TS.GVC. Ton That Chat...•Giai đoạn từ 2001-2006, trong khi tôm sú chỉ cố gắng duy...

TS.GVC. Ton That ChatEmail: [email protected]: tonthatchat.weebly.com

Mobile: 0914089713

mailto:[email protected]

Edited by Foxit Reader Copyright(C) by Foxit Software Company,2005-2007 For Evaluation Only.

ûMột số nhà nhập khẩu đã quay lưng với các đơn hàngtôm sú Việt Nam chào ở hội chợ và trở nên "mặn mà" vớicon tôm thẻ chân trắng, vốn cùng cỡ, chất lượng tươngđương mà giá lại mềm. Còn tại Việt Nam, việc cho nuôitôm thẻ chân trắng rộng rãi vẫn đang được xem xét mộtcách cẩn trọng.

2Ton That Chat - 2010

ûTôm sú Việt Nam đang bị cạnhtranh rất mạnh. Ở một số hội chợquốc tế, đối tác đã huỷ các đơnhàng tôm sú của Việt Nam, chuyểnsang tôm thẻ chân trắng của TháiLan, Trung Quốc...

Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Chương trình xuất khẩu thuỷ sản cuối tuần trước, bà Trần Thị Miêng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ NN-PTNT)


ûMột số thị trường truyền thống của tôm sú, như Nhật Bản, Mỹ... giờ cũng trở nên "khoái" con tôm này. Tôm thẻ chân trắng cũng đang là lựa chọn hàng đầu của nhiều cửa hàng ngoại quốc.


Dễ nuôi

Nhu cau dam 30 – 35%

Gia re

Thi truong chap nhan


û PGS.TS. Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệphội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam(VASEP), cho rằng, trước đây, tôm sú chiếm vị tríthống lĩnh do tôm thẻ chân trắng châu Á chấtlượng thấp, khối lượng không ổn định; nay thìngược lại, con tôm này chất lượng không thua kémtôm sú, khối lượng ổn định và dồi dào, giá lại rẻhơn nên đương nhiên, con tôm sú đang có nguy cơbị gạt dần ra khỏi các hợp đồng.


û “Ở thị trường Mỹ, người takhông phân biệt con tômsú hay tôm thẻ chân trắngmà phân loại theo kích cỡ,cứ cỡ to thì giá cao. Chênhlệch giá nhập khẩu giữa hailoài tôm cùng cỡ cũngkhông đáng kể”

i ông PGS.TS. NguyễnHữu Dũng, Phó Chủ tịchHiệp hội Chế biến và Xuấtkhẩu thuỷ sản Việt Nam(VASEP)”


2001 - 98% tổng sản

lượng tôm bán đấu giá của Thái là tôm chân

trắng

û Chính vì vậy mà ở Hội nghị "Các DNchế biến và xuất khẩu tôm ViệtNam", tổ chức tại TP.HCM đầu tháng11, các DN đã dành nhiều thời gianđể thảo luận về chuyện con tôm chântrắng. Khảo sát của một số DN ởĐBSCL tại Thái Lan cho thấy, nướcnày đã chuyển sang nuôi tôm thẻchân trắng đời thứ 7, sạch bệnh. Bắtđầu triển khai nuôi mạnh từ năm2001, đến năm ngoái, 98% tổng sảnlượng tôm bán đấu giá của Thái làtôm chân trắng, với 400.000 tấn.


ûQua nhiều năm thử nghiệm,nghiên cứu, hiện Thái Lanđang hoàn toàn chủ động vớitôm thẻ chân trắng. Họ đãnuôi thành công tôm thẻchân trắng cỡ lớn (vượt tômsú), "át" cả thị phần của tômsú Việt Nam nhờ giá rẻ hơntừ 10-15%, chất lượng lại ổnđịnh. Tôm thẻ chân trắngcũng có ưu thế vượt trội vềnăng suất, đạt 25-30tấn/ha/vụ; lợi nhuận thuđược cao gấp 2-3 lần so vớitôm sú.


ûRõ ràng, sự thay đổi của thịtrường buộc ngành tôm Việt Namphải đa dạng hoá sản phẩm, trongđiều kiện hoàn toàn có thể làmđược. Chính vì vậy, VASEP vừakiến nghị Bộ NN-PTNT có địnhhướng phát triển tôm thẻ chântrắng tại Việt Nam, nhất là xemxét lại lệnh cấm nuôi tôm thẻchân trắng tại ĐBSCL đã banhành trước đây.


ûTrên thực tế, Bộ Thuỷ sản(cũ) đã cấm sản xuất tômthẻ chân trắng giống vànuôi lẫn với tôm sú từ năm2003. Đến 2006, Bộ cấmnuôi tôm này ở các tỉnhĐBSCL và cho phép nuôibổ sung tại các tỉnh từQuảng Ninh đến BìnhThuận.


• i hội nghị Goal (Globle Outlook for Aquaculture Leadership 2007), tại Madrid (Tây Ban Nha), báo cáo của TS. James Anderson cho thấy, tốc độ tăng trưởng tôm nuôi thế giới đang phụ thuộc hoàn toàn vào tôm thẻ chân trắng.

•Đặc biệt, việc phát triển của việc nuôi loài tôm này ở châu Á là nhân tố quyết định.



• Giai đoạn từ 2001-2006, trong khi tôm sú chỉ cố gắng duy trì ở một sản lượng nhất định, thì ở châu Á, tôm chân trắng nhảy vọt lên 1,5-1,6 triệu tấn (năm 2006) và ước đạt 1,8 triệu tấn (2009)

• Tổng sản lượng tôm thẻ chân trắng chiếm tới 2/3 tôm nuôi toàn thế giới

• Ngoài Thái Lan, nay Ấn Độ, Trung Quốc, Philippines, Indonesia... đang nuôi tôm thẻ chân trắng.

û Lệnh cấm nuôi của cơ quan quản lý Nhà nước chủ yếu do lo ngại việc nhập lậu tôm bố mẹ, tôm giống (post) qua biên giới bằng đường bộ - vốn rất phức tạp và khó kiểm soát. Có tới 56% tôm giống chân trắng nhập từ Trung Quốc vào tỉnh Quảng Ninh không có giấy phép, rồi phát tán ra nhiều tỉnh


ûTình trạng một số DN được cấp phép nhập tôm chân trắng, khi làm thủ tục kiểm dịch cho các lô tôm bố mẹ, tôm giống đều kèm theo giấy chứng nhận sạch bệnh, song trên thực tế tôm giống từ nguồn tôm bố mẹ này được nuôi ở một số địa phương cho kết quả không ổn định, hiện tượng tôm nhiễm bệnh vẫn xảy ra.


ûTại Phú Yên và QuảngNam, một hộ dân đãquy hoạch nuôi 4hatôm chân trắng thànhcông, năng suất đạt 15tấn/ha. Con giốngsạch bệnh nhập từHoa Kỳ, đã được kiểmđịnh cẩn thận.


ûTrước đề nghị của VASEP và nhu cầu thực tế thịtrường, tháng tới, Bộ NN-PTNT tiếp tục tổ chứcmột hội thảo khoa học về con tôm này tạiTP.HCM.

ûVị trên cảnh báo, nếu không kiểm soát nghiêmngặt, tỷ lệ lây nhiễm chéo bệnh từ tôm thẻ chântrắng sang tôm sú là rất lớn, lên tới 25%. Bệnhthường gặp nhất ở con tôm này là Hội chứng Taura- gây thiệt hại lớn về sản lượng và đe dọa tới môitrường nuôi.


ûVấn đề đặt ra là, tại sao Bộ NN-PTNT vẫn chưa biết, hay quá chậm trễ trong việc cập nhật thông tin, về sự thành công của các mô hình tôm chân trắng ở các nước?


ûHội chứng Taura gây thiệt hại lớn ởcác nước xảy ra từ những năm 1990,nay các nước đã sản xuất được tômbố mẹ sạch bệnh và áp dụng các biệnpháp KHCN nâng cao năng suất, chấtlượng tôm. Trong khi đó, Việt Namhầu như chưa có nghiên cứu nào vềviệc này. Chúng ta cũng thiếu mộtchính sách rõ ràng về quản lý vàkiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩutôm giống bố mẹ - điều mà Thái Lanđang làm rất tốt.


û "Việt Nam hoàn toàn có khả năng phát triển contôm này nếu nhập tôm giống bố mẹ sạch bệnh,cấm nhập tôm giống và kiểm soát chặt quá trìnhnhập khẩu".

û "Trước đây, việc nuôi thử nghiệm không thànhcông chỉ vì thiếu con giống sạch bệnh, kỹ thuậtcòn mới mẻ... Nay thì những điều kiện để pháttriển loại tôm này đã chín muồi", Chủ tịch VASEPTrần Thiện Hải cũng khẳng định tại Hội nghị DNsản xuất tôm. Khi đó, nông dân sẽ có thêm sự lựachọn cho ao nuôi của mình, còn DN có điều kiệnđa dạng hóa các chủng loại sản phẩm từ con tôm.


Ton That Chat - 2010 21

1. Thời kỳ cấp tính:

2. Thời kỳ chuyển tiếp:

3. Thời kỳ mãn tính:

Tôm postlarvae hay tôm lớn của loài L.vannamei khi bị bệnh cho thấy sự chuyểnmàu đỏ nhợt, đặc biệt là và các chân bơi, nên người nông dân Ecuador đã đặttên cho bệnh này, khi xảy ra lần đầu, là bệnh đỏ đuôi - Tail Red Diseasse. Sự thayđổi màu là do sự phình to của sắc tố đỏ trong biểu mô vỏ. Sự dày mọng của cácmép chân bơi, chân bò và đuôi tôm, là dấu hiệu đầu tiên của sự hoại tử cục bộ.Tôm bệnh còn có một số dấu hiệu khác như: mềm vỏ, ruột rỗng và thường chếtkhi lột xác. Khi dịch bệnh xảy ra, một số loài chim biển sẽ tấn công ao có tômbệnh. Ở tôm he chân trắng (L.vannamei), giai đoạn cấp tính có tỷ lệ chết cao (40– 90%). Trong khi đó loài P. stylirostris đã có sức đề kháng, chống lại sự cảmnhiễm của loại virus này.


Dù giai đoạn chuyển tiếp của Taura Syndrome chỉ diễn ra trongtrong thời gian ngắn, nhưng cũng thể hiện một số dấu hiệu: Cónhiều điểm bị thương tổn mầu nâu, đen trên vỏ kitin, màu đen làcủa sắc tố Melanin, là sản phẩm cuối cùng của cơ chế hoạt độngmiễn dịch tự nhiên ở tôm. Ở thời kỳ này tôm bệnh có thể có, haykhông có hiện tượng mềm vỏ và đổi màu đỏ của các phần phụ. Tômbệnh ở thời kỳ này vẫn có thể bắt mồi bình thường.


Những con tôm bị bệnh do cảm nhiễm Taura Syndrome nhưng sống sót quathời kỳ cấp tính và thời kỳ chuyển tiếp, thì sẽ bước sang thời kỳ mãn tính.Thời kỳ này có thể kéo dài cho đến cuối đời của những con tôm bị bệnh.Tôm bị bệnh ở thời kỳ mãn tính, sau vài lần lột xác, cơ thể trở lại bìnhthường, các dấu hiệu bệnh lý ở các thời kỳ trước biến mất, nhưng trong cơthể tôm vẫn mang virus gây bệnh cho đến hết cuộc đời. Tuy nhiên, không cócác dấu hiệu đặc thù để có thể dùng làm cơ sở sàng lọc những cá thể mangvirus. Nếu các con tôm mang mầm bệnh thành thục, khi tham gia sinh sảncó thể truyền virus gây bệnh Taura cho đàn ấu trùng.


û Bệnh TSV thường xảy ra ở giai đoạn ấu niên, từ 14-40 ngày tuổi. Tôm lớn cũng có thể xuất hiện bệnh này nếu giai đoạn ấu niên chưa bịbệnh. Bệnh này có thể gây chết từ 40-90% tùy theo kích cỡ tôm bị bệnh.


Truc ngang

Truc doc


û sự lây nhiễm theo trục dọc rất phổ biến, do những con tôm bị bệnh ở thời kỳ mãn tính, sau vài lần lột xác, những dấu hiệu của bệnh TSV biến mất, nhưng trong cơ thể vẫn mang mầm bệnh. Tôm he chân trắng lại có thểthành thục trong ao, nên rất khó tránh nguy cơ đưa những con tôm mang mầm bệnh vào tham gia sinh sản, chúng sẽ sản sinh ra các đàn tôm giống mang mầm bệnh.

ûNguồn nước chứa các chất thải từ tôm bệnh và những con chim ăn tôm chết đã trở thành nguồn lây bệnh


ûĐể chẩn đoán sơ bộ có thể căn cứ vào các dấu hiệu bên ngoài, loài tôm bị bệnh, giai đoạn tôm bị bệnh và nơi xuất hiện bệnh. Đểchẩn đoán chính xác cần sử dụng các phương pháp hiện đại như: Phương pháp miễn dịch học (ELISA), phương pháp chuỗi phản ứng tổng hợp (PCR hay RT-PCR).


ûỞ thời kỳ cấp tính của bệnh, có thể dùng phương pháp mô học để chẩn đoán bệnh TSV. Các tiêu bản mô có nhuộm màu H&E được quan sát dưới kính hiển vi ở độ phóng đại e"400 lần, thể hiện các vùng mô bị hoại tử trên lớp biểu bì ngoài cơ thể, các phần phụ, mang, ruột và dạ dày. Tại các tổ chức biểu bì, mang, dạ dày xuất hiện một số tếbào có nhân bị phân tán hay đặc quánh, các thể vùi hình cầu


û Trong thời kỳ chuyển tiếp của bệnh TSV, những dấu hiệu ở biểu bì giai đoạn cấp tính mất dần và được thay bằng sự thâm nhiễm và tích tụ của các tế bào máu. Sự tích tụ tếbào máu có thể bắt đầu từ vùng mô bịmelalin hóa, thành các đốm nâu, đen, đó là đặc trưng giai đoạn chuyển tiếp của bệnh. Những dấu hiệu ăn mòn của vỏ kitin, cho thấy rõ là do sự xâm nhập của vi khuẩn Vibrio spp., là tác nhân cơ hội trong hội chứng Taura.


û Có thể dùng phương phương pháp thử nghiệm sinh học (Biossay) để chẩn đoán bệnh TSV: Tôm he chân trắng (Litopenaeus vannamei) ở tuổi ấu niên không nhiễm virus TSV, được dùng làm "đàn tôm chỉ thị" đểđể kiểm tra và nhận biết sự hiển diện của TSV trong đàn tôm nghi ngờ. Tôm chỉ thị được nhốt giữ trong một bể nhỏ và dùng thịt của đàn tôm nghi ngờ làm thức ăn. Một bể khác làm đối chứng, nhốt giữ đàn tôm chỉ thị nhưng cho ăn bằng thức ăn công nghiệp bình thường. Nếu đàn tôm cần kiểm tra (+) với TSV, thì các dấu hiệu chính và các vết thương tổn mô bệnh học đặc thù của TSV sẽ xuất hiện ở tôm trong bể thí nghiệm, trong vòng 3-4 ngày. Trong khi ở bểđối chứng, tôm vẫn rất mạnh khỏe, không có dấu hiệu bệnh TSV.


û Áp dụng phương pháp phòng bệnh tổng hợp tương tự như bệnh MBV, bệnh đốm trắng và bệnh đầu vàng. Ngoài ra, trong công tác nhập giống tôm he chân trắng vào quốc gia, hay vào khu vực nuôi, cần coi trọng công tác kiểm dịch, để tránh mang mầm bệnh nguy hiểm TSV vào vùng nuôi. Khi gây tạo đàn tôm he chân trắng bố mẹ, không dùng tôm từnhững ao đã bị bệnh TSV trong quá trình nuôi thương phẩm.


TS.GVC. Ton That Chat...•Giai đoạn từ 2001-2006, trong khi tôm sú chỉ cố gắng duy...

Documents

Transcript of TS.GVC. Ton That Chat...•Giai đoạn từ 2001-2006, trong khi tôm sú chỉ cố gắng duy...