TRIA EPOKO APRILO 1928 N-RO 4 (45)

ATALUWLA TONTlflo

OFICIALA OfEGAXO DE LA KATALUSTA ESPERANTISTA FEDERACIÓ KAJ DE LA INTERNAlOTÀj FLORAJ LTJDO

NO FEU T A R D

En un mes harem pogut llegir en els diaris: Que Pesperantista japonès Adatci a estat nomenat ambai­

xador del Japó à París. Aclatci és també ei representant oficial del Japó a la Lliga de Nadons, i s'ha reunit aquests dies amb Briand, Stresemann, Scialoja i Chamberlain per tal de tractar les qües­tions més importants actualment a resoldre per l'organisme inter­nacional de Ginebra.

Que Eug. d'Ors, que tant ha escrit a favor de l'esperanto, pas­sa a representar Espanya a l'Institut de Cooperació Intel•lectual de la Lliga de Nacions.

Que Andreu Baudet, esperantista militant de París, ha estat elegit President de la Cambra de Comerç oficial de la Capital de Franca.

Que entre les epiatre llengües a emprar en la Conferència sobre Bilingüisme, figura l'Esperanto.

Que ha estat elegit per a ocupar la vacant del Doctor Carraci-do a l'Acadèmia de Ciències Físifjues i Químiques de Madrid, el tinent coronel Vieents Ingiada, esperantista militant de fa molts anys, il•lustre valencià, traductor de «La Vaca Cega» de Maragall a l'Esperanto, traducció que fou premiada en Jocs Florals Inter­nacionals.

Savis i polítics de Catalunya—l'Esperanto us interessa!

DELFI DALMAU.

"KATALUNA ESPERANTISTO" OFICIALA O R G A N O DE

KATALUNA ESPERANTISTA FEDERACIÓ

Menibra kotizajo: 3'50 p . ; Grupoj : l'20 por menïbro.

J a r abono : 6 p. enlande kaj 6 sv. fr. interna cie, provekzemplero 2

respondkuponoj. Federaicia sidejo kaj redaktejo: carrer València, 245-BARCELONA

LA DEK DEVO.J D E LA E S P E E A N T I S T O

1. Bone sciu la lingvon, t r a k t u in kun respekto, kaj lasu la

versfaradon al poetoj.

2. Esperanton uzu parolante, studu legante kaj ne fu u skri-

bante. t

3. La plibonigistoj d iskutu; vi Eundamenton sekvu kaj fide-

la restu.

i. Ptrojiagandu iam, ne ie; klar igu, ne prediku; rakontu

faktojn, ne esperoijn.

5. Kion vi povas lerni nu r en unu semajno, ne instruu en unu

horo; el malura vàjoj ne faru regui on, kaj el la regulo ne faru

malgravajon.

6. Verkante en Esperanto, ne kredu interesa, kion nacilingve

neniu legus; ne imaau, ke preseraroj plibeligas libron, ne malesperu,

se mankas aòetantoj.

7. Al grupo ali u ; la . kunvenon vizitu; Esperanton parolu.

Subtenu K. E. F .

8. Atentu, ke intermacia lingvo vivos nur per uzado; memo-

ru, ke t ia l in temacia òrgianizajo estàs necesa, senlace varbu por

U. E. A.

9. Legu gazeton, por ke vi konu faktojn; novajn àbonu, por

ke i povu ekzist i ; kunlaboru, por ke i estu interesa.

10. Por Esperanto kiel movado agu; por i kiel realajo pagu,

ka j kiel a l t an idealoe konservu in en via koro.

saKSOBcenraas

T R I A EPOKO APRILO 1928 N RO 4 (45

(UkL•VUA ÏPOPTIfTo

OFICIALA ORGANO DE LA KATALUNA ESPERANTISTA FEDERACIó

KAJ DE LA INTERNACIAJ F L O R A J L ü D O J

Nia devizo: Maro es/as gutaro Redakcio: Carrer València 245 BARCELONA

D I R E K T O R O : M A R I A N S O L A

La U r b o de la XV. a K o n reso de K. E . F . kaj de la X I V . a Internaciaj Floraj Ludoj

Vínaroç: Deveno kaj disvolvi o

La pratempa roma geògrafo, Rufo Festo Avenio, pr iskr ibante la hispanan niediteranean borden rapor tas t iel : Poste aperas la al ta pinto de Kapras ia , internanta sín en la maron kaj la cetera bordo etendi as dezerte is la celogata teri torio de la malgaja Kersoneso (nun Penyíscola) kiu ku as en la limo de la lago Naccareos (Sant Oarlos de la Ràpita) tiel nomata laü malnova kutimo. En ia mezo ku as fruktodona irisulo plena de olivarboj, kaj t ial dedièita al diino Minerva. En t lu lando trovi is nrultaj urboj, kiel Ilylactes, His t ra , Sarna kaj la nobla Tyriohos, nomoj kiuj devenas de plej malproksi-ma antikveco. La plej famaj lo antoj de tiuj marbordoj estis la grekoj, kiuj pro la po.-edo de fekunda tero, grandnombra brutaro kaj vinber-kampoj t ranspor t is siajn komercajojn tra la Ibero (Ebro) is en la internon de la lando».

Ni povas aldoni ke t i a i lando, etendi anta de la pinto de Ka­prasia is la lago Na«cai*eos, efa par to de la malnova Ilercaona regiono de la Iberoj, kiu ampleksis de la rivero Uduba is la Ibero, estàs la lulilo de nia amata popolo. Kaj sendube unu el tiuj cititaj praurboj , eble la nobla Tyrichos, estàs la malnova sidejo de la nuna Vinaroç.

Ne devenas la urbo el la greka enlo ado, kiel iu supozis, sed de pli malnova dato oi t iu kiain la fama popolo enmigris en nian landon.

Laü la atestoj kiuj isvivis nin, ni povas scii ke post malapero de la malnovaj urboj i-supre mencütaj , atarís sur monteto anta nuna p r e ejo dedièita al Virgulino de Kompato kaj Sankta Sebastiauo

SO KATALUNA ESPERANTISTO

vila eto noinita Intibilis jam anta la roma okupado de la lando; restajoj éstas trovitaj <en elfosadoj.

Flanke de tiu Dionteto trovi as la malnova vojo kiu trairante la riveron Servol estis utiligita de Anibal por traveturi kun sia armeo al Italujo; vojo ankoraií iran ekzistanta kaj konata sub la nomo «Oaivert», i venas el Cartagena kaj iràs is la roma efurbo tra Francujo.

Same ni scias ke kiam la araboj okupis Hispanujon, post kura a defendo la vila eto estis devigata cedi anta la potenco de la ma roj; dum longaj jaroj i restis sub tiu regado is kiam la triumfantaj ar-meoj de Jakobo P liberigis la vila on de la longa perforta okupado.

Forpelitaj la mahometanoj el la lando kaj kun ili la popolo lo inta en la monteto Puig restis en. la vila o nur kelkaj mizeraj kaibanoj de ,fi kaptistoj ap'id la marbordo. La re o Jakobo I* cedis ilin feüde al Baimond d' Alós, unu el la kavaliroj kiuj akompanis la re on dum la almilitado de Valencio; is kiam pro pligrandigo oni disigis in de Penyiscola el kiu urbo i estis dependanta en la tempo de la Montesa Ordeno al kiu i apartenis.

Dum íiu i tempo oui konstruis fortikajon en «El Puig» el kiu restas nur la «Torreta dels moros» (Tureto de la Ma roj) tiel nomata kvankam i ne estis konstruita de la ma roj sed de la ki'istanaj en-lo antoj por defendi sin kontra la pirataj berberaj atakantoj.

DANIEL D. DELMAS. (Daiírigota) Trad. 8. CHALEE.

XIV.a j Internaciaj Floraj Ludoj NOVAJ PBEMIOJ:

X.—Premio de S-ro ïeo JUNG, Direktoro de «Heroldo de Es­peranto»: 5 jara abono al «Heroldo de Esperanto» 1929-1933; temo: libervola.

XI.—Premio de Universala Asorio de Biindaj Esperantistoj; 50 Ptoj.; temo: libervola.

VEEKOJ BIGEVITAI f is la 1." de Aprilo) : DUA LLSTO. 10—Ma orko, devizo: Bevo 11—^Oliver Goldsmith, devizo; Trinovan"

tum 12—Post mortem, devizo: Legu, knabino, kiam plu mi estos. 13— Fragmento Ama Kanto, devizo: Oojo, mal ojo de la viv' nutrajo: 14—La edzino de Petro, devizo: El Oriento venos lum'radia: 15—An-droklezo kaj la Elefanto, devizo: Bilardo, 16—Sistemo,devizo: Origi-naLe verkita dum la jaroj 1924-28: 17—Venkode l'koro, devizo (?). 18—Vazo rompita, devizo (?). 19—Kleopa, devizo (?). 20—Stelara vo o, devizo: Excelsior. 21—Vintro kaj Somero, devizo: Amo estàs su-no. 22—Vulzio, devizo: Cagreno. 23—Amo patrina, devizo: Koro. 24—Bopatrino, devizo: Paeo 1. 25—Edukado, devizo Paco II. 26—La juniga fonto, aevizo Paco I I I . 27—Gardstaranto, devizo: Paco Fv.

JOAN GILI NOETA, Sekretario.

KATALUNA ESPERANTISTO 51

XV.a Kongreso de Kataluna Esperantita Fede­

ració. Vínaroç Septembro 1928

M povas hodia publikigi la liston de la personoj kiuj prenis sur sin la orgaiiizadon de nia nunjara festo en la yalencia urbo Vi-naroç; tiu listo estàs senduoe la plej grava elmontro de la intereso! kun kiu la urbo de Vinaroç atendas nian kongreson.

KOMITATO DE Li XV° KO^ORESO DE K. E. F.

HONOEAJ MEMBEOJ

l•i'a ProvJncestra Mo to Lia Episkopa Mo to La Prezidanto de la Provinca Deputitaro Markizo de Benicarló La Prezidanto de la Loka Rugí". Kruco

LABOEAJ MEMBEOJ

Prezidanto: T.ria Urbestra Mosto Vicprezidanto: S-ro Daniel Delraas Sekretario: S-io Manuel Foguet Kasisto: S-ro Antonio Torres Meritinembroj: S-roj Delfi Dalmau kaj Sebastià Chaler Vo donantoj: S-roj Juan Ribera, Emilio Felip, Vicente Segarra, Daniel Saez, Luis del Castillo, José Sanchiz.

FAKOJ

FESTO J : S-roj Juaa Bibera, Manuel Boda, Josquin Llasat, Agnstin Ribera, 1'.milió Felip, Jové Mira, Juan Antonio Cervera, Paquito Vaquer, Bernardino Mercader, Paulino Caballero, Antonio Batis-te, Agustín Arnau.

PROPAGANDO: «Pàtria Nueva» M. Esipert, «San Sebastiàn» M. Llatser, Vicente Segarra, Joaquin Vidal, Daniel Saez, «He-raldo de Vinaroz» Sebastiàn Juan, Ramon Adell.

AKCEPTO: S-roj Luis del Castillo, José Sanchiz, Francisco Tosca, Juan Btu. Sendra, Emilio Boix, Bautista Marzà» Agustín Monllau, Francisco Borràs.

52 KATALUNA ESPERANTISTO

La Argenta Ponto En bela vesperc èe P bordo de 1' maro Mi staras, direktas rigardon trans i. Ho, tie post akvoj, post vasta ondaro Ekzístas la ïando de 1' son oj por mi— La manojn traus ondojn mi irde etendas, iSalutojn en vento post maron mi sendas,— Ho, tien ja volus mi iri! iSed penu mi na i, la fortoj laci us— Eaj (provn mi pa i: mi dron—enakvi us— Ha, kiel la landon akiri! Sed vidu, j«n luno argenta levi as,

i jetas radiojn sur ondojn de 1' mar', Kaj ponto argenta subite krei as Sur maro grandega, sur vasta ondar', La koro batega» en mia estajo, «Ho, bela miraklo! Bena ta kreajo! Ho, lando de F revo belega! Kaj princo de son oj!», Mi oje murmuras, Al ponto argenta rapide ekkuras, Mi estàs fel'n"a, gajega. Kaj Li ptroksimi as, Li arde amata, Venante en brilo de 1' stela iel', Ho, Li, kavaliro, re id' sopirata, La nobla beroo de bela fabel'! Kaj tiam okazas feli a renkonto: La mano en mano ni staras sur ponto Ni staras eksiaze, ojante. Ciaman solecon ne nun mi memoras, Pro kora feli o mi preska ekploras La manon amatan premante. Sed tiam ventego subite ekbiovas, La manon i pu as for el mia man', La ponton ai entan nenie mi tro vas— Gin tute disigis la nokturagan' Ve lando, ve mia surtera òielo! Kaj kara re ido el bela fabelo! Mi Mal ne povis Vin havi? Cu povas la ponto ankora krei i?! Cu princo fabela al mi proksimi i?! Kaj mian felièon resavi?!

Varma Jarvenpàa. Menciita en la XIII ' j Intemaciaj Floraj Ludoj.

KATALUïíA ESPERANTISTO 53

Pri la unuaj teknikaj inventoj (4.a Lekcio)

E n la elementa fiziko (mekaniko) ni lernas, ke iuj ma inoj povas esti reduktitaj je kunmeta oj de la kvia simplaj ma inoj, kiuj estàs la sekvantaj

1. levilo 2. deklivo 3. kojno i. pulio (rul-bloko) (5. k ranko (cilindro-rado) Kiuj eltrovis tiujn i simplajn ma inojn, n i ne scias; iuokaze,

la omo, kiu eltrovis nur unu el ili, estis geniulo kaj granda in-ventisto. Por kompreni la signifon de tiuj i eltrovoj, n i konsideru la sekvanta ojn:

Anta la eltrovo de la rado, la movigo de pezaj objektoj estis t re malf acala tasko. La eltrovo de la rado permesis sole la kons-t ruadon de veturiloj^ kiaj sia<rice ebdjgis t r anspo r t ado r de pli, multaj poseda oj. La komerco anka evoluis pere de la veturiloj. Ni vMas do sen pluraj sJmilaj ekzemploj ke la isimplaj ma inoj ebligas multegajn aliajn progresojn.

La plej simplaj ma inoj estàs la sekvantaj objektoj: t r a n ilo estàs prak t ika apliko de la kojno, fo'silo t iu de la levilo, per pulio oni povas levi graindan pezon malrapide, per krankomekanismo oni povas facile erpi akvon el puto kaj per deklivo oni povas met'i pezan objekton sur veturilon, ktp. La martelo, la izilo, la borilo kaj unuvorte iuj instrumentoj kaj laboriloj estàs ja simplaj ma-

inoj. La plej moderna vaporturbino ne estàs alia afero oi kombi-na o kaj sicienca kunmetajo de la simplaj ma inoj.

Sed ni devas íiksi uuu punkton, kiu estàs gravega: per la Uzado de la simplaj ma inoj ni neniam gajnas forton a laboron: la simplaj ma inoj iam postulas la homan a eventuale la bestan laborojn kaj ili nur malrapide akumulas a transformas la direk-ton de la muskolaj fortoj. Ni lernos pr i i io en mekaniko, se n i ne ankoraíi sieius, n i devas is tiam kredi, tiujn òi sciencajn faktojn. (8e la homaro ne estus plue evoluinta oi la kombinajoj de la 5 sim­plaj ma inoj, ni ankora hodia vivus en socio simila al la Egipta. La liomaj fortoj estàs malgrandaj , eò la bestaj fortoj ne sufièas. La homo jam depost longa tempo observis la gigantajn fortojn, kiuj laboras en la naturo, kaj t iu i fierega homo konceptis la ideon, jnngi tiujn i naturfortojn kaj laborigi ilin. Kaj uste en tio konsistas la grandeco de la homo kaj la potenco de la lioma tekniko. Ni nun okupigos p r i la utiligo de la natura) fortoj.

E n la naturo agas multegaj fortoj, sed òitij ne estàs samgrade

5 4 KATAIAINA ESPBRANTISTO

utiligeblaj por niaj celoj. El tiuj. kiuj povas esti relative íacile utiligataj, ni povas formi tri grandajn igrupojn:

akvoforto 1. ventoforto 2. suno-forto 3.

Jam la plej antikvaj homoj konis la ipveturadon sur riveroj. Hi havis boatojn kaj fl•isojn, kiuj estis kelkfoje grandaj na antaj kolonioj, sur grandaj riveroj. Oni apliki's la simplan ma inon «le-vilo» kiel remilojn kaj direktilon. La akvolforto estàs tie i aplika-ta por la transporto de homoj kaj komercajoj. Alia apliko de tlu èi natura forto konsistas el la konstruo de riveraj mueliloj. La fluanta akvo turnas tie èi grandajn muelstonojn, kiuj kunpremas kaj muelas la grenojn kaj faràs el ili farunon. En la epoko, kiam oni ne ankora konis tiun i instala on, oni fabrikis la panon cu el nerompitaj grenoj, cu el faruno muelita inter du tonoj inter-i'rotataj per la mano. La Egiptanoj, kiuj estis tiel lertaj en akva tekniko, mirinde ne pensis j>ri akva muelejo kaj fabrikis panon per la jam dirita primitiva n;etodo. La unuaj riveraj muelejoj datas de la meza eipoko.

Hodia ni scias utiliçi la fortojn de la akvo multe pli eflke. ITnue ni utiligas ne plu la nialnovajn akvoradojn sed la tielnoma-tajn turbiuojn por la movigo de niaj akvaj instalajoj. La turbino havas la avanta on je la akvorado. ke ne nur la kinetika energio sed anka la pezo de la falanta akvo eflkas je i. Ni estàs kapa-blaj fabriki elektran fluon el la kinetika energio (movenergio) de la riveroj kaj transporti la tiel gajnitan senpagau energion je kia ajn distanco, kie i povas fari kian ajn laboron. Kaj ne nur la movo de la riveroj sed anka la multspecaj movoj de lagoj kaj maroj estos balda praktike utiligataj. En la lasta tempo eu diver­sa j landoj scienculoj pripensas utiligon de la maraj ondoj, de la alfluo kaj defluo kaj de la tempera turdiferenco inter suiprajaj kaj proifuudaj akvotavoloj. La akvo ka as en si tre igrandan ener­gion, kiun la homaro devas proliti por siaj celoj.

La energio de la ventoj trovas depost la antikveco sian prak-tikan aplikon en la velboatoj. La homoj rimarkis nur en la me-zepoko, ke la boatoj kaj ipoj povas uzi la energion de la vento anstata la muskolforton de la al enigitaj sklavoj. La teknika apli­ko de la ventoforto ne uur liberigis la grandan nombron de tiuj malfeli uloj, sed gi anka permesis grandan evoluon de la navi-gado, vigligon de la interkontinenta komerco kaj èefe la grandajn voja ojn de la malkovrantoj. Per vel ipoj oni ekkonis Amerikon, oni irkauvoja is la Ter on. %A sekvoj de tiu i eltrovo estàs vere Igrandegaj kaj vastegaj. En nia epoko la uzado de vel ipoj estàs preska sensignifa kontra la potenca vapornavigado. Sed sur ven-taj maroj, kiel la Paciflko kaj por la trarisportado de neur aj kaj

KATALU \-A ESPERANTISTO 55

pezaj materialoj, la vel ipado estas ankora is nun la plej malmul-tekosta kaj la plej ta ga nianiero.

Alia apliko de la venteuergio estas la ventomuetiloj. Depost la mezepoko en ventaj landoj, kiel ekzemple la holandaj, la liungaraj kaj aliaj grandaj ebenajoj oni utiligas la energion de la vento per grandaj ventmueliloj. En nia epoko oni ans ta ta igis la ne multe efikantajm primitivajn ventmuelilojn per ventturbinoj, kiuj pli efike uti l igas la energion de la vento. Oni povas t iamaniere uzi la vento-í'orton u por piumpado de akvo el puto, cu por estigo de elektra íluo, ktp. Tial tiu èi formo de energio-aplikado nur povas est i re-komendata por ventori aj landoj.

La anta nelonge famaj aerostatoj kaj balonoj estis alia apli­kado de la ventoforto. l l i estis tamen tre malsekuraj kaj balda oni muntis ilin per motoroj. La direktebla balono kaj la aviadilo ne plu estas aplikoj de la ventoforto, ili ofte e laboras kontra la vento.

Eble la plej grava afero en la historio de la liomaro estas la aplikado de la suna energio. Efektive ni devas scii, ke la karbo ne estas alio oi dum jarmiloj akumuli in ta suna energio. Kiel la karbo fari is? Anta inultaj jarnüloj fekunda vegetajaro kovris la teran surfacon. Ar>baregoj post arbaregoj kreskadis kaj vulka-naj irupcioj enterigis ilin. Kun la vegeta oj kompreneble estis en-terigitaj animaloj kaj iuspecaj specimenoj de la prahistoria fa no. Dum la jarmiloj la enterigitaj vegeta oj kunpremi is kaj rezultis la kanbon kaj anka la petrolon. Depost la ekspluato de la karbminejoj la homaro hejtas per la suniumoj de la pratempoj. Ni movigas niajn ma inojn per la sarna materialo. Entute nia tuta tekniko estas ba-zita sur la tonkarbon kaj sur la feron. La metalurgio mem apli-kas la karbon. Verdire la Suno estas la eterna fonto de la te ra vivo kaj t ial ni ne devas miri, ke antikvaj popoloj konsideris ln kiel veran Dion (sunadorado). Sed iu grandeco devas fini i. Balda la kurbminejoj nialplenigos. Pro tio ni anka ne devas timi. La akvofortoj disponigos al ni sufi e da elektro por ans ta ta igi la varmoenergion de brulanta karbo. ajnas, ke la liomaro nenion devas timi por multaj milionoj da jarcentoj dum la energio de la t&uno .sutytenos la teran vivon.

La varmoenergio de la Suno ne nu r estas uti l igata pere de la petrolo kaj karbo sed anka direkte. Oni jam delonge konstruis instalajojn kie la sunlumo estas kolektata per konveksaj speguloj en fokuson de lenso, de kLs i fa las sur la fulgizitan vandon de kaldrono. Tiamaniere oni l:avas tute originalan vaporma inon mo-vigitan ne per la sunlums kiu brilis en la pratempoj sed per l a aktualaj smnradioj. Aliparto oni eksperimentis per lipoj movigitaj de suna varmero kaj de ventoturbino. Ni devas r imarki , ke t iuj

i novaj eksperimentoj ne prezentas ankoraií grandan p rak t ikan

§6 KATALUKA ESPEKANTISTO

valoron sed ili atestas, ke la inventa spirito de la hoino mmaniere scipovas jungi la fortojn de la naturo.

NOTOJ POR INSTRVANTOJ: Nia epoko estàs prave kvalifi-kata epoko de tekniko. La historio-instruado, kiu bazi as sur la klasikismo de pasintaj jarcentoj prefere ignoras tiun i fakton. Ni devas kontra agi tiun i tendencon insistante tute speciale pri la graveco de la tekniko. Ni malpli longe pritraktis tiun èi" apitron, car ni scias, ke tiu i materio està's malfacila por la lernantoj. La mstruisto devas tie ei multe klarigi kaj fari phirajn klarigajn de-segnajojn sur la nigran iabulon, kiujn la lernantoj nature zorge kopiu. Teknika desegna o balda estos tiel necesa kiel leterskribado!

LA METODO KAJ LA PROGRAMO DE LA HUMANISTA HISTORIO

Jam mi atingis la tri kvaronojn de mia disertaeio kaj mi be-da ras, ke mi apena enkoudukis mian programon. La leganto bon-volu rememori, ke mia celo ne estàs ellaboro de plena humanista his­torio; mi nur intencas iniciati la instruistojn pri la metodoj kaj programo de tia historio. Nun mi diru kelkajn pli prerizajn vortojn por klarigi mian metodon. E'ble la afabla leganto jam deduktis el miaj tekstoj (4 lekcio) la esencon de mia metodo, kiun mi resumos en la sekvantaj punktoj:

1.) La instruado kontentigu la du postulojn enerale necesajn en iu elementa kaj e supera instruado: scienceco kaj intereseco. Pri tio ne pln necesas insistí; tiu i estàs aksiomo de iu instruado.

2.) Oni apogu la parolcr per desegnajoj mem faritaj sur la tabulon. La lernantoj kopiu la desegna o n en siajn kajerojn. Oni lasu suüce da tempo por tiu i laboro kaj oni kontrolu, ke la ler­nantoj zorg,e kopias. La okaze oni desegnigu per la lernantoj la samajn skizojn sur la tabulon.

3.) Je la üno de iu iekcio oni resumu la plej gravajn faktojn menciitajn dum la lekcio kaj oni diktu tiun tekston al la lernantoj. La diktado estu sufl e malrapida, sed oni malpermesu al la lernantoj rekopii hejme la skribajojn í'aritajn en la lernejo. Oni devas instrui al la infanoj tuj bone fari.

4.) Kelkfoje mi metr.3 en la lekcion iom da entuziasmo, iom da-sentunento. Efektive, mi kredas, ke tio estàs la kerno de tia humanis­ta historio. La instruantoj bone faros, se ili imitos tiun i stilon. Sed mi rekomendas, ke ili nur demandu la lernantojn pri la faktoj mem, neniam oni devigu ilin al ripeto de tiaj entuziasmaj kaj homa-ranaj írazoj. Se oni tion fa rus, oni metus en la konscion kaj ne en la intuitivon de la infanoj tiujn i gravajn ideojn. Kaj ni devas scii, ke la intuitivo estàs la -vera trezorejo de la eterne konservindaj konoj!

KATALUNA ESPERANTISTO 57

Post tiuj kelkaj konsiloj pr i la metodo, mi diru kelkajn rimar-i o j n pr i la programo de la humanista historio. Gis nun mi enkon-dukis la materion sufi e detale. iSte oni n.e disponas je suíice da tem­po, oni povas instrui tute same la kvar lekciojn. Nun du vojoj s taras an ta m i : u mi resumos la programon de la tu ta plua instruado, por liveri al la instruistoj la krudan materion, kiun ili devos ella-bori, n mi simple donos la temojn, kiuj la mia kredo devas esti nepre ins t ruata j , lasante cu la instruistoj plenan liberecon p r i la prezentmaniero. Mi elektos ïa duan metodon. En la sekvantaj linioj mi donos la plenan programon de la humanista historio. Kiam mi havos pli da tempo kaj kiam la okazo sin prezentos, mi volonte ellaboros—kun èiuj bonvohij kelpantoj—la plenan programon. Sed car en la isnunaj lekcioj mi nur donis ekzemplojn de lekcioj pr i antikvaj aferoj, mi opinias, ke mi bone faros, se mi ellaboros du plurajn lekciojn. Unu el tiuj tenios p r i la meza epoko de la scienco, en kiu mi priparolos la aüroron de la kemio, kirurgio kaj higieno, en la dua mi priparolos la inventon kaj la aplikon de la elektre-eo. La unua el tiuj i du lastaj lekcioj temas p r i aferoj, kiuj estàs t re gravaj kaj interesaj por la generala inteligenteco kaj kiujn mirinde neniu lernejo hodia instruas. Oni devigas la lernantojn je ellerno de komplikajn matematikajn r'ormulojn, kiuj vere nece-sos por la estontaj in enieroj kaj profesoroj sed oni preska tute silentas pri la kuracista scienco kaj p r i higieno. Kaj ni tamen ne devas nei, ke tiuj i aferoj estàs nepre necesaj ne nur por la eston­taj kuraeistoj 'sed anka por iu pura kulturhomo. La dua kaj la lasta lekcio de t iu él dissertació estos la invento kaj la p rak t ika apliko de la elektreco. iu rekonas la gravecon kaj ankaü la nece-seeon de t ia lekcio sed eble kelkaj opinios, ke mi t r ak ta s t iun i materion iom t ro malfacile por junaj lernantoj . Oni ne kredu,

ke la modernaj infanoj estàs tiom naivaj . Anta kelkaj jaroj nur paroli pr i senfadena telefonado ajnis neebla al infanoj. Sed hodia la plej modesta familio povas facile havi t ian instala on kaj oni ne povas lasi,ke la infanoj ne sciu la principon de t ia rataga afe-ro. Oni do neniam timu klarigi la aferojn a r post kelkaj jaroj la hodia ajne malfacilaj problemoj povos esti iutagaj .

Mi proponas sekvantan programon de la humanista his torio:

PROGRAMO DE UNUJARA IXSTRUADO:

Enkonduko: la kvar anta aj lekcioj. La ehlcono de la Tero. 1). Orientaj popoloj 2.) Grekoj kaj koraerco (el geògrafa vidpunkto) 3.) Kul turo kaj komerco en la ant ikva epoko 4.) La Mezepoko (generala karakterizo)

58 KATALTJNA ESPERANTISTO

5.) Portugaloj kaj I ta loj (grandaj voja antoj) 6.) La malka o de Ameriko 7.) Angloj kaj F ranco j (ekspedicioj) 8. La plej lastaj vojagoj ( is Amundsen)

La ekkono de la naturfortoj.

I.) La konoj de la grekoj (Arkimedo. Eiiklido. Piaton) 2.) La tekniko de la Komanoj (vojoj, kanaloj) 3.) La mezepoka alkamio 4.) Kemio kaj kirurgio 5.) La progreso de la fiziko 6.) La le oj de la aerpremo 7.) La organa kemio kaj Lavoisier 8.) La invento de la vaporma ino 9.) La invento de la elektreco

La moderna epoko. Enkonduko: akcenti, ke ni konsideras iun modernan inventen, kiel la rezultaton de la longa evoluo. Homoj es­tàs koraloj de unu koralmonto a formikoj de unu formikejo. Oni p r i t r ak tu iun modernan aferon el historia vidpunkto, komparante

in a l la anta aj primit ivaj rimedoj. Tiel oni atingos du celojn en sarna tempo: oni instruos historion kaj oni konigos la nece-sajn konojn pr i la moderna tekniko.

Jen kelkaj temoj por t iu i dua parto de la kurso:

La fervojo kaj la vapor ipo (kun gxmtralaj konsideroj pri, la evoluo de la transporto)

1.) La lokomotivo 2.) La fervoja trafiko 3.) La vapor ipo 4.) Turbinaj ipoj, submaraj boatoj, mai'a trafiko

La elektrotekniko.

1.) Lumigado kaj hejeado 2.) Telegrafado per fadenoj kaj sen fadenoj 3.) La telefonado. Telefonsistemoj, trafiko.

La ^unradioj.

1.) La fotografado (neeesa instruo por iu infano, kiu tutver-ajne iam fotògraf os)

2.) La kinematografo 3.) Telesko•poj kaj astronomio

MseasEEEa&BBm

KATALUNA ESPERANTISTO 59

La aero.

1.) La likvigita aero kaj la glaciigo de la viando 2.) La aviado

La altvo.

1.) Nmigara 2.) Niló 3.) Panamà kaj Mancliester

La interJcomuniko,

1.) Motoroj kaj a tomobiloj 2.) Modernaj t ransmaraj ipegoj 3.) La t ranskontineiuaj fervojoj (Siberio, Ameriko) 4.) La tuneloj (Simplon, k.a.)

Minejoj kaj metalurglo.

1.) Salo, sulfuro, kupro, plumbo, k.a. 2.) Oro, argento, platine 3.) Fermineraloj kaj fcndado 4.) tonkarbo, briketo, koakso, gaso

Naturaj hrulmaterialoj.

1.) Petroloj kaj la produkto de la clistilado íbenzino, k.a.) 2.) La perspektivoj de la sintezaj bruligiloj 3.) Natura j gasfontoj (metano. k.a.)

La moderna manufalduro.

1.) Teksado kaj t inkurado 2.) La papero 3.) Presado kaj linotipo 4.) La pre'stekniko (trikolora presó, k.a.)

Grava r imarko : èiufoje oni eliru el la primitiva metodo kaj oni skizu la progreson, alvenante al la moderna metodo. kiun oni klari-gii tiel ekzakte, kiel estàs eble je la grado de la instruado.

Tiu i programo ne estàs ne an ebla, mi nur in proponas. Mi alvokas al la legantoj, ke iU kr i t iku in. Oni aldonu kaj forigu, sed oni efe ellabom la unuopajn lekeiojn. La homa scio estàs kolektiva-o, la instruado pri la evoluo de la homa scio devas esti anka ko-

lektiva laboro de la edukistoj kaj de la edukemuloj! Kaj min mi donos la du lastajn Lekciojn. Mi aldonos neniajn ko-

mentariojn, ar mi jam diris, kio estàs necesa pr i ili.

(Daüros) Jozefo MAJOR.

60 KATALIOTA ESPERANTISTO

La Blinda Knabo

de J. J. L. Ten Kate.

Panjo, restu apud mi, IKru, kiel floras flor", Dini. kiel la kampar' Brilas en bril' de 1' aurora!

Bela estàs la floret', Oni diràs, kaj la land', La rozet' kun sia kron' Kaj la bird' kun sia kant'!

ie vagais mi, no re! Tra malluma land' sen lim'. Panjo, restu apud mi: Sola min ekkaptas tim'!

Panjo, atus vMi mi ion irka anta min:

sed unue satu's mi unuíoja vidi viu!

Bele sonas via vo ' Kiel kant" de najtingal'.

u pli bela povas do Esti sunobril' en val'?

Kiam kantas vi, patrin', La àngela melodi': Paradizon, en sunbril' ISin bananta, vidas mi.

Panjo, atus vidi mi Cioa èirkaüanta min: Sed unue atus mi Unufoje vidi vin!

El la uederlanda tradukis.

JAN VAN BCHOOR.

KATALIINA ESPERANTISTO 61

Bibliogràfic»

FABIOLA, romano pri la katakomboj de Kardinalo WISE-MAN, el angla lingvo tradukita de RAMO, dna eldono reviziita de Em. ROBERT. 15x20 cm., 440 pa oj, 8 luksaj ekster—kaj mul-taj entekstaj ilustra oj. Prezo, afrankite: 35 fr. «Espero Katoüka», 55, rue de Vaugirard, Paris-VI.

"Vere bona, la kristana vidpunkto tutmonde fama efverko, el Esperanta vidpunkto granda alportajo al nia internada litera­turo. —Montru al kristano tinn esperantajon kaj vi silentigo's lin, se li parolas malrespekte pri nia lingvo, pri nia movado. Dubanto fari os simipatianto. Nova esperantisto ellernos avide por ui la dol an spiritajon de la kristana literaturo. Ellerninto avide legas kaj beda ros la finon.

Bone-ga estàs «Fabiola» kiei kristana literaturajo kaj kiel esperanta traduko. Eamo kaj Robert meritas dankemon de la es-perantistoj kaj de la kristanoj el la tuta mondo.

Xekristanoj vere komprenos post lego de «Fabiola» la religion de la granda angla Kardinalo efepiskopo de Westminster en la XIX jarcento, kaj se ili na fari os samideanoj de Wiseman, ili seios ami lian religion, car ili konos ian bonan celon, ian grandan sen­ten.

Xi konigu per bonaj ésperantaj verkoj iujn, iajn diajn kaj honiajn civiliza ojn, kaj ni atingos ion respektigi, dion amigi de iuj, kaj la vera frataro estigos kiel miraklo de la kulturo.

«Espero Katoüka» eldoninto de «Fabiola», trafe montras la vojon al la aliaj «Espero...'j. —Allogaj verkoj pri iu afero, bonaj aütoroj por klarigaj verkoj, kaj fari os klareco, lumo, ordo, kaj konkordo.—D-'do.

KlOBIXSOXO KRESO. Legolibro por geknaboj la Oampe, kompilita kaj tradukita do H. J. Bulthuis. Eldonita de W. J. Thie-me i iGLe.—Zutphen. 1928. 128 p . 22 1/2 15 1/2 Prezo: ne montrita.

La literaturamantoj jam havas plfenan ideon pri la atinda istilo de Bulthuis kaj tiuj, kiuj ne havas tiun ideon, povas in fa-cile konstati e lia nova traduko, tiel malpeza, tiel eleganta. La konata verko de Defoe, lerte mallongigita, donas al la junaj ler-nantoj, precipe holandanoj, tre utilan materialon por la praktika ekzerci ado de esperanto.

e la komenco de la libro mallongaj gramatikaj klarigoj donas en holanda lingvo ideon pri la facileco kaj simpleco de Esperanto, kaj post 83 pa oj da tektito sekvas vortareto por iu apitro kaj demandaro en Esperanto, anka por iu apitro.

La libro, bele prezentita kun multaj ilustrajoj, estàs tre ta ga

62 KATALLTSA ESPBKANTISTO

por holandandlingvaj leraantoj kaj anka alilingvaj kursanoj po-vas erpi el la libro tre utilan profiton.—Saljo.

GALERIO DE ZAMENHOFOJ—Kolektita de Eduardo Wie-senfeld.L.K.—iLibreto el 40 pa oj 12x17, 19 portretoj kaj skemo en-havanta la genealagian arbon de la familio Zamenhof.

Verketo tre utila por iu esperantisto kaj kiu, la la kolektin-to, estàs komplemento de «Vivo de Zamenhof» ÍEdmond Privat) kaj «La lastaj tagoj de I>-ro Zamenhof» (Jung kaj Oberrotman), kaj vere tiel estàs. Per la libreto oni povas konati i kun la Zainenhofaj personoj: kun la gepatroj de nia Majstro, kun liaj gefratoj kaj giibofratoj, kun lia edzino, geflloj kaj bofilino. La portretoj, kun família bildo, éstas faritaj la originalaj fotografa oj, kaj la ge­nealogia arbo estàs certe interesa. Anka estàs oportuna, post la artikolefto dedi ata al D-ro Zamenhof la kronologíio de la vivo de nia Majstro. La kolekto aperis jam anta kelka tempo sur Herol­do de Esperanto kaj la sarna eldonejo aperigis la libreton. Korekta stilo, tute la fundamenta, bona presó kaj klaraj bildoj, igas in tre placa kaj agrabla.—Kodo.

«ILUSTRITA BIBL107'EKO».—$°j 1-2: DEVI ANGRENI kaj MAK MI AH.—iJu rakontoj el Javo origina le ei\ Esperanto, verkitaj de P. W. van del Broek. Verketo el 63 pa cj 13x19, 5.

Per titt i duobla broíuro staras antaii la esiperanta legantaro nova bliblioteko eldonata Ae «Heroldo de Esperanto» el Horrem bei Kolu (Germanujo). La eldonejo prezentas la a toron en la an-ta fparoloj, «kiu vivis pli oi tridek jaroin en Javo, kaj kiu elíun-de konas la lan.ion kaj popolon, ian lingvon kaj ian literaturon», kaj anka diràs ke la libreto estàs «la unua en serio de espere-ble multaj sekvontaj».

DEVI ENGREiïl, estàs anna rakonto pri la amo de princo al filino de veziro tiel nomata. kiu estàs mortigata de sia duonfrato je instigo de monaliina onkliuo, pro helpo al lia patró kiu volus edzigi lin al princino.

MAK MIAH, estàs interesa historio da iavanino edzini inta al anglo kiu pro superstifa penso post kelkaj jaroj, forlasas iajn edzon kaj fULaon, tialnnte «ke ia edzini o kun viro el alia raso minacas la tutan familion per granda malfeli o». Kaj la konsil oj de fripona ^dukuuo» kiu wlas iajn ri a ojn, i forlasas ilin kaj fine estàs mortigata de tiu krimulo. La agrabla legado, la bona presó, kaj la oportunaj ilustrajo kaj titolbildo de Ilse Hofmann kaj F. Dücker, iràs la libreton tre arma kaj rekomendinda. Pro tio ni ojas pri la apero ie «Iluistrita Biblioteko» kaj al i deziras vivadon.—Kodo.

LANDO.T DE U EANTAZIO.-Roma.no original© verkita en Esperanto de TEO JUNG. Ilustrita de Geo Sehmidt kun titola büdo

KATALUNA ESPFKANTISTO 63

de F. Dücker. Eldomita d--. Heroldo de Esperanto en Horrem bei Kòbi, (Germanujo). Pa oj 323. Prezo: Bro . 3,20 M. bind. 4,80 M.

Mi devas danki al IS'-ro Jung por la agrabla legado kiun lia originalo verko proponis al mi. En nekonata regiono lo as malnova popolo tute izolita, kun .siaj propraj moroj kaj civilizacio; legen-doj ekzistas pri malproksimaj transdezertaj ifantaziaj landoj kie la nomoj faràs mirindajojn. Ilnu tagon aviadilo kun du pasa eroj al-teriga's en tina landon; ili estàs akceptataj amike de la re a fa-milio kaj moiitras al la popolo kelkajn modernajn instrumentojn kiuj por ili eitas kvaza mirakloj. La regido deziris jain de longe veturi al la landoj de 1' fantazio, t.e. Eííropo kaj Ameriko kaj nun kun la aeroplano li trovis la manieron plenumi sian revon; kun cstonta sia bofrato li ekveuiras kaj post multaj malfeli ajoj atingas sian celon. Mi ne rakontos iliajn aventurojn, kiuj estàs tre legindaj, ar mi ne volas malgrandigi la intereson de via propra legado.

Samtempe vigia intrigo nialvolvi as en la izola lando kiu havas isian decan finon kiam, jam perditaj iuj esperoj, revenas la forvoja intoj kun nova aeiroplano kaj ricevas konvenan punon la inalbonuloj. Tre èarma estàs la fino de tiu romauo de aventuroj.

El èiuj oviginalaj romanoj kiujn ni havas en esperanta lingvo tiu estàs certe unu el la plej belaj, se ne la plej vbela, kaj unu el tiuj romaüoj kiujn oni ne lasas is la fino kiam oni eklegis dekon da pa oj.

La lingvo estàs tre korekta kiel deras por verko de esperanta redaktoro, kaj la plej konvinkiga argumento kontra la opinió era-ra do S-ro Jung koncerne la perfektecon de Esperanto estàs uste lia propra bonega verko. Mi tre ojos se S-ro Jung forlasos pri-lingvajn diskutojn kaj klopodos labori en la kampo de la lingvo per verkado de tiel interès aj libroj.—M. S.

Pri la Movado

Barcelona.—Jam de longe en la urnalo «Las Noticias» aperas esperanta rubriko redaktata de S-ro K. S. Rocamora; ni aplaíidas ke oni faràs propagandon por nia lingvo, sed ni ne povas aprobi ke en sia raporto pri la movado esperantista en nia lando la a toro sisteime kaj intence ignoras la longan kaj persistan laboradon de la Kataluna Federació kiu unigas la plej grandan nombron da en-landaj samideanoj.

Por ke la publiko estu uste informita pri la stato de nia afe-ro, samideano kiu sin ka as sub la pse donimo «Simplemulo» mal-fermis anka esperantan rubrikon en la jurnalo «El Progreso». M dankas al tiu anònima samideano por lia bonvola tasko kaj reko-mendas al iaj legantoj sendi dankan leteron al la redakcio.

Nova Grupo.—En la socitto Centre Cultural Vinarocenc jus fon-

64 KATALUNA ESPEBAXTISTO

di is nova grupo sub la non;o Nova Stelo; i tuj ali is al K E. F. La komitato konsistas el Vroj Sebastià: Càaler, prezidanto, Fr. Cardona, sekretario, J. Ginesta, kasisto, J. Pastor, M. Estiller, A. Juan, vo donantoj. ia adreso estàs «Nova Stelo», Abaixadors 10 pral. Barcelona. Ni deziras al la nova grupo prosperan kaj longan vivon.

Terrassa.—Post la baida a fini o de la vintra kurso oni aran•"' os someran car sufièa nombro da lernantoj anoncis sin por tio. La

urbà konsilantaro donat is al la grupo «Lumon» monhelpon da U30 pesetoj.

Rubí.—La kurso fini is kun 40 novaj esperantistoj. Dankojn al S-ro Eatés, Escayol kaj Olialer al kiuj oni uldas la revekigon la de movado.

Radio Barcelona.—iS-ro S. Altoerich faris esperantan paroladon la unuan lundon de Aprilo en tiu i radio-stacio. En la gazeto In­ternational Language kiu aperas en Londono oni povas legi rapor-ton pri la bona a dado de üuj ei paroladoj.

Vizito.—La 31"n de Marto, la komitato de K. E. F. vizitis la no-van grupon Nova Stelo kaj estis kore akceptita de la Komitato de Genlre Vinarocenc. Oni lonçe parolis pri la organizo de la Kongreso en ilia urbo kaj pri la signifo de Esperanto. Ni a dis ke multa j membroj de la societo desiras akomponi nin al Vinaroç okaze de nia cruj ara festo.

Datreveno.—Proksiman 14"n de Aprilo la grupo «Barcelona Stelo» festos la XlX'n ilatrcvenon de ia fondi o. Oni organizas teatran prezentadon, kantojn, k.<e. En nia venonta numero de nia gazeto ni detale priskribos Ja feston al kiu ni deziras plej grandan sukceson. Okaze de tiu festo ni sendas al la simpatia grupo «Baisce-lona Stelo» niajn sincerajn salutojn.

Sóller,—En la gazeto «Sóller» nia amiko 'S-ro A. Arbona publi-kigas iuseniajne lecionon de Esperanto. Ni gratulas lin por la bona propagando, ar oni povas diri ke kdkfoje la legado de la simpla kaj logika gramatiko de Esperanto estàs pli varbiga oi pro­paganda artikolo.

Nekrologio

La 6"n de Marto 1928 mortis en Eeus S-ro Pere AGUADE SAMO-RA, la patró de nia samideano, eksprezidanto de K. E. F. kaj organizinto de la kongreso en Beus, iS'-ro Enric AGTJAI>E.

Al nia kara amiko ni sendas la esprimon de nia kondolenco.

La Rcdakcio.

Matats ii la M n d l Catalana i" Eniniilstií

Article primer.—Amb el nom de «Federació Catalana d'Bspe-rantistes» hom constitueix una federació d'esperantistes en terres de llengua catalana.

Art. aeyon.—L'objeete de la «F. C. d'F.» és la unió de tots els espei' intistes en terres de llengua catalana per a la divulgació i pro­paganda de FEsp.;rímto, pels fins de la representació aconsellaila en la reunió general del V Congrés Internacional d 'Esperanto celebrat a Barcelona, per a complimentar tots els acords i resolucions, que afecten als esperntistes com a col•lectivitat, emanats dels Congres­sos Internacionals o dels nuclis directors de la llengua del Dr . Za-menhof.

Ari. tercer.—Per a el millor compliment de l 'article anterior, la «F. C. d'E,..» publicarà una revista, l 'organització de la qual serà determinada per un reglament especial interior publicat pel cos de redacció i prèvia acceptació del Comitè Directiu. FI preii de l'abo­nament a la revista serà de sis pessetes anyals.

Art. quart.—La «F. CL d'E.» constarà de membres associats i de membres isolats; els primers seran federats per mitjà de l 'entitat a la qual pertanyin i els altres directament i en caràcter particular.

Els diversos organismes pertanyent* a la «F. O, d'E,» contri­buiran el seu sosteniment amb la quota quatr imestral , pagada a la bestreta, de 0'40 pets. almenys per cada soci i els individuals amb una quota mínima de S'50 ptes. anuals, palgada a la bestreta.

Art. quint.—La «F. 0. d'E» serà regida per un Comitè Direc­tiu, renovable cada any, compost de President, Vice-president, Se­cretari , Viee-secretari, Comptador, Caixer, Administrador i quatre Vocals.

Ari. s*sè;—El Comitè de la «F. C. d'E.» convocarà almenys una vegada a l'any, en diferent's localitats, duran t la primavera i en dia festiu, tots els federats, en Assemblea o Congrés general, en el qual, prèvia ordre del dia hom donarà compte als assistents del's tre­balls i gestions acomplerts pel referit C'omitè Directiu duran t el seu exercici, hom acordarà el Hoc on deurà celebrar-se el vinent Con­grés o Assemblea, hom nomenarà els individus que deuran consti­tuir el Comitè el pròxim exercici, i hom discutirà les proposicions que hagin estat presentades abans de la sortida del número de la revista anunciant el Congrés o Assemblea, i anunciades en l'ordre del dia.

Art. setè.—El Comitè serà facultat per a crear les seccions que cregui niés convenients per a la prosperi ta t de la «F. C. d'E.» i de l 'Esperanto, les juntes de les quals seran renovades per cada Comi­tè de bell nou elegit.

Serà president nat de cada secció un individu del Comitè de­signat pel mateix.

Art. vuitè,-—Tots els espera ntistes pertanyents a organitza­cions federades tindran veu i vot en les Assemblees anuals, però el seu vot serà delegable al president d*un grup o una altra persona qualificada, prèvia la presentació dels corresponents carnets de soci.

Art. novè.—Tots els acords de les Assemblees o Congressos se­ran presos per majoria absoluta de vots dels socis assistents. Les esmenes que puguin presentar-se a aquest reglament deuran ésser presentades amb la deguda antelació per tal d'incloure-les en l'ordre del dia i publicades en la seva totalitat, puix que només podran ésser discutides i aprovades en les Assemblees o Congressos gene­rals.

Art. desè.—La llengua oficial de la «F. C. d'E.» serà l'Espe­ranto, podent també emprar-se la catalana en les Assemblees.

A-rt. onzè.—Aquesta «F. G d'E.» podrà actuar mentre compti amb dues col•lectivitats organitzades o trenta membres isolats. En cas de dissolució, previ acord d'ella, l'actiu existent serà lliurat al caixer de la Constant Representació de les Societats Nacionals Esperantistes.

Art. transitori.—La «F. C d'E.» serà domiciliada a Barcelo­na carrer València, 245.

N o v e s e d i c i o n s AESTRALIO, Lando kaj popolo (Delsudo-Laiho). 31 il•lustracions i un mapa. 90 planes de text. Enquadernat

luxosament amb tela. Preu: 9'75 pessetes.' HISTORIO DE LA LINGVO ESPERANTO. 1.* part (Privat)

1887-1900. 74 planes. En rústica 2'40 pessetes i en tela 5'25 ptes. II* part 1900-1927. 199 planes. Luxosament enquadernat en

tela. Preu: 9 pessetes. LA &ANKTA BIBLIO. L'Antic Testament traduit de l'hebreu

pel Dr. Zamenhof, junt amb el Nou Testament, tot en un sol llibre. Amb paper sense cos, enquadernat amb tela 9 pessetes Amb paper prim i amb or enquad. amb tela 12'75 id. Enquadernat amb tela granet fosc 18'75 id. Enquadernat amb pell amb puntes reforçades 3ff00 id.

Nota: Cal afegir el 5 per cent dels preus senyalats, per les despeses de correu, en cas d'ésser els llibres enviats fora de Bar­celona. Cal que l'adressa signi ben clara.

iDirigir-se a Ferd. MONTSERRAT, Villarroel, 107, 2.°, g." Barcelona. IBERIA ESPERANTO SERVO.

PRESEJO SALVATELLA I G.° - TERRASSA