TR21 Trakya Bolge Plani

download TR21 Trakya Bolge Plani

of 174

Transcript of TR21 Trakya Bolge Plani

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    1/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    2/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    3/174

    TR21 TRAKYA

    BLGE PLANI2010-2013

    Ekim 2010

    EYLL 2010

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    4/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    5/174

    SUNU

    Cumhuriyetimizin 100. kurulu ylnda TR21 Trakya Blgesinin srdrlebilir bir ekildekalknan, doal ve kltrel varlklarn kaybetmeksizin deere eviren ve rekabetiekonomisiyle tannan bir blge olmas, uzun vadeli bakmzn temel odanoluturmaktadr.Bu vizyona ulamak amacyla, ilk birka yllk sre iinde uygulanacakiktisadi, sosyal, kltrelve evreselpolitikalarn genel erevesini ise TR21 Trakya BlgePlan (2010-2013) izmektedir.

    TR21 Trakya Blgesinde blge plan hazrlk almalar, 3194 sayl mar Kanunununilgili maddesi erevesinde, Devlet Planlama Tekilat Mstearlnn uygun grmesizerine Trakya Kalknma Ajans tarafndan koordine edilmitir. Sz konusu Plan,Mstearlka onaylanarak yrrle girmitir.

    TR21 Trakya Blge Plan, Edirne, Krklareli ve Tekirda illerini kapsayan blgeninvizyonu ve bu vizyona ulama ynnde ilk aamada temel alaca kalknma stratejilerinive nceliklerini ortaya koymaktadr. Bu ilk blge planlama dnemi, grece ksa vadeliolup takip eden planlama dnemleri iin nemli bir tecrbe edinme sreci niteliitayacaktr. Bu erevede, ilk blge plan dnemindeaada sralanan alanlarda admlaratlacaktr:

    - Ekonominin evre dostu, rekabeti ve teknoloji kapasitesi yksek sektrler lehinedntrlmesine paralel olarak markalama, inovasyon ve Ar-Ge altyapsnn

    gelitirilerek rekabet gcnn arttrlmas,

    - Blgemizin corafi konumu dolays ile sahip olduu avantajlardan daha etkinyararlanmas ve meknsal planlama yaklam ile altyapsnn gelitirilerekekonomik ve sosyal bir cazibe merkezi haline getirilmesi,

    - evre kirliliinin azaltlarak kontrol altna alnmas ynnde evreselsrdrlebilirliin ve enerji verimliliinin salanmas,

    - Toplumun tm kesimlerinin eitim, salk, sosyal hizmetler gibi temelhizmetlerden etkin bir ekilde yararlanmasnn salanmas ile birlikte gelirdalmnn iyiletirilerek, refah dzeyinin ykseltilmesi ve sosyal dayanmanngelitirilmesi.

    Bu kapsamda, blgesel kalknmada klavuz ilevi grecek olan TR21 Trakya BlgePlannn temel gayesi, Blgekaynaklarnnkalknmaya ve refah dzeyinin arttrlmasnahizmet etmesidir. Bir baka deyile, Plan ile TR21 Trakya Blgesinin geleceinin naslekilleneceine dair tasavvur ortaya konmaktadr. Zira Planda, Blgenin her kesimindenyerel aktrlerin grleri dorultusunda ihtiyalarn tespiti ve bunlara ynelik zmlerin

    gelitirilmesi n planda tutulmutur. Ama, ihtiyalarn yerel kaynaklarla, Blgeye zg

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    6/174

    yerel zm teknikleri kullanlarak karlanmas ve srdrlebilir bir kalknmannsalanmasdr.

    Blgede kaynaklarn yerinde ve etkin kullanmn salamak, yerel potansiyeli hareketegeirmek, kamu kesimi, zel kesim ve sivil toplum kurulular arasndaki ibirliini veortak alma kltrn gelitirmek amacyla kurulan Trakya Kalknma Ajans, Plannhazrlanmasnda katlmclk yaklamn esas almtr.Bu dorultuda, hazrlk aamasndakatklarn esirgemeyen tm toplumsal kesimlerin Plann tannmas, benimsenmesi veuygulanmassrelerinde de aktif olarak rol ve sorumluluk almalar ortaktemennimizdir.

    Bu almada emei geen herkese teekkrlerimizi sunarz.

    yeZbeyir KEMELEK

    Tekirda Valisi

    BakanGkhan SZER

    Edirne Valisi

    yeMuammer MUMAL

    Krklareli Valisi

    yeAdem DALGI

    Tekirda Bel.Bk.

    yeHamdi SEDEFEdirne Bel. Bk.

    yeCavit ALAYANKrklareli Bel.Bk.

    yeMnr KARAEVL

    Tekirda l Gen. Mec. Bk.

    yeTacittin ALIM

    Edirne l Gen. Mec. Bk.

    yeMehmet Tuna SOYKAN

    Krklareli l Gen. Mec. Bk.

    yeMustafa YURDANURTekirda TSO Bakan

    yeCemil GLER

    Edirne TSO Bakan

    yeErturul Ziya ETNTA

    Krklareli TSO Bakan

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    7/174

    YNETC ZET

    statistik Blge Birimleri Snflandrmasna gre, TR21 Trakya Blgesi Tekirda(TR211), Edirne (TR212) ve Krklareli (TR213) illerini kapsamaktadr. Blgede toplam 83

    belediye, 26 ile ve 678 ky bulunmaktadr. Yzlm (gller hari) 18.665 km2dir.Nfusu 2009 yl itibariyle 1.511.952dir.

    TR21 Trakya Blgesi, Trkiyenin Avrupa ktas zerindeki topraklarn byk bir blmn oluturmaktadr. Bu zellii ile Blge, Trkiyenin Avrupaya alan kapskonumunda olup, Avrupa ile gelitirilecek sosyo-ekonomik iliki ve etkileimler iinuygun bir zemin sunmaktadr. Trkiyenin Avrupaya eriimini salayan tm karayoluann ve son dnemde yapm hz kazanan baz enerjinakil hatlarnn Blgede yer almas,TR21 Trakya Blgesine stratejik bir nem kazandrmaktadr.

    Demografik gstergeler bakmndan, Trkiye toplam yzlmnn %2.4ne sahip olanTR21 Trakya Blgesinin Trkiye nfusundan ald pay, 1965 ylnda %2.7 iken 2009ylnda bu oran %2.1e dmtr. Blge, Trkiye geneline kyasla daha dk nfusyounluuna sahiptir. Bununla birlikte, sanayinin gelitii blgelerde ve Ergene Havzasnn iinde nfus younluu artarken, sanayinin grece daha az youn olduu Batve Kuzey blgelerinde nfus younluu dmektedir.

    Blgedeki igc arznn sanayinin talebinden daha az olmas, dier blgelerden galnmasna neden olmutur. Sonu olarak orlu, erkezky ve Lleburgaz gibi sanayi

    blgelerinde eitli blgelerden gelen farkl kltrlere sahip bir nfus olumutur. Geliensanayinin yaratt istihdamn neden olduu gler sonucunda, 1995-2000 dnemindeTekirda 96.8lik bir oran ile Trkiye genelinde en yksek net g hzna sahip ilolmutur.

    TR21 Trakya Blgesinin sosyal uyum yapsna ilikin olarak temel karakteristiindensz edilebilir. Bunlardan birincisi, snr blgelerine sahip oluudur. kincisi, Blgeninekonomik ve sosyal entegrasyon problemleri ile kar karya olan eitli dezavantajlgruplara sahip olmasdr. ncs ise, sanayi blgelerinin youn g almasdr. Bu temel karakteristik esas alnarak, Blgenin sosyal ve beeri yapsnn gelitirilmesi,toplumsal entegrasyon ve dayanmann n planda olmas gerekmektedir.

    Blgede, sosyal yapnn temel talar arasnda yer alan ve toplumsal entegrasyonusalamaya dnk olarak nemli bir ilev gren sivil toplum kurulular, greli olarakyeterli kapasite, imknve donanmlara sahip bulunmamaktadr. Bu nedenle, rgtl siviltoplumun sosyo-ekonomik ve kltrel hayata katlmnn salanmas, daha aktif ve etkinhale gelmesi sosyal yapnn geliiminde ve kalknmada ana unsurlar oluturmaktadr.

    Mevcut durum itibariyle, TR21 Trakya Blgesi eitim altyaps asndan eitli

    yeterliliklere ve potansiyellere sahip bir blge olarak karakterize edilebilir. Ancak, eitimaltyapsnn gelitirilmesi asndan, zellikle dezavantajl gruplarn bu hizmetlere

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    8/174

    eriiminin salanmas, eitimdeki donanm eksikliklerinin giderilmesi ve gle gelennfusun basklad altyap imknlarnn iyiletirilmesine ynelik tedbirlerin gz nnde

    bulundurulmas gerekmektedir.

    TR21 Trakya Blgesinin salk altyaps, Blge iinde homojen zellikler tamamaktadr.Edirne ve Krklareli illeri, salk altyapsna ilikin veriler asndan Trkiyeortalamalarnn zerinde deerlere sahipken, Tekirda ilinin salk altyapsnniyiletirilmesine ynelik admlara ihtiya olduu grlmektedir. Bununla birlikte,dezavantajl gruplarn salk hizmetlerine srekli ve sorunsuz eriimi ncelik arzetmektedir.

    stihdamn yaps incelendiinde, yakn dnemde Blgede yapsal deiimlerin sz konusuolduu grlmektedir. TR21 Trakya Blgesinde 2004 ylnda tarmdaki istihdamn pay%34.2 iken 2008 ylnda bu oran %20.2ye dmtr. stihdamda tarmn azalan pay

    sanayi ve hizmet sektrndeki art ile karlanmtr. sizlik, zellikle son dnemlerde,TR21 Trakya Blgesinin nemli sorunlarndan birini dnmtr. Uzun dnemli isizsaylar Trkiye iin yllar itibari ile azalma eiliminde olmasna ramen, TR21 Trakya Blgesi iin istikrarl bir ekilde artmaktadr. Blgede, zellikle son yl ierisindekiisizlik art hz Trkiye ortalamasnnzerinde kalmtr.

    Sanayinin Blge iinde orlu ve erkezkyden balayp Muratl ve Lleburgaza kadaruzanan D-100 Karayolu etrafnda younlamas ve belirtilen blgeler dndaki yerlerdetarmsal retimin nemini koruyarak devam etmesi, Blgede ikili bir heterojen sosyo-

    ekonomik yapnn olumas ile sonulanmtr.

    Devlet Planlama Tekilatnca 2003 ylnda yaplan llerin ve Blgelerin Sosyo-EkonomikGelimilik Sralamas Aratrmasna gre TR21 TrakyaBlgesi, II. kademe gelimilikdzeyine sahip bir blge konumundadr. Bir blgenin rekabet avantajlarn belirleyenunsurlar balamnda TR21 Trakya Blgesi; gl ulam, enerji, haberleme ve lojistikaltyaplar asndaneitli stnlklere sahip bulunmaktadr.

    Ancak sz edilen altyap unsurlar, Blge genelinde homojen bir dalmgstermemektedir. Blgenin stanbul hinterland ierisindeki erkezky, orlu veLleburgaz ileleri arasnda kalan blm sanayi iin gl bir altyap imkn sunarken,Bat ve Kuzey aks ierisinde yer alan organize ve dier sanayi alanlarnnzellikle ulam,enerji ve artma tesis altyaps ynnden gelitirilmeye ihtiyac bulunmaktadr.

    Bununla birlikte, illerin rekabetilik dzeyleri arasnda dikkate bir deer farkllkbulunmaktadr. Tekirdan geliiminde sanayi younlamasnn belirleyici faktr olduugrlrken; Edirne asndan -genel gelimilik sralamasnda greli olarak st sralardayer almasna ramen- sanayi d sektrlerin daha belirleyici olduu grlmektedir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    9/174

    Tekirda, ticaret ve retim asndan nemli bir potansiyeli barndrmakla birlikte, beerisermaye alannda alt dilimlerde yer almaktadr. te yandan, Edirneve Krklareli illerinin

    beeri sermaye asndan greli olarak daha iyi bir konumda olduu grlmektedir.

    Blge ekonomisi genel olarak analiz edildiinde, 2006 ylnda yaratlan gelirin iindetarmn paynn %12.5, sanayinin paynn %34 ve hizmet sektrnn paynn ise %53.5olduu grlmektedir. Tarmsal ve snai retiminde Trkiye ortalamasnn zerindebulunan Blge, hizmetler sektrnde %10 orannda altta yer almaktadr. Tarmsalretimden elde edilen gelir, 2004-2006 dnemi arasnda sabit kalrken sanayiden eldeedilen gelir %46 bym, hizmet sektrnden elde edilen gelir ise %50 artgstermitir.

    Trkiye ekonomisinde ve dnyada yaanan ekonomik krizler -dier blgelerlekarlatrldnda- TR21 Trakya Blgesini olduka olumsuz ynde etkilemektedir.Nitekim, son yaanan kresel kriz dneminde Blgedeki isizlik oran ile kapanan iyeri

    saysndaki art Trkiye ortalamalarnn zerinde seyretmitir.

    Bununla birlikte, tarm ve hayvanclktan elde edilen gelirlerin azalmas, tarmsaligcnn zelliklegen alanlarn saysndaki d, tarma dayal sanayinin hammaddeihtiyalarnn Blge iindeki hammadde retimi ile karlanamamas, Blgenin yaad

    baz makroekonomik istikrarszlklarn nedenleri arasnda gsterilebilir.

    Blgedeki kamu yatrmlarnn byklk ve yeterlilii incelendiinde, Blgenin milligelire yapt katkya kyasla yatrmlardan daha az yararland mahede edilmektedir.

    zel yerli ve yabanc yatrmlar asndan ise, TR21 Trakya Blgesi sahip olduu corafikonum ve stanbul gibi bir dnya metropol ve ticaretmerkezine yaknl dolays ile bircazibe merkezi konumundadr. Ancak, corafi ve lojistik stnlklere sahip olunmasnaramen, fiziksel ve sosyal altyapdaki eksiklikler ve yatrm teviklerinden yeterinceyararlanamamak gibi unsurlar, Blgenin ekebildii yatrmlar snrlandrmaktadr.

    Blge genelinde zellikle tarma dayal sanayide yksek bir yatrm potansiyeli dikkatekmekte olup, bunu srasyla konfeksiyon sektr, makine sanayi ve elektrik-elektroniksektr takip etmektedir.Bu dorultuda, sanayi alanndatekstil, gdave deri ilemenin nekan sektrler olduu sylenebilir. Ayrca, tarm ve tarma dayal sanayi asndan daBlge, doal bir kmelenmeye ev sahiplii yapmaktadr. Blgenin nemli tarm rnleriolan buday, ayiei, eltikve ste karlk un ve unlu rnler, ya, pirinve strnlerisanayileri gelimitir.

    TR21 Trakya Blgesindeki iletme yaps incelendiinde ise, KOBlerin rekabetilikglerinin yeterli dzeyde olmad grlmektedir. Bu noktada kurumsallama, verimlilikart ve inovasyon KOBlerin rekabet glerinin arttrlmasnda nemli bir frsatsunmaktadr.

    Blge iletmelerinin (tarmsal ve endstriyel) temel sorunlarndan bir dieri markalamaeksikliidir. letmelerin ulusal ve uluslararas dzeyde rekabet glerini arttrmalarn

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    10/174

    salayacak en nemli tedbirlerden biri markalamafaaliyetlerinin hz kazanmas olacaktr.Buna bal olarak, Blgede evreye duyarl, ileri teknoloji kullanan ve katma deeriyksek retim yapan bir iletme yaps ncelikli hedefleri tekil etmektedir.

    Tarmsal retim incelendiinde ise, Blgenin gerek iklim ve toprak koullarna gereksesulama olanaklarnn gelitirilmesine bal olarak, her tr tarmsal faaliyete olanaktanyabilecei grlmektedir. Mevcut durum itibariyle, TR21 Trakya Blgesi ayiei veeltikte lke retiminin yarsndan fazlasn karlamaktadr. Ayrca, stratejik bir rn olan

    buday retiminde de yksek verimiyle dikkat ekmektedir.Katma deeri yksek rnlerile retim eitliliine gidilmesi, Blge reticisinin gelir dzeyini iyiletirmede nemli bir

    potansiyel sunmaktadr.

    TR21 Trakya Blgesi, bykbahayvanclkta Trkiye asndan zel bir neme sahiptir.Blgede yllardr baar ile uygulanan suni tohumlama sonucu, genotip zellikler asndan

    bykba hayvan varlnda nemli ilerlemeler salanm olup, kltr ve kltr melezihayvan varlnn toplam hayvan varlna oran ok yksektir. Bu durumun sonucu olarakBlge, Trkiyenin damzlk ambar olma zelliine sahip bir blge olarakdeerlendirilmektedir.

    Blgenin tarmsalretim iletmeleri incelendiinde, aile fertlerinin cretsiz olarak istihdamedildii kk, yar-geimlik ve bitkiselhayvansal kark retim yapan aile iletmelerinin

    baskn olduu grlmektedir. ok ve kk paral tarm arazilerinde toprak ileme,sulama ve dier temel tarmsal uygulamalar yetersiz kalmakta ve bu durum zellikle kuru

    tarm yapan Blge reticilerinin gelirlerinin dk olmasna neden olmaktadr. Blgedekitarmsal kooperatif ve birliklerin says olduka yksek olmakla birlikte, bu retic irgtlerinin ilevsel adan daha etkin hale gelebilmesi iin kurumsallama dzeyleriningelitirilmesineihtiya bulunmaktadr.

    Ekonomik faaliyetlerin bir dier alan olan hizmetler sektr asndan Blge nemli birpotansiyel sunmaktadr. Blgenin zellikle kltr-turizm ve lojistiksektrlerinde geliimeok ak olduu mahede edilmektedir. yle ki, TR21 Trakya Blgesi kltreleitlilii,tarihi zenginlii ve doal gzellikleri ile kltr ve turizm sahasnda kltr turlar, doa sporlar, deniz turizmi, agro-eno turizm ve benzeri aktivitelerin yaplmasna uygun koullarsunmaktadr. Ayrca, lojistik merkez olma potansiyeline paralel olarak, TR21 TrakyaBlgesi farkl tama modlarnnkesitii bir gei blgesi hviyetine sahiptir. Avrupa vestanbula yaknlk, Blgenin lojistik s olarak hizmet vermesini salayacak nemliavantajlar sunmaktadr.

    TR21 Trakya Blgesinde enerji kullanmndaki verimliliin arttrlmas ve yenilenebilirenerji kaynaklarnn kullanmnn yaygnlatrlmas nemli bir gereksinimdir.Yenilenebilir enerji kaynaklarndan rzgrenerjisi potansiyeli olduka yksektir. Blgeninyeralt zenginlikleri asndan ise linyit, manganez ve doalgaz n plana kmaktadr.

    Blgede var olan yksek kaliteye sahip linyit rezervleri, enerji retimine katksalayabilecek niteliktedir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    11/174

    evrenin ve doal kaynaklarn korunmas, TR21 Trakya Blgesinin en nemli gndemmaddelerinden birini oluturmaktadr. 1980 sonras plansz olarak yaanan sanayilemeevresel sorunlarn ortaya karm, mevcut durum itibariyle sz konusu yap ekolojikolarak srdrlemez hale gelmitir. Blgenin en nemli evre sorunlar srasyla sukirlilii, hava kirlilii ve atkynetimidir.

    Bu erevede kentlerin ve sanayi youn alanlarnatk su artma tesisi, kat atk depolamave bertaraf tesisi gibi altyap eksikliklerinin giderilmesine ve su kaynaklarn ekonomikkullanan, evresel duyarll yksek srdrlebilir tarm uygulamalarnnyaygnlatrlmasnaihtiya bulunmaktadr. Ayrca, enerji konusunda ise bir yandan enerjiverimliliinin arttrlarak enerji talebinin azaltlmas dier taraftan Blgede yenilenebilirenerji kaynaklar potansiyelini deerlendiren enerji retim sistemlerinin gelitirilmesiolduka nemlidir.

    Gelecekte tarm ve sanayi sektrlerinin birbirlerini engelleyen deil, tamamlayan birileyie kavuturulmas sonucunda, evreye duyarl srdrlebilir bir kalknma sreciiinegirilecektir. Bunun yan sra, Blgedeki mevcut potansiyelin hareket geirilmesi sonucutarm ve sanayi ile birlikte Blgenin geliim lokomotiflerinden biri olarak kltr-turizm velojistiksektrleri n plana kacaktr.

    Bu ngrlerin gerekleebilmesi iin Blgeye ynelik etkin ve uygulanabilir planlarnhayata geirilmesi gerekmektedir. Su kaynaklarnn ilgili olan tm aktrlerin egdmnde

    etkin olarak ynetilmesi, blgenin doal hazinelerinden biri olan tarm arazileri ile sanayi,konut ve turizme ynelik arazikullanmlarnn etkin ve birbirlerini tamamlayc bir ekilde planlanmas ve etkin tarmsal rn planlamalarnn hayata geirilmesi, srdrlebilirkalknmaasndanne kan gereksinimlerdir.

    Meknsal geliim senaryolar itibariyle, Blgesinin Dousu sanayi ve hizmet alanlarolarak deerlendirilebilecek iken, Bats verimli tarm topraklar ile karakterize edilebilir.DolaysylaBlgenin gelecee dnk yaplanmasn; Kuzey ve Gneybat ksmlarnda yeralan koruma alanlar ve ortasndakigelime alanlar zerine kurgulamak mmkndr.

    Tekirda, Krklareli, orlu, Lleburgaz ve Kean yerlemelerinin farkl kriterler bazalnarak hizmet fonksiyonlarnda ihtisaslamalar nerilmektedir. Bununla birlikte,erkezkyn Blgenin sanayi merkezi konumunda olmas ngrlmektedir. Ayrca,Edirne bata olmak zere Blgenin doal ve kltrel varlklar asndan zengin olanyerleim alanlar kltr-turizm merkezleri olarak kurgulanmaktadr.

    Yukarda zetlenmeye allan mevcut durum yapsna bal olarak, Blge paydalar ileyaplan odak grup toplantlar, yz yze grmeler ve uygulanan anketler sonucundaBlge Plan Stratejisi drt temel eksen zerinde oluturulmutur. Bunlar; rekabet

    gcnn arttrlmas, altyapnn planl geliiminin salanmas, evreselsrdrlebilirliin salanmas,sosyal yap ve beeri sermayenin gelitirilmesidir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    12/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    13/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI (20102013)

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    14/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    15/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 1

    NDEKLER

    SUNU ................................................................................................................................. iii

    YNETC ZET................................................................................................................ v

    NDEKLER...................................................................................................................... 1TABLOLAR .......................................................................................................................... 4

    EKLLER............................................................................................................................ 6

    KISALTMALAR .................................................................................................................. 7

    GR..................................................................................................................................... 9

    1. PLANA GENEL BAKI ............................................................................................. 10

    1.1. Vizyon ve Temel lkeler........................................................................................... 10

    1.2. Ama ve Kapsam...................................................................................................... 101.3. Hazrlk Sreci ve Yntem ....................................................................................... 11

    1.4. Blge Plannn Hazrlanmasnda Dikkate Alnan Belgeler...................................... 13

    2. MEVCUT DURUM ANALZ.................................................................................... 15

    2.1. Blgenin Tanmlanmas............................................................................................ 15

    2.2. Blge Ekonomisinin Analizi .................................................................................... 15

    2.2.1. Genel ekonomik yap ............................................................................................ 15

    2.2.2. Sektrel analizler.................................................................................................. 18

    2.2.2.1. Sanayi sektr ................................................................................................... 18

    2.2.2.2. Tarm ve hayvanclk sektr ............................................................................ 31

    2.2.2.3. Hizmetler sektr .............................................................................................. 40

    2.2.2.4. Dier sektrler................................................................................................... 48

    2.2.3. Blgesel rekabetilik ve sosyo-ekonomik gelimilik.......................................... 50

    2.2.4. Blgede yatrmlar................................................................................................ 51

    2.2.4.1. Kamu yatrmlar ............................................................................................... 51

    2.2.4.2. zel sektr yatrmlar....................................................................................... 52

    2.2.4.3. Yatrm tevik belge say ve tutarlar ................................................................ 53

    2.2.5. Giriimcilik, proje gelitirme kapasitesi ve i demografisi................................... 53

    2.2.5.1. Blgede giriimcilik.......................................................................................... 53

    2.2.5.2. Proje gelitirme kapasitesi ve desteklerden yararlanma durumu ...................... 54

    2.2.5.3. Kurulan ve kapanan irket saylar .................................................................... 55

    2.2.6. Pazarlama .............................................................................................................. 56

    2.2.7. Teknoloji, Ar-Ge ve yenilikilik........................................................................... 59

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    16/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 2

    2.2.7.1. niversitelerin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri ............................................... 60

    2.2.7.2. Patent, faydal model ve endstriyel tasarm .................................................... 61

    2.2.7.3. Teknoloji, Ar-Ge ve yenilikilik kapasitesi genel deerlendirmesi.................. 62

    2.2.8. Blgenin ekonomik geleceine ynelik projeksiyon ............................................ 63

    2.3. Beeri Sermaye ......................................................................................................... 66

    2.3.1. Nfus ve demografik yap..................................................................................... 66

    2.3.1.1. Nfus bykl, younluu ve art hz ........................................................ 66

    2.3.1.2. Ya grubu ve cinsiyete gre nfus .................................................................... 68

    2.3.1.3. Yerleim yerlerine gre nfus ........................................................................... 69

    2.3.1.4. G .................................................................................................................... 70

    2.3.2. Eitim.................................................................................................................... 71

    2.3.3. Salk.................................................................................................................... 72

    2.3.4. gc, istihdam ve isizlik................................................................................... 73

    2.3.4.1. gc ................................................................................................................ 73

    2.3.4.2. stihdam............................................................................................................. 74

    2.3.4.3. sizlik............................................................................................................... 75

    2.3.5. Sosyal uyum .......................................................................................................... 76

    2.3.6. Kltr.................................................................................................................... 78

    2.3.6.1. Tarih, Kltr ve Tabiat Varlklar ..................................................................... 78

    2.3.6.2. Mzeler.............................................................................................................. 80

    2.3.6.3. Ktphaneler ..................................................................................................... 80

    2.3.6.4. Sinema ve tiyatro ............................................................................................... 81

    2.3.6.5. Kltrel etkinlikler ve festivaller...................................................................... 82

    2.4. Sivil Toplum ............................................................................................................. 83

    2.5. Eriilebilirlik ve Altyap ........................................................................................... 84

    2.5.1. Ulatrma............................................................................................................... 84

    2.5.1.1. Karayollar......................................................................................................... 84

    2.5.1.2. Demiryolu.......................................................................................................... 87

    2.5.1.3. Denizyolu .......................................................................................................... 89

    2.5.1.4. Havayolu ........................................................................................................... 91

    2.5.2. Haberleme ........................................................................................................... 93

    2.5.3. Enerji Altyaps ..................................................................................................... 94

    2.5.3.1. Elektrik .............................................................................................................. 94

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    17/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 3

    2.5.3.2. Yenilenebilir enerji kaynaklar .......................................................................... 96

    2.5.3.3. Doalgaz............................................................................................................ 98

    2.5.3.4. Petrol ................................................................................................................. 99

    2.5.3.5. Madenler............................................................................................................ 99

    2.5.3.6. Enerji verimlilii ............................................................................................. 100

    2.5.4. Kentsel ve krsal altyap...................................................................................... 101

    2.5.4.1. me ve kullanma suyu.................................................................................... 101

    2.5.4.2. Kanalizasyon ................................................................................................... 102

    2.6. evresel Srdrlebilirlik...................................................................................... 104

    2.6.1. Su ........................................................................................................................ 104

    2.6.1.1. Blgenin su kaynaklar potansiyeli ................................................................. 104

    2.6.1.2. Su kirlilii........................................................................................................ 106

    2.6.1.3. Atksu ynetimi ............................................................................................... 106

    2.6.2. Kat atk ynetimi ............................................................................................... 108

    2.6.3. Hava kalitesi ....................................................................................................... 109

    2.6.4. Orman alanlar ve tabiat varlklar ...................................................................... 110

    2.7. Gl ve Zayf Ynler- Frsatlar ve Tehditler Analizi .......................................... 111

    3. VZYON, STRATEJK AMALAR, NCELKLER VE EYLEMLER................. 117

    3.1. Blge Vizyonu ........................................................................................................ 117

    3.2. Stratejik Amalar ve ncelikler............................................................................. 117

    3.2.1. Stratejik Ama 1: Rekabet gcnn arttrlmas ................................................. 119

    3.2.2. Stratejik Ama 2: Altyapnn planl geliiminin salanmas .............................. 127

    3.2.3. Stratejik Ama 3: evresel srdrlebilirliin salanmas ................................ 131

    3.2.4. Stratejik Ama 4: Sosyal yap ve beeri sermayenin gelitirilmesi .................... 136

    4. BLGE MEKNSAL GELME EMASI ............................................................. 140

    4.1. Merkez Kademelenmesi ......................................................................................... 140

    4.2. Hizmet Merkezleri .................................................................................................. 142

    4.3. Sanayi Merkezleri ................................................................................................... 143

    4.4. Turizm Merkezleri .................................................................................................. 144

    5. FNANSMAN ............................................................................................................ 147

    6. PERFORMANS GSTERGELER .......................................................................... 148

    7. KOORDNASYON-ZLEME-DEERLENDRME ................................................ 152

    DZN ................................................................................................................................ 158

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    18/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 4

    TABLOLAR

    Tablo 1: Kii Bana Gayri Safi Katma Deer (2006)......................................................... 16Tablo 2: Sanayi Siciline Kaytl letmelerin Sektrel Dalm (2010) ............................. 18

    Tablo 3: Sanayi Gstergeleri ............................................................................................... 19Tablo 4: letme Saylar...................................................................................................... 22Tablo 5: Organize Sanayi Blgeleri (2010)......................................................................... 30Tablo 6: Kk Sanayi Siteleri (2010) ................................................................................ 30Tablo 7: Gelimilik Endeksleri .......................................................................................... 50Tablo 8: Blgeye Ynelik Kamu Yatrmlar (2010) .......................................................... 51Tablo 9: Sektrlere Gre Kamu Yatrmlar........................................................................ 52Tablo 10: Kamu Yatrmlarnn ller Genelinde Sras ........................................................ 52Tablo 11: TR21 Trakya Blgesindeki Yabanc Yatrmlar................................................. 52

    Tablo 12: AB Programlar Kapsamnda Finanse Edilen Projelerde Blgenin Durumu...... 54Tablo 13: Kurulan ve Kapanan irket, Kooperatif ve Ticari yeri Says.......................... 55Tablo 14: Ar-Ge Merkezi Belgesi Alan Firma Says ......................................................... 59Tablo 15: Firmalarn Teknoloji Younluk Snflandrmas................................................. 60Tablo 16: Ar-Ge ve novasyon Faaliyetlerinde Bulunabilecek niversite Birimleri.......... 60Tablo 17: TR21 Trakya Blgesindeki Bilimsel Yayn Saylar .......................................... 61Tablo 18: Patent, Faydal Model ve Endstriyel Tasarm Bavuru ve Tescil Saylar........ 61Tablo 19: TR21 Trakya Blge Nfusu (1965 2009) ........................................................ 66Tablo 20: 2023 Nfus Projeksiyonu.................................................................................... 66Tablo 21: Ya Gruplarna Gre Nfus, Ya Bamllk Oran ............................................ 68Tablo 22: TR21 Trakya Blgesinde G (2007-2008 / 2008-2009) ................................... 70Tablo 23: retim yesi Bana renciSays ................................................................ 72Tablo 24: Kurumsal Olmayan Sivil Nfusun gc Durumu [15 Ya+] (1000 Kii) ....... 73Tablo 25: stihdam Edilenlerin Sektrlere Gre Dalm [15 Ya+] (1000 Kii) .............. 74Tablo 26: siz Says, sizlik Oran ve Uzun Dnemli sizlik......................................... 75Tablo 27: Engelli Rakamlar................................................................................................ 77Tablo 28: Engellilere Ynelik Eitim Kurumlar ve STKlar............................................. 77Tablo 29: Tescilli Tanmaz Tarih, Kltr ve Tabiat Varlklar (2010) .............................. 79Tablo 30: eitlerine Gre Sit Alanlar (2010) ................................................................... 79

    Tablo 31: Vakflara Ait Eski Eser Says (2008) ................................................................. 80Tablo 32: Ktphane, Kitap, Yararlanma ve dn Alnan Kitap Says (2008)............... 81Tablo 33: Dernek Says ...................................................................................................... 83Tablo 34: Esnaf ve Sanatkr Odas yelikleri (2009)......................................................... 83Tablo 35: Karayollarnn Tr ve Uzunluklar .................................................................... 84Tablo 36: Demiryolu Hat Uzunluklar (km)........................................................................ 88Tablo 37: Demiryolu ile Tanan Yolcu Saylar................................................................. 89Tablo 38: TR21 Trakya Blgesinde Bulunan Limanlar ve Teknik zellikleri ................... 90Tablo 39: TR21 Trakya Blgesinde Bulunan Limanlarn Teknik Kapasiteleri .................. 90

    Tablo 40: Tekirda Liman Bakanl Baznda Yk Elleleme Kapasitesi (Ton) .............. 91Tablo 41: Tekirda-orlu Havalimannn Yllk Uu Trafii ........................................... 92

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    19/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 5

    Tablo 42: Tekirda-orlu Havaalannn Yllk Yolcu Trafii (Kii)................................. 92Tablo 43: Tekirda-orlu Havaalannn Yllk Yk Trafii (Ton).................................... 92Tablo 44: Kii Bana Elektrik Tketimi (2008) ................................................................. 95Tablo 45: TR21 Trakya Blgesinde Kullanm Yerine Gre Elektrik Tketimi (kWh) ...... 95Tablo 46: TR21 Trakya Blgesindeki Maden Rezervleri (Ton) ....................................... 100Tablo 47: DS XI. Blge Mdrlnn me ve Kullanma Suyu Tesisleri (hm3/yl) ... 101Tablo 48: Belediye me ve Kullanma SuyuTemel Gstergeleri..................................... 102Tablo 49: Kanalizasyon Altyaps ..................................................................................... 103Tablo 50: TR21 Trakya Blgesinde evre Sorunlarnn ncelik Sras (2007-2008) ...... 104Tablo 51: TR21 Trakya Blgesi Su Kaynaklar Potansiyeli (2008).................................. 105Tablo 52: TR21 Trakya Belediyeleri Atksu Ynetimi ..................................................... 107Tablo 53: Bertaraf Yntemine Gre Kat Atk Ynetimi (2008) ...................................... 108Tablo 54: TR21 Trakya Blgesinde Nfusa Gre Merkezler Kademelenmesi................. 140Tablo 55: TR21 Trakya Blgesi Nfusunun Hizmet Sektr alan Saysna Oran ..... 141

    Tablo 56: TR21 Trakya Blgesi neri Merkez Trleri ve ne kan Fonksiyonlar........ 146

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    20/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    21/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 7

    KISALTMALAR

    A.H.L. Atatrk Hava LimanA.. Anonim irketAB Avrupa Birlii

    ABGEM Avrupa Birlii Trkiye Gelitirme Merkezleri AAF Akretim FakltesiARDEB Aratrma Destek Programlar BakanlAr-Ge Aratrma GelitirmeASB Avrupa Serbest BlgesiBDEB Bilim nsan Destekleme Daire BakanlBS ERA NET Karadeniz BlgesiBilim ve Teknoloji A (Networking on Science and

    Technology in the Black Sea Region)

    BTK Bilgi Teknolojileri ve letiim KurumuCE Serfikal Ekipman (Certified Equipment)DG SANCO Avrupa Komisyonu Salk ve Tketicinin Korunmas Genel Mdrl

    (European Public Health Alliance)DHM Devlet Hava Meydanlar letmesiDPT Devlet Planlama TekilatEDAM Ekonomi ve D Politikalar Aratrma MerkeziEPDK Enerji Piyasas Dzenleme KurumuGSS Genel Sanayi yerleri SaymGSKD Gayri Safi Katma DeerGZFT Gl-Zayf Ynler, Frsatlar ve TehditlerIPA Katlm ncesi Mali Yardm AracIPARD Katlm ncesi Mali Yardm Arac Krsal Kalknma ProgramISI-Web Bilgi Bilimleri Enstits Bilgi A (Information Sciences Institute Web of

    Knowledge)

    ISIC Tm Ekonomik Aktivitelerin Uluslararas StandardEndstri Snflamas(International Standard Industrial Classification of All Economic Activities)

    GEME hracat Gelitirme Etd MerkeziBAP Bilimsel ve Teknolojik birlii Alar ve Platformlar Kurma Giriimi

    Destekleme ProgramKDO Kapasite Doluluk OranKGM Karayollar Genel MdrlKOB Kk ve Orta Byklkte letmeKSS Kk Sanayi Sitesi

    MEB Milli EitimBakanlMTA Maden Tetkik ve Arama Genel MdrlNACE Avrupa Topluluunda Ekonomik Faaliyetlerin statistikSnflandrmas

    (Nomenclature Statistique des Activits Economiques dans la CommunautEuropenne)

    NK Namk Kemal niversitesiOIE Dnya Hayvan Sal TekilatORTGSM Ortalama Mobil Telefon Abone SaysORTNT Toplu nternet Kullanm Salaycs Bana Den Kullanc SaysORTKA Ortak Kullanm AtlyeleriOSB Organize Sanayi Blgesi

    OSBUK Organize Sanayi Blgesi st KuruluuSYM renci Seme ve Yerletirme Merkezi

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    22/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 8

    SYS renci Seme ve Yerletirme SnavSAGM T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanl Sanayi Ar-Ge Genel MdrlSANTEZ Sanayi Tezleri ProgramSTH Sabit Telefon HattSTK Sivil Toplum Kuruluu

    TCDD Trkiye Cumhuriyeti Devlet DemiryollarTEU Twenty-foot Equivalent UnitTEYDEB Teknoloji ve Yenilik Destek Programlar BakanlTMMOB Trk Mhendis ve Mimar Odalar BirliiTMO Toprak Mahsulleri Ofisi

    TOB Tarmsal Organize BlgeTOBB Trkiye Odalar ve Borsalar BirliiTPE Trk Patent EnstitsTTGV Trkiye Teknoloji Gelitirme VakfT Trakya niversitesiTBTAK Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu

    TK Trkiye statistik KurumuTSAD Trk Sanayicileri ve adamlar DerneiURAK Uluslararas Rekabet Aratrmalar Kurumu

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    23/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI TASLAI 2010-2013 9

    GR

    Dnyadaki ve Trkiyedeki kkl dnmlere paralel olarak blgesel planlama anlayda dnme uramtr. Blge planlar bir yandan blgesel gelimilik farklarnnazaltlmasna odaklanrken, dieryandan blgelerin kreselleen dnyada rekabet gcnnarttrlmasnakatk salamay amalamlardr.

    Blgesel gelime, IX. Ulusal Kalknma Plannda lkemizin be temel gelimeeksenlerinden biri olarak yer almaktadr. Bu amaca ulaabilmek ne kan hususlardan biri,yerel dinamiklerin harekete geirilmesi, yerel ihtiyalarn ve politikalarn bel irlenmesindeve uygulanmasndadem-i merkeziyeti karakterin basknlk kazanmasdr.

    Kalknma ajanslar sz konusu yerel dinamik ve potansiyelleri harekete geirmek zerenemli bir frsat sunmaktadr. Bu balamda Tekirda, Edirne ve Krklareli illerinden

    oluan TR21 Trakya Blgesi iin 2010-2013 yllarn kapsayacak ekilde TR21 TrakyaBlge Plan hazrlanmtr.

    Bilindii zere, 3194 sayl mar Kanununa gre blge planlar; sosyo-ekonomik gelimeeilimlerini, yerlemelerin gelime potansiyelini, sektrel hedefleri, faaliyetlerin vealtyaplarn dalmn belirlemek zere hazrlanmaktadr. Blge planlarnn planhiyerarisi iinde leine bal olarak ulusal planlarn hemen altnda yer aldgrlmektedir. Dolaysyla TR21 Trakya Blge Plan, IX. Ulusal Kalknma Plan ileTrakya Alt Blgesi Ergene Havzas 1/100.000 lekli Revizyon evre Dzeni Plan

    arasnda yer almaktadr.

    TR21 Trakya Blge Plan ile, Blge aktrlerinin gelecek hakkndaki dnceleriniolabildiince uzlatran bir vizyon erevesinde, Blgenin kalknmas iin ekonomik,sosyal, kltrelve evresel alanlarda temel stratejik amalar ortaya konulmutur.

    Ayrca, iletiim ve ibirlii alarna dayal olarak temel stratejik amalara bir adm dahayaklalmasna rehberlik edecek ncelikler belirlenmitir. lkenin ABye alan kapsniteliindeki Blgenin, sahip olduu yerel potansiyelleri etkin, evreye duyarl vesrdrlebilirbir ekilde deerlendirebilmesi zerine odaklanan Planda, Blgenin kendiiindeki sosyal ve ekonomik dengesizlikler gz nne alnm, yaam kalitesininiyiletirilmesi noktasnda zellikle frsat eitlii, kltrel geliim, ekonomik ve sosyalhayata katlm asndan dezavantajlara sahip gruplar ncelikler arasnda yer almtr.

    Plandaki stratejiler ve ncelikler mevcut durum ile ilgili nesnel verilere, objektif bilgilereve somut saptamalara dayanmaktadr. Hazrlk almalarnn tm safhalarnda birbirindenok farkl hatta birbirleri ile atan karlara ve fikirlere sahip olan Blge aktrleriningrleri, beklentileri ve talepleri tek bir potada eritilmeye allmtr.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    24/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 10

    1. PLANA GENEL BAKI1.1.Vizyon ve Temel lkelerVizyon

    TR21 Trakya Blgesinin mevcut ekonomik, sosyal, kltrel ve evresel yaps dikkatealnarak, uluslararas ve ulusal gelimeler dorultusunda 2010-2013 dnemine ilikinhazrlanan Blge Plannda vizyon, srdrlebilir kalknma ilkeleri erevesinde,evreyeduyarl, potansiyellerini deerlendiren, kresel lekte rekabet edebilir bir Trakyaolarak belirlenmitir.

    Temel lkeler

    Bu vizyona ulalrken aadaki ilkeler temel alnacaktr:

    Ekonomik, sosyal ve kltrel alanlarda btncl bir yaklam esastr. Katlmclk glendirilerek, toplumsal katk ve sahiplenmenin salanmas esastr. nsan odakl bir gelime ve ynetim anlay esastr. Doal ve kltrel varlklar ile evrenin gelecek nesilleri de dikkate alan bir anlay

    iinde korunmas esastr. Toplumsal yapmzn ve btnlmzn ortak miras ve paylalan deerler

    erevesinde glendirilmesi esastr.

    Kamusal hizmet sunumunda; effaflk, hesap verebilirlik, katlmclk, verimlilik vevatanda memnuniyeti esastr. Projeler hazrlanrken kaynak kst gz nnde bulundurularak nceliklendirme

    yaplacaktr. Uygulamann vatandaa en yakn birimlerce yaplmas esastr.

    1.2.Ama ve KapsamGerek ilgili mevzuat gerekse gemi tecrbe ve uygulamalar, blge planlarnn genelamalarna ilikin temel nitelikleri hakknda eitli fikirler sunmaktadr. Bu dorultuda,blge planlarndan ilgili blgenin ihtiya ve sorunlarna ynelik olarak belli bir ibirlii veegdmerevesinde stratejikzmler retmeyi amalamas beklenmektedir.

    Blge plan hazrlama almalarnn yakn dnemde Dzey-2 blgelerinde faaliyetgsteren kalknma ajanslarnn koordinasyonundayrtlmesi yaygn bir uygulama halinegelmektedir. Bu erevede ortaya kan blgesel planlarn ise genel olarak, stratejikamalar ve ncelikler temelinde ilgili blgenin sosyo-ekonomik gelimesine katkda

    bulunma amacnda olduu grlmektedir.

    Bu balamda, TR21 Trakya Blge Plan rekabet gcnn arttrlmas, altyapnnplanlgeliiminin salanmas, evresel srdrlebilirliin salanmas ile sosyal yap ve beeri

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    25/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 11

    sermayenin gelitirilmesi amacyla hazrlanmtr. Ayrca, bu temel stratejik amalarparalelinde Blgenin sahip olduu kstl kaynaklarn etkin ve verimli bir ekildedeerlendirilmesi, karlatrmal stnle sahip olunan sektrlerin n plana karlmasve Blgenin kendi iindekigelimilik farklarnn azaltlmas dier amasal unsurlar tekiletmektedir. phesiz, bu amalara ulamak iin Plann Blge aktrlerince sahiplenilmesien nemli unsurlarn banda gelmektedir.

    TR21 Trakya Blge Plan, TR21 Dzey-2 Blgesini oluturan Tekirda, Edirne veKrklareli il snrlar btnn kapsamaktadr. Ayrca, IX. Ulusal Kalknma Plannaparalel olarak 2010-2013 yllar iin hazrlanmtr.

    Plan, yedi blmden olumaktadr. Birinci blmde vizyon, temel ilkeler, ama, kapsam,hazrlk sreci ve yntem genel olarak ele alnmaktadr. kinci blmde, mevcut durum ileilgili veri ve bilgilerden hareket ederek yaplan analizler yer alrken; nc blmde

    stratejik planlama yaklamnn ngrd esaslar dahilinde oluturulmu vizyon, stratejikamalar ve ncelikler belirtilmektedir. Plann drdnc blm, Blgenin meknsalgelime emasn gstermektedir. Beinci blmde, finansman kaynaklar gsterilirken;altnc ve yedinci blmler srasyla performans gstergeleri ve koordinasyon-izleme-deerlendirme ile ilgilidir.

    1.3.Hazrlk Sreci ve YntemTR21 Trakya Blge Plan hazrlk almalar, 10 Mays 2010 tarihinde personel

    istihdamnn tamamlanmasn takiben balatlmtr. Plann hazrlk srecindeki tmalmalarn koordinasyonu Trakya Kalknma Ajans uzmanlar tarafndan yrtlmolup, almalarda DPT Mstearl tarafndan hazrlanan Blge Plan Klavuzu Taslareferans alnmtr.

    Hazrlk srecinin banda, Blgede ne kan/potansiyeli olan sekiz alma alan tespitedilmi ve bu alanlar kapsayacak ayn sayda alma komisyonu tekil edilmitir. Szkonusu komisyonlar u ekilde sralanabilir: Altyap (Fiziki Altyap, Eitim ve SalkAltyaps), Biliim ve Teknoloji, evre ve Orman, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Kltr veTurizm, Sanayi ve Ticaret, Tarmve Hayvanclk, Ulatrma ve Lojistik.

    ekil 1: Blge PlanHazrlkSrecinde zlenen Yntem

    Vizyon

    Mevcut Durum

    Analizi

    Sorun AnaliziStratejilerin ve

    nceliklerin BelirlenmesiProgramlama

    ve Uygulama

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    26/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 12

    26 Austos 2009 tarihindeki ilk Kalknma Kurulu toplantsnn ardndan,27 Mays 2010tarihinde ikinci Kalknma Kurulu toplants gerekletirmitir. Sz konusu toplantda,vizyon belirleme ve GZFT analizi ile ilgili olarakkomisyonlar baznda atlye almalaryaplmtr. Bu toplantya, 79 Kalknma Kurulu yesi katlmtr.

    Sonrasnda, komisyonlar Plannn dayanan oluturacak olan mevcut durum raporlarnhazrlamaya balamlardr. Farkl komisyonlar tarafndan hazrlanan raporlar konsolideedilerekoluturulan TR21 Trakya Blgesi Mevcut Durum Raporu ilk tasla, YnetimKurulu yelerinin ve odak grup almalarna katlan paydalarn gr ve nerilerinesunulmutur.

    Komisyonlar baznda GZFT analizlerinin geniletilmesine ve stratejik ama, ncelik veeylemlerin belirlenmesine ynelik olarak organize edilen odak grup almalar ise,Plannn hazrlanmasnda katlmcln st seviyede gereklemesine katkda bulunmutur.

    26 Temmuz-10 Austos 2010 tarihleri arasnda, komisyonlarn tekil edildii alanlarailikinsorunlarn ve zm nerilerinin Blge paydalar ile birlikte belirlenmesi amac ileAjansn faaliyet gsterdii Tekirda, Edirne ve Krklareliillerinde 26 odak grup almasgerekletirilmitir.Odak grup almalarna toplamda 277 kii itiraketmitir.Sz konusutoplantlara Kalknma Kurulu yelerinin yan sra kamu kurumlarndan, valiliklerden, il,ile ve belde belediyelerinden, ticaret ve sanayi odalarndan, Blge niversitelerinden,retici rgtlerinden, sivil toplum kurulularndan ve zel sektrden temsilciler davetedilmi ve planlama srecine katlmlar salanmtr.

    Toplant program itibariyle Ajansn tantmn ieren bir sunumu takiben, hazrlananMevcut Durum Raporunda ortaya kan bulgular paydalara iletilmitir. Grupalmasnda izlenecek yntemin ve elde edilmesi beklenen ktlarn akland,rneklibir sunumun ardndan ise, GZFT ve sorun analizi almalarna geilmitir.

    Toplantlardakart tekniinden yararlanlmtr.Her katlmcya en az 2 kart verilmi veyazlan benzer ifadeler birletirilerek, ilgili sektrn gl ve zayf ynleri ile frsat vetehditler belirlenmitir. Sorun analizinde ise, sebep-sonu ilikilerine gre sorunlar anagruplar halinde birletirilmi ve problem gruplar stratejik ama balklarna evrilmitir.Belirlenen stratejik amalar altnda alt ncelikler ve bu nceliklerin hayata geirilmesineynelikeylemler tespit edilmitir. Odak grup toplantlarna ait raporlar, almaya itirakeden tm katlmclara, gr ve nerilerinin alnmas amac ile bilahare gnderilmitir.

    Odak grup toplantlarnn paralelinde, hazrlk srecinde grlerinin alnmasna ihtiyaduyulan kii, kurum ve kurulular ile yz yze grmeler gerekletirilmitir. Bu

    balamda, farkl komisyon alanlarnda alan toplam 192 kii ile grlmtr. Bununlabirlikte Tekirda, Edirne ve Krklareli illeri l Genel Meclislerinde toplamda 61 il genelmeclisi yesinin itirak ettii toplantlar gerekletirilmitir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    27/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 13

    Ayrca, toplantlara katlamayan ya da ziyaret edilemeyenkii, kurum vekurulularn dagr ve nerilerinin alnabilmesi amac ileAjans internet sitesi zerinden doldurulabilen

    bir anket almas yaplmtr. Sz konusu anketler, odak grup toplantlarna katlmgsterenlerce de doldurulmu, toplamda 214paydan gr alnmtr.

    Blge plan hazrlk almalarnn her aamasnda Ynetim Kurulunun gr venerilerine bavurulmu, stratejilerin belirlenmesinin ardndan 2010 yl iin ncelikverilecek alanlar ve alt ncelikler, Ynetim Kurulunun tavsiye ve nerileri dorultusundanihai halini almtr.Blge planalmalar sonunda elde edilen taslak metin ise, Ajansninternet sitesinde yaynlanarak, tm kamuoyu ile paylalmtr.

    1.4.Blge Plannn Hazrlanmasnda Dikkate Alnan BelgelerHazrlanan planlarn dier stratejik belgeler ile uyum ierisinde olmas byk nem

    tamaktadr. Bu kapsamda, aada sralanan belgeler TR21 Trakya Blge Planalmalarnda istifade edilmi, uyum gzetilmi ve eitli konularda kaynak tekil etmibelgelerdir: Dokuzuncu Kalknma Plan 2007-2013, n Ulusal Kalknma Plan 2004-2006,Ulusal Krsal Kalknma Stratejisi, Tarm Stratejisi 2006-2010, KOB Stratejisi ve EylemPlan 2004, Trkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Plan 2007-2013, 15199 saylYatrmlarda Devlet Yardmlar Hakknda Karar, 1/100.000 lekli Trakya Alt BlgesiErgene Havzas Revizyon evre Dzeni Plan.___

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    28/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 14

    ekil 2: Blge Plan Hazrlk Sreci

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    29/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 15

    2. MEVCUT DURUM ANALZ2.1.Blgenin TanmlanmasAvrupa ile Asya ktalar arasndaki corafi, kltrel ve ticari bir gei blgesi olan

    Trkiyenin topraklarnn byk bir ksm Asya ktasnda, kk bir ksm ise Avrupaktasnda yer almaktadr. TR21 Trakya Blgesi, Trkiyenin Avrupa ktas zerindekitopraklarn byk bir blmn oluturmaktadr. Tekirda, Edirne ve Krklareli illerindenmeydana gelen TR21 Trakya Blgesinin yzlm (gller hari) 18.665 km2dir.TKin 2009 yl verileri itibariylenfusu 1.511.952dir. Blgede toplam 83 belediye, 26ile ve 678 kybulunmaktadr. Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi olmak zere denize kys bulunmaktadr.

    Blgenin dikkat eken temel karakteristiisz konusudur. Bunlardan birincisi, tarma

    elverili arazi orannn olduka yksek olmas iken, ikincisi tarmsal faaliyetlerinyounluudur. nc karakteristik ise, Kocaeli-stanbul-orlu-Lleburgaz hatt zerindeD-100 Karayolu etrafnda konulanm olan sanayiblgelerinin nemli bir ksmnn Blgeiinde yer almasdr.

    TR21 Trakya Blgesi, Trkiyenin Avrupaya alan kaps olarak deerlendirilmektedir.Bu zellik, kltrel ve ticari etkileimlerin yan sra Blgenin corafi konumuna balolarak snr tesi ibirlikleri asndan nemli bir potansiyeli barndrmaktadr. Ayrca,Trkiyenin Avrupaya eriimini salayan tm karayolu ann ve son dnemde yapm hzkazanan baz enerji nakil hatlarnn Blgede yer almas, strate jik bir nem

    kazandrmaktadr.

    2.2.Blge Ekonomisinin Analizi2.2.1. Genel ekonomik yapTR21 Trakya Blgesinde sanayileme, 1980li yllardan itibaren balam ve ivmekazanarak D-100 Karayolu etrafnda byk bir ksm Tekirda ili snrlar iinde olmakzere sanayiblgeleri olumutur. Bu aksn haricinde kalan blgede ise tarmsal retim

    greceli olarak nemini kaybetmesine ramen devam etmektedir. 2006 yl mil li geliristatistiklerine gre Blgedeki retimin milli gelir iindeki pay %2.6dr. Blgenin toplamtarmsal retimden elde edilen gelir iindeki pay %3.5, hizmetler retiminden elde edilentoplam gelir iindeki pay %2.3 ve sanayiden elde edilen toplam gelir iindeki pay ise%3.2 olarak gereklemitir.

    Kii bana den gayrisafi katma deer asndan, TR21 Trakya Blgesi 2006 ylverilerine gre 12.504 TL ve 8.680 ABD $ ile Trkiye genelinde Dzey-2 blgelerarasnda 5inci sradadr. 2005 ve 2006 yllar iin budeerler srekli art gstermitir.

    Bu olumlu grnme ramen, Blgede tarm sektrnde yaanan gerileme ile birliktetarmda istihdam edilmi bireylerin gelirlerinde de bir gerileme yaanmtr. Dengeli bir

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    30/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 16

    ekonomik bymenin salanmas ve sonucunda bu bymenin toplumsal kalknmayadntrlebilmesi iin tarmsal retiminin gelitirilmesi ve bylelikle tarmdan eldeedilen gelirlerin arttrlmas gerekmektedir.

    Tablo 1: Kii BanaGayri Safi Katma Deer (2006)2004 2005 2006

    Kii banaGSKD (TL)

    Kii banaGSKD ($)

    Kii banaGSKD (TL)

    Kii banaGSKD ($)

    Kii banaGSKD (TL)

    Kii banaGSKD ($)

    Trkiye 7.306 5.102 8.336 6.185 9.628 6.684

    TR21 Trakya 9.164 6.399 10.734 7.965 12.504 8.680

    Kaynak:TK, Gayri Safi Katma Deer statistikleri

    2006 ylnda Blgenin yaratt gelirin iinde tarmn pay %12.5, sanayinin pay %34 vehizmet sektrnn pay ise %53.5tir. Tarmda ve sanayide Trkiye ortalamasnn zerindebulunan Blge, hizmetler sektrnde %10 kadar altnda bulunmaktadr. Bu durum hizmetyoun olan turizm sektrnn sna ve tarm retiminin ok ardnda kalmasnn, kentmerkezlerinde ve deniz kenarnda bulunan beldelerde sosyal yaamn geliiminin yeterince

    baarlamamasnn nemli bir gstergesi olarak grlebilir.

    26 Dzey-2 blgesi arasndamilli gelire en fazla katkda bulunma kriterine gre yaplansralamada TR21 Trakya Blgesitarmsalretimde 15., sanayi retiminde 9. ve hizmetlersektrnde ise 12. sradadr. Btn sektrlerin toplamnda yaplan sralamada ise Blge 11.srada yer almaktadr. Blgede sanayi retiminde bir younlamann olduu ve topraklarn

    byk bir blmnn tarma elverili olduu dnldnde, potansiyelin altnda birgelir yaratld grlmektedir.

    ekil 3: 1987 Fiyatlar ile Gayri Safi Yurt i Hsla (Milyon TL)

    Kaynak:TK Gayri Safi Yurt i Milli Hsla Verileri 1987-2001.

    0

    500.000

    1.000.000

    1.500.000

    2.000.000

    2.500.000

    3.000.000

    3.500.000

    Edirne

    Krklareli

    Tekirda

    TR21 Trakya

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    31/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 17

    Blgede tarm retiminden elde edilen gelir 2004-2006 dnemi arasnda sabit kalrkensanayiden elde edilen gelir %46 bym, hizmet sektrnden elde edilen gelir ise %50

    byme gstermitir. rn fiyatlarndaki artlar da gz nne alndnda, tarmsektrnden elde edilen reel gelirin kld, hizmet ve sanayi sektrnden elde edilenreel gelir artlarnn belirtilen rakamlardan daha dk olduu grlmektedir.

    Blge illeri iinde sanayi retiminin daha youn olduu Tekirda ilinin yaratt milligelirin Edirne ve Krklareline gre daha fazla olduu ve greceli olarak daha hzl bymeeilimine sahip olduu ekilde grlmektedir. Edirne ve Krklareli illerinin darya gvermesi, Tekirda ilinin ise dardan g almas bu istatistikle birlikte anlamkazanmaktadr.

    Blgedeki nfusun byk bir blmnn tarmsalretimde olmasna ramen tarmdan eldeedilen gelirin giderek klmesi tarmsal retimindeki gen nfusun sanayiblgelerine

    doru kaymasna ve dolaysyla da emek gcnn tarmdan sanayiye gemesine nedenolmaktadr. 2004-2009 yllar arasnda tarmda alan emek gcnn toplam iindeki pay%34.2den %22.2ye gerilemi, ayn dnemde sanayide alan emek gcnn toplamiindeki pay %26.5ten %32.6 gibi Trkiye ortalamasnn da (%25.3) stnde bir rakamaulamtr. Hizmetsektrnde alan emek gcnn oran ise daha az bir art gstererek%21.2den %24.7ye ykselmitir.

    stihdamsaylar Tekirda, Edirne ve Krklareliili toplamlar olarak incelendiinde 2005-2006 yllarnda yaanan d haricinde genel bir art trendi olduu gzlenmektedir.

    stihdam say ve oranlar TR21 Trakya Blgesi iin ekonomik faaliyetlere greincelendiinde ise, 2008 ylna kadar srekli artan sanayialanndaki istihdam paynn 2009ylnda %2 orannda geriledii, 2004-2008 yllar arasnda azalan tarm alanndakiistihdamn da 2009 ylnda %2 orannda artt grlmektir. Buradan kresel ekonomikkrizin TR21 Trakya Blgesindesanayi alann olumsuz etkiledii anlalmaktadr.

    sizlik, 2008 yl sonunda balayan ve 2009 yl boyunca en zor zamanlar yaatan kreselekonomik kriz sresi ve sonrasnda TR21 Trakya Blgesinin en nemli sorunlarndan

    birini oluturmaktadr. 2005 ve 2006 yllarnda 47.000 olan isiz says 2007 ylndaazalarak 45.000e dm; ancak 2008 ve 2009 yllarnda toplamda %80 artarak 83.000kiiye ulamtr. Ayn ekilde 2007 ylnda %8.22 ile Trkiye ortalamas %10.23naltnda olan TR21 Trakya Blgesi isizlik oran 2008 ylnda %11.26 ile Trkiyeortalamasnn zerine km; 2009 ylnda da %13.06ya ykselmesine ramen Trkiyeisizlik oran %14.03n altnda kalmtr. Bu karlatrmalardan son ekonomik krizinTekirda, Edirne ve Krklareli illerini Trkiye genelinden ok daha olumsuz yndeetkiledii sonucuna varlmaktadr.

    Tekirda, Edirne ve Krklareligenelinde uzun dnemli isizlik de nemli bir sorun tekiletmektedir. Uzun dnemli isiz saylar Trkiye iin yllar itibari ile azalma eiliminde

    olmasna ramen, TR21 Trakya Blgesi iin srekli artmaktadr. TR21 TrakyaBlgesindeki srekli isiz saysnn Trkiye toplam iindeki oran %1.2den %2.41e

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    32/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 18

    kmtr. Ayn dnemdeki deiim incelendiinde, Trkiye genelinde uzun dnemli isizsays %5.2 azalarak 919.000 kiiden 871.000 kiiye dm; TR21 Trakya Blgesinde ise%91 orannda artarak 11.000 kiiden 21.000 kiiye kmtr.

    Trkiye ekonomisinde ve dnyada yaanan ekonomik krizler -dier blgelerlekarlatrldnda- TR21 Trakya Blgesini olduka olumsuz ynde etkilemektedir.

    Nitekim, son yaanan kresel kriz dneminde Blgedeki isizlik oran ile kapanan iyerisaysndaki art Trkiye ortalamalarnn zerinde seyretmitir.

    Blge ekonomisinde sanayi ve tarma ilikin makro grnm yukarda izah edildiigibiyken hizmetler sektrnde turizm ve lojistik alanlar n plana kmaktadr. Ancak,Blgenin turizm ve lojistik sektrlerindeki potansiyelin harekete geirilebilmesi iinaltyap eksikliklerinin giderilmesi gerekmektedir. Zira, turizm ele alndnda TR21 TrakyaBlgesinde tesis, oda ve yatak saysnn Trkiye ortalamalarna gre daha az olduu

    grlmektedir. Blgede kltr ve elence merkezlerinin ve alt hizmet sektrlerinin turizmiyeterli derecede destekleyememesi de mevcut potansiyelin harekete gemesine engel olanetmenler arasndadr. Bununla birlikte, blgede turizmi etkileyen en nemli altyapsorunu olarak evre kirliliini gstermek mmkndr. Yeterli say ve dzeyde yetimiinsan kayna bulma konusunda ise gerek turizm gerekse lojistik alannda skntgzlemlenmektedir.

    2.2.2. Sektrel analizler2.2.2.1.

    Sanayi sektr

    TR21 Trakya Blgesi genelinde tarmsal rnlerin ilendii kk iletmelerle balayansanayileme, 1980 sonrasnda, zellikle stanbula yakn alanlarda younlamaya

    balamtr. Blge sanayisi,bugnbnyesinde 1.809 sanayi kuruluunu barndrrhale gelmitir.

    Blgede sanayi siciline kaytl 1.809 iletmenin 1.277 adedi Tekirda , 265 adediEdirne ve 267 adedi Krklareli illerinde yer almaktadr. Tekirda Blgede sanayinin %70ini bnyesinde barndranyounlamas noktas olarak n plana kmaktadr.

    Tablo 2: Sanayi Siciline Kaytl letmelerin Sektrel Dalm (2010)

    Dokuma, Giyim

    ve Deri Sanayi

    Gda, kive TtnSanayi

    Ta,Toprak,

    Maden

    Kt veAmbalaj

    Plastik,

    Kimya,

    Boya ve

    Cam

    Sanayi

    Makine,

    tehizat,Otomotiv

    Yan San.

    Orman

    rnlerve

    Mobilya

    Dier Toplam

    TR21 60 40 207 0 184 80 38 1 3 1.809

    Tekirda 11 16 115 28 169 157 21 114 1.27

    Edirne 23 152 55 0 0 0 0 35 265

    Krklareli 6 93 37 2 15 23 7 14 267Kaynak: Edirne, Krklareli ve Tekirdal Sanayi ve Ticaret Mdrlkleri

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    33/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 19

    Devlet Planlama Tekilatnca 2003 ylnda yaplan llerin ve Blgelerin Sosyo-EkonomikGelimilik Sralamas Aratrmasna gre TR21 Trakya Blgesi 2. kademe gelimilikdzeyine sahip bir blge konumundadr.Bu grece gelimi sosyo-ekonomik yapdaki ennemli unsurlardan biri sanayi varldr.

    Tekirda, Blge genelinde sahip olduu bu gl sanayi varl ile Trkiye malatSanayi Gelimilik Srasnda 5. srada yer alrken, Krklareli 14. srada, Edirne ise30. srada yer almaktadr. URAK tarafndan yaplan ller Aras Rekabet Endeksindede Tekirda lke genelinde 7.srada yer alarak Blgenin en rekabeti ili iken, 25. veKrklareli 28. sradayer almaktadr.

    Tablo 3: Sanayi Gstergeleri

    TR 21 Trakya Tekirda Edirne Krklareli

    ller Aras Rekabet Endeksi Sras1 - 7 25 28

    ller Aras Rekabet Endeksi2 - 29,81 22,14 20,11

    malat SanayiGelimilik Sras2 5 5 30 14

    Kaynak: URAK, DPT

    Sanayinin sektrel yaps

    TOBB Sanayi Veritaban kaytlarna gre blgede arlkl olarak tekstil ve gda

    sanayi n plana kmaktadr. Tekstil, rme, konfeksiyon ve deri sanayinde Blgedetoplam 680 iletme yer alrken gda, iki ve ttn sanayinde toplam 675 iletmefaaliyet gstermektedir. Blgede sanayi siciline kaytl firmalarn dalmna gzatldnda ise yine tekstil, dokuma, giyim ve deri sanayi %33lk pay ile ilk sradayer alrken onu, %23lk payla gda, iki ve ttn sanayi, %11likpayla ta, toprak vemaden sanayi, %10luk paylarla makine, tehizat, otomotiv yan sanayi ile plastik,kimya, boya ve cam sanayi takip etmektedir.

    Trkiye, kurulu kapasite asndan tekstil sektrnde dnyann sayl lkeleri arasnda yeralmaktadr. Trkiyedeki tekstil iletmelerinin nemli bir blm ise, %3.32si, TR21Trakya Blgesi zelinde Tekirda ilinde yer almaktadr. Blgede tekstil sanayi arlklolarak; iplik, dokuma ile rme sanayi alt sektrlerine younlam durumda olup, sektrileriki dnemde yaplabilecek olan kmelenme almalar ile evreye duyarl olarakgelitirilebilir bir yapdadr.

    lke genelinde olduu gibi, Blge zelinde de igc maliyetleri tekstil ve zelliklekonfeksiyon sektrnde retim maliyetleri iinde nemli pay almaktadr ve gelimilkelerin gelimekte olan lkeler karsnda rekabet avantajn kaybetmesinin en nemlinedenlerinden biri igc maliyetleridir. in, Hindistan ve Endonezya gibi lkeler gelimi

    lkeler ve Trkiyeye kar igc maliyeti bakmndan nemli bir avantaja sahip olup, buavantajn nmzdeki yllarda devam edecei aktr. Bunun iin ncelikle, sektrdeki tm

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    34/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    35/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 21

    %40 ve alkoll ikiler reten iletmelerde %31dir. Bunun en byk sebebi olarak iseplansz sanayileme ile dk teknoloji kullanm sylenebilir.

    Geleneksel gdalar, dnyada nemi son yllarda artan bir alandr. TR21 Trakya Blgesi degeleneksel gdalar asndan zengin bir blgedir. Hardaliye, Tekirda kftesi, Hayrabolutatls, Edirnepeyniri akla ilk gelen geleneksel rnlerdir. Bu rnlerin markalamasnnnn aacak tedbirlerin gelitirilmesi ile Blge ekonomisine ve tantmna nemli katklarsalanacaktr.

    Blgenin tarma dayal sanayi altyaps gl olmasna ramen, tarmsanayitketicientegrasyonunda yaanan skntlar bu potansiyelin etkin olarak kullanlamamasnnnedenleri arasnda yer almaktadr.

    Blge tekstil ve gda sanayi dnda beyaz eya, ila ve kimya sanayinde kresel lekte

    gl irketlere ev sahiplii yapmaktadr. zellikle erkezky OSB sahip olduu stratejikkonum ve gl altyaps ile birok dnya markasn barndrmaktadr. Bu durum,Blgenin rekabetiliine katk salamaktadr. Nitekim erkezky OSB ve Avrupa SerbestBlgesi ierisindeki yeni yatrmlarda bu tezi dorulamaktadr.

    Sanayinin fiziksel altyaps

    Bir blgenin rekabet stnl unsurlarnn banda gelen altyap, Blgenin greli olaraksahip olduu gl ulam, enerji, haberleme ve lojistik gibi ynler itibariyle eitli

    stnlkleri barndrmaktadr. Ancak sz edilen altyap unsurlar, Blge genelindehomojen bir dalm gstermemektedir. Blgenin stanbul hinterland ierisinde kalanerkezky, orlu, Lleburgaz ileleri arasnda kalan blm sanayi iin gl bir altyapimkn sunarken, Blgenin Bat ve Kuzey aks ierisinde yer alan OSB ve dier sanayialanlarnn zellikle ulam, enerji ve artma tesis altyaps ynnden gelitirilmeye ihtiyac

    bulunmaktadr.

    Yine zellikle erkezky-orlu-Lleburgaz aks zerinde OSB dnda yer alan sanayivarlnn zellikle artma tesisi konusunda altyap eksikleri bulunmaktadr. Bu blgedeyer alan plansz sanayi varlnn kontroll bir yapda muhafaza ve geliimine imknvermek zere bir planlama almas sanayi altyapsnn glendirilmesi amacylayrtlecek ncelikli konular arasndadr.

    retim Teknolojisi

    Gnmzde firmalarn kullandklar retim teknolojileri ve bunu etkin kullanmayetenekleri retimde kullandklar girdilerin bolluu ya da maliyetlerinin dkolmasndan ok daha nemli bir konudur. retim srecinde igc yerine makine-

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    36/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 22

    tehizatn kullanlmas retim surecinin daha hatasz olmasna yardmc olmakta ve retimmaliyetleri debilmektedir1

    TR21 Trakya Blgesindeki sanayi, ounlukla dk ve orta teknoloji younluunasahiptir. Dk teknoloji kullanm verimsizlik ve yksek enerjitketimi sorunlarnn yansra, Blgenin hassas olduu konularn banda gelen evre kirliliine de yol amaktadr.Bu durum 1/100.000 lekli Trakya Alt Blgesi ErgeneHavzas Revizyon evre DzeniPlan kapsamnda da ele alnm, evreye daha duyarl, youn teknoloji kullanan veyksek katma deer yaratan sanayilerin teviki ile sanayide gerekletirilecek yapsaldnmn gereklilii ortaya konulmutur. Tm bunlarn yannda, saylar ok az da olsaileri teknoloji kullanan firmalarn olmas, sanayide gerekletirilmesi planlanan budnmle beraber kacak olan gereksinimlerin sanayi gz ile nceden belirlenmesine vesrecin hzlandrlmasna yardmc olacaktr.

    letmebyklkleri

    Tekirda KOSGEB Blge Mdrl verilerine gre, Blgede kaytl iletmelerintamamna yakn, lke geneli ile rten bir ekilde kk ve orta byklktekiiletmelerden olumaktadr. Blgede yer alan iletmelerin byk ounluunun KOBniteliinde olmas, KOBlerin sahip olduu ekonomik ve teknolojik gelimelere kardaha esnek ve hzl cevap verebilme yetenei dolaysyla, Blgeye bir rekabet avantajsunmaktadr. Ancak kk ve orta lekli iletmelerinbyk blmnn kurumsallamasrelerini tamamlayamamalarndan dolay rekabet edebilirlikleri dk seviyededir. Bu

    sebeple KOBlerin Blgenin rekabet gcn arttrmalar amacyla retim ve ynetimsrelerini uluslararas standartlara tamalar ve bu kapsamda, Ar-Ge ve inovasyonalmalar, kalifiye personel istihdam, kurumsallama ve markalama konularndancelikli olarak desteklenmesi gerekmektedir.

    Tablo 4: letmeSaylarletmeSays KOB Says (%)

    Tekirda 38.436 38.395 99,89

    Edirne 20.135 20.131 99,98

    Krklareli 16.566 16.558 99,95

    Kaynak:Tekirda KOSGEB l Mdrl

    Sanayi alt sektr younlamalar

    TR21 Trakya Blgesinin tarmsal retim asndan zenginlii ve hayvancln gelimiolmas, gda sektrn tekstil ve deri sanayinin ardndan n plana karmaktadr. Gdasanayinin iinde; zellikle Blgenin tarm rn olan ayiei, buday ile stdeerlendirmeye ynelik olan bitkisel ya, st rnleri, un ve ya alt sektrleri yeralmaktadr. Emekyoun bir sektr olmasnn yan sra firma says asndan da Blgede

    1 Altay, A. ve Pazarlolu, M. V. (2007). Uluslararas Rekabet Gcnde Beeri Sermaye: Ekonometrik

    Yaklam. Seluk niversitesi Karaman ..B.F. Dergisi, 12: 96-108.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    37/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 23

    ne kan sektrler tekstil ve deri olarak gsterilebilir. Bu sonucun ortaya kmasnda,stanbulun sanayiinin yaylma eilimi ve Tekirda ilinde uzmanlama gsteren deri vetekstil arlkl OSBlerinvarl etkili olmaktadr.Gda ve tekstil sektrleri dnda, 2002iyeri saymna gre younlaan sektrler; ana metal ve fabrikasyon metal rnleriimalatve aa rnleri imalatdr.2

    llerin 2002 yl verilerine gre Trkiye ierisinde imalat sanayinde younlamakatsaylarna bakldnda Edirne ilinin, gda rnleri, iecek ve ttn imalat, tekstil vetekstil rnleri imalat ve aa rnleri imalatnda; Krklareli ilinin gda rnleri, iecek vettn imalat, tekstil ve tekstil rnleri imalat ve metalik olmayan dier mineral rnlerinimalatnda; Tekirda ilinin ise tekstil ve tekstil rnleri imalat, deri ve deri rnleri imalatve elektrikli ve optik donanm imalat sektrlerindeyounlama katsaysnn daha yksek

    bir deer ald grlmektedir.3

    Blge illerinde ne kan sanayisektrleri

    Devlet Planlama Tekilatnn llerde ne kan SanayiSektrleri aratrmas sonularBlge illeri leinde incelendiinde;

    Edirne ilinde gda rnleri ve iecek imalat, tekstil rnleri imalat, giyim eyasimalat, krkn ilenmesi ve boyanmas ile madencilik ve taocakl sektrleri n

    plana kmaktadr. ldeki bu sektrlerde alt sektr baznda ne kan alanlar;

    Gdarnleri ve iecek imalat alt sektrnde; Unlu mamuller ve tlm tahl rnleri sektr Sthane iletmecilii ve peynirimalat Rafine sv ve kat yalarn imalat Ham, sv ve kat yalarn imalat

    Tekstil rnleri imalat alt sektrlerinde; Pamuklu dokuma Doal ve sentetik pamuk elyafnn hazrlanmas ve erilmesi Hazr tekstil imalat

    Giyim eyas imalat ve krkn ilenmesi ve boyanmas alt sektrlerinde; ve d giyim eyalar imalat Deri giyim eyas imalat

    Madencilik ve ta ocakl alt sektrlerinde; Linyit madencilii ve briketlenmesi Takmr madencilii ve briketlenmesi Kum ve akl ocakl

    2 2002 Sanayi ve yerleri Saym, DE31/100.000 lekli TrakyaAlt Blgesi ErgeneHavzas evre Dzeni Plan

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    38/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 24

    Krklareli ilinde gda rnleri ve iecek imalat, tekstil rnleri imalat, kimyasalmadde ve rnleri imalat, metalik olmayan dier mineral rnlerin imalat sektrlerin plana kmaktadr. ldeki bu sektrlerde alt sektr baznda ne kan alanlar;

    Gdarnleri ve iecek imalat alt sektrnde; Unlu mamuller ve tlm tahl rnleri sektr Sthane iletmecilii ve peynirimalat iftlik hayvanlar iin hazr yem imalat Rafine sv ve kat yalarn imalat Kakao, ikolata ve ekerleme imalat

    Tekstil rnleri imalat alt sektrnde; Doal ve sentetik pamuk elyafnn hazrlanmas ve erilmesi Pamuklu dokuma

    Kimyasal madde ve rnleri alt sektrnde;

    Farmastik preparat imalat Boya, vernikbenzeri kaplayc madde imalat Matbaa mrekkebi ve macun imalat

    Metalik olmayan dier mineral rnlerin imalar alt sektrnde; Cam imalat Ssleme ve yap tann kesilmesi Briket, kiremit, tula ve inaat malzemeleri imalat

    Tekirda ilinde gdarnleri ve iecek imalat, tekstil rnleri imalat, giyim eyas

    imalat ve krkn ilenmesi ve boyanmas, derinin tabaklanmas ve ilenmesi, makineve tehizat imalat sektrleri n plana kmaktadr. ldeki bu sektrlerde alt sektr bazndane kan alanlar;

    Tekstil rnleri imalat alt sektrnde; Doal ve sentetik pamuk elyafnn hazrlanmas ve erilmesi Hazr tekstil rnleri imalat

    Giyim eyas imalat, krkn ilenmesi ve boyanmas alt sektrlerinde; Giyim eyalar imalat giyim eyas imalat Aksesuar imalat

    Derinin tabaklanmas ve ilenmesi alt sektrnde; Bavul, el antas,saralk, koum takm imalat Ayakkab, terlik imalat

    Makine ve tehizat imalat alt sektrnde; Elektrikli ev aletleri imalat Tarmve ormanclk makineleri imalat

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    39/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 25

    Blgedeki sektrlerin rekabetilik unsurlar

    Elektrik-elektronik sektr

    Blgede elektrik-elektronik sektr zellikle erkezky OSBde younlamtr. Elektrik-elektronik sektrnn bir alt kolu olan beyaz eyann iki nemli kresel firmas olan BSHve Arelikin erkezky OSBde olmasnda bunun byk katks vardr.

    TR21 Trakya Blgesi elektrik-elektronik sektr incelemesinde, sektrn beyaz eya altsektr dnda kalan ksm ile ilgili kayda deer bir yapya rastlanmamtr. Girdikoullar, nitelikli igcnn hem ucuz hem de nicelik ve nitelik olarak yeterli olmas vehammadde tedarikinde sorun yaanmamas, Avrupaya yaknlk ve yeterli altyapavantajlarnn yannda hammaddede da baml olunmas, gibi dezavantajlara sahiptir.Talep koullar elektronik sektrnn en gl yann oluturmaktadr. Yksek kresel

    talep, AB ve stanbul pazarlarna yaknlk sektrn retim ve ihracat performansntetikleyen nemli deikenlerdir.

    lgili ve destekleyici kurulular analiz edildiinde, Blgede tedarikilerin yetersiz oluununyan sra sanayiye destek olabilecek niversite ve yksekokullarnn yeterli olmamassektr olumsuz etkilemektedir.

    Sektrde dsal bir faktr olarak yer alan devlet, yksek vergioranlar, denetim zaaflar,kark mevzuat ve brokrasi nedeni ile sektr olumsuz ynde etkilemektedir. Bununla

    birlikte yeni Ar-Ge Kanunu sektr asndan umut vermektedir; ayrca stanbul BykehirBelediyesinin stanbuldaki sanayiyi il dna karma projesi, Blgeyi bu sanayinin birksmnn tanmas muhtemel yerlerden en caziplerinde biri haline getirmitir.

    Blgede elektrik-elektronik sektr rekabetiliini arttrabilmek iin Arelik ve BSH rnekgsterilerek, dier byk kresel oyuncularn Blgeye ekilmesi ilde zellikle beyaz eyasegmentinde balayacak hzl bir gelimenin nn aabilecektir. Ayn zamanda Arelik veBSHa tedariki olabilecek firmalarn da Blgeye ekilmesi iin uygun stratejilerin

    belirlenip hayata geirilmesi erkezky OSB merkezli balayan elektrik-elektroniksektrnde rekabet gcn arttracaktr.

    Otomotiv sektr

    Otomotiv sektr, Blgede son yllarda ne kan sanayilerden birisi olarak gzearpmaktadr. Gnmzde, bata HEMA Endstri A.. olmak zere 20ye yakn farkl rnimalat gerekletiren otomotiv yan sanayii firmas faaliyet gstermektedir.

    Otomotiv ve yan sanayi sektr Blge genelinde orta dzey rekabetiik arz etmekte olup,sektrde rekabetiliin arttrlabilmesi iin, sektr zelinde KOB tarz firmalarn

    faaliyetleri tevikedilmeli ve Blgeye ekilmelidir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    40/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 26

    Corafi konum, Blgeye nemli bir rekabet avantaj kazandrmaktadr. Bu balamda, buzellik zellikle Tekirda zelinde rekabet avantajna dntrlmeli ve bykoyuncularn yatrm yapmalar iin gerekli dzenlemeler ve giriimler yaplmaldr.Blgeye muhakkak devlet tevii ve destei yannda zel teviklerin salanmasnaallmaldr.

    Her ne kadar Blgede bulunan oyuncu says az grlse bile, sektrn otomotivkmelenmesi iinde yer almas ve nemli altyap zelliklerini bnyesinde barndrmas,son yllarda kresel otomotiv oyuncularnn yeni retim ss olarak Trkiyeyi tercihetmesi, blgenin mhendislik igcne dayal kltre sahip olmas, ayn zamanda stanbulmetropolitan alanna ve Avrupaya olan corafiyaknl (talep asndan) nemli rekabetavantaj salamaktadr.

    Stve strnleri sektr

    TR21 Trakya Blgesinde hayvanclk homojen bir yapda bulunmamaktadr. Blgedehayvancln en youn yapld yerler Blgenin bat ve i alanlardr. Blge genelliklekltr rk olan Holstein hayvanlar yetitirilmektedir. Bunlar daha nce ithal edilenhayvanlarn yavrularndan elde edilen ve suni tohumlama yntemi ile genetik olarakgelitirilen hayvanlardr.

    Blgede hayvancln en nemli yapsal sorunlarndan birisi, hayvancln genel olarakaile iletmesi modeli ile yaplmasndan kaynaklanan lek sorunudur. Byk sektrel

    iletmelerin oran %1 civarnda olduu dikkate alndnda sorun daha belirgin halegelmektedir. Blgede faaliyet gsteren hayvanclk iletmelerinin genelde kk lekligeleneksel aile iletmeleri olmalar, hem retim maliyetlerini arttrmakta hem de retiminkalitesini iyiletirmeye ynelik giriimleri skntya sokmaktadr. Bu sorunun zmancak verimi arttran geni lekte modern retim yapan iletmelere gei ile mmknolabilir. Blgede st pazarlama ve sat konusunda gerekli birlik ve kooperatif bazndayaplanma ileri bir seviyede bulunmaktadr.

    Genel olarak sektrde AB mevzuatna uyum srecinde sorunlar yaanmaktadr. zelliklegda gvenlii konusunun nem kazanmasyla birlikte sektrde ilgili dzenlemelerinyaplmas gerekmektedir. Stn samndan, toplanmasna ve ilenmesine kadar olansrete stiletmelerinin dikkat etmesi gereken birok konu bulunmaktadr.

    Blgede stve st rnleri sektrnde faaliyet gsteren iletmelerin rn eitlendirme vefiyatlandrma abalar bulunmakla birlikte yetersiz seviyededir. Bu durumda Blgedefaaliyet gsteren st ve st rnleri iletmelerinin sektrn bir btn olarak rekabetilikgcn arttrmas, yeni iletme stratejileri, yapsal deiiklikler, devlet politikalarndaileride meydana gelebilecek olumlu deimeler, girdi koullarnn iyiletirilmesi, st ve strnleri ile ilgili dier faaliyet ve destekleyici kurulularn abalaryla mmkn olabilir.

    Bu kapsamda ildeki tm paydalarn ibirlii yapmalar ve birlikte hareket etmeleri nemarz etmektedir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    41/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 27

    Tarmmakineleri sektr

    TR21 Trakya Blgesinde Tekirda ili Trkiyede tarmmakineleri retiminde ne kanehirlerden birisidir. Blgenin tarm kltrne bal olarak tarm makineleri retimi vetketimi bulunmaktadr. lde sektrn rekabetilik dzeyi yksek seviyedir. Ancaksektrn gcnn arttrlmas amacyla; reticilerinncelikle retim ve ekipman srecineynelik teviklere ihtiyac bulunmaktadr.

    Blge iin tarmmakineleri sektrne ynelik zel bir stratejinin belirlenmesi ve stratejiyihayata geirecek yol haritas ile birlikte zel yerel bir mali paket oluturularak rekabetgcnn gelitirilmesi byk nem tamaktadr.

    Et ve etrnleri sektr

    Blge genelinde et ve et rnleri retiminde hayvancln daha ok geleneksel anlamdayapld sanayilememi ileler n plana kmaktadr. Ancak Blgede daha ok stineine ynelik bir yetitirme faaliyeti bulunduundan dolay et retimi geri plandakalmaktadr.

    Ayrca hayvan yetitiricilerinin kar karya olduuen nemli sorun girdi maliyetlerininartmasna yol aan yem bitkileriretiminin, ayr ve meraalanlarnn ilde yetersiz olmasve bu yzden et ve st verimini olumsuz etkileyen kalitesiz hayvansal yemlerinkullanlmasdr. Blgede faaliyet gsteren hayvanclk iletmelerinin genelde kk lekli

    geleneksel aile iletmeleri eklinde olmas, hem retim maliyetlerini arttrmakta hem deretimin kalitesini iyiletirmeye ynelik giriimleri snrlamaktadr. Tm bu sebeplerlesektrn rekabetilik gc dk olmakla birlikte, son dnemde sektre talebin arteiliminde olmas sektrn gelimeye ak bir yapda olduunu gstermektedir.

    Baclk-araplksektr

    TR21 Trakya Blgesinde Tekirda ili zelinde arky ilesi n plana kmaktadr.ncelikle Blge baclkasndan dnyann zmve arapretimine en elverili corafive iklimsel artlar barndrmaktadr. Tekirdadabaclk ve araplkkltr, tarihi veekonomik yap ierisindeki etkin konumu ile nemli bir rekabet gcne sahiptir.

    Blge deniz kenarnda verimli ba arazilerine, en ideal eitim ve iklimsel zellikleresahiptir. Blge gerek tarihi dokusu ve kltr ile gerekde stanbul gibi dev bir metropoleve Avrupaya olan yaknl ile strateji oluturmada byk nem tayan eriilebilirlik-yaknlk kriterlerinin hepsini yerine getirmektedir. zellikle arky ilesinde konulanmolan arapretim tesisleride bu tezi dorular niteliktedir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    42/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 28

    Sanayi younlama alanlar

    TR21 Trakya Blgesinde mevcut planl sanayi alanlarnn dalm incelendiinde,Tekirda, Blge genelindeki toplam sanayi alannn %74ne, Krklareli %19una veEdirne ise %7sine sahiptir. Sanayi alanlarnn en youn olduu ileler ise srasyla orlu,erkezky, Lleburgaz ve Krklareli Merkez olarak n plana kmaktadr. Planl sanayialanlar, orlu-Edirne D-100 Karayolu aks zerinde yerlemi durumdadr.

    Sanayinin younlama alanlar4;

    orlu-Velimee-Veliky-erkezky aks orlu-Marmarack-Ula-Vakflar-Misinli-Bykkartran-Lleburgaz orlu-Trkgc Ky orlu-Tekirda yolu D-100 Karayolu-Evrensekiz-Ahmetbey Bykkartran-Muratl Uzunkpr-Kean

    olarak n plana kmaktadr.

    ekil 4: erkezky, orlu, Muratl D-100 Aks Mevcut SanayiAlanlar

    Kaynak:1/100.000 lekli ErgeneHavzas evre Dzeni Plan

    Tekirdaili, (orlu ve erkezky sanayialanlar dolays ile) yukarda da bahsedildii gibimevcut sanayi potansiyeli ve eilimi asndan dier iki ilden ayrlmaktadr. zellikle

    41/100.000 lekli TrakyaAlt Blgesi ErgeneHavzas evre Dzeni Plan

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    43/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 29

    orlu-Edirne D-100 Karayolu aks zerinde gelimi plansz sanayi alanlar tm Trakyamevcut sanayi alanlarnn yaklak %70ini oluturmaktadr.

    Krklareli ili iinde Lleburgaz ilesinde de yine Edirne D-100 Karayolu aks zerindeyounlaan sanayi alanlar grlmektedir. zellikle Bykkartran mevkiindeyounlaan mevcut sanayi alanlar, Krklareli ilinin en youn sanayi blgesini oluturmaktadr. Merkez ve Babaeski ileleri, Lleburgazdan sonra en youn sanayifaaliyetinin grld ilelerdir.

    Edirne ili snrlar iinde ise Havsa ve Merkezde younlaan sanayi faaliyetlerinin yansra, gneyde Kean ilesi snrlar iinde de youn sanayi faaliyeti grlmektedir. Planszgelien bu sanayi faaliyetlerinin yan sra Kean ilesi snrlar iinde birOrganize SanayiAlan gelimektedir.

    Planl sanayiblgeleri

    Organize SanayiBlgeleri

    TR21 Trakya Blgesinde 4 tanesi Tekirda, 1i Edirne ve 1i Krklarelide olmak zeretoplam 6 adet Organize Sanayi Blgesi faaliyet gstermektedir. Mevcut OSBlerin toplamsanayi parsel alan 2.033 ha olup, mevcut OSBler iinde toplam 271 iletme faaliyetgstermektedir. Bunun yannda Blgede henz faaliyete gememi biri Kean OrganizeSanayi Blgesi dieri ise KrklareliAsrey n.Aslan zel Organize Sanayi Blgesi olmak

    zere iki OSB daha bulunmaktadr.

    Doluluk oranlar asndan erkezky OSB ve orlu Deri OSB snrlar iindeki tm parsellerin tamamna yaknnn tahsis edildii grlmekle birlikte aktif ya da inaathalindeki firma saysnn mevcut parsellere oran incelendiinde; erkezky OSBnin%53, orlu OSBnin ise %33lk bir doluluk oranna sahip olduu grlmektedir.erkezky OSB stanbula yaknl, ana ulam akslar zerinde olmas, karma OSByaps ile uzun yllardr Blge iinde eitli firmalar tarafndan tercih edilmektedir.Malkara ve Hayraboluda bulunan dier planlalanlar ise yaklak 100 ha byklnde veBlge iin yeni faaliyete geen organize sanayiblgeleridir.

    Krklareli OSB mevcut durumda retimdeki 11 ve ina halindeki 9 firma ile birlikte%12lik bir doluluk oran gsterirken; KrklareliAsrey n.Aslan zelOSBnin yaklak100 halk alannn tamam botur. Edirne ili ierisinde bulunan 107 ha byklndekiEdirne OSB ise retimdeki 2 ve inasna balanm 9 firma ile birlikte%39luk bir dolulukoranna sahiptir. Mevcut OSBler iinde dk doluluk oranlarna ramen mevcutsanayinin yaklak %70inin OSB dnda konulanm olmas, planlama yaklamndagemite yaanan sorunlara iaret etmektedir.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    44/174

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    45/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 31

    2.2.2.2. Tarmve hayvanclk sektrEdirne, Krklareli ve Tekirda illerinde nemli gelir kaynaklarndan biri tarmdr. TK2008 yl verilerine gre, Blgenin tarmsal retim deerinin yaklak olarak %77.4bitkisel retimden, %22.6s ise hayvansal retimden elde edilmitir.5Blgede en nemlirnler buday, ayiei ve eltiktir. 2008 yl verilerine gre Blge, Trkiye budayretiminin %12sini, ayiei retiminin %61ini, pirin retiminin de %54nkarlamaktadr.

    Blgede yllardr baar ile uygulanan suni tohumlama sonucu, genotip zellikler asndanbykba hayvan varlnda nemli ilerlemeler salanm olup, kltr ve kltr melezihayvan varlnn toplam hayvan varlna oran ok yksektir. Bu durumun sonucu olarakda Blge, Trkiyenin damzlk ambar olma zelliine sahip bir Blge olarakdeerlendirilmektedir.

    Tarmsal yap

    Arazi kullanm durumu

    Blge arazilerinin %55i tarmalan olarak kullanlrken, %24 orman ve fundalk alan,%10u ayr ve meraolarak kullanlmaktadr.

    ekil 5: TR21 Trakya Blgesi AraziKullanm Durumu

    Kaynak:Tarmve Kyileri Bakanl, TR2 Bat Marmara Tarm Master Plan, 2007

    letmebyklkleri

    Artan nfusa paralel olarak arazilerin artmamas, miraspaylam, alm-satm, kiraclk veortaklk arazilerin paralanmasna neden olmaktadr. Blgedeki iletmelerin %66s 100dekar alt iletmelerdir. Bunun %37si 0-50 dekar arazi byklk grubunda yer almaktaolup, ortalama iletme bykl 25.3 dekardr. 51-100 dekar arasnda yer alan

    5 Hesaplamada canl hayvandeerleri dikkate alnmamtr.

    55%

    10%

    24%

    12%

    Tarm Alan

    ayr-Mera

    Orman-Fundalk

    Tarm D Alan

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    46/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 32

    iletmelerin oran %29 olup, ortalama iletme bykl 70.7 dekardr. Blge, lkegeneline gre her iki grup ierisinde de iletme byklkleri asndan ortalamannzerindedir (19.5 da; 68.1 da).

    ok ve kk paral tarm arazilerinde toprak ileme, sulama ve dier temel tarmsaluygulamalar yetersiz kalmakta6 ve bu durum zellikle kuru tarm yapan reticileringelirlerinin dk olmasna neden olmaktadr.

    Blgede faaliyet gsteren mevcut tarm iletmelerinin faaliyet konularna gre dalmnabakldnda, 2001 Genel TarmSaym sonularna gre Blgedefaaliyet gsteren tarmiletmelerinin genellikle bitkisel ve hayvansal retimi birlikte yaptklar grlmektedir.7

    Arazisnflar

    Tarma elverili topraklarn(ilk drt toprak snf) Trkiye ortalamas yalnzca %33.6dr.Blge, bu adan lke geneli ile karlatrlacak olursa tarma uygun arazilerin orannnTrkiye ortalamasnn yaklak iki buuk kat olduu grlr (%81.9). Tarma elveriliaraziler ierisinde toprak dalmna bakldnda, topraklarn byk bir ounluunun II.grup arazilerde younlatgrlmektedir (%47.0).

    ekil 6: TR21 Trakya Blgesi AraziSnfna Gre Toprak Dalm

    Kaynak:Tarmve Kyileri Bakanl, TR2 Bat Marmara Tarm Master Plan, 2007

    Tarmsal ekonomik gstergeler

    2008 ylnda lkemiz genelinde 66 milyar TL bitkiselretimdeeri yaratlmtr. Bunun%3.9u TR21 Trakya Blgesi tarafndan salanmtr. ller baznda bir deerlendirmeyaplacak olursa, Edirne ilinin bitkisel retim deerinin dier illerden daha fazla olduugrlr. Blgede cari fiyatlarla sektrlerin katma deeri incelendiinde, 2006 ylnda tarmsektrnn paynn %12.5 olduu grlmektedir. Blgede %53.5 ile en yksek pay hizmet

    61/100.000 lekli TrakyaAlt blgesi ErgeneHavzas Revizyon evre Dzeni Plan, Plan Analitik Raporu,Austos 20097Tarmve Kyileri Bakanl, Tekirdaili Tarm Master Plan, 2004

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    47/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 33

    sektrne ait olup, bunu %34.0 ile sanayi takip etmektedir. Tarm sektrnn retilenblgesel gayrisafi katma deerierisindeki oran dier sektrlere gre daha az pay alrken,tarm sektrnde istihdamedilen nfus oran dier sektrlere yakndr.

    Bitkisel retim ve hayvanclk gelirleri incelendiinde ise, bitkiselretim deerlerinin canlhayvan ve hayvansal rn deerlerine gre daha fazla ve yllar baznda da bir artma eilimiiinde olduu grlmektedir. Hayvansal rnlerin deeri, Blgedeki gelir getiren en dktarmsal gelir kalemini oluturmakta ve yllk veriler gz nne alndnda, canlhayvan deerlerinde olduu gibi, ok az bir artma eilimi gstermektedir.

    ekil 7: TarmSektrlerinin retim Deerlerinin Yllara Gre Deiimi (Bin TL)

    Kaynak:TK, Blgesel Gstergeler TR21, 2009

    Tarmsal retim ve verimlilik

    Bitkisel retim

    kliminin elverili olmas sebebiyle TR21 Trakya Blgesi bitkisel retimin her alanndarn verebilirken, retim miktar asndan Blgedeki tarla bitkileri retiminin stnlgze arpmaktadr.

    0

    500.000

    1.000.000

    1.500.000

    2.000.000

    2.500.000

    3.000.000

    2006 2007 2008

    Bitkisel retim Deeri Canl Hayvanlar Deeri Hayvansal rnler Deeri

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    48/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 34

    ekil 8: llerdeki Bitkisel retim Miktarlarnn Blge retimine Oranlar (*)

    Kaynak:TK, Blgesel Gstergeler TR21, 2009(*) 2006-2008 yllar verilerinin ortalamalar alnmtr.

    TarlaBitkileri retimi ve Verimi

    TR21 Trakya Blgesinin nemli tarla bitkileri, ekim alanlar ve retim miktarlar gznne alndnda, srasyla tahllar (alan ve retim %62), yal tohumlar (alan %34,retim %14), yem bitkileri (alan %3, retim %17) ve endstri bitkileridir (alan %0.4,retim %4.4).

    ekil 9: Tarla Bitkileri retimindellerin Blge ve Blgenin lke indeki Paylar(*)

    Kaynak:TK, Blgesel Gstergeler TR21, 2009(*) 2006-2008 yllar verilerinin ortalamalar alnmtr.

    0,0%

    5,0%

    10,0%

    15,0%

    20,0%

    25,0%

    30,0%

    35,0%

    Tarla Bitkileri Sebze Meyve

    32,5

    %

    4,9

    %

    0,5

    %

    19

    ,7%

    8,9

    %

    2,0

    %

    27,5

    %

    2,6

    %

    1,3

    %

    Edirne Ortalamas Krklarel i Ortalamas Tekirda Ortalamas

    0,0%

    5,0%

    10,0%

    15,0%

    20,0%

    25,0%

    30,0%

    35,0%

    40,0%

    45,0%

    Tahllar Endstri Bitkileri Yal Tohumlar Yem Bitkileri

    42,5

    %

    44,7

    %

    33,7

    %4

    3,6

    %

    23,0

    %

    25,3

    %

    21,5

    %

    31,9

    %

    34,5

    %

    30,0

    %

    44,8

    %

    24,5

    %

    7,9

    %

    1,0

    %

    22,8

    %

    3,4

    %

    Edirne/TR21 Krklareli/TR21 Tekirda/TR21 TR21 Ort./Trkiye Ort.

  • 8/6/2019 TR21 Trakya Bolge Plani

    49/174

    TR21 TRAKYA BLGE PLANI 2010-2013 35

    retim miktarlar gz nne alndndaBlgenin ISIC Rev3 Snflamasna gre ne kantarla bitkileri;

    Tahllarda buday (ekmeklik), eltikve arpa (dier), Yal tohumlarda ayiei(yalk) ve kanola8, Yem bitkilerinde silajlk msr, Endstri bitkilerinde ekerpancar ve Yumrulu bitkilerde kuru soandr.

    TR21 Trakya Blgesinde, Trkiye buday ekim alannn sadece %7si kadar bir alandabuday tarm yapld halde, yksek verim oran sayesinde lke retiminin %12si bublgeden karlanmaktadr. TR21 Trakya Blgesinin ortalama buday verim deeri (390kg/da) Trkiye ortalamasndan (230 kg/da) olduka yksektir.

    eltik, Blgenin Trkiye dzeyinde nemli katk salad bir rndr. Trkiye ekimalannn %48i TR21 Trakya Blgesinde yer almaktadr ve retiminin %54 Blgetarafndan karlanmaktadr. TR21 Trakya Blgesinde retilen eltiin %90 da Edirne ilisnrlarnda gerekletirilmektedir. 20002008 yllar ortalamasn