Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control....
Transcript of Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control....
![Page 1: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/1.jpg)
Traatusside
keskkonnasõbralik tõrje
Traatussi kahjustuse riski vähendamine kartulikasvatuses
Traditsiooniline aastalõpu kartuliseminar
ETKI Taimebiotehnoloogia osakonnas
8. detsember 2016, Saku
Eha Kruus, PhD
taimekaitse teadur
![Page 2: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/2.jpg)
Naksurlaste tähtsus
• Maj. kaod – otsene kahju
– Rasketel huumusrikastel/ happelistel muldadel
– Kartul, köögivili, maasikas
• Kaudsed kulud – pritsimine organofosfaadiga?
-> Suurenenud keskkonnakahjustused
![Page 3: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/4.jpg)
• Tume-viljanaksur A. obscurus
• Vasekarva nurmenaksur
Corymbites = Selatosomus aeneus
![Page 5: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/5.jpg)
Paaritumine, mulda munemine
25-60p
BBCH 00-09; 10-15-19; 20-39; 40-59; 70-89; 91-99
15
.05
13
.06
28
.06
12
.08
11
.09
Mai Juuni Juuli Aug Sept
Muna areng mullas
1 aasta vastne mullas
2 aasta vastne mullas
3 aasta vastne mullas
29
.05
5 aasta vastne mullas Noormardikas mullas Nukk mullas u 1 k
küpsussööm
(Võimalik nukkumine/ noormardika puhkeseisund mullas) 4 aasta vastne mullas
Mardikas mullas
![Page 6: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/6.jpg)
Viljavaheldus
Põldhein Talinisu Kartul Kartul Oder
1. a 2. a 3. a 4. a 5. a 6. a
![Page 7: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/7.jpg)
Kartuli-lehemädanik
Oder Kartul Kartul Talinisu Põldhein
P. infestans
püsieosed
Samal maal
seemnekartuli järel
tarbekartuli
kasvatamine pole
praktiliselt enam
võimalik
![Page 8: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/8.jpg)
Traatuss
Oder Kartul Põldhein
Traatussi vastsed
Naksurite vastsed
Talinisu
J1,
J2,
J3,
♀♂
J2,
J3,
J4,
J3,
J4,
(J5)
J4,
(J5)
♀♂,
0
J1,
(NJ4)
♀♂,
0
J1,
J2,
NJ4+5
♀♂,
0
J1,
J2,
J3,
NJ4+5
![Page 9: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/10.jpg)
Mullaharimistööd
Kartul Taliraps Põldhein
Talinisu
Kü
lvie
eln
e k
ün
d a
ug
us
tis
N
uk
ud
,
(1.a
. tr
aa
tus
sid
)
Kõ
rre
ko
ori
min
e 8
-10
cm
N
uk
ud
Kõ
rre
ko
ori
min
e 5
cm
,
Sü
gis
kü
nd
(va
lmik
ud
)
(1.a
. tr
aatu
ssid
)
Hernes/ uba/ teravili
allakülviga
Huumusbilanss
juba 3 a
negatiivne →
Mu
na
d, N
uk
ud
(1.a
. tr
aa
tus
sid
,
va
lmik
ud
)
![Page 11: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/11.jpg)
Söödi järel, kartuli
eelkultuuriks
• Raps
• Lutsern, mesikas
• Tatar
• Lina
• Hernes
• Valge sinep
• Ei soodusta munemist,
• Traatuss ei kahjusta
• Ei jäta mulda paksu
põhukihti, mis
lagunedes ahvatleks
valmikuid põldu
![Page 12: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/13.jpg)
Agrotehnilised võtted
• Umbrohutõrje (mai-juuni)
– Munemisaegne hoolikas umbrohutõrje suunab
viljastunud emased köögiviljakultuuridest eemale.
– Kui põllul vastsete jaoks teisi toidutaimi pole, asuvad
nad kahjustama kultuurtaimi (isegi maasikat).
• Vaheribad
– Kõrreliste ja õistaimede kooslusega vaheribad
meelitavad traatussid põhikultuurilt (nt. maasikalt)
eemale.
– Ribad hooldada (niita) umbrohtumuse takistamiseks,
kuid kordamööda, et kasurid saaksid kolida ümber
![Page 14: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/14.jpg)
Agrotehnilised võtted
• Sügava juurestikuga taimede suvine
kastmisrežiim?
– Munad, nukud ning noored traatussid hukkuvad
kuivas pinnases kergesti. Vanemad traatussid
siirduvad sügavale.
– Liigniiskes mullas jäävad vastsed pinnalähedale.
Varakevadine üleujutamine ?
• Vaheltharimine!
– Suvine mullaharimine vigastab mune ja nukke, ja
peatab edasise arengu.
![Page 15: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/15.jpg)
• Väetamine
– K ja N
– Lupjamine (mulla pH)
• Mustkesa
– Hoida umbrohupuhas
• Haljasväetised?
– Mõningail juhtudel on andnud tulemusi
Agrotehnilised võtted
![Page 16: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/16.jpg)
Lisameetmed
• Sordiresistentsus?
– Pole tootmises
• Meelitissööt
– Võimalik vaid väikesel pinnal
• Feromoonpüünised
– Kasutusala:
• Arvukuse seire
• Paaritumise segamine (isaste desorienteerimine)
![Page 17: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/17.jpg)
Pole mõistlik:
• Kahjur mullas hajutatult ning sügaval ning
suudavad mürgi eest kiiresti põgeneda;
• 4-5 aastane elutsükkel - > mullas kõik
staadiumid, mürk mõjutab vaid õrnemaid neist
• Lausmürgitamine hävitab ka kasulikud
organismid.
Keemiline tõrje
![Page 18: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/18.jpg)
BIOTÕRJE
• Looduslikud vaenlased
– Paracodrus apterogynus. • Zolk, K. 1924. Paracodrus apterogynus Halid. Kui tumeda viljanaksuri (Agriotes obscurus L.)
tõukude uus parasiit. TÜ Entomoloogia-katsejaama teadaanded nr.3. 10 pp.
– Hexamermis sp. • Doane, J.F.; Klingler, J.; Welch, H.E. 1972. Parasitism of Agriotes obscurus linneaus
(Coleoptera : Elatreidae) by Hexamermis sp. (Nematoda : Mermithidae). Mitteilungen der
Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft , 45 pp. 299-300.
• Varesed (jt linnud)
• Biotõrjeagendid: mikroobsed insektitsiidid
– Seened
– Nematoodid
![Page 19: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/19.jpg)
Entomopatogeensed
seened
• Roheline muskardiin Metarhizium anisopliae (Metsch), Sorokin
isolaadid V1002 ja LRC181A, põhjustasid A. lineatus’e
90 ja 100% surevust, 3 nädalat pärast inokulatsiooni.
•
• Teised M. anisopliae tüved põhjustasid surevust vahemikus 10
kuni 70%,
• Valge muskardiin Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin
ja Paecilomyces fumosoroseus (Wize) ei tõvestanud
A. lineatus’t.
Ansari, M.A., Evans, M. & Butt, T.M. (2009). Identification of pathogenic strains of
entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection
28:269-272.
![Page 20: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/20.jpg)
Entomopatogeensed
nematoodid
• Heterorhabditis bacteriophora Poinar isolaat UWS1,
põhjustas oluliselt suuremat surevust (67%) kui
teised EPN liigid (0–50%), 3 n pärast inokuleerimist.
Ansari, M.A., Evans, M. & Butt, T.M. (2009). Identification of pathogenic strains of
entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection
28:269-272.
![Page 21: Traatusside - ETKI · 2016-12-12 · entomopathogenic nematodes and fungi for wireworm control. Crop Protection 28:269-272. AITÄH! Title: Pealkiri Author: Marge Kohtla Created Date:](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040611/5ed68f455cd0d56eef02e8d8/html5/thumbnails/21.jpg)
AITÄH!