UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

NDEKLER0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 10.1 - KONU........................................................................................................................ 1 0.2 - TARFLER................................................................................................................. 10.2.1 - U-Profili ................................................................................................................................ 1 0.2.2 - Sabit Boy (s) ........................................................................................................................ 1 0.2.3 - Tam Boy (t) .......................................................................................................................... 1

0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER ....................................................................... 11.1 - SINIFLANDIRMA....................................................................................................... 11.1.1 - Snflar ................................................................................................................................. 1 1.1.2 - Tipler .................................................................................................................................... 1

1.2 - ZELKLER............................................................................................................... 11.2.1 - Malzeme .............................................................................................................................. 1 1.2.2 - Yapl.................................................................................................................................. 2

1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR ..................................................................................... 21.3.1 - Tabanlarn (Flanlarn) Paralellikten Sapma Toleranslar ................................................... 2 1.3.2 - Gvde Erilii Toleranslar .................................................................................................. 3 1.3.3 - Doruluktan Sapma Toleranslar......................................................................................... 3 1.3.4 - Arlk ve Arlk Toleranslar .............................................................................................. 3 1.3.5 - Boy ve Boy Toleranslar ...................................................................................................... 3

1.4 - ZELK, MUAYENE VE DENEYLER ........................................................................ 4

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER ..................................................... 42.1 - NUMUNE ALMA ........................................................................................................ 42.1.1 - Numunelerin Ayrlmas ........................................................................................................ 4 2.1.2 - Deney Paralarnn karlmas ve Deney Paralarnn Hazrlanmas ............................... 5

2.2 - MUAYENELER.......................................................................................................... 52.2.1 - Gzle Muayene.................................................................................................................... 5 2.2.2 - Boyut Muayenesi ................................................................................................................. 6

2.3 - DENEYLER ............................................................................................................... 62.3.1 - Kimyasal Analiz ................................................................................................................... 6 2.3.2 - ekme Deneyi ..................................................................................................................... 6 2.3.3 - Eme Deneyi ....................................................................................................................... 6

2.4 - DEERLENDRME ................................................................................................... 6 2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU.............................................................................. 6

3 - PYASAYA ARZ.................................................................................................... 63.1 - AMBALAJLAMA ........................................................................................................ 6 3.2 - ARETLEME............................................................................................................ 73.2.1 - Ksa Gsterili...................................................................................................................... 7

4- ETL HKMLER ............................................................................................ 7 FY 1 ...................................................................................................................... 8 ATIF YAPILAN TRK STANDARDLARI................................................................... 9

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

ELK U-PROFLLER SICAK HADDELENM, YUVARLAK KEL 0 - KONU, TARF, KAPSAM0.1 - KONUBu standard, scak haddelenmi, yuvarlak keli elik U-profillerinin tarifine, snflandrma ve zeliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz ekline dairdir.

0.2 - TARFLER0.2.1 - U-ProfiliU-Profili, taban (flan) d yzeyleri birbirine paralel ve en kesiti U biiminde olar profildir.

0.2.2 - Sabit Boy (s)Sabit boy U-profilinin siparile belirtilen boyudur.

0.2.3 - Tam Boy (t)Tam boy, U-profilinin belirli llerde kesildikten sonraki boyudur.

0.3 - KAPSAMBu standard, genel yap eliklerinden scak haddelenerek yaplm sanayide ve yaplarda kullanlan, ykseklii 30 mm-400 mm olan yuvarlak keli U-profillerini kapsar. Genel yap eliklerinden baka malzemeden yaplm U-profilleri ile keskin keli U-profillerini kapsamaz

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER1.1 - SINIFLANDIRMA1.1.1 - SnflarBu standardn kapsamna giren U-profilleri, yapldklar malzemenin en kk ekme dayanmlarna gre; Fe-37 Fe-44 Fe-50 Fe-52 Fe-60 Fe-70 olmak zere 6 snfa ayrlr.

1.1.2 - TiplerU-profilleri taban geniliklerine gre; - Geni ve - Dar olmak zere 2 tipe ayrlr.

1.2 - ZELKLER1.2.1 - Malzeme1.2.1.1 - Kimyasal Bileim Genel yap eliklerinden scak haddelenerek yaplan U-profillerinin kimyasal bileimleri TS 2162D de verilen deerlere uygun olmaldr.

1

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

NOT - U-Profillerinin belli ortamlarda korozyona kar dayanklln artrmak iin bileimine %0,25%0,35 Cu (Ortalama %0,30) bulunan, bu tr eliklerin ksa gsterilii sonuna Cu 3 yazlarak belirtilmelidir. rnein : Fe 37-2 Cu 3 gibi. 1.2.1.2 - Mekanik zelikler Genel yap eliklerinden scak haddelenerek yaplan U-profillerinin mekanik zelikleri izelge-1 de verilen deerlere uygun olmaldr. ZELGE-1 U-Profillerinin Mekanik zelikleri eliin Ksa ekme Dayanm Akma1) 2 Gsterilii kgf/mm Snr 2 2 (N/mm ) kgf /mm 2 (N/mm ) min Fe 37 34-47 (340-470) 24 (240) Fe 44 Fe 50 Fe 52 Fe 60 Fe 70 41-54 (410-540) 47-61 (470-610) 49-63 (490-630) 57-71 (570-710) 67-83 (670-830) 28 (280) 30 (300) 36 (360) 34 (340) 37 (370) Kopma Uzamas (L0=5 d0) % min 26 22 20 22 16 11 Eme Deneyinde 2) Mandrel ap a a 1,0. a 2, 5. a 2, 5. a -

1) Bu deerler, et kalnl 16 mm 'ye kadar olan profillerden, profilin boyu ynnde alnm deney paralar iin geerlidir 2) a ; Deney paras et kalnl olup eme as 180 dir. 1 kgf 10 N

1.2.2 - YaplU-Profilleri, genel yap eliklerinden scak haddelenerek yaplr 1.2.2.1 - Yzey Durumu U-Profillerinin yzeyleri uygulanan biimlendirme metodunun gerektirdii dzgnlkte olmal ve atlak bulunmamaldr. Yzeylerdeki apak, izik, tufal ve katmer gibi kusurlar uygun bir metot ile giderilmelidir. Kusurlarn giderilmesi srasnda U-profillerinin l toleranslar almamaldr.

1.3 - BOYUT VE TOLERANSLARU-Profillerinin boyut ve boyut toleranslar Fy 'de verilen deerlere uygun olmaldr.

1.3.1 - Tabanlarn (Flanlarn) Paralellikten Sapma ToleranslarU-Profiilerinde, tabanlarn paralellikten sapma toleranslar (k) izelge-2 de verilen deerlere uygun olmaldr (ekil-1). ZELGE-2 Tabanlarn (Flanlarn) Paralellikten Sapma Toleranslar ller mm dir. Taban (Flan) Tabanlarn Paralellikten Sapma Genilii Toleranslar b k max 1,0 100 101 - 110 0,01. b 1)Bu standard metninde atf-yaplan Trk Standardlarnn numaralar metnin sonunda verilmitir.

2

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

1.3.2 - Gvde Erilii ToleranslarU-Profillerinde gvde erilii toleranslar izelge-3de verilen deerlere uygun olmaldr. Gvde erilii ekil-1 de (f) ile gsterilmitir.

ekil-1 Paralellikten Sapma ve Gvde Erilii ZELGE-3 Gvdelerin Erilik Toleranslar ller (mm) dir. Ykseklik Gvdelerin Erilik Toleranslar f h max 0,5 100 101 - 200 1,0 201 - 400 1,5

1.3.3 - Doruluktan Sapma ToleranslarU-profillerinde doruluktan sapma toleranslar, profil tabannn dzgn bir pleyt zerine konduunda pleyt ile profil taban arasnda aklk (q) ile (ekil-2) llr. Doruluk tolerans q = 0,0015 xl 'den ok olmamaldr.

ekil-2 Doruluktan Sapma

1.3.4 - Arlk ve Arlk ToleranslarU-Profillerinin arlklar, boyutlarna gre Fy 'de gsterilen deerlere uygun olmaldr. 3 Fy 'deki U-profillerinin teorik arlklarnn hesaplanmasnda zgl arlk 7,85 kg/dm olarak alnmtr. U-Profillerinin arlk toleranslar aada verilmitir. - Toplam teslimatta % 4, - Tek profilde % 6, Bir teslimat ierisinde deiik ykseklikte U-Profilleri bulunabilir.

1.3.5 - Boy ve Boy Toleranslarelik U-profillerinin boy ve boy toleranslar izelge-4'de verilmitir.

3

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

ZELGE-4 Boy ve Boy Toleranslar Boylar Boy Ad ve Ksa areti

Boy in nceden Belirtilen Deerler

Boy Tolerans 1) Sabit Boy stenilen sabit boyda 600012000 100 (s) 1) ; 2) Tam Boy stenilen tam boy ve tolerans deerinde 600012000 100 (t) 1) nceden belirlendiinde toplam toleransn tm (+), yada (-) olmas istenebilir. rnein, sabit boyda +100 yerine +200; tam boyda +25 yerine 0 0 -50 olabilir. 2) stenen tolerans deerleri nceden belirtilmelidir.

1.4 - ZELK, MUAYENE VE DENEYLERBu standardda ngrlen zelikler ve bunlarla ilgili muayene ve deney madde numaralar izelge-5'de verilmitir. ZELGE-5 zelikler ve Bu zeliklerle lgili Muayene ve Deneyler Sra ZELK MUAYENE VE DENEYLER No. 1 1.2.1.1 Kimyasal Bileim 2.3.1 - Kimyasal Analiz (TS 2162 izelge-1) 2 1.2.1.2 Mekanik zelikler 2.3.2 - ekme Deneyi 2.3.3 - Eme Deneyi 3 1.2.2.1 Yzey Durumu 2.2.1 - Gzle Muayene 4 1.3 Boyut ve Toleranslar (2.2. 2 2.2.2 - Boyut Muayenesi 5 3.1 Ambalaj lama 2.2.1 - Gzle Muayene 6 3.2 aretleme 2.2.1 - Gzle Muayene

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER2.1 - NUMUNE ALMABir defada muayeneye sunulan ayn snf, tip ve ayn kesitteki U-profillerinin her 20 tonu veya 20'ton'a kadar olan bir parti saylr.

2.1.1 - Numunelerin AyrlmasU-Profillerinden numuneler izelge-6'da belirtilen partiyi oluturan birimlerin miktarlarna gre karlarnda gsterilen sayda olmak zere partiden geliigzel ayrlr. Muayene ve deneyler bu numuneler zerinde yaplr. Numune olarak ayrlacak birimler parti ierisinden olabildiince geliigzel seilmeli ve bunun iin TS2756 nn 6.maddesinde belirtilen metot kullanlmaldr. Bu mmkn olmad takdirde aadaki metot uygulanr. Partiyi oluturan birimler birden balayarak 1,2,3....N eklinde numaralanr. Herhangi bir birimden balayarak saylr. N/n=r bir tam say deilse, r tam sayya tamamlanr, ve r... nci birim numune olarak ayrlr. Sayma ve ayrma ilemi izelge-6'ya gre ayrlmas gereken numune saysna eriilinceye kadar srdrlr.

4

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

ZELGE-6 U-Profillerinden Alnacak Numune Says 1) NUMUNE OLARAK AYRILACAK BRM SAYINI n. ve K. K. S PARTDEK BRM SAYISI N 1 2-8 9-15 1 16 - 25 1 26-50 1 51 - 90 1 91 - 150 1151 - 280 281 - 500 500 'den ok BOYUT MUAYENES n 2 3 5 8 13 20 32 50 80 K. K. S 0 0 0 1 1 2 3 5 7 KMYASAL ANALZ n 2 2 2 2 3 5 8 8 13 K. K. S 0 0 0 0 0 0 0 0 0 EKME DENEY n 2 2 2 2 3 3 3 3 5 K. K. S 0 0 0 0 0 0 0 0 0 EME DENEY n 2 2 2 2 3 3 3 3 5 K. K. S 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1) K.K.S. = Kabul Edilebilir Kusurlu Says

2.1.2 - Deney Paralarnn karlmas ve Deney Paralarnn Hazrlanmasekme deneyi iin deney paras imkan nispetinde ekil-3'de gsterilen yerlerden karlmaldr.

ekil-3 Deney Paras Yeri Deney paralarnn karlmasnda, imkan nispetinde biim deiikliine meydan verilmemelidir. Makas veya oksijenle kesmelerde,kesilen yerde, tala almak iin yeteri kadar ileme pay braklmaldr. Oksijenle kesmede sertlemeler, tala kaldrma ilemini gletirirse, en ok 550C a kadar tavlamaya msaade edilir. Erilmi veya arplm numunelerin souk olarak dzeltilmesine imkan grlmezse, ancak normal tavlanm olarak teslim edilen profillerde, scak olarak dzeltme yaplabilir. Bu ilemde scaklk 650C 'i gememelidir. TS 138'e gre hazrlanan ekme deney paras iin genel olarak (L0=5 d0) olan ksa l boyu kullanlr. Bu durumda dikdrtgen kesitli ekme deney paralar l boyu L0=5,65 x

kesit alan seilmelidir.

ekme deney paralar dikdrtgen kesitli seildiinde haddeden kan yzeyler olduu gibi braklmaldr. U-Profillerinden boylamasna alnan eme deney paralarnda da haddeleme yzeyleri olduu gibi braklmaldr.

2.2 - MUAYENELER2.2.1 - Gzle MuayeneNumune olarak ayrlan U-Profillerinin tm Madde 1.2.2 de aklanan hususlara ve Madde 3.2 deki iaretlerin bulunup bulunmadna baklr.

5

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

2.2.2 - Boyut MuayenesiNumune olarak alnan U-Profillerinin Fy ve Madde 1.3'de aklanan zeliklere uyup uymadna baklr.

2.3 - DENEYLER2.3.1 - Kimyasal AnalizMadde 2.1'e gre alnan numuneler zerinde kimyasal analizler; Karbon Kkrt Fosfor Azot : : : : TS TS TS TS 601 680 2038 2428

'e gre yaplr. Bulunan analiz sonularnn TS 2162 de verilen deerlere uygun olup olmadna baklr.

2.3.2 - ekme Deneyiekme deneyi, Madde 2.1'e gre alnan numuneler zerinden karlan deney paras ile TS 138'e gre yaplr. ekme deneyi sonunda bulunan deerlerin izelge-1 de verilenlere uygun olup olmadna baklr.

2.3.3 - Eme DeneyiEme deneyi, Madde 2.1'e gre alnan numunelerden karlan deney paras ile TS 205'e gre yaplr. Deney paras izelge-1'de verilen mandrel zerinde 180 katlanr. Eme deneyi sonunda deney parasnda herhangi bir atlama olup olmadna baklr.

2.4 - DEERLENDRMEMuayene ve deney sonular izelge-6'ya uygun olduunda parti standarda uygun saylr.

2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORUMuayene ve deney raporunda en az aadaki bilgiler bulunmaldr: - Muayenenin ve deneyin yapld yerin ve laboratuvarn, muayene ve deneyi yapann ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adlar, grev ve meslekleri, - Muayene ve deney tarihi, - Numunenin tantlmas, - Muayene ve deneyde uygulanan standardlarn numaralar, - Sonularn gsterilmesi, - Muayene ve deney sonularn deitirebilecek etkenlerin sakncalarn gidermek zere alnan nlemler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarnda belirtilmeyen veya zorunlu grlmeyen, fakat muayene ve deneyde yer alm olan ilemler, - Standarda uygun olup olmad, - Rapor tarih ve numaras.

3 - PYASAYA ARZ3.1 - AMBALAJLAMAU-Profilleri, genel olarak ayn snf, tip ve boyutta olarak belli arlk veya sayda ambalaj emberi ile balanm paketler halinde piyasaya arz edilir. Paketlerin zerine veya taklacak metal etikete aada verilen bilgiler kolayca okunabilecek silinmeyecek veya bozulmayacak ekilde yazlmal veya baslmaldr. - Firmann ticari unvan veya ksa ad adresi-varsa-tescilli markas, - Bu standardn iaret ve numaras (TS 912 eklinde), - elik U-profillerinin genilik, kalnlk ve uzunluklar, - Malzemenin ksa gsterilii veya numaras, - Ambalajn brt ve net arl, Bu bilgiler gerektiinde yabanc dilde de yazlabilir.

6

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

3.2 - ARETLEMEBu standarda uygun olarak imal edilen U-profillerinin zerine scak haddeleme srasnda, kabartma olarak aadaki bilgiler yazlr. - Firmann ticari unvan veya ksa ad, adresi veya varsa tescilli markas, - Bu standardn, iaret ve numaras (TS 912 eklinde), Bu iaretler elik U-profilinin en az bir yerinde bulunmaldr.

3.2.1 - Ksa Gsterilielik U-profillerinin ksa gsterilii rnekleri aada verilmitir. - Ykseklii h=50 mm olan Fe 37-2 (malzeme no 1.0037) eliinden scak haddelenerek yaplm, 100 t, 6000 mm sabit boyda (s) daki U-profilinin ksa gsterilii, 100 t, U 50 TS 912 - Fe 37-2 6000 - (s) veya 100 t, U 50 TS 912 - 1,0037 (s) - Ykseklii h=180 mm Fe 44-2 (malzeme no.1.0044) eliinden scak haddelenerek yaplm 150 t, 100 toleransl 8000 mm tam boyda (t) ki U-profilinin ksa gsterilii 150 t, U 180 TS 912 - Fe 44-2 8000 100 (t) 150 t, U 180 TS 912 - 1,0044 (t)

4- ETL HKMLER4.1- Yapmc veya satc, bu standarda uygun olarak imal edildiini beyan ettii U-profilleri iin, istendiinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek zorundadr. Bu beyannamede sat konusu U-profillerin: - Madde 1 deki zeliklerde olduunun, - Madde 2 deki muayene ve deneylerin yaplm ve uygun sonu alnm bulunduunun, belirtilmesi gerekir.

7

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

FY 1 ELK U-PROFLLER SICAK HADDELENM YUVARLAK KEL HOT ROLLED CHANNELS WITH ROUND EDGES

h =300mm yksekliinde, scak haddelenmi,Fe 37-2 eliinden yaplm bir U-profilinin gsteriliti U-300TS 912 Fe 37-2

1) Msaade edilen art tolerans,arlk toleranslar ile snrlandrlmtr. 2) J = Atalet momenti, W = Mukavemet momentin Atalet yaraplar, ait olduu eme eksenlerine gre 3) sx = Yarm kesitin statik momenti. 4) Sx =jx:Sx= Basma ve ekme orta noktalar uzaklklar. 5) Xm =M Kesme merkezinin y-y eksenine olan uzakl

8

UDK 669.14-423

TRK STANDARDI

TS 912/Nisan 1986

ATIF YAPILAN TRK STANDARDLARITS 138 TS 205 TS 601 TS 608 TS 2038 TS 2162 TS 2428 TS 2756

9