TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM...

TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Doç.Dr. A. Kemal SEÇKİN

KALİTE NEDİR???

Bursa Teknik Üniversitesi

KALİTE;

• KULLANIMA UYGUNLUKTUR. (JURAN)

• ŞARTLARA UYGUNLUKTUR. (CROSBY)

• İHTİYAÇLARIN KARŞILANABİLME

ORANIDIR. Bursa Teknik Üniversitesi

TANIMLAR

Kalitenin tanımı ülkelere göre de değişmektedir:

1. Japonya – Mükemmellik

2. Almanya – Hassaslık

3. Fransa – Estetik kullanım

4.Türkiyede????


Bir ürünün mevcut, ya da

gelecekte ortaya çıkabilecek

ihtiyaçları karşılama

özelliklerinin toplamına

KALİTE denir.


Kalite bir temel insan hakkıdır

Ürün

Yönetim

Organizasyon

İnsan


İnsan’da AHLAK

Ürün’de KALİTE

KALİTE

Müşteri İstek ve Şartlarına

İLK DEFADA

ZAMANINDA

HER DEFASINDA

UYMAKTIR.

MÜŞTERİ MEMNUNİYETİDİR.


KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

NEDİR???


Kalite Yönetim Sistemi Nedir?

Bir kuruluşu kalite bakımından idare

ve kontrol için gerekli yönetim

sistemi


Kavramlar, Terimler, Tanımlar

TS-EN ISO 9001:2008


ETKİNLİK VE VERİMLİLİK NE

DEMEKTİR?


ETKİNLİK

Planlanmış faaliyetlerin gerçekleştirilme ve planlanan sonuçların elde edilme derecesi.


VERİMLİLİK

Elde edilen sonuç ile

kullanılan kaynaklar

arasındaki ilişki.


PROSES

Girdileri çıktılara dönüştüren birbirleriyle ilgili veya etkileşimli faaliyetler


YAĞUN PEYNİR

PİZZA

ZAMAN-SICAKLIK

KAYNAK


Planlama

Sipariş prosesi Üretim programı Pr.

Tedarikçi değerlendirme Pr.

Satınalma Pr.

Bakım Pr.

Tasarım Kontrolü Pr.

Ürün değerlendirme Pr.

Eğitim Pr.

Kalite planlama Pr.

Üretim

Depolama pr.

Görev tanımları

Muayene ve deney Pr.

Tanımlama ve izlenebilirlilik Pr.

İzleme ölçme Pr.

Kalibrasyon Pr.

Çalışma talimatları

Çalışma ortamı Pr.

Düzeltici ve önleyici faaliyetler Pr.

Verilerin analizi Pr.

Uygunsuzluk Pr.

Altyapı Pr.

Üretim Prosesi


Çalışma talimatları

Muayene ve deney Pr.

Ürünün Serbest

Bırakılması

Depolama ve Dağıtım


ÜRÜN

Bir prosesin sonucu.


MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ

Müşterinin şartlarının

yerine getirildiğinin,

müşteri tarafından

algılanan memnuniyet

derecesi.


TEDARİKÇİ

Bir ürün veya hizmet sağlayan kuruluş veya kişi


MÜŞTERİ

Bir ürünü veya hizmeti alan kuruluş veya kişi.


ÇALIŞMA ORTAMI

İşin yapıldığı şartlar


KALİTE VE VERİMLİLİK NASIL

ARTTIRILIR???


KALİTE VE VERİMLİLİK

Kaliteli ve daha verimli

üretim ancak

standardizasyon ve sürekli

kaynak iyileştirilmesi

(makina, teçhizat, insan,

v.b.) ile mümkün olabilir.


O HALDE STRATEJİ;

HATA KAYNAKLARINI ORTADAN KALDIRMAK SURETİYLE

DAHA VERİMLİ VE KALİTELİ ÜRETİM OLMALIDIR.

ÖNLEM AL PLANLA

UYGULA KONTROL

ET

PUKÖ

KALİTE YÖNETİM

SİSTEMİNİN

YARARLARI????


ETKİN KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ UYGULAMANIN YARARLARI

• MALİYET VE ZAMANDAN TASARRUF

• AZALMIŞ İADELER

• DAHA AZ MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ

• DAHA AZ SERVİS-BAKIM GİDERLERİ

• KAYNAKLARIN OPTİMUM KULLANIMI

• PAZAR PAYININ ARTMASI

• YÖNETİM KOLAYLIĞI


HATALARIN ORANI


SİSTEM

2%

98%

15%

85%

ASGARİ AZAMİ

İNSAN

UYGULADIĞINI BELGELERLE İSPATLA

KALİTE SİSTEMİ FELSEFESİ

YAZDIĞINI UYGULA

YAPTIĞINI YAZ (veya yapacağını yaz)


ISO NEDİR?

İSMAİL’İN KISALTILMASI???



ISO, (International Organization for Standardization)

Uluslararası Standard Organizasyonu'nun kısaltmasıdır.

ISO, uluslararası alanda standardizasyonu sağlamak

amacıyla 23 Şubat 1947 tarihinde kurulmuştur. ISO

halen 135 ülkeden ulusal standard kuruluşlarının

katılımıyla faaliyetlerini; Uluslararası mal ve hizmet

değişimini hızlandırmak ve ekonomik faaliyetlerde

işbirliğini geliştirmek amacıyla sürdürmektedir.

• TSE ISO'nun üyesi ve Türkiye'deki tek

temsilcisidir. Bu temsilcilikle TSE, ISO'nun

yürütmekte olduğu standard hazırlama

çalışmalarına, TSE bünyesinden veya

sanayiden uzmanlarla birlikte katılmakta ve

katkıda bulunmaktadır.


TSE, 1955 yılından beri üyesi olduğu ISO'nun

35 Teknik Komitesi ile 89 Alt Komitesi'nin

asal üyesidir.


Standardın Amacı Nedir?


•Kalite Yönetimi için genel bir çerçeve sağlamak (yönetim

sistemi ve yapısı)

•Kuruluşlar arasında güven ortamı oluşturmak

•Proseslerin yönetilmesiyle ürün/hizmet kalitesinin

sağlanması, devam ettirilmesi ve iyileştirilmesine olanak

vermek,

•Müşteriye ürün ve hizmetlerin güveninin verilmesini sağlamak

TS-EN ISO 9000 Ne Değildir?


•Neyin yapılacağını söyler, nasıl yapılacağını

değil

•Etkin bir Kalite Yönetim Sistemi için

minimum şartları belirtir.

Bu nedenle standart bir yönetim sistemi yoktur

Atlas okyanusunda yer alan bir nükleer denizaltı ile bir

yelkeni düşünelim bunların kaptanları farklı rotaları

kullanacaklar ve kesinlikle farklı kontrol

sistemlerinden faydalanacaklardır. Ancak, her ikisi

de mevcut koordinatlarını ve nereye gideceklerini

bilmeli faaliyetleri organize etmeli, eğitimli

mürettebata sahip olmalı ve sehir defterini

doldurmalıdır. Bunlar her iki seyahat içinde

ortaktır. Fakat her bir kaptan bunları farklı ve

içinde bulundukları ortama en uygun yöntemleri

kullanarak başarırlar.


İş dünyasında da böyledir.tüm kalite sistemleri

farklıdır ve öyle olmalıdır. Standardın hazırlanması

sırasında da şartların nasıl karşılanacağı kuruluşa

bırakılmıştır.

AMAÇ; STANDART BİR KALİTE SİSTEMİ DEĞİL

STANDARDIN İSTEDİKLERİNİ KARŞILAYAN

BİR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

OLUŞTURMAKTIR.


Kalite Yönetim Sistemleri -

Şartlar


TS-EN ISO 9001:2008

• TS: Türk standartları

• EN: European norm

• ISO:Internatıonal standardızatıon for

organizatıon

• 9001: Standart numarası

• 2008: Yayımlanma veya revize tarihi


TS-EN ISO 9001:2008

TS-EN ISO 9000:2008 Serisi Standardlar

• TS-EN ISO 9000: 2000 : Kalite Yönetim Sistemleri –

Temel Kavramlar, Terimler ve Tarifler


Şartlar


Performans İyileştirilmeleri İçin Kılavuz


YAPI

TS-EN ISO 9001:2008 beş ana bölümde yapılanmıştır.

- Kalite Yönetim Sistemi (Madde 4)

- Yönetim sorumluluğu(Madde 5)

- Kaynak yönetimi(Madde 6)

- Ürün gerçekleştirme(Madde 7)

- Ölçme, analiz ve iyileştirme(Madde 8)


Kalite Yönetim Sistemi

Kuruluş, bu standardın öngördüğü şartlara uygun olarak bir

kalite yönetim sistemi oluşturmalı, dokümante etmeli,

uygulamalı, sürekliliğini sağlamalı ve bunun etkinliğini sürekli

iyileştirmelidir.

Kuruluş, ürünün şartlara uygunluğunu etkileyecek herhangi bir

prosesi dış kaynaklı hale getirmeyi seçtiğinde bu tür

prosesler üzerindeki kontrolü sağlamalıdır.


Planlama (Sıralama,

etkileşim, kriter ve

metotların belirlenmesi

Uygulanma

Kontrol Etme (Ölçme

ve Analiz)

Önlem Al

(İyileştirmenin

uygulanması)

Madde 4.1’e PUKÖ Döngüsünün Uygulanması

95 Bursa Teknik Üniversitesi

Yönetim

Sorumluluğu

Ölçme,

Analiz ve

İyileştirme

Kaynak

Yönetimi

Ürün

Gerçekleştirme

Kalite Yönetim Sisteminin Sürekli İyileştirilmesi

Ürün

Müşteri

Şartlar

Müşteri

Memnuniyet


Dokümantasyon Şartları


Kalite politikası ve hedefleri

Kalite El Kitabı

Standardın istediği dokümante edilmiş prosedürler

- Dokümanların kontrolü((Madde 4.2.3.)

- Kayıtların kontrolü(Madde 4.2.4)

- İç tetkik (Madde 8.2.2.)

- Uygun olmayan ürün kontrolü (Madde 8.3)

- Düzeltici faaliyet (Madde 8.5.2)

- Önleyici faaliyet (Madde 8.5.3.)

Kuruluş tarafından etkin planlamayı, operasyonu ve proses

kontrolünü güvenceye alacak dokümantasyon

Kalite Yönetim Sistemi Doküman Çeşitliliği,

Kuruluşun büyüklüğüne ve aktivitelerin tipine

Proseslerin karmaşıklığına ve etkileşimlerine

Personelin yeterliliğine

bağlı olarak değişir.


Kalite El kitabı

Kuruluş, aşağıdakileri içeren bir kalite el kitabı oluşturmalı

- Kalite yönetim sisteminin kapsamı ve herhangi bir hariç tutmanın ayrıntıları

- Kalite yönetim sistemi için oluşturulmuş dokümante edilmiş prosedürleri veya bunlara atıfları,


Dokümanların Kontrolü

Standart bu konu ile ilgili Dokümante edilmiş bir prosedür

oluşturulmasını istiyor..

Hazırlanacak prosedürde;

- Dokümanların yayımlanmadan onaylanması,

- Güncelleştirmesinin nasıl olacağı,

- Doküman değişikliklerinin ve güncel revizyon durumunun

belirlenmesinin sağlanması,


- Yürürlükteki dokümanların ilgili baskılarının kullanım

noktalarında bulunabilir olmasının sağlanması,

- Dış kaynaklı dokümanların belirlenmiş olması ve bunların

dağıtımının kontrol edilmesinin sağlanması,

- Güncelliğini yitirmiş dokümanların herhangi bir amaçla

saklanmaları durumunda istenmeyen kullanımının önlenmesi için

bunlara uygun bir işaretleme uygulanması.


Kayıtların Kontrolu

Kayıtlar, kalite yönetim sisteminin etkin olarak

uygulandığının kanıtlanması için oluşturulmalı ve

muhafaza edilmelidir. Kayıtların muhafazası,

korunması, tekrar elde edilebilir olması, saklama

süresi ve elden çıkarılması için gereken kontrollerin

belirlenmesi amacıyla dokümante edilmiş prosedür

oluşturulmalıdır. Bursa Teknik Üniversitesi

KYS NİN DOKÜMAN YAPISI


Çalışma ve

İş Talimatları

Prosedürler

Kayıtlar

KEK Ne?

Ne, Ne Zaman, Nerede, Ne ile, Nasıl,

Kim (ler) Tarafından?

Nasıl?, Faaliyet/İş

Detayları

Kalite Politikası

Yapılan İşin Kanıtı

Taahhütler

Yönetim Sorumluluğu

Yönetimin Taahhüdü

Üst yönetim, kalite yönetim sisteminin, uygulanmasına dair kanıtlarını

aşağıdaki yollarla sağlamalıdır;

a) Kuruluşa, yasal şartlar ve mevzuat ve müşteri şartlarının yerine

getirilmesinin önemini iletmekle,

b) Kalite politikasını oluşturmakla,

c) Kalite hedeflerinin oluşturulmasını sağlamakla,

d) Yönetimin gözden geçirmesini yapmakla,

e) Kaynakların bulunabilirliğini sağlamakla


Müşteri Odaklılık

Üst yönetim, müşteri memnuniyetinin

artırılması amacına yönelik olarak

aksiyonlarını gerçekleştirmelidir.


Kuruluşlar ;

• Mevcut ve gelecekteki müşteri ihtiyaçlarını anlamalı,

• Müşteri şartlarına uymalı,

• Müşteri beklentilerini de aşmak için çabalamalıdır.

Atasözü: Müşteri veli nimetimizdir.


Kalite Politikası


- Üst yönetim tarafından belirlenmeli, onaylanmalı,

- Kalite yönetim sisteminin şartlarına uyma ve kalite yönetim

sisteminin sürekli iyileştirilmesine dair taahhütleri

kapsamalı,

- Kuruluş içinde iletilmeli ve anlaşılması sağlanmalı

Kalite Hedefleri

Kalite hedefleri ölçülebilir ve ulaşılabilir olmalı

- Müşteri şikayetleri, geri dönüşler, ürün tesliminde

termin ve miktara uyma, yeniden işleme,

satınalma süreleri, ıskartalar, hurdalar, personele

verilen eğitim, verimlilik v.b. daha bir çok

konuda kalite hedefi belirlenebilir.


Sorumluluk, yetki ve iletişim

Kuruluşta görev yapan tüm personelin yetki

ve sorumlulukları ve bunların arasındaki

ilişki net bir şekilde tanımlanmalı ve bütün

birimlere iletilmelidir.

Organizasyon şeması bunun için kullanılabilir.


HİKAYE HAYATIN GERÇEKLERİ

Herkes, Biri, Herhangibiri ve Hiçkimse adında dört kişi

varmış. Yapılması gereken çok önemli bir iş varmış ve

Herkes Birinin bunu yapacağını düşünmüş. Aslında bu işi

Herhangi biride yapabilirmiş. Fakat hiç kimse yapmamış.

Bunun üzerine Biri çok kızmış. Çünkü bu herkesin işiymiş.

Herkes bunu Herhangibirinin yapacağını düşünmüş. Sonuçta

Herhangibirinin yapacağı işi Hiçkimse yapmadığı için

Herkes birbirini suçlamış. Bursa Teknik Üniversitesi

Yönetim Temsilcisi

Üst yönetim, yönetimden bir üyeyi temsilci olarak atamalıdır:

a) Kalite yönetim sistemi için gerekli proseslerin oluşturulmasını,

uygulanmasını ve sürekliliğini sağlamak,

b) Kalite yönetim sisteminin performansı ve iyileştirilmesi için

herhangi bir ihtiyaç olduğunda üst yönetime rapor vermek,

c) Kuruluşta, müşteri şartlarının bilincinde olunmasının

yaygınlaştırılmasını sağlamak.


İç İletişim Üst yönetim, kuruluşta uygun ve etkin iletişim

proseslerinin oluşturulmasını sağlamalıdır


Dahili yazışma

Ilan tahtası

Öneri/şikayet sistemi

Toplantılar

Şirket dergi/bülteni

Bilgisayara dayalı iletişim

Performans değerlendirme toplantıları

Yönetim gözden geçirmesinin amacı KYS nin

uygunluk ve yeterliliğinin değerlendirilmesidir.

Üst yönetim KYS ni planlı aralıklarla gözden

geçirmelidir.


Yönetimin Gözden Geçirmesi

- YGG ler yılda en az bir kez yapılmalıdır. Ve planlı aralıklarla

devam ettirilmelidir.

- YGG lerde somut sonuçlar verilmeli, genel ifadeler

kullanılmamalıdır.

- YGG de tetkik sonuçları,

- müşteri geri beslemeleri,

- kazalar,

- kaynak ihtiyaçları

- müşteri veya yasal şartlardaki değişiklik konuları

görüşülmelidir. Bursa Teknik Üniversitesi

Kaynak Yönetimi

Kuruluş;

a) Kalite yönetim sistemini uygulamak, sürdürmek ve

etkinliğini sürekli iyileştirmek,

b) Müşteri memnuniyetini artırmak için,

gerekli olan kaynakları belirlemeli ve sağlamalıdır.


İnsan Kaynakları

Ürün kalitesini etkileyen işleri yapan

personel, uygun öğrenim, eğitim, beceri ve

deneyim yönünden yeterli olmalıdır.


Yeterlilik, farkında olma (bilinç) ve eğitim


Bu maddedeki temel şart; personelin iş için yeterli olmasıdır. Fakat personelin

yeterliliğine karar vermeden önce;

- Yapılacak işler tanımlanmalı ve iş gerekleri belirlenmelidir.

- İş gereklerini karşılayabilmek için ihtiyaç duyulan yetenekler belirlenmeli

- Bu bilgiler bir araya getirilerek her bir işe görevlendirilebilecek personel

profili oluşturulmalıdır.

Bu çalışma yapıldıktan sonra oluşturulan personel profili ile çalışanların

özellikleri karşılaştırılarak yeterlilik düzeyleri hakkında yorum yapılabilir.

Altyapı

Kuruluş, ürün şartlarına uygunluğu sağlamak için gerekli olan altyapıyı

belirlemeli, oluşturmalıdır.

Alt Yapı;

Binalar, proses ekipmanları, yardımcı tesisler, göz önüne

alınmalıdır. Ekipman bakım planları, temizlik çizelgeleri

vb kayıtlar tutulmalıdır.


Çalışma Ortamı

Kuruluş, gerekli olan çalışma ortamını

belirlemeli ve yönetmelidir.


Ürün Gerçekleştirme

Kuruluş, ürünün gerçekleştirilmesi için gerekli prosesleri

planlamalı ve geliştirmelidir.

a) Ürün için kalite hedefleri ve şartlar,

b) Proseslerin, dokümanların oluşturulması ve ürüne özgü

kaynakların sağlanması,


Bu madde de ürünün şartlarını karşıladığını

gösteren kayıtların belirlenmesi şartı

bulunmaktadır. Ürün akış diyagramları,

muayene ve test prosedürleri vb. bu maddeye

uygunluğunun göstergesi olarak kabul

edilebilir.


Satın Alma

Kuruluş, satın alınan ürünün, belirtilen şartlara

uygunluğunu sağlamalıdır.

Kuruluş, tedarikçilerini değerlendirmeli ve seçmelidir.

Seçme, değerlendirme ve tekrar değerlendirme için

kriterler oluşturulmalıdır.


Belirleme ve İzlenebilirlik

Uygun durumlarda, kuruluş, ürünü, ürün

gerçekleştirilmesi sırasında uygun yollarla

tanımlamalıdır.

• üretim sektörü için;

• seri numarası,

• barkod,

• gün/ay/yıl verilmek suretiyle tarih, yığın numarası,

üretim numarası v.b. yoluyla,


Müşteri Mülkiyeti

Kuruluş müşteri mülkiyetine dikkat göstermelidir. Herhangi

bir müşteri mülkü kaybolursa, zarar görürse veya kullanım

için uygun olmayan halde bulunursa, bu durum müşteriye

bildirilmeli ve kayıtlar muhafaza edilmelidir


İzleme ve Ölçme Cihazlarının Kontrolü

Kuruluş belirlenmiş aralıklarla ölçme cihazlarını kalibre etmeli

veya doğrulanmalıdır.


İç Tetkik Kuruluş, kalite yönetim sisteminin;

Etkin olarak uygulanıp uygulanmadığını ve sürdürülüp

sürdürülmediğini, belirlemek için planlı aralıklarla iç

tetkikler yerine getirmelidir,

İç tetkik otokontrol sistemidir.

Tetkikçiler kendi işlerini tetkik etmemelidir.


Uygun Olmayan Ürünün Kontrolu

Kuruluş, ürün şartlarına uymayan ürünün, yanlışlıkla

kullanımının veya teslimatının önlenmesi için

tanımlanmasını ve kontrol edilmesini sağlamalıdır.

Kontroller ve uygun olmayan ürünün ele alınmasıyla ilgili

sorumluluk ve yetkiler, dokümante edilmiş bir prosedür

içinde tanımlanmalıdır.


Veri Analizi

Kuruluş, kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi için uygun verileri

belirlemeli, toplamalı ve analiz etmelidir.

Müşteri memnuniyeti,

Ürün şartlarının uygunluğu,

Tedarikçilerin performansları, katkıları, eksiklikleri,

Uygunsuzlukların durumu,

Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin durumu

tespit edilmelidir.


BENİ SABIRLA

DİLEDİĞİNİZ İÇİN

TEŞEKKÜRLER


TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM...

Documents

Transcript of TS EN ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM...