Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... ·...

92
Trichinella spiralis ve diğer doku nematodları Prof.Dr. Salih KUK

Transcript of Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... ·...

Page 1: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Trichinella spiralis ve diğer doku nematodları

Prof.Dr. Salih KUK

Page 2: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

2 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 3: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

AMAÇ: İleriki dönemlerde görülecek klinik derslere temel teşkil edecek paraziter ajanlarla ilgili temel bilgilerin öğrenimi… ÖĞRENİM HEDEFLERİ: Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek…

Amaç ve Öğrenim Hedefleri

3 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 4: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Parazit ve Önemi Morfoloji Hayat döngüsü Epidemiyolojisi Patogenez Klinik Tanı Tedavi Korunma / Kontrol

Ders Akış Şeması

4 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 5: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

• İzmir’e turistik amaçla gidiyor Çiğ köfte yeme sonrasında 3 gündür devam eden Halsizlik, kas ağrısı, karın ağrısı, ishal

HASTA 28 yaşında erkek

TANI ?

5 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 6: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erkek ve dişisi var

» Erişkini, insan ince bağırsağında Bağırsak nematodları » Larvası, kaslarda yerleşir Doku nematodları

» İnsan, hem ara hem de son konak

» T.spiralis » T.pseudospiralis » T.nativa » T.nelsoni » T.britovi

Trichinella Türleri

6 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 7: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Normal konak zinciri: Domuz – domuz – domuz İnsan ve diğer omurgalılar Karnivor (etçiller) ve kemiriciler T.spiralis, insan vücudunda yerleşen en küçük nematodlardan biri Erkek: 1.5mm, spikülü yok arka ucunda 2 çift konik papilla Dişi: 3-4mm, genital organları tek Vivipar (larva doğurur)

Hayat Döngüsü

TANI?

7 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 8: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» T.spiralis, domuz, at gibi hayvanların kaslarında yerleşir

» İnsan, T.spiralis larvalarını içeren domuz eti (at, ayı) gibi etleri yemesiyle enfekte olur

» Larva, kapsülün midede erimesi üzerine serbest kalır

» İnce bağırsakta 48 saat içinde erişkin erkek ve dişiler oluşur

» Çiftleşme ve dişi bir hafta sonra larva doğurmaya başlar

» Erişkin T.spiralis ’in insan vücudundaki ömru 1 ay

» Bu süre içinde dişi 500 kadar larva doğurur

Hayat Döngüsü

8 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 9: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Dişinin doğurduğu larvalar dolaşımla; » miyokard, beyin, BOS gibi çeşitli organlara » çizgili kas liflerine

» Kas hücreleri, nurce cell (hemşire hücre)

» Kas lifleri ve kas hücreleri

» miyofilamentlerini kaybeder » çekirdeği büyür » düz ER artar » mitokondriyumu dejenere » kollajen miktarı artar

Hayat Döngüsü

9 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 10: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Kist (kapsül) denilen bu oluşumlar en sık nerelerde bulunur » Diyafragma » interkostal » dil » boyun kaslarında

» Kapsül şeklindeki bu yapı içindeki larva;

» yıllarca canlı kalabilir

» coğunlukla 6-11 ay sonra kalsifiye olur

Hayat Döngüsü

10 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 11: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Trichinella spiralis, etoburların bir parazitidir » Aslında otobur olan domuzların, et yemesi,

» Parazite karşı; yaş, ırk ve cins ile ilgili bir direnç söz konusu değil

» Enfeksiyon sonucunda kişilerde bir bağışıklık gelişmektedir

» Her yıl 10 bin olgu

» Et yeme » Dini ve kültürel değerler

Epidemiyoloji

11 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 12: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Dünyadaki en büyük salgın:

» 2004 yılında

» 1166 kişide

» Trichinella britovi

Epidemiyoloji

12 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 13: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Trichinellosisde 4 epidemiyolojik döngüden bahsedilebilir:

1. T.spiralis evcil tip 2. T.spiralis ve T.britovi silvatik-ılımlı zon tipi 3. T.nelsoni silvatik-tropikal varyasyon 4. T.nativa silvatik-arktik tip Kutuplarda araştırma yapan bilim insanları ölümleri trichinellosise bağlı olduğu, Londra’da müzede saklanan ayı eti 50 yıl sonra Trichinella larvalarının saptanması

Epidemiyoloji

13 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Silvatik: Ormanlarda, vahşi hayatın içerisinde yaşayan hayvanlarda oluşan.

Arktik: Kuzey kutbuna ya da kuzey kutup bölgesine ait.

Page 14: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Kuluçka süresi; 1-45 gün (ortalama 9 gün)

» Patoloji: » Bağırsak yerleşimi » Doku yerleşimi

» Bağırsak yerleşimi:

» baş ağrısı, » bulantı ve kusmaya » İshal (bol ve sulu) 2-3 hafta süren

» Dişinin larva doğurması ile birlikte: eozinofil, nötrofil ve lenfosit

infiltrasyonu ve enflamasyon görülür

» Larva lenf damarları ve kapillere girer

Trichinellosis

14 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 15: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Larvalar dolaşımla çeşitli organlara gider » Kalp kası » beyin ve BOS olmakla birlikte » c izgili kas liflerine yerleşir

» 7.gün sonrası

» ödem (özellikle yüz) » anjin » bronşit » pnömoni » plevra ve perikard inflamasyonu » deri döküntüleri » tırnak altlarında kanamalar » eozinofili (%60-85)

Trichinellosis

15 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 16: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» İlerleyen dönemde kas ağrıları

» Çeşitli organlarda ağrılar

» Hastalığın şiddeti, larva sayısı ile orantılı

» Nadiren, menejit, ensefalit

» ÖLÜM olabilir

Trichinellosis

16 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 17: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Öykü (çig domuz veya av eti yeme öyküsü)

» Klinik belirtiler

» Kesin tanı: bağırsak dönemi » doku döneminde kas biyopsisi (9.gün..)

» Serolojik testler (ELISA, Western blot)

» Xenodiagnosis (Otopsi materyali hamster veya sıçanlara)

» PCR ve multiplex PCR

Tanı

17 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 18: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Yatak istirahati

» Mebendazole, albendazole, » Thiabendazole, diethyl- carbamazine

» Analjezik ve destek tedavisi

» Kortikosteroid tedavisi (20-60 mg)

» Alerjik reaksiyonlarda » kalp ya da merkezi sinir sistemi tutulumu

Tedavi

18 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 19: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Eğitim

» Hayvan kesimlerinin kontrol altına alınması

» Kaçak domuz kesiminin önlenmesi

» Etlerin çig ya da az pişmis olarak yenmemesi,

» -40 0C’de şoklama ile dondurulması

» 77 0C’de en az 10 dakika pişirilmesi

Korunma

19 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 20: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Dracunculus medinensis

Page 21: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Orta Afrika, » Yemen, » Hindistan, » Pakistan, » Güney Amerika ülkelerinde

» DSÖ eradikasyon programları; » 1986 3.5 milyon » 2012 542, » 2014 126 (%56’sı Güney Sudan’da)

Dracunculus medinensis (Medine solucanı)

21 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 22: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Hayat döngüsünu iki konakta tamamlar; » Omurgalı konak » Omurgasız konak krustaselerden Cyclops türleri

Konak zinciri: insan (bazı omurgalı canlılar)-Cyclops-insan Kedi, köpek, at, sığır, maymun

Hayat Döngüsu

22 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 23: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erkek, 1.2-4 cm x 0.4 mm

» Dişi, 1m den uzun x 0.5-1.7 mm

» İnsanda, deri ve subkutanöz dokularınına yerleşir (ayak ve bacak)

» Vezikül » Pistül

» Parazit uterusundan larvalar çevreye (su ve çamur) yayılır

» 3-6 gün yaşayabilir

» Larvalar cyclopslar tarafından yutulur

Hayat Döngüsü

23 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 24: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» İnsana enfeksiyon bulaşması;

» D.medinensis ile enfekte cyclopsları içeren suların içilmesi

» Larvalar bağırsakta serbest kalır

» Erkek ve dişi parazit çiftleşir

» Uterusunda larva bulunan dişi konak yüzeyine göç eder (1 yıl)

Hayat Döngüsu

24 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 25: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Kaynak; vücudunda paraziti taşıyan insanlar ve hayvanlardır

» Konağın yaşı, ırkı ve cinsiyeti onemsiz

» En sık olarak 30-40 yaşlarında

» Hava sıcaklığının yükselip su kıtlığının olduğu,

» kişilerin kuyu ve sarnıc sularını içmek zorunda kaldığı yıllarda

dracunculiosisin insidansı yükselir

Epidemiyoloji

25 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 26: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» İnkübasyon süresi 10-14 ay

» Ürtiker, ateş, baş ağrısı, intestinal şikayetler görülebilir » Eozinofili (%1-63)

Vezikül ve püstül

(Parazitin deri yüzeyine çıkması sonucu)

» Sık olarak, bacak ve ayaklarda, kollarda

» Nadiren karın bölgesinde, skrotumda, sırt, yüz ve peniste

Dracunculiosis

26 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 27: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Vezikül yeda pistülde,

Paraziti yada larvasını görerek

Tanı

27 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 28: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Tedavide asıl amaç: » Parazitin bulunduğu yerden

çıkarılması / öldürülmesi

» Bir tür makara yöntemi

» Sekonder enfeksiyonlar

» Antihelmintik tedavi (thiabendazole, niridazole) ?

» Korunma: » Aktif enfeksiyonluların tedavi/ suya

girişlerin engellenmesi

» Cyclopslarla mücadele

Tedavi ve Korunma

28 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 29: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Capillaria hepatica

Page 30: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Aslında kemirgenlerin, özellikle de ratların parazitidir

» Fakat nadiren insan karaciğerinde de yerleşebilir ve

capillariosise neden olur

» Dünyada 4. olgu, Türkiye’de ilk olgu

Capillaria hepatica

30 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 31: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Capillaria hepatica morfolojik olarak

T.trichiura’ya benzer » uzunluğu 4-12 cm arasındadır

» Yumurtaları T.trichiura’a benzer,

» kabuğun iki tabakalı oluşu, » bu tabakalardan dıştakinin çizgili

görünümu ve » iki uçtaki tıkaçların daha az belirgin

olmasıyla ondan ayrılır

Capillaria hepatica

31 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 32: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Karaciğer parankim dokusuna bırakılan bu yumurtalar; » Enfekte hayvanın bir başka hayvan tarafından yenilmesi

sonucu onun dışkısı ile dışarı atılır » Diğer bir yol ise, enfekte hayvanın ölüp parçalanması sonucu

serbest kalan yumurtaların toprakta gelişmesidir

» Enfektif bu yumurtalar insan veya diğer konaklar tarafından

bulaşlı yiyecek-içeceklerle ağızdan alınınca, » bağırsakta açılır » larva dolaşımla veya direkt olarak peritonu geçerek

karaciğere gelip yerleşir ve olgunlaşır » Larva nadiren akciğerlere, beyin, böbrek ve deriye de

gidebilir

Capillaria hepatica

32 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 33: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Karaciğer parankiminde yumurtalar; » Apse ve nekroz » Parazit etrafı lökosit ve eozinofil tabaka ile çevrilir

» hepatomegalie » eozinofili » hiperglobulinemi

» Tanı; otopside veya karaciğer biyopsisi ile konur

» Tedavi; 3 gün, 500mg/gün oral thiabendazole önerilmektedir

Capillaria hepatica

33 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 34: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

ÖZET

Bölüm Sonu Kavrama Soruları

34 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 35: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

ÖZET

Bölüm Sonu Kavrama Soruları

35 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 36: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

• İzmir’e turistik amaçla gidiyor Çiğ köfte yeme sonrasında 3 gündür devam eden Halsizlik, kas ağrısı, karın ağrısı, ishal

HASTA 28 yaşında erkek

TANI : Bizim için önemli ipuçları neler?

36 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 37: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

KAYNAK KİTAP Saygı’nın Temel Tıbbi Parazitoloji’si. Süleyman YAZAR, Salih KUK, Özlem MİMAN, Gülendame SAYGI Erciyes Üniversitesi Yayınları No:206. Kayseri, 2016. KAYNAKLAR ve İLERİ OKUMA ÖNERİLERİ • Trichinella spiralis • Dracunculus medinensis

KAYNAKLAR

37 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 38: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Filaryal parazitler

Prof.Dr. Salih KUK

Page 39: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Wuchereria bancrofti

Loa loa

Brugia türleri

Mansonella türleri

Onchocerca volvulus

Dirofilaria türleri

Filaryal parazitler

39 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 40: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

• Alanya’da yaşıyor Son 1 yıldır artan

Scrotum ve bacağında şişlik, bacak derisinde kalınlaşma

HASTA 55 yaşında erkek

TANI ?

40 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 41: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erişkini insanın lenf sisteminde

» Mikrofilaryası ise kanda yaşar

» Hayat döngüsünü; insan ve Culex cinsi sivrisineklerin vücudunda

Fil hastalığı

Bankroftian filariasis

Wuchereriosis bancrofti

Wuchereria bancrofti

41 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 42: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Tropikal ve subtropikal Asya ve Afrika » Karayipler » Batı Pasifik » Güney Amerika

» 73 ülkede 120 milyondan fazla insan etkilenmekte

» Türkiye’de Alanya yöresinde sporadik vakalar

Wuchereria bancrofti

42 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 43: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erişkin W.bancrofti, » beyaz renkte » küçük » kütikülu düz » ipliksi bir nematod

» Bas, hafifçe şişkin ve iki sıra halinde dizilmiş küçük papillalarla

çevrilidir » basit bir ağız yapısına sahip » bukkal boşluk yok

Wuchereria bancrofti

43 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 44: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erkek parazit; » yaklaşık 4 cm x 0.1 mm » arka ucu karın tarafına doğru keskin bir şekilde

kıvrılmıştır » üc çift sapsız ve büyük papilla » 12 saplı (pedunculate) papillası (8 preanal, 4 postanal) » bir kuyruk alaesi (dar ve çok belirgin olmayan) » iki spikülu (uzunluk ve morfolojileri farklı ) » gubernakulumu (hilal şeklinde bir) vardır

Wuchereria bancrofti

44 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 45: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Dişi parazit; » 8-10 cm x 0.3 mm çapındadır; » vulva servikaldir » üreme sisteminin çift (vulva ve vajina haric) » Vivipar » Kınlı mikrofilarya

» 250 μm uzunluk,7.5-10 μm çapında » ön uçları bariz bir şekilde yuvarlaktır » arka uc ise sivrilmiştir

Wuchereria bancrofti

45 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 46: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereria bancrofti mikrofilaryasının kanda görülmesi

Nokturnal periyodisite

(gündüzleri ic organlara çekilip, geceleri periferik kanda)

» Kan dışında » hidrosel sıvısında » lenf içeren idrarda da larvalar görülebilir

Wuchereria bancrofti

46 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 47: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» W.bancrofti mikrofilaryaları bulunan insanlardan » Culex cinsi sivrisinek türlerinin dişileri

» Culex; » sindirim sisteminde ve göğüs kaslarında başkalaşır » fakat çoğalmaz » önce kalınlaşır bir sucuk halini alır (sucuk donemi) » sonra larvanın vücudu tekrar uzar ve incelir, olgunlaşır » vücut boşluğuna » hortuma geçip yerleşir (yaklaşık 2 hafta)

Wuchereria bancrofti

47 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 48: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Culex kan emerken insan bulaştırır » Lenf damarlarına girer ve olgunlaşırlar » Erkek ve dişi parazit çiftleşir » Dişi, larva doğurmaya başlar » Parazitin bulaşması kanda mikrofilaryaların görülmesi (9 ay)

» W.bancrofti ’nin konak zinciri; insan-Culex-insan

Wuchereria bancrofti

48 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 49: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Epidemiyoloji » Tropikal ve subtropikal bölgeler (41 kuzey -28 güney paralelleri)

Akdeniz ülkeleri; » İspanya » İtalya » Makedonya » Türkiye

» Kaynak; Vucudunda bu paraziti taşıyan insanlar

» Culex için uygun ortamlar

Wuchereria bancrofti

49 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 50: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Epidemiyoloji » Culex fatigans (Türkiye için vektör)

» Anopheles, Aedes ve Mansonia cinsi sivrisinekler de

» En sık 20-30 yaş erkeklerde » İleri yaşlarda daha az ( bağışıklıkla ilgili)

Wuchereria bancrofti

50 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 51: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereriosis (Bankroftian filariasis) » Genis bir Klinik spektrum

» En yaygın klinik; asemptomatik mikrofilaremik durum » (10.000/ml nin üzerinde)

» Bulaşmadan sonraki ilk donemler;

» hafif ates » halsizlik » geçici lenfatik inflamasyon gibi nonspesifik

Wuchereria bancrofti

51 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 52: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereriosis (Bankroftian filariasis) » Parazitin olgunlaşması

» Tıkayıcı ve allerjik etki » Ateş, lenfanjit ve selilüt

» Filaryal selülit farklıdır

» En sık; bacaklar, scrotum etkilenir

Wuchereria bancrofti

52 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 53: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereriosis (Bankroftian filariasis) » Scrotum » 10 kg veya daha fazla » Orşit, epididimit ve sperm kordonu (funiculus spermaticus)

varisleri » lenfosele (çoğunlukla tek taraflı)

» Lenf varisleri üriner kanalın herhangi bir kısmına açılırsa,

» idrarla lenf atımı yani şilüri (chyluria), » tunica vaginalise açılırsa şilosel (chylocele), » plevra boşluğuna açılırsa şilotoraks (chylothorax)

» Kadınların (labium major)

Wuchereria bancrofti

53 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 54: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereriosis (Bankroftian filariasis)

» Filariasisin son aşaması (elefantiyazis)

» ekstremitelerde persistan lenfödem ve

» genital bölgede lenfatik yetmezlik

» hidrosel ya da alt ekstremitelerde

ödeme bağlı

» “fil bacağı” görünümu oluşur.

Wuchereria bancrofti

54 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 55: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Wuchereriosis (Bankroftian filariasis)

» Elefantiyazis gelişmis kronik dönem hastaların kanında genellikle mikrofilarya görülmez

» Bir veya iki bacak » skrotum » memeler » vulva büyür, genişler » derinin yapı ve morfoloji yönünden

değişip fil derisine benzer

Wuchereria bancrofti

55 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 56: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tropikal Pulmoner Eozinofili (TPE)

» Mikrofilaryaların ve parazit antijenlerine karşı » alerjik ve inflamatuar reaksiyon

» inatçı hipereozinofili (IgE), » öksürük (nokturnal) » az miktarda balgam çıkarma, » rekürren nokturnal wheezing » ates, » kilo kaybı » adenopati » Kan veya BAL sıvısında antifilaryal antikor seviyesi yükselmiştir

» Tedavi edilmezse, kronik, interstisiel pulmoner fibrozis

» DEC tedavisine iyi cevap verir

Wuchereria bancrofti

56 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 57: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Endemik bölgelere seyahat sonrası

» Tropikal Pulmoner Eozinofili (TPE)

» splenomegali

» adenopati

» geçici pulmoner infiltrasyon

» hipereozinofili (Meyers ve Kouwenaar Sendromu)

Wuchereria bancrofti

57 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 58: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tanı » Ön tanı, klinik » Radyolojik tanı

» Lenfosintigrafi » Ultrasonografi

» Proteinüri ve/veya hematüri (mikrofilaremili kişilerin yaklaşık

%40’ında)

» Kesin tanı; kanda mikrofilaryaları görülmesiyle

Wuchereria bancrofti

58 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 59: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tanı » Mikrofilaryalar

nokturnal periyodisite gösterir

» Kan örneği (22.00 - 02.00 arasında)

» Mikrofilaryaların

ayırımı

Wuchereria bancrofti

59 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 60: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tanı

» Mikroskopi düşük sensitivite ve spesifite

» DSÖ, antifilarial antikor tespit önermekte

» Moleküler testler

» PCR

» Real-Time PCR

Wuchereria bancrofti

60 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 61: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tedavi » Dietilkarbamazindir (Hetrazan) » Ivermectinin » Kombinasyon tedavisi %99)

» Cerrahi yaklaşım

Korunma » Culex vektörle mücadele

Wuchereria bancrofti

61 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 62: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Batı ve Orta Afrika’da (yağmur ormanları) Kongo’da endemik

» Erişkini insanda, deri altı dokularda yaşayıp göç eder

Loa loa (Afrika Göz Solucanı)

62 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 63: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Konjuktiva (Afrika göz solucanı)

» Deri altı dokular

» Kesin konağı; insan ve babunlar » Ömrü 4-17 yıl

» Erkek; 2-3.5 cm x, 0.35-0.43 » Dişi, 4-7 cm x 0.5 mm

Loa loa

63 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 64: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Mikrofilarya kanda bulunur » diurnal periyosite gösterir

» Mikrofilarya, 25-300 μm, kılıflıdır

» Bu parazitin ara konağı ve vektöru; Chrysops cinsi sinekler

» Hayat döngüsü; » Sivrisineğin enfekte kişilerden kan emerken

mikrofilaryaları da almasıyla başlar » mikrofilaryalar başkalaşır ve gelişir (10-12 gün)

Loa loa

64 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 65: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Crhrysops kan emmesi sırasında insana enjekte edilir » Subkutanöz dokuda ağrısız göç (1cm/dk)

» Vücutta lokal-geçici-gezici subkutanöz şişmeler görülebilir

» Vücudun parazite karşı reaksiyonu » 5-20cm çapında ağrısız » yüzde göz kenarında, » göğüs, » eller » önkol üzerinde

» Kalabar (Calabar) ödemi

Loa loa

65 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 66: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Eozinofil seviyesi %50-70’i olabilir

» IgE yüksek

» Tipik bir lenfadenit görülür

» Hastalığın en sık rastlanan belirtileri; » halsizlik, » kaşıntı » kas ağrıları

Loa loa

66 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 67: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tanı

» Klinik (kalabar ödemi)

» Eozinofili yüksekliği

» Korneada parazitin görülmesi

» Gün ortası/öğle sonu alınan kanda: mikrofilarya

» Ultrasonografi

» Kandan moleküler testler (PCR)

Loa loa

67 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 68: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tedavi » Parazit cerrahi olarak çıkarılmalı

» DEC (21 gün), erişkin ve mikrofilaryalara etkili » Ivermectin, sadece mikrofilaryalara etkili » Mebendazol

Korunma » Vektör kontrolü » Koruyucu giysi önemli

Loa loa

68 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 69: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Morfolojisi ve hayat döngüsü, W.bancrofti’ye benzer

» Erkek, yaklaşık 23 mm » Dişi yaklaşık 55 mm uzunlugunda

» Ara konak ve vektör daha çok Mansonia cinsi iken;

» Culex, Anopheles ve Aedes cinsi sivrisinekler de

» Mikrofilaryası kanda bulunur » kılıflıdır » arka ucunun morfolojisi

Brugia Türleri

69 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 70: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Nokturnal periyodisite gösterir » Subperiyodik bir suşu da mevcuttur

» Nokturnal suş, (insan) konak-spesifiktir » Subperiyodik suş, sadece insanları değil

» kedi, makak ve yaprak maymunları

» B.malayi; » Çin, Japonya, » Tayvan, Malezya, » Endonezya ve Hindistan

» B.timori; » Timor, Endonezya

Brugia Türleri

70 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 71: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

B.malayi; » Klinik bankroftian filariasise benzer;

» Bu parazitozda elefantiyazis çoğunlukla,

» dizden aşağıda,

» kolda ise dirsekten aşağı kısımlarda

» Tedavi ve korunma W.bancrofti gibidir.

» Dietilkarbamazine (DEC) hem erişkin parazite hem de

mikrofilaryalara etkili

Brugia Türleri

71 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 72: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

B.timori; » Hayat döngüsü Wuchereria bancrofti’ye çok benzer

» Neden olduğu parazitoz bankroftian filariasise benzer fakat

apse oluşumu daha sıktır

» Nokturnal periyodisite gösterir

» Vektöru daha çok pirinc tarlalarında üreyen Anopheles barbirostris başta olmak üzere Anopheles cinsi sivrisineklerdir

» Tedavi, DEC kullanılır

Brugia Türleri

72 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 73: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Mansonella ozzardi » Mansonella perstans » Mansonella streptocerca

Mansonella ozzardi;

» Güney Amerika » Erişkinleri; plevra, periton ve perikard boşluklarında,

mezenterler ve iç organ yağlarında yaşar » Mikrofilaryalar, kılıfsız ve periyosite göstermeden kanda ve

deride » Deride olduğu zaman da kapillerlerde bulunur

» Vektöru ve ara konağı Culicoides ve Simulium cinsi kan emici sinekler

Mansonella Türleri

73 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 74: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Mansonelliosis ozzardi » Genelde asemptomatik;

» inguinal adenopati » kaşıntılı ve makülopapüler deri lezyonları » artrit, ates ve belirgin eozinofili görülebilir

» Tanı; kanda veya deri biyopsi örneklerinde mikrofilaryaları

» Tedavi; asemptomatik olguların tedavisinin gereksiz

» Semptomatik olgularda, DEC etkilidir

Mansonella Türleri

74 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 75: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

M.streptocerca; Afrika’da görülür

M.perstans; hem Afrika hem de Güney Amerika’da görülür

» 2 tür de insanda zoonotik filariasis oluşturur

» Bu türlerin de vektöru Culicoides cinsi sineklerdir

Mansonella Türleri

75 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 76: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Hem erişkini hem de mikrofilaryası

» insanın deri ve deri altı dokularında yaşar

» Arabistan yarım adasında » Güney Amerika’da görülür

» Vektörü, Simulium (akarsular civarında) cinsi sinekler

» Konak zinciri; insan- Simulium türleri-insan

Onchocerca volvulus

76 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 77: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erişkin parazitler

» subkutanöz bag dokuda nodüller içinde yumak oluşturarak yaşarlar

» (Her nodül içinde bir veya birden fazla parazit)

» Erkek, 1.9-4.2 cm x 130-210 μm » arka ucu hafif kıvrıktır

» Dişi, 33.5-50 cm x 270-400 μm

» Mikrofilaryalar, 300-400 μm boyunda deride bulunur

Onchocerca volvulus

77 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 78: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Enfekte kişilerden kan emen Simulium cinsi sinekler larvaları

deriden alır

» Sinekteki hayat döngüsünu tamamlayıp hortumuna gelen

larvalar sineğin ısırması sırasında (özellikle göz çevresinden)

insana geçerler.

» Deriden göze doğru yayılan larvalar, kanla bağ dokusuna geçip

erişkin forma dönüşürler

Onchocerca volvulus

78 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 79: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Dünyada, 40 milyon insanın sağlığını tehdit eder

» Yaklaşık 2 milyonunda körlüğe neden olan bir parazitoz

“Nehir körlüğü” (river blindness)

Onchocerca volvulus

79 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 80: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Onchocerciosisde erişkin parazitin oluşturduğu ve şekil bozukluğuna neden olan nodül:

» ağrılı değildir » boyutlar (zor görülebilir- ceviz büyüklüğu) » sayısı değişir (birkac taneden

yüzlercesine) » en fazla, (periferik lenf damarlarının

birleştikleri bölgelerde)

» Afrika’da vücudun alt kısımlarında » Orta Amerika üst kısımlarda

Onchocerca volvulus

80 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 81: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Bu parazitozda esas patoloji mikrofilaryalara bağlıdır » Canlı mikrofilaryadan ziyade ölu mikrofilarya antijenlerinin

» hücresel ve immunopatolojik olaylar

Onchodermatit özellikle yüz, kalça ve bacaklarda kaşıntılı “filaryal uyuz” Deride kalınlaşma ve pigment bozukluğu » Goz lezyonları (en sık rastlanan bulgu),

» gözde yerleşen mikrofilaryalara bağlı olarak gelişir » gözde enflamasyon ve atrofi » kornea iltihabı, görme alanı kaybı, » iriste ve kirpik dibi iltihabı, ön kamera ülseri » Körlük en sık olarak 30-40 yaşlarında görülür.

Onchocerca volvulus

81 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 82: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tanı Kesin tanı deri biyopsi örneklerinde mikrofilaryaları görerek “Mazotti testi”: hastaya 100 mg DEC kandaki mikrofilaryaların erimesi alerjik reaksiyon (3-4 gün süren ateş, konjonktivit ve kanda eozinofili) » Real-Time PCR

» Hastalığın erken dönemlerinde » Prevalans tespitinde

Onchocerca volvulus

82 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 83: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Tedavi » DEC, 3 hafta

» Erişkine etkisiz » Ivermectin (50 mg/kg tek doz)

» özellikle göz lezyonlarında » Prednizolone

» Alerjik reaksiyonlarda » 6 ay süre

Korunma hastaların tedavisi endemik bölgelerde profilaksi

Onchocerca volvulus

83 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 84: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Kopek ve kedilerin deri altında » Parazit insanda olgunlaşamaz » Başta göz kapağında,

» insanın bag dokusunda sert şişkinlikler » parmak, yanak, » meme altı, karın gibi bölgelerde

» Dişiler genellikle 9.5-14 cm x 0.27-0.54 mm

» Vücut her iki uçta incelmiştir » Kütikül düzdür, sadece enine, ince çizgiler vardır; » vulva ön uçta, » anüs ise arkadadır;

» Erkek parazit bilinmemekte

» D.repens insana sivrisinekler kan emerken bulaşır

Dirofilaria repens

84 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 85: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Erişkini köpeklerin kalbinde sağ ventrikülde yaşar » İnsana bulaşabilir ve kalp ile akciğerlerde yerleşebilir

» Venler, karın bölgesi, » göğüs, subkutan dokular ve testis

» Tropikal, subtropikal ve sıcak ılıman bölgelerde sık görülür.

» Erkek, 12-18, » Dişi 25-30 cm x1 mm çapındadır » Mikrofilaryalar kınsız ve 300-325 μm x 7 μm çapında » Nokturnal periyodisite gösterir

Dirofilaria immitis

85 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 86: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

» Hastaların çoğunun asemptomatik

» “Fokal pulmoner filariasis” » PA akciğer filmlerinde 1-3 cm çapında lezyonlar » “Coin lezyonlar”

» göğüs ağrısı, » öksürük, » ateş » kanlı balgam

» Lezyon bölgesindeki nekrotik dokuda;

» parçalanmıs ya da kalsifiye olmus parazit

Dirofilaria immitis

86 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 87: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Fokal pulmoner filariasis » Tanı için biyopsi

» Bir cerrahi girişim ya da otopside » seroloji

» Tür ayırımı Moleküler yöntemlerle » PCR » RPCR-RFLP » Real-Time PCR

Dirofilaria immitis

87 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 88: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

Dir

ofila

ria

türl

eri

Popüler Haber Parazitler ve parazitlikle ilgili medyada yer alan haberler

http://parazitoloji.erciyes.edu.tr/?page_id=1056

88 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 89: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

ÖZET

Bölüm Sonu Kavrama Soruları

89 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 90: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

ÖZET

Bölüm Sonu Kavrama Soruları

90 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 91: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

ÖZET

Bölüm Sonu Kavrama Soruları

91 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S

Page 92: Trichinella spiralis - drkuk.netdrkuk.net/download/ders_notlar/07-T.spiralis-ve-diger-doku... · Trichinella spiralis diğer doku nematodlarını tanıyabilmek… Amaç ve Öğrenim

KAYNAK KİTAP Saygı’nın Temel Tıbbi Parazitoloji’si. Süleyman YAZAR, Salih KUK, Özlem MİMAN, Gülendame SAYGI Erciyes Üniversitesi Yayınları No:206. Kayseri, 2016. KAYNAKLAR ve İLERİ OKUMA ÖNERİLERİ • Lenfatik filariasis • Onchocerca volvulus • Loa loa • Dirofilaria immitis

KAYNAKLAR

92 04.02.2016 T.spiralis ve diğer doku nematodları /KUK S