12/01/2019

1

Trends to watch out in library

ฐตมา ธรรมบ ารง, Ph.D.

เจาหนาทสารสนเทศอาวโส

ฝายบรการความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย (STKS)

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

1

2

Disruptive technology

12/01/2019

2

การเรยนรและการคนหาสารสนเทศของ Digital native

• มอถอเปนอวยวะ ชวตรายลอมดวยอปกรณดจทล

• ชอบท าอะไรหลายอยางพรอมกน

• มความมนใจ มความคาดหวงสง

• ชอบความรวดเรว

• หาความรไดจากทกท ทกเวลา

• ชอบสอดจทลและสอมลตมเดย

• ชอบการเรยนรทตรงประเดน และสนก

• ชอบเรยนและคนหาเมอถงเวลา

• ชอบสรางเครอขาย

3

http://www.okmd.or.th/okmd-opportunity/global-knowledge-society/259/https://www.flickr.com/photos/wastes/5374490075http://www.tcjapress.com/2017/01/31/gen-z-children/https://www.slideshare.net/plaistrlc/the-role-of-librarians-in-the-21st-century

หองสมดและบรรณารกษ เตรยมพรอมรบมอ

• ความเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

• ยคของระบบอจฉรยะ

• การแขงขนดวยขอมล

• การแพรระบาดของภยไซเบอร

• การเปลยนแปลงโครงสรางก าลงคน

• ผบรโภคกลายเปนผผลต

• การแขงขนบนฐานของนวตกรรม

• การหลอมรวมระหวางออนไลนและออฟไลน

4

วธการคดกระบวนการเรยนร กระบวนการท างานโมเดลธรกจชวต

ใหม

12/01/2019

3

หองสมด

Physical space

Human space

Virtual space

5

เปาหมาย

หองสมด

6

หองสมดไมใชเพยงหองเกบรวบรวมสอจ านวนมาก แลวรอใหคนมานงอานหนงสออยเงยบๆ อยางเดยวอกตอไป

ศนยกลางความรของชมชน

มความยดหยนและยงยน

ใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลและความคดสรางสรรคใหเกดประโยชนสงสด

บรการการพฒนาทกษะทเกยวของ

ICT

พฤตกรรมผใช

Emergent technology

12/01/2019

4

หองสมด/แหลงเรยนร

L

A

M

Library

G

Archive

Museum

Gallery

Digital-based

7

Space management

8http://beyondaccess.net/2014/09/08/how-public-libraries-can-support-community-literacy/https://www.webjunction.org/news/webjunction/durable-transformation.html

12/01/2019

5

Space management

9

Open library

10https://www.canadacomicsol.org/

12/01/2019

6

Self-service activities

• ยม-คนทรพยากรสารสนเทศดวยเครองยมคนอตโนมต

• ใชบรการอนเทรอเนตและ Wi-Fi ผานอปกรณของหองสมดและอปกรณสวนตวของผใชเพอเขาถงทรพยากรสารสนเทศ

• การพมพเอกสาร การท าส าเนาเอกสาร

• พนทนงอาน พนทศกษาคนควา

• หองประชม

• บรการหองน า

11

ความหลากหลายของทรพยากร

• สาขาวชา

• รปแบบ

• การไดมา

• การเผยแพร

• การเขาถง

เนอหาในรปแบบeBook

ฟอรแมตเนอหาทมใหเลอกหลายฟอรแมต

12/01/2019

7

หนงสอยคดจทล

• ตวเลม + URL/QR Code

• PDF

– Scan

– Convert

– Interactive

• HTML

– Text

– Interactive

– Animation & Interactive

• ePub

– Text Flowable

– Interactive

• iBook

• Kindle format

หนงสอยคดจทล

ความรในอนเทอรเนต

• ลงกไปหาเนอหา• ลงกไปหาภาพ• ลงกไปหาสอมลตมเดย

• ลงกไปหาบทความวชาการ

ตวเลม

eBookPDF

eBookHTML

ePubiBook…

12/01/2019

8

12/01/2019

9

AR : Augmented Reality

Online Database มากกวา “การคนคน”

18

ความสามารถในการคนหา

12/01/2019

10

Data analytics Data visualization

19https://www.fastcase.com/

20https://www.lexisnexis.com

12/01/2019

11

21https://home.ravellaw.com/products

Data visualization

• ภาพหนงภาพมคาเทากบค าพดเปนพนค า

• นาสนใจมากกวาขอความตวอกษร

• เขาใจงายกวา

• ชวยเพมความเขาใจในขอมล

• ชวยในการจดจ า

• ชวยในการส ารวจขอมล

• ชวยเหนเทรนดและความสมพนธเชอมโยงในขอมล

22

12/01/2019

12

Free & Open source data visualization tools

23

Open Access

24

12/01/2019

13

Podcast

25https://player.fm/podcasts/Law-Libraries

26https://www.bodleian.ox.ac.uk/law/finding/e-resources/current-awareness-services-draft/rss-feeds#pod

12/01/2019

14

Digital storytelling

27https://blog.nationalarchives.gov.uk/blog/digital-storytelling-outreach-archives/

Digital storytelling

28https://www.youtube.com/watch?v=p-k183BKWKo

12/01/2019

15

Pinterest

• Pin + Interest = Pinterest

• การปกหมดในสงทสนใจ จาก Social network เชน Facebook Twitter YouTube Blogs

• Social bookmarking

• ชองทางการเผยแพรขอมล เพอโปรโมทเนอหาภายในชมชนทสนใจในเรองใดเรองหนงรวมกน

29

Pinterest กบหองสมด

• เปน virtual display แสดงภาพทรพยากรสารสนเทศ คอลเลคชนพเศษหรอหายาก บรการ และพนทใหบรการในหองสมด

• เปนกระดานรายการหนงสอใหมประจ าเดอน หนงสอแนะน า

• ชมรมนกอาน แบงตามหมวดหมหนงสอทสนใจ

• โปรโมทกจกรรม การเยยมชม

• แนะน าเจาหนาทหองสมด

• ลงคไปยงแหลงขอมลแหลงเรยนรอ นๆ

• ลงคไปยงเวบของหองสมด

30

12/01/2019

16

Manchester Metropolitan Universityhttps://www.pinterest.co.uk/MMULibrary/

31

British Libraryhttps://www.pinterest.com/britishlibrary/

32

12/01/2019

17

Gamification

33http://weareinflux.com/lemontree-the-library-game/

Broad game

34https://www.youtube.com/watch?v=arKpO4Xto08

12/01/2019

18

36

12/01/2019

19

37

ARVR

VR MR

38

เทคโนโลยทใชบอกต าแหนงและสงขอมลใหกบผใช ในระยะใกล แคเปดเครองและอนญาตใหรบสญญาณจากตวอปกรณเทานน (Bluetooth 4.0 Low Energy เปนฐานในการพฒนา ควบคกบ Core Location APIs)

iBeacon

12/01/2019

20

Kinetic bikes

39https://twitter.com/Essex_CC/status/798477953243889664/photo/1

BYOD + Responsive web design

40http://www.up.ac.th/training/couse/responsive.php

12/01/2019

21

ทกษะทจ าเปน

Professionalskills

Technical skills

Soft skills

41

Professional + technical skills

Data science, Data analytics และ Data artists– เขาใจโลกของขอมลและวธการท างานกบขอมลขนาดใหญ (เชน การคนคน การวเคราะหขอมล/สารสนเทศวเคราะห การน าเสนอขอมล การอานขอมลฯ)

42

12/01/2019

22

Professional + technical skills

GLAM (Galleries, Libraries, Archives, Museums)

43

Library Museum Archive

Data Structure MARC CDWA EAD, ISAD(g)

Data Content AACR2, RDA CCO DACS

Data Value(vocabularies/taxonomies)

LCSH TGN ….

Data Format XML XML XML

Data Exchange Z39.5, OAI OAI OAI

Modules ACQ, Catalog, OPAC, Circulation…

…. …..

Metadata Universe

http://jennriley.com/metadatamap/

12/01/2019

23

Professional + technical skills

เทคโนโลยใหมๆ ส าหรบการจดการและการบรการสารสนเทศ (IoT, Big data, Cloud computing, Open data, MOOC, OER, iBeacon, Podcast, AR, VR, MR, BYOD, …)

OSS & Freeware

45

Function Software

Web tools Joomla, Drupal, Wordpress.org …

Digital collection Joomla, Drupal, …

Graphics XnView, GIMP, PhotoScape, Windows Movie Maker, …

Information repackaging Pictochart, Visme, Cacoo, …

Reference manager Zotero + Firefox , Mendeley, …

Desktop suits

Office application OpenOffice.org, …

Mindmap Xmind, Mindmap, …

PDF PDF Creator, …

Collaboration tools Wiki, Blog, …

46

12/01/2019

24

Professional + technical skills

การจดการขอมลและรายการเอกสาร

47http://www.thailibrary.in.th/2012/12/13/file-folder/

การตงชอแฟมเอกสารและโฟลเดอร

การตงชอโฟลเดอรและแฟมเอกสาร (ดจทล)

• ใชค าภาษาองกฤษทกระชบ สน และสอความหมาย เลยงการใชภาษาไทย

• ใชชอทประกอบดวยตวอกษร (a – z) และ/หรอผสมตวเลข (0 – 9) กรณทมค าหลายค าประกอบกน ใหใชเครองหมาย Hyphen – เชอมระหวางค า

– หลกเลยงการใชเครองหมาย Space (ชองวาง) และเครองหมาย Underscore _

• ใชสวนประกอบตอไปนผสมในชอแฟมเอกสาร

– รนของเอกสาร (Version number)

– วนทสรางเอกสาร (Date of creation) เชน เอกสารถกสรางวนท 24 มนาคม 2552 ใหก าหนดเปน yyyymmdd เชน 20120324

– ชอผสรางเอกสาร (Name of creator) เชน เอกสารถกสรางดวย Rupert B. Smith สามารถก าหนดเปน RBSmith หรอ RBS

– ค าอธบายเกยวกบเอกสาร (Description of content) เชน เอกสารเกยวของกบ media kit สามารถก าหนดเปน medkit หรอ mk

48

12/01/2019

25

49

• https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88

• https://th.wikipedia.org/wiki/มหาวทยาลยเชยงใหม

50

12/01/2019

26

Style หวใจงานพมพ

Heading 1

Heading 2Heading 2Heading 2

Style หวใจงานพมพ

• ปรบแกไขไดงาย

• เอกสารไมเสยฟอรแมต

• สรางสารบญไดทนท

• แปลงเปนเอกสารเวบทคนตาบอดอานไดดวยScreen Reader ไดงาย

• แปลงเปน Digital LibraryContent มาตรฐานพรอมสารบญอตโนมต (Greenstone)

12/01/2019

27

ปญหาฟอนตเพยน

53http://www.thaicreate.com/dotnet/forum/119750.html

54

บนทกเอกสารแบบฝงฟอนต

12/01/2019

28

สงออกเอกสารเปน PDF/A

การสแกนเอกสารดวย Scanner

• เลอกเครองสแกนเนอรใหเหมาะสมกบประเภทของเอกสาร

• ก าหนดคา Config ของเครองสแกนเนอร

– Resolution

– โหมดส CMYK/RBG/Grey

• บนทกในฟอรแมต

– TIFF

– Best Quality JPG

– PNG

• เกบขอมลไวหลายส าเนา

12/01/2019

29

Scanner

โหมดส RGB หรอ CMYK

สอจากระบบคอมพวเตอร สอในระบบการพมพ

12/01/2019

30

59https://www.grappik.com/rgb-vs-cmyk/

CMYK

RGB

Top 10 soft skills ส าหรบบรรณารกษในอนาคต

1. Collaboration

2. Communication skills

3. Creativity

4. Critical thinking

5. Data analysis

6. Flexibility

7. Leadership

8. Marketing

9. Technological Expertise

10.Project Management

60http://lj.libraryjournal.com/2016/03/careers/top-skills-for-tomorrows-librarians-careers-2016/#_http://www.p21.org/our-work/p21-framework

12/01/2019

31

การรดจทล (Digital literacy)

ความสามารถในการใชเครองมอ IT เทคโนโลยดจทลและเทคโนโลยการสอสาร เพอคนหา เขาถง ประเมน สราง สอสาร และจดการสารสนเทศในสภาพแวดลอมและสงคมแบบดจทล โดยตระหนกถงหลกจรยธรรมในการใชชวต การเรยนร และการท างานในสงคมดจทล

61

Soft skills

ความฉลาดทจ าเปนในยคปจจบน

IQ

DQEQ

62

12/01/2019

32

โอกาส และ ความทาทาย

• Gartner และ Accenture ระบวา

– งานทเกยวของกบดจทลจะเพมสงขน 500% ในป 2018 (Gartner, 2015)

– 82% ของคนท างานเชอวา ดจทลจะเปลยนแปลงวธการท างานทเปนอย (Accenture, 2016)

63https://www.gartner.com/newsroom/id/2866617https://www.accenture.com/us-en/insight-digital-disruption-future-of-work

โอกาส และ ความทาทาย

• House of Commons Science and Technology Committee (2016)

– 90% ของงานใหม ตองการทกษะดจทล

– 72% ของผจางงาน ไมตองการสมภาษณผสมครงานทไมมทกษะพนฐานดาน IT

• Regional Australia Institute (2016)

– ภายใน 2-5 ป 90% ของก าลงแรงงานจะตองมความรดานดจทลขนพนฐาน

64

https://publications.parliament.uk/pa/cm201617/cmselect/cmsctech/270/270.pdfhttp://www.regionalaustralia.org.au/home/wp-content/uploads/2016/11/The-Future-of-Work_report.pdf

12/01/2019

33

ชองวาง

• House of Commons Science and Technology Committee (2016)

– คนองกฤษ 12.6 ลานคน ขาดทกษะดจทลขนพนฐาน

– Digital literacy ไมถกบรรจในหลกสตรฯ

– 22% ของเครองมอ IT ในสถานศกษา ไมมประสทธภาพ

• Accenture (2014)

– 44% ระบวาหองเรยนไมมเครองมอดจทลเพอการเรยนร

65https://publications.parliament.uk/pa/cm201617/cmselect/cmsctech/270/270.pdfhttps://www.accenture.com/us-en/insight-digital-disruption-future-of-work

8 ทกษะดจทลทจ าเปน

66https://www.weforum.org/agenda/2016/06/8-digital-skills-we-must-teach-our-children/

12/01/2019

34

67

Google รวาเราไปไหนมา Location tracking

68

https://www.google.com/maps/timeline?pb

12/01/2019

35

69

ส าเนาขอมลจาก Googlehttps://www.google.com/settings/takeout

70

12/01/2019

36

71

ส ารองไฟลขอมล

• เครองมอ/ชองทางทปลอดภยในการส ารองไฟลขอมล?

72

ครงสดทายทส ารองไฟลขอมลคอเมอใด?

ครงสดทายทตรวจสอบไฟลขอมลทส ารองไวคอ

เมอใด?

12/01/2019

37

Soft skills

คณธรรมและจรยธรรมดานวชาการ

73

เนอหา ภาพ ฟอนต และสอประกอบทใชสรางสอ...อาจละเมดทรพยสนทางปญญา

โปรแกรมทใชสรางสอ...อาจจะละเมดลขสทธซอฟตแวร

http://www.innnews.co.th/shownews/show?newscode=633752

74

ลขสทธซอฟตแวร

12/01/2019

38

75

https://www.posttoday.com/local/central/377245

https://www.facebook.com/thairath/photos/a.301432962438.145208.146406732438/10157169853432439/?type=3&theater

ภาพทถอวามลขสทธ (สญลกษณทางลขสทธ)

1. ในภาพนนระบเปนเครองหมาย (C)

2. ในภาพนนระบชอเจาของผลงาน หรอเวบไซตทมาของภาพนน

3. ในภาพนนถกประทบดวยลายน า (ในบางครงอาจเปนโลโกเจาของผลงานขนไวจาง ๆ)

76

แตภาพทมลขสทธ

อาจไมระบสญลกษณทางลขสทธ

12/01/2019

39

77

• การน างานมาใชและเผยแพร ตองอางองทมาหรอใหเครดตเสมอ จงจะไมถอเปนการละเมดลขสทธและตองเปนกรณทไมขดตอการแสวงหาประโยชนจากงานลขสทธตามปกตของเจาของลขสทธ รวมทงตองไมกระทบกระเทอนถงสทธของเจาของลขสทธเกนสมควรดวย

78

12/01/2019

40

การใชงานลขสทธท เปนธรรม รปภาพและภาพถาย

• ใชไดอยางนอย 1 ภาพแตไมเกน 5 ภาพ ตอผสรางสรรค 1 ราย หรอ รอยละ 10ของจ านวนภาพของผสรางสรรค 1 ราย (แลวแตวาจ านวนใดนอยกวากน)

• ผสอนและผเรยนดาวนโหลดภาพจากอนเตอรเนต เพอใชในการศกษาไดในปรมาณเทากบ (ขางตน) แตจะอพโหลดงานนนกลบขนอนเตอรเนตไมได หากไมไดรบอนญาตจากเจาของสทธสอนและผเรยนดาวนโหลดภาพจากอนเตอรเนตเพอใชในการศกษาไดในปรมาณเทางตน) แตจะอพโหลดงานนนกลบขนอนเตอรเนตไมได หากไมไดรบอนญาตจากเจาของสทธ

79

การตดตามยอนกลบภาพดจทล

80

12/01/2019

41

YouTube Copyright Match

81https://youtube-creators.googleblog.com/2018/07/helping-creators-protect-their-content.html

Turnitin

http://turnitin.com

12/01/2019

42

ระบบตรวจสอบลขสทธผลงานวชาการและวทยานพนธ (CopyCatch)

http://www.copy-cat.in.th

รายการอางอง• Axiell UK. (2017). A review of UK libraries in 2017: A guide for delivering sustainable,

community-centric services. Retrieve from https://www.axiell.co.uk/wp-content/uploads/2017/04/Axiell-Report-A-review-of-UK-libraries-in-2017.pdf

• Brooks, T. M., Runge, F. L., & Steenken, B. (2016). The future of law libraries. Bench & Bar,8(4), 18-23. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2818962

• Brown, F. (2014). Outsourcing law firm libraries to commercial law library and legal research services. The UK Experience, Australian Academic & Research Libraries, 45(3), 176-192. DOI: 10.1080/00048623.2014.920130

• Garland, J. (n.d.). Current technology trends in libraries. Retrieved from https://princh.com/current-technology-trends-in-libraries/#.XDcKb1UzZ1t

• Local Government Management Agency. (2016). Open libraries pilot service 2014-2916.Dublin: Local Government Management Agency. https://staffourlibraries.files.wordpress.com/2016/09/final-open-libraries-pilot-report.pdf

• Rhind-Tutt, L. (2017). Why the future of UK libraries is in the ‘connection, not the collection’. Retrieved from https://inews.co.uk/culture/books/future-uk-libraries-connection-not-collection/

• UK Department for Digital, Culture, Media & Sport. (2018). Libraries Deliver: Ambition for Public Libraries in England 2016 to 2021. Retrieve from https://www.gov.uk/government/publications/libraries-deliver-ambition-for-public-libraries-in-england-2016-to-2021/libraries-deliver-ambition-for-public-libraries-in-england-2016-to-2021#our-vision-for-public-library-services-in-england-1

84

12/01/2019

43

ฐตมา ธรรมบ ารง, PhD

เจาหนาทสารสนเทศอาวโส

ฝายบรการความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย (STKS)

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

titima@nstda.or.th

http://facebook.com/titima.thumbumrung

85