TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
description
Transcript of TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 1: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/1.jpg)
1
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
ÜNLÜLER VE
SES OLAYLARI
![Page 2: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Sesli Harfler (Ünlüler)
a, e, ı, i, o, ö, u, ü
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 3: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/3.jpg)
3
ÜNLÜLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI
1) Kalınlık-İncelik Uyumu2) Ünlü Daralması3) Ünlü Türemesi4) Ünlü Düşmesi5) Ulama 6) Kaynaşma
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 4: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Kalınlık - İncelik Uyumu
Kalınlık-incelik uyumuna göre Türkçe sözcüklerdeünlülerin ya tamamı kalın ya da tamamı ince olmalıdır.
Kalın Ünlüler İnce Ünlüler
a, ı, o, u e, i, ö, ü
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 5: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Örnekler
Kaleml ik : İlk hecedeki ünlü kalın, diğerleri incedir. Kalınlık-incelik uyumuna uymaz.
Korumasız : Tüm ünlüler kalındır. Kalınlık-incelik uyumuna uyar.
Ödevimiz : Tüm ünlüler incedir. Kalınlık-incelik uyumuna uyar.
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 6: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Kalınlık-İncelik Uyumu Aranmayan Sözcükler
• Tek heceli sözcükler: Boş, kaç, sev…
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
• Birleşik sözcükler: Hanımeli, pazartesi…
• Yabancı dilden dilimize geçmiş sözcükler: Makine, sinema…
![Page 7: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/7.jpg)
7
• Zaman içinde değişen bazı Türkçe sözcükler: Alma/elma, kardaş/kardeş…
• “-yor, -ken, -ki, -leyin, -imtrak, -imsi, -daş, -gil ”ekleri alan bazı sözcükler: Geliyor, koşarken…
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
Kalınlık-İncelik Uyumuna Uymayan Sözcükler
![Page 8: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Ünlü Daralması
Dilimizde “a, e” ile bitenfiiller, “yor” eki aldığı zaman
“ı, i, u, ü” ye dönüşür.
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 9: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Söyle OynaBaşlaDinle
Örnekler
– yor : – yor :– yor :– yor :
Söylüyor
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
OynuyorBaşlıyorDinliyor
![Page 10: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Kaynaştırma harfi olan “y” nin “demek, yemek” fiillerinde daraltıcı özelliği vardır.
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 11: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/11.jpg)
11
de - y - en : “deyen” değil “diyen” yazılır.
Örnekler
ye - y - ecek : “yeyecek” değil “yiyecek” yazılır.
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları
![Page 12: TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062722/56813af5550346895da3771a/html5/thumbnails/12.jpg)
12
ÜNLÜLERLE İLGİLİ SES OLAYLARI
• Kalınlık-İncelik Uyumu
• Ünlü Daralması
TÜRKÇE / Ünlüler ve Ses Olayları