Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

TÜRKİYETÜRKİYE

EKONOMİEKONOMİSİ’NİNSİ’NİN

GÖRÜNÜMÜGÖRÜNÜMÜ

3 Nisan 20103 Nisan 2010

Bu kriz neden farklı?



Çeyrek dönemler itibariyle büyüme oranları

2009 Yılında Büyümenin Bileşenleri

1.ç. 2.ç. 3.ç. 4.ç.

Özel Tüketim -7,2 -1,2 -1,3 3,3

Kamu Tüketimi 0,5 0,0 0,5 2,3

Yatırımlar -6,9 -6,1 -3,9 -1,1

Stok Değişimi -7,6 -4,0 0,1 2,5

Dış Ticaret 6,7 3,4 1,7 -1,0

Toplam -14,5 -7,7 -2,9 6,0

2010 Büyümesini olumlu etkileyecek faktörler

Canlanan İç Tüketim

Azalmış olan stokların yenilenmesi

Bankaların elindeki likidite fazlası

Kamu Borcunun yenilenme oranının azalması

2010 Büyümesini olumsuz etkileyecek faktörler

Artan enerji bağımlılığı ve yükselen enerji/emtia fiyatları

İhracat performansının (ithalata göre) yetersiz kalması

Kapasite kullanımındaki düşük seviyenin yatırım talebini zayıflatması

Tarımda artan gizli işsizlik

KOBİ’lerin finansman ihtiyaçlarının büyümesi

Kony a Adıy aman

Afy onkarahisar

Aksaray

Amasy a

Antaly a

Ay dın

Balıkesir

Batman

Bitlis

Burdur

Denizli

Diy arbakır

Düzce

Edirne

Erzurum

Eskişehir

Giresun

HakkariIsparta Kahramanmaraş

Karabük

Karaman

Kastamonu

Kocaeli

Kırklareli

Kırıkkale

Kırşehir

Manisa

Mardin

Muğla

Nevşehir

Niğde

Ordu

Osma

niy e

Samsun

Siirt

Sinop

Siv as

Tekirdağ

Tokat

Trabzon

Van

Yalov a

Yozgat

Çankırı Çorum

Mersin

Şanlıurfa

Şırnak

Adana

Ankara

ArdahanArtv in

Ağrı

Bartın

Bay burt

Bilecik

Bingöl

Bolu

Bursa

Elazığ

Erzincan

Gaziantep

Gümüşhane

Hatay

Iğdır

Kars

Kay seri

Kilis

Kütahy a

Malaty a

Muş

Rize

Sakary a

Tunceli

Uşak

Zonguldak

Çanakkale

İstanbul

İzmir

22,1

3,7

İşsizlik Oranı (2008)

Türkiye’de işsizlik yeni bir platoya mı yükseliyor? Türkiye’de işsizlik yeni bir platoya mı yükseliyor?

2008 (YILLIK)

2009(YILLIK)

İşsiz Sayısı (milyon kişi) 2,6 3,5

İş umudunu yitirenler dahil toplam işsizlik (milyon kişi)

4,5 5,6

Genel İşsizlik oranı % 11 % 14

Tarım-dışı Genç İşsizlik oranı % 23 % 28

Küçülmeyle birlikte işsizlikte hızlı artış yaşandı


2009 Yılında İstihdamdaki Gelişmeler

Toplam İstihdam: + 83 bin

Tarım İstihdamı: + 238 bin (ücretli istihdamındaki artış sadece 32 bin)

yani, tarımda gizlenen yaklaşık 200 bin ilave işsiz var

İmalat Sanayi İstihdamı: - 286 bin

Ticaret İstihdamı: - 31 bin

İşsizlikteki artış (geniş tanımlı) 1,1 milyon

En hızlı artış, orta yaş grubunda yaşanıyorEn hızlı artış, orta yaş grubunda yaşanıyor1996 – 2008 arasında yaş gruplarına göre işsizlik kaç kat arttı?

(2008'deki işsiz sayısı / 1996'daki işsiz sayısı)

yaş grubu

FARKLI İHRACAT PAZARLARINA ULAŞMAK ÖNEMLİ

Firma büyüklüğü

Tem.08 Ara.09 Değişim

1-10 kişi 994.382 1.047.921 5%

10-50 kişi 150.645 145.757 -3%

50-100 kişi 12.215 12.451 2%

100-500 kişi 9.572 9.352 -2%

+500 kişi 875 827 -5%

Krizde şirketler küçüldüKrizde şirketler küçüldü

Çocuklarımız niye okuyor? – ne Çocuklarımız niye okuyor? – ne okuyor?okuyor?

Mevcut eğitim sistemi istihdam dostu değilMevcut eğitim sistemi istihdam dostu değil

Kayıtdışını bitirmemiz gerekiyor...Kayıtdışını bitirmemiz gerekiyor...

(İşgücünün sadece %48’i prim üretiyor)

2000’de7 milyar TL.

ARTIŞ(Ocak-Şubat 2010)

Dahilde alınan KDV % 22

İthalde alınan KDV % 68

ÖTV % 38

İç piyasa canlanıyorİç piyasa canlanıyor

Takas Sisteminde karşılıksız Kalan Çek Adet ve Tutarının Takasa İbraz Edilen Toplam Çek Adeti ve Tutarı İçindeki Oranı

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

05.0

5

10.0

5

03.0

6

08.0

6

01.0

7

06.0

7

11.0

7

04.0

8

09.0

8

02.0

9

07.0

9

12.0

9

Adet (%) Tutar (%)

İŞYERİ AÇILIŞLARI ARTIYOR


2009 ilk 9 ay2009 ilk 9 ay : % -29: % -29

2009 son 3 ay2009 son 3 ay : % 17: % 17

2010 ilk 2 ay2010 ilk 2 ay : % 13: % 13

Yeni Açılan İşyeri Sayısındaki artış oranı(önceki yılın aynı dönemine göre yeni açılan şirket ve gerçek kişi sayısı)

TEPAV PERAKENDE ENDEKSİ (TEPE)


Mart 2010’da bir önceki yılın aynı dönemine göre değişimi

Mevcut % 1’lik büyüme ile sağlananGelir Düzeyi brüt gelir artışı---------------- ------------------------------------

ABD 40,000 $ 400 $AB 30,000 $ 300 $

Türkiye 8,500 $ 85 $

(Türkiye, sadece AB ortalaması ile arasındaki mesafeyi koruyabilmek için, AB’den 3,5 kat daha hızlı büyümek zorunda)

TÜRKİYE DAHA HIZLI BÜYÜMEK ZORUNDA


2008 2009 Değişim

İş Ortamının Geneli 63 73 10 ↓Yeni İş Kurma 44 56 12 ↓

İstihdam Mevzuatı 143 145 2 ↓

İnşaat İzni Alma 133 133 -Gayrimenkul Alımı 33 36 3 ↓

Krediye Ulaşım 68 71 3 ↓Dış Ticaretin Kolaylığı 65 67 2 ↓Vergi Mevzuatı 70 75 5 ↓

Türkiye’deki İş ve Yatırım Ortamı’nın Dünyadaki Sırası

(Dünya Bankası “Doing Business 2010” raporu)

İş Ortamını düzeltmek için kısa vadede gereken Yapısal Düzenlemeler

Ticaret Kanunu - Borçlar Kanunu - Perakende Sektörü KanunuTicaret Kanunu - Borçlar Kanunu - Perakende Sektörü Kanunu

Vergi ve Prim borçlarının yeniden yapılandırılmasıVergi ve Prim borçlarının yeniden yapılandırılması

Gecikme faizi oranlarının indirilmesiGecikme faizi oranlarının indirilmesi

Kamu alımlarında Yerli Üretime getirilen %15 fiyat avantajı kuralının Kamu alımlarında Yerli Üretime getirilen %15 fiyat avantajı kuralının

işletilmesinin sağlanmasıişletilmesinin sağlanması

Taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi, yurtdışına çıkış yapan tırlara Taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi, yurtdışına çıkış yapan tırlara daha fazla vergisiz yakıt teminidaha fazla vergisiz yakıt temini

Enerji üzerindeki kamusal yüklerin (ÖTV, TRT payı vb.) azaltılması, Enerji üzerindeki kamusal yüklerin (ÖTV, TRT payı vb.) azaltılması, Elektrik’te, haftasonlarında ve tatillerde gece tarifesi uygulanmasıElektrik’te, haftasonlarında ve tatillerde gece tarifesi uygulanması

Eximbank’ın yeni pazarlara yönelik sigorta sistemini genişletmesiEximbank’ın yeni pazarlara yönelik sigorta sistemini genişletmesi

Bankacılık sektörüde KOBİ’lerin finansmana ulaşmalarının sağlanmasıBankacılık sektörüde KOBİ’lerin finansmana ulaşmalarının sağlanması

2004 2009 Artış

Asgari Ücret (aylık brüt) 423 TL 693 TL % 64Motorin (litre) 1,4 $ 2.1 $ % 50Benzin (litre) 1,7 $ 2.5 $ % 47Doğalgaz (bin m3) 250 $ 380 $ % 52Elektrik (100 kwh) 9 $ 13 $ % 45

Fiyatların genel düzeyindeki toplam artış (2004-2009) % 50

Dolar / TL. 1,40 1,50 % 7Euro / TL. 1,75 2,10 % 20

Büyümek için Yapısal Reformların Devamı Gerekiyor

Girdi maliyetlerindeki artışlar

(2004 – 2009 arasındaki toplam 5 yıllık süre)


Esnaf sayısı (Bağkur sigortalı)Esnaf sayısı (Bağkur sigortalı)

20032003 : 2,3 milyon: 2,3 milyon

20082008 : 1,9 milyon: 1,9 milyon

20092009 : 1,8 milyon: 1,8 milyon

Perakende Sektöründe Büyüyen Problem


Birikmiş Vergi ve Prim BorçlarıBirikmiş Vergi ve Prim Borçları

Vergi BorçlarıVergi Borçları

Anapara + Faiz: 47 milyar TL. Anapara + Faiz: 47 milyar TL. (20 milyar’ı (20 milyar’ı faiz)faiz)

Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Kurumu (anapara + faiz) (anapara + faiz)

İşverenlerİşverenler : 23 milyar TL. : 23 milyar TL. (5 milyar’ı faiz)(5 milyar’ı faiz)

Esnaf-ÇiftçiEsnaf-Çiftçi : 21 milyar TL. : 21 milyar TL. (9 milyar’ı faiz)(9 milyar’ı faiz)

Vergi ve Sigorta Prim Borçlarının Yeniden Yapılandırılması


İHRACATA VERİLEN DESTEK ARTMIYOR

EXİMBANK NAKDİ DESTEKLERİNİN İHRACATA ORANI DÜŞÜYOR


Yurtiçi Banka KredileriYurtiçi Banka Kredileri

(milyar TL.)(milyar TL.) 20082008 20092009

KOBİ KredileriKOBİ Kredileri 84,684,6 83,983,9

Diğer KredilerDiğer Krediler 166166 179179

Bankaların Kredi Koşullarını Ağırlaştırmasından

En Fazla KOBİ’ler Etkilendi


Yurtiçi Banka Kredilerindeki değişim (Ekim08 – Ocak10) Yurtiçi Banka Kredilerindeki değişim (Ekim08 – Ocak10)

Tüketici KredilerTüketici Krediler : % 13: % 13

Şirket KredileriŞirket Kredileri : % 3: % 3

KOBİ KredileriKOBİ Kredileri : % -5: % -5Ortaboy İşletmelerOrtaboy İşletmeler : %4: %4

Küçük İşletmelerKüçük İşletmeler : % -1: % -1

Mikro İşletmelerMikro İşletmeler : % -16: % -16(şirket ölçeği küçüldükçe, bankalardan kaynak bulmak zorlaşıyor)(şirket ölçeği küçüldükçe, bankalardan kaynak bulmak zorlaşıyor)

Bankaların Kredi Koşullarını Ağırlaştırmasından

En Fazla KOBİ’ler Etkilendi

Reel Sektörün Yurtdışı Kredileri Yenileme Oranı

2008 4.ç. % 112

2009 1.ç. % 76

2009 2.ç. % 73

2009 3.ç. % 69

2009 4.ç. % 71

2009’un tamamındaki net yurtdışı kredi ödemesiBankalar : 4,1 milyar dolar,Reel Sektör : 10,6 milyar dolar

Reel Sektör Yurtdışı Kredi Ödemede Dayanıklılığını Gösterdi

Dönem Verilen Kefalet Adedi Kullanılan Kredi Hacmi (milyon TL.)1994-2006 2,529 2812007 305 762008 1,138 4032009 2,605 791

KGF; 2009 sonu itibariyle 10.767 adet kredi kefaleti başvurusunu incelenmiş ve 6.577 kredi işlemine, toplam 1,1 milyar TL. kefalet vermiştir. (her 5 başvurunun 3’ü kabul edilmiştir).

Bu kefaletler ile Bankalarca Kobi’lere açılan kredi hacmi 1,5 milyar TL.dir.

Ayrıca 300 Kobi’nin kredilerinin KGF kefaleti ile yeniden yapılandırılması sağlandı.

KREDİ GARANTİ FONU

2010 yılı ilk 3 ayda KGF’nin performansı

Kendi Özkaynaklarına dayalı olan KGF

Gelen Kredi Kefaleti Talebi : 1,120 adetKabul Edilen Kredi Kefaleti : 760 adetSağlanan Kredi Kefaleti miktarı : 123 milyon TL.

Hazine’nin kontgarantisine dayalı KGF

Gelen Kredi Kefaleti Talebi : 85 adetKabul Edilen Kredi Kefaleti : 64 adetBankalarca Kredi kullandırılan : 29 adetSağlanan Kredi Kefaleti miktarı : 13 milyon TL.

KREDİ GARANTİ FONU

YÜKSEK VE İSTİRARLIEKONOMİK BÜYÜME İÇİN

GÜÇLÜ EKONOMİ

KALİTELİ DEMOKRASİ


Kamu İdaresi ReformuVergi SistemiGirdiler üzerindeki kamu yüklerinin

düşürülmesiKayıtdışılıkla daha etkin mücadeleKamu alımlarında yerli üreticiye öncelik

Kontrol dışına çıkmış harcama alanlarının reformuBelediyeler

Sağlık sistemi

Beşeri sermayenin güçlendirilmesiEğitim sistemiBeceri dönüşümü

Güçlü Ekonomi İçin


Yeni bir Anayasa Siyasi Partiler ve Seçim Kanunları Hukuk-Yargı-Mevzuat reformu Kamu yönetimi reformu Kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması Kamu Yönetiminde şeffaflık ve hesapverebilirlik Kamu Personeli reformu Yolsuzluk ve İsrafla etkin mücadele

Kaliteli Demokrasi için

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Documents

Transcript of Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği