TS-15

#3(15), seqtemberi, 2011

Telavuri seriebi

1 Telavuri seriebi, #2 (14), agvisto, 20119 Telavuri seriebi, #11, maisi, 2011

ulimito, ukabelo

interneti TveSi

30 larad!

wWw.TelNet.Ge577 59 80 80

#2 (14), agvisto, 2011, Telavuri seriebi 2

ulimito, ukabelo

interneti TveSi

30 larad!

wWw.TelNet.Ge577 59 80 80

avtori

3 Telavuri seriebi, #3 (15), seqtemberi, 2011

kontaqti

[email protected]

Semqmnelebi

mTavari redaqtori

გიორგი ბეჟანიშვილი

ზურაბ ძულიაშვილი

konsultantiნელი ცქიტიშვილი

avtorebi

ფიქრია ყუშიტაშვილი

გიორგი ჯავახიშვილი

dizaini

ირინე ჯანდიერი

P.R. menejeri

თინიკო ხანჯალიაშვილი

stilist - koreqtori

ქეთი შავერდოშვილი

ნონა წინწალაშვილი

Art redaqtori

ზაზა კევლიშვილი

ზაზა კევლიშვილი

თინიკო ხანჯალიაშვილი

გიორგი ბეჟანიშვილი

Toresa Mossy

ზაზა კოშკაძე

Toresa Mossy

პაატა ჩახვაშვილი

ია რჩეულიშვილი

www.telaviseries.tel.ge

სალომეა ჯანგულაშვილი

redaqtorisgan

giorgi beJaniSvili

[email protected]

garekanis fotoze -

ომო გეთიაშვილი

გამარჯობა!მიილია ზაფხული და

შემოდგომის ნახევარიც. დადგა დრო როცა ჩვენ კვლავ შევხვდით ამ საოცარ, მაგნიტურ ვირტუალურ სივრცეში.

ჟურნალმა ეს ზაფხულიც გადაიტანა და ის ენთუზიაზმი რაც არსებობდა კვლავ იგივე ტალღაზეა, ისევ ანთია და ისევ იწვის! სირთულეების მიუხედავად ჩვენ ვაგრძელებთ თქვენთან ურთიერთობას, სირთულეები კი გიყვარდეთ, არ მოგვკლებია - საიტის გაუმართავობა, ტექნიკური პრობლემები ჟურნალის ატვირთვა - გადმოტვირთვასთან დაკავშირებით, ავტორთა დასვენება-შვებულებები, დედლაინის დარღვევები და რუბრიკების „გაშატალოვებები“.

ცვლილებებია თვითონ გუნდშიც. ამ ზაფხულის მანძილზე გამოგვაკლდნენ ისეთი სტაჟიანი ავტორები, როგორებიც არიან სოსო მიქელაძე და ნინო ოსიაშვილი, შედარებით ახალი ავტორები ირაკლი კაკაბაძე და ირაკლი ჯავახიშვილი.

მზადების პროცესშია და საცაა დასრულდება ჩვენი ახალი ვებ-გვერდი, რომელიც უფრო მოქნილი იქნება, მოგცემთ მეტ ინფორმაციას და უფრო ადვილად მოძებნით ყველა ძველ ნომერსა თუ ფილმს, ასევე გთავაზობთ გახდეთ ჩვენი გვერდის ბლოგერი და წეროთ თქვენთვის საყვარელ თემებზე. ველი თქვენს აქტივობას ჩემს პირად მეილზე, რომელიც სვეტის ბოლოსაა.

ორიოდ სიტყვით მინდა შევეხო გარეკანის თემას, რომელმაც დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია. გამოითქვა უამრავი მოსაზრება, ზოგი არაკორექტული და არაადეკვატურიც კი, მათზე არ დავწვრილმანდები, ვუპასუხებ მხოლოდ ერთს - რატომ არაა ლოგიკური კავშირი გარეკანსა და

თვითონ ჟურნალს შორის. ეს საკმაოდ რთული პროცესია ჩემო ძვირფასებო , მხოლოდ გარეკანზე დიდ და საკმაოდ ცნობილ გამოცემებში ცალკე განყოფილება და ჯგუფი მუშაობს, აქვთ უამრავი ფინანსები და რაც მთავარია დრო. ჩვენ კი ზემოთ ჩამოთვლილთაგან არც ერთი გვიწყობს ხელს და არც მეორე, რაც მთავარია არ იგრძნობა თქვენი მკითხველთა აქტივობა, მაშინ როდესაც გარეკანის დიზაინზე ვაცხადებთ კონკურსს. მე კიდევ ერთხელ მოგიწოდებთ იატიურეთ მაშინ როცა ჟურნალს ჭირდება თქვენი იდეები და არა კრიტიკა. ყველა კომენტარი, მათ შორის ავტორთა და გუნდის წევრების მიღებულია და მე როგორც რედაქტორი პირადად გპირდებით, რომ ამ მხარეს უფრო მეტ ყურადღებას დავუთმობთ მომავალში.

ამით მინდა დაგემშვიდობოთ როგორც ვიტუალურად ასევე ფიზიკურად. ალბად ზოგიერთ თქვენთაგანს მოეხსენება, რომ სასწავლებლად მივემგზავრები საზღვარგარეთ, თუმცა ეს არაფერს ცვლის, ჩვენი უცვლელი შეხვედრის ადგილი კვლავ რჩება სამი მაგიური დაბლიუ და თქვენი „თელავური სერიები“.

მომავალ ვირტუალურ შეხვედრამდე!

#3 (15), seqtemberi, 2011, Telavuri seriebi 4

Sinaarsi

Toresa Mossy

fiqria yuSitaSvili

paatas konlentalenta

zaza koSkaZe

5

World Events August

UCNAURI.COM

istoria

Monstruation.com

9zaza kevliSvili

kulturaSi fesvgamdgari qarTuli SiSebi

13

wvetiani azrebi

1517

252937

vasil barnovi da Telavi

yvelaze garyvnilebi msoflioSi

gavizualurebuli premierebi

satiagraha

eldotrini - variaciebi realobis Sesaxeb I

23

fiqria yuSitaSvilis gverdi

wvetiani azrebi

saavtoro


ზაფხული ზღვის სეზონია: ზღვა, მზის უზარმაზარი დისკო, კენჭებიანი ნაპირი და ჭილის ქუდიანი გამყიდველის ჩახლეჩილი დაძახილი: „მოხარშული სიმინდიიიი...“

წელს ვერ წავედი ზღვაზე, უფრო სწორად წელსაც ვერ წავედი და იქნებ ამიტომ ჩემი აზრები ზღვის მლაშე და ქაფმორეულმა ცელქმა ტალღებმა ისე ვერ გააპრიალეს და დააგლუვეს, როგორც პლაჟის აურაცხელი ფერადი კენჭები, ბავშვობისას ყველას გატაცებით რომ შეგვიგროვებია და მერე, შინ დაბრუნებულთ, წყლიან ქილაში, ან უკეთეს ვარიანტში, აკვარიუმში ჩაგვიყრია, რომ დავმტკბარიყავით მათი ფერადოვნებით და თან, ცოტათი, სულ ცოტათი მაინც, გაგვეცოცხლებინა საზღვაო დასვენებით განცდილი და უკვე მოგონებებად ქცეული სიამოვნებანი. ამ ყოველივეს ნიჟარასაც თუ დავუმატებდით და ყურთან ახლოს მიტანით ზღვის ხმაურს გავიგონებდით, ხომ საერთოდ, მთლად ზღვაზე გვეგონა თავი... არა რა, მერე ჩვენი პრეზიდენტისა და ხელისუფლებისა გაუკვირდება ვინმეს: ჩვენ ხომ ყველას ასე გვიყვარს წარმოსახვა და ფანტაზიები და თან იმგვარი, მერე თავადვე რომ გვჯერა მათი!

ვაგებთ გზებს, ვაშენებთ ახალს, ვარემონტებთ ძველს, ვტრაბახობთ, თავს ვიწონებთ და თავი და ყურები უპრეცენდენტო, ექსკლუზიური და ჯერარგაგონილი ეპოქის ქებით გვაქვს გამოჭედილი და მერე, უეცრად, მოვარდება სტიქიონი და შეგავრყევს, შეგვაქანებს, შეგვარაცრაცებს, რომ გამოვფხიზლდეთ და ფართოდ გახელილი თვალებით დავინახოთ, რომ „ბუნება მბრძანებელია!...“

აბა, ასე რომ არ იყოს, განა ჩამოვიდოდა თქლიშინით წვიმის ღვართქაფი ბათუმისა და თელავის ახლადგარემონტებულ თეატრალურ შენობებში?! ანდა, ხელმეორედ გახდებოდა გასამაგრებელი გომბორის გზა, ან... ან... ან...

ისე კი, კაცმა რომ თქვას, სწორედაც რომ უპრეცენდენტონი ვართ, რომ რობერტ სტურუას რანგის რეჟისორს, შანსს ვაძლევთ კი არადა და, ვაიძულებთ, რომ უმადურობით გულმოკლული

წავიდეს და სხვა ქვეყნის კულტურას ემსახუროს. ერთი ძველი იგავი მახსენდება: ერთ მოხუცს ქლიავის ხე ედგა და ყოველ სეზონზე სოფლის ბიჭ-ბუჭობა, ერთთავად იმ ხეს შესეული, მოსვენებას არ აძლევდა ქლიავის პატრონს. მოხუციც ადგა და ხე მოჭრა და, როცა ერთ მშვენიერ დღეს ბიჭები მოვიდნენ, ხე აღარ დახვდათ. „დაგიდგათ თუ არა თვალები, ეხლაც ადით ზედო“, - ნიშნის მოგებით ჩაიქირქილა ცინიკურად მომღიმარმა მოხუცმა.

- „თვალი შენ დაგიდგა, ხე აღარა გაქვს, თორემ ჩვენ წავალთ და აგერ მეზობლის ხეზე ავალთო“, – გაეცინათ ბიჭებს. ასეა, თვალი ჩვენ დაგვიდგა, ასეთი მაესტრო რომ არ გაგვანებივრებს თავისი დადგმებით, თორემ სტურუა რა? - წავა და აგერ, სადმე, მეზობლად ერთმანეთზე უკეთეს სპექტაკლებს ,,დააცხობს“. . .

ჩემი თაობა, ანუ თაობა ჩემი პრეზიდენტისაც, რამეთუ ერთი კბილანი ვართ, ( სხვაობა სულ რაღაც რამდენიმე თვეშია!) კულტურის შედევრებთან ზიარების თვალსაზრისით, სასათბურე პირობებში დაიბადა და ჩამოყალიბდა: ეს იყო წლები, როცა ხელოვნებისა და ლიტერატურის ყველა სფეროში ახალი სახეები და ახალი სახელები მოვიდნენ, პროფესიონალები, შემოქმედნი, რომელთაც, მართლაც, მთლიანად და დიდი ხნით განსაზღვრეს ეპოქა ქართულ კულტურაში. მათი ჩამოთვლა ერთობ სახიფათოა, რადგან ჯერ ერთი, ამ პატარა პუბლიკაციის ფორმატი ნამდვილად არ ეყოფა და მეორეც, არის საშიშროება ვინმე გამომრჩეს და ამ გულმავიწყობით აუნაზღაურებელი შეცდომა დავუშვა... მაგრამ, მიუხედავად ასეთ ავტორიტეტთა სიმრავლისა, როგორც ჩანს, ჩემმა თაობამ ბევრი ვერაფერი სასარგებლო დასკვნა ვერ გამოიტანა, რადგან იოლად ეგუება სახელოვნებო (თუ სამეცნიერო და არა მხოლოდ მათი!) ავტორიტეტების გაფერმკრთალებას, ხშირად ფეხქვეშ გათელვას... უფრო მეტიც, სულაც ებრძვის და ანგრევს ყოველგვარ ძველს, განურჩევლად ხარისხისა და წარმომავლობისა, რათა მათ ადგილას ახალი კერპები აღმართოს - კერპები, რომელთაც ერთი საერთო ნიშანი აერთიანებთ: ერთგულება და მორჩილება სახელისუფლებო მართვის კურსისა და ერთი მუჭა ჩინოვნიკური აპარატისადმი. მეფის

uw


100 ლარი გახდა პენსია . . . „გაიხარე, მუშავ, წამებულო!“

და ერთი მუჭა ჩინოვნიკური აპარატისადმი. მეფის ნავში ჯდომა, რაღაც ეტაპზე, შესაძლოა, შანსი იყოს საკუთარი თავის გადარჩენისა პროფესიაში, თუმცა სახიფათოცაა, რადგან არ იცი, საიდან დაუბერავს ქარი და ამ ნავს რომელ ნაპირს მიაგდებს.

იმის შიშით, რომ აქაოდა წითელი დიქტატურის პროდუქტებად არ შეგვრაცხონო, დღეს ბევრი მზადაა, უარი თქვას წარსულზე, საკუთარ ბიოგრაფიაზე, არადა ციფრები ჯიუტია და მკაცრი და რამდენიც არ უნდა ეცადო ნაჯახით ამოჭრა რაღაც მონაკვეთი საკუთარი ცხოვრებიდან, არაფერი გამოვა, რადგან გინდა თუ არ გინდა, ჩვენ გასული საუკუნის სამოციანი წლების შვილები ვართ და, ვინ ნებით და ვინ უნებურად, ყველამ გამოვიარეთ ოქტომბრელ-პიონერ-კომკავშირლობის ეპოპეა, კომუნისტური, მაგრამ უკვე გვარიანად შერყეული რეჟიმის კლიშეები და არაერთხელ აღმოვჩენილვართ სოცრეალიზმის აბსურდის სასაცილო ვარიაციებში. უაზრობაა ამტკიცო, რომ მაშინ, იმ წლებში, დღევანდელი სახელისუფლო ეშელონის პერსონაჟები, უდარდელად რომ დარბოდნენ „არტეკის“ ან ცხვარიჭამიას პიონერული ბანაკის დაფიონზე, იცოდნენ და სჯეროდათ, რომ დაინგრეოდა ეს საშინელი ბოროტების იმპერია. ეტყობა პატარა ქვეყნის კომპლექსია, გამუდმებით გაახსენო ან წააყვედრო მავანს გუშინდელი, მით უმეტეს, თუ იგი ცნობადი პერსონაა და უბრალოდ კარგად შეიძლება სპეკულირება ამ თემით. მეცინება, როდესაც რომელიმე ცნობილ ადამიანს რაღაცს წამოაძახებენ ხოლმე „იმ წლებიდან“, თანაც ისეთნი „იმ წლებში“ „პაპზე უფრო კათოლიკენი“ რომ იყვნენ, ან უბრალოდ, მცირე წლოვანების გამო, საფენებით დარბოდნენ საბავშვო ბაღში. ან ნეტავ რატომ ჰგონიათ ადამიანებს, რომ სხვებს ასეთი პატარა მეხსიერება აქვთ?! ასეთ წუთებში ჟან პოლ სარტრის ცნობილი პიესა „ცხრაკლიტული“ და მისი მთავრი თეზა მახსენდება, რომ „ადამიანი ადამიანისათვის ჯოჯოხეთია“...

ეტყობა, რადგან ჩემი პირველადი პროფესია თეატრმცოდნეობაა და მთელი ცხოვრება თეატრსა და თეატრისათვის ვარსებობ, ყველაფერს სათეატრო პრიზმაში ვუყურებ და აღვიქვამ და, როცა ჩვენს

თანამედროვე საქართველოზე ვფიქრობ, მუდმივად უნიჭოდ დადგმული, გრანდიოზულ შოუდ ქცეული სპექტაკლი მახსენდება, სადაც პიესის ( ან თუ გნებავთ, ინსცენირების ავტორი!) რეჟისორი, მხატვარი, კომპოზიტორი, ქორეოგრაფი და მთავარი როლის შემსრულებელი ერთი ადამიანია, რომელიც ხელოვანისათვის დამახასიათებელი სიჯიუტითა და ამბიციურობით არავის უთმობს ე.წ. „პაკლონზე“ მიღებული ტაშის სიამოვნებას. ეგააა მხოლოდ, რომ, რაც დრო გადის, ეს ყოველივე ერთი მსახიობის თეატრს ემსგავსება, სადაც ყველა დანარჩენი პერსონა ცდილობს სპექტაკლის უჩინარ მონაწილეებად იქცეს. კიდევ იტყვის მავანნი, ჩვენს ხელისუფალს თეატრი არ უყვარსო?! არ უყვარს კი არა, პირიქით, უზარმაზარ სათეატრო ვნებას შეუპყრია და ისეთი ჟინითა და გატაცებით დგამს ახალ-ახალ შოუებს, სტურუას კი არა , სტრელერს, ბრუკსა და ცხონებულ მარჯანიშვილ-ახმეტელსაც ერთად აღებულს, შეშურდებოდათ მისი შემოქმედებითი ენერგიის, გამომგონებლობისა და ფანტაზიისა. აგერ, სულ ახლახან, კახეთს ეწვია სამთავრობო გასვლითი სესიით და ლეპტოპებით შეირაღებულმა ხელისუფლების „ფეისებმა“ პირდაპირ ზვრებიდან იმსჯელეს სახელმწიფოსათვის სტრატეგიულ სოფლის სამეურნეო პრობლემებზე. და თუ მანამდე აქტუალური იყო „სიყვარული ვენახში“, ამიერიდან ვენახმა და ზვარმა ახალი დატვირთვა შეიძინა: სამთავრობო სხდომის ზურმუხტოვან დეკორაციად იქცა. ეგაა მხოლოდ, მუსიკალურ ფონად ჩვენი ბავშვობისდროინდელი ცნობილი ჰიტი აკლდა: „ვაზო ქალწულო, დალალდაწნულო, ვაზო, შენ გამო არ ვარ მოცლილი, შემოდგომაზე მითხარ, ასულო, რთველი არის თუ შენი ქორწილი...“

ეს ყოველივე ჩვენ რომ არ გვეხებოდეს, ალბათ კარგად გავხალისდებოდით, მაგალითად, იმის დანახვაზე, თუ როგორ არიგებს ქვეყნის პირველი პირი საწყალ პენსიონრებს: თქვენ ჩემი იმედი გქონდეთო... აბა, სხვაგვარად როგორ შეიძლება?! - 100 ლარი გახდა პენსია სოფლად და ქალაქად, ანუ, როგორც ჩვენი პაპა (ზურა ზაქარიაძე) დაამღერებდა: „გაიხარე, მუშავ, წამებულო!“

მთელი 100 ლარი... ხუმრობა როდია, მართალია, როგორც ამას წინათ საქართველოში გერმანიიდან ჩამოსულმა სტუმარმა აგვიხსნა, იქ


saavtoro

„საზიზღარ“ გერმანიაში უმუშევარ მოქალაქეს სახელმწიფოსაგან სოციალურ დახმარებად 500 ევრო ჰქონია, მაგრამ ეს იქ, - „საზიზღარ“ გერმანიაში, თორემ ჩვენს კოხტა და „სავარდო და საამაისო“, „ცა-ფირუზ-ხმელეთ-ზურმუხტოვან“ სამშობლოში რად უნდა 100 ლარზე მეტი მოხუც პენსიონერს? ჯერ მარტო ჰაერი და წყალი გვაქვს იმისთანა, დაჯექი, ღრმად ისუნთქე და მოიკალი წყურვილი, რომელიც ხშირად შიმშილზე მეტია... მერე და რა ვქნათ, რომ ჩვენი დედები და მამები, მთელი ცხოვრება რომ წელებზე ფეხს იდგამდნენ და ეგონათ, სიბერის დროს მაინც დაუფასებდათ მომავალი თაობა შრომასა და ღვაწლს, დღეს მათხოვრებად უქცევია დემოკრტიის შუქით გაცისკროვნებულ შთამომავლობას... სამაგიეროდ, სამი მილიონი ქართველი მზადაა წარმატებით უმასპინძლოს ამდენსავე ტურისტს, რომელსაც ძალიან მოსწონს ადგილობრივი კულტურა და ტრადიციები, ბუნება და სამზარეულო, კოლორიტი და ინდივიდუალობა და ვერ გაურკვევია, რატომ ვცდილობთ ყველაფერ ამის გადაფარვას იმ სტანდარტებით, რაც უკვე ყელში ამოუვიდათ თავად უცხოელებს...

ქართველი კაცი ძნელ წლებში ოდითგანვე ხმელმა მჭადმა გაადარჩინა და რა უცნაურია, რომ სიმინდისა და ხორბლის ქვეყანაში, ე.წ. „ამერიკული“ სიმინდი ჩამოგვაქვს, თანაც იმგვარი, მომავალ წელს რომ ვეღარ გამოვიყენებთ სათესლედ და თანაც ისეთი, უკაცრული პასუხია და, ქათმებიც კი უარს რომ ამბობენ მის ჭამაზე და თავს ვიწონებთ მოწეული მოსავალით... დღემდე ვერ გამირკვევია, როდის და როგორ გაუსქელდა გარსი ჩვენებურ პომიდორს, ზოგი ჩინოვნიკის გასქელებული კანივით, თუ ეს გენური ინჟინერიის ფოკუსების ბრალი არ არის... ან რა რთულია იმის გათვლა, რომ, თუ მაინცადამაინც მხოლოდდამხოლოდ ტურიზმით უნდა ვირჩინოთ თავი, ღვთის საჩუქარი - ეკოლოგიურად სუფთა სასმელ-საკვების მოპოვება და წარმოება ჩვენს პრიორიტეტად დავისახოთ, რადგან მთელს მსოფლიოში ცნობილია, რომ ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტი გაცილებით ძვირად ფასობს, ვიდრე გენმოდიფიცირებული ... და რამდენი სასტუმროც არ უნდა წამოვჭიმოთ, თუ საკვებ რაციონში თურქულ პომიდორსა და ფხვნილის რძის პროდუქტებს შევთავაზებთ, უცხოელი წავა დასასვენებლად და სამოგზაუროდ სხვაგან და არ ჩამოვა ჩვენთან, სადაც სერვისები გაცილებით დაბალი დონისაა, ვიდრე იმავე თურქულ საზღვაო კურორტებზე. ერთი იმას ვეღირსებოდეთ, თუნდაც თბილისში, ელემენტარულად ტუალეტის პრობლემა მოგვარდეს, რომ კერძო მარკეტებისა და კაფეების მეპატრონეთ არ ევედრებოდეს გაჭირვებილი მოქალაქე თუ სტუმარი: „ბითთე, ფლიზ, რაია, შემიშვი ტუალეტში!“


ნეტა თუ დათვალა ვინმემ, რა რაოდენობის ადამიანია გასული საქართველოდან ლუკმა-პურის საშოვარზე ლეგალური თუ არალეგალური გზით, ან არსებობს თუ არა რეალური სტატისტიკა, ტრეფიკინგის მსხვერპლი თანამოქალაქეებისა, ან თუ არსებობს პროგნოზი ამ გაქცეული მოქალაქეებიდან რამდენი აპირებს, ან ოცნებობს მაინც დაბრუნდეს სამშობლოში, რადგან მათი უმრავლესობა ხომ იძულებითაა გადახვეწილი ცხრა მთასა და ცხრა ზღვას იქით... ამას წინათ ერთ ქართველ ემიგრანტს იქაურ ცხოვრებაზე ვეკითხებოდი და ისე სევდიანად ამოიოხრა - „ მე ხომ იძულებით ვითმენ იქ ყოფნასო“, გული გაგისკდებოდათ მსმენელთ. არადა, მუშაობს კიდეც, ოჯახიც აქვს და ბინაც, შვილებიც დადიან ბაღში და სკოლაში, და მაინც დარდობს, რადგან აქ უნდა, აქ ურჩევნია, ხვალინდელ დღეზე და შიმშილზე ფიქრი რომ არ აშინებდეს...

და თუ კიდევ რეალურად გვინდა და ვფიქრობთ დაკარგული მიწა-წყლის დაბრუნებაზე, თუ გვიფიქრია, რას ვთავაზობთ სასაზღვრო შლაგბაუმის მიღმა მყოფ ადამიანებს...

და მაინც, სოციალური ცხოვრების დაბალი დონე ისე არ არის შემაშფოთებელი, რამდენადაც მომავლის შიში და უპერსპექტივობის განცდა... და ახლა არ მითხრათ, „შერბურის ქოლგები“ და „ქეთო და კოტე“ რომ დაიდგა, მეტი საბაბი ოპტიმიზმისათვის რად გინდაო?! ისევ ბავშვობის წლებს გავიხსენებ და ცნობილ რეფრენს, მოქეიფე მეზობლის სტუმართა ხმამაღალი სიმღერა-ხორხოცით შეწუხებული მეზობელი რომ შეუძახებდა: „ან დამაძინეთ, ან დამპატიჟეთო!“ ჰოდა, სანამ ბათუმური ღირსშესანიშნავობებითა და ახალ-ახალი კურორტებით თავბრუს დაგვავხვეთ, ბატონებო, სანამ ნაირ-ნაირი შოუ-პროგრამებითა და ფესტივალებით გაკეკლუცდებით, ან „დამაძინეთ, ან დამპატიჟეთ!“ რადგან მე და ჩემისთანებს, მიუხედავად დიდი სურვილისა, არ აქვს და ალბათ კიდევ კარგა ხანს არ ექნება მსგავსი კულტურული მოვლენებით ტკბობის ფუფუნება. სანამ მე და მრავალ ჩემნაირს არ ექნება საშუალება, ჩავიდეს განახლებულ ბათუმში ან სურვილისამებრ ნახოს ახალი სათეატრო პრემიერა, ( ახლახან გავიგე თბილისის საერთაშორისო სათეატრო ფესტივალზე ერთ-ერთ სპექტაკლზე ბილეთის ღირებულება 250 ლარი ყოფილა) ახალი საქართველო მუდმივად ტელევიზიით ნანახ მოდელირებულ ქიმერად დარჩება, ჩრდილებად, რომლებიც შუადღისას ქრებიან და ფიქრებიც დარჩებიან ისეთივე წვეტიან აზრებად, რომელთაც მანამ არ უწერიათ დაგლუვება, სანამ არა თელავური აკვაპარკის, არამედ მადლიანი შავი ზღვის მლაშე და ქაფიანი ტალღები არ მოხვდება...


Toresa Mossy-s gverdi

kulturaSi

fesvgamdgari

qarTuli SiSebi

saavtoro

შიში ორგვარი ფენომენია. ნორმალური დოზით იგი ადამიანს გადარჩენაში ეხმარება, მაგრამ როდესაც იგი ცდება ნორმის ფარგლებს ადამიანს ხელს უშლის ნორმალურ ცხოვრებაში. ფობიები არ ახასიათებთ მხოლოდ ცალკეულ ადამიანებს, როგორც ინდივიდებს, ფობიის თავისებურება იმაში მდგომარეობს რომ იგი არ გამომდინარეობს მხოლოდ პირადი გამოცდილებიდან. შეიძლება ავადმყოფურად გეშინოდეს სიმაღლის იმის მიუხედავად, რომ არასოდეს ჩამოვარდნილხარ სიმაღლიდან. მოკლედ პირადი უარყოფითი გამოცდილება არაა ერთადერთი რაც შიშის ფობიად ფორმირებას უწყობს ხელს. თუ კი ინდივიდის პირად ცხოვრებაში არსებობს ფობიები, საზოგადოების ცხოვრებაშიც არსებობს გარკვეული ტიპის შიშები, ფობიები, რომლებიც მის კულტურაში იჩენს თავს და ზემოქმედებას ახდენს სოციუმის მთლიან სტრუქტურაზე და ხშირ შემთხვევაში დიდწილად განსაზღვრავს ამა თუ იმ ქვეყნისა თუ ერის კულტურულ თავისებურებებს.

ერების ევოლუცია და ცივილიზაციათა ჩამოყალიბება რთული და მრავალმხრივი პროცესი იყო. ტრადიციები, რომლებიც ამა თუ იმ სოციალურ ჯგუფში ყალიბდებოდა უპირველეს ყოვლისა საზრდოობდა არა ყოფითი კულტურის შექმნის რაიმე გააზრებული მოტივებით, არამედ სოციუმის ფიზიკური გადარჩენის ინსტიქტით. ცივილიზაცია იწყება იქ, სადაც მეცნიერულ-ტექნიკური პროგრესი მოცემული სოციუმის 90%-თვის გადაჭრის არსებობის პრობლემას. მხოლოდ ამის შემდეგ ხდება შესაძლებელი გადასვლა ეტაპზე სადაც პრიორიტეტი ხდება არა ფიზიკური გადარჩენისთვის, არამედ ბედნიერებისთვის ბრძოლა. ანუ უხეშად თუ ვიტყვით, არსებობს ფიზიკურ გადარჩენაზე ორიენტირებული დაბალი კულტურები და არსებობს ადამიანური ბედნიერების შექმნაზე ორიენტირებული უფრო მაღალი განვითარების მქონე კულტურები. მაგრამ როგორია ერთი ეტაპიდან მეორეზე გადასვლის თავისებურებები, ასეთი იოლია თუ არა ფიზიკური განადგურების, შიმშილის შიშის დაძლევა? რა თქმა უნდა არა. იგი გენეტიკურად მკვიდრდება და ინერციით გვაიძულებს დავიცვათ ტრადიციები, რომლებმაც ფუნქციები დაკარგა. ამ დროს საჭიროა გააზრება და გარკვეული გარღვევა, რათა სოციუმი, ანდაც ერი არ დარჩეს თავისი განვითარების ადრეულ ეტაპზე და განაგრძოს განვითარება. როგორია ამ მხრივ ჩვენი პრაქტიკა? სად ვიმყოფებით? რა არის ჩვენი მამოძრავებელი შიშები?

იმისათვის, რომ ამ უმნიშვნელოვანეს კითხვებს

ვუპასუხოთ აუცილებელია ოდნავ უკან გავიხედოთ და შევაფასოთ ის, თუ რას ეყრდნობოდა ჩვენი უახლოესი წარსული, როგორი იყო საბჭოთა ტირანიის ბუნება, რათა შევძლოთ მისგან გათავისუფლება. საბჭოთა სახელმწიფოს ჩამოყალიბების სისხლიანი ისტორია რა თქმა უნდა არავისთვისაა უცხო და არც სადავო საკითხს წარმოადგენს. საბჭოთა სისტემამ თავისი უსაფრთხოების ყველაზე საუკეთესო საშუალებად ტოტალური შიშის დანერგვა განიზრახა. ადამიანებს ხვრეტდნენ, ასახლებდნენ, ფიზიკურად ანადგურებდნენ და რაც მთავარია ამ ფიზიკურ განადგურებაში არ არსებობდა რაიმე ტიპის ლოგიკა. ნებისმიერ დროს, ნებისმიერი ადამიანი შეიძლებოდა ფიზიკურად გაენადგურებინათ, იმის მიუხედავად მართლაც იყო ის რეჟიმის იდეური მოწინააღმდეგე თუ არა. ნორმალურ პირობებში დიქტატურა გულისხმობს ხელშეუხებლობას, იმ შემთხვევაში თუ მმართველი ძალის მიერ შემოთავაზებულ თამაშის წესებს იღებ, მაგრამ საბჭოთა კავშირის ჩამოყალიბების ადრეულ სტადიაზე, განსაკუთრებით კი სტალინის ზეობის ხანაში, ეს წესი არ არსებობდა. ამან გამოიწვია ადამიანში ტოტალური შიშის ჩანერგვა, რაც გულისხმობდა სიკვდილის მუდმივი საფრთხის წინაშე ყოფნას. ეს შიში ინერციით გაგრძელდა, მან ფესვი გაიდგა ადამიანების ცნობიერებაში და კულტურაში. 90-იანი წლების შემდეგ კი ეს შიში გამძაფრდა. ამდენად თანამედროვე ქართული კულტურა ჩამოყალიბდა ფიზიკური გადარჩენის ამოცანის ძიებაში. ანუ იგი კოლექტივიზმს ყოველთვის უპირატესობას ანიჭებს. ბედნიერებაზე ორიენტირებული კულტურები კი მიმართულია ისეთი სივრცის შექმნისკენ, სადაც ადამიანის ურთიერთობა სოციუმთან იქნება დაბალანსებული იმგვარად, რომ ინდივიდის ინტერესი არ შეეწიროს საზოგადოებრივ ინტერესს და პირიქით. სამწუხაროდ ჩვენი კულტურა და ტრადიციები, გამომდინარე ჩვენი მუდმივ საომარ მდგომარეობაში ყოფნიდან, კარგი ნიადაგი აღმოჩნდა საბჭოთა შიშებისთვის, იმისათვის რომ შიშზე დაფუძნებული კულტურა მიგვეღო და გაგვეთავისებინა. მუდმივ ომებში მყოფ ერს, თავისი ცხოვრების წესი მის წინ მდგომი ამოცანებისთვის უნდა მოერგო. როგორი იყო ეს ამოცანები? პირველი და მნიშვნელოვანი ამოცანა გულისხმობდა ადამიანის ფიზიკურ გადარჩენას, მეორე კვლავ წარმოებას, მესამე კი საკუთარი იდენტობის შენარჩუნებას. თვალს თუ გადავავლებთ შუა საუკუნეების შემდგომ ქართულ კულტურულ მოდელებს დავინახავთ, რომ ადრეული ქორწინება, მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების ადრეულ ასაკში მიღება, მთლიანად


ყოფითი კულტურა მიმართული იყო იმისკენ, რომ ადამიანს მოესწრო ძირითადი სასიცოცხლო ფუნქციების შესრულება და კვლავ წარმოება ანუ გამრავლება. მეორეს მხრივ, ქართული კულტურა ცდილობდა თავი დაეცვა იმ გავლენებისგან, რომელიც მის იდენტობას საფრთხეს უქმნიდა. მოკლედ, ჩვენი გადარჩენაზე ორიენტირებული, ანუ ფიზიკური განადგურების შიშზე დაფუძნებული კულტურა საკმაოდ ნოყიერი ნიადაგი აღმოჩნდა ახალი, უფრო მძლავრი და უფრო ატიპიური საბჭოთა შიშების გათავისება-მიღებისათვის, ხოლო საბჭოთა კავშირის ნგრევის შემდგომ განვითარებული მოვლენები, სასურველი საკვები აღმოჩნდა ჩვენთვის, რათა ვერ გადაგველახა წარსულის შიშები.

როგორია დღეს ის სოციალური მოდელი, რომელიც მემკვიდრეობით მივიღეთ? არის კი ის ნორმალური? რა ბარიერების გადალახვა მოგვიწევს იმისათვის, რომ გავხდეთ ცივილიზებული სამყაროს ნაწილი და არ დავრჩეთ ხინკლის, ხაშლამისა თუ ჩურჩხელის ეგზოტიკურ ქვეყნად? არსებული სოციალური მოდელი ადამიანს აყენებს ისეთ დროს ისეთი არჩევანის წინაშე, რომელიც ინდივიდს ართმევს საკუთარი ბედნიერების ძიების საშუალებას. საყოველთაოდ აღიარებულია რომ ცხოვრებას რაიმე ერთი, კონკრეტული, გარანტირებული აზრი და არსი არ გააჩნია. სამყაროს უნიკალობა სწორედ ამაში მდგომარეობს, ადამიანის პრინციპულ არჩევანში, თუ რა გზას დაადგება, როგორ არჩევანს გააკეთებს და რა ადგილს მიუჩენს საკუთარ თავს. არჩევანის გაკეთება კი ამ არჩევანისთვის ფსიქიკურ, აზრობრივ და თუნდაც ბიოლოგიურ მზაობას საჭიროებს. ქართული საზოგადოების ტიპიური მოთხოვნა ადამიანის მიმართ დაახლოვებით ასე შეიძლება ჩამოვაყალიბოთ: 1. მან უნდა დაასრულოს სკოლა; 2. 16-17 წლის ასაკში უნდა მიიღოს უმძიმესი გადაწყვეტილება, თუ რა უნდა იყოს მისი საქმე, ანუ მისი ადგილი ცხოვრებაში, რაც ამ ასაკში პრინციპულად შეუძლებელია. 3. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ სასწრაფოდ უნდა იშოვოს სამსახური და დაოჯახდეს. სექსი იმ მორალური მოთხოვნების ჭრილში, რომელიც საყოველთაოდაა აღიარებული, დასაშვებია მხოლოდ კვლავწარმოებისათვის. უფრო მეტიც, შეუძლებელია ქალისა და კაცის თანაცხოვრება ქორწინების გარეშე. სექსი ანუ პირადი ცხოვრება, პირადი სივრცე და მისი თავისუფალი დაგეგმვა კი ერთ-ერთი ძირითადი ფაქტორია იმისათვის, რომ ადამიანს

ჰქონდეს ბედნიერება. ადამიანის ბუნებრივ სწრაფვაში შეუძლებელია სექსს დაუკავშირდეს სერიოზული პასუხისმგებლობები 16-25 წლის ასაკში. უფრო მეტიც 25 წლის შემდეგ, როცა ბიოლოგიური აქტიურობის დონე დაბლა იწევს და ადამიანი მიდის იმ კონდიციამდე, როდესაც მეტნაკლებად უჩნდება სტაბილურობის მოთხოვნილება, ჯერაც ნაადრევია ურთიერთობაში ისეთი პასუხისმგებლობის აღება, რასაც ადამიანს ქორწინება აკისრებს. ეს არის პროფესიულად აქტიური ფაზა, როდესაც პირადი და საჯარო საქმიანობის ბალანსი ისე უნდა იყოს დაცული, რომ ერთმანეთს ხელი არ შეუშალოს. როდესაც საზოგადოება გაყენებს არჩევანის წინაშე გადადგა მნიშვნელოვანი ნაბიჯი მაშინ, როცა მზად არ ხარ, ამით ის გისპობს საშუალებას იყო ბედნიერი, რადგან გიწევს შენი ცხოვრების დიდი და მნიშვნელოვანი ნაწილის გაწირვა. არ შეიძლება ადამიანი დავაყენოთ არჩევანის წინაშე - სიყვარული ან თვითგანვითარება. თუკი პრიორიტეტი ჩვენი კულტურისთვის იქნებოდა ადამიანური ბედნიერება - მაშინ ეს ყველაფერი ცხადი და არასაკამათო იქნებოდა. მაშინ პარტნიორთან ცხოვრება ქორწინების გარეშე არც ამორალური და არც ატიპიური არ იქნებოდა. ქორწინების ასაკის დაწევა და ამ ტრადიციის ისტერიული შენარჩუნება გამომდინარეობს ჩვენი გენეტიკური შიშიდან, რომ ვერ მოვასწრებთ კვლავწარმოებას და შესაბამისად ვერ გადავრჩებით.

მეორე მნიშვნელოვანი პრობლემა ყოფით ცხოვრებაში ესაა ფინანსური გადანაწილება, ფინანსური პასუხისმგებლობები, რომელსაც საზოგადოება გვაკისრებს. ავიღოთ სტანდარტული მაგალითი. თუ დავაკვირდებით ჩვენს გარშემო არსებულ რეალობას, დავინახავთ, რომ ადამიანების შემოსავლის 90 და შეიძლება მეტი პროცენტიც მიდის ყოფითი წვრილმანებით უზრუნველყოფაზე იმის მიუხედავად, თავად ამ ადამიანს ეს სურს თუ არა. ანუ როგორ უნდა მოვიქცე თუ დედაჩემს სურს სარეცხის მანქანა, მე კი სამოგზაუროდ წასვლა და ფული ორივე სურვილის დაკმაყოფილებას არ ყოფნის? ბუნებრივი იქნებოდა სამოგზაუროდ წავსულიყავი, რადგან ადამიანი ბუნებრივად ესწრაფვის იმას, რასაც თავად თვლის, რომ განსაზღვრავს მის ბედნიერებას. მოვიყვანოთ კიდევ ერთი მაგალითი: ჩემი ოჯახის წევრებს სურთ გააკეთონ სახლის რემონტი, მე კი მინდა გიტარა. ვალდებული ვარ თუ არა ფული გავიღო რემონტისთვის? რა თქმა უნდა არა და არავის აქვს უფლება უპასუხისმგებლობაში გარდა

ბოლო ათწლეულში საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია არათუ არ

ეხმარება საზოგადოებას ამ შიშების დაძლევაში, პირიქით თავად ქრისტიანული თეოლოგიის

ფუნდამენტური პრინციპების უარყოფის გზითაც კი ცდილობს საზოგადოებას ეს შიშები კიდევ

უფრო განუმტკიცოს.

uw


დამადანაშაულოს, რადგან სახლი ჩემთვის არაფერია გარდა ადგილისა, სადაც უნდა დავიძინო. ჩემი ბედნიერება გიტარაა და არა სახლი. თუ ვინმესთვის სახლის რემონტი განსაზღვრავს მის ბედნიერებას, დაე თვითონ გააკეთოს ის. მე, როგორც მოსიყვარულე ოჯახის წევრი, მხოლოდ იმდენად ვარ ვალდებული დავეხმარო ამაში, რამდენადაც ამას საკუთარი ფინანსური საშუალებები მაძლევს ისე, რომ არ დავზარალდეთ მე და ჩემი ბუნებრივი ინტერესები. ამის მიუხედავად, თუკი მე ვიყიდი გიტარას და არ დავეხმარები ოჯახის წევრებს რემონტის გაკეთებაში მე უპასუხისმგებლოდ მოვინათლები და საზოგადოებრივი აზრიც სწორედ ამ იდეას მიემხრობა, იმის მიუხედავად, რომ ობიექტურად ბუნებრივი პრიორიტეტები, როდესაც ჩემი სასიცოცხლო მინიმუმი დაკმაყოფილებულია, არ არსებობს. ანუ ჩვენ ყოფით კულტურაში დომინანტა კვლავ შიშზეა დამყარებული და ორიენტირებული გადარჩენაზე, იმის მიუხედავად, ეს ყოფითი წვრილმანები მართლაც სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა თუ არა და საზოგადოება მკაცრად დგას მათ სადარაჯოზე.

ანუ ჩვენი კულტურა, რომელიც განსაზღვრავს სოციალურ სტრუქტურირებას გამორიცხავს ბედნიერებას, რადგან მართმევს პირადი ცხოვრების თავისუფლად დაგეგმვის და თავისუფალი თვითგანვითარების საშუალებას. რა გვიშლის ხელს ამ შიშების დაძლევაში? დამაბრკოლებელი გარემოებები უამრავია. პირველ რიგში ესაა თითქმის გენეტიკაში გამჯდარი შიში, მეორე ესაა ადრეული ასაკიდან სოციალური აგების პრობლემა, როდესაც პრიორიტეტებს შენგან დამოუკიდებლად, შენი მონაწილეობის გარეშე გინერგავენ. რამდენადაც ერს ან საზოგადოებას კოლექტიური ფსიქოთერაპიის კურსს ვერ ჩავუტარებთ, კულტურის თავისუფალმა განვითარებამ, ნელ-ნელა უნდა დაგვაძლევინოს ეს შიშები, მაგრამ კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი, რაც ამ შიშის დაძლევაში ხელს გვიშლის, ესაა რელიგიური ცრურწმენები. რამდენადაც საქართველოში მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი საკუთარ რწმენად ქრისტიანობას აღიარებს, ეკლესიის მოძღვრებას, როგორც ავტორიტეტის სწავლებას, მასზე დიდი მნიშვნელობა აქვს, იმის მიუხედავად, იგი რელიგიურად აქტიურია თუ არა. ბოლო ათწლეულში საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია არათუ არ ეხმარება საზოგადოებას ამ შიშების დაძლევაში, პირიქით თავად ქრისტიანული თეოლოგიის ფუნდამენტური პრინციპების უარყოფის გზითაც კი ცდილობს საზოგადოებას ეს შიშები კიდევ უფრო განუმტკიცოს. ამით იგი ერთი ერთში იმეორებს რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის პოლიტიკას. დიახ, პოლიტიკას რადგან ამას ნაკლები აქვს საერთო ადამიანის რწმენასთან. თუ დავაკვირდებით რუსული და ქართული ეკლესიების მოძღვრება იდენტურია ორი ნიშნით: რუსულ ეკლესიასაც აქვს მესიანისტური იდეები და ქართულ ეკლესიასაც. ორივე მათგანი საკუთარ მესიანისტურობას გარკვეულ არგუმენტებზე აყრდნობს. მეორე ნიშანი ესაა აპოკალიპტურობა. ბოლო ათწლეულია საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის წაბაძვითა თუ კვალდაკვალ მორწმუნე ადამიანებს უნერგავს აპოკალიფსის შიშს. დომინირებს აზრი, თითქოს საქართველოს ამჟამინდელი პატრიარქი ილია II ბოლო პატრიარქია და მისი სიკვდილის შემდეგ თუ მის სიკვდილამდე უნდა დადგეს ბოლო ჟამი. რუსები უამრავ ფილმს იღებენ აპოკალიფსის ნიშნების მოახლოვებაზე და ხაზს უსვამენ საკუთარ მესიანისტურ მისიას. ქართველებიც არ ჩამორჩებიან და ამტკიცებენ,

რომ პატრიარქის ლოცვით ქართველი მორწმუნეები გადავრჩებით, ხოლო საქართველოს ბოლო ჟამის დამანგრეველი მოვლენები ყველაზე ნაკლებად შეეხება. ასეთი ტიპის სწავლებები პრინციპულად ეწინააღმდეგება ჭეშმარიტ ქრისტიანულ სწავლებას. პირველი და მთავარი არგუმენტი ისაა, რომ ქრისტიანობა იმედია და არა შიში. ქრისტეს აღდგომა ნიშნავს სიკვდილზე გამარჯვებას, ანუ ნიშნავს მარადიული ცხოვრების რწმენას. ქრისტეს ჯვარცმა და აღდგომა ქრისტიანს მოუწოდებს არა ცხოვრების

saavtoro


შიშისკენ, არამედ სიკვდილის შიშის დაძლევისკენ. მეორე ძალიან ზოგადი, მაგრამ ურყევი

არგუმენტი აპოკალიპტიზმთან დაკავშირებით შეიძლება მარტივადაც დავინახოთ: - აპოკალიფსში ნათლადაა ხაზგასმული, რომ არავის შეუძლია ამ დღის ზუსტი წინასწარმეტყველება. რომ ესაა ის, რაც უნდა გვახსოვდეს. ანუ შიში აპოკალიფსის მიმართ არ შეიძლება იყოს იმის ხსოვნაზე მეტი, რომ ოდესმე ყველა ჩვენთაგანი ადრე თუ გვიან გარდაიცვლება. ანუ ადრე თუ გვიან ყველას

გვექნება პერსონალური განკითხვის დღე. ამასთან, ზედმეტად ბუნდოვანია და ვერც ერთი მტკიცება დღეს განვითარებული მოვლენების იდენტურობისა შიგნით მოთხრობილ ნიშნებთან ვერ იქნება მტკიცე და ურყევი, ვერც დოგმატური და ვერც მეცნიერული თვალსაზრისით. ტექსტი სიმბოლურია. ამის მიუხედავად, გაუნათლებელი სასულიერო პირები ადრეც და ახლაც ათას სისულელეს უკავშირებდნენ ამ ნიშნებს. მაგალითად პირველი ტანკების გამოჩენა გააიგივეს აპოკალიფსში მოხსენიებულ ცეცხლისმფრქვეველ ცხენებთან. შუბლზე და ხელზე ბეჭედს ჯერ უკავშირებდნენ ტატუირების მომრავლებას, შემდეგ კი ბიო ჩიპებთან და ბიომეტრიულ პასპორტებთან გააიგივეს. უფრო მეტიც, ზოგიერთმა სასულიერო პირმა საკუთარ მრევლს მოუწოდა არ გაეკეთებინათ მარკირება არჩევნებზე იმის შიშით, რომ ეს არ ყოფილიყო აპოკალიფსში მოხსენიებული ეშმაკის ბეჭედი. ასეთი ტიპის ცრურწმენები ყოველთვის არსებობდა, ამ მიმართულებით ისტორიას თუ გადავხედავთ დავინახავთ, რომ ასეთი არაქრისტიანული სწავლების იდეოლოგები ყოველთვის ძალაუფლების მოყვარე გაუნათლებელი სასულიერო პირები იყვნენ. რატომ? რატომ და რამდენადაც მოძღვარს არ ყოფნის იმის უნარი, რომ ღრმა ქრისტიანული ცოდნით მოძღვროს საკუთარი მრევლი, თავისი უნიათობისა და გაუნათლებლობის დასაფარად იწყებს ხალხში შიშის ჩანერგვას. ანუ იგი ემსგავსება ტიპიურ საბჭოთა ფუნქციონერს, რომელიც საბჭოთა სამშობლოს სადარაჯოზე ენთუზიაზმით ნერგავდა შიშს მოქალაქეებში, რადგან თავადაც კარგად უწყოდა, რომ ნორმალურ პირობებში მას არ ჰქონდა კონკურენციის უნარი.

რაც შეეხება მესიანისტურ იდეებს, ეს კიდევ უფრო არაქრისტიანულია, უფრო მეტიც იგი ეწინააღმდეგება ქრისტიანობის საყოველთაობის იდეას. ქრისტიანობის უნიკალობა კი მის საყოველთაობაშია სწორედ. ქრისტიანობის ფუნდამენტური პრინციპი ემყარება იმას, რომ ქრისტეში ყველა თანასწორია მიუხედავად მისი სოციალური, ეთნიკური თუ სხვა კუთვნილებისა. რომ ღმერთს არათუ ყველა ერი, ყველა ადამიანი თანასწორად უყვარს. ქრისტიანობის ძირეული პრინციპი გულისხმობს ინდივიდუალურ პასუხისმგებლობას, რომ ყველა ადამიანი ინდივიდუალურად აგებს პასუხს ღმერთის წინაშე. მაშ რატომ ცდილობენ ჩვენი სასულიერო პირები დანერგონ შიში და არარსებული პასუხისმგებლობის გრძნობა ქართველი ერის მესიანისტურ მისიაზე აპელირებით? ამ კითხვას ერთადერთი პასუხი მოეძებნება - ქართულ მართლმადიდებელ ეკლესიას აქვს გაუნათლებელი მოძღვრების კატასტროფული პრობლემა, რის გამოც ავტორიტეტის შენარჩუნება უწევს ხალხში შიშის დანერგვის ხარჯზე, იმის მიუხედავად, რომ ეს სწორედ ქრისტიანობას ეწინააღმდეგება. ეს პრობლემა მოგვარებადია იმ შემთხვევაში თუ ეკლესია აღიარებს რომ მას აქვს განათლებული კადრების პრობლემა და ამ პრობლემას არ შეწირავს უამრავი ადამიანის ფსიქიკას და პირად ბედნიერებას.

თუ ჩვენ არ გავაცნობიერეთ ჩვენში არსებული უსაფუძვლო შიშები და არ დავძლიეთ ის, ჩვენი კულტურა განწირულია იმისთვის, რომ ვერ განვითარდეს, განწირულნი ვართ დავრჩეთ ეგზოტიკურ ქვეყნად და ჩვენი პერსპექტივა ვერასოდეს გაცდება ეგზოტიკური ტურიზმის განვითარებას. ვერასოდეს ვიქცევით ცივილიზებულ ერად და რაც მთავარია ჩვენ მოვუსპობთ საშუალებას საკუთარ თავს ვიყოთ ბედნიერები.

zaza kevliSvilis gverdi

satiagraha

saavtoro


ისე მოხდა რომ რამოდენიმე დღის უკან ბიოგრაფიულ ფილმს „განდი“ ვუყურე, რომელიც ჩემდა გასაკვირად აქამდე არ მქონდა ნანახი. კარგი ფილმია და ბენ კინგსლის მიერ შესრულებული განდიც ბრწყინვალეა. მას ამ როლისთვის ოსკარიც აუღია… თუმცა, მე ფილმზე საუბარს არ ვაპირებ. თქვენის ნებართვით სატიაგრაჰაზე და მის შემქმნელზე მოგიყვებით.

განდი რომ უდიდესი მოვლენა იყო მსოფლიო პოლიტიკაში ეს ყველამ იცის. ალბათ ნაკლებმა იცის თუ რატომ და ალბათ კიდევ უფრო ნაკლებმა–თუ რა იდეოლოგიაა და რას ემყარება განდის ბრძოლის მეთოდი–სატიაგრაჰა. ახალს ვერაფერს ვიტყვი. განდის ავტობიოგრაფია ორჯერ საგულდაგულოდ მაქვს წაკითხული და შევეცდები ზოგიერთი მნიშვნელოვანი ნიუანსი შეგახსენოთ.

განდი ინდოეთის კვალობაზე შეძლებულ და გავლენიან ოჯახში დაიბადა, რომელიც სოციალური იერარქიის მიხედვით პრივილეგირებულ კასტას მიეკუთვნებოდა. მამამისი მაღალ პოლიტიკურ თანამდებობაზე მუშაობდა, ხოლო განსაკუთრებული სიყვარულით განდი თავის დედას მოიხსენიებს, დიდსულოვან, განათლებულ ქალს, რომელიც შვილებს ინდუსების საღვთო წიგნს “ბჰაგავად გიტას“ სისტემატიურად უკითხავდა და განდი ამბობდა, რომ უფლის რწმენა და სიყვარული სწორედ დედამ ჩაუნერგა ადრეულ ასაკშივე. განდი სულ პატარა, 13 წლის დაქორწინდა და ამ ქორწინებიდან 4 შვილი შეეძინა. ოჯახური მდგომარეობიდან გამომდინარე მან შეძლო სასწავლებლად ლონდონში წასვლა, სადაც იურისტის პროფესიას დაეუფლა. ინდოეთში დაბრუნებულს თავისი პროფესიით წარმატების მიღწევა გაუჭირდა, ამიტომ სამუშაოდ სამხრეთ აფრიკაში გაემართა. სწორედ იქ დაიწყო ინდოეთის და ინდოელი ხალხის უფლებების დაცვა. მეთოდი რომელიც განდიმ ეტაპობრივად შეიმუშავა და რომელსაც მოგვიანებით სატიაგრაჰა (სანსკრიტულად–შეუპოვრობა ჭეშმარიტებაში) ეწოდა–დაფუძვნებული იყო გიტაზე და ასევე ჰენრი დევიდ ტოროს და ლევ ტოლსტოის იდეებზე. ამ უკანასკნელთან განდის დიდი ხნის განმავლობაში ჰქონდა მომოწერა.

განდის ბრძოლის ორი ძირითადი ობიექტი იყო ინგლისის კოლონიზაცია და კასტობრივი უთანასწორობა თავად ინდოეთში. რეალურ ქმედებაში ამ ბრძოლას ეწოდა არაძალადობრივი წინააღმდეგობის გზა, რომელიც გულისხმობდა, რომ შენ უნდა მოახდინო დამპყრობლის სინდისზე ზემოქმედება ტანჯვის ატანის და მოთმინების

გზით. განდი იყო სულიჩამდგმელი საჯარო დაუმორჩილებლობების და ბოიკოტების, რომლებიც ერთგვარ კრეატიულ ხასიათს ღებულობდა და რომელიც სამწუხაროდ სისხლისღვრის გარეშე არ მთავრდებოდა ხოლმე. მაგრამ მთავარი ის იყო, რომ სისხლისღვრის ინიციატორები ინგლისელი კოლონიზატორები იყვნენ, ხოლო ინდოელი ხალხი მხად იყო აეტანა ხელკეტები და ტყვიებიც კი, რადგან როგორც თავად განდი აღნიშნავდა, მან თავიდანვე იცოდა, რომ ნანატრი თავისუფლება მსხვერპლს მოიტანდა. ხალხის სამოქალაქო შეგნება განდის და მისი თანამოაზრეების მიერ იმდენად იყო შემზადებული, რომ განდის ამ ბრძოლაში მთელი ინდოეთი აჰყვა, რის გამოც იგი ინდოეთის სულიერ მამად, დიად სულად იწოდებოდა. უსაზღვრო იყო მისი, როგორც პოლიტიკოსის რეპუტაცია და ასევე პიროვნული სიყვარული ხალხის მხრიდან. მაშინ, როდესაც ქვეყანაში შიდა არეულობა და დაპირისპირებები იწყებოდა, განდი პროტესტის ნიშნად უვადო მშრალ შიმშილობას იწყებდა და მისდამი უსაზღვრო სიყვარულის გამო ხალხი თანახმა იყო მისი თხოვნა შეესმინა, ტული მაჰათმა შიმშილს შეწყვეტდა. განდიმ ბოლოსდაბოლოს მიზანს მიაღწია. მისი ქმედებები იმდენად მოულოდნელი, ბრძნული და არაპროგნიზირებადი იყო, ინგლისელი კოლონიზატორები ფატალურ შეცდომებს უშვებდნენ, რამაც მთელი მსოფლიოს ყურადღებაც მიიქცია. საუკუნოვანი მონობის ჯაჭვი გაწყდა... დამოუკიდებლიბა უკვე კარს იყო მომდგარი, მაგრამ განდის ჰქონდა ორი მნიშვნელოვანი პრობლემა ქვეყნის შიგნით – ეს იყო კასტობრივი დიფერენციაცია და მუსულმანური სამყარო ინდოეთში, რომელიც დამოუკიდებელ ქვეყანას, პაკისტანს ითხოვდა. მაჰათმამ ეს არ დაუშვა და ენერგიულად იბრძოდა ქვეყნის მთლიანობის შენარჩუნებისათვის. განდი ძალიან ბევრჯერ დაიჭირეს, ძალიან ბევრჯერ იშიმშილა, ძალიან რთული და წინააღმდეგობებით სავსე ცხოვრების გზა განვლო. მას დაუმეგობრდა მრავალი გამოჩენილი ადამიანი, უდიდეს პატივს სცემდნენ და აფასებდნენ ჩარლი ჩაპლინი, ბერნარდ შოუ და სხვები. განდი თავის ავტობიოგრაფიაში ამბობს, რომ ის უპირველეს ყოვლისა ჭეშმარიტების მაძიებელია და ამბობს იმასაც, რომ თვით სატიაგრაჰაშიც კი უპირველესად „სანსარას“ ანუ მარადიული კვლავდაბადების წრის დარღვევის მეთოდებს ვეძებდიო. განდი ძალიან ტოლერანტული იყო სხვა ნაციების და რელიგიებისადმი. მისთვის უზენაესი მიზანი ჭეშმარიტების


პოვნა იყო. ის ამას დაბეჯითებით იმეორებს თავის ავტობიოგრაფიაში. განდის სწამდა, რომ თავისუფლების მოთხოვნა ისეთივე ორგანულია ნებისმიერი ადამიანისათვის, როგორც წყალი და ჰაერი. “ყოველთვის, როდესაც ცხოვრებაში მძიმე წუთები მიდგას მე ვიხსენებ კაცობრიობის ისტორიას–ამბობდა მაჰათმა, სამყაროს ჰყავდა ძალიან ბევრი ტირანი და დიქტატორი მმართველი, იყო პერიოდები როდესაც სიბნელემ და უსამართლობამ იმსხვერპლა ძალიან ბევრი ადამიანი, მაგრამ... საბოლოო ჯამში ხდებოდა ისე, რომ სამართლიანობა და სიკეთე ბოლოს მაინც იმარჯვებდნენ. ამისი ცოდნა ჩემს სულს უდიდესი რწმენით აღავსებს“.

ერის მამად და დიად სულად წოდებული ეს ადამიანი სიბერეშიც განაგრძობდა ინდოეთის პრობლემებთან ბრძოლას, კვლავ მხნედ და ენერგიულად გამოიყურებოდა და დიდი იუმორის გრძნობაც არასდროს დაუკარგავს, ცხოვრების ბოლო წლებში მაჰათმა კვლავ იბრძოდა რათა გაენეიტრალებინა კონფლიქტი ინდოელ

მუსულმანებს და ინდუისტებს შორის. “მე ვისურვებდი სიცოცხლეშივე მეხილა ჩემი ქვეყნის დამოუკიდებლობა–ამბობდა იგი–მაგრამ თუ ეს არ მოხდებოდა, მე შევებრძოლებოდი საკუთარ თავს და არა ღმერთს“. აღსასრულის დღე მოახლოვდა. სამოცდათვრამეტი წლის ცოცხალი ლეგენდა ტაძრისკენ მიემართებიდა თავის ორ ქალიშვილთან ერთად, სადაც მუსლიმების და ინდუსებისთვის საერთო ლოცვის წაკითხვას აპირებდა. ამ დროს მაჰათმას თავს დაესხა მუსულმანი ახალგაზრდა და ორჯერ ესროლა. ჭრილობები სასიკვდილო აღმოჩნდა.

მკვლელმა რასაკვირველია მოკლა განდის ფიზიკური სხეული, მაგრამ კაცობრიობას დარჩა მთავარი–განდის მიერ განვლილი გზა თავისუფლებისაკენ. მაჰათმამ ინდოეთს საუკუნეების მანძილზე ნანატრი თავისუფლება მოუტანა. – “თავიდან ისინი ძაღლადაც არ გაგდებენ, შემდეგ დაგცინიან, ბოლოს კი გებრძვიან – ასეთია გზა გამარჯვებისაკენ!“

“თავიდან ისინი

ძაღლადაც არ

გაგდებენ, შემდეგ

დაგცინიან, ბოლოს კი გებრძვიან

– ასეთია გზა გამარჯვებისაკენ!“

saavtoro

zaza koSkaZis gverdi

yvelaze garyvnilebi msoflioSi


ოდესმე დაფიქრებულხართ რომელი ბიოლოგიური ორგანიზმი თუ სიცოცხლის ფორმა შეიძლება იყოს ყველაზე გარყვნილი? არავისთვისაა უცხო, ის ფაქტი, რომ ცხოველებსაც გააჩნიათ სექსუალური ცხოვრება. ადამიანებისგან განსხვავებით ისინი უფრო მსუბუქად უყურებენ მას და ჩემი მეზობლის ძაღლებით თუ ვიმსჯელებთ არც ინცესტის საწინააღმდეგო აქვთ რამე ხშირ შემთხვევაში. შეიძლება გინახავთ კიდეც რამდენიმე მათგანის სექსი, მაგალითად, ძაღლების, კატების, ცხენების, ვირების, ქათმების და სხვათა, მაგრამ ეს ძალიან ცოტაა იმისათვის, რომ სწორი შთაბეჭდილება შეგექმნას ზოგადად ცხოველთა სექსუალურ სამყაროზე. უმეტესად, რა სექსიც ჩვენ გვინახავს ცხოველებში, დიდი მრავალფეროვნებით ისინი ნამდვილად არ გამოირჩევიან. ეგრეთწოდებული „რაკამ“ მათი მთავარი პოზაა. ოთხფეხა ცხოველების. ჩლიქოსნებისა თუ კატისებრთა ოჯახის წარმომადგენლების.

თუმცა ბუნებაში არსებობენ ქმნილებები, რომლებიც დანარჩენ ცხოველებს ნამდვილად არ ჰგვანან და მათი სექსუალური ფანტაზია და სქესობრივი კავშირები შოკის მომგვრელია და ეს ბიოლოგიური ორგანიზმი თუ სიცოცხლის ფორმა გახლავთ მწერი, არც მეტი არც ნაკლები „საწოლის ბაღლინჯო“ – იგივე „Cimex lectularius“.

პირველი, რაც უნდა აღინიშნოს არის ის, რომ პრიაპიზმი მათი ბუნებრივი მდგომარეობაა. ვისაც აქამდე არ სმენია ამის შესახებ, პრიაპიზმი არის ხანგრძლივი ერექცია, რომელიც ადამიანებშიც ვლინდება და ხშირად ექიმის ჩარევის გარეშე არ გადის. მამაკაცების შემთხვევაში, ამას შეუძლია სერიოზული პრობლემები გამოიწვიოს. ისეთი პრობლემები, როგორიცაა პენისის განგრენა და მისი ამპუტაციის აუცილებლობა. თუმცა, როგორც ჩანს, ბაღლინჯოებს ეს არ აწუხებთ. პირიქით, მათ მუდმივი ერექცია აქვთ და ეს მათი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. ერექციას მშვინივრად იყენებენ და ძალიან ხშირად ჟიმაობენ. შეიძლება ითქვას წარმოუდგენლად ხშირად. დაახლოებით დღეში ორასჯერ.

როგორია?დამახასიათებალი თვისებებია:

ჰომოსექსუალიზმი და პარტნიორისადმი მხეცური მოპყრობა. უცნაურია, მაგრამ ისინი ძალიან ძნელად არჩევენ ერთმანეთისგან საკუთარ მოდგმას სხვა არსებებისა თუ საგნებისაგან და შესაბამისად, გაცილებით

უფრო რთულად არჩევენ ერთმანეთისგან მდედრობითი და მამრობითი სქესის ბაღლინჯოებს. რა თქმა უნდა, ეს უკვალოდ არ ქრება და მათი სქესობრივი აქტების ორმოცდაათი პროცენტი ჰომოსექსუალურია. ოცი პროცენტი მოდის სხვადასხვა სახის არსებებზე და უსულო საგნებზე, ანუ ოცი პროცენტის შემთხვევაში ისინი ჟიმავენ ყველას და ყველაფერს. ხოლო მათი სქესობრივი კავშირების მხოლოდ ოცდაათი პროცენტი მოდის მდედრობით ბაღლინჯოებთან, ნატურალური თუ, რაც ჰქვია.

მათი აგებულება კიდევ უფრო გასაოცარია, ვიდრე მათი ფანტაზიები. ეს მხოლოდ სიტყვები ნამდვილად არაა. წარმოიდგინეთ, უბრალოდ დაფიქრდით, იმაზე, რომ ისინი ფლობენ პენის-პერფორატორებს, ანუ პენისს, რომელსაც გახვრეტის უნარი, პენისი-დრელი, პენისი-ბურღი, უამრავი რამე შეიძლება ეწოდოს მას, მაგრამ შინაარსი ნამდვილად უცვლელია.

Cimex lectularius


საკუთარ ტანთან შედარებით, მათ შეიძლება ითქვას, რომ ძალიან დიდი პენისები აქვთ და, რაც უნდა გასაოცარი იყოს ამ პენისებს აქვთ წვეტიანი და მჭრელი თავები. ისინი ამ თავისი, შპრიცის მაგვარი პენისებით განგმირავენ-ხოლმე თავის რჩეულ, ქალბატონ ბაღლინჯოებს და უტოვებენ თესლს, ყველგან, სადაც კი მოუხერხდებათ, თავში, მუცელში, ფეხებში, ზურგში და ზოგჯერ გულშიც კი. ისიც უნდა ითქვას, რომ ეს არავითარ ზიანს არ აყენებს მდედრ ბაღლინჯოებს, თუმცა ისმის კითხვა, როგორ უნდა დაფეხმძიმდნენ ისინი ასეთ შემთხვევაში? ეს, მართლაც, კარგი კითხვაა, რომელსაც მათი შემდეგი თავისებურებისკენ მივყავართ.

შემდეგი თავისებურებანი კი არიან, ფეხმძიმე ქალწულები. გარედან მათი ვაგინა ხელუხლებელი ჩანს, თუმცა ზურგიდან ეს ქალბატონები პენისით არიან გახვრეტილები. ეს ყველაფერი კარგი, მაგრამ როგორ გადარჩებიან სპერმატოზოიდები სისხლში? ესეც არანაკლებ საინტერესო კითხვაა და სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი მათთვის. სინამდვილეში კი მათაც, როგორც ჩვეულებრივ მისთვის უცნობ მიკრობებს, მათივე იმუნური სისტემა ანადგურებს. იმისათვის, რომ ასობით გამეტს მიზნის მიღწევის შანსი მისცენ, მამრი ბაღლინჯოები გამოყოფენ ძალიან დიდი რაოდენობის სპერმას. შედარებისთვის რომ ავიღოთ, შეიძლება ითქვას, რომ ბაღლინჯო ადამიანის ხელა რომ ყოფილიყო ყოველი ეაკულაციის დროს ის გამოჰყოფდა ოცდაათ ლიტრ სპერმას. ანუ, გამოდის, რომ სპერმაში დაახჩობდა პარტნიორს. ასეთი სიუხვის შემთხვევაში, სპერმის გარკვეული რაოდენობა აუცილებლად გადაურჩება იმუნურ სისტემას. ისინი არტერიათა ღრმულებში და ვენებში შემალულები დაუცდიან საკუთარი მოქმედების დროს.

ქალბატონი ბაღლინჯოები ამ „ანდერგრაუნდშიკი“ სპერმატოზოიდებით სავსე ატარებენ მთელ ზამთარს. გაზაფხულობით კი სპერმატოზოიდებს საკუთარი ინსტინქტი უხმობს და ისინი სხეულის ყველა მხრიდან იწყებენ სვლას, თავიდან, ფეხებისა და მუცლის ღრუდან. საკვერცხეების გარშემო გროვდებიან, ხვრეტენ მას და შიგნით ძვრებიან. ამის შემდეგ კი განაყოფიერების ციკლი ჩვეულებრივად გრძელდება.

ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ქალბატონი ბაღლინჯოები სასქესო ორგანოების მრავალრიცხოვნებით გამოირჩევიან. იქიდან გამოდინარე, რომ ბატონი ბაღლინჯოები, სადაც უნდათ იქ თხრიან მათ საკუთარ პენისებს, ქალბატონი ბაღლინჯოები შავი წერტილების მაგვარი შრამებით არიან დაფარულნი, რომლებიც სამიზნეებს მიაგვანან. ამ სამიზნეების რაოდენობის დადგენით შეგიძლია მიხვდე რამდენი სქესობრივი აქტი გადაიტანა ბაღლინჯომ.

ბუნებამ თავისი ასეთი ღადაობა შესანიშნავად გაამყარა იმით, რომ გასაოცარი ადაპტაციის მექანიზმი გამოიგონა. თაობების მანძილზე განვითარებულმა მუტაციამ წარმოუდგენელი შედეგები გამოიღო. ქალბატონი ბაღლინჯოები უკვე ზურგზე ბუნებრივი სამიზნეებით ჩნდებოდნენ, რომელიც შავია და ღია ფერის რკალი აკრავს. ყოველი ასეთი წერტილი შეესაბამება ვაგინას, დამატებით სასქესო ორგანოს. დღეისათვის ეს თავისებურება მათ უკვე არსებობის ყველა სტადიაზე თან სდევთ. მათ ახლა შრამების ნაცვლად რამდენიმე დამატებითი სასქესო ორგანო აქვთ ზურგზე.

რა ხდება მაშინ, როცა ერთი მამრი ბაღლინჯო ხვრეტს თავისი პერფორატორი პენისით მეორე მამრს? ამ შემთხვევაში სპერმა არ კვდება, მიუხედავად იმისა, რომ მამაკაც ბაღლინჯოს ორგანიზმშია, ის მაინც აგრძელებს საკვერცხეების ძებნას. ბოლოს კი, როცა ის ხვდება რომ ამ

ორგანიზმში საკვერცხეებს ვერასდროს იპოვნის და დროა თავს უშველოს, მაშინვე ამ სხეულის პატრონის სპერმას უერთდება. ეს კიდევ ერთ უცნაურობას განაპირობებს, კერძოდ იმას, რომ როცა ის, ანუ პასიური გეი ბაღლინჯო ურთიერთობას ამყარებს მდედრობით ბაღლინჯოსთან მას არა მხოლოდ საკუთარი სპერმა შეჰყავს მასში, არამედ იმისიც ვისთანაც მას ჰქონდა ჰომოსექსუალური კავშირი. თუმცა ეს ყველაფერი არ არის, რაც მათ ახასიათებთ.

კიდევ ერთი განმასხვავებელი თვისება,რაც მათ ახასიათებთ არის ჰერმაფროდიტიზმი. ბუნება არ იღლება თავისი უცნაური ექსპერიმენტების ტარებით ამ უცნაურ ქმნილებებზე. არა მხოლოდ მდედრობითი, არამედ მამრობითი ბაღლინჯოებიც განიცდიდნენ მუტაციას. მაგალითად აფრიკაში ცხოვრობენ ბაღლინჯოები სახელად „Afrocimex constrictus“, რომლებსაც ზურგზე საშოები აქვთ. თუმცა ამ საშოების მიუხედავად, ისინი არ ნაყოფიერდებიან. ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ ეს საშოები ან უბრალო დეკორაციას უნდა წარმოადგენდნენ, ან კიდევ ჰომოსექსუალური კავშირების წასახალისებლად ებოძათ და ამას მშვენივრადაც ახერხებენ.

მათი სექსუალური ცხოვრების კიდევ ერთი დამახსიათებელი თვისება არის პენისი-იარაღი, რომელიც გარკვეულ დისტანციაზე ისვრის სპერმას. ამ პენისი-იარაღით აღჭურვილნი და შეიარაღებულნი არიან ტროპიკული ბაღლინჯოების ზოგიერთი სახეობები. მაგალითად, „Antochorides scolopelliens“. მათი სათესლე არხი წარმოადგენს დიდ, სქელ, ხვეულ, სპირალურ მილს, სადაც სათესლე სითხე შეკუმშული ფორმით ინახება. სპეციალური კუნთების ზემოქმედების შედეგად ის დიდი სისწრაფით ისვრის ამ სპერმას საკუთარი სხეულიდან. ამიტომ, როცა ბატონი ბაღლინჯო თავისგან რამდენიმე სანტიმეტრის მოშორებით მიმავალ ან მდგარ ქალბატონ ბაღლინჯოს ხედავს, ის დგება და საკუთარ იარაღ-პენისს მის სამიზნიან საშოს უმიზნებს, რომელიც ზურგზე აქვს განლაგებული და ესვრის. ეს სპერმული ჭურვი ჰაერს სწრაფად მიაპობს. თქვენ წარმოიდგინეთ გასროლას იმხელა სიმძლავრე აქვს, რომ სპერმა უპრობლემოდ ხვრეტს მისი ჯავშნის დაუცველ ადგილებს, სადაც მას ვაგინა აქვს განლაგებული და მასში აღწევს, რომ კიდევ ერთი თავისნაირი სექსუალური მანიაკი მოავლინოს ქვეყანას.

ასეა. ასეთია სამყარო სინამდვილეში. უფრო სწორედ, ასეთიც არის და ისეთიც და ალბათ ცოტათი ისეთიც, როგორსაც ჩვენ გვასწავლიდნენ ბავშვობაში, და არა მარტო ზოოლოგიის მასწავლებლები რა თქმა უნდა არამედ სხვებიც. მე როცა ამ ყველაფერზე ვიღებდი ინფორმაციას უცებ ის ადგილი გამახსენდა ბიბლიიდან, სადაც წერია, რომ როცა ღმერთმა საყარო შექმნა და ყველაფერი რაც სამყაროშია და მათ შორის ალბათ ბაღლინჯოებიც, გადახედა და მოეწონა იგი. ბიბლიის პირველსავე წიგნში წერია, დაბადებაში. ამ ყველაფრის გააზრების შემდეგ მწარედ გაგეცინება და მიხვდები, თუ რამდენი ტყუილი გვითხრეს ღმერთზე, ბუნებაზე, სამყაროს შემოქმედზე, უცხო პლანეტელზე, თუ რაც არის ყველაფრის დასაბამი და როგორი... სულ სხვანაირია ის, როცა მის ქმნილებებს ვეცნობით.

paatas

kinolenta


saSemodgomokinosamzadisi


ზაფხულის მიწურულს მსოფლიო კინოპრემიერები მეტად მრავალფეროვანი გამოდგა სხვადასხვა ჟანრის მოყვარულ კინოგურმანთათვის. ფანტასტიკა, ჰორორი, დრამა, ექშენი და რიმეიკ–სიკველები უხვადაა ჟურნალის ამ ნომერში. დიდი შესავალი რომ არ გამომივიდეს პირდაპირ ფილმების შესახებ გადავალ.

სამეცნიერო ფანტაზიის მოყვარულებს მეტად საინტერესო კოსმოსური გასეირნება ელით ფილმით – Apollo 18. საკმაოდ თამამ ეკრანიზაციაში მოქმედება მთვარეზე ვითარდება, სადაც „ნასას“ მიერ ოფიციალურად გაუქმებულ მისიის შესახებ პასუხს ვიგებთ იმაზე, თუ რატომ აღარ დგამს მთვარეზე ადამიანი ფეხს. კინოსურათი ე.წ. მოკუმენტარი ჟანრია, თრილერ–მომენტებით გაჯერებული. სხვამხრივ დიდად გამოსარჩევი არცაა, რამეთუ უცნობი ქასთითა და ნაკლებად ცნობილი გადამღები ჯგუფით გამოირჩევა.

ფანტაზიის თემას მომდევნო პრემიერით განვაგრძობ, საბავშვო–საოჯახო გასართობი ფილმის, Spy Kids-ის მეოთხე ნაწილმა (სხვათა შორის 2011 წელი რეკორდულია ამ მხრივ, წელს ყველაზე მეტი ფილმი–გაგრძელება, ე.წ. სიკველი გამოვიდა და გამოდის) მოისურვა მსოფლიო ყურადღება მიეპყრო და მაყურებელს ოთხ განზომილებაში წარუდგინა თავი. მეოთხე რაღააო იკითხავთ, თურმე ნუ იტყვით და ტარანტინოს ძმობილმა რეჟისორმა, რობერტ როდრიგესმა სურნელებითაც მოისურვა თავისი ფილმი მაყურებლისთვის უფრო გრძნობადი გაეხადა და მიზანს მიაღწია კიდეც: არომასკოპიის მეშვეობით მაყურებელს ფილმის მსვლელობისას სპეც–ბარათების დაყნოსვა შეუძლია, რათა ფილმი მეტად რეალური გახდეს (ფიე ჰოლივუდს!).

ამგვარად მოწადინებული რეჟისორები აღარ ერიდებიან ჟანრსა და თემატიკას და ასე, ურიცხვ განზომილებებში გვთავაზობენ ისეთ ჟანრებს, როგორიცაა სისხლიანი „უჟასები“. შემდეგი 3D ფილმის პრემიერაც, რომლის ყურებასაც ბევრის ნერვები ვერ

paatas kinolenta


აიტანს, მორიგი გაგრძელებაა სიკვდილთან დაძმობილებული ახალგაზრდების ისტორიისა, საუბარია ფილმზე - Final Destina-tion 5. თუმცა სიკვდილთან შეჭიდებულთა ბედ–იღბალი მხოლოდ ამ ფილმში არ წყდება, ამავე პერიოდს დაემთხვა კიდევ ერთი სამგანზომილებიანი საშინელებათა პრემიერა. ფილმში – Shark Night, ტბაზე საგულაოდ წასული მოხვანცალე ახალგაზრდები მშიერ ზვიგენთა მსხვერპლნი ხდებიან, რასაც მაყურებელი სამგანზომილებაში ხედავს (სადამდე წავიდა ეს ჰოლივუდი!).

რადგან ასე ღრმად შევიჭერით „უჟასტიკურ“ სამყაროში, კიდევ ერთ, თუმცა უფრო სერიოზულ ფილმის შესახებ მინდა ვისაუბრო. დრამა–თრილერებში გაწაფულ, ნიჭიერ გილიერმო დელ ტოროს ადაპტირებულ სცენარზე შექმნილი ფილმი სათაურით – Don’t Be Afraid of the Dark უდავოდ დააინტერესებს ყველა თაობის კინომაყურებელს. სურათი ერთგვარი რიმეიკია 1973 წლის ამავე სახელწოდების სატელევიზიო ფილმისა. საშინელებათა ფილმის სიუჟეტი პატარა გოგონას (ბეილი მედისონი) შესახებ მოგვითხრობს, რომელიც ბნელ გოთიკურ სახლში მამასთან (გაი პირსი) და მის მეგობარ კიმთან (კეტი ჰოლმსი) ერთად გადადის საცხოვრებლად. ერთ დღესაც uw

გოგონას იდუმალი ხმები ესმის, სახლის საიდუმლო ოთახები კი სახიფათო და საშიშ არსებებს მალავს, რომელთანაც დამეგობრება პატარა სალის კარგს არაფერს უქადის, ბნელ საიდუმლოებებს კი ნელ–ნელა ფარდა ეხდება... ფილმის პროდიუსერი ასევე გილიერმო დელ ტოროა, რეჟისორი კი არის ტროი ნიქსი, რომლისთვის აღნიშნული კინოსურათი სადებიუტოა.

საშინელებათა ფილმებზე თხრობას კი მორიგი ფიმით დავასრულებ. მორიგი ფილმ–რიმეიკით და ასევე სამი განზომილებით. კომედია–ჰორორი Fright Night 1985 წლის ამავე სახელწოდების ფილმის ახალი კინო–ინკარნაციაა. თინეიჯერ ჩარლის (ანტონ იელჩინი) მეზობლად დასახლებული ვამპირი (კოლინ ფარელი) დიდ საფიქრალს გაუჩენს ახალგაზრდებს, რომლებიც დამოუკიდებელ გამოძიებას იწყებენ საეჭვო მეზობლის წინააღმდეგ. სხვა რა ვუთხრა აბა კოლინ ფარელის ფანებს, მისი ვამპირად გარდასახვის (ეხ ტუტუც!) შეფასება თავად მოუწევთ ამ მეტნაკლებად კომიკურ ფილმში, სადაც სამი განზომილება რაღა შუაში იყო სიუჟეტთან ცოტა გაუგებარია.

მორიგი ფილმიც კვლავ სამგანზომილებიანია (დღეისთვის ბოლო!) და აგრეთვე ხელახალი ეკრანიზაცია კარგად ნაცნობი ძველი სურათისა – Conan the Bar-barian. ამერიკელი ფანტასტი ავტორის, რობერტ ერვინ ჰოვარდის ყველაზე ცნობილი პერსონაჟის, კონანის ახლებური კინოვერსიის კინოშემქნელების თქმით, ფილმი არაა რიმეიკი ძველი ვერსიისა, სადაც დიდი არნოლდია მთავარ როლში, არამედ ამ ახალ ფილმში სიუჟეტი რადიკალურად განსხვავებულია. თანამედროვე ეფექტებითა და მდიდარ კოსტიუმირებულ–გაფორმებულ კინოზღაპარში დიადი გმირის როლს ჯეისონ მომოა ასრულებს, მთავარი მტრის სახე კი სტივენ ლენგია („ავატარის“ ბოროტი პოლკოვნიკი). ფილმში ასევე ვიხილავთ როუზ მაკგოუენს, რეიჩელ ნიკოლსსა და რონ პერლმანს. რეჟისორია გერმანელი მარკუს ნისპელი (აღსანიშნავია ის ფაქტი რომ მისი ხუთივე ფილმი რიმეიკებია: Texas Chain-saw Massacre, Frankenstein, Pathfinder, Friday the 13th და Conan the Barbarian). მოკლედ კრიტიკისგან ხმაურით შეფასებული ფილმი მართლაც დიდ ინტერესს იწვევს კინომანებში, ასე რომ ჰიბორიული ეპოქის ბარბაროსებისა და ჯადოქრების ისტორიის ხილვა მაყურებლის თვალში იმედია დადებით შეფასებას მოიტანს.

ამდენი ტრიდე–მოგზაურებიდან გამოვალ და ერთ ახალ ექშენზეც ვიტყვი ორიოდე სიტყვას. აგვისტოს მიწურულს შედგა პრემიერა ფრანგულ–ამერიკული ფილმისა Colombi-


paatas kinolenta

ana. ამბავი კოლუმბიელი კილერი ქალისა სახელად კატალეია, რომელიც შურისძიებით აღვსილი ეძებს მშობლების მკვლელ მაფიოზს. ფილმის პროდიუსერი და სცენარის ავტორი ლუკ ბესონია, რეჟისორი – ოლივიე მეგატონი, მთავარ როლს კი ზოე სალდანია ასრულებს. მოკლედ, ვისაც სროლა, ბახა–ბუხი, სპეც–აგენტურა, კოლუმბიური მაფია და მკვლელი „ნაშოჩკები“ უყვარს, ფილმი უდავოდ დააინტერესებს მათ.

შემდეგ პრემიერად კი დროის ამ მონაკვეთში გამოსულ, ერთ მეტად სერიოზულ ფილმის შესახებ დავწერ. კრიმინალურ თრილერში – Whistleblower, რეალური ისტორიაა ნაჩვენები ამერიკელი რიგითი პოლიციელი ქალის, კატრინ ბოლკოვაჩისა, რომელიც საკუთარი უსაფრთხოების ფასად მიდის რისკზე, რათა ამერიკის სამხედრო ჩინოსნები ბოსნიაში, ტრეფიკინგსა და სექსუალური მონობის დანაშაულში ამხილოს. ფილმის პრემიერა 2010 წელს ტორონტოს ფესტივალზე შედგა, მსოფლიო გაქირავებაში კი 2011 წლის აგვისტოში გამოვიდა. რეალური გმირის როლს მსახიობი რეიჩელ ვაისი ასრულებს, ფილმში ასევე ვიხილავთ ვანესა რედგრეივს, დეივიდ სტრეტჰერნსა და მონიკა

ბელუჩის. დაძაბული სიუჟეტით გამორჩეულ კინოსურათში ნაჩვენები ერთი ქალის სამართლიანი ბრძოლა, ჩემი მოსაზრებით, შესაძლოა რეიჩელ ვაისისთვის საოსკარე როლი–ნომინაციაც კი გამოდგეს, რადგან კრიტიკამ საკმაოდ დადებითი შეფასება მისცა მას.

ბოლო სიტყვად კი რომანტიკულ დრამას მიმოვიხილავ. დანიელი ქალი რეჟისორის, ლოუნ შერფიგის მორიგი მელოდრამა სახელით – One Day, დაფუძნებულია დეივიდ ნიკოლსის 2009 წლის ამავე სახელწოდების რომანზე. ფილმის ორი გმირი, ემა (ენ ჰეთევეი) და დექსტერი (ჯიმ სტარჯესი) ხან შეყვარებულები არიან, ხან მეგობრობენ, ხანაც კამათობენ, ყოველი წლის 15 ივლისს ხვდებიან და ასე ატარებენ მრავალ წელს...

მე კი მრავალი წლით არა, მაგრამ ერთი თვით დაგემშვიდობებით, თქვენთვის სასიამოვნო ფილმების ცქერას გისურვებთ და შემდეგში კვლავაც შევეცდები თქვენი ყურადღება საინტერესო ფილმთა პრემიერებით მივიქციო.

avtori: paata CaxvaSvili


August

World Events


avtori: Tiniko xanjaliaSvili


აგვისტო (ლათ. Augustus) არის გრიგორიანული კალენდრის მერვე თვე. აგვისტოში 31 დღეა. სახელი ეწოდა კეისარ გაიუს ოქტავიანე ავგუსტუსის პატივსაცემად. ადრე, ამ თვეში 30 დღე იყო, მაგრამ, როცა აგვისტო დაერქვა, ერთი დღე დაუმატეს, რათა მასში იმდენივე დღე ყოფილიყო, რამდენიც ივლისში (იულიუს კეისრის თვე). ქართული წარმართული კალენდრის მიხედვით,„ქველთობისა“ ერქვა. შემდეგ აგვისტოს პარალელურად მარიამობისთვე გავრცელდა.

აგვისტო წელიწადის ყველაზე „უქმე“ თვეა, რადგან მსოფლიოს უმეტეს ქყვეყანაში დასაქმებული მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა სწორედ აგვისტოს თვეს ელოდება შვებულების ასაღებად და ნანატრი დასვენების მოსაწყობად.

ეს თვე საქართველოში, ჩვეულებრივ, ყოველთვის ძალიან ცხელია, თუმცა 2011 წლის აგვისტოზე მსგავსი ეპითეტის მორგება გამიჭირდება. ასეთი გრილი და წვიმიანი აგვისტო პირადად მე არ მახსენდება.

და იმის დასადასტურებლად, რომ საქართველო დიდი მსოფლიოს განუყოფელი ნაწილია, გეტყვით, რომ მსოფლიოსთვის 2011 წლის აგვისტო უმეტესად ტორნადოებიანი, ხანძრებიანი და წყალდიდობებიანი აღმოჩნდა.

2011 წლის 22 აგვისტოდან განსაკუთრებული ყურადღების ცენტრში ქარაშოტი „ირენი“ მოექცა, რომელმაც, თითქმის, მთელი ამერიკა შეაზრიალა. თავდაპირველად, იმ გმირობაზე მოგიყვებით, რომელიც „ტიტანიკის“ გმირმა ქეით ვინსლეტმა გამოიჩინა, როცა 22 აგვისტოს გამთენიისას ხანძარმოკიდებული სახლიდან 93 წლის მოხუცი ქალბატონი ხელში აყვანილი გამოიყვანა. ქეითი სხვა 20 სტუმარს შორის კარიბის ზღვის ნეკერის კუნძულებზე ოჯახთან ერთად ისვენებდა ბრიტანელი მილიარდერის რიჩარდ ბრანტონის რეზიდენციაში, როცა ქარიშხალი ირენი თავს დაატყდა კუნძულს და შედეგად, გამთენიისას, თავსხმა წვიმამ და გამაყრუებელმა ჭექა-ქუხილმა სახლი ცეცხლის ალში გაახვია. ირენის მოახლოებისთანავე, დიდი ევაკუაცია გამოცხადდა აშშ-ს მთელი აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ. ქარიშხალი ირენი თავისი დამანგრეველი ძალით 2005 წლის ავადმოსაგონარ ქარიშხალ კატრინას არ ჩამოუვარდება და ზოგიერთ რეგიონში აღემატება კიდეც. ტურისტების და ადგილობრივების მასობრივი ევაკუაცია მოხდა მაიამიდან, ატლანტიკ სიტიდან, ნიუ-იორკიდან. ატლანტიკ სიტიში, დაახლოებით, 11 კაზინო დაიხურა, რაც მესამე შემთხვევაა ატლანტიკ სიტის 33 წლიანი ლეგალური სათამაშო ბიზნესის ყვავილობის ხანაში. ირენმა თან მოიყოლა თავსხმა წვიმები, წყალდიდოები და ტორნადოები ბაჰამის კუნძულებზე, ვირჯინიის, მერილენდის და ნიუ ჯერსის სანაპირო ქალაქებში. როგორც წესი, სწორედ ქარიშხლის თანმდევი წყალდიდოებები, გადაუღებელი წვიმები და ტორნადოებია მოსახლეობის სიკვდილის მიზეზი და არა თვითონ ქარიშხალი. ოჯახთან ერთად მასაჩუსეტსის ერთ-ერთ ფერმაში დასასვენებლად მყოფმა პრეზიდენტმა ობამამ მოუწოდა სრულიად აღმოსავლეთ სანაპიროელებს, რომ ყველა გადამწყვეტი ზომები დაუყოვნებლივ მიეღოთ ქარიშხალ ირენის დარტყმების შესამსუქუქებლად, რომელსაც დიდი შანსები აქვს იქცეს „ისტორიულ“ ქარიშხლად ამერიკის ისტორიაში.

ამავე 22 აგვისტოს საშინელმა ტორნადომ გადაუარა კანადის ქალაქ ონტარიოს, შეიწირა ერთი ადამიანის სიცოცხლე და გაანადგურა ტბა ჰურონის გარშემო წარმტაცი დასახლება. კანადელი ოფიციოზები ამტკიცებენ, რომ ეს წლების განმავლობაში ყველაზე დამანგრეველი ტორნადოა ონტარიოში.

ვიდრე ირენი და მისი თანმდევი ტორნადოები, ასე უმოწყალოდ ქშინავდნენ ამერიკის აღმოსავლეთ სანაპიროზე, ცეცხლის ალში გაეხვია ტეხასსა და ოკლახომაში უამრავი საცხოვრებელი სახლი. ხანძრის გაჩენის მიზეზი ჯერ კიდევ არ არის დადგენილი, მაგრამ ცნობილია, რომ ხანძრის პროვოციერება ზაფხულის გვალვებმა და გადამხმარმა

მიწამ და მცენარეებმა მოახდინა. ცეცლის ალმა შთანთქა 20 საცხოვრებელი ტეხასში და რამდენიმე ასეული სახლი სერიოზული საფრთხის წინაშე აღმოჩნდა. ოკლახომაში ხანძარმა ერთ ღამეში რამდენიმე სახლთან ერთად ეკლესიაც ფერფლად აქცია. მოსახლეობა მაქსიმალურად გაიხიზნა ცეცხლმოკიდებული ზონებიდან. ხანძრის გამო, ტეხასში ცენტრალური მაგისტრალის გარკვეული მონაკვეთიც გადაკეტეს.

არაპროგნოზირებადი ტრაექტორიით შეუტია 6 აგვისტოს ტაიფუნმა „მუფიამ“ აზიას და დიდი ზარალი მიაყენა ჩინეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთის სანაპიროს, ტაივანს და სამხრეთ კორეას. მიუხედავად თანამდეროვე მეცნიერების უსაზღვროდ დიდი შესაძლებლოებისა, ტროპიკული ტაიფუნის მოძრაობის ტრაექტორიის დადგენა ვერ მოხერხდა და შესაბამისად, გართულდა მისგან თავის დაცვაც. ჩინეთის აღმოსავლეთის სანაპიროებიდან 100 000 ადამიანი გაიხიზნა, ელექტროენერგიის მიწოდება შეუწყდა ათასობით ოჯახს ტაივანში, თუმცა მსხვერპლს მაინც ვერ გადაურჩა სამხრეთ კორეა (დიღუპა 3, დაკაგულია 2).

წყალდიდობებს გვერდი ვერ აუარეს პაკისტანშიც. 18 აგვისტოს მუსონური წვიმებით გამოწვეული წყალვარდნილის შედეგად, სინდის პროვინციაში 30 ადამიანი დაიღუპა. პაკისტანში გასული წლის მასშტაბური წყალდიდობის შემდეგ უსახლკაროდ დარჩენილი ადამიანების რიცხვს ახლა კიდევ 60 000 უსახლკარო შეემატა. ქვეყანაში სასმელი წყლის და საკვების რეალური დეფიციტია. ბრიტანული საქველმოქმედო ოგრანიზაცია ოქსფამი კი პაკისტანის მთავრობას ადანაშაულებს მომხდართან დაკავშირებით, დაუდევრობასა და ინერტულობაში.

მთლად ამ სტიქიური უბედურებების გაგრძელებად არ გამოდგება, მაგრამ მე მაინც მომინდა აღმენიშნა, რომ 2 აგვისტოს არქეოლოგებმა 20 მილიონი წლის მაიმუნის თავის ქალა იპოვეს უგანდაში (კარამოჯას რეგიონი). მათთვის ეს მნიშვნელოვანი აღმოჩენაა, რადგან ამ ასაკის თავის ქალა სრული ფორმით აქამდე არავის ამოუთხრია. თავისთავად, აღმოჩენამ შეიძლება ნათელი მოჰფინოს ამ რეგიონის ევოლუციის ისტორიას. თავის ქალა მამრ პრე-მაიმუნს ეკუთვნის, რომელიც დღევანდელი დიდი მაიმუნების წინაპარი გახლდათ და 20 მილიონი წლის წინ დახტოდა ამ რეგიონში. თავის ქალას პარიზში გაატარებენ რენტგენის სხივების ქვეშ და დაახლოებით 1 წელში უკან, უგანდაში დააბრუნებენ. კარამოჯა უგანდის ყველაზე ნაკლებად განვითარებული რეგიონია, სადაც არიული პერიოდის მცენარეები ხარობს და წლების განმავლობაში ერთ-ერთ სახიფათო ზონად იყო მიჩნეული ადგილობრივი მომთაბარე ტომებისგან მოულოდნელი თავდასხმების დიდი ალბათობის გამო. ასეა თუ ისე, დარწმუნებული ვარ, 20 მილიონი წლის მაიმუნის თავის ქალის სანახავად ახლა ბევრი არქეოლოგი ან თავზეხელაღებული ტურისტი მიაშურებს უგანდის ამ რეგიონს.

და კიდევ აღსანიშნავია, რომ უკვე 22 აგვისტოდან მსოფლიოში ეკონომიკური კრიზისიდან გამოსავლას ელოდებიან ეკონომისტი მამები, მას შემდეგ, რაც ლიბიაში სამოქალაქო ომი და გადაფის რეჟიმის დამხობის შანსი რეალური გახდა. მიზეზი მარტივია, ლიბიიდან აღდგება ნავთობის მიწოდება და შესაბამისად, მსოფლიოში ფასები ნავთობზე დაეცემა. სავარაუდოდ, ჩვენც გვეშველება.

საკმაოდ არაპროგნოზირებადი აგვისტოს თვის მიმოხილვის დასასრულს მინდა სტუდენტობა მივულოცო ყველა იმ მკითხველს, რომელთა მონდომება და იმედები გამართლდა და დიდი ლოდინის შემდეგ, აგვისტოს მიწურულს, თავიანთი გვარები ამოიკითხეს ჩარიცხულთა შორის. ბედნიერ სტუდენტობას გისურვებთ ყველას! ხოლო, თუ რომელიმე თქვენგანს წელს „არ გაუმართლა“, გული არ გაიტეხოთ, „ყველაფერი, რაც არ გამოდის, იმას მოასწავებს, რომ წინ რაღაც უკეთესი გელოდებათ“ (ჩინური სიბრძნე).

vasil barnovi da Telavi

istoria



ვინც თელავში ყოფილა და „ბატონის წყაროს“ შეყოლიებაზე გაუვლია, შეამჩნევდა მწვანეში ჩაფლულ ერთ პატარა ლამაზ ქუჩას, რომელიც სახელოვანი ქართველი მწერლის ვასილ ბარნოვის სახელს ატარებს. აქ, სოლომონ ლიონიძის ნაფუძარზე, მეოთხედი საუკუნის მანძილზე ცხოვრობდა ვასილ ბარნოვი.

ცნობილია, რომ ვასილ ბარნოვი თბილისის სასულიერო სემინარიაში პედაგოგიურ მოღვაწეობას ეწეოდა, მაგრამ 1885 წელს როგორც სემინარიის მოწაფემ ლაღიაშვილმა მოკლა რექტორი ჩუდეცკი სემინარიაში გაბატონდა სასტიკი რეჟიმი. აქ მოღვაწე ქართველი მასწავლებლები დაითხოვეს სამსახურიდან ან სხვაგან გადაიყვანეს. ვასილ ბარნოვიც მათ რიცხვში მოჰყვა. იგი თელავში გაამწესეს და მასწავლებლობას იწყებს სასულიერო და წმინდა ნინოს საქალებო სასწავლებლებში.

„ძველი ქართული ფრესკა! არც მეტი და არც ნაკლები“ – ასე მოხდენილად დაახასიათა ვასილ ბარნოვი გალაკტიონ ტაბიძემ. ეს მართლაც ბიბლიური სახის და ყოფის კაცი თელავის მოწინავე ინტელიგენციის დამამშვენებელი გახდა. როგორც თედო სახოკია აღნიშნავდა: „თელავში ფრთა გაშალა მისმა, როგორც მწერლის ნიჭმა. იგი გამოირჩეოდა, როგორც აქტიური წევრი საზოგადოებისა, მისთვის მზრუნველი, მისი მოამაგე, მისი ლხინით მომლხენი, მისი ჭირითა და ტკივილით გაჭირვებულიდა ნატკენი.“

ვასილ ბარნოვის თხზულებები დაბეჭვდამდე პირველად თელავში იკითხებოდა ვახვახიშვილების, ხელაშვილების, ზარაფიშვილების, სულხანიშვილების, ახვლედიანების, შიუკაშვილების, ელიზბარაშვილების, აბაშიძეების და ყორჩიბაშ–სუხიშვილების ოჯახებში. მიუხედავად ამდენი მოწინავე ოჯახებისა, მწერალს მაინც ეპატარავებოდა თელავი და ამიტომაც წერდა მეგობარს–დიმიტრი ხოშტარიას: „ერთობ პატარა წრეა, ბატონო, აქ შეგნებულთა და ეს რამდენიმე კაცი იძულებულია ყველა საქმეს გაუძღვეს“ (ვ. ბარნოვი, თხზულებანი, ტ. X, გვ. 407).

90–იანი წლების თელავში ხალხი საკმაოდ მოწყურებული ყოფილა წიგნს. ვასილ ბარნოვი ხელისშემწყობი და მოთავეა აქ ქართული წიგნის გავრცელებისა. 1894 წელს იგი წერს ანასტასია თუმანიშვილ–წერეთლისას: „მივიღე თქვენგან გამოგზავნილი „ლურჯა“ (იგულისხმება ე. გაბაშვილის მოთხრობა „მაგდანას ლურჯა“. გ.ჯ.) ორმოცი ცალი და სულ გავყიდე: მასწავლებლებმა და ყმაწვილებმა დაიტაცეს. მეორე წიგნი რომ გამოგზავნოთ, ამ პირველ N–ს ოცი ცალი გამოაყოლეთ, გაიყიდება“(ვ. ბარნოვი, თხზულებანი, ტომი, გვ. 410).

მე–19 საუკუნის 80–იან წლებში თელავში გამოცოცხლდალიტერატურულ–თეატრალური ცხოვრება. აქ ხშირად ჩამოდიოდნენ და ცხოვრობდნენ კიდეც ალექსანდრე ყაზბეგი და ვაჟა–ფშაველა, რაფიელ ერისთავი და ბარბარე ჯორჯაძისა, ვასო აბაშიძე და ლადო მესხიშვილი, მაკოსაფაროვა–აბაშიძისა და ძმები გამყრელიძეები(ვიქტორი და დავითი). მათ წრეში დაიბადა თელავის თეატრის რამდენიმე დადგმა, ლიტერატურული საღამო და გასამართლება.

1887 წელს ვასილ ბარნოვმათელავში გაიცნო ალ. ყაზბეგი. „სული სულს იცნობსო“ –ნათქვამია და მართლაც მალე დამეგობრდნენ ისინი. შემდეგში ვასილ ბარნოვი წერდა: „თელავში გავიცანი ყაზბეგი. ზაფხული გაატარა აქ, დიდი პატივისცემით ეპყრობოდა ქართველობა; ძლიერ ცდილობდნენ შეეფერებინათ მისი ჟინიანის ხასიათისათვის; საუკეთესო ბელეტრისტს ვახლდით და ვამაყობდით; ვერ მივადენდით თუნდაც ცივ ნიავს!“ (გაზეთი „ქართული სიტყვა“, N 32, გვ.4). ვასილ ბარნოვმა მაშინ გადმოიწერა ყაზბეგის რვეულიდან ლექსი სათაურით „მთვარე“ და გამოაქვეყნა 1894 წელს ჟურნალში „კვალი“ (#12,გვ.3).

თელავში დაოჯახდა ვასილ ბარნოვი. მისი მეუღლე შესანიშნავი ქართველი მანდილოსანი ნინო ბენაშვილი უხვად ასაზრდოვებდა მწერლის ფანტაზიას. მოთხრობაში „ალუჩა“ მწერალს შთამაგონებლად აქვს გადმოცემული თავისი პირველი შეხვედრა მის მომავალ მეუღლესთან მწერლის ქალიშვილის ლელა ბარნაველის ცნობით: „ყოველთვის თითქოს ალღო ეუბნებოდა, რომ ეს ის ქალი არ არის, რომელიც მიჩნეულია მისთვის ბედისაგან. ბოლოს, როდესაც გადაწყვიტა აერჩია ორ ქალში ერთი. შავ–გვრემანი ძალიან ლამაზი ქალი, სწორედ მაშინ ჩამოვიდა თელავში ახლად საქალებო

ინსტიტუტის კურსდამთავრებული ნინო, ბენაშვილის ქალი. მამამ იგრძნო, რომ ეს იყო მისთვის ბედისაგან მიძღვნილი ქალი.“ ამიტომ წერდა გიორგი ლეონიძე 1958 წელს, რომ ვასილ ბარნოვისათვის „თელავი ბედნიერებისა და სიყვარულის ქალაქი იყოო“.

ვასილ ბარნოვი თავის მოთხრობების და რომანების პერსონაჟების პროტოტიპებს თელავში გაეცნო და დაუმეგობრდა. ამიტომაც, ისინი ცოცხალნი ნატურიდან გადაიტანა თავისქმნილებებში. მაგალითისთვის საკმარისია რომანებისა და მოთხრობების: „ტრფობა წამებულის“, „მიმქრალი შარავანდედის“, „ისნის ცისკრის“, „სახიფათო სიყვარული“, „ყვავილებში“ და სხვების პერსონაჟებისა და პროტოტიპების გახსენება.

ვასილ ბარნოვი მრავალი კარგი საქმის მესვეური იყო. ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია ის, რომ 1907 წელს თელავში, ილიას მოწამებრივი სიკვდილის დღე განსაკუთრებული სიდიადით აღნიშნა. 2 სექტემბერს, ა წმინდა ნინოს საქალებო სასწავლებლის გამგეობის ინიციატივით, თელავის საკრებულო ტაძარში ჩატარდა საღამო–პანაშვიდი, რომელზედაც ვასილ ბარნოვმა წარმოთქვა მჭევრმეტყველური სიტყვა. სწორედ ამ საღამოზე ხმამაღლა ითქვა, რომ ყოველწლიურად თელავში ჩატარებულიყო „ილიაობა“, როგორც სახალხო დღესასწაული. ამ იდეის გამარჯვების ნათელი დადასტურებაა, რომ მას შემდეგ თელავში თითქმის 1909 წლიდან ყოველწლიურად აღინიშნება „ილიაობა“.

ვასილ ბარნოვის ინიციატივითვე იკრიბებოდა ფოლკლორული მასალები მთელს კახეთში, რომელსაც იგი ავალებდა წმინდა ნინოს სახელობის ქალთა სასწავლებლის მოსწავლეებს. მწერლის დამსახურებაა, რომშემოგვრჩა მეფე ერეკლეს ქიზიყელი დედაკაცისეული დატირების ტექსტი და თელაველი ამქრების ცხოვრების ამსახველი მასალები (დაცულია ჩვენთან გ.ჯ.)

ვასილ ბარნოვმა დაიწყო თელავში მეფე ერეკლეს ნივთებისა და ძველი ხელნაწერების შეკრება, რომელიც გამიზნული იყო სახელოვანი ქართველი მეფის ერეკლე მეორის მუზეუმისათვის.

1958 წლის ივნისში როცა ქართველმა ხალხმა ზეიმით აღნიშნა ვასილ ბარნოვის დაბადების 100 წლისთავი 7–8 ივნისს თელავის ეწვივნენ საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის შოთა რუსთაველის სახელობის ლიტერატურის ისტორიის ინსტიტუტის მუშაკები. ჩაატარეს გამსვლელი სამეცნიერო სესია, რომელზედაც მონაწილეობა მიიღეს პროფესორებმა გიორგი : დარია აბელიშვილმა, თამარ თუქესტანიშვილმა, ნინო ყაზახაშვილმა და ვანო პაატაშვილმა.

დიახ, თელავში დგას სახლი, რომელსაც ამშვენებს ასეთი წარწერა: „ამ სახლში 1866–1911 წლებში ცხოვრობდა დიდი ქართველი მწერალი ვასილ ბარნოვი.“

erTi moTxrobis prototipis irgvliv

ვასილ ბარნოვი თელავში მეგობრობდა სოფიო სიმონიშვილის ოჯახთან. სოფიო მთელს ქალაქში განთქმულ მკერავად ითვლებოდა და მწერლის ოჯახის წევრებიც მასთან იკერავდნენ.

ვასილ ბარნოვს სიამოვნებდა მკერავი ქალის ნახელავის დათვალიერება და იტყოდა ხოლმე – ნამდვილი ხელოვანია, ბუნებაში უხვად ნაგვირისტალი ფერების მცოდნეო. . . მწერლის ქალიშვილი ლელა ბარნაველი იგონებს: „ეს მკერავი ქალი დედას და ჩვენ, ბავშვებსაც გვიკერავდა. დიდრონშავთვალებიანი, შავგვრემანი, დაბალი ტანის კუზიანი ქალი იყო. ღიმილი, მხიარულობა არ იცოდა. მშვენიერი ნაქარგი ხელსაქმეებით იყო მორთული მისი სასტუმრო; სახელოსნოს ფანჯარა, რომელთანაც მუშაობდა ქალი, მორთული იყო ხელოვნური ყვავილების გირლიონდით, ეს გირლიონდა არ წარმოადგენდა ჩვეულებრივი ყვავილების ორნამენტებში, რომ ვხვდებით. რაღაც არარსებული სხვა სამყაროს ყვავილები იყო . . . მე ბავშვი, დიდის ინტერესით ვუყურებდი ამ ყვავილებს და ისინი ჩამეჭრა მეხსიერებაში..“ (ვასილ ბარნოვი, თხზულებანი, ტ.3, თბ, 1961, გვ. 473–474).

ვასილ ბარნოვი ამ მახინჯი აგებულების ქალს


განსაკუთრებული პატივისცემით ეპყრობოდა. სწორედ მწერალმა შთააგონა მკერავ ქალს, რომ დაექერა წიგნი ჭრა–კერვაზე. და აი, 1909 წელს თბილისში დაიბეჭდა კიდეც სოფიო იოსების ასული სიმონიშვილის მიერ შედგენილი წიგნი სათაურით: „ჭრა–კერვის თვითმასწავლებელი“ (128 ნახაზით). ეს წიგნი ჩვენში ამ საკითხზე დაწერილი ერთ–ერთი პირველი იყო.

სოფიომ ჯერ კიდევ 1894 წელს გახსნა თელავში (ბულვარის ქუჩა #2–ში) ჭრა–კერვის სკოლა. მცირე ხანში მან 150–ზე მეტ ქალს მისცა განათლება, მაგრამ ეს მაინც არ აკმაყოფილებდა და ამიტომ გადაწყვიტა დაეწერა ჭრა–კერვისმცოდნეობაში წიგნი.

წიგნიდან ჩანს, რომ ეს ფრიად განათლებული ქალი იცნობდა ჭრა–კერვის შესახებ დაბეჭდილ უცხოურ ლიტერატურას. იგი ერთგან წერს: „სხვადასხვა ჭრა–კერვის მეთოდებში ყველაზე საუკეთესო მეთოდი არის ქალბატონ შეფფერისა.“ ეს ფრანგი ქალი იყო ინსპექტორი პარიზის ქალთა სახელოსნო სკოლებისა, რომლის წიგნითაც ხელმძღვანელობდა ქ–ნი სოფო. იგი როგორც წერს: „ქ. თელავში მე ვისწავლე პირველ წელიწადებში ქ–ნი შეფფერის მეთოდზე, რუსულ ენაზე, მხოლოდ იმ ქალებს, რომლებსაც გათავებული ჰქონდათ პროგიმნაზიის სწავლა და ჭრა–კერვის სწავლა კი ძლიერ ჰსურდათ. მსურველი კი ბევრი იყო . . . „მე ძლიერ მაწუხებდა ეს გარემოება და ვცდილობდი როგორმე გამევრცელებინა ამ ხელობის სწავლა ჩემს სამშობლოში. რადგანაც სამშობლო ენაზედ სწავლა ადვილი გასაგებია, ამისათვის შევადგინე მეთოდი ჭრა–კერვისა ქართულ ენაზედ ქ–ნ შეფფერის მეთოდის მსგავსად.“ (გვ. 6)

ს. სიმონიშვილის წიგნის პირველ ნაწილში ახსნილია ქართული ტანისამოსის ჭრა–კერვის წესები. „ამის ცოდნა საზოგადოებამ იქნება საჭიროდ არც კი ჩათვალოს, მხოლოდ მე ძლიერ მენანება, რომ ამისთანად ტურფად შემკული და ყველასათვის მოსახდენ ტანისამოსს ყურადღებას თანდათან აღარ აქცევენ და როგორც ეტყობა, იქნება ნახევარი საუკუნის შემდეგ აღარც კი იპოვებოდეს ვინმე ქართული ტანისამოსის ჩამცმელი. რად უნდა მოისპოს ეს ჩვენი უმშვენიერესი უწინდელი ტანისამოსი?!.“ (გვ.7)

მკერავი ქალი იმდენად იყო მოხიბლული ქართული ტანსაცმლით, რომ იგი ასე წერს: „დარწმუნებული ვარ, როგორც გამოცდილი ხელოსანი, რომ ბევრნი როცა შეადარებენ ქართულ ტანისამოსს ევროპულს, მუდამ პირველს ამჯობინებენ, როგორც მოსახდენად, ისე სარფიანობით.“ (გვ.7)

წიგნში იმ დროისათვის ჭრა–კერვის საქმეში გავრცელებული ფრანგული ზომებია წარმოდგენილი და მისადაგებულია სათანადო ქართული სახელიც. მკერავ ქალს წიგნში საუბარი აქვს ქართლურ, იმერულ და ევროპული ტანსაცმლის კერვის ნიმუშებზე.

ვასილ ბარნოვის არქივში დაცულია სოფიო სიმონიშვილის ერთი წერილი, რომელსაც ვთავაზობთ მკითხველს: „ბატონო ვასილ ზაქარიას ძევ! მოგიკითხავთ პატივისცემით თქვენი სახელობით. თუმცა თქვენ ხელი აიღეთ თელავზედ და, ერთხელაც აღარ მობრძანდით, მაგრამ ჩვენ ხშირად გიგონებთ. გთხოვთ მომიტევოთ, რომ წინათაც გაწუხებდით და კითხვებით და ახლაც თქვენ უნდა მოგმართოთ. გავიგე, რომ მაისში, თბილისში იმართება კრება ქართველ მასწავლებლებისა, სადაც უნდა გადასწყვიტონ, თუ რა წიგნები იხმარონ სკოლებში სექტემბრიდან და მე ვფიქრობ ჩემი ჭრა–კერვის წიგნი წარუდგინოთ მაგ კრებას და ვთხოვო, რომ მიიღონ იმ სკოლებში, სადაც ქართულ ენაზე ასწავლიან. თუ სკოლისათვის მიიღებენ, ფასდაკლებით მივცემ, თუმცა აქამდეც მიიღეს მასწავლებლებმა, რადგანაც ზაფხულობით, რომ მესამე გიმნაზიაში მართავდნენ მასწავლებლების კრებას ჭრა–კერვის სასწავლებლად იმათ სუნდუკოვას ქალი, როგორც ამორჩეულიუფროსი მასწავლებელი, თითონ ასწავლიდა იმათ ჩემს მეტოდაზე, მხოლოდ რუსულად უთარგმნიდა. მასწავლებელმაბევრმა გაიცნო ჩემი მეთოდი და თავიანთ სკოლაში შეტანისა და ქართულ ენაზედ სწავლისა. ამისათვის ჩემმა შრომამ ისე ვერ გააადვილა სწავლა, როგორც ეკუთვნოდა. გთხოვთ, მაცნობოთ, რას მირჩევთ, წარვუდგინო ჩემი წიგნი მაგ კრებას თუ არა, ან საჭირო იქნება ჩემი მანდ მოსვლა, თუ არა. ან საჭირო იქნება წიგნის გადმოგზავნა, მაცნობეთ მისამართი.

ამასთანავე გაახლებთ ლექსებს, რომლითაც თქვენ წინათ

სიამოვნებდით. დაიწერა 18 აპრილს, იმ დღეს, როცა აქ დიდი მიტინგი იყო. ხალხმა მთლად აქ მოიყარა თავი, თავად მე კი შინ გახლდით მარტო და ამ ლექსის წერით გავერთევი.

დავშთები თქვენი პატივისმცემელი ს. სიმონიშვილი29 აპრილი, ბულვარის ქუჩა, საკუთარი სახლი.“ამ წერილიდანაც აშკარად ჩანს, ის ფაქიზი

დამოკიდებულება, რაც სახელოვანი მწერალისა და ამ უბრალო მკერავი ქალს შორის სუფევდა. აშკარაა ისიც, რომ ჭრა–კერვის ქართული წიგნის შექმნის იდეა ვასილ ბარნოვიდან მოდის და მასვე ეკუთვნის ამ წიგნის ლიტერატურული დამუშავება.

mwerlis megobari - ambrosi xelaSvili

istoria

მეცხრამეტე საუკუნის ოთხმოციანი წლების სახელოვან ქართველ პედაგოგთა რიცხვს ეკუთვნის ამბროსი დავითის ძე ხელაშვილი, რომელსაც, როგორც ,,ივერიაში“ ვკითხულობთ ,,...არა მცირედი ღვაწლი მიუძღოდა საზოგადოების წინაშე“... (,,ივერია“1892წ).

ამბროსი ხელაშვილი დაიბადა ქალაქ თლავში. 1853 წელს იგი 9 წლისა შეუყვანიათ თქურმიშის ოთხკლასიან სამხედრო სასწავლებელში, სადაც მხოლოდ თავადაზნაურთა და მოხელეთა შვილები იზრდებოდნენ. ამ სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ კი საეკლესიო ხარჯზე მიიღეს თბილისის სასულიერო სემინარიაში, რომლის დამთავრების შემდეგ იგი შედის სასულიერო ს აკადემიაში და ა მთავრებს 1877 წელს, როგორც ,,საუკეთესო სტუდენტი“.

1879 წლიდან ამბროსი ხელაშვილი აქტიურად თანამშრომლობდა ჟურნალ–გაზეთებში. მისი კორესპონდენციები იბეჭდებოდა სამეგრელოდან, კახეთიდან, რომლებსაც საკუთარ გვართან და სახელთან აწერდა ფსევდონიმს: ,,ა.ხ“–ს.

1877 წლიდან ხელაშვილი მუშაობას იწყებს სამეგრელოში, სენაკის სასულიერო სასწავლებელში ზედამხედველად. როგორც ,, ივერიაშია“ მითითებული , რომ დიდი ყურადღება მიაქცია მოსწავლეთა აღზრდა–განვითარებას და სწავლას. მისი ნამოწაფრის თედო სახოკიას შეფასებით: ,,აკადემისტი ამბროსი ხელაშვილი თავის დროისთვის, მეტად განათლებული დ ა თავის სამშობლოს დიდად მოყვარული იყო.“ ( თედო სახოკია ,,ჩემი საუკუნის ადამიანები“, 1969წ, გვერდი 102 ). 1883 წლიდან სიცოცხლის ბოლო წლებამდე მოღვაწეობდა თელავის სასულიერო სასწავლებელში, სადაც მათემატიკას და გეოგრაფიას ასწავლიდა.

ხელაშვილი 14 წლის განმავლობაში უმწიკვლოდ მოღვაწეობდა პედაგოგიურ ფრონტზე და პარალელურად აქტიურად თანამშრომლობდა ქართულ და რუსულ ჟურნალ–გაზეთებში. მისი სტატიებიდან განსაკუთრებით საყურადღებოა ,,ათონის ბერ–მონასტერთა და იმათის მამულები საქართველოში“, რომელიც დაიბეჭდა გაზეთ ,,ნოვოე ობოზრენიეში“.

1892 წლის 8 თბერვალს, 39 წლის ახალგაზრდა მასწავლებელი მცირე ხნის ავადმყოფობის შემდეგ გარდაიცვალა. 10 თებერვალს კი დიდი პატივით დაკრძალეს თელავში, სადაც სიტყვა წარმოთქვეს: იოანე ნარეკლიშვილმა, ალექსანდრე ბარნოვმა, იოსებ მონადირიშვილმა და ვასილ ბარნოვმა.

იშვიათი მჭევრმეტყველებითა და ღრმა აზრით შემკული სიტყვა წარმოთქვა განსვენებულის ცხედართან ვასილ ბარნოვმა – იმჯერად თელავის სასულიერო სასწავლებლის მასწავლებელმა. აღნიშნული სიტყვა დართული აქვს გაზეთ ,,ივერიაში“ ამბროსი ხელაშვილის ნეკროლოგს, რომელიც აქვე მოგვყავს: ,, ადამიანის სულის არსებითი თვისება არის, ერთის მხრით, სურვილი ჭეშმარიტებისა , ძებნა სიმართლისა... აქ ის ჰბაძავს შემოქმედს, რომელიც არის თვით ჭეშმარიტება, თვით სიმართლე... ამის გამო, ადამიანი თავის სიცოცხლეში დაუღალავი მაძიებელია ცოდნისა და მეცნიერებისა: ის ცდილობს იპოვნოს ქყვეყნიერების ჭეშმარიტება, მოჰფინოს იმის ნათელი, რომ აქვე იგემოს სიახლე სამარადისო ნათლისა. რამდენადაც ადამიანის

avtori: giorgi javaxiSvili


გონება განვითრებულია, იმდენად უფრო ღირსია ის საუკუნო ბრწყინვალებისა, იმდენად უფრო დაახლოებულია იმასთან, ამისთვის ადამიანის მეცადიენეობა, რომ შეითვისოს სწავლა და გაავრცელოს ის –არის საზომი იმის ღირსებისა.

ამ მხრივ, აწ განსვენებულის ჩვენის მოძმისა და მეგობრის ამბროსი დავითის ძის სახელი დიადი ღირსია კეთილ–ხსენებისა; ის მუშაკი იყო ცოდნისა, ის სულითა და გულით სცდილობდა სწავლა–განათლების გავრცელებას...

სულის არსებითი თვისება, გარდა იმისა, არის სიყვარული და აქაც ის ჰბაძავს შემოქმედს, რომელიც არის თვით სიყვარული. ადამიანი თავის სიცოცხლეში ზრდის გულში და ავრცელებს თავის გარშემო უმანკო სიყავარულსა და სათნოებას, როგორც ძვირფას რასამე ნელსაცხებელს სურნელებას. რამდენადაც ჩვენი გული განვითარებულია სიყვარულში, არამც თუ მარტო მახლობელთდამი, არამედ ყველა ღვთის ქმნილებათამიც, იმდენად ის ღირსია მიუწვდომელის სიყვარულისა, რომელიც არის თვით შემოქმედი. იმდენად ის დაახლოებულია იმასთან; ამდენად სიყვარული და სათნოება არის მეორე საზომი კაცის ღირსებისა. ამ მხრივ აწ განსვენებული ჩვენი ძმა ამბროსი ღრსია კეთილ–ხსენებისა.

შეხედეთ, ამ მწარედ დაღონებულსა და თვალცრემლიანს ყმაწვილებს, ესენი განსვენებულის მოწაფენი არიან. მაგათი უმანკო ცრემლი ჰმონობს, რა კეთილი აღმზრდელი და მამა დაუკავრგავთ მაგათ, ესე მოულოდნელად და ესე უდროოდ. განა ჩვენ ყველას მწუხარება განსვენებულის სიკეთეს არ ჰმონობს?!

ახლა წარმოგიდგენთ რა დიდი, რა უზომო უბედურება და ვაებაა განსვენებულის მახლობელთათვის ეს დანაკარგი. აი, დამწვარი დედა მიცვალებულისა, რომელიც ღრმა დარდს მისცემია. ტირილი გმართებს შენ უბედურო დედავ განსვენებულისავ: შვილი კი არა თვალის სინათალე დაჰკარგე ... გმართებს გოდება და ტირილი შენც, საცოდავო მეუღლევ მიცვალებულისავ: დაუნდობელმა სიკვდილმა სამუდამოდ შემოსა შენი გული, აღელვებულს წყალს მისცა შენი წვრილი ობლები.

სატირალ აქვს მოზარდს თაობასაც. კარგი მასწავლებელი და მამა დაჰკარგეს მათ... სამწუხარო გვაქვს ჩვენც: ამხანაგი და განვითარებული მეგობარი წაგვართვა სიკვდილმა. სამწუხარო აქვს მთლად ჩვენს სამშობლოსაც: ჯერ ცოტა ჰყავს იმას განსვენებულისთანა განვითრებული მამულიშვილი.“

,,განსვენებულმა ამბროსიმ – მიუთითებს გაზეთი ,,ივერია“, თვისი კარგი კაცობითა და მტკიცე ხასიათით, აქ დიდი სიყვარული და პატიცისცემა დაიმსახურა,, რაიც იქაურმა საზოგადოებამ თვით დასაფლავების დღეს დაუმტკიცა.“ აქვე დეტალურად არის აღწერილი ამაგდარი პედაგოგის დაკრძალვის ცერემონიალიც.

TelavSi aRmoCenili xelnawerebi

1898 წელს თელავში, ერთი მეწვრილმანის დუქანში შეუნიშნავთ ქართული ხელნაწრები. ისინი ერთ ქართველ მამულიშვილს გამოურთმევია. იმჯერად თელავში მცხოვრები სახელოვანი პედაგოგისა და მწერლის ვასილ ბარნოვისათვის მიურთმევია, ასეთი სიტყვით: ,,გადასინჯეთ ეს რა წიგნებია...“–ო

ვასილ ბარნოვს დიდი ინტერესით გადაუთვალიერებია ხელნაწერების ეს შეკვრა და აღმოჩენილა: 1. ,,ყოვლად საზოგადო ისტორია“, ნაწილი პირველი 72 ფურცლიანი, დართული ჰქონია ორი სინქრონული რუკა. ,,განყოფილებები და თავები – წერს ვ. ბარნოვი, მსხვილი ხუცურით არის აღნიშნული წითელი მელნით, არა სჩანს საიდან არის ნათარგმნი, ან ვის გადაუწერია. ეტყობა ყდაში მჯდარა.“

მეორე ხელნაწერი ყოფილა ,,პოლიტიკა ლათინურისგან ელინურსა დიალექტსა უნგრეთის მთავრის ნიკოლოზ მავროკორდატოს მიერ გადმოღებული“, აღმწერის ცნობით, გადაწერილი ყოფილა 1824 წელს და 30 თავისაგან შედგებოდა, მაგრამ აქედან მხოლოდ 4 თავიღა ყოფილა ,,კატეხიზმო“,

აქვე აღმოჩენილა ,,ვეფხისტყაოსანი“, რომელსაც შოთა რუსთაველის სურათი ჰქონია დატანებული, მაგრამ ვეღარც სურათი მოუკვლევიათ და ფურცლებიც დაჰკლებია.

მეტად საინტერესო ხელნაწერი უნახავს ვასილ ბარნოვს ასეთი სათაურით: ,,მხითარ ყოვლად ბრძენისა მოძღვრისა სომეხთასა სევასტიელისა ქმნილი წიგნი მეთოდიკა სარგებლად ყრმათა სხოლი შინათა ქართლსა ხმასა ზედა გარდმოღებით. შრომილი ანტონის მიერ არხიეპისკოპოსისა ყოვლისა საქართველოისა დავითიან ბაგრატიონისა... წელსა ხორციელად შობიდგან სიტყვისა ღვთისა 1764 თვესა მეშვიდესა რიცხვსა 10.“ წიგნს წამძღვარებული ჰქონია ,, წინასიტყვაობა– ეპისტოლე, მიწერილი ანტონის მიერ არხიეპისკოპოსისა ყოვლისა საქართველოს დავითიან ბაგრატიონისა არაკლის მიმართ მეორისა, ძმისა თვისასა მეფის ყოვლისა საქართევლოისა.“

აღნიშნული ხელნაწრების აღწერილობისას, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალ ,,მაომბეში“(#9) ვასილ ბარრნოვს მოჰყავს ეს ეპისტოლე.

ანტონის ეპისტოლეში მრავალთა შორის წერია: ,,დროსა როსიასა შინა ყოფისა ჩემისასა ზემოხსენებულისათანა ფილიპე ხეცისა სომხეთსა გარდამოღებულად ექმნა რიტორიკაი ქართულად ყოვლად სამღვდელოსა ყოვლად დორიეთის ეპისკოპოსსა ნეკრესელსა ჩრქეზსა, რომელიცა დიდითარე ღვაწლითა გარდმოეღოყე და ჩვენ არა თუ უხმარყოფლად და წინააღმდგომად დორითეორისა რიტორიკაისა ვშვერით, რატა ჩევნითა ამით რიტორიკაითა განვაცუდეთმცა მისი; არამედ ამისათვის ვითარამდე იგი გრძლ არის და მოძღვართათვის წუუძე ფრიად სახმარ გარნა მოწაფეთთვის მოკლე უმჯობეს, რომლისა მოწმე არის პორფიროსისი ქმნილი იგი ხუთი ხმა მოძღვრება პერიპატული.

მიიღენ ესენი, უპატიოსნო წევრო, შენისა და თანამშრომელებითასა ერთობისაო და მეც ყრმათა შენთა შენითა სიბრძნესადმი ტრფიალებითა შეკრებილთა, რომელნიც შენთა მათ ოქროსფრად ბეჭთასაშუალოთა და ფრთეთა სიმაღლედ სიბრძნისადმი აღმყვანთა ქვეშე შეგიკრებიან. უბრძანე მოზღვართც და სხოლართც, რათა ლოცვასა ჰყოფდნენ ჩემ გალახვისათვის მრწემისა და ყოვლად უშესაბამოსა ძმისა შენისა.“ როგრც ანტონის ეპისტოლედან ჩანს, ეს წიგნი თელავში ითრგმნა და შედგა ყაიზმაშვილის დროს დოსათეოზ ჩერქეზიშვილის მიერ. წიგნს იყენებდნენ სასწავლო სახელმძღვანელოდ თლავის საფილოსოფოსო – საღვთისმეტყველო სასწავლებელში.

ზემოთ დასახელებული კრებული ბარნოვის ცნობით ,,წიგნი მთელია, ყდაში ზის... ეს წიგნი და კიდევ ბევრი სხვა ხოდაშნიდან წამოეღო ვაჭარს შვიდ აბაზ ნირიასი... წიგნები ახლა ჩვენთან არის. პატრონს ვთხოვე დაუთმოს ეს წიგნები ქართველობას საერო ბიბლიოთეკაში შესანახად, მაგარამ ჯერ პასუხი არ მიგვიღია.“

თელავში მოკვლეული ეს ხელნაწერები პირველად აღწერა ვასილ ბარნოვმა და შთამომავლობას შეუნახა მათზე ცნობები.შემორჩენილი მოგონებებიდან ირკვევ, რომ ჩამოსულნი სიძველეების მოკვლევით დაინტერესებულან. განსაკუთრებით ახლო დამოკიდებულება ჰქონდა მას ზაქარია ჭიჭინაზესთან, ექვთიმე თაყაიშვილთან, პოვლექტო კარბელაშვილთან და დავით კარიჭაშვილთნ.

gagrZeleba Semdeg nomerSi

T O P

postebifromUCNAURI.COM

faustis saxli


nafici qalwulebi anu samudamo qaliSviloba

faustis saxli


faustis saxliნაწკა


გამარჯობათ :) არც ისე დიდი ხნის წინ, პრაღაში არსებობდა სახლი, რომელსაც “ფაუსტის სახლს” უწოდებდნენ… დიდი ხნის განმავლობაში იქ არავინ ცხოვრობდა. ლაპარაკობდნენ, რომ ოდესღაც ზუსტად აქ ცხოვრობდა სახელგანთქმული ექიმი იოჰან ფაუსტი. მაგრამ ერთხელაც იქ ღარიბი სტუდენტი დასახლდა…ნეტავი ეს არ ექნა…

როგორც ცნობილია, გოეთეს ბოროტი გმირი- ნამდვილი პიროვნებაა. ეს ადამიანი ცხოვრობდა XVI საუკუნეში და გამოკვლევებს ატარებდა ფილოსოფიასა და მაგიაში. ამბობენ, რომ მაგიის ხელოვნებასაც დაეუფლა. ლეგენდების თანახმად, ერთხელ ბაზარში მან კვერცხებს უბრძანა და წიწილები მაშინვე გამოიჩეკნენ. მეორე შემთხვევისას ის ნავიდან წყალში გადავარდა, მაგრამ მისი ტანსაცმელი მშრალი დარჩა. ფაუსტის თანამედროვეები ამას ეშმაკთან კავშირს აბრალებდნენ.

სინამდვილეში, ფაუსტი არა ეშმაკთან, არამედ დემონებთან იყო კავშირში, რომლებიც გამოიძახა მაგიური წიგნის მეშვეობით. ერთ-ერთი მათგანი მეფისტოფელი იყო, რომელსაც ექიმი საკუთარ სულს შეჰპირდა, ბევრი სიამოვნების სანაცვლოდ. როდესაც დრო მოვიდა და მეფისტოფელი ესტუმრა ფაუსტს მისი სულის ჯოჯოხეთში წასაღებად, ფაუსტი არ დაიბნა და სხვადასხვა ჯადოების წარმოთქმა დაიწყო. მაგრამ ამან არ უშველა. ეშმაკმა მას ხელი სტაცა და ორივე ჭერიდან გაძვრნენ. იმ ადგილას კი დიდი ხვრელი გაჩნდა. მის გარემონტებას ცდილობდნენ, მაგრამ ღამით ახლად გარემონტებული თავის უწინდებურ მდგომარეობას უბრუნდებოდა.

მალე ხმები გავარდა, რომ სახლში ფაუსტის სული დაძრწის. შეშინებულმა მაცხოვრებლებმა ეს სახლი დატოვეს. ამ დროის შემდეგ, იქ აღარავინ ცხოვრობდა. გამვლელები ცდილობდნენ სახლისთვის გვერდი აევლოთ, განსაკუთრებით საღამოს.

ერთხელ სახლთან ღარიბმა სტუდენტმა ჩაიარა. წინა დღეს იგი გამოაგდეს ბინიდან გადაუხდელობის გამო და ახლა ეძებდა ახალ საცხოვრებელს, მაგრამ პრაღაში არავის უნდოდა ნისიად ბინის გაქირავება. ფაუსტის სახლის დანახვისას ახალგაზრდამ მაშინვე გაიხსენა მასზე მოყოლილი ყველა ლეგენდა, მაგრამ მაინც გადაწყვიტა შიგნით შესვლა: სახლს პატრონი არ ჰყავდა და მის გაგდებას ვერავინ შესძლებდა.

კიბეზე ასვლისას ახალგაზრდა დიდ კორიდორში აღმოჩნდა და ერთ-ერთი ოთახი შეაღო. ოთახი ნახევრად ჩაბნელებული იყო და შიგნით შავი ხის ავეჯი იდგა. სტუდენტი დივანზე დაჯდა და თვითონაც ვერ მიხვდა, როგორ ჩაეძინა. ღამემ

მშვიდობიანად ჩაიარა. დილით ახალგაზრდა მიხვდა, რომ ფაუსტის სულზე ლეგენდები უსაფუძვლო ჭორები იყო და სახლის თვალიერებას შეუდგა. რამოდენიმე ოთახის დათვალიერების შემდეგ ის შევიდა საძინებელში, ჭერში დიდი ხვრელი იყო და მიხვდა, რომ ფაუსტის ოთახში იმყოფებოდა.

მან ვერ გაბედა ვერაფრისთვის ხელის ხლება და ამიტომ სხვა ოთახში გადაინაცვლა. იქ ჭერზე ხის კიბე ეკიდა. ამ კიბეზე ასვლის შემდეგ სტუდენტმა სხვა ოთახში ამოჰყო თავი და უცებ აღმოაჩინა, რომ კიბე გაქრა.შეშინებული ოთახის ზღურბლზე გაჩერდა. ის ფართო იყო და ჭერზე ცის მნათობები და ზოდიაქოს ნიშნები ეხატა. ეს ფაუსტის სამუშაო ოთახი იყო.


მას შემდეგ, რაც კაბინეტი დაათვალიერა და წასვლა დააპირა, მის წინ უცებ ხის კიბე გაჩნდა და ის ქვევით ჩავიდა. ვესტიბიულში სტუდენტმა ახალგაზრდა ბიჭის ქანდაკება ნახა,რომელსაც დოლი ეჭირა. როგორც კი შეეხო ბიჭმა დოლზე დაკვრა დაიწყო. შეშინებული სტუდენტი სახლიდან გამოვარდა.

როდესაც უკან დაბრუნდა, ქანდაკებას დაკვრა შეწყვიტა. სტუდენტი ისევ კაბინეტში ავიდა და ქაღალდების დათვალიერება დაიწყო. შემთხვევით თვალი მოჰკრა შავი მარმარილოს ჭიქას- იქ ახალთახალი ვერცხლის ტალერი (ფულის მონეტა) იდო!

როგორ მოხვდა ეს მონეტა აქ, ამ სახლში, სადაც დიდი ხანია აღარავის უცხოვრია? დიდი ხანი ფიქრობდა ამაზე სტუდენტი. ის ხომ მშიერი იყო- ჯიბეში კი გროშიც არ ჰქონდა. ყოყმანის შემდეგ, ტალერი აიღო და ქალაქში გაემგზავრა. იქ საჭმელი და ყველა საჭირო ნივთი იყიდა, საღამოს კი უკან დაბრუნდა. კვლავ დივანზე ჩაეძინა და არც სული და არც ეშმაკი არ გამოსცხადებია.

მეორე დილას იმავე ჭიქაში ისევ იპოვა ტალერი, - ,,გუშინ იქ მხოლოდ ერთი იყო, მეორე საიდანღა გაჩნდა? ალბათ ექიმი ფაუსტი ან ვინმე სხვა მფარველობს” – იფიქრა სტუდენტმა. დღისით ისევ წავიდა, დახარჯა ფული და საღამოს ხურდითაც კი დაბრუნდა. მესამე ღამემაც მშვიდობიანად ჩაიარა. იმ დღიდან სტუდენტმა ამ სახლში დაიწყო ცხოვრება და ყოველდღე ტალერი ხვდებოდა ერთი და იგივე ადგილას. ხურდას გადადებდა ხოლმე და მალევე შეძლო ახალი კარგი ტანსაცმლის ყიდვა. მთელი დღეები იჯდა ფაუსტის კაბინეტში და წიგნებს კითხულობდა მაგიაზე.

ერთხელ მან თავისი მეგობრები დაპატიჟა. მხოლოდ რამოდენიმე ადამიანი მოვიდა. შემდეგ კიდევ დიდი ხანი უკვირდათ ის უცნაურობები, რაც იმ სახლში ხდებოდა: დოლზე დამკვრელი, მომღერალი ქანდაკებები, ჯადოსნური კარის სახელური, რომელიც ცეცხლს ისვრიდა და ა.შ.

მეგობრები აფრთხილებდნენ, რომ სახიფათოა ასეთი ცუდი აურის მქონე სახლში ცხოვრებაო. მაგრამ ის მხოლოდ იცინოდა პასუხად.

თანდათან სტუდენტი ძუნწი ხდებოდა. მისთვის უკვე ცოტა იყო 1 ტალერი დღეში- მას უნდოდა ბევრი, ბევრი ოქრო… თავისი მიზნის მისაღწევად მან გადაწყვიტა წიგნების მეშვეობით სულების გამოძახება.

ერთ მშვენიერ დღეს, როდესაც მეგობრებთან ერთად ქეიფობდა, დაიკვეხნა, რომ მალე ბევრი ფული ექნებოდა. იმ დღეს მეგობრებმა სახლამდე მიაცილეს, მაგრამ მან ისინი შიგნით არ შეუშვა. განაცხადა, რომ ამ ღამეს მნიშვნელოვანი საქმე აქვს. ამ დღის შემდეგ ის აღარასოდეს უნახავთ…

როდესაც რამოდენიმე სტუდენტი თავისი მეგობრის მოსაძებნად სახლში შევიდა, ის იქ არ აღმოჩნდა. ყველაფერი მიტოვებული იყო. საძინებელი ძალიან არეული, ეტყობა აქ ბრძოლა გამართულიყო. შეშინებულმა ახალგაზრდებმა ფაუსტის სახლი დატოვეს. არავის ეპარებოდა ეჭვი: საწყალი სტუდენტი ბოროტ ძალებს შეეკრა და იგივე ბედი ეწია რაც ფაუსტს.

nafici qalwulebi anu samudamo qaliSviloba ირი_ლეკვეიშვილი


გამიკვირდა როდესაც ქალიშვილობასთან დაკავშირებით ჩვენზე გაცილებით უარესი ტრადიცია აღმოვაჩინე, ეს ალბანეთში ხდება, უფრო სწორად ხდებოდა… და სხვათაშორის, არც ისე შორეულ პერიოდში, იმიტომ რომ მათი ერთი თაობა ახლაც ცოცხალია. მოკლედ, სჯობს გავეცნოთ ერთ ძალიან საინტერესო ტრადიციას, რომელიც კიდევ კარგი უკვე ნელ–ნელა დავიწყებას ეძლევა.

ალბანეთის გარკვეულ ნაწილებში, განსაკუთრებით კი ჩრდილოეთში თითოეულ ოჯახში მოქმედებს ეთიკის კოდექსი, რომელსაც კანუნს უწოდებენ. კანუნი სულაც არ ეხება კონკრეტულ რელიგიას, მისი მიმდევრები შეიძლება იყვნენ ქრისტიანები,მუსლიმანები და ა.შ. მაგრამ კანუნი თითოეული მათგანისთვის წმინდად ითვლება. კანუნის მიხედვით ოჯახი პატრიარქალურია, მემკვიდრეობა მთლიანად გადაეცემა მამაკაცს, ის განაგებს ქონებას და ქალი როდესაც თხოვდება აუცილებლად ქმრის ოჯახში გადადის საცხოვრებლად. ქორწინებაც მოწყობილია, ხშირად დაბადებისთანავე ხდება, ან მანამდეც, ან კიდევ ყმაწვილობაშივე.

ალბანური კანუნის მიმდევრებისთვის კაბა ადამიანის სქესის განმსაზღვრელი სიმბოლოა. აქ ორი სქესი არსებობს, ქალი და მამაკაცი, რომლებიც ერთმანეთისგან ჩაცმულობით განირჩევა. კაცებს აცვიათ შარვლები, უკეთიათ მაჯის საათები და ახურავთ ქუდები. ქალებს აცვიათ კაბები, უკეთიათ წინსაფარი, ახურავთ თავშალი და ზოგან პირბადესაც ხმარობენ. თუკი ქალს აცვია შარვალი, ის ითვლება და აღიქმება

მამაკაცად, ხოლო ქალს, რომელიც ხდება მამაკაცი, ეწოდება virgjinesha, ნაფიცი ქალწული.

რატომ ხდებიან ქალები მამაკაცები?

როგორც უკვე გავიგეთ ასეთ ქალებს ნაფიცი ქალწულები ჰქვიათ, იმიტომ რომ ისინი მართლაც დებენ ფიცს, იღებენ აღთქმას კანუნის წესების მიხედვით, რომ გახდნენ კაცები. ფიცის დადების დღიდანვე ქალი მამაკაცი ხდება (ძირითადად ადრეულ ასაკშივე ხდება აღთქმის დადება), ქალი იწყებს მამაკაცივით ჩაცმას, დადის მამაკაცურად, ლაპარაკობს მამაკაცურად, მუშაობს მამაკაცივით, ოჯახიც და გარშემომყოფებიც ექცევიან ისე,როგორც მამაკაცს. ის ვერასოდეს ვერ იქორწინებს და მთელი ცხოვრება მარტოხელამ უნდა გაატაროს. ასევე კანუნის მიხედვით ქალი შესაძლოა ზოგიერთ გარემოებაში მამაკაცად გადაიქცეს, მაგალითად აქამდე ავღნიშნეთ, რომ ხშირად ბავშვებს დაბადებისთანავე ნიშნავენ, ან პატარაობაში. თუ ქალი უარს განაცხადებს წინასწარ შერჩეულ საქმროსთან ქორწინებაზე, იგი ვეღარ გათხოვდება ვერავისზე. გაუთხოვარმა ქალმა კი რა უნდა ქნას? რით ირჩინოს თავი, როდესაც ქონება მამაკაცის ხელშია, ჰოდა ისიც იძულებულია ნაფიც ქალწულთა რიგებს საკუთარი ნებითვე შეუერთდეს. მეორე გარემოებად შეგვიძლია მივიჩნიოთ თავად ქალის ოჯახი. როდესაც ოჯახს არ ჰყავს ვაჟი და სულ გოგონები ჰყავს, შესაძლოა თავადვე აიძულონ გოგონა გახდეს ნაფიცი ქალწული. ამას რა თქმა უნდა თავისი


მიზეზები აქვს, ჯერ ერთი იმიტომ, რომ ვაჟი ოჯახის მმართველია, მხოლოდ მამაკაცებს გადაეცემათ მემკვიდრეობით ოჯახის სიმდიდრე, თუკი ვაჟი არ ჰყავთ მთელი მემკვიდრეობა დიდი რისკის ქვეშ დგება, რადგანაც ან რომელიმე გოგონას ქმრის ოჯახი მიიტაცებს უკანონოდ, ან კიდევ რომელიმე ნათესავი. ასე რომ არ მოხდეს ოჯახი თავადვე მოუწოდებს გოგონას გახდეს კაცი.

ნაფიცი ქალწულის პასუხისმგებლობები როცა ნაფიცი ქალწული ოჯახის სათავეში ჩასადგომ ასაკს მიღწევს, მას გარკვეული პასუხისმგებლობები უჩნდება, მაგალითად მონიტორინგი და ზედამხედველობა უნდა გაუწიოს ოჯახის სიმდიდრეს და შემომავალ თანხებს. უნდა დაიცვას ოჯახი კონფლიქტებისგან და სისხლიც აიღოს თუ საჭიროა. და უნდა

იყოს სტუმართმოყვარე, სხვათაშორის სტუმართმოყვარეობა ძალიან მნიშვნელოვანი რამაა კანუნის მიმდევართათვის.

ქამილ სტემაქამილი ერთ-ერთი ნაფიცი

ქალწულია, მას ახლაც კარგად ახსოვს ის დღე როდესაც ფიცის დადება გადაწყვიტა, მიუხედავად იმისა, რომ მას შემდგომ 80 წელზე მეტი გავიდა.


,,მამაჩემი გარდაიცვალა და ამით ჩემი ოჯახის კარიც დაიხურა იმიტომ, რომ სახლში მეტი მამაკაცი არ გვყავდა. ასე რომ, შევიჭერი თმა, მივიღე ფიცი და დახურული კარიც გაიხსნა... ხალხი პატივს მცემს და ხელსაც მართმევს, ისევე როგორც კაცებს. მაგრამ როცა ჩემი ხმა ესმით და სახეზე მაკვირდებიან, ხვდებიან რომ ქალი ვარ. ”

ქამილი მამაკაცთა საზოგადოებაში თავს მშვენივრად გრძნობს, ხუმრობს კიდევაც თავის ნაფიც ქალწულობაზე და ფიქრობს, რომ ძალიან კარგი ცხოვრება აქვს, არაფრით არაა უკმაყოფილო.

დიანა რაკიფი, 56 წლისდიანა 8 წლის იყო, როდესაც

ნაფიცი ქალწული გახდა. იგი ამაში იმდროინდელ ყოფას ადანაშაულებს და ფიქრობს, რომ კაპიტალიზმმა და დემოკრატიამ დაუნგრია ცხოვრება. იგი წარმოშობით ერთ-ერთი სოფლიდანაა, რომელიც ალბანეთში, კოსოვოს საზღვართან მდებარეობს. როდესაც მისი 3 ძმა გარდაიცვალა, ოჯახი იძულებული გახდა დიანა ნაფიც ქალწულად გაეშვათ. 12

ბავშვიან ოჯახში დიანა ყველაზე უფროსი იყო, მან მართლაც იკისრა თავის თავზე მამაკაცის მძიმე მისია და ფიცი დადო. დიანა ამბობს, რომ ქალების ცხოვრება იმ პერიოდში არც ისე დალხინებული გახლდათ, სამაგიეროდ ნაფიცი ქალწულები იძენდნენ თავისუფლებას, მაგრამ ეს თავისუფლება სულაც არ გახლდათ ტკბილი, რადგანაც მძიმე ,,ხარკის” წყალობით იყო მოპოვებული. მათ ეკრძალებოდათ ყველანაირი სექსუალური კავშირი, ეკრძალებოდათ ქორწინება და ეკრძალებოდათ საკუთარი პიროვნების გამოჩენა, ანუ ქალობა!დიანა ჯარში 6 წლის განმავლობაში ასწავლიდა ქალებს ბრძოლას. მას უკვე ძალიან აქვს გამჯდარი მამაკაცური მანერები, ლაპარაკშიც, ქცევაშიც, ამჟამად კი დაცვად მუშაობს.

ამბობენ რომ ამჟამად მხოლოდ 30-40 ნაფიცი ქალწულია შემორჩენილი... ძველად თურმე ფიცის დარღვევის შემთხვევაში მათ სიკვდილით დასჯა არ ასცდებოდათ, ახლა კი ამით მათ რა თქმა უნდა არავინ ემუქრება, მაგრამ ტრადიციას იმდენად აქვს გამდგარი ფესვები მათ გულებში, რომ მაინც არ არღვევენ...

MO

NST

RUATIO

N. C

OM


ვარიაციები რეალობის შესახებ-Iელდოტრინი


ჩვენ ბევრს ვეწეოდით და ვუსმენდით ნიქ ქეივს, ბევრსაც ვსვამდით და ვლაპარაკობდით მუსიკასა და ფილოსოფიაზე. ორივეს გვეძინებოდა, ორივეს გვეზარებოდა და უბრალოდ თავის გამოსაფხიზლებლად ვსვამდით. ხუთიოდე ჭიქის შემდეგ სადღაც გაქრა ჩეჩნურ-რუსული კონფლიქტი, მას მიჰყვნენ პრეზიდენტები მსოფლიოს მასშტაბით, ტერორისტები და პარლამენტის შენობები. კიდევ ორი ჭიქაც და აღარსად იყო ატომური ბომბებისაგან დატოვებული ორმოები, დაშლილი ოზონის შრე, აბორტები. სამი ჭიქაც და საბოლოოდ გამოვფხიზლდით, აჭრელებული სამყარო მდარედ გათეთრდა. ვხედავდით ყოველ წვრილმანს, არსებობის სიდამპლეში ჩამარხულ ყოველ ემოციასა და ინსტინქტს. სიფხიზლე ხანმოკლეა და გვარიანი თანხაც ჯდება, არადა კვირაში ერთხელ მაინც თუ არ გამოვფხიზლდოთ, ილუზიებს რეალობად ვაქცევთ, ზმანებებს პატარ-პატარა ნაგლეჯებად დაყოფილი დედამიწის შესახებ გულუბრყვილოდ ვუჯერებთ და მათ ქვეყნებსა და რესპუბლიკებს ვარქმევთ. მთელი არსებით ვერთვებით წარმოდგენითი პარლამენტების წარმოდგენით პოლიტიკაში. ვიჯერებთ რომ ადამიანები კვდებიან, რომ მათ კლავენ. ვკარგავთ ჭეშმარიტ რეალობათა ზუსტ რიცხვს და ერთერთ მათგანს-ყველაზე მახინჯსა და უსუსურს ვათარიღებთ, აღარ გვაინტერესებს რამდენად სწორია იგი. ვაშენებთ ცივილიზაციებს ასანთის კოლოფებით და თუ ხანდახან, კვირაში ერთხელ მაინც არ გამოვფხიზლდით, შეგუების პროცესი იწყება. შემდეგ სიფხიზლეს სიმთვრალედ ვთვლით, ილუზიებს კი რეალობად. სინამდვილეში ყველაფერი წარმოდგენითია, რეალურია მხოლოდ გრძნობები, ცრემლები და ტკივილი. რეალურია აგრეთვე სიყვარულიც, აი მისი განზოგადება კი უკვე ილუზიაა, რეალურია ტკივილი ოღონდ არა ის მიზეზები რომლებიც მას იწვევენ. მსოფლთმხედველობის სწორი ხედვა კი სწორედ ის არის, რაც ჭეშმარიტ რეალობას იმიტაციისაგან განასხვავებს. ხედვა რომელიც განზოგადებასა და ინდივიდუალიზმს შორის მყარ ხიდს დებს და არცერთს არ ეხება მეორეზე მეტად ან ნაკლებად.აზროვნების ფსევდო-მეში შექმნილი ხუხულები ყოველთვის ინგრევიან მსგავსი მსოფლთმხედველობის წინაშე. და ჩვენ როდესაც ვფხიზლდებით ვერ ვხედავთ მიზეზებს, რომელთა გულისთვისაც მოვკლავდით, რადგან მსგავსი მიზეზები არ არსებობს და არც არსებულა. მხოლოდ ჩვენი დამახინჯებული გონების აღქმა აძლევს არსებობის უფლებას ისეთ იმიტაციებს, რომლებიც ერთი შეხედვით მიზეზებად გვესახება. მათ გარეშე კი რჩება სრული ჭეშმარიტება, აბსოლუტური, მათემატიკურად ზუსტი რეალობა რომელიც ნებისმიერი ობიექტივის ფოკუსში უცვლელი და მყარია. ფასეულობების გადაფასების მცდელობა უკვე შეცდომაა, რადგან თავად ფასეულობათა შექმნის საჭიროების შექმნა, იმიტაციური ილუზიაა. ჩვენ თავად შევქმენით სისუსტე საკუთარ მოდგმაში და ეს ორივემ ვიცით. ეს კი იმიტომ გავაკეთეთ რომ ჩვენი ფსიქიკა ბევრად სუსტი გახდა ინტელექტის ზრდასთან ერთად. ამან განაპირობა სრულყოფილებისაგან გაქცევის მანიაკალური მოთხოვნილება და ახლა შუაში გავიჩხირეთ, საწყისი წერტილის პარალელურ პოლუსზე, ვერც წინ მივდივართ და ვერც უკან, ხდება რომ ხანდახან, მხოლოდ ხანდახან ჩვენ რამდენიმე ნაბიჯს ვდგამთ წინ ან უკან და ნებისმიერ შემთხვევაში ვუახლოვდებით ამ წერტილს მაგრამ ხშირად ეს კვირაში მხოლოდ ერთხელ ხდება და ისიც გვარიანი წარმოდგენითი თანხა ჯდება, რომლის გარეშეც წარმოდგენითი შიმშილი მოგვკლავს.

seqtemberi 2011

Telavis socialuri qseli

www. Telaveli. ge

Telavi internetSi

TS-15

Documents

Transcript of TS-15