Tregu i kapitalit tregu i obligacioneve

47
Tregu i kapitalit: Tregu i Obligacioneve Financat e avancuara të korporatës Kapitulli 05

Transcript of Tregu i kapitalit tregu i obligacioneve

Page 1: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Tregu i kapitalit:Tregu i Obligacioneve

Financat e avancuara të korporatësKapitulli 05

Page 2: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Përmbajtja Qëllimi i tregut të kapitalitPjesëmarrësit në tregun e kapitalitTregtimi në tregun e kapitalitLlojet e obligacioneveObligacione thesariObligacione komunaleObligacionet e korporatësGarancionet financiare për ObligacionetKalkulimet e fitimit të obligacioenve Gjetja e vlerës së kuponit të obligacioneve Investimet në obligacione

10-2

Page 3: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Hyrje

Ne ekzaminojmë se si funksionon tregu i kapitalit, pastaj përqendrohemi në obligacionet dhe tregun e obligacioneve. Për këtë çështje do të diskutohet edhe në kapitujt tjerë.

10-3

Page 4: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Qëllimi i tregut të Kapitalit Koha origjinale e maturimit është më shumë se një vitë, zakonisht për financime afat-gjata ose investime.

Letrat me vlerë më të njohura në tregjet e kapitalit:Aksionet, dhe Obligacionet.

10-4

Page 5: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Tregtimi në tregun e kapitalit 1. Tregu primarë për shitjet fillestare (IPO)

2. Tregu dytësor:Treg mbi banak (Over-the-counter);Këmbim valutor i organizuar (i.e., NYSE).

10-5

Page 6: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Llojet e ObligacioneveObligacionet janë letra me vlerë që paraqesin borxhin e emetuesit ndaj investitorit, dhe specifikimin e pagesave në datat e caktuara.

Llojet e obligacioneve që do t’i ekzaminojmë përfshijnë obligacionet qeveritare afat-gjata, obligacionet komunale dhe obligacionet e korporatave.

10-6

Page 7: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Llojet e obligacioneve: Modeli i obligacionit të korporatës

10-7

Page 8: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e ThesaritThesari i shtetit emeton bankënota dhe obligacione për të financuar aktivitet e saja.

Tabela në vijim përmbledhë dallimet e maturimit në mes të llojeve të ndryshme të letrave me vlerë të thesarit.

10-8

Page 9: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e Thesarit

10-9

Page 10: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Norma e interesit e Obligacioneve të Thesarit

Në SHBA nuk është paraqitur asnjë risk që kur Thesari shtyp para për të paguar borxhin.

Normë e ulët e interesit, shpesh e konsideruar si normë që nuk paraqet risk (edhe pse risku i inflacionit ende është prezent).

10-10

Page 11: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Norma e interesit e Obligacioneve të Thesarit

Dy figurat në vijim paraqesin normat historike të interesit mbi bonot e thesarit, obligacionet dhe shkallën e inflacionit.

10-11

Page 12: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Treasury Bond Interest Rates

10-12

Figure 10.2 Interest Rate on Treasury Bonds and the Inflation Rate, 1973–2004

Page 13: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Treasury Bond Interest Rates: Bills vs. Bonds

10-13

Figure 10.3 Interest Rates on Treasury Bills and Treasury Bonds, 1973–2005 (January of each year)

Page 14: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e Thesarit: Risit e fundit

Inflacioni dhe letrat me vlerë të thesarit - Letrat me vlerë të indeksuara.

Shuma kryesore është e lidhur me normën aktuale të inflacionit për të mbrojtur autoritetin e investitorit.

Treasury STRIPS: kuponi dhe pagesat kryesore janë të ndara nga Obligacioni T dhe shiten si obligacione të veçanta zero kupon.

10-14

Page 15: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacioni i Thesarit: Borxh i Agjencisë

Ndonëse letrat me vlerë nuk janë teknike, obligacionet e agjencisë emetohen nga entitetet e sponsoruara nga qeveria, siç janë GNMA, FNMA, dhe FHLMC.

Borxhi ka një garancion ”të padyshimt” ku qeveria e SHBA nuk lejonë borxh të papaguar.

10-15

Page 16: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet KomunaleEmetohen nga qeveria lokale, distritktet dhe qeveritë shtetërore.

Shfrytëzohen për të financuar projektet me interes për publikun.

Normë e interesit komunale e liruar nga tatimi = norma e interesit e tatueshme (1 normë skajore e tatimit).

10-16

Page 17: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet Komunale: Shembull

Supozojmë se norma e interesit në obligacionet e korporatave është 9% dhe norma në obligacionet komunale është 6.75%. Cilën do të zgjidhnit ju?

Përgjigje: Gjeni normën skajore të tatimit:6.75% = 9% x (1 – MTR), ose MTR = 25%

Nëse jeni në normën skajore të tatimit mbi 25%, obligacioni komunal ofron normë më të lartë të tatimit në rrjedhën e parasë.

10-17

Page 18: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet Komunale

Dy llojeObligacione të përgjithëshmeObligacione thesari afat-shkurta

Jo të liruara nga pagesa (p.sh, Orange County California)

Mospagim në vitin1990 në shumën prej $1.4 billion në këtë tregë

10-18

Page 19: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet komunale Në vijim tregojmë vëllimin e obligacioneve të përgjithëshme dhe të obligacioneve të thesarit afat-shkurta të emetuara nga 1984 deri në vitin 2003.Vëni re se obligacionet e përgjithëshme paraqesin një përqindje më të lartë në pjesën e fundit të diagramit.

10-19

Page 20: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Municipal Bonds: Comparing Revenue and General Obligation Bonds

10-20

Figure 10.4 Issuance of Revenue and General Obligation Bonds, 1984–2003 (End of year)

Page 21: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e KorporataveZakonisht kanë vlerë nominale prej $1,000, ndonëse disa kanë vlerë nominale prej $5,000 ose $10,000.

Pagesa e interesit në baza gjashtëmujore.

10-21

Page 22: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e KorporataveNuk mund të paguhen kurdo që mbajtesi dëshiron, vetëm nëse është e definuar me ndonjë dispozitë të veçantë .

Niveli i riskut dallon nga secili obligacion, qoftë edhe nëse është nga emetuesi i njejtë.

Norma e interesit e kërkuar dallon nga niveli i riskut.

10-22

Page 23: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e Korporatës • Në vijim tregojmë normën e interesit lidhur me

obligacionet e ndryshme nga vitit 1973-2004.

• Niveli i riskut rënditet nga risku më i ulët (AAA) në riskun më të lartë (BBB).

• Çdo obligacion i renditur nën BBB konsiderohet si borxh i kategorisë nën-investime.

10-23

Page 24: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e Korporatës: Norma e Interesit

10-24

Figure 10.5 Corporate Bond Interest Rates, 1973–2004 (End of year)

Page 25: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Karakteristikat e Obligacioneve të Korporatës

Obligacionet e regjistruara (Registered Bonds)Zëvendësimi i “bartësit” të obligacioneveIRS mund të përcjellë të hyrat në këtë mënyrë

Marrëveshje kufizuese

Zbut konfliktin me interesat e aksionarëve

Mund të limitoj dividentet, borxhin e ri, tatimet etj.

Zakonisht përfshinë klauzolën e mospagesës së dyfishtë.

10-25

Page 26: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Karakteristikat e Obligacioneve të Korporatës

Karakteristikat Redimente me të lartaFonde rezervëInteresi i aksionarëve Mundësitë alternative

ShkëmbimiDisa borxhe mund të konvertohen në aksione

Ngjashëm me variantet e bursës, por zakonishtë më e limituar

10-26

Page 27: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Karakteristikat e Obligacioneve të Korporatës

Obligacionet e siguruara Obligacionet e hipotekuara (Mortgage Bonds)Çertifikatat e depozitave

Obligacionet e pasiguruaraObligacion i pagarantuar Obligacion i pagarantuar i varurObligacionet me kurs të ndryshueshëm

10-27

Page 28: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Karakteristikat e Obligacioneve të Korporatës

Obligacione spekulativeBorxh që renditet nën BBBZakonishtë, kompanive të sigurimeve dhe trusteve nuk j’u lejohet të investojnë në obligacione spekulative.

10-28

Page 29: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Obligacionet e Korporatës: Klasifikimi i borxhit

Në vijim shpjegojmë në mënyrë të detajuar klasifikimin e borxhit të korporatës. Shkalla e normës është për Moody’s.Gjithashtu edhe Standard & Poor’s dhe Fitch kanë normë të njejtë të borxhit.

10-29

Page 30: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Corporate Bonds: Debt Ratings

10-30

Page 31: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Corporate Bonds: Debt Ratings (cont.)

10-31

Page 32: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Garanci financiare për Obligacionet

Disa huadhënës blejnë garanci financiare për të ulur riskun e borxhit të tyre.

Me garanci sigurohet pagesa me kohë e interesit dhe kapitalit, dhe zakonisht financohen nga kompanitë e mëdha të sigurimeve.

10-32

Page 33: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Llogaritja e fitimit të Obligacioneve

Fitimet nga obligacionet vlerësohen duke përdorur modele të ndryshme të kalkulimit, duke u bazuar edhe në llojin e emetimit dhe tregut.

Do të ekzaminojmë dy lloje të kalkulimit të fitimit të obligacioneve që zakonishtë përdoren për borxhin afat-shkurtër dhe afat-gjatë.

10-33

Page 34: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Kalkulimi i fitimit të Obligacioenve: Fitimi aktual

Cili është fitimi aktual për obligacionin në vlerën nominale prej $1,000, çmimi aktual prej $921.01, dhe norma e kuponit 10.95%?

Përgjigje:ic = C / P = $109.50 / $921.01 = 11.89%

Shënim: C (kupon) = 10.95% x $1,000 = $109.50

10-34

Page 35: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Kalkulimi i fitimit të Obligacionit: Fitimi në baza të skontos

Cili ësthë fitimi diskont për një obligacion njëvjeçarë me vlerë nominale prej $1,000, dhe me çmim aktual prej $875?

Përgjigje:idb = [ (F-P) / P ] x [ 360 / ditë maturimi]

= [ (1000 – 875) / 1000 ] x [360 / 365] = 12.33%

10-35

Page 36: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Gjetja e vlerës së kuponit të Obligacioneve

Teorikisht, çmimi i obligacionit nuk dallon nga çmimi i cilido lloj të rrjedhës së parasë.

Sapo të identifikohet rrjedha e parasë, ato duhet të zbriten në zero kohë sipas një norme të përshtatshme diskonti.

Tabela në sllajdin në vijim përvijon disa terme unike për borxhin, që është mëse e nevojshme të kuptohen dhe të përcaktohet rrjedha e parasë.

10-36

Page 37: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Finding the Value of Coupon Bonds

10-37

Page 38: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Gjetja e vlerës së kuponit të Obligacioneve

Le të përdorim një shembull të thjeshtë për të ilustruar idenë e caktimit të çmimit të obligacionit.

Cilit është çmimi për dy vite i obligacionit, 10% kupon (kupon i pagesës për gjashtëmujor) me vlerë nominale prej $1,000 dhe me normën e kërkuar prej 12%?

10-38

Page 39: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Gjetja e vlerës së kuponit të Obligacioneve

Zgjidhja:

1. Identifiko rrjedhen e parasë:$50 janë pranuar çdo gjashtë muajë me interes$1000 janë pranuar në dy vite si shlyerje kryesore e borxhit

2. Gjeje vleren aktuale të rrjedhës së parasë (kalkulim i zgjidhjes):

N = 4, FV = 1000, PMT = 50, I = 6Llogaritni PV. PV = 965.35

10-39

Page 40: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Investime në Obligacione Obligacionet janë alternativat më të njohura për aksionet për investime afat-gjata.

Megjithëse obligacionet e një korporate janë me më pakë risk krahasuar me kapitalin, megjithatë ende ekziston risku për investitorët: risku i çmimit dhe risku i normës së interesit, të cilat janë përfshirë në kapitullin 4.

10-40

Page 41: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Investimet në Obligacione Sllajdi në vijim tregon shumën e obligacioneve dhe aksioneve të lëshuara nga viti 1983 deri më 2003.

Vini re se për sa është më i lartë tregu për borxhin e ri.

Madje edhe në fund të viteve 1990-ta, që kanë qenë vite të lulëzimit për emetimet e reja të aksioneve, emetimet e reja të borxhit e tejkalonin kapitalin mbi 5:1.

10-41

Page 42: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Investing in Bonds

10-42

Figure 10.6 Bonds and Stocks Issued, 1983–2003

Page 43: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Përmbledhje

Qëllimi i tregut të kapitalit: siguron financim për kapitalin themelorë afat-gjatëPjesëmarrësit e tregut të kapitalit: qeveritë dhe korporatat për emetimin e obligacioneve dhe aksioneve, dhe ne që i blejmë atoTregtia në tregun e kapitalit: ekziston tregu primarë dhe sekondarë për shumicën e letrave me vlerë të qeverisë dhe korporatave

10-43

Page 44: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Përmbledhje (cont.)

Llojet e obligacioneve: përfshinë obligacionet e thesarit, komunave dhe obligacionet e korporatave.

Obligacionet e Thesarit: të emetuara dhe financuara me besim të plotë nga qeveria Federale e SHBA.

Obligacionet Komunale: të emetuara nga qeveritë shtetërore dhe lokale, lirimi nga tatimi.

10-44

Page 45: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Përmbledhje (cont.)

Obligacionet e Korporatës: të emetuara nga korporata dhe që kanë shumë risk.

Garanci financiare për obligacionet: ‘sigurimi’ i obligacionit duhet të jetë mos plotësimi i detyrimit të lëshuesit.

Kalkulimi i fitimit të obligacioneve: kalkulimet për fitimet aktuale dhe fitimet diskont.

10-45

Page 46: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Përmbledhje (cont.)

Gjetja e vlerës së kuponit të obligacionit: përcaktimi i rrjedhës së parasë, kthimi skonto sipas normës së përshtatshme të diskontit.

Investimet në obligacione: alternativa më e popullarizuar në tregun e kapitalit për investimet afat-gjata

10-46

Page 47: Tregu i kapitalit   tregu i obligacioneve

Informacion

[email protected]

10-47