Trends in veiligheid 2013 nl
-
Upload
socialmediadna -
Category
Documents
-
view
167 -
download
0
description
Transcript of Trends in veiligheid 2013 nl
Trends in Veiligheid 2013Een digitale samenleving kan niet zonder digitale veiligheid
Scan QR code voor het volledige rapport
Trends in Veiligheid 2013
2
elkaar verbonden is en welk effect het heeft als er ergens uitval
is. Naast de menselijke factor kennen platforms, applicaties
en infrastructuren allemaal hun eigen problemen, en door de
interactie tussen die vier niveaus wordt een securityprobleem
vaak heel omvangrijk. In de fysieke wereld kennen we een
safetyconcept; denk bijvoorbeeld aan de veiligheidsregels op
een bouwplaats. Maar geldt er in cyberspace ook een security-
concept? En welke rollen hebben de overheid, de private
sector en de burger daarin? Momenteel is dat nog onvoldoende
helder. Op de snelweg gelden bepaalde veiligheidseisen en
verkeersregels. Maar iedere burger kan een computer kopen
en onbeveiligd de digitale snelweg op. Het met elkaar vorm-
geven van dit model is mijns inziens de grootste uitdaging van
de nabije toekomst.
Met de artikelen dragen de auteurs van Capgemini bij aan deze
discussie. Het belang van digitalisering wordt duidelijk als we
kijken naar de strafrechtketen, naar cameratoezicht of naar
crisismanagement. De uitdagingen blijken uit de artikelen inzake
big data, het gebrek aan professionals op het gebied van
cybersecurity en de inzet van sociale media bij evenementen.
Maar bovenal zorgt deze publicatie van Trends in Veiligheid
voor het verhogen van het bewustzijn.
De digitalisering van onze samenleving gaat zo snel dat het
bewustzijn over nieuwe risico’s en kwetsbaarheden achterblijft.
Een veilige digitale samenleving is een gezamenlijke verantwoor-
delijkheid, waarin nieuwe coalities gevormd moeten worden.
Willen we deze verantwoordelijkheid waarmaken, dan begint het
bij bewustzijn. Bewustzijn bij burgers, bedrijven en overheden.
Drs. ing. W.M. van GemertDirecteur Cyber Security van de Nationaal Coördinator
Terrorismebestrijding en Veiligheid
Veiligheid en de algemene trend tot digitalisering van onze samenleving zijn sterk met elkaar verbonden. De meeste artikelen in deze editie van Trends in Veiligheid refl ecteren het belang, de dreiging en kwets-baarheid van digitalisering.
Bij een veilige digitale samenleving draait alles om de vertrou-
welijkheid, betrouwbaarheid, integriteit en continuïteit van
gegevens. Als het gaat om digitalisering zijn er een aantal
wereldwijde trends te onderscheiden:
1. Big data: de enorme hoeveelheid data die voortdurend
opgeslagen wordt en die dagelijks toeneemt. Hoe kunnen
we daar op een goede manier mee omgaan?
2. Hyperconnectiviteit: het aantal digitale (internet)verbindingen
neemt exponentieel toe. Zo ontstaat een ‘Internet of
Things’. Nederland heeft de een na hoogste internetdicht-
heid ter wereld; dat geeft Nederland op dit terrein een bij-
zondere positie.
3. Het verdwijnen van grenzen, zowel in tijd en afstand als
qua werk/privé.
Deze trends vereisen een verandering in zowel de manier
waarop bedrijven zakendoen als de rol van de overheid bij het
waarborgen van een veilige samenleving. Een belangrijk aspect
daarbij is het gebrek aan een cybersecurity-concept van onze
samenleving. Nederland is een land van zeeën en dijken: als
het water doorsijpelt, bouwen we er een dijk omheen. Die
klassieke manier van crisisbeheersing (containment, ofwel
indammen) is in cyberspace bijna onmogelijk. Bedrijven weten
vaak niet waar hun data zich precies bevindt, hoe het met
Voorwoord
1
the way we see it
Figuur 1: Het is terecht dat de overheid (de politie) extra bevoegdheden krijgtvoor het terughacken van computers van verdachten.1
Weet niet
Mee oneens
Mee eens
Helemaal
mee eens
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Helemaal
mee oneens
Niet mee
eens of oneens
3%
1%
10%
33%
3%
50%
terughacken van computers van ver-
dachten. Deze derde editie van Trends
in Veiligheid staat dan ook vooral in het
teken van digitalisering.
• Een aantal artikelen beschrijft de
oplossingen en kansen die digitalise-
ring kan bieden voor actuele proble-
men in het veiligheidsdomein.
• Vervolgens wordt ingegaan op de
wijze waarop organisaties de vele
initiatieven en innovaties beter met
elkaar kunnen verbinden. Hierdoor
kan de effectiviteit en effi ciëntie van
de verschillende afzonderlijke innova-
ties worden vergroot.
De Nederlandsebevolking achtzichzelf steedsbeter op de hoogte van de gevaarlijke kanten van internet-gebruik, waaronder cybercrime, virussen, spam en phishing.
Dit blijkt uit het Capgemini-onderzoek
uitgevoerd door TNS NIPO voor deze
derde editie van Trends in Veiligheid.
Met een stijging van 15% ten opzichte
van 2011 naar 66% lijkt hiermee het
bewustzijn en de kennis onder burgers
behoorlijk hoog. Toch gaat er geen
week voorbij zonder dat cybersecurity-
incidenten de krantenkoppen vormen.
Klaarblijkelijk gaat de digitalisering van
onze samenleving en de daarmee
gepaard gaande criminaliteit sneller
dan de (beschermende) maatregelen
die we nemen.
Als het aan de Nederlandse bevolking
ligt, mag de overheid dan ook een stuk
actiever optreden met betrekking tot
cybercriminaliteit. Zelfs 83% van de
Nederlanders staat achter de beslissing
van minister Opstelten om de overheid
meer bevoegdheden te geven voor het
• Verbinding staat ook centraal in
het laatste deel van deze publicatie.
Namelijk de verbinding tussen de
fysieke en digitale samenleving.
Betoogd wordt om deze niet als
aparte werelden te zien maar zo
veel mogelijk te integreren. Zowel
in beleidsontwikkeling, risicomanage-
ment als in continuïteitsmanagement.
• Tot slot wordt nog een voorstel
gedaan voor de realisatie van één
belangrijke randvoorwaarde: het ver-
groten van het aantal cybersecurity-
professionals.
ManagementsamenvattingTrends in Veiligheid 2013Een digitale samenleving kan niet
zonder digitale veiligheid
2 Trends in Veiligheid 2013
Onderstaand zijn deze onderdelen kort
samengevat.
Oplossingen en kansen voor het veiligheidsdomeinEen zeer ruime meerderheid van de
Nederlanders (93%) is van mening dat
de overheid ondanks de bezuinigingen
toch zeker dezelfde kwaliteit van veilig-
heid moet garanderen. Het onderzoek
van de Rekenkamer naar het functione-
ren van de strafrechtketen is in dit ver-
band een tegenvaller. De Rekenkamer
wijst er namelijk op dat de strafrecht-
keten niet goed functioneert. Met het
programma ‘Versterking Prestaties
Strafrechtketen’ werkt het ministerie van
Veiligheid en Justitie aan verbetering.
De regie op de ketenpartners is een uit-
daging. Door hierbij expliciet aandacht
te besteden aan het faciliteren van
beleidsrealisatie ontstaat meer grip
op het resultaat.
Op het niveau van complexe zaken in
de strafrechtketen is een ketenbenade-
ring niet langer afdoende. Bij complexe
zaken zijn meerdere partijen betrokken
die situationeel, en wederzijds afhan-
kelijk, wel of geen actie moeten onder-
nemen. Dit vraagt om een actueel
totaalbeeld van de betreffende casus.
Informatie van alle betrokken partijen
dient gedeeld te worden op basis van
een ‘need to know’ basis en toegesne-
den op de specifi eke rol en verantwoor-
delijkheid van de betrokkene. Hiertoe is
een integrale netwerkbenadering nodig
waarbij digitalisering vanuit het ecosys-
teem van Veiligheid en Justitie wordt
gerealiseerd. Vanuit een integraal infor-
matiebeeld wordt de ontsluiting geregis-
treerd naar de belanghebbenden.
Deze integrale benadering vereist wel
betrouwbare, onbetwiste data. Een
‘Digital Operating Model’ geeft antwoord
op de vraag van wie welke data is en
wie de meest actuele en juiste data
heeft. Het beëindigt dubbele inwin-
ningsprocessen en vergroot zo de
effi ciëntie van de bedrijfsvoering en de
betrouwbaarheid van data. Dat leidt
tot onbetwiste data. Data is onbetwist
als de bruikbaarheid ervan voor een
bepaald doel steeds eenduidig is vast
te stellen. Wanneer vervolgens ook
uniforme dataprocessen worden inge-
voerd, wordt echt grip verkregen op
data uit diverse interne en externe bron-
nen. De waarde die ligt besloten in data
bij alle verschillende partijen, kan dan
echt worden benut voor versnelling en
verbetering van bestaande ketens en
netwerken.
De enorme hoeveelheid data kunnen
echter ook een nieuwe uitdaging vormen.
Het Nederlands Forensisch Instituut
onderzoekt tegenwoordig tweeduizend
keer zoveel data als in 1998. Het aantal
onderzoekers is echter slechts vertien-
voudigd. Aangezien de data wel be-
schikbaar is, moeten opsporingsinstan-
ties een manier vinden om er betekenis
aan te geven. Immers, het afbreukrisico
is groot als achteraf bekend wordt dat
Figuur 2: In hoeverre bent u op de hoogte van de gevaarlijke kanten vaninternetgebruik, zoals cybercrime, virussen, phishing mail, spam of hetbezoek aan fake websites?1
Helemaal niet
op de hoogte
Matig op de
hoogte
Heel goed
op de hoogte
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Slecht op
de hoogte
Redelijk goed
op de hoogte
2%
52%
6%
26%
14%
Figuur 3: De overheid heeft op dit moment voldoende middelen beschikbaarom digitale veiligheid in Nederland te garanderen1
Weet niet
Mee oneens
Mee eens
Helemaal
mee eens
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Helemaal
mee oneens
Niet mee
eens of oneens
5% 15% 25% 35% 45% 55%
1%
9%
23%
39%
5%
24%
3
the way we see it
criminaliteit voorkomen had kunnen
worden omdat informatie aanwezig was
maar niet goed is behandeld. En 75%
van de bevolking verwacht ook dat de
kansen om verdachten op te sporen,
toenemen als gevolg van big data. De
oplossing is gelegen in het gebruik van
een ontologie om big data te structure-
ren en een geautomatiseerde opspo-
ring om sneller te detecteren.
Naast het vergroten van de pakkans,
verwacht ruim driekwart van de
Nederlanders dat de overheid sociale
media zou moeten gebruiken om pre-
ventieve maatregelen te nemen tegen
uit de hand lopende feesten zoals
Project X. Online crowd control blijkt
mogelijk mits de veiligheidsorganisaties
naast fysieke aanwezigheid ook zelf
interacteren in de online community.
Mogelijke geruchten en paniek kunnen
door goede monitoring en interactie
met een eenduidige boodschap worden
voorkomen. Dat hier nog een wereld te
winnen valt, blijkt uit het voorbeeld van
Project X Haren. Daarbij vindt ruim de
helft van de Nederlanders (59%) dat
de politie onvoldoende inzicht heeft in
de positieve en negatieve effecten die
sociale media teweeg kunnen brengen.
Verbinden van innovaties eninitiatievenOrganisaties in het veiligheidsdomein
hebben de laatste jaren niet stilgeze-
ten. Waar mogelijk zijn initiatieven ont-
plooid om de kansen van digitalisering
te benutten en kwetsbaarheden te
beperken. Wij zien echter zowel binnen
als tussen organisaties ineffi ciënties als
gevolg van beperkte samenwerking en
verbinding tussen initiatieven.
De politie is bijvoorbeeld sinds jaar en
dag bezig met de inzet van nieuwe
technologieën om burgerparticipatie
vorm te geven. Het blijkt dat er tal van
goede voorbeelden zijn waarbij digitale
technieken zoals social media worden
ingezet om cocreatie of burgerparti-
cipatie verder vorm te geven. Echter,
het valt ook op dat dergelijke initiatie-
ven vaak lokaal van aard zijn en lang-
zaam tot wasdom komen. Onderzoek
van Capgemini Consulting en MIT
(Massachusetts Institute of Technology)
heeft aangetoond dat succesvolle
digitale transformaties beginnen met
een overkoepelende visie en top-
down worden aangestuurd. Een Digital
Capabilities Center (DCC) bundelt
diverse digitale capaciteiten vanuit ver-
schillende onderdelen van een organi-
satie en vormt een centraal aanspreek-
punt voor digitale expertise en kennis.
Daarmee functioneert het DCC als een
vliegwiel voor lopende initiatieven.
Verbinding wordt ook bepleit in het
artikel over cameratoezicht. Op dit
moment wordt nog niet ten volle
gebruikgemaakt van de mogelijkheden
die cameratoezicht in combinatie met
andere sensoren biedt. Door het
gebruik van proeftuinen kunnen over-
heid, bedrijven en kennisinstellingen
samenwerken om de verbinding tussen
camera’s, brandalarm, inbraakbeveiliging
en mogelijke andere sensoren in de
praktijk te toetsen.
Verbinden van de digitale en fysieke wereldDe samenleving doorgaat een digitale
transformatie en deze kan alleen maar
succesvol verlopen als de digitale veilig-
De samenleving doorgaat een digitale transformatie en deze kan alleen maar succesvol verlopen als de digitale veiligheid daar gelijk mee op gaat.
Figuur 4: Heeft de politie volgens u voldoende inzicht in de positieve ennegatieve effecten die sociale media teweeg kunnen brengen?1
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Zeer
onvoldoende
Weet niet
Onvoldoende
Voldoende
Ruim
voldoende
18%
2%
21%
6%
53%
Scan QR code voor het
volledige rapport Trends in
Veiligheid 2013
4 Trends in Veiligheid 2013
heid daar gelijk mee op gaat. Dit vraagt
om een besef binnen zowel de overheid
als het bedrijfsleven dat cybersecurity-
vraagstukken onlosmakelijk zijn verbon-
den met de taakopvatting en kernpro-
cessen van de eigen organisatie. Tot
op heden zien we binnen de overheid
de tendens om nieuwe instituties op te
richten zoals de Cyber Security Raad,
het Nationaal Cyber Security Centrum
en de Cyber Taskforce bij Defensie.
Deze instituties dragen zeker bij aan
een hogere digitale veiligheid maar
mogen geen excuus zijn om binnen
de bestaande organisaties geen maat-
regelen te nemen. Goed begrip van
de wijze waarop de fysieke samenleving
is gedigitaliseerd, moet leiden tot een
integrale regelgeving en aanpak van
veiligheidskwesties. Digitale veiligheid
zou een integraal onderdeel moeten
vormen van reguliere beleidsvorming
en mag daarop geen uitzondering
meer zijn.
Deze integrale benadering wordt ook
bepleit in het artikel over cyber resilien-
ce. Hierin wordt het topmanagement
van publieke en private organisaties
aangemoedigd om cyberrisico’s in te
passen in het strategisch risicomanage-
ment. Dit sluit aan bij de woorden van
Neelie Kroes: “Net als in de gewone
maatschappij, moeten we ook in de
digitale wereld leren begrijpen wat de
risico’s zijn”. En dat deze risico’s reëel
zijn, blijkt ook uit recent onderzoek
waarin wordt aangetoond dat cyber-
dreiging rechtstreeks van invloed is op
de beurswaarde van een organisatie.
Transparantie richting de stakeholders
hoe met digitale dreigingen wordt
omgegaan, geeft vertrouwen in de con-
tinuïteit van de betreffende organisatie.
De wijze waarop deze continuïteit kan
worden geborgd, is nader toegelicht in
het volgende artikel. Met een raamwerk
voor continuïteitsmanagement kunnen
organisaties in kaart brengen waar zij
staan in de ontwikkeling van continuï-
teitsbeheersing. Daarbij wordt gecon-
stateerd dat het juist vaak organisaties
in het veiligheidsdomein zijn, die de
eigen bedrijfscontinuïteit hebben gene-
geerd. Organisaties die gericht zijn op
het beheersen van externe incidenten
en rampen. Het besef dient door te
dringen dat als zij zelf uitvallen door
verstoringen van de eigen bedrijfspro-
cessen, zij ook niet hun externe taak
kunnen vervullen.
Zonder technische cyberprofes-sionals geen digitale veiligheidIn deze Trends in Veiligheid 2013 loopt
als rode draad door de artikelen het
adagium dat een digitalisering van de
samenleving alleen duurzaam kan zijn
indien de digitale veiligheid gelijke tred
houdt. Vertrouwen van burgers, bedrij-
ven en overheden in het veilig gebruik
van internet staat dan ook centraal in
de Nationale Cyber Security Strategie.
Maar wie zorgt nu eigenlijk voor die
digitale veiligheid? Uiteraard is bewust-
zijn bij de top van publieke en private
organisaties onmisbaar voor aandacht
en initiatieven om de weerbaarheid en
veerkracht op het gebied van cyber-
security te vergroten. Maar zoals Erik
Akerboom in 2011 al aangaf: “Er is een
tekort aan mensen die ook kunnen
doen en niet alleen bedenken wat er
zou moeten gebeuren”. Momenteel
bestaat er een groot verschil tussen
de vraag en aanbod van cyberprofes-
sionals op de arbeidsmarkt. Het aantal
Figuur 5: De overheid zou actiever moeten optreden tegen cybercriminaliteit1
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Mee oneens
Weet niet
Niet mee eens
of oneens
Mee eens
Helemaal
mee eens
2%
28%
59%
1%
10%
5
the way we see it
Figuur 6: Heeft u er vertrouwen in dat de overheid veilig met uw gegevens omgaat?1
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Houd ik me niet
mee bezig\weet ik niet
Anders, namelijk
Nee, ik vrees
voor mijn gegevens
Ja, maar er moet echt
meer gebeuren om de
veiligheid te vergroten
Ja, de overheid
weet goed om te gaan
met mijn gegevens
1%
8%
48%
17%
26%
Figuur 7: Cyberbeveiliging wordt ongetwijfeld de komende jaren een steeds belangrijker issue. Verhoging van het kennisniveau van de overheid en in het bijzonder de politie is dan ook absoluut noodzakelijk1
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Mee oneens
Weet niet
Niet mee
eens of oneens
Mee eens
Helemaal
mee eens
2%
41%
53%
0%
3%
1 Bron: Onderzoek Capgemini, Trends in Veiligheid november 2012
Over de auteurDrs. Erik Hoorweg MCM is
vice president bij Capgemini
Consulting en actief op het
gebied van openbare orde
en veiligheid.
Meer informatie over openbare
orde en veiligheid vindt u op
www.trendsinveiligheid.nl
w.o.- en hbo-afgestudeerden is te laag
en opleiding sluit vaak onvoldoende
aan bij de beroepspraktijk.
In het slotartikel ‘White Hat Offi ce’
wordt gepleit voor een publiek-private
cyberacademy waar integere hackers
worden opgeleid. Hackers die buiten
het reguliere opleidingstraject vallen
en die worden gerekruteerd vanuit de
eigen ‘scene’. Het zijn vaak die jonge
talenten die nachtenlang autodidactisch
lekken aan het blootleggen zijn bij gere-
nommeerde bedrijven. De White Hat
Offi ce geeft hen een specifi eke leer-
omgeving en voorziet daarmee in een
groeiende behoefte in Nederland.
6 Trends in Veiligheid 2013
De verschillende auteurs geven naast een heldere visie ook grensverleggende
inzichten en intelligente oplossingen op het snijvlak van vrijheid en veiligheid.
Een informatief en boeiend visierapport voor zowel bestuurders als beleidmakers.
U kunt het volledige rapport downloaden via www.trendsinveiligheid.nl
Als u geïnteresseerd bent in een (of meer) van de essays op de volgende pagina’s,
kunt u de QR-code scannen met uw smartphone.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen via het e-mailadres:
[email protected] of persoonlijk met de
auteur(s) via het vermelde twitteradres of e-mailadres.
Het volledige Trends in Veiligheid rapport metuitkomsten van hetCapgemini-onderzoeken twaalf lezenswaardige essays is digitaalbeschikbaar.
Scan QR code voor het volledige
rapport Trends in Veiligheid 2013
7
the way we see it
Hoe regisseert het
kerndepartement zijn
uitvoeringsorganisaties
tot betere prestaties?
Realiseren van betere
prestaties in de straf-
rechtketen vereist van
het ministerie om de
gulden middenweg te
vinden tussen regie
voeren en het geven
van ruimte.
Over de auteursWender van Mansvelt MSc en drs. Eelco Smid zijn management con-
sultant bij Capgemini Consulting. Eelco Smid houdt zich vooral bezig met
vraagstukken op het terrein van beleidsrealisatie, verandermanagement en
communicatie. Wender van Mansvelt is gespecialiseerd in het begeleiden van
implementatietrajecten rond nieuwe wetgeving en het faciliteren van keten-
samenwerking ter versterking van gezamenlijke prestaties.
Voor meer informatie
@wvmansvelt en @eelcosmid
Highlights
• 93% van de Nederlanders meent dat de overheid ondanks
de bezuinigingen toch zeker dezelfde kwaliteit van
veiligheid moet garanderen.
• Het realiseren van een beter presterende strafrechtketen
vraagt om een ministerie dat strak regie voert, maar tevens
voldoende ruimte biedt aan de uitvoeringsorganisaties om
zelfstandig resultaten te boeken.
• Het departement zal daarbij de ruimte die het de uit-
voeringsorganisaties biedt transparant moeten definiëren,
zowel inhoudelijk als financieel.
• De uitvoeringsorganisaties dienen zich te verantwoorden
voor de verbeteringen die binnen deze ruimte
worden gerealiseerd.
Versterken van de strafrechtketen? Regisseer de ruimte voor resultaat!
Scan QR code voor
het volledig essay
8 Trends in Veiligheid 2013
Highlights
• Organisaties binnen veiligheid en justitie maken onderdeel
uit van de maatschappij en verbinden zich meer en meer
met hun omgeving.
• Voor de maatschappij staat de behandeling van een
verdachte voorop en minder de behandeling van een zaak.
• In de complexe, veranderlijke maatschappij waarin een
integrale aanpak van complexe problemen nodig is, loopt
de toepassing van het ketenconcept tegen zijn grenzen aan.
• Enkel een ketenbenadering bij de behandeling van
justitiabelen is te beperkt.
• De behandeling van complexe problemen vraagt om een
integrale benadering.
• De transformatie naar een moderne organisatie van
veiligheid en justitie kan alleen met een
transformatie van de digitalisering.
Over de auteursDrs. Con Sadée en Eva Miltenburg MSc zijn consultant bij Capgemini Consulting.
Con Sadée is gespecialiseerd in de transformatie van publieke organisaties
en de mogelijkheden die digitalisering daarbij biedt. De organisatie van
samenwerking in ketens, netwerken en andere samenwerkingsverbanden
maakt daar deel van uit. Eva Miltenburg richt zich op samenwerkingsvraag-
stukken, optimalisatie van ketenprocessen en wetgevingstrajecten.
Voor meer informatie @evamburg, [email protected]
Is er een alternatieve
benadering die een
integrale effectieve
behandeling van com-
plexe problemen door
justitie, verbonden met
de maatschappij, moge-
lijk maakt?
Een moderne, ‘van
buitenaf’ benadering
bij het organiseren
van het domein van
veiligheid en justitie
kan niet zonder ver-
gaande digitalisering.
Scan QR code voor
het volledig essay
De keten voorbij
9
the way we see it
Grip op data: pleidooi voor inrichting van een Digital Operating Model enuniforme dataprocessen
Highlights
• Samenwerking in ketens vereist betrouwbare data, hiertoe
dient data ‘onbetwist’ te zijn.
• Een Digital Operating Model schept de randvoorwaarden
om onbetwiste data te kunnen realiseren, onder andere
door de inrichting van data governance.
• Uniforme dataprocessen resulteren in grip op het gebruik
van data, van zowel interne als externe bronnen.
Wat is nodig om
betrouwbare data
te kunnen leveren
en gebruiken?
Pleidooi voor de
inrichting van een
Digital Operating
Model en uniforme
dataprocessen.
Over de auteursDrs. Edwin Kok MBA is client director voor het ministerie van Veiligheid
en Justitie bij Capgemini. Ir. Marijke de Jong-Bultsma is management
consultant bij Capgemini Consulting. Marijke de Jong-Bultsma is gespe-
cialiseerd in de samenwerking tussen business en ICT en richt zich daarbij
specifi ek op vraagstukken rondom data en informatievoorziening.
Voor meer [email protected] en [email protected] QR code voor
het volledig essay
10 Trends in Veiligheid 2013
11
the way we see it
Big data in opsporing: nu pompen om niet te verzuipen
Wat te doen aan de
verstikking door de
exponentieel groeiende
data binnen de
opsporing?
Uit recente ervaringen
blijkt dat opsporings-
instanties alleen met
ontologie en geauto-
matiseerde opsporing
kunnen voorkomen
dat ze verzuipen in
big data.
Over de auteursMarcel Kordes is als business consultant gespecialiseerd in risico- en
informatiegestuurd werken binnen de publieke sector. Ing. Rob Vernooij is
als business consultant betrokken bij de inrichting en optimalisatie van
(geautomatiseerde) processen in opsporingsomgevingen. Drs. Paul Lengkeek
is projectleider in de public security sector en is gespecialiseerd in projecten
op het snijvlak van organisatieverandering en ICT.
Voor meer [email protected], [email protected]
Highlights
• Datastromen in opsporing groeien exponentieel.
• Opsporingsinstanties moeten nu starten met pompen om
niet te verzuipen in big data.
• Ontologie is de randvoorwaarde om big data te structureren.
• Geautomatiseerde opsporing kan in terabytes aan data de
gewenste informatie detecteren.
• De analist krijgt meer ruimte voor analyse-informatie,
door minder handmatig structureren van data.
Scan QR code voor
het volledig essay
Highlights
• Menigten organiseren zich steeds vaker online, om
daarna fysiek bij elkaar te komen.
• Publieke en private organisaties die betrokken zijn bij
(ongeplande) evenementen kunnen de impact van social
media niet meer negeren.
• In de bestuurlijke en organisatorische sturing dient
hierop te worden geanticipeerd en een combinatie te
worden gemaakt van fysieke en online crowd control.
• Dit betekent nieuwe rollen, verantwoordelijkheden en
werkwijzen voor bestuur en organisatie.
• Uitdaging zit in de samenhang tussen online en
fysiek besturen van menigten die zich online
en fysiek organiseren.
De menigte onder(online) controle!
Hoe kunnen we
social media inzetten
als sturingsmiddel van
de online menigte?
Social media biedt
mogelijkheden om
voor en tijdens het
(ongeplande) evene-
ment de online crowd
te monitorenen sturen.
Over de auteursKarin van de Laar MSc, Eva Miltenburg MSc en Evelien van Zuidam MSc zijn
consultant bij Capgemini Consulting. Karin van de Laar is gespecialiseerd in
crisismanagement en netwerksamenwerking, Eva Miltenburg richt zich op
samenwerkingsvraagstukken, optimalisatie van ketenprocessen en wet-
gevingstrajecten, Evelien van Zuidam houdt zich bezig met zowel crisisvraag-
stukken als de effecten van social media op het veiligheidsdomein.
Voor meer informatie
@karinvandelaar, @evamburg en @evelienvzScan QR code voor
het volledig essay
12 Trends in Veiligheid 2013
Meer rendement uit cocreatie met burgers en bedrijven: een Digital Capabilities Center
Hoe een Digital
Capabilities Center
de politie helpt het
maximale te halen
uit de kansen die de
digitale revolutie biedt.
De politie is sinds jaar
en dag bezig met
de inzet van nieuwe
inzichten en technolo-
gieën om burgerparti-
cipatie vorm te geven.
Highlights
• Binnen burgerparticipatie is een ontwikkeling naar meer
cocreatie-initiatieven te zien.
• De digitale revolutie maakt het mogelijk de burger-
participatie en cocreatie-initiatieven een impuls te geven.
• Inspelen op de digitale revolutie vergt een digitale
transformatiestrategie en centrale ondersteuning en regie.
• Een Digital Capabilities Center helpt de politie burger-
participatie en cocreatie-initiatieven effectief en
rendabel te maken.
Over de auteursDrs. Erik Staffeleu, Roy Oudeman MA en Herman-Jan Carmiggelt zijn
management consultant bij Capgemini Consulting. Erik Staffeleu is gespecia-
liseerd in veranderkunde, intensivering van ketensamenwerking in het veilig-
heidsdomein en het verbeteren van politieprestaties. Roy Oudeman heeft zich
gespecialiseerd in organisatie- en bedrijfsvoeringvraagstukken binnen het
veiligheidsdomein. Herman-Jan Carmiggelt adviseert klanten bij strategische
vraagstukken die vragen om vergaande digitalisering met als doel om klant-
interactie te verbeteren.
Voor meer [email protected], [email protected] en
[email protected] QR code voor
het volledig essay
13
the way we see it
Cameratoezicht: effi ciënterin de veiligheidsketen!
Welke ontwikkelingen
dragen bij aan het
verbeteren van het
gebruik van camera-
beelden?
Er wordt in de veilig-
heidsketen niet ten
volle gebruikgemaakt
van de mogelijkheden
die cameratoezicht in
combinatie met andere
sensoren en social
media biedt.
Over de auteursIng A.A.M. (Bart) Kusse MSc is manager Geo-ICT en projectleider
Crisismanagement bij Capgemini en daarnaast docent aan de internationale
Unigis opleiding aan de Vrije Universiteit. Prof. Dr. H.J. (Henk) Scholten is
hoogleraar Ruimtelijke Informatica aan de Vrije Universiteit en CEO van
Geodan, een bedrijf gespecialiseerd in het ontwikkelen en toepassen van
GIS-technologie. Peter van den Ende MPA ba is directeur van de stichting
CrimiNee! / Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) Oost Brabant,
commissaris van politie en programmaleider operational fi eld labs (OFL) van
het Dutch Institute for Technology, Safety & Security (DITSS).
Voor meer [email protected], [email protected] en
Highlights
• Cameratoezicht door standaardisatie beter bruikbaar
in de veiligheidsketen.
• Camera’s in combinatie met andere sensoren leveren
beter bruikbare informatie op.
• Het maakt sneller handelen en beter onderbouwde
besluitvorming mogelijk.
• Directe betrokkenheid van de burger via
sociale media.
Scan QR code voor
het volledig essay
14 Trends in Veiligheid 2013
De kracht van verbinden
Welke kansen biedt
slimme technologie en
hoe benutten we deze
voor meer veiligheid?
Intelligente en mobiele
software toepassingen
helpen onveilige situaties
op te lossen. Succes
komt echter niet vanzelf
en vraagt vooral om
slimme verbindingen.
Highlights
• Succesvol innoveren start met verbeelding.
• Technologie die (samen)werkt!
• DOE! Initiatief loont.
• De kennis is beschikbaar.
• De slimste verbindingen zijn die tussen mensen.
Over de auteursDrs. ing. Erik van den Berg is managing consultant bij Capgemini. Erik richt
zich als informatiearchitect op strategie, innovatie en verbetering van de
informatievoorziening binnen de publieke sector. Niek Wijngaards is senior
researcher en programma manager bij Thales Nederland in de afdeling
Thales Research & Technology. Niek Wijngaards richt zich op onderzoek en
ontwikkeling van complexe ‘systems-of-systems’ waarin mensen en syste-
men samenwerken teneinde hun taken te volbrengen. Binnen het project Slim
Verbinden (gesubsidieerd door Agentschap NL) werken Erik van den Berg en
Niek Wijngaards samen met Studio Veiligheid, Technische Universiteit Delft,
CityGIS en Ask Community Systems om pragmatisch aan te tonen dat ook in
open internet systemen partijen veilig relevante informatie kunnen delen.
Voor meer [email protected] en [email protected] QR code voor
het volledig essay
15
the way we see it
De veilige ‘digitalesamenleving’ bestaat niet
Hoe moet de overheid
haar rol invullen om
onze digitale veiligheid
te waarborgen?
De overheid worstelt
met haar rol ten aan-
zien van het handhaven
van digitale veiligheid
en trekt nauwelijks
parallellen met het
fysieke domein.
Over de auteursDrs. Roeland de Koning en Evelien van Zuidam MSc zijn werkzaam bij
Capgemini Consulting. Roeland de Koning is managing consultant en
gespecialiseerd in cybersecurity en ICT-crisisbeheersing. Evelien van
Zuidam is consultant en richt zich op digitale veiligheid en de rol van
social media in het veiligheidsdomein.
Voor meer informatie
@evelienvz en [email protected]
Highlights
• In onze samenleving is de overheid ook verantwoordelijk
voor digitale veiligheid.
• De overheid worstelt met haar rol om digitale veiligheid
te waarborgen.
• Digitale veiligheid wordt te veel als nieuw probleem
gezien.
• Digitale veiligheid moet een integraal onderdeel zijn
van het streven naar een veilige samenleving.
Scan QR code voor
het volledig essay
16 Trends in Veiligheid 2013
Cyber resilience in het jaarverslag?
Welke stappen zijn nodig
om de digitale veiligheid
bij organisaties te waar-
borgen?
Cyber resilience is een
randvoorwaarde gewor-
den voor de continuïteit
en bescherming van de
reputatie van organisa-
ties. Meer transparantie is
nodig om het vertrouwen
te behouden.
Geen digitale transformatie zonder digitale veiligheid
Highlights
• Cyber resilience is een randvoorwaarde voor
digitale transformatie.
• De continuïteit en reputatie van de organisatie staan
namelijk op het spel.
• Daarom is cyber resilience een aangelegenheid voor
de Raad van Bestuur.
• Maatregelen zijn niet alleen technologisch, maar
juist multidisciplinair.
• Stakeholders verwachten meer transparantie.
Over de auteursAnnemarie Zielstra MES is Director International Relations | Cyber Resilience bij
TNO, Tjarda Krabbendam-Hersman en Mr. Patrick de Graaf zijn management
consultant bij Capgemini Consulting op het gebied van openbare orde
en veiligheid.
Voor meer informatie
@GraafPde, @tjhers en [email protected] Scan QR code voor
het volledig essay
17
the way we see it
Borging van continuïteit inhet veiligheidsdomein
Hoe kan de continuï-
teit van kritische pro-
cessen in het veilig-
heidsdomein worden
geborgd?
Het veiligheidsdomein
dient de beheersing
van hun eigen bedrijfs-
voering op hetzelfde
niveau te plaatsen als
de beheersing van
externe incidenten
en rampen.
Hoe continuïteitsmanagement bijdraagt aan de
veiligheid in de maatschappij
Over de auteursDrs. Abderrahman Kaouass en Klaas Hagoort zijn managing consultant bij
Capgemini Consulting. Abderrahman Kaouass richt zich op bestuurlijke
veiligheidsvraagstukken binnen het veiligheidsdomein. Klaas Hagoort is
expert op het gebied van Business Continuity Management (BCM) en is
gecertifi ceerd ‘Member of the Business Continuity Institute’ (MBCI).
Voor meer [email protected] en [email protected]
Highlights
• Onvoldoende borging van continuïteit van kritische
processen in het veiligheidsdomein.
• Een noodzaak voor een contextgerichte benadering.
• Een benadering waarin risico’s opgepakt worden vanuit
het streven naar continuïteit.
• Een raamwerk continuïteitsmanagement dat organisaties
op strategisch en operationeel niveau helpt de kritische
processen te borgen.
Scan OR code voor
het volledig essay
18 Trends in Veiligheid 2013
Meer vissen in de vijver metde White Hat Offi ce
Hoe zorgen we voor meer
hackers om de digitale
veiligheid van Nederland
te garanderen?
De toenemende aandacht
voor cybersecurity leidt
tot een groot tekort aan
gekwalifi ceerde hackers.
Wij zien een structurele,
publiek-private oplossing.
Highlights
• Er is een acuut en structureel tekort aan gekwalificeerde
White Hat hackers.
• Slimmer vissen in de vijver met cyberreservisten, digitale
vrijwilligers en pooling van experts lost maar een klein
deel van het probleem op.
• De White Hat Office is een publiek-privaat werk- en
leertraject voor White Hat hackers, waardoor zij snel in
kunnen stromen.
• De White Hat Office bouwt voort op bewezen concepten.
• Het concept ligt er, de eerste uitwerking ook, wie
doet er mee?
Over de auteursMr. Patrick de Graaf en drs. Erik Hoorweg MCM zijn principal consultant,
respectievelijk vice president bij Capgemini Consulting en als zodanig actief
op het gebied van openbare orde en veiligheid. Specifi ek richten zij zich op
vraagstukken op het vlak van cybersecurity, crisisbeheersing, beleidsrealisatie
en bedrijfsvoering.
Voor meer informatie @GraafPde en @ehoorwegScan QR code voor
het volledig essay
19
the way we see it
Kan onze digitale samenleving zonder digitale veiligheid?Ontdek het visierapport
www.trendsinveiligheid.nl
Cybersecurity de visie de burger
51%
2011
66%
2012Significante stijging cybercrime-kennis van de burger
Digitale transformatie van samenleving en economie
Een veilige digitale samenleving is een gezamenlijke verantwoordelijkheid,
waarin nieuwe coalities gevormd moeten worden.
Willen we deze verantwoordelijkheid waarmaken, dan begint het bij
bewustzijn. Bewustzijn bij burgers, bedrijven en overheden.
Burgers BedrijvenOverheid
Veilige digitale
samenleving
Cyberbeveiliging wordt de komende
jaren een steeds belangrijker issue”
De burger vraagt overheid om actiever op te
treden tegen cybercriminaliteit.
Staat achter de beslissing om de
overheid meer bevoegdheden te
geven voor het terughacken.
Vindt echter dat de overheid te weinig
middelen heeft om digitale veiligheid
in Nederland te garanderen.
28%
59%
10%
2%1%
Helemaal mee eens
Mee eens
Niet mee eens of oneens
Mee oneens
Weet niet
Burgers tot 40
jaar hebben de meeste
smartphones (76%),
maar hebben deze
ook het minst
beveiligd, 50% zonder
antivirus-programma.
De basisschool is een goed
moment om te beginnen met
voorlichting over cybercriminaliteit
SCHOOL
Vindt verhoging van het kennisniveau
van de overheid en in het bijzonder de
politie absoluut noodzakelijk.94%
83%
82%
1/3
“
20 Trends in Veiligheid 2013
21
the way we see it
Colofon
Trends in Veiligheid is mede tot stand gekomen met medewerking van:Erik Hoorweg
Edwin Kok
Paul Visser
Petra Halenbeek
Rob Vernooij
Kees-Jan Butter
Capgemini Nederland B.V.Postbus 2575 - 3500 GN Utrecht
Tel. +31 30 689 00 00
E-mail: [email protected]
www.trendsinveiligheid.nl
Advies, ontwerp en productie: Marketing & Communicatie, Nicole Hartung, Joke Achterberg
IN/1
B-0
07.1
3/1
500 ©
Shutt
ers
tock e
n H
olla
nd
sche H
oogte
Capgemini Nederland B.V.Postbus 2575 - 3500 GN Utrecht
Tel. +31 30 689 00 00
E-mail: [email protected]
www.trendsinveiligheid.nl
Over Capgemini
Met meer dan 125.000 mensen in 44 landen is Capgemini wereldwijd een
van de meest vooraanstaande aanbieders van consulting-, technology- en outsourcing-
diensten. In 2012 rapporteerde Capgemini Group een omzet van 10,3 miljard euro.
Samen met zijn klanten creëert en realiseert Capgemini resultaatgerichte business- en
technology-oplossingen, toegesneden op de klantbehoefte. Als een cultureel diverse
organisatie heeft Capgemini zijn eigen onderscheidende manier van werken, de
Collaborative Business ExperienceTM. Hierbij maakt Capgemini gebruik van het
wereldwijde leveringsmodel Rightshore®.
Rightshore® is een handelsmerk van Capgemini
Capgemini Consulting is het mondiale Strategy en Transformation Consulting label van
de Capgemini Group, gespecialiseerd in het adviseren en begeleiden van organisaties
bij verandertrajecten: van de ontwikkeling van innovatieve strategieën tot en met de uit-
voering daarvan, met continue aandacht voor duurzame resultaten. Capgemini
Consulting biedt ondernemingen en overheden een vernieuwende benadering, gebruik-
makend van innovatieve methodes, technologie en het talent van meer dan 3.600 con-
sultants wereldwijd.
Copyright © 2013 Capgemini. Alle rechten voorbehouden.
Rightshore® is een handelsmerk van Capgemini
Voor meer informatie:
www.nl.capgemini.comwww.capgeminiconsulting.nl