1 FCTC Article 13

CÔNG ƯỚC KHUNG VỀ KIỂM SOÁT THUỐC LÁ (FCTC)

Điều 13 Cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá “Các quốc gia thành viên của Công ước nhận thức rằng việc cấm toàn diện đối với quảng cáo, khuyến mại và tài trợ sẽ làm giảm tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá”– qui định tại Công ước khung FCTC Điều 13, Khoản 1

Quảng cáo và khuyến mại thuốc lá Là bất kì một hình thức thông tin, khuyến cáo hay hành động thương mại nào với mục đích hoặc có thể gây hiệu quả trực tiếp hoặc gián tiếp trong việc quảng bá một sản phẩm thuốc lá hoặc việc sử dụng thuốc lá.

Tài trợ thuốc láLà bất kì hình thức đóng góp trực tiếp hay gián tiếp nào vào bất kì sự kiện, hoạt động hoặc cá nhân nào với mục đích, hiệu quả để khuyến mại cho một sản phẩm thuốc lá hoặc sử dụng thuốc lá một cách trực tiếp hoặc gián tiếp.

Điều 13 của Công ước khung FCTC khuyến nghị: Cấm triệt để Quảng cáo, Khuyến mại và Tài trợ thuốc lá, bao gồm:

1. Cấm tất cả các hình thức quảng cáo, khuyến mại hoặc tài trợ, không có ngoại lệ;

2. Cấm quảng cáo, khuyến mại hoặc tài trợ trực tiếp và gián tiếp;

3. Cấm quảng cáo cho sản phẩm thuốc lá và việc sử dụng thuốc lá;

4. Cấm mọi hình thức thông tin, khuyến cáo hay hành động có tính thương mại;

5. Cấm đóng góp dưới bất kì hình thức nào cho bất kì sự kiện, hoạt động hay cá nhân nào;

6. Cấm quảng cáo và xúc tiến thương mại cho nhãn hiệu thuốc lá và hình ảnh của công ty thuốc lá;

7. Cấm quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng (bao gồm sách báo, truyền hình và đài phát thanh) và cácdiễn đàn thông tin đại chúng khác, kể cả mạng internet, điện thoại di động, công nghệ tiện ích mới, phim ảnh.

Các quốc gia ASEAN đã ban hành nhiều qui định về việc cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá. Các qui định này bao gồm việc cấm quảng cáo trực tiếp và tài trợ cho các sự kiện thể thao và giải trí. Hiện nay, chỉ Indonesia chưa phải là thành viên của Công ước khung FCTC và chưa xây dựng qui định về việc cấm quảng cáo và tài trợ thuốc lá.

Việc thực hiện Điều 13 của Công ước khung FCTC cần tập trung vào việc cấm toàn diện, bao gồm cấm quảng cáo tại điểm bán, cấm các hoạt động trách nhiệm xã hội của công ty thuốc lá; quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá xuyên quốc gia và các hình thức quảng cáo, khuyến mại phi truyền thống khác.

Thực trạng Cấm Quảng cáo, Khuyến mại và Tài trợ thuốc lá tại các quốc gia ASEAN

Quốc gia Quảng cáo Quảng cáo tại điểm bán

Quảng cáo trên mạng xã hội

Khuyến mại Tài trợ Trách nhiệm xã hội, bao gồm tài trợ

Quảng cáo, khuyến mại, tài trợ xuyên quốc gia

Brunei Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm Không có Không cấmCampuchia Cấm Cho phép logo

kích thước A4Cấm Cấm Cấm Cấm thông tin trên phương

tiện truyền thông đại chúngCấm

Indonesia Cấm một phần, trên truyền thông

mạng

Không cấm Không cấm Hạn chế Không cấm Cấm thông tin trên phương tiện truyền thông đại chúng

Không cấm

Lào Cấm Cấm ô dù Không cấm Cấm Cấm Không cấm Không cấmMalaysia Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm Không cấm Cấm một phầnMyanmar Cấm Cấm Không cấm Cấm Cấm Không cấm Không cấmPhilippine Cấm Không cấm Không cấm Cho phép tại

điểm bánKhông cấm Không cấm Không cấm

Singapore Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm thông tin trên phương tiện truyền thông đại chúng

Cấm

Thái Lan Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm một phần và thông tin trên phương tiện

truyền thông đại chúng

Cho phép nếu truyền hình trực tiếp

Việt Nam Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm Cấm một phần và thông tin trên phương tiện

truyền thông đại chúng

Không cấm

*Indonesia chưa là thành viên của Công ước khung FCTC

2

Những thách thức trong việc thực thi Điều 13 của Công ước khung FCTCCấm Quảng cáo tại điểm bán Trưng bày sản phẩm thuốc lá tại điểm bán lẻ là một trong những hình thức quảng cáo và khuyến mại thuốc lá. Thái Lan và Brunei là hai quốc gia thành viên ASEAN có qui định cấm quảng cáo tại điểm bán. Singapore hiện đang đề xuất qui định cấm cửa hàng trưng bày các sản phẩm liên quan đến thuốc lá.

CẤM QUẢNG CÁO, KHUYẾN MẠI TẠI ĐIỂM BÁN:Thái Lan là quốc gia đầu tiên tại châu Á qui định cấm trưng bày thuốc lá tại điểm bán từ năm 2005

Khuyến nghị: Cấm trưng bày các sản phẩm thuốc lá tại điểm bán: Các quốc gia thành viên của Công ước cần qui định cấm hoàn toàn mọi hình thức trưng bày sản phẩm thuốc lá tại điểm bán, kể cả đại lý cố định và người bán hàng rong. Chỉ cho phép niêm yết tên sản phẩm và giá bán, ngoài ra không có bất kì yếu tố quảng cáo khuyến mại nào. Qui định cấm cũng cần áp dụng trên phà, máy bay, cảng biển và sân bay.

Thực hiện “Trách nhiệm xã hội” Các công ty thuốc lá đang thực hiện nhiều chiến lược để cải thiện hình ảnh về công ty và sản phẩm thuốc lá. Các hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội là một trong những chiến lược đó. Chỉ một vài quốc gia trong khu vực Châu Á- Thái Bình Dương có qui định cấm. Trong khi hầu hết quốc gia cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, nhưng vẫn chưa cấm các công ty thuốc lá sử dụng tên thương hiệu của mình cho các hoạt động tài trợ khác. Đây là một trong những điểm yếu để các công ty thuốc lá lách luật. Tuyên truyền về việc cấm trẻ em không hút thuốc lá và hỗ trợ cho các chương trình giáo dục, học bổng sinh viên từ các đơn vị trồng, sản xuất thuốc lá là một trong những hình thức phổ biến nhất của ngành công nghiệp thuốc lá.

Singapore đã có bước tiến lớn khi yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá phải báo cáo chi phí cho các hoạt động quảng cáo, khuyến mại và tài trợ còn chưa bị cấm. Đây là một trong những nội dung quan trọng được qui định tại Điều 4, Khoản 13 của Công ước khung FCTC (dòng thứ 37).

Ví dụ về hoạt động trách nhiệm xã hội của ngành công nghiệp thuốc lá tại Việt Nam và

Philippine

3

Khuyến nghị: Trách nhiệm xã hội của công ty thuốc lá Các quốc gia thành viên của Công ước cần cấm các khoản đóng góp của các công ty thuốc lá với bất kì hoạt động nào để thực hiện “trách nhiệm xã hội” vì đây là một hình thức tài trợ. Cấm việc công khai hóa các hoạt động kinh doanh với danh nghĩa “trách nhiệm xã hội” của ngành công nghiệp thuốc lá vì thực chất đó là quảng cáo và khuyến mại.

Trước đây Hiện nay

Badminton player at Djarum Indonesia Open 2012

Quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá xuyên quốc giaHướng dẫn thực hiện Điều 13 của Công ước khung FCTC khuyến nghị việc cấm toàn diện các hoạt động quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá xuyên quốc gia như sau: “Các quốc gia thành viên của Công ước cần sử dụng chủ quyền của mình để có những hành động hiệu quả nhằm hạn chế hoặc ngăn chặn không cho bất kì hoạt động quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá xuyên quốc gia”. Tuy nhiên, hiện nay chỉ một số ít quốc gia có qui định cấm về vấn đề này.

Một ví dụ về việc quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá xuyên quốc gia: Giải cầu lông quốc tế mở rộng “Djarum Indonesia 2012”

Giải cầu lông quốc tế (Indonesia Open), dưới sự bảo trợ của Liên đoàn cầu lông thế giới đã được thông báo cho một số quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm Hồng Kông, Malaysia, Đan Mạch, Singapore và Đức.Người xem tại nhiều quốc gia đã được thông tin và nhận khuyến mại từ công ty có nhãn hiệu thuốc lá “Djarum” cũng là nhà tài trợ của giải. Trụ sở của Liên đoàn cầu lông thế giới tại Kuala Lumpur đã quảng cáo về cuộc thi này trên website của tổ chức. Những hình thức quảng cáo, khuyến mại và tài trợ xuyên quốc gia như vậy cần bị nghiêm cấm.

Các quốc gia thành viên của Công ước cần thông qua các cơ chế hợp tác quốc tế để giải quyết việc quảng cáo xuyên quốc gia:

a. Hợp tác phát triển công nghệ và cách thức cần thiết để thúc đẩy việc cấm quảng cáo thuốc lá xuyên quốc gia.

b. Hợp tác, hỗ trợ nghiên cứu và giám sát, triển khai các chương trình nâng cao năng lực.

c. Hợp tác thúc đẩy việc xây dựng, chuyển giao công nghệ, kiến thức, kĩ năng, năng lực và chuyên môn để phòng, chống quảng cáo thuốc lá xuyên quốc gia.

Quảng cáo và khuyến mại thuốc lá trên phương tiện truyền thông mới Trong khi các quốc gia đang tập trung vào việc cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng, chỉ một số quốc gia ASEAN đã có bước tiến quan trọng và thực hiện qui định cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá cả trên internet, bao gồm Malaysia, Singapore và Thái Lan.

Các nghiên cứu đã minh chứng internet và các mạng xã hội đang là công cụ thúc đẩy việc quảng cáo và khuyến mại thuốc lá, dù đôi khi chỉ là những câu chuyện vô thưởng vô phạt trên Facebook hoặc blog. Theo đó, hướng dẫn thực hiện Điều 13 của Công ước khung FCTC đã bao hàm việc cấm quảng cáo, khuyến mại trên các diễn đàn thông tin đại chúng, kể cả mạng internet, điện thoại di động”.

Việc theo dõi và thực thi còn nhiều thách thức. Các quốc gia cần nhận thức sâu sắc sự cần thiết của việc cấm quảng cáo và khuyến mại trên phương tiện truyền thông mới như internet. Các biện pháp cần thiết để chấm dứt việc quảng cáo, khuyến mại và tài trợ xuyên biên giới cần được xây dựng, bao gồm việc xác định đơn vị đầu mối và xử lý thông tin từ các quốc gia thành viên nhằm đảm bảo rằng các nỗ lực thực thi trong nước có hiệu quả.

4

Kinh nghiệm từ Malaysia: Malaysia qui định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá trên mọi phương tiện truyền thông đại chúng, bao gồm cả internet. Theo đánh giá của Flickr và Photobucket, Internet và Facebook là mạng xã hội phổ biến nhất để quảng cáo và khuyến mại thuốc lá. Trong đó, nhãn hiệu Dunhill của BAT là nhãn hiệu thuốc lá đi đầu trong việc quảng cáo trên các mạng xã hội.

Hình ảnh được đăng tải bởi các cá nhân (chiếm 40%) và từ các tổ chức như Hiệp hội những người hút thuốc lá Dunhill tại Malaysia (chiếm 60%). Hầu hết là quảng cáo trực tiếp về nhãn hiệu của thuốc lá (97%) và quảng cáo các sản phẩm có tên nhãn hiệu thuốc lá. Các sự kiện tài trợ bởi công ty thuốc lá trong thời gian trước cũng được đăng tải lại sau khi qui định cấm quảng cáo và khuyến mại được thực hiện.

Khuyến nghị về việc quảng cáo, khuyến mại thuốc lá trên các phương tiện truyền thông mới: Cấm toàn diện việc quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá trên cả phương tiện thông tin đại chúng như báo viết, truyền hình và cả phương tiện truyền thông mới, phim ảnh.

Kêu gọi hành động thực hiện đầy đủ Điều 13 của Công ước khung FCTC

1. Không chấp nhận mọi hướng dẫn hoặc qui định do ngành công nghiệp thuốc lá tự xây dựng về việc thực hiện Điều 13 của Công ước khung FCTC;

2. Thực hiện qui định cấm hoàn toàn mọi hình thức quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá trực tiếp hay gián tiếp, trên các phương tiện bao gồm: • Cấm mọi hình thức quảng cáo, khuyến mại và tài trợ trực tiếp và gián tiếp; • Cấm quảng cáo, khuyến mại các nhãn hiệu thuốc lá và nội dung liên quan đến sản phẩm thuốc lá. • Cấm quảng cáo trên các phương tiện truyền thông đại chúng truyền thống (báo in, truyền hình và phát thanh) và các phương tiện truyền thông mới (internet, điện thoại và các tiện ích công nghệ mới khác), phim ảnh. • Cấm quảng cáo và trưng bày tại điểm bán;• Cấm quảng cáo, khuyến mại trên sản phẩm thuốc lá và bao gói thuốc lá; • Cấm hoạt động “Trách nhiệm xã hội” của ngành công nghiệp thuốc lá.

Tài liệu tham khảo:• Quảng cáo tại điểm bán: POS: WHO Thái Lan, Quáng cáp, khuyến mại giá và tài trợ tại Thái Lan: ww w .whothailand.org/en/Section3/Section104_312.htm

• Malaysia: Dự án SEATCA/SIS, Dữ liệu MAC, 2009 – 2011

• Báo cáo các quốc gia thành viên về việc thực hiện Công ước khung FCTC: www.who.int/fctc/reporting/party_reports/en/index.html,

• Liên minh phòng chống tác hại thuốc lá các nước ASEAN, (2012). Tổng quan về hoạt động trách nhiệm xã hội của ngành công nghiệp thuốc lá tại các nước ASEAN, Bankok, Thái Lan. 2

• Garnaut, J. (2012), Quảng cáo và tài trợ thuốc lá: Sun Herald, Sydney, Australia

• WEBSITE chính thức của tổ chức “The World Badminton Federation” http://www.youtube.com/user/bwf

• Ảnh: Đầu mối dự án SIS, Liên minh thực hiện Công ước khung tại Philippines (FCAP), BS. Dorotheo (SEATCA)

5

Ấn phẩm của Liên minh phòng chống tác hại thuốc lá các nước ASEAN Địa chỉ: Thakolsuk Place, Room 28,115 Thocldamrl Road, Nakomshaisri DusltBangkok 10300,Thái LanĐiện thoạil: +66 2 688 3650 Fax:+66 2 2410082Website:www.seatca.org Emal:lnfo@aeatca.orgFacebook: http://on.fb.mel12cbxgm