KAYDÖKSAN - KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.KIRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. TİC. A.Ş.KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.

BURSAANKARAİSTANBULANKARAANKARAÇORUMKONYAKOCAELİİSTANBULKONYAKIRKLARELİKOCAELİİSTANBULESKİŞEHİRSAMSUNİSTANBULİZMİRANKARAKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRANKARABURSAKONYAİZMİRANKARABURSAİSTANBULKOCAELİKIRŞEHİRMERSİNADAPAZARIKOCAELİESKİŞEHİRİZMİRDENİZLİİZMİRBURSAELAZIĞANKARAKOCAELİÇORUMİSTANBULANKARAANKARAKOCAELİBİLECİKİZMİRKONYAESKİŞEHİRİSTANBULKAYSERİKONYAANKARAİSTANBULKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULTRABZONTEKİRDAĞİSTANBULBURSAKOCAELİANKARAKOCAELİKONYAİSTANBULDÜZCEKARABÜKKAYSERİBURSAÇORUM

0224 714 82 000312 267 18 800216 593 03 800312 267 04 500312 267 17 970364 254 93 930332 345 07 700262 527 23 510212 771 45 450332 248 25 000288 263 43 200262 658 97 440212 552 09 920222 236 20 700362 266 88 470216 593 25 600232 328 35 100312 267 04 570262 751 21 940212 771 51 000212 485 49 660212 691 01 020 232 477 18 000312 640 11 660224 493 26 060332 342 10 700232 478 10 000312 267 11 250224 573 42 630212 771 45 55444 82 550386 234 80 800324 221 84 000264 275 48 070262 677 46 000222 236 00 580232 621 55 000258 267 10 330232 376 87 870224 482 29 350424 255 50 770312 280 95 010262 658 29 100364 254 90 010212 668 18 080312 267 00 860312 267 05 560262 658 10 010228 461 58 300232 877 15 370332 239 22 800222 237 57 460216 377 01 420352 327 27 380332 239 16 500312 397 25 000212 691 02 720262 653 42 600216 307 12 620216 394 33 310262 658 30 010216 365 94 340312 267 04 400216 365 10 560462 325 00 250282 758 10 400216 464 70 000224 243 16 060262 646 76 980312 815 12 440262 728 13 000332 239 17 360216 593 07 550380 537 52 670370 418 22 340352 321 12 570224 586 53 500364 235 03 16

0224 714 87 490312 267 16 700216 593 03 820312 267 04 510312 267 05 630364 254 96 480332 345 07 720262 527 28 760212 771 45 430332 249 40 400288 263 43 240262 658 97 490212 652 34 620222 236 18 640362 266 67 160216 593 25 690232 328 35 180312 267 04 560262 751 21 980212 771 51 020212 485 49 680212 691 03 850 232 477 18 830312 640 11 770224 493 26 090332 342 09 980232 478 10 100312 267 06 790224 573 42 730212 771 20 570262 658 06 960386 234 83 490324 221 84 050264 275 14 110262 677 46 990222 236 06 040232 621 55 040258 267 18 880232 376 85 670224 482 29 390424 255 56 560312 280 95 000262 658 26 690364 254 90 040212 594 73 420312 267 00 890312 267 05 590262 658 10 000228 461 58 360232 877 15 360332 239 22 810222 237 26 790216 377 01 470352 327 29 450332 239 16 540312 397 25 070212 691 02 970262 653 41 600216 307 28 680216 394 32 880262 658 30 050216 365 29 820312 267 11 680216 314 19 800462 325 00 72 0282 758 10 900216 464 70 200224 243 13 200262 646 70 300312 815 12 480262 728 13 080332 239 15 990216 593 17 420380 537 54 580370 424 36 810352 321 11 940224 586 53 530364 235 03 20

www.adarad.com.trwww.akdas.com.trwww.akmetal.comwww.akpinardokum.comwww.alfadokum.com.trwww.altanmakina.comwww.altundokum.com.trwww.anadoludokum.com.trwww.araldokum.com.trwww.ardemir.comwww.ardoksan.comwww.arpek.com.trwww.arslanmakina.comwww.artidokum.com.trwww.ascelik.comwww.aslarpres.comwww.atikmetal.com.trwww.aydokum.comwww.ayhanmetal.com.trwww.ayzerdokum.comwww.beyzametal.comwww.bilgedokum.comwww.bmc.com.tr www.borancelik.comwww.burdoksan.comwww.canbilenler.comwww.cevherdokum.comwww.cerdokum.comwww.componenta.comwww.celikgranul.comwww.celikel.comwww.cemas.com.trwww.cimsatas.comwww.daloglu.comwww.demisas.com.trwww.denizdokum.com.trwww.denizcast.comwww.denizlidokum.comwww.dirinlerdokum.comwww.dogrudokum.comwww.dogudokum.com.trwww.dokerler.comwww.doksandokum.com.trwww.duduoglu.com.trwww.duyarvalve.comwww.ekipmetalurji.com.trwww.ekstrametal.com.trwww.eku.com.trwww.odoksan.com.trwww.elitmetalurji.com.trwww.eminyaldiz.com.trwww.entil.comwww.erdokum.comwww.erginmodel.comwww.erkondokum.com.trwww.erkunt.com.trwww.temsidokum.comwww.ferrodokum.com.trwww.gedikdokum.com.trwww.gurmetal.com.trwww.gursetas.comwww.gpdpress.comwww.hasteknikdokum.comwww.haytas.com.trwww.hekimogludokum.comwww.hattatholding.comwww.hisarcelik.comwww.igrek.com.trwww.impro.com.trwww.ipb.com.trwww.istanbuldokum.comwww.kagandokum.comwww.kalkanci.comwww.karamandokum.comwww.kardokmak.com.trwww.kaydoksan.com.trwww.kirpart.com.tr www.kizilirmakdokum.com

KATILIMCI ÜYELER

ŞEHİRFİRMA ADI

KOÇAK METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONDÖKSAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KONPAR DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.MAKİM MAKİNA TEKN.SAN.TİC.A.Ş.MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş. MERT DÖKÜM İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MES ELEKTROMEKANİK DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş. METKOM MET.MAK.MÜT.NAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ.MİTA KALIP DÖKÜM SAN. A.Ş.MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş. NORMSAN TİCARET METAL İMALAT SAN. LTD. ŞTİ.ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. İNŞ. TAAH. MÜM. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş. PAYZA DÖKÜM UĞUR PAYZAPINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.RUBA FERMUAR VE PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.SEFER DÖKÜM MAK.SAN.LTD.ŞTİSERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.SİLVAN SANAYİ A.Ş.SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ŞAHİN METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. ŞENKAYA CELIK DOKUM YEDEK PARÇA FABR.TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SANAYİ TİC. A.Ş.TOSÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.UYAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.ÜMİT DÖKÜM TİC. SAN. LTD. ŞTİ.ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.YILKAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.

KONYAKONYAKONYAKOCAELİANKARAMANİSAİSTANBULTEKİRDAĞKONYAHATAYİSTANBULKONYAİSTANBULİSTANBULADANAANKARAANKARAİSTANBULKAYSERİİZMİRMANİSASAMSUNİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRİZMİRİSTANBULİZMİRELAZIĞİSTANBULİSTANBULBURSAİSTANBULİSTANBULANKARAKONYA

0332 239 21 110332 239 06 550332 239 18 900262 754 51 770312 267 56 870236 213 02 300216 364 32 120282 726 92 940332 239 18 720326 755 82 100212 552 12 350332 239 12 410216 593 11 610212 485 48 740322 441 07 070312 267 12 100312 267 41 610212 591 01 410352 321 15 960232 479 03 530236 213 08 860362 266 51 600212 441 09 770216 394 23 520216 399 15 550232 877 02 120232 437 01 830212 875 19 000232 877 21 230424 255 55 600216 544 36 000212 315 52 400224 411 09 770216 499 46 460216 591 08 700312 641 32 100332 239 04 47

0332 239 22 110332 239 06 580332 239 18 940262 754 51 800312 267 56 990236 213 02 290216 415 74 510282 726 90 420332 239 18 760326 755 76 840212 552 60 650332 239 12 430216 593 05 150212 485 48 730322 441 14 140312 267 12 110312 267 51 610212 591 01 460352 321 23 790232 479 05 160236 213 08 080362 266 51 620212 441 46 860216 394 23 550216 383 31 380232 877 02 170232 437 01 850212 875 11 070232 877 21 240424 255 55 630216 544 36 060212 274 01 120224 411 09 780216 499 46 500216 591 08 790312 641 31 820332 239 00 36

www.kocakdokum.comwww.kondoksan.comwww. konpar.com.trwww.korfezdokum.comwww.makim.com.trwww.mensanotomotiv.com.trwww.mertdokum.com.trwww.mesdokum.com.trwww.mesamakina.com.trwww.metkom.com.trwww.mita-kalip.comwww.motusdokum.comwww.normsan.comwww.onmetal.com.trwww.ozgumus.com.trwww.ozgurdokum.com.trwww.ozguvendokum.comwww.parsatpiston.com.trwww.payzadokum.com.trwww.pinardokum.com.trwww.rubapresdokum.comwww.samsunmakina.com.trwww.seferdokum.comwww.serpahassasdokum.comwww.silvansanayi.comwww.superpar.netwww.sahindokum.comwww.sahinmetal.comwww.senkaya.comwww.tancelik.comwww.toscelikgranul.com.trwww.trakyadokum.com.trwww.uyardokum.comwww.umitcasting.comwww.unimetal.com.trwww.yazkan.com.trwww.yilkardokum.com.tr

ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.AMCOL MİNERAL MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.ASK CHEMİCALS TR T.C LTD.ŞTİ.AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş. BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. TİC. A.Ş.CHİRON İSTANBUL MAK. TİC. VE SER. LTD. ŞTİ.ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU SAN. VE TİC. A.Ş.ÇMS ÇETİN DÖK. MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.EGES ELEKTRİK & ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.ŞERMETAL END.GERİ DÖNÜŞ. TAŞ. SAN. A.Ş.EVREN İTHALAT İHRACAT PAZ. A.Ş.EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.FETAŞ METALURJİ YÜZEY İŞLEM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİFOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SANAYİ A.Ş.İNDEMAK İNDÜKSİYON DÖK. MAK. LTD. ŞTİ.KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.LMG ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER HAMMADDE SAN.TİC.A.Ş.MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.MEGA ELEKTRONİK TALAŞLI İML. MAK. TİC. A.Ş.META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.METKO-HÜTTENES ALBERTUS KİMYA SAN TİC. A.Ş.NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ORTADOĞU MİNERAL SAN. TİC. LTD. ŞTİS&B ENDÜSTRİYEL MİNARELLER A.Ş.SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş. SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.TEKNO METALURJİ MALZ. MAK. TİC. LTD. ŞTİ.UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN.TİC.A.Ş.FOSECO YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.ZENMET DIŞ TİCARET A.Ş.

İSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULİSTANBULİZMİRİSTANBULİSTANBULESKİŞEHİRMANİSAİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAANKARAANKARAKOCAELİKOCAELİKARABÜKİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULKOCAELİBURSAİSTANBUL

0212 280 50 500216 414 96 160312 212 72 910216 410 00 600216 420 89 090232 433 72 300212 612 12 110212 275 57 130222 236 19560236 233 23 200212 446 41 210212 691 13 700212 325 96 600216 573 38 880212 211 33 000216 364 34 010312 440 82 280312 439 67 920312 267 08 880262 646 34 240262 311 29 490370 424 10 500216 593 09 570216 593 13 610216 409 14 140216 557 64 000216 447 29 550216 428 54 410212 270 07 080216 411 69 110212 438 07 780216 683 58 000212 247 49 850216 335 70 090216 380 36 180216 463 33 900216 399 98 680262 677 10 500224 573 88 720216 411 69 16

0212 280 50 510216 414 96 200312 212 75 610216 410 00 900216 364 66 480232 457 37 690212 612 48 280212 347 87 070222 236 19570236 233 23 230212 446 41 150212 672 95 920212 283 77 780216 573 06 280212 275 11 420216 364 90 470312 439 66 840312 439 67 660312 267 08 870262 646 29 620262 311 24 490370 415 66 500216 593 09 590216 593 13 620216 409 14 180216 557 50 260216 447 29 690216 325 98 110212 270 08 880216 369 64 590212 438 33 920216 683 59 210212 247 49 910216 335 71 570216 416 91 590216 384 36 770216 442 11 900262 677 10 600224 573 74 930216 363 60 73

www.acarermetal.comwww.amcol.com.trwww.ask-chemicals.comwww.aveks.com.trwww.besmuhendislik.comwww.bilginoglu-endustri.com.trwww.chiron.dewww.celiktassilis.comwww.cmscetinmakina.comwww.cukurovakimya.com.trwww.eges.com.trwww.ermetaldemir.comwww.evren.wswww.expert.com.trwww.ferromet.com.trwww.fetasmetalurji.comwww.fostema.comwww.ankiros.comwww.electro-nite.comwww.inductotherm.com.trwww.indemak.comwww.kadioglumaden.com.trwww.kumsandokum.com.trwww.lma.com.trwww.lmg-global.comwww.magmasoft.com.trwww.marmarametal.comwww.megaelektronik.comwww.metamak.com.trwww.metkoha.comwww.nederman.comwww.ortadogumineral.comwww.sandb.comwww.siltas.com.trwww.silvanticaret.comwww.teknometalurji.comwww.unikon.com.trwww.foseco.com.trwww.yilkanchaplet.comwww.zenmet.com

Organize Sanayi Bölgesi, Dağıstan Caddesi No:15 06935 Sincan/ANKARA • Tel: (0.312) 267 08 88 • Fax: (0.312) 267 08 87 • info.electro-nite.tr@heraeus.com

www.heraeus-electro-nite.com

Your critical link to quality through sensor technology

Dökümhanelerde Verimlilik ve Kalitenin Sırrı

“Heraeus Electro-Nite” - Bir Teknoloji Lideri -

Dökme Demirde Termal Analiz (%C, %Si, TL, TS, ∆T, ∆TM, Sc) Dökme Demirde Oksijen Aktivitesi Ölçümü Sayısal Sıcaklık Ölçüm Cihazı Duvar Tipi (Kablolu/Kablosuz) veya Portatif (Hafızalı / RF Antenle Veri İletimi) Daldırma Tip Termokupllar Spektrometre Analizi için Sıvı Metalden Numune

Alıcılar Kompanzasyon Kabloları, Daldırma Lansları ve

Kontak Elemanları