Türkiye-ÇHC Ticari ve Ekonomik İlişkileriTürkiye-ÇHC Ticari ve Ekonomik İlişkileri

T.C. BAŞBAKANLIKDIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI

Yüzölçümü : 9.596.960 km2

Nüfus : 1,3 Milyar GSYİH (2008) : 4,2 Trilyon

Dolar Kişi Başına Milli Gelir (2008) : 3.200 Dolar Büyüme Oranı (2008) : % 9 Enflasyon Oranı (2008) : % 5,9 FDI Stoğu : 850 Milyar Dolar

(2008-92,4 Milyar Dolar)

İhracat : 1.430 Milyar Dolar

İthalat : 1.061 Milyar Dolar

Ticaret Hacmi : 2.491 Milyar Dolar

ÇHC / Temel Ekonomik GöstergelerÇHC / Temel Ekonomik Göstergeler

Günümüzde, dünyanın büyük ekonomileri arasında en fazla büyüme kaydeden ekonomi konumundadır.

Ayrıca, satın alma gücü paritesine göre, ÇHC, ABD’nin ardından dünyanın ikinci en büyük ekonomisidir.

ÇHC ekonomisi, ekonomik reformların başlatıldığı tarih olan 1978 yılından bu yana yıllık ortalama %9 oranında bir büyüme kaydetmiştir.

Özellikle son beş yıllık dönemde ortalama büyüme %10’un üzerinde (2003-2007 %10,8) gerçekleşmiştir.

ÇHC / EkonomiÇHC / Ekonomi

11. Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde, ÇHC İhracata Dayalı Kalkınma Modeli’nin yanısıra, İç Talebe / Tüketime Dayalı Kalkınma Modeli’ni uygulamaya başlamıştır.

Ayrıca, 11. Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde, ÇHC içerisinde gelir dağılımının adaletinin sağlanmasına yönelik olarak “Batı Bölgelerinin Kalkındırılması Projesi” uygulanmaktadır.

Son global krizin etkilerinin giderilmesine yönelik olarak ÇHC Hükümeti, 2008 yılı Aralık ayında 586 milyar dolarlık bir paket açıklamıştır.

ÇHC / EkonomiÇHC / Ekonomi

ÇHC / Dış Ticaret(İhracat-İthalat / Milyar $)

266232326282

438394

593534

763660

969

792

1.218

956

1.430

1.130

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008İHRACATİTHALAT

ÇHC / Dış Ticaret(Ticaret Hacmi - Dengesi / Milyar $)

498

34

607

44

832

45

1,128

59

1,422

102

1,761

178

2,173

261

2,491

369

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

TİCARET HACMİ TİCARET F AZLASI

ÇHC / İhracatındaki ÜlkelerÇHC / İhracatındaki Ülkeler

Diğer23,9%

Avustralya2,3%

Hindistan2,2%

Rusya2,2%

Tayvan5,4%

AB16,4%

Kore7,5%

Hong Kong7,8%

ASEAN9,3%

ABD12,7%Japonya

10,3%

ÇHC / İhracatındaki MaddelerÇHC / İhracatındaki Maddeler

Makine ve ulaşım araçları

47,4%

Diğer10,7%

Kimyasallar5,0%

Diğer yarı mamüller

7,7%

Tekstil ve Konfeksiyon

14,1%

Diğer tüketim ürünleri15,1%

ÇHC / İthalatındaki ÜlkelerÇHC / İthalatındaki Ülkeler

Avustralya3,3%

S.Arabistan2,8%

Brezilya2,6%

Rusya2,1% Diğer

27,8%Japonya

13,2%

ABD7,0% Tayvan

9,4% Kore10,0%

AB11,4%

ASEAN10,4%

ÇHC / İthalatındaki MaddelerÇHC / İthalatındaki Maddeler

Maden ve Mineraller

18,3%

Diğer7,1%

Diğer tüketim ürünleri

9,2%

Kimyasallar11,2%

Makine ve ulaşım araçları

43,2%

Petrol11,0%

ÇHC Bangkok Anlaşmasına 2001 yılında taraf olmuştur. 2005 yılında Bangkok Anlaşması, Asya-Pasifik Ticaret Anlaşmasına (APTA) dönüşmüştür. APTA’nın işlevsel olduğu beş ülkeden (Bangladeş, ÇHC, G.Kore, Hindistan ve Sri Lanka) birisidir. Hindistan ve ÇHC’nin birlikte üye olduğu tek bölgesel entegrasyondur.

ÇHC, 2006 ve 2007 yıllarında Hong Kong ve Makao ile Ekonomik Ortaklık Düzenlemelerini (CEPA) imzalamıştır.

ÇHC’nin ASEAN, Şili, Pakistan ve Yeni Zelanda ile STA’ları bulunmaktadır. KİK, Avustralya, İzlanda, Peru ve Singapur ile müzakereler devam etmektedir.

ÇHC / Bölgesel EntegrasyonlarÇHC / Bölgesel Entegrasyonlar

ÇHC, ASEAN 10+3 işbirliğinin geliştirilmesi ve bir STA yapılmasına yönelik çalışmalara aktif katkı sağlamaktadır.

ÇHC, APEC ve ASEM (Asia-Europe Meeting) ile gerçekleştirilen toplantılara da aktif katılım sağlamaktadır.

ÇHC, Kamboçya, Laos, Myanmar, Tayland ve Vietnam’ın üye olduğu Büyük Mekong Bölgesel İşbirliği (GMS) çalışmalarına da önem vermektedir.

Çin-Afrika İşbirliği Forumu (FOCAC), ÇHC’nin Afrika Bölgesel Açılım Stratejisinin önemli platformlarından birisidir.

Şanghay İşbirliği Örgütü

ÇHC / Bölgesel EntegrasyonlarÇHC / Bölgesel Entegrasyonlar

Ticaret Anlaşması (1974)

Ekonomik, Sınai ve Teknik İşbirliği Anlaşması

(1981)

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması

Anlaşması (1990)

Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması

(1995)

KEK 15. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı

(2007)

Türkiye – ÇHC İlişkileri / Yasal Türkiye – ÇHC İlişkileri / Yasal AltyapıAltyapı

Çin Halk Cumhuriyeti(İhracat-İthalat 1.000.000 $)

96

1.345199

926268

1.368505

2.610

392

4.476

550

6.885

693

9.669

1.039

13.224

1.437

15.643

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008İHRACATİTHALAT

Çin Halk Cumhuriyeti (Ticaret Hacmi - Dengesi 1.000.000 $)

1.4411.2491.1257261.6371.100

3.1152.106

48684084

7.4356.336

10.362

8.976

14.263

12.185

17.080

14.205

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

TİCARET HACMİ TİCARET AÇIĞI

Çin Halk Cumhuriyeti(Ticaret Açığı 1.000.000 $)

1.249726 1.100

2.106

4.084

6.336

8.976

14.205

12.185

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Açık

Çin Halk Cumhuriyeti(Ülkeler Bazında Ticaret Açığı-2008)

Rusya35%

ÇHC20%

Diğer17%

ABD11%

İran9%

Almanya8%

Maddeler İtibariyle ÇHC’ye İhracat Maddeler İtibariyle ÇHC’ye İhracat ((2008)2008)

Makineler ve Ulaşım Araçları

9%

Diğer10%

Tarımsal ürünler

4%

Maden cevherleri ve döküntüleri

66%

Kimyasallar11%

TOPLAM: 1,45 Milyar $

Maddeler İtibariyle ÇHC’den Maddeler İtibariyle ÇHC’den İthalat İthalat ((2008)2008)

Makineler ve Ulaşım Araçları

47%

Diğer12%

Kimyasallar7%

Diğer yarı mamüller

8%

Diğer tüketim ürünleri

15%

Tekstil ve Konfeksiyon

11%

TOPLAM: 15,6 Milyar $

Ülkemizin Çin’e yönelik ihracatı belirli ürün

grupları (hammadde) ağırlıklı olup, bu ürün

gruplarına yönelik olarak ÇHC’de yaşanan talep ve

politika değişimlerine bağlı olarak dönemsel

gelişmeler sergilemektedir.

Ülkemizin ÇHC’den ithalatı ise, ürün grupları

açısından büyük çeşitlilik arz etmektedir.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti(İhracat-İthalat Yapısı)(İhracat-İthalat Yapısı)

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk CumhuriyetiÜlkemiz Ticaretindeki YeriÜlkemiz Ticaretindeki Yeri

2008 yılında ÇHC; ülkemizin

4. Ticaret Ortağı

3. En Çok İthalat Yaptığı

23. İhracat Yaptığı

2. En Çok Ticaret Açığı Verdiği

ülke konumunda bulunmaktadır.

İkili ticari ilişkiler, ÇHC’den yapılan ithalat tarafından yönlendirilmektedir.

Türkiye ile ÇHC arasında sağlıklı ve sürdürülebilir bir

ticari ilişkinin kurulması amacıyla, 2006 yılından

itibaren bu ülkeye yönelik ihracatımızın güçlü bir

şekilde arttırılmasını, Çin’den ithalatımızın iki ülkenin

ilgili makamları tarafından yapılan ortak çalışmalar

çerçevesinde yönlendirilmesini ve yatırımlar, turizm,

müteahhitlik hizmetleri, ulaştırma ve kredi ilişkileri

başta olmak üzere, çeşitli ekonomik işbirliği

çalışmalarının yapılması ile ticaret açığının belirli bir

ölçüde dengelenmesini öngören “Çin Ülke Programı”

uygulanmaya başlamıştır.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Ülke Programı / Ülke Programı

ÇHC Ülke Programı kapsamında 2006

yılından itibaren ÇHC’ye yönelik iki ülke

arasında bu anlayışa paralel bir şekilde yoğun

üst düzey siyasi ve teknik görüşmeler ile

sistematik ticareti geliştirici faaliyetler

gerçekleştirilmiştir.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Ülke Programı / Ülke Programı

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Faaliyetler / Faaliyetler

Pazara Giriş Çalışmaları(Kimyasallar, makine sanayi, yenilenebilir yağlar, inşaat malzemeleri, otomotiv

yedek parça, doğal taş ve madenler, markalı hazır giyim, gıda-fındık)

Pekin ve Şanghay’da Türk Ticaret Merkezleri

Ticareti Geliştirici Faaliyetler Ticaret ve Alım Heyetleri Fuarlar ve Sergiler Seminerler ve Konferanslar Pazar Araştırmaları İhracatçılar için Kısa Dönem Eğitim Kursları Ortak Web Sitesi Kurulması Medya Faaliyetleri ve Reklam / Tanıtım Kampanyaları

Devlet Bakanı Sn. Kürşad Tüzmen’in

Pekin ve Şanghay’a Yönelik Ticaret Heyeti (Eylül

2006)

Xiamen Ziyareti ve CIFIT Fuarına Katılım (Eylül

2007)

Urumçi Ticaret Heyeti (Eylül 2008)

2005-2008 Döneminde Çin’de Düzenlenen

39 Fuara Milli Düzeyde Katılım (Guangzhou’daki

Kanton Fuarına Müsteşar Yardımcısı başkanlığında

heyetler ile katılım)

Alım Heyetleri

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Faaliyetler / Faaliyetler

2007 yılının Haziran ayında Ankara ve

İstanbul’da Devlet Bakanımız Sayın Kürşad

Tüzmen ile dönemin ÇHC Ticaret Bakanı Sayın

Bo Xilai eş-başkanlığında, iki ülke arasındaki

ticari ilişkilerin ve ekonomik işbirliği

çalışmalarının tümünün ele alındığı Türk-Çin

XV. Dönem KEK Toplantısı gerçekleştirilmiştir.

2009 yılında Pekin’de XVI. Dönem KEK

Toplantısının gerçekleştirilmesi

planlanmaktadır.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / KEK / KEK ToplantısıToplantısı

“Çin Ülke Programı” kapsamındaki çalışmalar sadece ticari faaliyetler ile sınırlı kalmamış, ortak yatırımlar dâhil ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla pek çok faaliyet de düzenlenmiştir.  

Bu kapsamda, 2006 ve 2007 yıllarında “Çin Yatırım İnceleme Heyetleri” ülkemizi ziyaret etmiştir. Mayıs 2007’de ÇHC’ye Yatırım Tanıtım Heyeti düzenlenmiştir.

Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesinin belirli bölümlerinin inşasına yönelik ihalenin bir Türk-Çin konsorsiyumu tarafında kazanılmasının ardından, Çin ile ülkemiz arasında kredi ilişkileri de başlamıştır. Bu çerçevede, Çin Eximbankı tarafından ülkemize yönelik 720 milyon dolar tutarındaki krediye ilişkin anlaşma, 2007 yılı içerisinde imzalanmıştır.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Ekonomik / Ekonomik İşbirliğiİşbirliği

Çin’in önemli müteahhitlerinin yer aldığı inceleme heyetleri ülkemizi ziyaret etmiş ve bu kapsamda, Çinli firmaların ülkemizdeki çeşitli büyük müteahhitlik projelerine olan ilgilerinde artış kaydedilmiştir.

Çin’in ülkemizde otomotiv ve oto yan sanayi alanında doğrudan yatırım yapmasına yönelik çalışmaları da devam etmektedir.

Ortak yatırımlar açısından ise; otomotiv, otomotiv yedek parçanın yanısıra, yenilenebilir enerji-rüzgar ve güneş, makine, madencilik ve maden ocağı, iletişim ve teknoloji parkları sektörleri ön plana çıkmaktadır.

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Ekonomik / Ekonomik İşbirliğiİşbirliği

 İki ülke arasındaki turizm ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar da sürdürülmektedir. Bu kapsamda, öncelikli olarak, THY’nin bu ülkeye yönelik haftalık frekans sayısının ilk aşamada 7’den 14’e çıkarılmasına ilişkin müzakereler sürdürülmektedir.

Avrupa Birliği ve Çin arasında “Tarihi İpek Yolu”nu tekrar hayata geçirme çalışmaları bulunmaktadır. (“Pekin-Mersin Tren Projesi”)

Çin Halk CumhuriyetiÇin Halk Cumhuriyeti / Ekonomik / Ekonomik İşbirliğiİşbirliği