Türkiye Enerji Devrimi

8/7/2019 Trkiye Enerji Devrimi

1/48

evrImuzu

nboYlar/GpturkeY

rapor i y

iy i[d]evrimisrdrleblr br trkYe n enerj Yol hartasI

avrupa YenIlenebIlIr

enerjI bIrlIIYanamakarova/dreamstIme

IrIshka/dreamstIme


2/48

2

fotografGreenpeaCen pozItIF enerj tIrI zernde Gne panellern kontrol ederken/ brezlYa.n kapak anakkale bozCaadadak rzGr trbnler.

iindekiler

nsz 2

giri 4

kapsaml zet 6

iklimi korumak 9

gelimekte olan lkelerdeenerji [d]evriminiuygulamak 11

enerji [d]evrimi 14

enerji kaynaklarve arz gvenlii 20

gelecein enerjiarz senaryolar 27

Trkiye enerji [d]evrimisenaryosunun temelsonular 34

Enerji, aadmz modernekonomik sistem iinde en

ok dikkat eken sektrolarak ze arpor.Petrol fiatlarndakidalalanmalar ise zelliklepetrol ithal eden lkelerdefiat artlarnn arattsorunlara nelik birtakmnlemler alnmasnzorunlu klor. Budurumda, dikkatimizi dahauzun vadeli zmlereounlatrmamzerektiren eni etkenlerde ortaa kor. Tabii kinelikle petrol ithalatnn

nsz

1

2

3

4

5

6

ok da uzak olmayan bir gelecekteocuklarmzn gzlerinin iine bakma cesaretinigsterip u gerei itiraf edebilecek miyiz acaba?frsatmz vard amacesaretimiz azd.

teknolojimizvard ama

vizyonumuz dard.

beraberinde etirdiiiderek artan fiat

ve hame nelikbelirsizlikler sralanabilir.Anak enerji arz vetketiminin eleeiniplanlamaa neliktamamla eni bir anlaelitirmemizi art koanbaka pek ok etken dahabulunuor. Bunlar iindeen an al olan belki de -insan faalietleri nedenileDna atmosferinde ardzede sera azbirikmesine bal -kresel iklim deiikliidir.


3/48

GreenpeaC

e/FlavIoCannalonGa

3

politika nerileri 39

terimler szl & ek 45

Greenpeace Uluslararas, Greenpeace Akdeniz ve Avrupa Yenilenebilir Enerji Birlii (EREC)tarih ei 2009. EREC Cii li, a z. Greenpeace Akdeniz/Trkiye hi ac.Greenpeace Uluslararas s t, p yicii. yazarlar s t, hi aici. editr Cii ay.aratrma dlr, Ii f tcic tyic, d f sy ayi tcgy a,sg, Gy: d. Wf kwi, d. s si, d. t pgg. ecfy bv, uc, t n:Wi G, ei b. tasarm j Cii, ti d, www.i. balantlar ereCCii li: [email protected] Gc ai: hi aici, [email protected] Gc u: st; [email protected] k, g y daha fazla bilgi iin f i[]ii w iii iy i: www.enerblueprint.info y www.gc.g. Gc aif . k iy %100 gi .

i iiiii ciiy g , g ii i ii

fifiii c i y ii.b ; fi y yi y y g i i, i y y y y i i fyygi iy, yiiii y yi igi gi cy. aci y, i ii yi yy iiii , gc yii y iyc i iyiiii gii g iiigiiy. zi yi ii yi i , i f iiii y 1,6 iy i yy iy i i yc yi y. b yi gy y y yi , iii y.

t gc ygc iii g gi f y

gi iiii giy. bg y i f g, i iyi i gii iii y ygiiii gy. eiii , iii i iiyc i y. sigi c y ii i, i , i ii giiiii ii y i y.Ciiy iii i y i gci y i y fyii.

Dr. R. K. Pachauri

enerj ve kaYnaklar enstts (ter) Genel

drektr ve hkmetlerarasI klm dekl

panel (IpCC) bakanI

ekIm 2008

7

8


4/48

44

enerjI [d]evrImIsrdrleblr br trkYe n enerj Yol hartasI

c ii i ii. syi ii y, ggii 0,74C yfi y y gii i fiyi ici iiii y gi1. i g i, i i c giy.dy yi g , ai

y y y g150 i 2, ii iiiii ii iii i yiiiii giy. g igi g , i ii iiiiig. iiici, i ci f c 2C i, fyi ii iiiii cii ii ii c ii yy.hi gi y f

g gcii iiy gc i i , ii i giy yiy. b ii igii gici i, y, ii, i i yc c.

ac g ggiii y yi ii iiii i, iiiiiii gyi y i y y iiii i iiiii y f iy. b y, y gii ii ii i y . ac i i g . u y gii ky p f , 2020 y cii yi gi c i y i c .

giri

trkYe, blGedek en bYk Yenleneblr enerj potansYelne sahp son dereCe anslI br lke. bu nedenle sYas

rade le kIsa zamanda lder olablr.

GreenpeaCe/markelredondo

fotografps 10 IsIl Gne enerjs santralnde ler parabolk kolektrler kontrol edYor. sevlla, spanYa. herbr parabolk ukur 150 metreuzunluunda ve Gne IInlarInI IsI emen borulara aktarIYor. burada IsItIlan sIvI buhar retlmesne ve jeneratrlern alItIrIlmasIna dolaYIsIYlaelektrk retlmesne YarIYor.

nsan kaynakl iklim deiiklii artk tartmasz ve gz ard edilemeyecekbir olgudur. Trkiye, bu gezegen lekli zor sorunda zerine deni yapmak

zorundadr; bu da ancak bir dizi cesur, yaratc ve en nemlisi, bilgiye dayalkararlarla mmkndr. Doru zamanda yaynlanm bu raporun, buyndeki sreleri kolaylatrmada nemli bir rol oynayacana inanyorum.PROF. DR. H. NZHET DALFES t avrasYa Yer blmler enstts mdr


5/48

55

dy i gc y , tiyi y ii i c

ii f . mc tiyi g i i yiy. pii fi y fi y ii ,yiii i ii i y y.F i iii y . tiy,yiii i y i iy i ii c . siyi i i i yiii iii . ay i iiic, yy g i ii iiyii ic i i. b i cg ii g f y iiiiiii iii giiii.

enerji [d]evrimi senaryosu: Trkiye

eiii y, Gc u f yy i y Co2 2050 y y yy icii g iy . tiy y, i i yici tiyi iii 21. yy i y yc ii i i yiici yi ycici, ii, y gi i y.

yenilenebilir enerji geleceimiz

b , yiii ii g, y

ygii giy. oc y iii g ii, fi g i,iy i g ii i gii yiiii ii iici i i iii yiiy. Gc gi f-iy i yi i yyc. y yiii ii iy c i ii yy; 2008 y g gc %29 3, fi gi %70 y yi4.

Yiii ii i y, y iii i i iii y . bg i iif i i c y i

iyc. ac i , ii iiiii i iy y. dyy y i i ii c iyi c g yyc y gii.

gzden kaan zm: enerji verimlilii

tiy i y, i ii i i yc iy yii i . ei iiii i, g i, c iyiii ii i, yg y yg

iyi i y. di y, yyi fi y iyii yy. h iii ii, ici gii gii fi y -i ii yc y- iyii yc. Fi y , i

Gp/nICkCobbInG

fotografGrnland kIYIsInda brbuzdaI her Geen Gn erYor.

iyii i ( iciyi) gc. u i ; i iiii i

i fiy ii f .

adil olmak adna

ei [d]ii sy, tiy i iy gi y i yi yy if iy.Fi y yiii iy giiyc ii y iii gi y , yi i y yi /ii giiii ii f i y giy. Fi y i gici f igi , i ygiiii yi i y. e yi,

- i gci ii ifiy igcc giiii gi . byc yiiii i i i i gi ii.

eii gemeden eikten atlamak

i iiiii , g i gici gi y fgiiy. e i i, i gii iii y. ayc y y ygi iii yii gii i. k i ii iiiii ii iii, i g ici i i .

ei [d]ii sy, iyi iiiigi gii giy. b ii, i yyi c y gii gi ii c fy. siyi ii ei [d]ii sy ygiy, iii giy fiy yiii iy giiii y y. bi c g,i y giy iii tiyii gic f i iii yc.

yenilenebilir enerjiler, enerjinin aklckullanmyla birlikte, 2050 ylnaulaldnda dnya enerji ihtiyacnnyarsn karlayabilir.

bir an nce harekete gemek,Trkiye ekonomisine kazangetirecek frsatlar azami ldedeerlendirmemizi salayacaktr.

Arthouros Zervos

avrupa Yenleneblr

enerj brl (ereC)

ekIm 2009

Sven Teske

klm & enerj brm

GreenpeaCe

uluslararasI

Hilal Atc

klm & enerj brm

GreenpeaCe akdenz

referanslar1 hkmetlerarasI klm dekl panel 4. deerlendrme sentez raporuhttp://WWW.IpCC.Ch/pdF/assessment-report/ar4/sYr/ar4_sYr.pdF2 dnYa salIk rGt -http://WWW.Who.Int/GlobalChanGe/neWs/FsClImandhealth/en/IndeX.html3 dnYa rzGr enerjs derne - http://WWW.WWIndea.orG/home/IndeX.php4 reneWables 2008 Global status report WWW.ren21.net


6/48

iklim tehditleri ve zmler

s g c i f yy ii iiii, i ii y y 150.000 i y. o 2Ci i iyc i

, , fi yy i iy.sc iii iiy, g cii y y. b i gi. s g gi i ii fi yyy ii (Co2) i.

iklim deiiklii ve arz gvenlii

p fiy g y iy gii i i ii giii . b fiy i i , fiy (, g ) y yi

i iyii gi . uc g i iy, ii y y i y i.

y iii i yiii i i i y i iiycy yic y; i !

kapsaml zet

srdrleblr br enerj sstemne doru.

paullanGro

Ck/zenIt/GreenpeaCe

fotografdanImarka kopenhaG YakInlarInda oFFshore rzGr Ftlnn YapImI.


6

hzla snan bir gezegen insanl fosil yaktlarn alternatiflerine bakmasnsalayacak kadar panikletti. imdi herkes, en azndan teoride, yeil oldu! klimdeiikliine ynelik bilim ne kadar hzl ilerliyorsa, politika daha da hzlilerliyor. Ortada hareket izlenimi veren bir dizi anlama, verilmi sz, iddia vehedef var. Ancak bunlarn ok kk bir ksm gerekleiyor. Bu rapor,sorunun deerlendirilmesine yepyeni bir yaklam getiriyor.PROF. DR. MKDAT KADIOLUstanbul teknk nverstes


7/48

Gp/markelredondo

fotografIspanYa sevllada ps10 IsIl Gne enerjs santral. helIostat denen 624 Genhareketl aYna kullanIlIYor. aYnalar Gne IIInI 115 metre Ykseklndek Yksekkulede YounlatIrIYor. burada bulunan buhar trbn ve Gne toplaYICIsI lejeneratr alItIrIlIp elektrk retlYor.

7

ti i g yiii iii f . ac

y gi ci g i y. b i g, iy,fi g i, g ii, ,y ii gii i ii. b i , y g iy y iiy y y i y y yy. b ii iy ic gi i. i yiiii ii gii, fi y fiy ii f i iii;iy c.

b ii, i ii iii yy y , i iiii

ii i iy y. b ,yi, , iyi y i gii iii y ic i ii i iiii y ii y.

n i Co2 , i y yii y i . b i,y ciii, y ii y iy, i cii iy ii y. b i, i . Gci i iiiiyc, yiii i y y yiii.

enerji [d]evrimi: Trkiyede temiz enerji geleceine dorusrdrlebilir bir yol haritas

ei [d]ii sy, tiy i y ii 2050 y 1990iyii %18 y iy. b iii, ii i g fyii y +2Ci ii gi.

k ei [d]ii sy i i fi i iyi . tiy i u eia ii y rf sy ii iy i y.

b y, fi i i iiiii y iyi . ay yg iyi yiii i i i ii iiyc , i ii ii tiy i i iii yii .

bg, yiii i y tiy iici i ii %12i i y i. ii g iy, yiii i y.Yiii ii i ii iii y %24,6,yiii ii ii iici i i i %16 ci. tiyi , iicii %88i fi y y. ei [d]ii

sy, g tiy ii ii ii ii i ii i y i iiy:

ei iiii i y iyiiiiy, i ii yc. rf sy, iici ii 2,8 y i i y 3.531 pj

yi 2050 y y 9.872 p yiy.ei [d]ii y i iici i i 2030

7.582 pj/y y, 2050 y 5.574 pj/yyi y.

ki i ii (kIe) i y, iii i i iiiii c. kIeii fi y gi iy i i iiic. s, y i gii i , kIei y ii cii . u , i iiyc yyiii i y iiy i i iii f yi c.

ei yiii i y (Yek)

c y c. 2050 ygiii, iii %84 yiii iy ic. 2050 y 146 GW i g 394 tW/y yiii i c.

I i , yiii ii 2050y giii %63 c yy c. i iy, g i i g iii iiy y iic.

biyy i i yy c, i c iiiiyii iii giy.b , iy ci yi yg

i ; iyy ii, iyi ii i iii . 2020 y ii ii gi i i yyc.

2050 y giii, iici i ii %59,4 yiii i yy c.

Yiii i y i ci iy iiy, yiii iiii gi f ii y i y. ti iy, c iy, iyiii iyi i g fiigiii yy.

maliyetler

ei [d]ii sy yiii ii iii, i iyii rf syy g fifyiy. b f, 2020 y i 0,2 c. 2020 y iiy, i iiiCo2 y iy iy, ei[d]ii sy i gc. 2050 y giii i rf syiiy i 2 c. rf sy, i , fiy fiyi Co2 iyi ic i i iyi g y 10,8 iy

2050 y 55 iy y yc.bi y i iiii yy i i , i y f ic Co2 iyi,ei [d]ii sy tiy ii y i fy yc giy.


8/48


Enerji [d]evrimini gerekletirmek ve tehlikeli iklimdeiikliini nlemek iin Greenpeace ve Avrupa

Yenilenebilir Enerjiler Birlii, enerji sektrnde aadakipolitika ve icraatlar talep ediyor:

1. 2C iiiy y fii y ii.

2. vii , ci, i i iifi y ii ii i iiii .

3. kii y c ii i ic iii .

4. zyc i gi iii yiii.

5. Yiii i ii y fi iii i gii.

6. Yiii i giiii i gi i iy f y.

7. Yiii i i iiii ii , ii ii- yyg.

8. ei iiii, yiiii gii ii.

CO2 salmlarnn geliimi

2005-2050 y i y f ii y , Co2 yf yi. rf sy Co2 2005 2050 y y , ei[d]ii sy, 2005 y yi iy 217 iy , 2020 y %50 i , 2050 y giii 106 iy yi iiiiy. kii y (i y)3 1,1 y. a , i ii y iiy. u, i iiii yiii i Co2 i y. b ii, 2050

y %33 i y tiyi y y i giy.

s ii g g, ii y y gii. b , gii g iigii yiii i y, y f iiiii giiiii gi ii. b -giiy i g iyi gii gi. ay , y ii gi i gii.ei i iiii , fii g (F g) ,y i, yy iyii yii - i

ii ii fiyiigiiii - gii .

8

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

PJ/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

ekil 0.1: Trkiye: birincil enerji tketiminin iki

senaryoda geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla YapIlan ndrm)

vermllk okYanus enerjs jeotermal Gne bIYoktle rzGr

hdro doalGaz ham petrol kmr nkleer

Bilim bir kristal netliinde:kendimizi fosil yaktlardankurtarmamz, enerjigereksinimlerimizi azaltmamz,

derhal ve kitlesel olarak temiz,yenilenebilir enerji kaynaklarnagememiz gerekiyor. Gelitirdiisenaryo ve politika nerileri ileinsanln kar karya olduu acildurum noktasndan bakldnda iyibir zamanlama ile hazrlanm burapor, ayn zamanda Trkiyenin busaatli bombay etkisiz hale getirmekiin gereken byk kresel aba iindekendi payn almas iin ekonomikbir zm ortaya koyuyor.OMER MADRAaIk radYo YaYIn Ynetmen


9/48

9

iklim etkileri

h i diiii pi (IpCC) g fif ii gi iy y ii c 5,8C f gcii gy. sci ii, iii y yi . i y iyc gi- . i iiiii iii ii yy. e yi ei, i y ii yii , iiiiiii iiy i i y i. miyc i , , fi iii gii gi iy i . c i y i i .

az ile orta seviede snmann etkilerinden bazlar

k c i, ii y giiy ii iiyi y.

k y g f ii y ii, i i g .

sc g, gii y ii. k yg ii giii 30 y ii , Gyd a gii g yy i fi i c iy.

ii g i. a i y, y y . sfi yc iy bg Gy

i gii gi gi ii iyc. d i ii i c. b

, c y, g ii ,ai i, y , i , yii.

ti y i iyi iiiy i c.

e i i; Gy afi, Gy Gyay, Gy aii a gi fi gc. b , i iy iii ,y i iyi, yyg

ii y c . b ai bgi ii iiii gii. aii ii iiii cii i iyi g gii y iy . e iyi i g

c i ci 2Ci ic , y f iii c.

a c, ii iyii, i g i y i yiii yii. bgiyc i y i ii.b ii yii, i i gii cii i yii. b, i c y ici g c. tiy iiii f i. ai m giy fii (ey 2009) gii,tiyi y y iii fi i c .

s i y ii iiyc! i ii giiii i ci c 2Ci c fi gi . eici 1,8 ci gci giy , gy 2020 y yiiy i i ii gi .

kyoto protokol

Y g ii i y 1992bii mi i diiii si(bmds) f 1997 ky p iy . ky p iy 2005i y gii. 165 y y ii giiii g giii ii iy giy.syii c abd, c iy y ii f .

ky p i oeCd i d agi ii i, g 2008-2012 i 1990 iyii %5,2 iii iy. b i ii g fii y. i abiii, %8 iiy. b f ii, ab y , iici i ii %6i y y yiii i 2010 %12yy i. b f 2020 y %20i yiii i y giii.

, ky i, 2013-2017 iiy iici gy. Gc yii, iici i, 2020 y %30 iiii y f y y. sc fi iiy,2Ci yi fi yyi ii i .

1

iklimi korumak

insanlk daha nce hi bu kadar byk bir evresel krizleboumak zorunda kalmamt.gREENPEAcEklm kampanYasI

Gp/robertknoth

1


10/48


11/48

11

b , gi i ifi giiii giii, kg i agiiic yi ici i i f c fi y c yi Gci iiyi y iiy. ei [d]ii sy,yiii i i iii i

i fy giy. y y,i gi , i g iy i 5-10 y f f iyi y c. kiy fiy i yiii i i y iy f ii i igiy. tifi a Gii d mi (taGdem),Gc Ii f y i 5.ac i gii i, gi fi y yiii i iii yy. b , yi y gii (-)i y bmds i ti tfiF i gii.

kyy f i 2013-2017 ii 2. t i, gi ii yi y gii ii i taGdem i iii. Gi ii i y giii i i ii iii, i ifi gii iii giii ii i f iiiii ii.b ii y gii i yi, fi i taGdem yg ii.

yarar salayacak yenilenebilir enerji destek

planlarnn gereklilikleri

Yiii i i y gy y iyi ii iy. a biii kiya 2005 c yii g gi i yy. b g ifi gii ii i gy. k 40 f ii ii y i. tifi iii y i , i yiii i ii iiy i c. b ii, yiii i iii ii gii yyc g 6. zi

, i iyii yc iii ii i . i g ii i iay, giy % 40 c7. ii yc ii gi i iy

. Gi yi yiiii ii gii i i iii. ac a gii icii iiyi i i iy,gi i g gy.e-1 i gi i fi ii, gii fi

ici i yg i y, oeCd ii i iy y yiiii y ii ii.

b i yiii i ii f gi:

a, gici g i fiy ii.

y cii ii, ii, ii i icii ii.

a i i ii i.

h y/i.

f yi c ii, f i f i i y.

gemiten ders karmak

taGdem g, 3 f i i ygiiy yiii i g i 20y yii i y.

tarifeli alm garantisi deneyimi

tifi gii, i gii iici yyg i gy.

b i y , iyicii f y ii, i ii i fiy y y. b,i i i iii i ii ii iyi yyc gi ii i .

referanslar5 ImplementInG the enerGY [r]evolutIon (enerjI [d]evrImInIn uYGulanmas),ekIm 2008, sven teske, GreenpeaCe uluslararasI6 the support oF eleCtrICItY From reneWable enerGY sourCes, (YenIlenebIlIrenerjI kaYnaklarndan salanan elektrIe destek), avrupa komIsYonu, 20057 sttek rapora baknz, s.27, ekIl 4

2aral kapatmakgREENPEAcEklm kampanYasI

joeGouGh/dreamstIme

2

enerji [d]evrimini gelimekte olan lkelerde gerekletirmek


12/48

12

uluslararas finansman deneyimleri

Gi y g ii;yiii i ii fi. by i fi y, , i , y i i . bg i i ii di i ayi gifii i ii i i iiyi, y gicii giy. Y i fy y igi yi y, i i . pi yi ii, yiiii yy yi i.

tarifeli alm garantili destek mekanizmas (TAGDEM)

tifi a Gii d mi (taGdem)i c, gi i , fi y ii giiy i giiii . kii y ii i yi i ygii i y ( iiiie-1 i ) i giii gii iy . b ii, giii iciy y iyi fiii yg . taGdem iy, gi

yiii ii giiii, ii i y i iy y gi . tif, iy i iyi iyiii i i c i y .

TAGDEM kapsamndaki tarifeli alm garantisi iin

anahtar parametreler

F yiii i ii ii, ii iy i g 20y i i if.

Y f i y gi iii fii i i i igiii.

Yiii iii iy ii yii gii, i fiy, i ii i .

taGdem y iy gi i i i i i yg giy:

Yiii i i ii y iii giii.

tifi gii i y yiii.

tifi gii ii gi i fff.

a i i.

Fi, taGdemi ic ii cy kg ac yi y gii ic i

i ii. ei [d]ii sy, 2008 2015 y i c i/ 1 - 4 c yc f iCo2 iyi 10- 40 c i iy. b ,taGdemi i y giii y g iiii, 2012 iy ii gcii giy.

taGdemi yiii i icii ii if . b , g Co2 fiy i ii gii ifi i iiy yii. taGdem giii yc (y 20 y) i ii gi

yi gc . t yiii ii ii ii , i ii i i gii. b , i g g f ii y . e i iii , (i i i ii)i yi f yi yg.hy yi gii ii ,i, fi iii. F, iy y gi gi.


fotografbr kadIn bareFootnverstesnde Gne panellerntemzlerken. tlonIa, rajasthan,hndstan.


13/48


14/48

14 14

3

enerji [d]evrimi

iklim deiikliinin zmnn yars,enerjinin akll kullanmndan geer.gREENPEAcEklIm kampanYas

G.po

ropat/dreams tI

me

i iiiii g iiy i[]ii y yiyi. u iii y giii i ii i 10 y iigiii giii yy. iyc ;ii ii, ii i gii. i

yc c 2Ci igiii ii yii i i i y i y!

G i ii, y ii y fi y , igiiii y i i cy ii i iiy. ei ii ii y gii y iyii iii i yiiy. si y i iii y i i , y i y gi .

ei ii i gii , i y i . b i []iii ,

i giii yy.

temel ilkeler

enerji [d]evrimi be temel ilkeye sadkkalarak gerekletirilebilir:

1.Doal snrlara sa fosil aktlarn zl sonuna kadartamamla devreden karlmas d yg gyi y. afi ici i i i y 25 iy ii gy y. ki i y y yc y yic , i y yy i y gi y i. p i yi ii giy.

ei [d]ii sy i y Co2 2050 y i 10 G (gig ) y 2085 y i fi y y fiy.

2.eitlik ve adalet d y g, fy iyi g ii, g , g iii gc i i giy. i g y f ii i , gii ii f i y.

i iiiii y ii ii i iiii y i i

y y. i iiii iy, iiii ii -y, , i, gii-i ii yi y gyi, gi y fii i ic yii . sc i g i gii yicii gii,i i gi iiy .

ei [d]ii syi i iiiii y fiy. 2050 y yi ii i 1 i 2 Co2 .

3. temiz ve enilenebilir zmler elitirilmesi ve merkeziolmaan enerji sisteminin erletirilmesi a i iy i y y. G iiyc y, cii i ii i i ii .

Yiii i i iiii yg gii gi yg gi. Giii y g, g iyiii i ii iy yy if i y .

i iiii g yiii i gi. mi y ii iii y, c iy . d ii y g yy gii. miy i gi iii. ei[]ii yy y.

dy iiii g ii yfi y i -, g- yi . hfii i ggii ii y.

4.kalknma fosil aktlardan bamszlatrmak ei, yii y fi y . ei yi fiy i i yy y i . t, ii iii, ii i iiy y gii gi.

iii iyi ii i i ; i ii i ii fi y yiii y gii y

5.kirli ve srdrlemez enerjii aamal olarak devredenkarmak k iyi y giy. bg, %30 yy g y i. s i , i ii cii i i gii g g yi i

i yg gi giii. ayc iyiii iiii gii gi y ii yi yi. ei []ii y y. (z, i ii uei a iy y tiy rfsy i i y y.)

ta devr talarIn btmesYle sona ermed, petrol aI da

dnYanIn petrol btrmesnden ok daha nCe sona ereCek.

eyh Zeki Yamani, Suudi Arabistan Petrol Eski Bakan



15/48

15

ilkelerden pratie

Yiii i y 2005 y, y iici iii %13 y. d iy, yiii i y y yi y. Yiii ii i iiiy %18, ii iici i i iii i %26 ciy. dy iici i %80i fi y gi %6 gi8.

i y, i i g yiiii gi ii i. abd,a biii i jy gii yii ii i ii i . b , c i yf y 20 y ii. i, hii, biy tiy gii yy i ii y .

i y ii i i, fiy iy i, y yiii iy ii y yc c. ei []ii sy, i iiiy iiyiii i y iii iiyi i ii y i .

b gii ii, yiii ii y iii -g y i, g iy i i -y i ii yi giy. h ii i i

y i ii yii , i y gi y i iiyc .

by fi y i iy yi yiii i ii y gii yc, y iiiiigi i gi i giy. s gi i, i y yiii ii i yi, i y i y iyiiyg i iy gy yiy y y.tiy gii c y gi i i cii ii , i ii ii i-y ii yi iiii.

dnm iin yol haritas

ei [d]ii sy c i i yii i i iii y iii y:

adm 1: enerji verimlilii

ei []ii, i iiii yg yiyi ii i yy y.sy, i f i yii yi, -iyi yic i i ii fy gi; gii c

yg gc ii gc iy. ei f y yi, i y.

e i i f i; i gii y, ii ii i ci, i ii iii -g i gii- yiii

i yi iiy iiii i y i iii .

eiyi c ii yii , ,f y iii c ii ici g i ii cii ii.ei [d]ii sy oeCd i f i iyi,gi i i iiy ii . sy ii fi, i iiii 20 y ii iii. ay ,yii i f i if y ii ii i ii yyy y i iiii y y.

Gyi fi yii (GsYh) f y y , u ei a fy g yi c i i iiyc

, yiii ii g i iii yy ii i ii . sc y fi y i iii.

adm 2: apsal dnm

merkezi olmaan enerji ve bk lekli enilenebilir enerjilerY iiii i i y ii ei [d]ii sy i y iyy y iy. mi y i (moe),ii iii y y y iii.

moe, y gii yi, i yi y i i y i ii .

ei ii ig ii, i i yii . b iy y i i i ii i.b y, -fi y y y gii-i i iii i fy i, iii .

moe, y i i y, ii . i, , g i iyy y y .b i ii y cy y y iciiiii. moe iig i iy ii y iiiiic i c i ; ygiii y i y iyi c i yc i yc ii.

2050 y i iiyc y i iy i ii ic yiiii i i i ii igi ii y i yiii i ii iiyc. b , y c (ff-) yg ifii i gi g c gii i gc i yyc.

kojenerason g i iy i ,i i (kIe) iii , i iii iii iiiii i giici.

u , ii iiyc y yiii i y ii, y kIei yii y.

referans8 enerGY balanCe oF non-oeCd CountrIes and enerGY balanCe oF oeCdCountrIes, Iea, 2007

3enerji[d]evrimi|

ILKELERDENPRATIE-DNMIINyOLHARITAS

Gp/lanGer

n.behrInG-ChIsholm/GpfotografkuzeY denznde br petrol platFormu ve YarattII denz krll

fotograflnFende br sokak, k adam Yemek prmek n kullanIlaCakkmrle dolu br sepet tutuYor. lnFen 4,3 mlYonluk nFusuYla dnYanInen krl ehrlernden br. nde Gderek artan krlln neden, lkennhIzlI ekonomk bYmes ve buna balI olarak kmre baImlI brnCl enerjtketmnn de hIzla artmasI.


16/48

16

enilenebilir elektrik Yiii i iiici i c. b yiii

i ii, giii 20-30 y y y%35 ii i y g 2030 i 2050y yii y i. 2050y giii ii y yiii y ici. u i yiii i i iiiii i i cii c.

enilenebilir snma Yiii y y c. by yiiii i i. Fiy yii gii , -i iy,g i gii - iii c. 2050 y giii, yiii

i ii ii y yc y gci.

ulam hii y ii i gii yi i iyy gii yi y

yc i y c, i ciii iyii iii gi.b , iyi cii yiyg ; iyy ii, iyi ii iigi ii i gy9.

, yiii i y i ci i y ii, yiii iiii gi fii y i y. ti iy, c iy, iy iyi i g fiigiii y.

1. FOTOVOLTAK GNE CEPHELER OFS VE EVLERDEDEKORATF BRER UNSUR HALNE GELYOR. FOTOVOLTAKGNE ENERJS SSTEMLER GDEREK UCUZLAYACAK VETASARIMLAR LERLEDKE MMARLAR TARAFINDANKULLANIMLARI ARTACAK.

2. ESK BNALARDA ISI, PENCERE YALITIMI VE MODERNHAVALANDIRMA SSTEMLER LE YENLENEREK ENERJTKETMN %80 ORANINDA AZALTABLR.

3. GNE KOLEKTRLER HEM KENDLER HEM DE KOMUBNALAR IN SICAK SU RETEBLRLER.

4. VERML KOMBNE SANTRALLER ETL BYKLKLERDEOLABLRLER, TEK BR EVE ENERJ SALAMANIN YANI SIRABRDEN FAZLA BNANIN ELEKTRK VE ISINMASINI SALAYACAKENERJY LETM KAYBI OLMADAN RETEBLR.

5. TEMZ ELEKTRKdaha uzak mesaFelerden de Geleblr.oFF-shore rzGr Ftlkler ve IsIl Gne enerjssantrallernn muazzam br potansYel var.

kent

ekil 3.1: merkezi olmayan enerji sistemleriGnmzn teknolojler, merkez olmaYan br eklde Yerletrlr, vermllk ltlerYle ve sIFIr-salIm poltkalarIYla desteklenrse

aaIda Grld Gb dk karbonlu kentlern YaratIlmasI mmkn olablr. elektrk, verml kojenerasYon teknolojlerYle retlrken,

aYnI zamanda IsInma ve hatta soutma hzmetler de retlYor. bunlar Yerel alar YoluYla daItIlIYor. aYrICa bnalarda da dorudan

elektrk retleblYor. kIsaCasI enerj zmler, hane ve mahalle bazIndak Yerel Grmlerden kaYnaklanIYor. aaIdak kent, Yenleneblr

kaYnaklardan rzGr, bYoktle ve hdro kaYnaklarInI kullanIYor. doalGaz se stenrse ok daha verml br Yolla kullanIlablr.

referans9 baknz blm 4


gelecein sistemi tketicileri ve

yerel enerji reticilerini aktifolarak entegre etmelidir


17/48

17

3enerji[d]evrimi|

yENILENEBILIRENERJININOPTIMU

MENTEgRASyONU

lanGroCk/zenIt/Gp

fotografbIYosantral nnde brnek. juehnde bIYoenerj kY,elektrk ve IsInma htYaCInIntamamInI Co2 ntr bYoktledenkarIlaYan almanYadaklk topluluk

yenilenebilir enerjinin optimum entegrasyonu

ei [dii sy g y yiiii y gii ii i iii ii giy. b, oeCd i tiy iiii i ii 1970 1980 y f i ii. o ,yi y gii , (i)

ii gci ii ii i ii, gc c iyy i i iii.

bg oeCd i, g gii f yg i y ii y i gi i i g i gi. I i iiyc i i g c di, a ii gi y. G i iyi yidi ii %50i, i %80iy i i, g iidi i ii %18i f. b , g y

i i i, iiyc iii. di i ii ii gy ii, i y i iiiiy i-icy y. i if ii y i i ii, g i ii i gy y.

eg i i ii , ii i yy i yg i y, yii iii icii icii yc c i yi g.

uun enerji karm: oeCd i i gi i, i iiy. b i iii i . di y, ii g ii y; yii y

g g i yii. ti i ii y iyi gci y iyi yi. b , y iyii gi ii y 24 yc iiiyi . dg ii iyi i ii i

. b g ii yiii iii y iiii g iiii g yg i i y.

k netimi: ei ii ii yi,i iiyc y , iciifi i i iii y y y i yiii. di yii ii ii. b i yyi ii c. bi n i ii i ici i i sms giii ii yy. a, i iyi iiii c ii iy.ay ifi yg yi iy.

byc ii fiy gci y, i ii gici iiiy. b i i yii iii iii gi iyy. i y 30 iy yi i iyc yiii y y yiii. byc iciy igii ii ii.

h , ii, c, c i gii iici i g i g gici yi iy i ii yii.

enerji retimi netimi: Yiii i i iiy iiy ii. i gifii, gi f i gici ii.

dreamstIme

ekil 3.2: merkezi enerji retim tesisleri enerjilerinin te ikisini israf ediyor

dreamstIme

100 birim >>Fosl YakItlI merkez enerj

61,5 birimvermsz retm ve IsIsraFI nedenYle kaYIp

3,5 birimletm ve daGItIm esnasInda kaYIp(turkYede sebeke kosullarI nedenYle bu kaYIp Cok daha bYktr)

13 birimvermsz son kullanImnedenYle kaYIp

38,5 birim >>ulusal ebekeYe verlen enerj

35 birim >>salanan enerj

22 birimGerektekullanIlanenerj

dreamstIme


18/48

18

enerjinin depolanmas: ei ii gyi ii iy ii .

b y gii i y ii y i i i ii. iiy yii i iii ii y ii i . p ii g i i g iiy yi igi i ii. dy gii 280 ii . b i i gii y f gci yiiii iii gi y iyi iiii.

u yi y iy. hi y i ici i i . b y

yi 600 i y 70 c ii i . eiii ii i gi gii i i iii. s h i ei d (Caes) ii i fi y y ii iiy y, iyi fi y giy yi i i giiii. b ii i i . by i %70 iii yii.

Yiii i i gi giiy. a i ii

gi g , c g ii ii i ii giii y ii giy i. b gc, gy yi c.

sanal g santrali10

biii iii gi, yi y i y , yiiii iii g i ii i yc y. k i yi icii, iy ii ii iii y i iii y.

i ii, y i cy iyi f iii . b i, ii i. b i , ii y i i i ii g.

s i iy i i i i giii. s i gi ii g. ti iyi y y i i gii . s i iy i, yi iy g ii y, i ,i iiy , c iiy fiy y i i

i i ii y i iii. ki ii i, g ii,g ii iii i ii g ii y. s i iy, icii y yi ci yii.

gelecein elektrik ebekeleri

by yiii i y iy i y i y i gc y iy i c ii, i ii yii giy. bg i i i iyi if ici i. Gci ii icii i yi iciii iii y, yy i igi if y y i i . byi i ii i y gii yc, f g, g y gii iy i i iy ii y giii c. di (ff-)g ifiii ii gii g yiiiii i ii y yi y gii i

ii gc. b gii i y i ii ii ii. ei [d]iisy iii ii g yiii iy y 2020 y i ii%10, 2050 y i %35i c i iiy.

bi Gc , g gy y kydii y ff- g y icii iyc i i cy giy. ky dii ei i (d)ii (ey 2008), yi f y -gi, F, ay,bi, h di- c i i , i cii f yii iii i y. yi

iyii 15 i 20 iy iy. b yc yiii ii gi gy y y c gi iici f iy iiii y. i, n h yi 600 ii i i ii y iyi 60 iya , c g 800.000 a i icy.

, ky dii gii yy yiiiii i ii ii i i g y. rg ifii gy yy c, y y i i i i yy. bi gi g ii iii i

yc i i i g yi giy. t, ky dii yiic68,4 GW i gc y 247 tW i iiy. di i i i n iiii giy y o a i iii y. b , y y ii yii ii ii i y yiiyii. by i ff i i, ff gifiii iy gii, i iii iciyc y giii yy.

referans10 reneWable enerGIes - InnovatIons For the Future [Yenleneblr enerjler-GeleCek n Yenlkler], German mInIstrY For the envIronment, natureConservatIon and nuClear saFetY (bmu) [alman evre, doa koruma venkleer Gvenlk bakanlII], 2006

enerjI [d]evrImIsrdrleblr br trkYe n enerj Yol hartasI enerji sistemini hem reticiler hem

de tketicilerin akllca ynettii birbtn olarak tasarlayp etkili halegetirmek ok nemlidir


19/48

19

3enerji[d]evrimi|

KRSALELEKTRIKLENDIRME

referans11 Yoksulluun azaltIlmasI n srdrleblr enerj:eYlem planI.sustaInable enerGY For povertY reduCtIon: an aCtIon plan, It

poWer/GreenpeaCe InternatIonal, 2002.

aGp/sImanjuntak

fotografGreenpeaCe aCeh endonezYada br kIYIkYne Gne enerjs sstem baIladI. kY 2004tsunam Felaketnden etklenen kYlerden br. YerelkalkInma stklarIndan br olan up lnk le brlYapan GreenpeaCe, Felaketn ardIndan enerjvermll ve Yenleneblr enerjler alanIndakuzmanlIInI ortaYa koYdu ve tsunamden en CddYaraYI almI kYlerden brne Yenleneblr enerj veelektrk jeneratr Yerletrd.

Gp/markelredond

o

fotografps10 IsIl Gne enerjs santral helostat adI verlen 624 adet hareketl aYna kullanIYor. aYnalar Gne IInlarInI YounlatIrIp 115 metreYkseklndek kuleYe YneltYor. burada br toplaYICI ve buhar trbn bulunuYor. trbn jeneratr alItIrIYor ve elektrk retYor, sevlYa, spanYa.

krsal elektriklendirme11

s, ii iy gii fy iy y ii i .oy, dy f ii f iii yy. afi s- gi %80ii ii y. pii ii, , ,g gii y y igiii iii y ii ii iy cy. k y i ii g y y yg giy cy. hii g ii i yii i , ii y ycy. oy , c i y ii ic i .

b tiy gy ii. dy s ti g, gii y 2,5 iy c i ii ii , , gii y c g i y. b tiygi i iii i. 2015 y yy yy iiiii y miy k hfig y y c y i ii,ii, gii iii c i .G ii yiiii, ii ii gi i y, .

b ii ii y i y g .s iyii ii,

y iiy y ii y. b i . ayc y y c ii, y fiy i g c yg i. e yic y i y, c . ti i ii, ii. bii misii k kiy g yg iyi iii, u f i -2015y g 1 d i i yy iy yy -fii gi ii .

srdrlebilir ve temiz enerjinin rol

i iiiii gyi cy cii ii ii (oeCd i 2020y %30, 2050y %80 ) yiii iiy yy giy. syii , yiii ii fi y ii yiiii, ii yy ii gi iii y cyyiii i fi y .ei [d]ii sy, g i, gf iyii gii yii ii g iy yiic gy.

az ve z olarak senaryonun ilkeleri

a i, i .

ei iii iciy y.

Y, y i y .


20/48


21/48

21

kmr

k 1960 f yi i ,y y iici i yy. bg , iiiyc y ii y. Fi yii , i igii iiy giii i gci, i gii i i c.

t yi ii ii y ,i fi y yyg f, i y y . k i,g gci y i iiyc i i abd, i hii i i yii i . k, ii yy yc ii

y yic , yy y yi i y i. bg , 2030 y g ii%20i, 2050 i %40 i c. b ,g iii i iyy ii .

nkleer enerji

n y y i ii i i y.dyi i gi g. b -k, ay,ki, ry niy- ii . ry ii i y ici i y ii iiy. ei y gii iici y i y y ii y y. ac y y i iy. bg c iiyc ii, i i y ii ciiiii y ii gc.

oeCd n ei a13 u a eii

a ii ui 2003: rc,pci d , g ii 70 y i ii cy y cii g. k i giii y g ,y y 2026 i 2070 y yc. b i, y y i iiy y i i y(moX) i.

tablo 4.1: fosil yakt rezervlerinin ve kaynaklarFarklI kaYnaklara Gre, Fosl YakItlarIn rezervler, kaYnaklarI ve ekstra bulGularI C - konvansYonel (belrl Younlukta petrol,

standart doalGaz, petrol GazI - lpG), nC - konvansIYonel olmaYan (mazot, aIr petroller, zFt, kaYa petrol, akFer GazI, sIkIIk

durumdak doalGaz, Gaz hdrat). ekstra bulGular jeolojk durumlarIna Gre tahmn edlmekte, anCak potansYel ekonomk deerler

kesn deldr. karIlatIrma n: 1998 YIlInda kresel brnCl enerj taleb 402 ej sevYesndeYd. (undp, 2000)

kaynak tabloYa bakInIz a)Gaz hIdratlar dahl

IpCC, 2001cej

5.400

8.000

11.700

10.800

796.000

5.900

6.600

7.500

15.500

61.000

42.000

100.000

121.000

212.200

1.204.200

5.900

8.000

11.700

10.800

799.700

6.300

8.100

6.100

13.900

79.500

25.400

117.000

125.600

213.200

1.218.000

ej

5.500

9.400

11.100

23.800

930.000

6.000

5.100

6.100

15.200

45.000

20.700

179.000

281.900

1.256.000

5.300

100

7.800

111.900

6.700

5.900

3.300

25.200

16.300

179.000

361.500

enerj tr

Doalaz i

y

g

Oil i

y

g

coal i

y

g

Toplam y (i + y)

Toplam ii

broWn,2002 ej

5.600

9.400

5.800

10.200

23.600

26.000

180.600

uea, 2002ej

6.200

11.100

5.700

13.400

22.500

165.000

223.900

c

c

c

c

c

c

c

c

nakICenovICve dIerlerI2000 ej

c

c

c

c

c

c

c

c

undp vedIerlerI,2000

c

c

c

c

c

c

c

c

bGr, 1998ej

c

c

c

c)

c

c

c

c

referans13 uranIum 2003: resourCes, produCtIon and demand [uranYum 2003:retm ve talep]

4enerjikaynaklarvearzgvenlii|

KMR-NKLEERENERJI

Gp/CobbInG

Gp/rodrIGobalIa

fotografGreenpeaCe sao paulo oFsne Gnlk elektrk htYaCInIn %30-%60InI karIlaYablen 40 Gne panel Yerletrd. 40 panel brezlYada znverlmed halde ulusal enerj ebekesne balI. alImalarI n zel znGerektnden bu sstemlerden brezlYada sadeCe 20 tane bulunuYor.

fotografreYkjavIk YakInlarInda jeotermal kaYnakla alIan santral.


22/48

22

Trkiye: yerel kaynaklarda gl, siyasette zayf

tiy i g ii i ii yiii i iyi c a iiciii yi. ny i, c ii iyi iyi i i iy yi i giii i y .

tiyi c i ii g y i i i ii i g i. ac i tiyi i yy igiii - iyi yi i - y i . k gi ii ici i y

g ii gi i iyi giii ry i- giii. ay i ci yi i i giyii y y. y c y g ii iii ii yi yic i iy.

di y i iyi ii y ii

iiiy. b iy i i y fiy i iy igii iy i . a gii iii fif ii iiiii g g i iiii iyg yi yiii i fy iici i i ci yi y ci.

ei [d]ii sy , g 2030 i syy . by ry i g ici ii y. 2030 iiy g i y . sy g ii (kIe

gii) i iiii y yy y i . i ii gcii ci yc giii iy fy c i.

han

sen/dreamstIme

fotograflIanYunGanG, nde nkleer reaktr.



23/48

23


yENILENEBILIRENERJI

lanGroCk/zenIt/Gp

lanGroCk/zenIt/Gp

fotografsolon aGYe aY Fotovoltak paneller. 1500 panelYle dnYadak enbYk hareketl Gne tess. paneller zel YatIrImlar n perakendeolarak solarstrom aGden temn edleblr. baYern, almanYa.

fotografdahme YakInlarInda rzGr Ftl. vestas taraFIndan letlYor.

ekil 4.1: dnya enerji kaynaklar tablo 4.2: teknik adan ulalabilir kaynaklarGnmz teknolojlerYle ulaIlablr olan enerj mktarI kresel enerj

talebnn 5,9 katIdIr.

DNyAENERJKAyNAKLARI

YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARIPOTANSYEL TM YENLENEBLRENERJ KAYNAKLARI MEVCUTKRESEL ENERJ HTYACININ 3078KATINI KARILAYABLR.

GNE ENERJS2850 KAT

BYOKTLE20 KAT

JEOTERMAL

5 KAT

DALGA-GELGT2 KAT

HDROELEKTRK1 KAT

RZGR ENERJS200 TIMES

kaynak dr. joaChIm nItsCh

kaynak WbGu

G 3,8

j 1

rg 0,5

biy 0,4

hiii i 0,15

oy ii 0,05

referans14 WbGu (almanYa kresel deklk danIma konseY)

enerji kaynaklar potansiyel tanmlar 14

kuramsal potansiel ii i y iici fii iii . i, g iiii, ii i g .

dnm potansieli b , ii i y ii y iiii . biiii i iy iy i y.

teknik potansiel b ii, ii i i iii gi y gi. ti,y i ii gii iii.

ekonomik potansiel ti iyi i

yii . i iy , i i ii i .

srdrlebilir potansiel b , i yiyii i y-i iiiy .

yenilenebilir enerji

d, i ii ii . a g , g, iyyi y y ii, ii yg fiy yiy, i y iciii.

o , y i i y i ig . G eii a di g,yiii y g i i giiyc 2.850 yic iyi. dyy g i g y i, y iiiyc i y yc yii. h , i ii c i i yi ii , i iiyc .


24/48


25/48

25


BIyOKTLE

Gp/rodrIGobalIa

fotografjuehnde bIYoenerj kY, elektrk ve IsInma htYaCInIn tamamInI Co2ntr bYoktleden karIlaYan almanYadak lk topluluk.

fotografbrezlYa amazonlarda tarIm alanI amak n Yok edlmorman alanI.

lanGroCk/zenIt/Gp

srdrlebilir biyoktle iin kresel potansiyel

ei [d]ii sy ,2050 y f y i, iyii Gc ay,biy a mii gii. b ,y ff gii y i, iy i i i y giii.a ii iy, f iii iiii.

biyoktle potansiyeli zerine almalarndeerlendirmesi

biyii iyi i i f ii.

a y f iyii f f y. b i y iy g . p iyi ii giii i y ii i i i .s , (i ) gi ii. biy iiyi 18 y y iici. b , y g yii i . b 2050 2100 ii i iy y giii ii yy. i 4.2 f

iy g iy iy. t iy iyi y

, i i i y. b yc g i y gii c i i y y . hy gi gii g ,i yi ii .

ekil 4.2: farkl kaynak gruplarna gre potansiyeller

i i

,

i i

y yi

y

i i

y

i i

i iy yi

yy

2020-30

2050

2100

0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400

fiure 4.3: farkl almalara gre enerjipotansiyeli analizi

1.400

1.200

1.000

800

600

400

200

EJ/l 0h ,

1993kci

h,2001

2020-30Y ii 2050

d 1993

b ,2004

s ,2007 (w,w cc.)

s ,2007 (ig,

w cc.)

Fic &sc,

2001(w,w cc.)

Fic &sc,

2001(ig,w cc.)

oeCd kuzeY amerka oeCd avrupa oeCd pasIFIk oeCd dII avrupa ve Ge ekonomler karaYpler ve latn amerka asYa aFrIka

kaynak almanYa bYoktle aratIrma merkez (dbFz)



26/48

26

enerji mahslleri potansiyeli

biyi y , iii i yy yiiii . ei y yi ii iiyi, g gii ci i . g ii ii gi ii 133 i ii ii f y . b y:

d i (ds) y: mc ii i iii gc yc iy.

t y: hii y , ii i .

a-y 1: t y i

i ii. a-y 2: t y ii

g ii.

a-y 3: a y 1 2i iii.

ici , f ii iiiy f. m

i ii, iii i y ( yy -krk)yiiii. Yi i iyg ii y, g g ii, i i y ii. g yi iy .s , 2050 y i i iy iyi 6 ej (a y1) 97 ejy (dsy) y.

F y f gc iyi iyi biy. ds y , gi i y c. b t a 1 y yc ii

i i ii yc. b a y 2 iii y y iiy y. Y f gc iy o ai, ay afi ii ii fi ii. a, ai ay iiy gc ii.

b , iy y yg c g i y ic . dyy, iyiyii gc iyi iyii yiiii i ici c g

. t iy iyi (i ) 2020 y 66 ej ( y 1) 110 ejy (

y 2) i, 2050 i 94 ej ( y1) 184 ejy (ds y) f gi. b f i 2050 y ii iii . b iiii i iiiiiii iy ii, y ii i

iy iii i y iii gii i.

2010 2015 2020 2050

ekil 4.4: farkl senaryolara gre kresel enerji rn potansiyelleri

bYoGaz krk saman

100.000

90.00080.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

PJ 0

dsy

ty

ay1

ay2

ay3

dsy

ty

ay1

ay2

ay3

dsy

ty

ay1

ay2

ay3

dsy

ty

ay1

ay2

ay3




27/48

27

tablo 5.2: yakt fiyatlarna ilikin tahminler

2005

52,5

2000

4,59

3,34

5,61

2000

37,8

2005

7,5

3

2,5

2006

60,1

2005

5,7

5,8

5,6

2005

2007

71,2

2006

7,38

7,47

7,17

2006

60,9

2010

57,2

71,7

76,6

100

7,52

6,75

7,48

11,5

10,0

11,5

54,3

142,7

7,9

3,3

2,8

a2015

55,5

105

7,52

6,78

7,49

12,7

11,4

12,6

55,1

167,2

8,5

3,5

3,2

2020

57,9

99,1

110

14,7

13,3

14,7

194,4

9,4

3,8

3,5

2030

60,1

68,3

115,0

120

8,06

7,49

8,01

18,4

17,2

18,3

59,3

251,4

10,3

4,3

4,0

2040

130

21,9

20,6

21,9

311,2

10,6

4,7

4,6

2050

63

140

8,18

7,67

8,18

24,6

23,0

24,6

59,3

359,1

10,8

5,2

4,9

Varil bana ham petrol ihra fiatlar ($2005 zerinden)

uea deG 2007/ etp 2008

us eIa 2008 rf

us eIa 2008 Y fiy

ei [d]ii 2008

gJ bana doalaz ihra fiatlar ($2005 zerinden)

uea deG 2007 /etp 2008

abd ii

a ii

jy ii

ei [d]ii 2008

abd ii

a ii

ay ii

Ton bana takmr ihra fiatlar ($2005 zerinden)

uea deG 2007 /etp 2008

ei [d]ii 2008

gJ bana bioktle (kat) fiatlar ($2005 zerinden)ei [d]ii 2008

oeCd a

oeCd pifi, ky ai

di g

k ei [d]ii yy y,2007 i fiy i 100 d i t 2008 i y y $140/iyii g. 2008 ey fiy $100/iyi gi i i iy f c yii. p g i fi y ii i fiy giii igii

i i. b i g fiy 2030$120/i, 2050 i $140/i yi yiy.

dg yy ii gii i iy fiy y. dy gig fiy fiy . dgfiy 2050 iiy $20-$25 Gj yi ycii iiy.

1. fosil yakt projeksiyonlar

k fiy y g y ,iiy fiy iy y y . i, a kiy 2004 y g fiy y, 2030 ii i c 34d fiy iiii. 2030 fiyiii gc iy uea $62/i2006($60/i2005) (Weo 2007) ii abd ei bigi dii(us eIa) Y ei G 2008 iii gii$119/i2006 f gi.

5

gelecein enerji arz senaryolar

srdrlebilir bir kresel enerjiretim sitemine dorugREENPEAcEklm kampanYasI

Gp

/vIna

IdIth

ajohn

5


28/48

28

2. CO2 salm maliyetleri

u , y gi Co2

iciii c y, Co2 y i iiyi i ii gi. b ii, iyi iy i fiy iii c gi i y fiy iiy. b y, 2010 y $10 Co2 Co2iyii 2050 iiy $50 Co2 c iiy. Co2 iyii e-b ii y c 2020 c.

3. elektrik santrali yatrm maliyetleri

fosil akt teknolojileri ve karbon tutma ve depolama (ccS)bg , g, iyi ii fiy ii yi iy giii ii i y , i iy iyii yy. miy iyi ii, iii y iy iiiigci17. Fi y ii iiii iiiii giii

(CCs) f i i giii , f y y.

k y, fi y y Co2 y i c y y i y y giy. Co2yi y yiy: Y ci, y iy y.b ii giii i. CCsi iyi ii g i,ii iiiii g ii i 2020 c y , 2030 c ici yg gi iy.

CCs ii ii iy ii -i ii yiiy g i, i, y iyi,

i y yi gii f - ciif giy. Yi i i y i ,CCsi . s y i y cii iyii gii. h i diiii pii(IpCC) ii g18, Co2 15-75$ iy gi; abd ei d yi iii iy iyi ii c 19. b iyi i fiy %21-9120 c i iiy. ayc, Co2i gii ii i iigci. b i y gii gi21. miy i , giii

y i i yc Co2

cigii f ii gci. nfy gi y y - , y gii - i i i i 22.IpCC, y Co2 ii 1-8 $ ii gcii i i. abd kga sii f i g miwgi i ic 11 i i i y 6 iy d ii. ay , kyCi i ic i i yi if 5 iy d fy c 23. CCsi iyi i y g ii24.

Yi y fi iii CCsii. t, 5.4 fi y i i i i ii iy. h fiyyi , gci y iyi iiy iiii ii c yy. Yi fi y fiy iy i i iyi ciiy gc.


tablo 5.3: CO2 salm maliyetleri fiyat geliim tahminleri($/Co2)

2010

10

2020

20

20

2030

30

30

2040

40

40

2050

50

50

lkeler

ky e b i

ky e

poWer plant

viii (%)

Y iyi ($/W)

Co2 iyi i i i iyi ($c/W)

Co2 )(g/W)

viii (%)

Y iyi ($/W)


Co2 )(g/W)

viii (%)Y iyi ($/W)


Co2 )(g/W)

2030

50

1.160

12,5

670

44,5

1.350

8,4

898

62610

15,3

325

2040

52

1.130

14,2

644

45

1.320

9,3

888

63580

17,4

320

2050

53

1.100

15,7

632

45

1.290

10,3

888

64550

18,9

315

poWer plant

k i i

liyi i i

dg i ii

tablo 5.4: baz termik santral teknolojilerinde verimlilikve yatrm maliyetleri geliimi 2020

48

1.190

10,8

697

44

1.380

7,5

908

61645

12,7

330

2010

46

1.230

9,0

728

43

1.440

6,5

929

59675

10,5

342

2005

45

1.320

6,6

744

41

1.570

5,9

975

57690

7,5

354

kaynak dlr, 2008 a) Co2 salImlarI sadeCe santral IktIlarIna aret eder, Yaam dnGs salImlarI hesaba katIlmamItIr.

referanslar

17 GreenpeaCe InternatIonal brIeFInG: Carbon Capture and storaGe, Goerne, 200718 abanades, j C et al., 2005, pG 1019 natIonal enerGY teChnoloGY laboratorIes, 200720 rubIn et al., 2005a, pG 40 21 raGden, p et al., 2006, pG 1822 heddle, G et al., 2003, pG 17 23 parFomak, p & FolGer, p, 2008, pG 5 and 1224 rubIn et al., 2005b, pG 4444


29/48

29

5geleceinenerjiarzsenaryolar|

yENILENEBILIRENERJITEKNOLOJILERIMALIyETPROJEKSIyONLAR

Gp/FlavIoCannalonGafotografbIr Grup Gen Gne

panellerInI InCelIYor. brezIlYa.

teknik ilerlemeler, imalat srecindeki gelimelerve byk apl retim gibi faktrler sayesindeciddi maliyet indirimlerine ulalabilir.

referanslar25 neIj, l, Cost development oF Future teChnoloGIes For poWer GeneratIon- a studY based on eXperIenCe Curves and ComplementarY bottom-upassessments, enerGY polICY 36 (2008), 2200-221126 WWW.needs-projeCt.orG

b , i iy giiii i gi i ii if i ci i

iyi iiiii y iiyg. p i ii f (y i ), g ii 0,75 i ii 0,95 . 0,9 i f, ii if ci iiy iyi %10 i gi. Gy i g, i fi g i ii ii 30 y yc i i igi iy 0,8. di y, g iii iigi 0,75 i ii a iy 0,94 .

ei [d]ii syi yiii iiii gci iy ii - l ni

ii gii 25- ii g gii. ayc yiii i iii ygi y , a kiy f yneeds26 (siii i Yi d Giii) i uea ei tii pifi 2008 gii c igi y i i ii y.

4. yenilenebilir enerji teknolojileri maliyet projeksiyonlar

bg yiii i ii yi ig, iy gii iyi igif giy. hii i y yyg, iyi g gii ii iy g ii giy.rg g ii gii yiii y, gi g i y , igi ii i y y gi. b, y y i i i , gc i (ff-) g y g ii iy gii y iyg c.

F ii iii i g

iiiy , iyg i gi i yi giiiii c y g iii. by , i y ii iic i i fy .

bg yiii i iii ,iy giiii i . dyy,iyi, ii iy igi yi. ac yiyi fiy iii, i i iyi iii y c .b ii i i, i cii gi y i gii f yi iyi

iyi iy i ii yi. z iy giii, iyi iiiiii i i iyi giii ii.


30/48


31/48

31



2030

1.622

1.508

1.110

43

114

2.200

97

2040

2.220

1.887

1.090

41

333

1.990

88

2050

2.733

2.186

1.090

41

547

1.890

83

2020

893

866

1.180

45

27

2.600

114

2010

164

162

1.370

51

1.6

3.480

153

2005

59

59

1.510

58

0.3

3.760

166

tablo 5.7: rzgr enerjisi

k g ( i)

Rzr (kara)

k g (GW)

Y iyi ($/W)

i iyi($/W)

Rzr (deniz)

k g (GW)

Y iyi ($/W)

i iyi($/W)

2030

65

2.470

148

275

3.380236

2040

81

2.440

147

411

3.110218

2050

99

2.415

146

521

2.950

207

2020

56

2.530

152

177

3.860271

2010

35

2.750

166

60

4.970348

2005

21

3.040

183

32

5.770404

tablo 5.8: biyoktle

Bioktle (sadee elektrik)

k g (GW)

Y iyi ($/W)

i iyi($/W)

Bioktle (KIE)*

k g (GW)

Y iyi ($/W)i iyi($/W)

biyoktle

biy iii c c

iyii. zi ii i iyi ( iyi i), iyi , i i gi i iy yi . b i i iyi yi gii.e i ii, yi i i(kIe) i . y, gi iyg y, iyyg ii i . u , g i kIe iii ( yci) g i i ygi ii iyi i. aycy i y y

iy y i y iiyi . t ii y ii y iyi y,i biy abd i gi. ayi, iyi g i y i gi yy i c.

li ai, a Gi eii, g iyg g , ii y y i iy . u ,a Gi eii iy iyii %20-50ii i i, gi , iy yc.li ai, ky ai i afi i

iyi gi c.o d, Gy ay y i gii i g iy g y g y .G i gi, gii i y i c iy iiiii iiiii c.

rzgr enerjisi

rg iii i ii ii i ii

yi, i iy fiiii . bg ay y y ii 6mW gc i. pii i ayy g iy c i gii, 2007 yiy y f a y iii i iy. b i ciii yii . s yi ii iyi gi.i iii i i, i i yii y fiy. piy giiiiy, ii ii iiii g g ii yiyii 2050 y ( ) ii

%30, ff (i ) ii %50 i iy.

joanne/dreamstIme

Gp/martInbond

fotografbellInzona-loCarno trenYolu kenarInda 100 kWFotovoltak santral.Gordola, svre.

fotografdalGa GC.

*not kIe: kombIne s ve elektrIk


32/48


33/48

33



hidroelektrik

hii, i i ii ii

g i ii. Yi , yi iii (i ii i i ii)i i iy iyi y. mcii yii iiiii yy i ii. hiii i ii ii ciy. sii ii, iiyy i y gii i ii iii ici i yii.

zetle yenilenebilir enerji maliyet geliimleri

i 5.2, yiii i iii, g

ii ii iy iiii iy. biy i, if gc i c iiii. dyy,iy ii i i yi gi.tii y iyii, 2020 iiy %30i %70 , gi yc i (2040 )%20 i %60 iy.

Yiii i iii y iyi,i 5.4 g gii, y iii iyii y . Fiicii i ii g i iyi 8 i 20/W (10-25 $c/W) ci yiy.miyi, 4 i 10 /W i

iy. b i, y g ii y g ,yg fiy iyy iii y i i ii ii i i gii,gy g g ii gii.

2030

1.300

3.200

128

2040

1.443

3.320

133

2050

1.565

3.420

137

2020

1.178

3.070

123

2010

978

2.880

115

2005

878

2.760

110

tablo 5.11: hidroelektrik

k g (GW)

Y iyi ($/W)

i iyi($/W)

120

100

80

60

40

20

% 0

ekil 5.3: yatrm maliyetlerinin gelecekteki geliimi(mevCut malYet dzeYlerne brmlenmtr)

2005 2010 2020 2030 2040 2050

pv rzGr-kara rzGr-denz bIYoktle elektrk santral bIYoktle kIe* jeotermal kIe* IsIl Gne enerjs okYanus enerjs

pv rzGr bIYoktle kIe* jeotermal kIe* IsIl Gne enerjs

40

35

30

25

20

15

10

5

t/kWh 0

ekil 5.4: elektrik retim maliyetlerinin yenilenebilirenerji ve fosil yakt seeneklerinde beklenen geliimi

oeCd kuzeY amerka rnek alIndI

2005 2010 2020 2030 2040 2050

Gp/danIelbeltr

fotografpuerto aYsende rzGrtrbInlerI. IlI.




34/48

34

sy, y if , icigc ifii g i g gcii ii iiiicii gi . b, gci i i ii giy gi yii i ii y y :mc ii ii y rf sy i fi ii ei

[d]ii sy. sy i u ei a (uea)f yy ii y. b y, c i ii y.vy, i, i g iy f, i i icii i iiiiy cii y c ii ii rf sy g ii i. uea y,c 2030 i iiii y ii i ggi i iy 2050 y . enerji [d]evrimi senarosu, c +2Ci ii ii ii 2050 iiy ii 1.1 yifiy. mesap/pn i , a uy biiei (dlr) f f giiii. sy, iiiii i y iyi i y.ay , yg iyi yiii i y; ,i y y. rf syg f GsYh y gii g i iii y.

nfus art

ei y i iif iy. nf i yy ii iy i ii i iyiy f iii. uea deG 2007 biimi k pg (undp) iy . b ii undpi gc iy 28.

dy f 2005 2050y %0,77 , 2005 6,5 iy 2050 9,1 iy yi iy. nf 2005 i 2010 i %1,2i , 2040-2050 %0,4 giyc. dy yy, tiyi 2005 y 73iy f 2050 y 99 iy iy.

ekonomik byme

ei y i ii i iii. 1971 y Gy sfi Yii h(GsYh) i %1i y iici i i %0,6i . ei ii GsYh iyi iii y gci i

. Gi i i/i/ii i i i i gi iy i i. b y y if gc ii g i yii. s gc ii, ici ici y

i y yyg g iiy i . ei ii iiii i y yi ii y i igi .

s ii ii gi ici i fiy i y iii ii , y giii ii iyi i

29. b , deG 2007i i gc ii g GsYh g. ac, deG 2007 yc 2030 y i g 2030-2050 iy iiiii y.

tiy 2003-2007 %6,9 i i y i yy gii giiy. piy GsYh yi y %5 , ii aby i ii %7-8 i yyifiy. 2009-2050 y , uea f y , iy y iyi f %6,3 i y ii i y i.

6

Trkiye enerji [d]evrimi senaryosundaki temel sonular

srdrlebilir bir ekilde kalknmak iin, iklim deiikliiylemcadelede salam tedbirler gelitirmemiz gerekiyor.HU JINTAO,n devlet bakanI

berndjuerGen

s/dreamstIme

ekil 6.1: Trkiye: kii bana GSYH projeksiyonu

ekil 6.2: Trkiye: referans ve enerji [d]evrimi senaryolarnagre ortalama enerji younluu projeksiyonlar

6

5

4

3

2

1

MJ/ 0 2000 2010 2020 2030 2040 2050

e[d] reF

referanslar28 World populatIon prospeCts: the 2006 revIsIon [dnYa nFus beklentler],brlem mlletler, nFus blm, ekonomk ve sosYal ler departmanI, 200729 nordhaus, W, alternatIve measures oF output In GlobaleConomICenvIronmental models: purChasInG poWer parItY or marketeXChanGe rates?, IpCC salIm senarYolarI uzmanlIk toplantIsI nhazIrlanan rapor, usepa WashInGton dC, oCak 12-14, 2005

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

2000 2010 2020 2030 2040 2050

2005/kiibana


35/48

35

6temelsonular|

TALEP

sektrlere gre enerji talebi

nf , i y i yiy ii tiyi i iigci ii y i iiii. i 6.3 i iigiii rf ei[d]ii sy giii. rf sy, iici i i g 3.531 pj/y g 2,8 2050 y 9.872 pj/y c. ei[d]ii sy i iici i i 2030 y7.582 pj yc 2050 y 5.574 pj/y giyc.

Yiii i y yic y i y i ii i iiiii i . b c y i i

y giii . hi i i iiii i iy y i f . d iyi i fiyii giii iyi y . Yiii ii iyyi c iyi fi i ii i iii ii i yc c.

ei [d]ii sy, i i i iii y

i i. eii iy g i ii iy 2050y 394 tW yiy. ac rf syyy 86 tW y f yy. ei ii c iyi iy y ii i ci giiiyy. ayc, iyi g iiiiyyg if ci y iy. di y, i iii y . Yi ei [d]iisy 2050 y y y ii y (b. i 6.5). rf sy i 2050 y iii 1122 pj/y i i

i y. v i i iiii yg yii, yi i ii i if i yy y yi ii gci i ii. u i,ei [d]ii sy i i iiy 1.170pj/y yi, rf sy giy.b i f i y ii iyy giii,y c y i y yc y ii ( , yc .) gii y y.

ekil 6.3: Trkiye: iki senaryoda toplam enerji talebi geliimi

ekil 6.4: Trkiye: sektrlere gre elektrik talebi geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm;der sektrler= hzmet sektr ve konutlar)

ekil 6.5: Trkiye: sektrlere gre s talebi geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

vermllk endstr der sektrler

ulaIm

evrImuzunboYlar

tunCaYdesInoGlu

fotograftrkIYede rzGr trbInlerI.

fotografaFIn elbIstan termIk santralI, kahramanmara.

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

PJ/a 0reF2005

reF2010

reF2020

reF2030

reF2040

reF2050

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

PJ/a 0E[D]2005

E[D]2010

E[D]2020

E[D]2030

E[D]2040

600

500

400

300

200

100

TWh/a 02005 2010 2020 2030 2040 2050

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

PJ/a 02005 2010 2020 2030 2040 2050

E[D]2050


36/48

160

140

120

100

80

60

40

20

gWel 0E[D]2005

E[D]2010

E[D]2020

E[D]2030

E[D]2040

E[D]2050

700

600

500

400

300

200

100

TWh/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

36

elektrik retimi

ei i giiii, yiii i

iy ii ii yi yiii i i iy. b y iyi i , ii cy g ii2030 iiy y giic. 2050 y giii,tiy i ii %84 yiii i yc. Yi yiii i -i g, gii i, iy fi gii - i iii %71ii yc.

a y iii i, yiii iii y i gc gi y iiy:

k i

i i ci yi y ii iii g i g , g, g ii, fi g i iy gc i c. u ,g fi i iii iii c.

G iii, ii iyi iii y i c. dg y i i iy i i ii ii g ii, gi i i y i.

Yiii i 2005i 14 GW g2050 146 GW yc. Yiii i

10 gii ii iyi iyi iyi yg giy.i 20 y ii yi i ii yii y i c. ei i ygi , tiy i yiy ii g giy.

Yiii i i ci i yyii ii ii gi giii y y. b fii iy, iy i g. i 6.7 f yiii i iii g giii y. 2020 y, yy iy y y , ii

iy i gc. 2020 iiyg y yi i,fi g ii i c. bi iii i fiiii if .sy y gi i y ci i. dii giii i g ii igi . b, i 2020 y 6GW, 2050y i 14 GW yyc gii ii ii gi.

ekil 6.6: Trkiye: elektrik retim yapsnn iki

senaryoda geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

ekil 6.7: Trkiye: enerji [d]evrimi senaryosunda

yenilenebilir elektrik retim kapasitesinin geliimikaYnaklara Gre

vermllk thal Yek okYanus enerjs Gne enerjs Fotovoltak jeotermal

rzGr hdro bYoktle doalGaz & petrol kmr nkleer



37/48

37

6temelsonular|

MALIyETLER-SNMAVESOUTMA

IrIshka/dreamstIme

karahanY/dreamstIme

fotografbozCaadada rzGr trbnler ve Fener.

fotografdalGa enerjs potansYel. br FIrtIna esnasInda akdenzde br kIYI.

elektrik sektrnn gelecekteki maliyetleri

i 6.8 giii gii ei ii sy

yiii ii iyy giii i i iiyi rf syy fif yiy. 2020y f i 0,2 c.t 3.2 i fi y fiy iy f f i ii y i f c g ii. ei ii ii y ii 2020 iiy iy ei [d]iisy i gi yg gc 2050 y giii i i iyi rfsy gi 2 /W c.

a iy i ii ii yc cii i giy. rf syyg, i , fi y fiyi

Co2 iyi iy i i iyi g 10,8iy a yi 2050 55 iy ay yc.i 6.9 giii gii, ei [d]ii syyc Co2 ii y y y i iyii iii y fifiy. ei iiiii i yiii i y i iii rf syy i y.ei yc fi y i ii gi yi iy.

snma ve soutma

I ii yiii ii giii i

i yi giiy. bg, yiii y iici i ii %16 y. b y y g iy y yy.mi i iii g iii yyg y gycii i y gi y. Giyi, i ii i iy y giy. b ii i giyi iig i i i . ei [d]iisy 2050 y giii ii %63,8ii yiii i y.

ei iiii i ii c y

i ii, rf syy 1.122 pj/y yi ii.

d fi y yii gi y g i, iy, iyg y.

Gi iy yg g gi i Co2 yc.

ekil 6.10: Trkiye: her iki senaryoda s arz

yapsnn geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

vermllk jeotermal Gne bIYoktle Fosl YakItlar

ekil 6.9: Trkiye: toplam elektrik arz maliyetleri

enerj [d]evrm - vermllk nlemler enerj [d]evrm senarYosu reFerans senarYo

ekil 6.8:Trkiye: iki ayr senaryoya zg elektrik

retim maliyetleri(2020den tbaren Co2 salIm malYetler eklenmtr, malYetler 2020de20 $/tCo2 olarak balaYIp 2050de 50 $/tCo2 deerne YkselYor.)

2000 2010 2020 2030 2040 2050

10

9

8

7

6

$/kWh 5

70

60

50

40

30

20

10

B $/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

PJ/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

e [r] reF


38/48

700

600

500

400

300

200

100

Mil t/a 0E[D]2005

E[D]2010

E[D]2020

E[D]2030

E[D]2040

E[D]2050

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

PJ/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

2.500

2.000

1.500

1.000

500

PJ/a 0reF2005

E[D] reF2010

E[D] reF2020

E[D] reF2030

E[D] reF2040

E[D] reF2050

E[D]

38

birincil enerji tketimi

Y g y tiy ii ei[d]ii sy y iici i ii i6.12 giii. rf syy y ii 2050 y %56 y. Gi i i y %60 yiii i fy. ei [d]ii sy, tiyi abiii gii y yii ii yi biii2020 y yi ii iici i %20yiii i fii tiy ii y. i gi i, iici i ii ii iii yi gi, i, g, g ii ii i, iici i ii i y yy i iii yiiiii y i iii .

CO2

salmlarnn geliimi2005-2050 y i y f ii y , Co2 yf yi. rf sy Co2 2005 2050 y y , ei[d]ii sy, 2005 y yi iy 217 iy , 2020 y %50 i y, 2050 y giii 106 iy yi iiiiy. kii i y y 3 1,1 y. a , i ii y iiy. u, i iiii

yiii i Co2

i y. b ii, 2050y %33 i y tiyi y y i giy

ekil 6.11: Trkiye: her iki senaryoya gre ulam(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

vermllk hdrojen elektrk bYoYakItlar doalGaz petrol rnler

ekil 6.12: Trkiye: her iki senaryoda birincilenerji tketimi

(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

vermllk okYanus enerjs jeotermal Gne bYoktle rzGr

hdro doalGaz ham petrol kmr nkleer

ekil 6.13: Trkiye: enerji [d]evrimi senaryosundasektrlere gre CO2 salmlarnn geliimi(vermllk = reFerans senarYoYa oranla ndrm)

vermllk ve Yenleneblr enerj kaYnaklI ndrmler ulaIm der sektrler endstr

kamusal elektrk ve kIe


ulam

u , ei [d]ii sy i ii2050 y iiy 1.170 pj/y ,c rf syy 900 pj/y f yiy. b f y ii iyy giiiy, yc y y y ii y. biy i ciifi y, i rfsyy yy. ei i i gi, iii ii y ii y %0,25i i %60 i f y.


39/48

39

verimli bir enerji piyasasna doru

ei iiiii i ii g ii giiii . ei igii ii, ii i f g iii . eii ii iyi(i, ) y iy (i) ii f i , iii ii i i ii gi ii iy . b gi jy g, f y y i -- yi ggiiiii yi- i y f ii yii , i y i i ici i, iygi g c ii ii iiiiii i giii ii i iy.bg iy iyi iii i gci ii ii iy iy i. i,c i iyi iii iyi i ii

gc ii i iii ii iii c ii.

enerji verimliliinde eniliklerin desteklenmesi, dk karbonluulam sistemleri ve enilenebilir enerji retimi ei[d]iii ci gi yii (yi ic)i i yyc. z iii i iiy g ii iiyc . Yiiii i iiii g yiiii y ii i icii-g i gi - g y giiii.

ihaz, bina ve tatlar iin bala ve srekli elienverimlilik ve salm standartlar belirlemek syii, (y) i ii i iii %4 i %10 c ii20 i 60 v ii. ac i iii 1 c i c. bii i ueaf iii. jy, Gy k kifiy yiii y gii i i gii. b gii y c.

enerji talebini azaltmak zere mevut enelleri ve dierpiasa baarszlklarn aan piasa dnm politikalarnelitirip uulamak s yiii yg , iy ii i ii

ii i . b ii c iyy y iii ii. byci ii ii i gi.t f ii iy iyii ii. biy i ii i i .

yakt yok, salm yok, sorun yok: yenilenebilir enerjiler

dy i y , i iyi ciy, yiii i y gc y yi i gi. ac iy i yi yi yy yc g fi, iy y i i i iy, yiii iii i i ii. b , g i iyi i yyiii i, 20 y i yc, ii if y gc giiiii.

, yi yiii i icii, ici gifi i y ii gi fi iiyii c i ii i iyi i fi y i i . b i g i iy i ii iyi i gii.

Fi y g igiyi -g f igii- yiii i ii g

iy i fiy y y, ii y gi . Fi y iy yi ii ii i iii i iy yiii iy iyii yiii i ii ii gi i iiyc cii y iii. b iy yg c iy ii i ii yiii ii iy fii ii gi. F i ii i g i,ci g g f gii.ac i i g ii gi. b :

hedeflere ulalmasnda etkili olma p i giy i, i i i i c ii f . u y ii gi i iyi ii f iiy .

uzun dnemli istikrar d i fiy, i ii , yc i ii gy gi. b, ii i iii.sii y iyii i ii y - iy i i ii yi . b iy ii i i gi.

basit ve hzl idari prosedrler k i iyiii ii i g iii. hy ii gi . pi yii i igi iii gii.

7

politika nerileri

Bu mcadelenin dnda kalmak, Trkiye iin gereki bir seenekdeil Kyotonun onaylanmasyla i bitmeyecek; aksine dahadisiplinli, organize ve hzl bir almann balamas gerekecek. HALUK ZDALgAtbmm evre komIsYonu bakan m. dIetrICh/dreamstIme

7


40/48

40

erel/blesel fadann tevik edilmesi ve toplumunolurunun alnmas Yiii ii giii y y

g i ycii i yii. b i yiiiii yc gi y i y i . d i,y/g y, ii gi iii iii. ay yiii ii ii y y yy i ii.

ei ii yiii ii y iyii c ii iyi g i g ii. Yiiiii giii y ii i iy, ifiy ii y, i

giy, y ii gy,iy igi i i iii .

yenilenebilir enerji hedefleri

s y, g ii i y i giii ii , y yiii i ii f ii. bf y g i y i iii i i if ii. h y yc , f, a ud abdy, y yiii i yy y i i i gi iy.

Y ii 40 y iii i c i y i iii y.dyy yiii i fii ii ii ii, i ii y yc gi. ay ifi gii gii i f iii. Yiii ii y i ii fi i ii y y (g, g,iy .) ii gi. b f yiy i y c i, y c y g i.

s y i g g ii iii

, yiii i %30 i %35 y y . aFi eii di (epIa), a I G eiieii di (estpIa) a rg eii di(eWea)30 i ii Gc ereC ii 1990 y g giiiigi 2020y i y i i .

enerji sektr iin talepler

Gc yiii i iii, yiii

i gii ii y g iii i igi y. t :

Fi y i i i ii.

s ici (c &) yy iyi( ) i fiy i ii.

ei ci, i ii i iiii .

Yiii i i i ii iiy yc f ii.

ei iy yiii i icii y

cii gi i f ii.

Yc, i ifi gii gii g ii gi i .

igiii ii ii y igii i iyiiii.

Yiii i i iiii ii y gii ii .

kiy i y y y 250 -300 iy d31 i y i iiy.ti, iy i fiy yy ,yiii ii iy

i y iy . Fi y iy y y i y ii i ii i iiy ci. G8 rw egy t Fc g (2001) i y yyiii i y yiii i yi f giii y iyi fiy i ii ii f yc. rYiii i y iy i i iy i ii, G8 ii y i y ii i i iyi yiy-i i giii

gi y i iyyi iiy.

e iy, i iciii (y i) yi iii ci i y, yiii i iiy yyc. u y yi i i y i y yc. G i yi y ii c gi fii yc, y yiii iiiiy y i y c.

i iy fi ii ii y gi i ii

ii:

referanslar30 solar GeneratIon (epIa), ConCentrated solar thermal poWer noW!(GreenpeaCe), WIndForCe 12 (eWea), Global WInd enerGY outlook 2006, GWeC.31 World enerGY assessment: enerGY and the ChallenGe oF sustaInabIlItY,unIted natIons development proGramme, 2000



41/48

41

7politikanerileri|

HEDEFLER

referans32 http://en.WIkIpedIa.orG/WIkI/prICe-anderson_nuClear_IndustrIes_IndemnItY_aCt

Gp/katedavIson

fotografYerel halk ve GreenpeaCe taYlanddarzGr trbnler Yerletrrken.

elektrik piasas reformu e yiii y gii f i y y i

y g igiyi g y iyi fiy yy yiii y c ii i giii. Yi yiiiii gi i iii ii i i f y gii. bf :

elektrik sektrndeki barierlerin kaldrlmas ki i i g, yiiii ii g ii y. i y yi iy ii i igi .ci, yiii i i iii. h,yiii i i ii c i

gi y yg ii y yiii i i i iii yii .

i g i ii i oeCd i, i i ii i f .ki f iy i i i y y, i yiii i ii , fi i cgi. b c, yiii i, yi y g y i ii i y ii y i yyyc. ei fiy, c gc ii iyi yi, yi gc y iyii

yy iicy yiiiy gci.

di g , , g y y i iii; g y y; i i g yiy ; iyi giii iiiii; y ii y iii; iy ii ii i iii i gii fiii yii.

ayc, ff- g ii y g iii gii y i yiii i y iiii i i y. k i yf (y

i y) , i y ii iy yic yiii ii i yy y y yc y c.

Yiii i yi iy gii ii g f:

di ii i i /iiii iyi gy .

ei ii i ffffiy yc iiifii .

s i y ii y ii; i i i fff fiy.

enerji piasas arpklklarnn ortadan kaldrlmasYiii ii iyi y i

gi , i iii yy giyii i i iyfiy y yi gi. eiii i yy i , yi g yfi ii y i fi gi ygy fiiii. i i i iyyiy ii, ii. b, g ii gii yi i c i i . b ii ii y i i gi.

evrei kirleten enerjilerin sosal ve evresel malietlerininiselletirilmesi bi g f

iy i iii g iyi, ii i, - c iiii i y - y g y ii iiiii ggi ii ii gii i ii. Giiiy icii f ig ii. ipic-a Y, i aii i , f 98 iy d y c 15 iy d i y.ii f 10 iy d i ii gi fii ii i i f iiiy32.

, cii , y ii iii.b i ii , i i

iii yi iii iiciii . e yi ii ii i ii i i.

ac i iii iii ii.eiy ii c pifi a yi y i y iy fiy iiii i?!

a kiy f fi i i exe, i , i iiig iyii y . b ii gy i i ici iyi i iyi yi, y y i fiy ii , g y i

iyii i %30 . e iyi fiy y y, yiii iy gi i iiy yyc. Yi y, fi y iy y y i i y, yiii iiii iiy y cii c y y iiy c.

kirleten der ilkesini erletirmek piy yi ii ii i i ii iy i fiy ii i iii. b ,i i i i ii ygyy y y i ii, y iy ii giiy. dy

i iy i i ii,i y i giiii ii y yiii i y ii ii yiii y y igiigiii f gii.


42/48

42

sabit fiat sistemleri si fiy ii, y iii,i ifi giii, i i iii gi

iii ii.yatrm tevikleri, i g i (icii) g y ii. ac i ii yi gc g iyi gi ii iyii . dyy i iiiiii ii i y i ii .

Sabit tarifeli alm arantisi a gi i i ay, y di g iiiyi c . b i,ici yi ii i i iii i i fiy iiy. ay fiy

ii gc g g iii giy iyi y ii y i fiy y. sii iyi gi fi y i icii f y. b i tiy i ii, f fiy ii iiyiii ii yyg (b. syf 43).

a giii y fy, ii i iyi i y i ii. h iif i i ei s a a i , gi ii iiyiii i . ay,i ii gici iyi ii 20 y i

gi . si fiy ii y ,yiii ii i iyii ii- y y y - i i y.

Sabit primli alm arantisi: z i i fiy i i i y yy. bi ycifi i fiy i i fiy ii i ifii i iiiii . piy i iy fiy iyi ici ii i ii i iy giii y c. y i i ii

iyi y g y.

Veri kredileri, k ai yg iy,i i gi i ii iy. ai iy, y 1,8 i f i vgi kii (ptC) i yy. b fy g y yy.

enilenebilir kota sistemleri i i yiii ii iii; i ii yiifi ii.

Ihale sistemleri i y y ii i yi y ii i i yiii i i iiiy iy yc ii

i fiy ifi iii y. h gi i f i fiy iyi . b i , F,gi, di i g iii ii y.

i iii i i iy gy ii ii.

y gii gi iyiiiy yiii i i f i yii f .

i icii i y igii i i ci y ii y i igiii .

ebekee nelikli balanma y , ii iy y i igii gi yii. iiy ii ci i igii y . Yiii i iciii cii gi ii, gi gi gi iyi, i

f icii y. yiii ii y ii iii i i.

enilenebilir enerjiler iin destek mekanizmalar b , i i i y iyii yi yi y. di, i i ii iyi iici . ac i iii yg i i y i iyi i.

Yiii ii yy y ii i. b ii, iciy i fiy ii iii iy i

i ii ii ii Sabit Fiat Sistemleri i.icii i yiii i ii i ic iyi fiy yii iyii ii ii yenilenebilir Kota Sistemleri.(ai Yiii pfy s ). h ii i , iiii iyi y i i iy i i iy . bii c i gi iy iii y, gc gi i ic c yiiii .

k fiy i i f, iii

i icii y. aci ii iyii ii i ii i icii i , i fiy, i ii, . g ii icii fiy a ii (gi, bi, y) ifiy (y i) i (ay, y,di) yi.



43/48

43

7politikanerileri|

HEDEFLER

Gp/vInaIdIthajohn

fotografYerel halkIn ve Yenleneblr enerjGruplarInIn klm dekln durdurmak zerealIma YaptIklarI klm savunuCularI kampIndaGen br oCuk. kamp termk santral planlarInakarI IloIlICItY, Flpnlerde kurulmutu

s i, yc iyi i ii iy i fiy ii yi

ygy y gii. i giinFFo (Fi oy Y z) i ii ygy gii. s i giii. ac , iii y i

gi c i g i i y,a ky dii g i gii i y iii ii iii.

tiari eil sertifika sistemleri yiii iciif i i ii yi ifi yiy y. piy i ifi i, , i i iy.

bi yi ifi ii, gi, yiii iiii i . ei iiy yiii giii y. b i ,a gi, y, ii Yiiipfy s ai i y .

si i fiy i yi ifi iyc ii iii i ifii ii ii iy giiiii c fiyii g y . b iy c ii. ayc i, i i .

b ii gii iyi ? Giyi i i i; iif i ii ii ci ii. ac ii yi i gii ii. Yiii y i yii i , i if i . acyiii i iii y c . mi iy f, i y ii ii i y .

snma ve soutma iin enilenebilir enerjiler g

i y c i i i . a gii g, i ii y y, y yic, / ii.

u yiii i ii y ii ii fi yg ii gi. I i yiiiii f i ii, iiiy, ii , i ii iii i gii ii c i g yygyyc. b y g yg, yi i gi yiy gi ii

iii gi i yiii i giiii.

bg c ii i iy yg yiii iyii ygy

gii ii i iyy cc ii gi. ay , i yiii a-G iii. h g ici yii gii, ii ii iy ii y y ii . Y yi i yi gii i ii yiiiyc . u y ic y i ii, yiii ii gii iyi iy .

enerji devrimi erevesi iin neriler

b fi y ii .

k ii y ici gii y iii y iyi ( ) fiyi ii.

t i ci, i ii i ii ii.

Yiii i ii ii yc f.

ei iy f ii, yiii iicii y cii ii.

bi ci ii y gi i, y ii gi gi ii.

a gii ii yiii i i iiii .

h yi iy i iiiiii yi g giii y .

biyi if i i i ii ii ii .

ei ii ii i i yg iii i ii g iiy yc ii .

t yiii i ii yi ygy g gi. b

i iii iyc g g ,yg iii .


44/48


44

Trkiye iin politika nerileri: retorikten gereklie

dy g iiy, tiy y

iic f yiii i i iiii i yy gi. 2005y, yiii i y i cy,yiii ii i ii cy yi y, tbmm f y. Gii ifii iy y, i g ii y gc cy 2007y iiii. 2006 y i i yi f yi cy, ei viiii Y ygiii. 2008 y i iy iiiiii cy f iiiii y i ii.

Yi picWhC g, yf y

f i iii yi yiii y if iy fiy33. b i yi, , i iii c i yiii i i iiiiiy y .

2009 y, ii akp f yiii iy i if ii f akp ii iy iy y gi ii. b iy, yiii iii g y y i if igy. b , ifiyiii i %90 i ygy.

tifi gii iii yic gii i y y , ii iyi

yiii i iyi fyc iiy. iii y i iii ii y i gii y i ii y. b ii ii giiii ( y y ii15 y gii iiy) gii, i g gii yy yiii i y i yfy i gii y y. h if f y iiiy y fi iy yiiy giy.

ac ii y ,

yiii i i y ii yfi . tiyi a biii ii c i gi y , a biiii 2020 y iici i %20ii yiii y fi tiyy yg (ei [d]iisy f gi ). o yfi , ii iyi iyy y iy g /giii i - y iiyii yiii i i iiii iigi i gii yc.

ayc ii i g g i iii gci y ii , iyiy yyi . eifiiiiii iy u ei aiy i iy y iii.piy yiii i ii y i 15 y gii iiii. Yiii i i ici iiiy i ii iii.s , i gcii i iii ii G20 yi y i tiy, 2009 kg i , ii ii f ii.tiy ii iiiii

y - igiii i- f .

ei [d]ii sy i tiyi i yii %6,3 ii i yi 2005 (217 iy ) 2020 y %50i i (317 ) yiciiigiy. b yii, ii, f-gii ii iiy g f iii . b iii,i fiy y yii.i c i ii iy f yi ii yii34.

tablo 7.1: tarifeli satn alma garantisi sitemindekinerilen dzenlemeler

letmedekI IkInCIon Yl

(Cent/kWs)7

8

12

9

25

2014

16

letmedekI Ilkon Yol

(Cent/kWs)-

-

-

-

20

18-

-

YenIlenebIlIrteknolojI

k i

k g

off (i) g

j

Fi g

I gbiy

dg

referanslar33 opportunItIes and ChallenGes In the turkIsh reneWable enerGY market,prICe Waterhouse Coopers, auGust 2009.34 bkz: WorkInG For the ClImate: reneWable enerGY & the Green jobrevolutIon, GreenpeaCe InternatIonal, auGust 2009.


45/48

yaygn olarak kullanlan terim ve

ksaltmalarn karlklar

KIE ki icO2 kii, ggSyH Gyifi Y i h (i i f yii

)PPP a da SAgP s gc ii (y

y ii GsYh y yi i)UEA u ei a

J j, i i :kJ = 1.000 j,MJ = 1 iy j,gJ = 1 iy j,PJ = 1015 j,EJ = 1018 j

W W y v i g iii:kW = 1.000 ,

MW = 1 iy ,gW = 1 iy

kWs ki-, i iii:tW = 1012 -

t/gt t, iii:G = 1 iy

sektrlerin tanmlar

F i uea dy ei G y i.

ai tm tnml uea dny enjisttistilinn lnmt.

Endstri sektr: ei i i i -i ii (i f ii i i iii- )

di i eii

kiy eii

mi y i : c, i, i .

u i

mi

mcii

bi k,

o i ( )

ti di

Ulam sektr: u y, i y, i i y y ii. di, y iii y y i i iii.

Dier sektrler: di , c, ,, ici ii gii .

Enerji-d kullanm: b gi fi , y, if gii i ii ii.

dnm faktrleri fosil yaktlar

Gj/

Gj/

i

j/3

1 i

1 i

1 abd g

1 iy g

0.0283 3

159 i

3.785 i

4.546 i

YakIt

k

liyi

p

dg

23.03

8.45

6.12

38000.00

dnm faktrleri farkl enerji birimleri

Gc

238.8

1

107

0.252

860

m

947.8

3.968

3968 x 107

1

3412

GWs

0.2778

1.163 x 10-3

11630

2.931 x 10-4

1

BRM

tj

Gc

m

m

GW

m

2.388 x 10-5

10(-7)

1

2.52 x 10-8

8.6 x 10-5

TO: tjkarIlIk (arpan)

1

4.1868 x 10-3

4.1868 x 104

1.0551 x 10-3

3.6

8terimlerveekler|

TERIMLER

45

8

terimler ve ekler

klandrma o kadar verimsiz ki, 80 adet kmrl termik santralboa harcanan enerjiyi retmek iin gece gndz alyor.gREENPEAcE ULUSLAR ARASIklm kampanYasI

F.FuXa/dreamstIme


46/48

46


ek: Trkiye referans senaryo

46

Mahalli stma santralleriFi ybiyG ij

KIE kanakl sFi ybiyj

Dorudan stma1)Fi ybiyG ij

Toplam s arz1)Fi ybiyG ij

yEK pa(yEK elektrii dahil)

1) ei ( y i ) i, ii ci i ii.

Kondansatrl elektrik santrallerikliyidgpdi

Kombine s ve elektrik retimikliyidgp

cO2 salmlar elektrik vebuhar retimikliyidgp& i

Sektrlere re cO2 salmlar1990 iyi g %eidi suei iimi

nf (iy)Kii bana cO2 salmlar (t/kii)

tablo 8.1: Trkiye: elektrik retimitW/

tablo 8.4: Trkiye: kurulu gGW

tablo 8.5: Trkiye: birincil enerji talebipj/a

tablo 8.3: Trkiye: CO2 salmlarmIll /

tablo 8.2: Trkiye: s retimipj/a

2010

173253170

5

000

4020000

8106100

36

181139253176

6

004240

200000

202

2790

143

00,1%

22,6%

2020

2949746986

002

4320000

11109100

47

3062589846

1077

004943202000

212

44150

246

20,5%

15,4%

2030

40415059

1306

005

4750100

1310

10200

59

41735915159

1408

005847505100

212

59200

337

51,2%

13,9%

2040

49316277

1737

009

53101100

1510

12200

510

50843416377

1859

0074531019100

212

70240

414

112,1%

14,6%

2050

567170105192

8

001258181210

1710

13210

611

584492172105205

10

009258181

13210

212

77280

480

193,2%

15,8%

Elektrik santrallerikliyidgp

dinbiyhirgFijI g ii ioy ii

Kombine s ve elektrik retimikliyidgpbiyjticiy g kIea icio

Toplam retimFi

kliyidgp

dinyenilenebilir enerjiler

hirgFibiyjI goy

Yek i

ci ysi i iihi ii ii iNihai enerji tketimi (elektrik)

dg Yek(Fi, rg, oy)dg Yeki y

yEK pa

2005

1551230694

000

4000000

7006100

25

1621221330745

004040000000

102

2480

129

00,0%

24,6%

2010

5955

314

000

1410000

2002000

11

6246

55

33

400

1514

100000

00,1%

23,3%

2020

76177

315

000

1510000

3003000

22

8063177

33

500

1715100000

10,8%

20,4%

2030

89239

336

001

1620000

4003000

22

9374239

36

600

1916201000

21,8%

20,5%

2040

1022511357

001

1930000

5004000

22

10682251138

800

2419301000

43,4%

22,3%

2050

114261535

9

002

2061000

5004000

32

11990271539

900

2920

612000

75,4%

24,4%

Elektrik santrallerikliyidgp

dinbiyhirgFijI g ii ioy ii

Kombine s ve elektrik retimikliyidgpbiyj

ticiy g kIea icio

Toplam retimFi

kliyidg

pdinyenilenebilir enerjiler

hirgFibiyjI goy ii

dg Yek(Fi, g, y)dg Yeki y

yEK pa

2005

5625

323

000

1400000

2002000

11

584425

33

400

1414000000

00,0%

24,6%

2010

3.9653.586

669381

1.1661.370

0379144

16

185430

9,8%

2020

6.5415.9011.427

457

1.8412.176

0640155

527

378740

9,9%

2030

8.4597.5901.839

545

2.4292.777

08691691860

525970

10,3%

2040

9.6008.5561.834

661

3.0033.058

01.044

1913693

611113

011,0%

2050

9.8668.7381.778

840

3.1792.941

01.128

20965

108624123

011,5%

ToplamFosiltliyi

dgh

Nkleerenilenebilir enerjilerhirgGbiyjoy eiiyEK pa

2005

3.5323.112

608281

9801.243

0420142

016

219420

11,9%

2010

81203226

30

60032

87213230

5

246190%

60534983

1

783,2

2020

15574443440

61051

1617544385

410318%

858283

1572

864,8

2030

215112564440

71051

22211355495

527408%

9599

111218

4

925,7

2040

251117725850

71061

25811872636

588455%

98103129254

5

976,1

2050

280119

936250

81061

288120

93686

605469%

8299

136283

6

996,1

2005

7110312730

70033

781131306

217168%

594441730

733,0

201086200

4040

00

1.4491.272

1296

42

1.4971.318

1316

42

11,9%

20203427700

525100

2.3282.024

2052770

2.4142.103

2132771

12,9%

203058461200

535210

2.9292.513

2665991

3.0402.610

2795991

14,1%

204071561501

565410

3.0592.573

29391

102

3.1862.683

30991

102

15,8%

205086671801

605820

2.8912.403

280101108

3.0382.528

300101109

16,8%

200500000

40400

00

1.3581.129

1741639

1.3981.169

1741639

16,4%

tablo 8.6: Trkiye: nihai enerji talebipj/ 2010

3.1892.985

701681

012

820

2,0%9642375415

1347197159

073

013,3%

1.21327261

81

113233451

68942

16,3%

34011,8%

204182220

2020

5.1934.8661.2401.119

35652130

5,5%1.571

39561274

430315330

1108

111,2%

1.97346872274

16435172427

14568

16,0%

55911,7%

327302250

2030

6.6256.2061.6881.475

82983350

6,1%2.004

51772377

390389470

1139

311,0%

2.53466593427

18840790458

18586

16,9%

75212,1%

419393260

2040

7.4576.9981.9731.700

1211124060

6,0%2.096

60088408

325369650

1148

511,9%

2.8588501245410

17941797390

20194

18,2%

88612,8%

459437220

2050

7.5437.0772.0701.771

14311443

70

5,8%1.981

64810240

8250211691

212811

12,7%

3.0201.036

1637213

15838098199

20194

18,9%

94313,3%

46644620

0

Toplam (enerji d kullanm dahil)Toplam (enerji iin)Ulamp idgbiyyei

Yek ltiihi

Ulamda yEK paEndstriei

Yek ltiimi

Yek mhlli stmkp idgGbiy jEndstride yEK pa

Dier sektrlerei

Yek ltiimi

rYek mhlli stmkp idgGbiy jDier sektrlerde yEK pa

Toplam yEKyEK pa

Enerji d kullanmpdgk

2005

2.8102.633

573571

00310

0,1%914218

54140

347184146

500

6,4%

1.145242

6000

103250282

11217

3928,5%

38614,7%

177157

200


47/48

4747

ek: Trkiye enerji [d]evrimi senaryosu

8terimlerveekler|

EKLER

2010

3.1732.918

701685

01231

01,9%

98023756158

347197159

64

138,8%

1.2382736400

10526230415

23643

28,9%

45815,7%

2551822251

2020

5.0674.6831.2121.065

3482227

87,5%

1.5303841172519

413315286303839

15,9%

1.942468142523999

30548991

35086

36,5%

1.04222,2%

3843022557

2030

6.2445.7641.5481.227

741408536

2211,9%

1.8584882033125

325389386749075

25,1%

2.35864927114211456

220574189381148

46,8%

1.75430,4%

4803932661

2040

6.1495.6271.539

92992

190285172

4225,2%

1.734484292

2924

114369358160137

8240,1%

2.354720435172143

0115503298355190

60,4%

2.50544,5%

522437

2263

2050

4.5464.0161.170

42077

181454383

3951,0%

1.0903693111715

02211991349555

56,0%

1.756596503170150

043

263295240151

76,2%

2.54463,4%

5304462064

Toplam (enerji d kullanm dahil)Toplam (enerji iin)Ulamp idgbiyyei

Yek ltii

hiUlamda yEK pa

Endstriei

Yek ltiimi

Yek mhlli stmkp idgGbiy jEndstride yEK pa

Dier sektrlerei

Yek ltiimi

rYek mhlli stmkp idgGbiy jDier sektrlerde yEK pa

Toplam yEKyEK pa

Enerji d kullanmpdgk

2005

2.8102.633

573571

0031

00,1%

914218

54140

347184146

500

6,4%

1.145242

6000

103250282

11217

3928,5%

38614,7%

177157

200

Mahalli stma santralleriFi ybiyG ij

KIE kanakl sFi ybiyj

Dorudan stma1)Fi ybiyG ij

Toplam s arz1)Fi ybiyG ij

yEK pa (yEK elektrii dahil)Verimlilik tasarruflarRef. senaroa re)

1) ei ( y i ) i, ii ci i ii.

Kondansatrl elektrik santrallerikliyidgpdi

Kombine

Türkiye Enerji Devrimi

Documents

Transcript of Türkiye Enerji Devrimi