T.C. MLL ETM BAKANLII

MEGEP (MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN

GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

TULA RG ETLER

ANKARA 2006

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr).

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr.

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler.

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

i

NDEKLER.............................................................................................................. i AIKLAMALAR ........................................................................................................ii GR ........................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 ........................................................................................ 3 1. PRES TULA DUVAR RG ETLERN YAPMA...................................... 3

1.1. Pres Tulalar ..................................................................................................... 3 1.1.1. Tanm ........................................................................................................ 3 1.1.2. eitleri ...................................................................................................... 3 1.1.3. Kullanld Yerler ..................................................................................... 5

1.2. Pres Tula Duvar rg Kurallar ...................................................................... 6 1.3. Pres Tula Duvar rg eitleri ....................................................................... 7

1.3.1. Tula Duvar Dizileri (Sralar) ................................................................... 7 1.3.2. Pres Tula Duvar rgleri ......................................................................... 8 1.3.3. Duvarlarn Saplanmas veya Kesimesi ................................................... 13

1.4. Pres Tula ile Duvar rlmesi........................................................................ 17 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 17 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 20

RENME FAALYET2 ...................................................................................... 24 2. BLOK TULA DUVAR RG ETLERN YAPMA .................................. 24

2.1. Blok Tulalar................................................................................................... 24 2.1.1. Tanm ...................................................................................................... 24 2.1.2. eitleri .................................................................................................... 24 2.1.3. Kullanld Yerler ................................................................................... 26

2.2. Blok Tula Duvar rg Kurallar ................................................................... 26 2.3. Blok Tula Duvar rg eitleri .................................................................... 27 2.4. Blok Tula ile Duvar rlmesi ....................................................................... 27 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 28 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 30

MODL DEERLENDRME .................................................................................. 33 CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 34 KAYNAKA............................................................................................................. 35

NDEKLER

ii

AIKLAMALAR

KOD 582YIM165

ALAN naat Teknolojisi

DAL/MESLEK Duvarclk

MODLN ADI Tula rg eitleri

MODLN TANIMI Pres ve blok tula rg sistemleri ile duvar rme ilemlerinin anlatld bir renme materyalidir.

SRE 40/32

N KOUL Duvara Hazrlk modln alm olmak

YETERLK Tula rg eitleri Yapmak

MODLN AMACI

Genel Ama Uygun ortam salandnda tekniine uygun olarak tula rg eitlerini kullanarak duvar yapabileceksiniz. Amalar Pres tula duvar rg eitlerini kuralna uygun olarak

yapabileceksiniz. Blok tula duvar rg eitlerini kuralna uygun olarak

yapabileceksiniz.

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Atlye ortam, imento harc, har teknesi, pres tula, blok tula, mala, eki, ip, duvarc gnyesi, mastar, akul, ivi, su kovas, baret, derz malas, plastik tokmak, spiral makinesi, gzlk, iskele ve su terazisi hazr bulundurulmaldr.

LME VE DEERLENDRME

Modln iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. Modl sonunda, kazandnz bilgi ve becerileri belirlemek amacyla, retmeniniz tarafndan hazrlanacak lme aracyla deerlendirileceksiniz.

AIKLAMALAR

1

GR

Sevgili renci,

Barnma ihtiyac insanlarn yaamlarn srdrebilmek iin gerek duyduklar temel ihtiyalardan bir tanesidir. nsanlar kendilerini doa artlarndan koruyabilmek ve konforlu bir yaam salayabilmek iin eitli yaplar ina etmilerdir.

nsanolu maara dzeninden yerleik topluluklar dzenine gemesi ile birlikte doada bulunan ta, ahap, saz, kam gibi gerelerle ilk yaplarn yapmtr. Bu malzemelerin bulunmad veya az bulunduu blgelerde, insanlar evrelerinde bolca bulunan topra yap gereci olarak kullanmaya balam ve bylece kerpi ortaya kmtr. Ancak kerpicin d etkiler nedeniyle abuk bozulmas araylarn devam etmesine neden olmutur. Killi topran piirilmesi ile daha dayankl ve uzun mrl bir gere olan tula elde edilmitir. Zamanla teknolojideki gelimeler tula retimini de etkilemi ve tula mmaride vazgeilmez bir gere haline gelmitir. Gnmzde alternatif malzemeler bulunmasna karn tula rnleri, hem doayla uyumlu olmalar hem de dekoratif rnler olmas nedeniyle, gncelliklerini hibir zaman yitirmemilerdir.

lk yaplarda tm duvarlar tayc iken inaat sektrndeki gelimeler sonucu tayc sistem duvarlardan ayrlm ve duvarlar hacimleri birbirinden ayrmak iin kullanlr olmutur. Bylece tayc duvarlar ve blme duvarlar iin fakl tulalar retilmitir. Tulalar duvar yapmnda zeri sval olarak kullanlabildii gibi dekoratif olarak svasz da kullanlabilir.

Duvarlarn kendini tutabilmesi ve gerektiinde yk tayabilmesi iin tulalarn birbirine kenetlenmesi gereklidir. Buda bir rg sisteminin gerekliliini ortaya koymaktadr. yle ki, gemi yllarda mimarlar eitli rg sistemleri kullanarak paral gerelerle gnmze kadar ulaan byk eserler meydana getirmilerdir. Bu modlde verilen bilgiler ile tula rg eitlerini tanyacak ve bu rgleri tekniine uygun olarak yapabileceksiniz.

GR

2

3

RENME FAALYET1

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, uygun ortam salandnda pres tula rglerini yapabileceksiniz.

Pres tulalarn kullanldklar yerleri ve rg eitlerini aratrarak hazrladnz raporu arkadalarnzla paylanz.

Aratrma yaparken duvar rme kurallarn inceleyiniz, uygulamann yapld bir antiyeye giderek duvar rglerini gzlemleyiniz.

1. PRES TULA DUVAR RG

ETLERN YAPMA

1.1. Pres Tulalar 1.1.1. Tanm

Kil, killi toprak, kum ve gerektiinde tula ve kiremit tozunun suyla kartrlmas ve makinelerde yksek basn altnda kalplanarak piirilmesi ile elde edilen tulalara pres tula ad verilir. Basn altnda kalplandklarndan basn dayanmlar yksektir ve su emme oranlar azdr. 1.1.2. eitleri

Pres tulalar ekilleri bakmndan gruba ayrlabilir: Dolu pres tula Delikli pres tula zel profilli pres tula

1.1.2.1. Dolu Pres Tula

Deliksiz olarak retilen veya st yzey alannn %15 inden az delii bulunan tulalara

dolu pres tula ad verilir. Yzeyleri cilal veya cilasz olarak dikdrtgenler prizmas eklinde retilmektedir.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA

4

1.1.2.2. Delikli Pres Tula Delik oran st yzey alann %15 inden daha fazla olan pres tulalar delikli pres

tula ad ile anlr. Dolu tulada olduu gibi yzeyleri cilal ve cilasz olarak dikdrtgenler prizmas eklinde retilmektedir.

Resim 1.1: Delikli pres tula Resim 1.2: Dolu pres tula

1.1.2.3. zel Profilli Pres Tula Farkl detay zmlerinde kullanlmak zere eitli ekillerde retilen pres tulalara

zel profilli pres tula denir. Bu tulalar harputa ve denizlik yapmnda, mine ve barbek gibi elemanlarn detay uygulamalarnda veya duvar detay zmlerinde kullanlmak zere farkl ekil ve llerde retilebilirler.

Resim 1.3: zel profilli pres tula

1.1.2.4. Pres Tulalarn lleri

Dolu ve delikli pres tulalar normal tula ve modler tula boyutlarnda retilirler. Bu

ller izelge 1.1 de verilmitir. Bununla beraber retici firmalar kendi zel retimleri olarak farkl llerde pres tulalar da retmektedir. Bu lleri grmek iin retici firma kataloglar incelenmelidir. zel profilli tulalar ise dolu veya delikli pres tulalarla beraber kullanlacaklarndan lleri bu tulalarla uyumlu olarak kullanm amacna gre farkl llerde retilebilirler.

izelge 1.1: Pres tula lleri Boy (mm) En (mm) Ykseklik (mm) Normal Tula (NT) 190 90 50 Modler Tula (MT) 190 90 85

5

Duvar rlrken dik derzlerin kaydrlabilmesi iin pres tulalarn eitli llerde kesilmesi gerekir. Kesilerek elde edilen bu tulalara para tula ad verilir ve tam tula boyutuna olan oranlarna gre isimlendirilirler. rnek olarak ekil 1.1de normal tula paralarnn lleri verilmitir. Tula retimi yapan firmalar para tula imalat da yapmaktadr. Para tulalar satc firmalardan temin edilebilecei gibi tam tulalarn kesilmesi ile de elde edilebilir. Tulalar kesmek iin spiral makinesi veya eki ile keski kullanlabilir.

Tam tula eyrek tula Yarm tula eyrek tula Dilim tula

ekil 1.1: Normal tula ve paralarnn lleri

Resim 1.4: Pres tulann spiral makinesi ile kesilmesi 1.1.3. Kullanld Yerler

Pres tulalar gzel grnmleri nedeni ile zellikle estetik amal yaplan ilerde kullanlr. Ayrca dayanmlarnn yksek olmas zeri svanmayacak grnnn gzel olmas istenilen her eit duvar yapmnda kullanlabilirliini salar. Bununla beraber pres tulalarn kullanldklar yerleri u ekilde sayabiliriz;

Tayc duvar yapmnda, Blme duvar yapmnda, Yma kolon yapmnda, D duvarlarda kaplama yapmnda, Bahe duvar yapmnda, mine ve barbek yapmnda, Peyzaj almalarnda, Tula kemer yapmnda, Tula hatl yapmnda kullanlr.

Tulalar kum gibi yumuak bir zemin zerinde kaymayacak ekilde sabitleyerek kesiniz. Gvenlik nlemlerini almay unutmaynz

6

Dik Derz

Yatay Derz

1.2. Pres Tula Duvar rg Kurallar

Gzel ve salam bir duvar elde edebilmek iin aada verilen kurallara uyulmas gerekir:

Duvar rmne balanlmadan nce duvar resimleri izilerek tm detaylar kt zerinde zmlenmelidir.

Duvar yapmnda kullanlacak tulalar dzgn ekilli ve zerleri temiz olmaldr. Tulalar kullanlmadan nce, harcn suyunu emmemesi iin, temiz su ile iyice

slatlmaldr. +4 derecenin altnda rm yaplmamaldr. Eer

rm yaplmas gerekiyor ise don tehlikesine kar zel nlemler alnmaldr.

Duvarlarda dik derzler 10 mm, yatay derzler 12 mm kalnlkta yaplmal ve ller duvarn hibir yerinde bozulmamaldr.

rgye duvarn iki ucundaki tulalarn yerletirilmesi ile balanr, aradaki tulalar ekilen ipe gre yerletirilmeli ve su terazisi ile yataylklar kontrol edilmelidir.

Duvarlarn kede birlemeleri, saplanmalar veya kesimeleri sz konusu ise duvar rgs bu noktalara gre planlanmaldr. Duvar rgsne bu noktalardan balanmaldr

Genellikle tam tula ile rlmeli ve para tulalar rgnn gerektirdii yerlerde kullanlmaldr.

st ste konulan iki srann dik derzleri duvarn hibir yerinde ayn dorultuya (st ste) getirilmemeli, duvarn rgsne gre eyrek veya yarm tula kaydrlmal ve balant salanmaldr.

Duvarn yzeyinde ayn dizi ile benzer ekilde yaplan, tek sralarn ve ift sralarn dik derzleri ayn hizada bulundurulmaldr. (ekil 1.4te krmz izgilerle ifade edilmitir.)

Duvarn kesi dz bitirilecekse, rgde balant keden itibaren salanmal, sonradan devam ettirilecek sralar iin duvar dii braklmaldr.

ekil 1.4: Tula duvar dileri

Asma Di Kademeli Di

Doru Yanl

ekil 1.2: Duvar derzleri

ekil 1.3: Derzlerin kaydrlmas

7

zeri svanmayacak duvarlarda, yaptrma harcnn tula yzeyine bulatrlmamasna zen gsterilmelidir. Tula yzeyine bulaan bu malzemelerin kurumas beklenilmeli ve kuruduktan sonra plastik sert bir frayla temizlenmelidir.

Tula duvarlarn yapmnda, duvarn zelliine gre, kire harc, takviyeli har, melez har veya imento harc kullanlabilir.

zeri svanmayacak duvarlarda derzlerin gzel grnmesi iin har tam olarak kurumadan derz malas ile derz ekilmelidir.

Duvar rldkten sonra bir hafta sreyle (har mukavemetini kazanncaya kadar) d etkilerden korunmaldr.

1.3. Pres Tula Duvar rg eitleri

Tula duvarlar, duvar sralarnn st ste konulmas ile oluturulur. Bu sralarn birleimi ile duvar rgs ortaya kar. 1.3.1. Tula Duvar Dizileri (Sralar)

Duvarlarda tulalarn u uca ve yan yana dzgn bir ekilde konumlandrlmasna dizi veya sra ad verilmektedir. Pres tula duvarlarn yapmnda duvar kalnlna ve rg trne gre farkl diziler kullanlr. 1.3.1.1. Dz Dizi

Tulalarn boylar duvar dorultusuna paralel olacak ekilde tabanlar zerine oturtularak u uca dizilmesiyle oluturulur. 1.3.1.2. Kilit Dizi:

Tulalarn boylar duvar dorultusuna dik olacak ekilde taban yzeyleri zerine oturtularak yan yana dizilmesiyle oluturulur. 1.3.1.3. Dz Kl Dizi

Tulalarn yan yzeyleri (kalnlklar) zerine oturtularak u uca duvar dorultusu boyunca dizilmesi ile oluturulur. 1.3.1.4. Kilit Kl Dizi

Tulalarn yan yzeyleri (kalnlklar) zerine oturtularak yan yana duvar dorultusuna dik olarak dizilmesi ile oluturulur. 1.3.1.5. Dik Kl Dizi

Tulalarn alnlar zerine oturtularak yan yana dizilmesi ile oluturulur.

ekil 1.7: Dz kl dizi

ekil 1.6: Kilit dizi

ekil 1.5: Dz dizi

ekil 1.8: Kilit kl dizi

Resim 1.5: Derz ekilmesi

8

1. Sra

1.3.1.6. Yatay Zikzak Dizi Tulalarn boylar duvar dorultusu ile 45o

veya 60olik bir a yaptrlarak kilit dizi eklinde dizilmesi ile oluturulur. 1.3.1.7. Kl Zikzak Dizi

Tulalarn boylar duvar dorultusu ile 45o veya 60olik bir a yaptrlarak kilit kl dizi eklinde dizilmesi ile oluturulur. 1.3.2. Pres Tula Duvar rgleri

Pres tula dizilerinin duvar kalnlna ve eidine gre st ste konulmas ile duvar rgleri meydana getirilir. Genel kural, derzlerin kaydrlarak tulalarn birbirleri ile kenetlenmesini salamak ve dolaysyla salam bir duvar yapabilmektir. Duvarn kalnlna ve yapl amacna bal olarak farkl rg eitleri kullanlr. Duvar kalnlklar normal tula lleri baz alnarak ifade edilir. Yarm tula ( T) duvar 9 cm kalnlndadr. Bir tula (1 T) duvar 19 cm kalnlndadr. Birbuuk tula (1 T) duvar 29 cm kalnlndadr ve duvar kalnlklar 10ar cm ara ile artar. 1.3.2.1. Dz rg

Dz dizilerin st ste konulmas ile oluturulur. kinci sraya yarm tula ile balanarak dik derzlerin st ste gelmemesi salanr.

Yarm tula kalnlndaki yk tamayan blme duvarlarn ve bacalarn rlmesinde kullanlr.

ekil 1.9: Dik kl dizi

ekil 1.10: Yatay zikzak dizi

ekil 1.11: Kl zikzak dizi

ekil 1.12: Dz rg

2. Sra

9

1.3.2.2. Kilit rg Kilit dizilerin birbiri zerine eyrek tula kaydrlarak konulmas ile oluturulur.

eyrek tula kaydrmay salamak iin ikinci srada dz olarak bitirilecek uca iki adet eyrek tula dz olarak konulur.

Bir tula kalnlndaki dz ve kavisli duvarlarn rlmesinde kullanlr.

ekil 1.13: Kilit rg 1.3.2.3. Blok (artma) rg

Kilit srann zerine dz sra konulmas ile oluturulur. Dik derzler eyrek tula

kaydrlr. Bunun iin ikinci sraya eyrek tulalarla balanr.

En ok kullanlan rg eididir. Bir tula kalnlndaki ve daha kaln duvarlarn yapmnda kullanlr. Bir tula kalnlndaki duvar rgs ekil 1.14te verilmitir. Daha kaln duvarlarn yapmnda kullanlacak blok rg rnekleri ise ekil 1.15te verilmitir.

1. Sra

2. Sra

10

1.3.2.4. Klcna rg

Kl diziler kullanlarak yaplan rglere klcna rg ad verilir. Yk tamayan

ykseklii ve uzunluu az olan blme duvarlarda ve kaplama olarak yaplrlar.

Dz kl diziler st ste getirilerek ve dik derzler yarm tula kaydrlarak yaplan rgye klcna dz rg ismi verilir.

Tulalarn dz ve dik kl olarak konulmas ile elde edilen rgye ise katona rg ismi verilir.

2. Sra

1. Sra ekil 1.14: Bir tula kalnlnda blok rg

1. Sra 1. Sra 1. Sra

2. Sra 2. Sra

2. Sra

1,5 T Kalnlkta Duvar 2 T Kalnlkta Duvar 2,5 T Kalnlkta Duvar

ekil 1.15: Kaln duvarlarda kullanlan blok rg rnekleri

11

ekil 1.16: Klcna rg 1.3.2.5. Ha rg

Kilit ve dz sralar kullanlarak yaplr. Blok rgden farkl olarak dz sralarn dik

derzleri bir alttaki dz srann dik derzlerinden yarm tula kaydrlarak yaplmasdr. Bylece duvar yzeyinde ha grntleri ortaya kar.

Bir tula kalnlndaki veya daha kaln duvarlarn rlmesinde kullanlr.

2. Sra

1. Sra

Katona rg

Klcna Dz rg

12

1.3.2.6. Polonez rg

Tulalarn bir dz bir kilit konulmas ile elde edilir. Birinci sra kilit konulan tula ile balar. kinci srada kilit tulalarn zerine dz, dz tulalarn zerine kilit tula konur.

Bir veya iki tula kalnlndaki yzeyi svanmayacak, grn gzel olmas istenen duvarlarn yapmnda kullanlr.

1. Sra

4. Sra

3. Sra

2. Sra

ekil 1.17: Ha rg

1. Sra

2. Sra

ekil 1.18: Polonez rg

13

1.3.2.7. Hollanda rg Duvarn birinci sras kilit dizi, ikinci sras polonez rgnn ikinci sras kullanlarak

yaplan rgdr.

Yzeyi svanmayacak, grnnn gzel olmas istenen bir tula kalnlndaki duvarlarn rlmesinde kullanlr.

1.3.3. Duvarlarn Saplanmas veya Kesimesi

Pres tula duvarlarn ke oluturmas, saplanmas veya kesimesi durumunda bu noktalarda derzlerin st ste gelmemesi iin duvar rglerinin bu noktalara gre planlanmas gerekir. Duvar rme ilemi gerekletirilirken de bu noktalardan balanlmaldr.

2. Sra

1. Sra ekil 1.19: Hollanda rg

14

ekil 1.20: Tula duvarlarn dik al ke birlemeleri

1. Sra 1. Sra 1. Sra

1. Sra 1. Sra 1. Sra

1. Sra 1. Sra 1. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

1/2 T ile 1/2 T duvar 1/2 T ile 1 T duvar 1/2 T ile 1,5 T duvar

1 T ile 1 T duvar 1 T ile 1,5 T duvar 1 T ile 2 T duvar

1,5 T ile 1,5 T duvar 1,5 T ile 2 T duvar 2 T ile 2 T duvar

15

ekil 1.21: Tula duvarlarn dik al saplanmas

1. Sra 1. Sra 1. Sra

1. Sra 1. Sra 1. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

1/2 T duvarn 1/2 T duvara saplanmas

1/2 T duvarn 1 T duvara saplanmas

1 T duvarn 1 T duvara saplanmas

1 T duvarn 1,5 T duvara saplanmas

1,5 T duvarn 1,5 T duvara saplanams

2 T duvarn 2 T duvara saplanmas

16

ekil 1.22: Tula duvarlarn dik al kesimeleri

Resmi verilmemi eitli kalnlklarda ve alardaki duvar kesimeleri, ke birlemeleri, saplamalar ile karlalrsa duvar rg kurallarna bal kalnarak dey derzlerin st ste gelmesini nleyecek ekilde duvar rgs tasarlanabilir.

1. Sra 1. Sra 1. Sra

1. Sra 1. Sra 1. Sra

2. Sra 2. Sra 2. Sra

2. Sra 2. Sra2. Sra

1/2 T ile1/2 T duvar kesimesi

1 T ile 1/2 T duvar kesimesi

1 T ile 1 T duvar kesimesi

1,5 T ile 1 T duvar kesimesi

1,5 T ile 1,5 T duvar kesimesi

1/2 T - 1 T 1,5 T duvar kesimesi

17

1.4. Pres Tula ile Duvar rlmesi

Yaplacak pres tula duvar iin uygun rg sistemi seildikten sonra aada verilen ilem basamaklar takip edilerek pres tula duvar rlebilir. UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar neriler Birinci sra balang ve biti

tulalarn yerletiriniz.

elbisesini giyiniz. Gerekli malzeme, i resimleri ve aletleri

uygulama yerine getiriniz. gvenlii nlemlerini alnz. Kullanacanz harc hazrlaynz. Tulalar slatnz. alma blgenizin temizliine duyarl olunuz. Duvar rlecek alanda duvar snrlarn projeye

uygun olarak belirleyiniz. Duvarn oturaca zemine yapmasn

salayabilmek iin zemini temizleyip slatnz. Duvarn balayaca noktaya, bir tam tulann

oturaca alana yeteri kadar har seriniz. Serdiiniz harcn zerine birinci srann

balang tulasn (tam tula) yerletiriniz ve zerine malann arkas veya plastik tokmak ile vurarak oturtunuz.

Duvarn bitecei yere, biti tulasn, balang tulasnda olduu gibi yerletiriniz.

UYGULAMA FAALYET

18

Duvara ip ekiniz.

Balang ve biti tulalarnn

arasna yerletirdiiniz tulalarn ipe deerek duvar dorultusunu bozmamasna dikkat ediniz.

Yeterli uzunlukta alan duvarc ipinin ularna ivi taknz.

pi, duvarn n yzne gelecek ekilde balang tulasnn st kesi ile biti tulasnn st kesi arasna gergince ekerek sabitleyiniz.

Yarm ve bir tula kalnlndaki duvarlarn sadece n yznden, daha kaln duvarlarn her iki yznden ip ekiniz.

Tulalarn i kelerinin ipe dememesine ve iple arasnda ok boluk kalmamasna dikkat ediniz.

Balang ve biti tulalarnn arasna bir defada yerletirebileceiniz tula miktar kadar har seriniz.

Dikey derzlerde balanty salamak iin, tulalarn alnna dar tamayacak kadar har koyunuz.

Aradaki tulalar rg eidine uygun olarak yerletiriniz.

Ara tulalar yerletirirken ipe uyunuz. Derz aralklarnn muntazam olmasna dikkat

ediniz. Gerekiyor ise duvar biti tulasn skerek

kesin yerine yerletiriniz. Duvar srasnn yatayln su terazisi ile

kontrol ediniz. kinci sray rnz.

kinci srann balang tulasn, rg eidine uygun olarak yerletiriniz.

kinci srann biti tulasn, rg eidine uygun olarak yerletiriniz.

Balang ve biti tulalar arasna ip ekiniz. Balang ve biti tulalarnn arasna tulalar

rg eidine uygun olarak yerletiriniz. Duvar rg kurallarna uyunuz Duvar srasnn yatayln, su terazisi ile

kontrol ediniz.

DKKAT!

19

Pres tula duvar rnz.

nc srann balang tulasn, duvar n yznden ve yan tarafndan akulne bakarak yerletiriniz.

nc srann biti tulasn akulne bakarak yerletiriniz.

Balang ve biti tulalar arasna ip ekiniz. Ara tulalar duvar rg eidine uygun olarak

yerletiriniz. Duvar rg kurallarna uyunuz. Duvar srasnn yatayln, su terazisi ile

kontrol ediniz. Ayn ekilde dier sralar yerletiriniz. Derzleri kontrol ediniz, taan harlar mala ile

duvar yzeyini kirletmeden alnz. Her srada mutlaka akule baknz ve ip

ekiniz. Her srann yatayda dzgnln su terazisi

ile kontrol ediniz. alma yksekliini aan yerlerde iskele

kurunuz. Duvar yzeyi svanmayacak ise, har tamamen

kurumadan, derzleri derz malas ile dzeltiniz. bitiminde altnz ortam ve

kullandnz aletleri temizleyiniz. Kullandnz aletleri yerine kaldrnz.

20

LME VE DEERLENDRME

A. LME SORULARI

Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorulara verdiiniz cevaplarla leceksiniz. 1. Pres tulalar iin aadakilerden hangisi sylenemez?

A) Basn dayanmlar yksektir. B) Su emme oranlar azdr. C) Sadece yzeyleri svanacak olan duvarlarda kullanlabilir. D) Basn altnda, makinelerle kalplanarak imal edilirler.

2. Tam tulann lleri aadakilerden hangisidir?

A) A) 90x50x190 mm B) B) 90x50x90 mm C) C) 100x50x200 mm D) D) 50x50x100 mm

3. Pres tula aadakilerden hangisinde kullanlabilir?

A) Tayc duvar yapmnda B) Svanmayacak duvarlarn yapmnda C) Blme duvar yapmnda D) Hepsi

4. Duvar rme ilemi iin aadakilerden hangisi yanltr?

A) rgye duvarn ortasndan balanr. B) Genellikle tam tula kullanlmaldr. C) st ste konulan sralarn dik derzleri st ste gelmemelidir. D) Tulalar kullanlmadan nce slatlmaldr.

5. Kullanlmadan nce tulalarn slatlmasnn amac nedir?

A) Duvarn gzel grnmesi iin B) Harcn suyunu emmemesi iin C) Tulalarn yanmamas iin D) Tulalarn kolay kesilmesi iin

6. Yarm tula kalnlnda duvar rebilmek iin hangi rg sistemi kullanlr?

A) Blok rg B) Dz rg C) artma rg D) Kilit rg

LME VE DEERLENDRME

21

7. Bir buuk tula kalnlnda duvar rmek iin hangi rg sistemi kullanlabilir? A) Kilit rg B) Dz rg C) Kl rg D) Blok rg

8. Duvarlarda tulalarn u uca veya yan yana dzgn bir ekilde konumlandrlmasna

ne ad verilir? A) stif B) Dizi C) Depolama D) rg

9. Yarm tula kalnlnda duvar rlrken duvarn hangi yznden ip ekilir?

A) Arka B) Her iki C) n D) Herhangi bir yerden

DEERLENDRME

Cevaplarnz modl kitapnn sonundaki cevap anahtar ile karlatrnz. Yanl

cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular, faaliyete geri dnerek tekrar ediniz.

Tm sorulara doru cevap verdiyseniz performans deerlendirme testine geiniz.

22

B. PERFORMANS TEST

2 m boyunda 1,5 m yksekliinde bir tula duvar kalnlndaki duvar blok rg ile rnz. Blok rg 1. ve 2. sralarna ait resimler ve duvar perspektifi aada verilmitir.

KONTROL LSTES

Modln Ad Tula rg eitleri Konu

Pres Tula Duvar rg eitlerini Yapma

Modl Eitimini Alann:

Ama Pres Tula rglerini yapabileceksiniz.

Ad ve Soyad

AIKLAMA: Bu faaliyeti gerekletirirken aadaki kontrol listesini bir arkadanzn doldurmasn isteyiniz. Sadece ilgili alan doldurunuz.

Aada listelenen davranlarn her birinin arkadanz tarafndan yaplp yaplmadn gzlemleyiniz. Eer yapldysa evet kutucuunun hizasna X iareti koyunuz. Yaplmadysa hayr kutucuunun hizasna X iareti koyunuz.

DEERLENDRME KRTERLER EVET HAYIR

1 nln giydiniz mi?

2 Gerekli gvenlik nlemlerini aldnz m?

3 Kullanacanz tm malzeme ve aletleri i yerine getirdiniz mi?

4 Tulalar slattnz m?

5 Duvar snrlarn projeye uygun olarak belirlediniz mi?

6 Duvarn oturaca zemini temizleyerek slattnz m?

7 Birinci srann balang tulasn rg eidine uygun olarak yerletirdiniz mi?

8 Birinci srann biti tulasn rg eidine uygun olarak yerletirdiniz mi?

9 p ektiniz mi?

2. Sra

1. Sra

23

10 Aralardaki tulalar rg eidine uygun olarak yerletirdiniz mi?

11 Tulalar yerletirirken derz aralklarna dikkat ettiniz mi?

12 Tulalar yerletirirken ipe dikkat ettiniz mi?

13 Duvarn yatayda dzgnln su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

14 kinci sra balang ve biti tulalarn rg eidine uyarak yerletirdiniz mi?

15 kinci sraya ip ektiniz mi?

16 kinci sradaki ara tulalar rg eidine ve rg kurallarna uygun olarak yerletirdiniz mi?

17 Duvar srasnn yatayln su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

18 nc sradan itibaren balang ve biti tulalarn yerletirirken akul ile dikliini kontrol ettiniz mi?

19 Her sray rerken ip ektiniz mi?

20 Her srann dikliini akul ile kontrol ettiniz mi?

21 Her srann yatayln su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

22 Duvar rg kurallarna dikkat ettiniz mi?

23 Taan harlar duvar kirletmeden mala ile aldnz m?

24 Derzleri derz malas ile dzelttiniz mi?

25 Artan malzemeyi depolama yerine kaldrdnz m?

26 alma ortamnz temizlediniz mi?

27 Kullandnz aletleri temizleyip yerine kaldrdnz m? DNCELER ...

DEERLENDRME

Arkadanz kontrol listesindeki davranlar srasyla uygulayabilmelidir. Uygulayamad davrantan dier davrana gemek mmkn olamayacandan faaliyeti tekrar etmesini isteyiniz.

Yaplan deerlendirme sonunda tm kriterlere evet cevab verilmi ise arkadanza dier renme faaliyetine gemesini syleyiniz.

24

RENME FAALYET2

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, uygun ortam salandnda blok tula rglerini yapabileceksiniz.

Blok tula eitlerini ve kullanldklar yerleri aratrarak hazrladnz raporu arkadalarnzla paylanz.

Aratrma yaparken duvar rme kurallarn inceleyiniz, uygulamann yapld bir antiyeye giderek duvar rglerini gzlemleyiniz.

2. BLOK TULA DUVAR RG ETLERN YAPMA

2.1. Blok Tulalar 2.1.1. Tanm

Pres tulaya oranla daha byk boyutlarda, dey veya yatay delikli olarak kalplanp piirilerek retilen tulalara blok tula ad verilir.

Kukusuz byk boyutlu malzemelerle duvar rme ilemi daha hzl ve daha kolay olmaktadr. Ancak boyutu byyen malzemenin tanmas ve yerine yerletirilmesi zor olmamaldr. te bu aray karlamak amac ile blok tula ortaya kmtr. Tulay hafifletmek iin boluklu olarak kalplanmtr. Bu boluklar ayn zamanda duvarn s yaltm deerini de artrmaktadr. Ayrca zerine yaplan svay tutmalar iin yzeylerinde ince kanallar bulunmaktadr.

2.1.2. eitleri

Blok tulalar kullanm amalar bakmndan iki gruba ayrlr:

Blme duvar blok tulalar Tayc duvar blok tulalar

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

25

2.1.2.1 Blme Duvar Blok Tulalar Blme duvar yaplmasnda kullanlan blok tulalar genellikle yatay delikli olarak imal

edilir. Binalarn tayc olmayan i ve d duvarlarnda kullanlrlar. Tulalarn delikleri yer dzlemine paralel olacak ekilde dar yzeyleri veya geni yzeyleri zerine oturtularak kullanlabilir.

Tulalara ait baz ller izelge 2.1de verilmitir. rlmek istenen duvar kalnlna gre uygun boyutlu tula seilmelidir. Bu tulalardan en ok kullanlanlar 13,5luk diye tabir edilen 190x190x135 mm llere sahip olan ve 8,5luk diye tabir edilen 190x190x85 mm llere sahip olandr. 2.1.2.2 Tayc Duvar Blok Tulalar

Tayc duvar yaplmasnda kullanlan blok tulalar dey delikli ve basn dayanm daha yksek olarak imal edilirler. Ayrca duvarn dayanmn artrmak iin har cepli ve gemeli olarak retilenleri de vardr. Deprem ynetmeliine gre tayc duvarlarn yaplmasnda, basn dayanmlar en az 50kg/cm2 olan dey delikli tulalar kullanlabilir.

Bu tulalarn baz retim lleri izelge 2.1de verilmitir.

Resim 2.2: Tayc duvar blok tula rnekleri

Resim 2.1: Blme duvar blok tula rnekleri

Tula ekilleri ve boyutlar hakknda daha fazla bilgi almak iin retici firma kataloglarn inceleyiniz.

26

Uzunluk Genilik Ykseklik Normal Tula Boyutuna Oran 190 190 85 3,6 NT 190 190 135 5,7 NT 190 240 135 7,2 NT 190 190 185 7,8 NT 290 190 135 8,7 NT 390 190 135 11,7 NT 290 240 185 15 NT 290 290 185 18,2 NT 290 240 235 19,1 NT 290 290 235 23,1 NT 390 290 185 24,5 NT 390 240 235 25,7 NT 390 290 235 31,1 NT 390 390 235 41,8 NT 490 240 235 32,3 NT 490 290 235 39,1 NT

2.1.3. Kullanld Yerler

Blok tulalarn kullanldklar yerleri u ekilde sayabiliriz;

Tayc duvar yapmnda, Blme duvar yapmnda, Baca yapmnda kullanlmaktadr

2.2. Blok Tula Duvar rg Kurallar

Pres tula duvar rlmesi faaliyetinde verilen duvar rg kurallar, genel olarak tm malzemelerle duvar rlmesi iin geerlidir. Ancak, kullanlan malzeme farkndan dolay kk farklar ortaya kabilir. Bunlar:

Tulalar yerletirilirken dey derzleri doldurabilmek iin tulalarn aln ksmlarna har konarak yerine yerletirilmelidir.

Bina d duvarlarnda katlar arasna ip ekilir. Her srann kenar tulalar yerletirilirken bu ipler esas alnr.

Kolonlar arasna yaplan blme duvarlarda ip kolonlarn arasna ekilir ve duvar sralar bu ipe gre rlr.

Derzler mala ile perdahlanp kaygan hale getirilmemelidir.

izelge 2.1: Blok tula lleri

Blok tulalarn retimi iin tavsiye edilen dier boyutlar renmek iin TS-EN 701-1e bakabilirsiniz

27

2.3. Blok Tula Duvar rg eitleri

Blok tula duvarlar, dz duvar rgs ile yaplmaktadr. Duvar sralar yarm tula kaydrlarak tulalarn kenetlenmesi salanr.

Para tulalar elde edebilmek iin yatay delikli tulalar malann yan taraf kullanlarak blnebilir. Dey delikli tulalar blmek iin ise duvarc ekici veya keski kullanlabilir.

Resim 2.3: Blok tulann blnmesi

ekil 2.1 Blok tula duvar 2.4. Blok Tula ile Duvar rlmesi

Duvar eidine ve kalnlna gre seilen blok tulalar duvar boyunca u uca dizilerek duvarn birinci sras elde edilir. kinci sraya yarm tula ile balanarak dik derzlerin yarm tula kaydrlmas salanr.

1. Sra

2. Sra

28

UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar neriler

Birinci sra balang ve biti tulalarn yerletiriniz.

elbisesini giyiniz. Gerekli malzeme, i resimleri ve aletleri

uygulama yerine getiriniz. gvenlii nlemlerini alnz. Kullanacanz harc hazrlaynz. Tulalar slatnz. alma blgenizin temizliine duyarl olunuz. Duvar rlecek alanda duvar snrlarn projeye

uygun olarak belirleyiniz. Duvarn oturaca zemine yapmasn

salayabilmek iin zemini temizleyip slatnz. Gerekiyor ise deyde ip ekiniz. Duvarn balayaca noktaya, bir tam tulann

oturaca alana, yeteri kadar har seriniz. Serdiiniz harcn zerine birinci srann

balang tulasn (tam tula) yerletiriniz ve zerine malann arkas ile vurarak oturtunuz.

Duvarn bitecei yere, biti tulasn, balang tulasnda olduu gibi yerletiriniz.

Duvara ip ekiniz.

Yeterli uzunlukta alan duvarc ipinin ularna ivi taknz.

pi duvarn n yzne gelecek ekilde balang tulasnn st kesi ile biti tulasnn st kesi arasna gergince ekerek sabitleyiniz.

Tulalarn i kelerinin ipe dememesine ve iple arasnda ok boluk kalmamasna dikkat ediniz.

Balang ve biti tulalarnn arasna bir defada yerletirebileceiniz tula miktar kadar har seriniz.

Aralara yerletireceiniz tulalarn aln ksmna delikleri doldurmadan har koyunuz.

Har konulan aln dier tulaya yaslayarak sktrnz.

Ayn ekilde aradaki tm tulalar ipe gre yerletiriniz.

Derz aralklarnn muntazam olmasna dikkat ediniz.

Gerekiyor ise duvar biti tulasn skerek kesin yerine yerletiriniz.

UYGULAMA FAALYET

29

Duvar srasnn yatayln su terazisi ile kontrol ediniz.

Balang ve biti tulalarnn arasna yerletirdiiniz tulalarn ipe deerek duvar dorultusunu bozmamasna dikkat ediniz.

kinci sray rnz.

kinci srann balang tulasn (yarm tula) akul ile dikliine bakarak yerletiriniz.

kinci srann biti tulasn akulne bakarak yerletiriniz.

Balang ve biti tulalar arasna ip ekiniz. Balang ve biti tulalarnn arasna tulalar

rg kuralna uygun olarak yerletiriniz. Gerekiyor ise duvar biti tulasn skerek

kesin yerine yerletiriniz. Duvar srasnn yatayln su terazisi ile

kontrol ediniz.

Blok tula duvar rnz.

nc srann balang tulasn iki ynden akulne bakarak yerletiriniz.

nc srann biti tulasn akulne bakarak yerletiriniz.

Balang ve biti tulalar arasna ip ekiniz. Ara tulalar duvar rg kurallarna uygun

olarak yerletiriniz. nc sra ile birici srann, drdnc sra ile

ikinci srann ayn olduunu unutmaynz. Derzleri kontrol ediniz, taan harlar mala ile

alnz. Ayn ekilde dier sralar yerletiriniz. Her srada mutlaka akule baknz ve ip

ekiniz. Her srann yatayda dzgnln su terazisi

ile kontrol ediniz. alma yksekliini aan yerlerde iskele

kurunuz. bitiminde altnz ortam ve kullandnz

aletleri temizleyiniz. Kullandnz aletleri yerine kaldrnz.

30

LME VE DEERLENDRME A. LME SORULARI

Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorulara verdiiniz cevaplarla leceksiniz. Sorulara doru veya yanl eklinde ilgili kutucua X koyarak cevap veriniz. Doru Yanl 1. Blok tulalarla duvar rlrken dz rg sistemi kullanlr. 2. Tayc duvarlar rlrken dey delikli tulalar kullanlr. 3. Farkl kalnlkta duvarlar yapabilmek iin farkl kalnlklarda blok tulalar retilmitir.

4. Blok tula ile duvar rerken ip ekmeye gerek yoktur. 5. Blok tula ile duvar rerken duvar sralar yarm tula kaydrlarak tulalarn birbirini balamas salanr.

6. Blok tula duvar rme ilemi biter bitmez svaya balanlmaldr. 7. Yatay delikli tulalarn aln ksmlarna har konulmaz. 8. Blok tula ile yzeyleri svanmayacak duvarlar rlr. 9. Blok tula duvar sralarnn balang ve biti tulalar yerletirilirken akule baklmaldr.

10. Blok tula duvarlarda her tula yerletirilirken akule baklmaldr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz modl kitapnn sonundaki cevap anahtar ile karlatrnz. Doru

cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular, faaliyete geri dnerek tekrar ediniz.

Tm sorulara doru cevap verdiyseniz performans deerlendirme testine geiniz.

LME VE DEERLENDRME

31

B. PERFORMANS TEST

13,5luk blok tula ile 3 m boyunda, 2 m yksekliinde tula duvar rnz. rgye ait 1. ve 2. sralarn resimleri ve duvar perspektifi aada verilmitir.

KONTROL LSTES Mod Ad

Tula rg eitleri

Konu

Blok Tula Duvar rg eitlerini Yapma

Modl Eitimini Alann:

Ama Blok Tula rglerini yapma

Ad ve Soyad

AIKLAMA: Bu faaliyeti gerekletirirken aadaki kontrol listesini bir arkadanzn doldurmasn isteyiniz. Sadece ilgili alan doldurunuz.

Aada listelenen davranlarn her birinin arkadanz tarafndan yaplp yaplmadn gzlemleyiniz. Eer yapldysa evet kutucuunun hizasna X iareti koyunuz. Yaplmadysa hayr kutucuunun hizasna X iareti koyunuz.

DEERLENDRME KRTERLER Evet Hayr

1 nln giydiniz mi?

2 Gerekli gvenlik nlemlerini aldnz m?

3 Kullanacanz tm malzeme ve aletleri i yerine getirdiniz mi?

4 Tulalar slattnz m?

5 Duvar snrlarn projeye uygun olarak belirlediniz mi?

6 Duvarn oturaca zemini temizleyerek slattnz m?

7 Birinci srann balang tulasn yerletirdiniz mi?

8 Birinci srann biti tulasn yerletirdiniz mi?

9 p ektiniz mi?

1. Sra

2. Sra

32

10 Aralardaki tulalar rg sistemine uygun olarak yerletirdiniz mi?

11 Tulalar yerletirirken derz aralklarna dikkat ettiniz mi?

12 Tulalar yerletirirken ipe dikkat ettiniz mi?

13 Duvarn yatayda dzgnln, su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

14 kinci sra balang ve biti tulalarn rg sistemine uyarak yerletirdiniz mi?

15 kinci sra balang ve biti tulalarn yerletirirken akulne baktnz m?

16 kinci sraya ip ektiniz mi?

17 kinci sradaki ara tulalar rg sistemine ve rg kurallarna uygun olarak yerletirdiniz mi?

18 Duvar srasnn yatayln su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

19 Tm sralarn balang ve biti tulalarn yerletirirken akule baktnz m?

20 Her sray rerken ip ektiniz mi?

21 Her srann yatayln su terazisi ile kontrol ettiniz mi?

22 Duvar rg kurallarna dikkat ettiniz mi?

23 Taan harlar mala ile aldnz m?

24 Artan malzemeyi depolama yerine kaldrdnz m?

25 alma ortamnz temizlediniz mi?

26 Kullandnz aletleri temizleyip yerine kaldrdnz m? DNCELER ...

DEERLENDRME

Arkadanz kontrol listesindeki davranlar srasyla uygulayabilmelidir. Uygulayamad davrantan dier davrana gemek mmkn olamayacandan faaliyeti tekrar etmesini isteyiniz.

Yaplan deerlendirme sonunda tm kriterlere evet verilmi ise arkadanza modl deerlendirme testine gemesini syleyiniz.

33

MODL DEERLENDRME

retmeniniz, modldeki renme faaliyetleri ile kazandnz bilgi ve becerilerinizi lme aralaryla lerek sizin modl ile ilgili durumunuzu deerlendirecek ve sonucu size bildirecektir.

DEERLENDRME KRTERLER Evet Hayr

1 kyafetini giydinizmi? 2 Gerekli gvenlik tedbirlerini aldnz m? 3 Uygulayacanz iin resimleri hazr m? 4 alma alann belirlediniz mi? 5 Kullanacanz tm aletleri i yerine getirdiniz mi? 6 Kullanacanz tulalar i yerine getirdiniz mi? 7 Tulalar slattnz m? 8 Duvar snrlarn projeye uygun olarak belirlediniz mi? 9 Duvar receiniz zemini hazrladnz m?

10 Kullanacanz harc hazrladnz m?

11 Balang ve biti tulalarn tekniine uygun olarak yerletirdiniz mi?

12 Her sray rerken ip ektiniz mi? 13 Duvar sralarna balarken akul kullandnz m? 14 Duvar rg kurallarna dikkat ettiniz mi? 15 Derz aralklarna dikkat ettiniz mi? 16 resminde verilen duvar rgsn uygulayabildiniz mi? 17 Duvar sralarnn yatayda dzgnlne dikkat ettiniz mi? 18 Duvarn temizliine zen gsterdiniz mi? 19 evre temizliine zen gsterdiniz mi? 20 Kullandnz aletleri temiz olarak yerine kaldrdnz m? 21 Zaman iyi kullandnz m?

DNCELER ...

MODL DEERLENDRME

34

CEVAP ANAHTARLARI RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI

1 C 2 A 3 D 4 A 5 B 6 B 7 D 8 B 9 C

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

1 D 2 D 3 D 4 Y 5 D 6 Y 7 Y 8 Y 9 D

10 Y

CEVAP ANAHTARLARI

35

KAYNAKA OYMAEL Do. Dr. Sabit, Yap Bilgisi I Temel Ders Kitab, Milli Eitim

Basmevi, stanbul, 2003

KSZOLU Halim, mit YEGL, Nzm EK, Kksal ZCAN, Nzm DNDAR, dris DOAN, Yapclk Blm Ve lem Yapraklar, Milli Eitim Basmevi, stanbul, 2001

ZCAN Kksal, YAPI, Zirve Ofset Ltd. ti., Ankara, 1996 MEK Yrd. Do. Dr. Osman, Yap Malzemesi II, Ankara niversitesi

Basmevi, Ankara, 2000

TAYMAZ Haydar, Yap Bilgisi Cilt I, Milli Eitim Basmevi, stanbul, 1990 TS EN 7711, Kgir Birimler-zellikler-Blm 1 Kil Kagir Birimler

(Tulalar), Ankara, 2005

www.altasgroup.net www.birolnart.com www.dogusblok.com www.harunyuksel.com.tr www.ipektugla.com www.isiklartugla.com.tr www.kilsan.com www.kilicoglu.com.tr www.kraltugla.com.tr www.kucuksan.com www.yapitr.com www.yapirehberi.net

KAYNAKA